docZagrozenia czynnikami chemicznymi
download 
Reklamacja Transkrypt
Zagrozenia czynnikami chemicznymi
Zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi Monika Szyrszyng OIP Gdańsk Zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi Czynnik szkodliwy - czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia. Czynnik niebezpieczny - czynnik, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu. Zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi W zależności od charakteru działania czynniki szkodliwe i niebezpieczne występujące podczas wykonywanej pracy dzieli się na następujące grupy: Fizyczne, Chemiczne, Biologiczne, Psychofizyczne. 1 Zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi Fizyczne: Hałas, Wibracje, Promieniowanie elektromagnetyczne, Mikroklimat. Zagrożenia czynnikami chemicznymi Czynnik chemiczny - każdy pierwiastek lub związek chemiczny, w postaci własnej lub w mieszaninie, w stanie, w jakim występuje w przyrodzie, lub w stanie, w jakim jest wytwarzany, stosowany lub uwalniany w środowisku pracy, w tym podczas usuwania go w postaci odpadów, w trakcie każdej pracy, niezależnie od faktu, czy jest albo nie jest wytwarzany celowo lub jest albo nie jest wprowadzany do obrotu. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z dnia 18 stycznia 2005 r., Nr 11 poz. 86) Zagrożenia czynnikami chemicznymi Substancje zaklasyfikowane jako niebezpieczne, Preparaty zaklasyfikowane jako niebezpieczne, Czynniki dla których ustalona jest dopuszczalna wartość stężenia, Czynniki, które ze względu na sposób użytkowania stanowią zagrożenie. 2 Zagrożenia czynnikami chemicznymi W zależności od rodzaju działania na organizm człowieka: Toksyczne, Drażniące, Uczulające, Rakotwórcze, Mutagenne, Teratogenne. Zagrożenia czynnikami chemicznymi W zależności od sposobów wchłaniania: przez drogi oddechowe, przez skórę i błony śluzowe, przez przewód pokarmowy. Częstotliwość pomiarów Czynniki rakotwórcze: co najmniej raz na trzy miesiące - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,5 NDS, co najmniej raz na sześć miesięcy - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,1 do 0,5 NDS, w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika. 3 Częstotliwość pomiarów Pozostałe czynniki szkodliwe: co najmniej raz w roku - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 NDS lub NDN, co najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 NDS lub NDN, w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika. Częstotliwość pomiarów Badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia występującego w środowisku pracy nie przeprowadza się, jeżeli wyniki dwóch ostatnio przeprowadzonych badań i pomiarów nie przekroczyły 0,1 NDS lub NDN, a w procesie technologicznym lub w warunkach występowania danego czynnika nie dokonała się zmiana mogąca wpływać na wysokość stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia. Częstotliwość pomiarów Na podstawie wyników badań i pomiarów pracodawca prowadzi na bieżąco rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy (wzór określa załącznik nr 1 do rozporządzenia), Pracodawca wpisuje na bieżąco wyniki badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia do karty badań i pomiarów (wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia). 4 Dokumentacja - pomiary W przypadku likwidacji zakładu pracy, pracodawca niezwłocznie przekazuje rejestr oraz kartę właściwemu miejscowo państwowemu inspektorowi sanitarnemu. Rejestry oraz karty przechowywane są przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu. Wyniki badań i pomiarów (sprawozdania z badań) przechowuje się przez okres 3 lat, licząc od daty ostatniego wpisu. Substancje chemiczne - aceton Aceton jest substancją wysoce łatwopalną. Pary mogą tworzyć z powietrzem mieszaninę wybuchową. Pary są cięższe od powietrza, gromadzą się w dolnych partiach pomieszczeń. Zapłon jest możliwy od otwartego ognia, iskry lub gorącej powierzchni. Wdychanie par acetonu powoduje podrażnienie dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, otępienie, osłabienie, nudności, wymioty, zaburzenia oddychania. Wyższe stężenie par działa depresyjnie na centralny system nerwowy. Substancje chemiczne - aceton Połknięcie acetonu powoduje podrażnienie błon śluzowych gardła, przełyku i żołądka, bóle brzucha, nudności, wymioty, przedostanie się acetonu do płuc może wywołać ich poważne uszkodzenie, Kontakt acetonu ze skórą powoduje podrażnienie, a długotrwały kontakt może prowadzić do podrażnienia, wysuszenie skóry, zaczerwienienie i pękanie, Dostanie się acetonu do oczu powoduje podrażnienie oczu, łzawienie, pieczenie, zaczerwienienie i ból. 5 Substancje chemiczne - styren Pary styrenu przedostają się do organizmu poprzez układ oddechowy, a także (w niewielkim stopniu) przez skórę. Wywołują podrażnienie śluzówek dróg oddechowych i oczu. W organizmie człowieka styren działa depresyjnie na obwodowy układ nerwowy. Styren zalicza się go do rakotwórczych 3 kategorii. Drogi narażenia człowieka: wdychanie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. spożycie, Substancje chemiczne - styren Wdychanie par i aerozoli: W łagodnych przypadkach pojawia się kaszel, podrażnienie ust i gardła, czasami ból w klatce piersiowej. W groźniejszych przypadkach – dezorientacja, senność i utrata przytomności; mogą pojawić się drgawki. Rzadkim powikłaniem jest skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). Po 1-2 dniach może rozwinąć się zapalenie oskrzeli. Spożycie: jeśli się zdarzy, może spowodować nudności i wymioty oraz ból brzucha. Następnie mogą powstać zaburzenia psychiczne i utrata przytomności. Powikłaniem jest niedomoga nerek. Substancje chemiczne - styren Zatrucia ostre u ludzi charakteryzują się podrażnieniem oczu, nosa, błon śluzowych układu oddechowego, występowaniem kaszlu. Przy większych stężeniach pojawiają się zawroty głowy, senność, uczucie zmęczenia, może nastąpić utrata przytomności. Zatrucia przewlekłe charakteryzują się bólami głowy, sennością, apatią, osłabieniem mięśniowym, brakiem łaknienia, nudnościami, wysuszeniem skóry i jej zgrubieniem. 6 Czynniki chemiczne - styren Kontakt ze skórą: Działanie styrenu na skórę podobne jest do działania innych węglowodorów aromatycznych. Kontakt ciekłego styrenu z powierzchnią skóry doprowadza do przekrwień, obrzęków i pęcherzy. Skóra ulega wysuszeniu i zgrubieniu, pojawiają się spękania. Kontakt z oczami: Może pojawić się podrażnienie i zaczerwienienie. Środki ochrony Pracodawca zapewnia ochronę pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z fizyko-chemicznych właściwości czynnika chemicznego, podejmując na podstawie wyników oceny ryzyka zawodowego, techniczne lub organizacyjne działania oraz środki zmierzające do bezpiecznego stosowania czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie. Metody ograniczania zagrożenia Eliminacja źródła zagrożenia, Środki administracyjno-prawne, Środki ochrony zbiorowej, Środki ochrony indywidualnej. 7 Eliminacja źródła zagrożenia Likwidacja procesu, Zmiana procesu technologicznego: – zastąpienie stosowanych maszyn i urządzeń technicznych nowymi, spełniającymi wymagania zasadnicze, – zastąpienie stosowanych procesów innymi automatyzacja procesu, – hermetyzacja procesu, – zastąpienie toksycznych substancji chemicznych innymi mniej szkodliwymi. Środki administracyjno-prawne Stosowanie przerw w pracy i ograniczenie czasu pracy na stanowiskach pracy, Stosowanie profilaktyki lekarskiej, w tym badania lekarskie obejmujące kontrolę m.in. słuchu, wzroku, płuc, metabolitów we krwi i moczu, Przestrzeganie uregulowań prawnych – zakaz pracy w zagrożeniu kobiet w ciąży, młodocianych, zakaz pracy w zagrożeniu w godzinach nadliczbowych, zatrudnianie zgodnie z zaleceniami lekarskimi. Środki ochrony Eliminacja czynnika stwarzającego zagrożenie, Odizolowanie zagrażającego czynnika, Oddzielenie strefy zagrożenia, Stosowanie środków ochrony indywidualnej, 8 Środki ochrony zbiorowej Środki ochrony zbiorowej są to środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach. Środki ochrony indywidualnej Środki ochrony indywidualnej - środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większa liczba zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Środki ochrony indywidualnej Być odpowiednie do istniejącego zagrożenia; Nie powodować same z siebie zwiększania zagrożenia, Uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy, Uwzględniać wymagania ergonomii i oraz stan zdrowia pracownika, Być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji. 9 Klasyfikacja ŚOI ze względu na rodzaj ochrony Odzież ochronna U, Ochrony głowy G, Ochrony kończyn górnych R, Ochrony kończyn dolnych N, Ochrony twarzy i oczu T, Ochrony słuchu S, Ochrony układu oddechowego D, Środki izolujące cały organizm I, Ochrony z przed upadkiem z wysokości W, Dermatologiczne środki ochrony skóry. ŚOI – branża meblarska kombinezon jednoczęściowy, rękawice ochronne – dopuszczenie do kontaktu z rozpuszczalnikami i rozcieńczalnikami, okulary, półmaska z pochłaniaczami zabezpieczającymi przed parami organicznymi ŚOI - laminaty kombinezon jednoczęściowy, rękawice ochronne – dopuszczenie do kontaktu ze styrenem, acetonem oraz nadtlenkami, okulary (gogle) gazoszczelne, półmaska z pochłaniaczami zabezpieczającymi przed parami organicznymi, Zamiast okularów oraz półmaski z pochłaniaczami można zastosować pełne maski z pochłaniaczami par organicznych. 10 Zanieczyszczenia CZĄSTKI DYM MGŁA PARY, MGŁY PYŁ Znakowanie pochłaniaczy i filtropochłaniaczy Dzieli się na typy i klasy zgodnie z ich przeznaczeniem i pojemnością sorpcyjną Typ A – ochrona przed określonymi przez producenta gazami organicznymi i parami substancji organicznych, których temperatura wrzenia jest > 65°C, Typ B – ochrona przed określonymi przez producenta gazami nieorganiczymi (z wyjątkiem CO), Znakowanie pochłaniaczy i filtropochłaniaczy Typ E – ochrona przed SO2 oraz kwaśnymi gazami i parami określonymi przez producenta, Typ K – ochrona przed amoniakiem i organicznymi pochodnymi amoniaku określonymi przez producenta. Filtropochłaniacze specjalne: Typ NO-P3 – ochrona przed tlenkami azotu Typ Hg-P3 – ochrona przed parami rtęci 11 Znakowanie pochłaniaczy i filtropochłaniaczy Pochłaniacze typu A, B, E i K dzieli się na klasy: Klasa 1 – mała pojemność sorpcyjna, Klasa 2 – średnia pojemność sorpcyjna, Klasa 3 – duża pojemność sorpcyjna Oznacznie: - Pochłaniacz EN 141 typ, klasa, opcja – pochłaniacz EN 141 A2P3 - Filtropochłaniacz EN 141 typ, klasa, opcja – filtropochłaniacz EN 141 ABEK2P3D Środki ochrony dróg oddechowych Półmaska filtrująca okrywa nos, usta i brodę i może mieć otwór wdechowy i/lub wydechowy. Sklada się częściowo lub całkowicie z materiału filtracyjnego lub części twarzowej, w ktorej filtr główny tworzy nierozłączną część sprzętu, Trzy klasy: FFP1, FFP2, FFP3, Np. półmaska filtrująca EN 149, (2001) FFP3D, Środki ochrony dróg oddechowych 12 Środki ochrony dróg oddechowych 1 - filtr 2 - zawór wdechowy 3 - zawór wydechowy 4 - taśmy nagłowia 5 - część twarzowa Rękawice ochronne chroniące przed czynnikami chemicznymi Rękawice ochronne chroniące przed czynnikami chemicznymi Dla rękawic chroniących przed substancjami chemicznymi: numer normy PN-EN 374:2005 oraz jeden z dwóch piktogramów rękawice szczelne, wodoodporne – nie podaje się kodu literowego ani żadnych danych przy piktogramie rękawice szczelne i odporne na przenikanie chemikaliów dodatkowo kod literowy, zgodny z EN 374-1 13 Rękawice ochronne chroniące przed czynnikami chemicznymi rodzaj i natężenie zagrożeń występujących na stanowisku pracy, stopień narażenia rąk pracowników na działanie czynnika szkodliwego, ciężkość następstw, czas oddziaływania czynnika – w przypadku zagrożeń chemicznych, rodzaj wykonywanej pracy. Czynniki chemiczne - dokumentacja Wykaz stosowanych niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych, Karty charakterystyk stosowanych niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych, Instrukcja bezpiecznej i higienicznej pracy z niebezpiecznymi czynnikami chemicznymi na poszczególnych stanowiskach, Czynniki chemiczne - dokumentacja Podstawowe wymagania przy pracach szczególnie niebezpiecznych, Instrukcja bezpiecznego magazynowania i składowania bezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych, Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych, 14 Czynniki chemiczne - dokumentacja Instrukcję bezpiecznej i higienicznej pracy np:. przy produkcji laminatów instrukcja powinna zawierać co najmniej specyfikę stosowanych materiałów, technologię produkcji, wymagane środki ochrony indywidualnej, wymagania dotyczące obsługi i konserwacji urządzeń i sprzętu pomocniczego używanego podczas nanoszenia żelkotu na powierzchnie kopyt, Ocena ryzyka zawodowego z oszacowanym ryzykiem dla występujących czynników chemicznych, Ocena ryzyka – czynniki chemiczne Ryzyko zawodowe stwarzane przez czynnik chemiczny to prawdopodobieństwo wystąpienia potencjalnej szkody zdrowotnej w warunkach stosowania czynnika chemicznego lub narażenia na czynnik chemiczny w miejscu pracy. Ustalenia czy występuje czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie, Pracodawca obowiązany jest do dokonania i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny. Ocena ryzyka – czynniki chemiczne właściwości czynnika chemicznego stwarzające zagrożenie, zalecenia z karty charakterystyki, poziom, rodzaj i czas narażenia, wartości NDS i DSB, wpływ podjętych środków zapobiegawczych, ocenę stanu zdrowia pracowników, warunki pracy z uwzględnieniem ilości czynnika 15 Czynniki chemiczne - dokumentacja Przy występowaniu lotnych składników rozpuszczalników sklasyfikowanych, jako łatwopalne: Ocena ryzyka wystąpienia atmosfery wybuchowej, Dokument zabezpieczenia stanowiska przed wybuchem. Dziękuję za uwagę 16
