Rock Bottom (Żelazna Rezerwa)

Rock Bottom (Żelazna Rezerwa) - Minimum Gas Reserve
wtorek, 23 grudnia 2008 13:21
Koncepcja Rock Bottom (RB) wg DIR to żelazna zasada wg której planuje się zapas gazów na
wszystkie nurkowania. Jej definicja jest prosta. Jest to zapas gazu niezbędny, dla dwóch
nurków dzielących się gazem, do osiągnięcia powierzchni lub kolejnego miejsca „dostępności”
gazu (np. przełączenia się na gaz deko). Zasada jest prosta i bezwzględnie stosowana, jak
osiągamy RB kończymy nurkowanie i MUSIMY rozpocząć wynurzanie.
Zasady zarządzania gazami
Zasady zarządzania gazami, to zasady wg których planujemy zużycie gazów. Załóżmy że
nasze RB wynosi 70 bar w naszych butlach a nurkowanie zaczynamy mając 220 bar. Oznacza
to, że na nurkowanie możemy zużyć 150 bar z naszych butli. Teraz do tych 150 bar możemy
zastosować różne zasady zarządzania gazem. Zasadę 1/3 gdy MUSIMY wrócić do punktu
wyjścia (wszelkie penetracje), zasadę ½ kiedy byłoby lepiej wrócić do punktu wyjścia (np.
opływanie wraku i powrót do opustówki) i całość, kiedy mamy zamiar wynurzać się po
przepłynięciu jakiegoś dystansu w dowolnym miejscu (np. często nurkowanie w UK, gdzie
wynurzamy się na bojce, a szyper „zbiera” nas z wody) itp. Zaletą takiego zarządzania gazami
jest sytuacja wcześniejszego powrotu do punktu wyjścia, przeliczenia zasady i kontynuowania
nurkowania oraz rozsądnego łączenia tych zasad.
Przykład 1
Nurkowanie na wraku, konieczność powrotu do opustówki. Dla naszych 150 bar
przeznaczonych na zwiedzanie wraku stosujemy zasadę ½, czyli mamy 75 bar na zwiedzanie.
Płyniemy w stronę mostku i zużywamy 15 bar, czyli zostało nam 60 bar. Chcemy wpłynąć do
środka i tu możemy zastosować zasadę 1/3, czyli na penetrację mamy 20 bar i 20 bar na
powrót (Możemy też zastosować zasadę 1/3 od początku, czyli mieć 50 bar na zwiedzanie – w
naszym przypadku 35 bar na penetrację lub też metodę najagresywniejszą 2 razy 15 bar na
dopłynięcie i powrót a 1/3 ze 120, czyli 40 bar na penetrację). A więc mamy już zużyte 15 + 20
+ 20 = 55 bar postanawiamy wrócić do opustówki + 15 bar, czyli zużyliśmy 70 bar. Pozostało
nam jeszcze 80 bar na zwiedzanie możemy np. popłynąć przez 40 bar w drugą stronę.
Oczywiście należy zwracać również uwagę na nasz plan/czas (dekompresja) dla którego
wyliczyliśmy nasz RB!!!
Obliczanie Rock Bottom/Minimum Gas
Podstawowa zasada, nurek w każdym momencie nurkowania posiada wystarczającą ilość gazu
1/4
Rock Bottom (Żelazna Rezerwa) - Minimum Gas Reserve
wtorek, 23 grudnia 2008 13:21
dla siebie i partnera umożliwiającą dotarcie do kolejnego źródła gazu.
Postaram się wyjaśnić teraz zasadę RB na dwóch przykładach, nurkowania na 30 metrów kiedy
musimy wypłynąć do powierzchni i nurkowania na 45 metrów ze zmianą gazu na EAN 50 na 21
metrach.
Dla tych przykładów poczynimy następujące założenia:
- SAC obu nurków jest takie samo i wynosi 20 l/min.
- Wynurzamy się z prędkością 10 m/min. do 50 % głębokości przy nurku na 30 m i 75 %
głębokości przy nurku na 45 m, później wynurzamy się z prędkością 3 m/min.
- Zakładamy 2 minuty czasu na maksymalnej głębokości na rozwiązanie problemu.
- Zakładamy, że spanikowany nurek zużywa średnio 1,5 x SAC, czyli 30 l/min.
Przykład 2 – nurkowanie na 30 m.
50% z 30 m = 15 m
Zaczynamy wynurzanie... Zaprezentuje tu wyliczenie dokładne, jednakże w rzeczywistości dla
ułatwienia rachunków możemy stosować zaokrąglenia – dla bezpieczeństwa ZAWSZE w górę.
- 2 minuty na 30 m na opanowanie awarii => 2 min * 4 ata * 30 l/min * 2 nurków = 480 litrów
gazu
- 1,5 minuty na wynurzenie z 30 do 15 m => 1,5 min * 3,25 ata (średnia) * 30l/min * 2
nurków = 292,5 litra gazu
- 1 minuta na wynurzenie z 15 do12 m
- 1 minuta na wynurzenie z 12 do9 m
- 1 minuta na wynurzenie z 9 do 6 m
- 1 minuta na wynurzenie z 6 do3 m
- 1 minuta na wynurzenie z 3 m do powierzchni => 5 minut * 1,25 ata (średnia) * 30 l/min * 2
= 375 litrów gazu.
2/4
Rock Bottom (Żelazna Rezerwa) - Minimum Gas Reserve
wtorek, 23 grudnia 2008 13:21
Z powyższego wyliczenia wychodzi nam, że do bezpiecznego wynurzenia 2 partnerów z
głębokości 30 m do powierzchni potrzeba nam 480 l + 292,5 l + 375 l = 1147,5 ~ 1200 l gazu.
Teraz przeliczamy to na bary (UWAGA należy zwrócić uwagę na pojemność butli!!!) zakładając
użycie przez obojga partnerów klasycznych DIR-owskich zestawów 2x12 l jest to 50 bar.
Tak więc dla naszego przykładu nurkowania na 30 m Rock Bottom wynosi 50 bar w zestawie
2x12 l, czyli wynurzanie powinniśmy rozpocząć gdy jeden z partnerów osiągnie ciśnienie 50
bar. Ja na w razie co dodaje jeszcze 10 bar na nieprecyzyjność wskazań manometru.
Całość obliczeń możemy uprościć w celu dokonania obliczeń w głowie (wetnotesie):
- 2 minuty na 30 m na opanowanie awarii => 2 min * 4 ata * 30 l/min * 2 nurków = 480 litrów
gazu
- 2 minuty na wynurzenie z 30 do 15 m
- 1 minuta na wynurzenie z 15 do12 m
- 1 minuta na wynurzenie z 12 do9 m
- 1 minuta na wynurzenie z 9 do 6 m
- 1 minuta na wynurzenie z 6 do3 m
- 1 minuta na wynurzenie z 3 m do powierzchni => 7 minut * 2 ata (średnia) * 30 l/min * 2 =
840 litrów gazu.
Czyli 480 + 840 = 1320 l. Tj. 55 bar w zestawie 2x12 l ~ 60 bar
Przykład 3 – nurkowanie na 45 m
75% z 45 m = ~ 33m (podzielne przez 3)
Zaczynamy wynurzanie...
-
2 min na 45 m => 2 min * 5,5 ata * 30 l/min * 2 nurków = 660 l gazu
2 min z 45 do 33 m
1 min z 33 do 30 m
1 min z 30 do 27 m
1 min z 27 do 24 m
3/4
Rock Bottom (Żelazna Rezerwa) - Minimum Gas Reserve
wtorek, 23 grudnia 2008 13:21
- 1 min z 24 do 21 m
- 1 min na przełączenie gazów na 21 m => 7 min * 4,3 (średnia) ata * 30 l/min * 2 nurków =
1806 l gazu
czyli 660 + 1806 = 2466 l gazu tj. 102 bary w butli 2x12, stąd nasz RB wynosi 110 bar.
Mam nadzieje że powyższe przykłady pomogą Wam bezpieczniej planować Wasze
nurkowania.
I pamiętajcie o „Złotej Zasadzie” – w każdym momencie nurkowania, każdy z partnerów
MUSI posiadać wystarczający zapas gazów dla siebie i partnera zezwalający na
bezpieczne wynurzenie się do powierzchni lub kolejnego źródła gazu.
Łukasz "Judas" Potyra
4/4