20-22 maja 2016

WEEKEND Z MILLENNIUM
DOCS AGAINST GRAVITY
20-22 maja 2016
Filmy
MILLENNIUM DOCS AGAINST GRAVITY
(dawniej PLANETE+ DOC FILM FESTIVAL)
to jeden z najważniejszych festiwali kina
dokumentalnego w Europie, nagrodzony
przez Polski Instytut Sztuki Filmowej jako
najważniejsze międzynarodowe wydarzenie
filmowe w Polsce. Już po raz kolejny festiwal
odbywa się niemal w całym kraju. Podczas
WE E K E N D U Z M I LLE NNIU M DO CS
AGAINST G RAV I TY pokazane zostaną
premierowo najlepsze filmy dokumentalne,
a widzowie wybiorą film, który otrzyma
Nagrodę Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych.
Zapraszamy do kin w całej Polsce!
www.docsag.pl
www.facebook.com/docsagainstgravity
www.facebook.com/AkademiaDokumentalna
www.twitter.com/againstxgravity
www.instagram.com/docsagainstgravity
zapraszamy na nasz kanał YouTube:
Against Gravity
DOBRY AMERYKANIN
A Good American
Austria / 2015 / 101 min.
reż. Friedrich Moser
DON JUAN
Don Juan
Szwecja, Finlandia / 2015 / 92 min.
reż. Jerzy Śladkowski
FAC E B O O K I STA N
Facebookistan
Dania / 2015 / 59 min.
reż. Jakob Gottschau
POD OPIEKĄ
WIECZNEGO SŁOŃCA
Under the Sun
Rosja, Łotwa, Niemcy, Czechy, Korea
Północna / 2015 / 106 min.
reż. Witalij Manski
S O N I TA
Sonita
Iran, Niemcy, Szwajcaria / 2015 / 91 min.
reż. Rokhsareh Ghaem Maghami
SZWEDZKA TEORIA
MIŁOŚCI
The Swedish Theory of Love
PERŁOWY GUZIK
The Pearl Button
Szwecja / 2015 / 76 min.
reż. Erik Gandini
Chile, Francja, Hiszpania / 2015 / 82 min.
reż. Patricio Guzmán
UKRAIŃSCY SZERYFOWIE
Ukrainian Sheriffs
Ukraina, Łotwa, Niemcy / 2015 / 85 min.
reż. Roman Bondarczuk
Indywidualny repertuar, wybór filmów oraz
ich dokładne daty i godziny grania ustalane są
przez dane kino biorące udział w wydarzeniu
Witam serdecznie widzów zainteresowanych
filmem dokumentalnym na Millennium
Docs Against Gravity Film Festival. Bardzo
się cieszę, że zdecydowali się Państwo na
kontakt z tą specyficzną formą sztuki filmowej
właśnie w kinie, a nie na ekranie telewizora
czy komputera. Tylko w warunkach, jakie
zapewnia sala kinowa mają Państwo możliwość odbioru pełnego przekazu twórców
oglądanego dzieła. Decydują o tym zarówno
uwarunkowania techniczne projekcji, jak
i możliwość koncentracji widza na przekazywanych treściach, która jest bardzo trudna do
osiągnięcia w innych okolicznościach. Jest to
szczególnie ważne, gdy mamy do czynienia
z utworami, w których autorzy do przekazu
używają pełni możliwości, jakie daje obraz
filmowy, gdy czynniki pozawerbalne obrazu – zdjęcia, dźwięk, montaż, kompozycja
formy – stają się równoprawnym nośnikiem
informacji z tekstem. To te elementy przekazu
decydują w największym stopniu o naszym
emocjonalnym odbiorze dzieła. Świadomie
używam określenia „dzieło filmowe” ponieważ Festiwal, już od wielu lat programowany
przez zespół pod kierownictwem Artura
Liebharta, przyzwyczaił nas do oglądania
prawdziwych dzieł, dotykających – jak przystało na formę dokumentalną – najistotniejszych problemów naszego codziennego życia,
ale najczęściej ukazanych w sposób, który nie
pozostawia nas wobec nich obojętnym. Dlatego zapraszam Państwa na Millennium Docs
Against Gravity Film Festival właśnie do kin,
a najlepiej do kin studyjnych, których klimat
wyjątkowo sprzyja percepcji dobrych filmów.
Andrzej Goleniewski
Filmoteka Narodowa
Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych
Andrzej Goleniewski
Urodzony w 1960 r. Absolwent Instytutu Muzykologii
Uniwersytetu Warszawskiego. Karierę zawodową
rozpoczął od stanowiska muzyka orkiestrowego.
W 1991 roku porzucił muzykę na rzecz filmu. W latach
1991-1999 zorganizował i prowadził Agencję Dystrybucji
Filmowej, a następnie do roku 2005 kierował Filmem
Polskim – Agencją Promocji. Tam właśnie odtworzył
w obecnej formule Sieć Kin Studyjnych. Po zmianach
organizacyjnych polskiej kinematografii w roku 2006,
prowadzi i rozwija ten program w Filmotece Narodowej,
gdzie od roku 2007 pełni funkcję zastępcy dyrektora.
Zapraszamy w podróż dookoła świata i do
wewnątrz nas samych. Nasza filozofia –
tak dobrze oddana przez hasło festiwalu
– zaprasza do ODERWANIA SIĘ od przyzwyczajeń i stereotypów, do otwarcia się
na świat pokazywany przez najciekawszy i najszybciej rozwijający się gatunek
filmowy: kino dokumentalne. Na początek
proponujemy ODERWAĆ SIĘ od stereotypów na temat samego filmu dokumentalnego. Filmy Millennium Docs Against Gravity
nie mają nic wspólnego z „dokumentami”
czy reportażami, które zazwyczaj pokazują
nam nadawcy telewizyjni. Czy prezentowane dzieła można zatem nadal klasyfikować
jako filmy „dokumentalne”? Proponujemy
ODERWAĆ SIĘ również od takiego pytania.
Filmy festiwalu Millennium Docs Against
Gravity, to najlepsze KINO NON-FICTION.
Oferują to, co w kinie najważniejsze – emocje. Zapraszamy zatem do ich przeżycia.
Trzynasta edycja festiwalu Millennium Docs
Against Gravity odbywa się równolegle
w czterech miastach: Warszawie, Bydgoszczy, Wrocławiu i Gdyni w dniach 18-25
maja. Jest to największy festiwal filmów
dokumentalnych w Polsce i trzeci co do
popularności festiwal filmów dokumentalnych w Europie, który w 2015 odwiedziło
ponad 40 tys. widzów. Jest to jednocześnie
jedyny festiwal filmowy na świecie, który
na tak dużą skalę odbywa się równolegle
w kilku miastach.
Festiwal wprowadził modę na kino dokumentalne w Polsce, wzbudzając szerokie zainteresowanie widzów i mediów opiniotwórczych. Dziesięć lat temu nasz festiwal jako
pierwszy w Polsce wprowadził konkurs dla
pełnometrażowego, kinowego filmu dokumentalnego (Nagroda Banku Millennium).
Dziś to najbardziej prestiżowa nagroda dla
filmu dokumentalnego w Polsce.
W drugi weekend festiwalu w dniach 20-22
maja, w ramach programu WEEKEND
Z FESTIWALEM MILLENNIUM DOCS
AGAINST GRAVITY wybrane filmy z programu festiwalu zagoszczą w kolejnych 20
miastach. Jako organizatorzy festiwalu cieszymy się, że kino dokumentalne staje się
tak popularne. Dziękujemy bardzo kinom
biorącym udział w programie WEEKENDU
oraz Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych za
współpracę i zaufanie. Zachęcamy do
wzięcia udziału w konkursie publiczności
na najlepszy film.
Życzę dużo wrażeń i refleksji.
Artur Liebhart
Dyrektor festiwalu
OPISY FILMÓW
DOBRY AMERYKANIN
A Good American
Austria / 2015 / 101 min.
Reżyseria: Friedrich Moser
Zdjęcia: Friedrich Moser
Producent: Friedrich Moser
Wybrane festiwale i nagrody:
2015 – CPH:DOX Kopenhaga
2016 – MFF Rotterdam
Ujawnione przez Edwarda Snowdena rewelacje na temat amerykańskiego systemu
inwigilacji obywateli nie były pierwszym
skandalem w historii Agencji Bezpieczeństwa
Narodowego (NSA). Film ujawnia niezwykle
niepokojące fakty, dowodzące, że korupcja, niekompetencja, arogancja, kłamstwa
i osobiste ambicje oraz chciwość doprowadziły do zablokowania taniego i niezwykle
skutecznego systemu monitoringu i analiz,
który skutecznie mógł powstrzymać ataki
terrorystyczne z 11 września 2001 roku. Po
zakończeniu Zimnej Wojny w USA powstał
cyfrowy system szpiegujący, który pozwalał na śledzenie każdego elektronicznego
sygnału na Ziemi, filtrując grupę docelową
i wyświetlając wyniki w czasie rzeczywistym
przy jednoczesnym poszanowaniu prywatności. System miał wbudowany moduł
służący do ochrony danych osobowych.
Narzędzie wydawało się idealne i zdaniem
specjalistów absolutnie uniemożliwiłoby
ataki terrorystyczne z 11 września. Z wyjątkiem jednej drobnej rzeczy – okazało się zbyt
tanie. Z tego powodu szefostwo NSA zdusiło
projekt w zalążku i to na trzy tygodnie przed
atakiem na World Trade Center. Za innowacyjnym projektem krył się agent William
Binney – kryptomatematyk i były analityk
NSA. Ujawnia on w filmie powody, dla których jego genialny pomysł został odrzucony
na rzecz drogiego i całkiem bezużytecznego
programu wywiadu, który z kolei miał jedną
zaletę: tworzył setki miejsc pracy w agencji
wywiadowczej i zapewniał sowite wynagrodzenie dla wielu byłych pracowników
NSA. Film jest przykładem fascynującego
politycznego thrillera śledzącego konspiracyjne działania NSA. Obserwujemy również
niezwykle szczere wypowiedzi człowieka,
który ma poczucie, że będąc częścią politycznej machiny ponosi współodpowiedzialność
za tragedię z 2001 roku. Binney nie owija
niczego w bawełnę, o wielu sprawach mówi
otwarcie i brutalnie, choć jego oczy pokazują
coś jeszcze innego – zrezygnowanego człowieka, który nie był w stanie powstrzymać
machiny, jaką jest wojna. Binney oficjalnie
wypowiedział się przeciwko amerykańskiemu systemowi. Zrezygnował z pracy w NSA
w październiku 2001 roku i zapewne nieprzypadkowo odszedł z niej tak szybko.
DON JUAN
Don Juan
Szwecja, Finlandia / 2015 / 92 min.
Reżyseria: Jerzy Śladkowski
Zdjęcia: Wojciech Staroń
Producenci: Antonio Russo Merenda dla
Ginestra Film
Wybrane festiwale i nagrody:
2015 – IDFA Amsterdam: Nagroda Główna VPRO
dla Najlepszego Pełnometrażowego Filmu
Dokumentalnego
2016 – FF Göteborg: Nagroda dla Najlepszego
Filmu Skandynawskiego
Rosja, Niżny Nowogród. 22-letni wycofany,
nieśmiały i nieporadny Oleg to student ekonomii, który ma objawy zespołu Aspergera.
Jest niedojrzały społecznie i nie do końca
dorósł jeszcze do roli mężczyzny. Za wszelką
cenę poszukuje miłości i akceptacji, której nie
jest w stanie znaleźć. Choć otacza go wiele
osób, które chcą mu pomóc, ich działanie
okazuje się bezskuteczne. Dominująca,
neurotyczna i histeryczna matka Marina za
wszelką cenę chce wyrwać syna z życiowego
letargu i różnymi metodami próbuje otworzyć go na świat. Przede wszystkim jednak
usiłuje znaleźć mu dziewczynę. Wymyśla
niecodzienne terapie, aż w końcu znajduje
teatralną grupę przygotowującą kostiumową
wersję spektaklu „Don Juan”, w którym Oleg
ma zagrać tytułową rolę. Kontrast pomiędzy
romantycznym stylem bycia legendarnego francuskiego libertyna a niedostatkami
w osobowości Olega okazuje się tak wyraźny
i silny, że prowadzona w ten sposób terapia
nabiera ironicznego, wręcz satyrycznego
wyrazu. Akcja ratowania Olega z depresji
i zrobienia z niego mężczyzny ma jednak
pozytywne zakończenie. Pomoc przychodzi
nagle i z zupełnie nieoczekiwanej strony.
Na horyzoncie pojawia się piękna aktorka
Tania, która zmienia nieporadnego studenta
nie do poznania. Najskuteczniejszą terapią
dla Olega okazuje się jednak udział w filmie
– to bycie przed kamerą trwale modyfikuje
jego zachowanie i reakcje. Reżyser filmu
przyznaje: „Jedyną osobą, która permanentnie starała się wykorzystać obecność
kamery na swoją korzyść był Oleg. Rozgryźliśmy go po kilku dniach. Najlepszy materiał
kręciliśmy, gdy Oleg głęboko wchodził w to,
co działo się z nim lub wokół niego, gdy
pozwalałem innym robić z nim rzeczy, które
musieli zrobić, na przykład podczas terapii,
osobistego treningu, rozmów, kłótni czy
flirtu. Pod koniec zdjęć Oleg stał się bardzo
oddanym przyjacielem, człowiekiem znacznie dojrzalszym niż był na początku, a być
może również znacznie lepszym ode mnie
reżyserem filmu dokumentalnego. Co się
stało? To proste: my „nauczyliśmy” się czytać
jego osobowość, a on „nauczył” się czytać
nas samych. Zrozumiałem, że on wcale
nie wygłupia się tak bardzo, jak sądziłem”.
Reżyser nazwał swój film „dokumentalnym
obrazem na poprawę nastroju”.
FAC E B O O K I STA N
Facebookinstan
Dania / 2015 / 59 min.
Reżyseria: Jakob Gottschau
Zdjęcia: Jakob Gottschau, Emanuel Andreoli
Producent: Felicity Willetts
Wybrane festiwale i nagrody:
2016 – MFF Rotterdam
2015 – CPH:DOX Kopenhaga
Prawie 1,4 miliarda ludzi korzysta dziś
z Facebooka i dobrowolnie dzieli się w sieci
prywatnymi danymi, dając tym samym portalowi zgodę na używanie osobistych danych
i zarabianie na tym pieniędzy. Facebook dąży
do tego, byśmy ujawnili prywatne oblicze
wirtualnemu światu, ale czy on sam chce
pokazać swoją prawdziwą twarz?
W rzeczywistości niewiele wiemy na temat
największej na świecie publicznej sieci, stworzonej przez Marka Zuckerberga, łączącej dziś
tak wielu ludzi na Ziemi. Czy jest ona w jakikolwiek sposób kontrolowana i monitorowana? Dlaczego niektóre posty i strony podlegają cenzurze? I dlaczego Facebook przechowuje
dane użytkownika, nawet gdy ten usunął swój
profil? Film prześwietla działalność i strukturę
Facebooka, ujawniając, jak wiele osób i organizacji jest mniej lub bardziej powiązanych
z jego polityką. Ujawnia na przykładzie konkretnych przypadków, jak działa on w kategoriach biznesowych i jak podchodzi do dwóch
podstawowych zasad demokracji: prawa do
wolności słowa i do prywatności. Efekt wydaje
się szokujący. Okazuje się, że mamy do czynienia ze wzorową totalitarną organizacją, której
daleko od propagowanej przez nią otwartości.
Reżyser pokazuje, jakie zasady obowiązują na
Facebooku i co dzieje się, kiedy ktoś zdecyduje
się je złamać. Przedstawia ludzi, którzy znaleźli się w takiej sytuacji i doświadczyli jej bolesnych skutków. Absolwent prawa dowiedział
się, że Facebook zachował i wykorzystywał
wszystkie jego dane, włącznie z tymi usuniętymi. Drag queen o pseudonimie Siostra Roma
grożono usunięciem profilu, jeśli nie ujawni
prawdziwych danych osobowych. Z kolei
znany duński autor Peter Øvig Knudsen starał
się opublikować na swoim profilu historyczne
zdjęcia z lat 70. ubiegłego wieku pochodzące
ze swojej książki o hipisach; niestety bezskutecznie, bo ocenzurowano je pod kątem
rzekomo obecnej na nich pornografii. Reżyser
rozmawia o Facebooku z przedstawicielami
innych mediów społecznościowych oraz z ekspertami z zakresu prawa. Pokazuje również
jego przeciwników. Max Schrems – austriacki
działacz, który z powodzeniem złożył pozew
przeciwko portalowi – jest założycielem grupy
o nazwie „Europa kontra Facebook”. Niestety,
sam Facebook chowa się za fasadą bezimiennych budynków i niejasnych, ogólnikowych
stwierdzeń. Podjęta przez reżysera próba
nawiązania kontaktu z najpotężniejszą i największą dziś siecią społecznościową zakończyła się fiaskiem. Film pokazuje, że Facebook
nie jest wcale symbolem demokracji, otwartości i poszanowania prawa, lecz coraz bardziej
zamkniętego i zcentralizowanego modelu
dostępu do internetu. Zastanówmy się zatem
dwa razy, zanim na Facebooku zamieścimy
post na temat naszego życia lub opublikujemy jakiekolwiek nasze zdjęcia.
PERŁOWY GUZIK
The Pearl Button
Chile, Francja, Hiszpania / 2015 / 82 min.
Reżyseria: Patricio Guzmán
Zdjęcia: Katell Djian
Producent: Renate Sachse
Wybrane festiwale i nagrody:
2015 – MFF Berlin: Srebrny Niedźwiedź
za Najlepszy Scenariusz
Morze jest źródłem życia, ale może być
również niemym świadkiem okrutnych
zbrodni i tragedii. Woda to nie tylko H2O.
Woda ma pamięć, która potrafi zakonserwować wspomnienia. Ocean nosi w sobie
historię całej ludzkości. To w nim skupiają
się wszystkie głosy pochodzące z Ziemi
i z kosmosu. To tu znaleźć można rząd
zagubionych dusz, bez nagrobka, pozostawionych samym sobie do końca. Woda
ma jednak swój własny głos i szczególnego rodzaju rolę do spełnienia – odbiera
impulsy z gwiazd, aby dalej przekazać
je żywym stworzeniom. Woda to także
najdłuższa granica Chile. 2670 mil chilijskiego wybrzeża to największy archipelag
świata i jednocześnie krajobraz o niemal
nadprzyrodzonym pięknie. Są tu wulkany,
góry i lodowce, ale również głosy ludzi
rdzennej Patagonii, pierwszych angielskich
żeglarzy oraz politycznych ofiar reżimu
Augusto Pinocheta. Patricio Guzmán stara
się uchwycić ten wielopłaszczyznowy kontekst w swoim niezwykle poetyckim filmie
będącym częścią dyptyku, w którym, tak
jak w „Nostalgii za światłem”, podejmuje
temat pamięci i nierozliczonej przeszłości
historycznej własnego kraju. Woda jest tu
spajającym wszystko elementem i to właśnie przez nią przemawia historia Chile.
Wybieramy się w podróż od czasów kolonialnych do dyktatury Augusto Pinocheta,
od eksterminacji rdzennej ludności Patagonii do brutalnego zabójstwa przeciwników
politycznych chilijskiego reżimu. Morze było
niemym widzem tych zdarzeń, które nigdy
nie zostały w Chile publicznie rozliczone.
Tytuł filmu ma symboliczne znaczenie. Częściowo zainspirowany został znalezionym
przez filmowca guzikiem od koszuli zaklinowanym w wydobytych z morza szynach,
które wykorzystywano kiedyś do zatapiania
zwłok ofiar reżimu Pinocheta. Perła odnosi
się z kolei do Roberta FitzRoya, który zapłacił nią za wolność rdzennego przedstawiciela
Yaghan Jemmy’ego Buttona, wywiezionego
do Wielkiej Brytanii w roli zakładnika. Przepełniony poezją film przemawia szczególnego rodzaju melancholią, dzięki której nawet
najbardziej ukryte prawdy mają szansę
odzyskać swój własny głos.
POD OPIEKĄ WIECZNEGO
SŁOŃCA
Under the Sun
Rosja, Łotwa, Niemcy, Czechy, Korea Północna /
2015 / 106 min.
Reżyseria: Witalij Manski
Zdjęcia: Aleksandra Iwanowa , Michaił Gorobczuk
Producenci: Natalia Manskaja, Filip Remunda,
Simone Baumann, Witalij Manski
Wybrane festiwale i nagrody:
2016 – Docpoint Helsinki
2015 – IDFA Amsterdam
2015 – DOK Lipsk
2015 – MFFD Jihlava: Nagroda dla Filmu
Dokumentalnego z Europy Środkowo-Wschodniej
2015 – MFF Tallinn: Nagroda Specjalna
Jury dla Najlepszego Reżysera
Wyobraźmy sobie idealne życie w idealnym
kraju. Idealni ludzie mieszkają w idealnych
apartamentach. Pracują w idealnych miejscach pracy, a ich życie i świat porządkują
idealne instytucje w idealny sposób. To
oficjalny obraz Północnej Korei, która według
koreańskiej propagandy jest najszczęśliwszym krajem na świecie. Ceniony rosyjski
reżyser Witalij Manski (znany z pokazywanego kilka lat temu na naszym festiwalu filmu
„Wzdłuż rurociągu”) spędził rok w Korei
Północnej, dokumentując życie przeciętnej
rodziny i tym samym mechanizm funkcjonowania tamtejszej indoktrynacji. W dniu
urodzin Kim Ir Sena ośmioletnia Zin-mi,
podobnie jak setki innych dzieci, dołączy do
Koreańskiej Unii Dzieci, stanowiącej ekwiwalent młodzieżówek komunistycznych. Zin-mi
uczęszcza do najlepszej szkoły w Pjongjangu.
Uczestniczy w niekończących się lekcjach
historii traktujących o chwalebnych zwycięstwach Korei Północnej nad „japońskimi
najeźdźcami” i „amerykańskimi tchórzami”.
Jej ojciec jest inżynierem i pracuje w zakładzie produkującym ubrania. Matka zarabia
na życie w fabryce mleka. Oboje pracują
w miejscach, które choć mają narzucone
produkcyjne cele, rutynowo przekraczają
narzucone przez państwo normy. Wieczorem
wszyscy troje zbierają się w lśniącym nowoczesnym apartamencie, śmiejąc się i wymieniając patriotycznymi sloganami nad stołem
pełnym pysznego jedzenia. Socjalistyczny raj
w pełnej krasie. Wszyscy troje są częścią idealnego koreańskiego społeczeństwa, żyjącego
w wiecznych promieniach słońca – symbolu
wielkiego wodza ludu Kim Ir Sena. Wszystko
sprawia wrażenie starannie wyreżyserowanego, przećwiczonego spektaklu, dedykowanego „Wielkiemu Przywódcy” Kim Ir Senowi
oraz „Wielkiemu Następcy” i „Najwyższemu
Przywódcy Partii, Państwa i Armii” Kim Dzon
Unowi. Ich portrety wiszą niemal na każdej
ścianie, stanowiąc symbol tego zanurzonego „w szczęśliwości” królestwa. Prawdziwa
rzeczywistość jest jednak daleka od tego
obrazu. Choć początkowo reżyser stara się
podążać słonecznym tropem utopijnej fantazji, to z czasem prawda zaczyna stopniowo
się z niej wytrącać. Wkrótce staje się jasne,
że to władza reżyseruje każdą scenę, narzucając wszystko, łącznie z ludzkimi reakcjami.
Całość okazuje się przerażającą choreografią
oszustwa, równie surrealistyczną, co złowrogą, a my mamy wrażenie, że oglądamy nową
wersję „The Truman Show”.
S O N I TA
Sonita
Iran, Niemcy, Szwajcaria / 2015 / 91 min.
Reżyseria: Rokhsareh Ghaem Maghami
Zdjęcia: Behrouz Badrouj , Ali Mohammad
Ghasemi, Mohammad Haddadi Arastoo Givi,
Torben Bernard, Parviz Arefi, Ala Mohseni
Producenci: Gerd Haag, Kerstin Krieg/TRAUM,
Aline Schmid, Rokhsareh Ghaem Maghami
Wybrane festiwale i nagrody:
2016 – FF Sundance: Nagroda Główna dla
Najlepszego Filmu Dokumentalnego oraz
Nagroda Publiczności
2015 – IDFA Amsterdam: Nagroda Publiczności
Sonita to młoda utalentowana raperka,
której ojcem z powodzeniem mógłby być
Michael Jackson, a matką Rihanna. Z pochodzenia jest Afganką. W wieku 10 lat po raz
pierwszy stała się przedmiotem transakcji
małżeńskiej, zorganizowanej przez rodziców
w celu zdobycia posagu dla jej brata. Do
małżeństwa co prawda nie doszło, ale już
wówczas nabrała lęku przed ślubem. Nie
ona jedna. Według Afghanistan Independent
Human Rights Commission przynajmniej
15% Afganek wychodzi za mąż przed ukończeniem 15. roku życia. W wieku 8 lat Sonita
z rodzicami przeniosła się do Iranu, uciekając
przed szalejącą w Afganistanie wojną. Nie
miała legalnych dokumentów, więc nie mogła chodzić do szkoły, ale mimo to nauczyła
się pisać i czytać, zaczęła tworzyć poezję, ale
przede wszystkim zaczęła słuchać hip-hopu.
Eminem to pierwszy raper, którego poznała
i choć nie rozumiała jego tekstów, to zdała
sobie sprawę, że w ten sam sposób może
opowiedzieć o swoim życiu. Zaczęła pisać
piosenki i postanowiła nawiązać współpracę
ze studiem nagrań. W Iranie kobiety nie
mogą śpiewać bez zgody władz, ale z pomocą zaprzyjaźnionych producentów udało jej
się nagrać kilka utworów. Wtedy właśnie,
po trzech latach rozłąki, matka Sonity, która
wcześniej wróciła do Afganistanu, odwiedziła
ją w Teheranie. Oznajmiła szesnastolatce,
że musi wrócić do rodzinnego kraju, gdyż jej
brat potrzebuje 7 tys. dolarów posagu, a na
jej transakcji małżeńskiej można zarobić
aż 9 tys. dolarów. Sonita była zdruzgotana.
Napisała i nagrała piosenkę „Brides for Sale”,
a gdy zamieściła ją na YouTube, w krótkim
czasie stała się sławna – wystąpiła nawet
w afgańskiej telewizji. Film jest nie tylko poruszającym portretem młodej dziewczyny za
wszelką cenę walczącej o swoją wolność, ale
także punktem wyjścia dla dyskusji na temat
stosunku reżysera do filmowanego przez
siebie tematu.
SZWEDZKA TEORIA
MIŁOŚCI
The Swedish Theory of Love
Szwecja / 2015 / 76 min.
Reżyseria: Erik Gandini
Zdjęcia: Vania Tegarnelli, Carl Nilsson
Producent: Erik Gandini, Juan Pablo Libossart
Wybrane festiwale i nagrody:
2015 – IDFA Amsterdam
2015 – CPX:DOX Kopenhaga
2015 – FF Sztokholm
W 1972 roku w Szwecji partia socjalistyczna
opublikowała manifest „Family of the
Future”, nakreślający wizję świata wolnych,
równych ludzi, w którym znikną wszelkie
więzy zależności ekonomicznej. Kobiety
miały wyzwolić się spod władzy mężczyzn,
starsi nie musieli już polegać na dobrej woli
dorosłych dzieci, a najmłodsi zyskiwali pełnię
praw i opiekę państwa. Reżyser przygląda się
dzisiejszej Szwecji i pokazuje wielowymiarowe konsekwencje wprowadzenia wywiedzionych z ducha 1968 roku rozwiązań. Okazuje
się, że niezależność – podstawowa wartość
u naszych zamorskich sąsiadów – ma swoją
ciemną stronę. Dziś aż jeden na czterech
Szwedów umiera samotnie, a zdarza się, że
ciała samotnie zmarłych znajdowane są dwa
lata po ich śmierci. Szwedki są największą
grupą wśród klientek banku nasienia. Pragną
potomstwa, ale nie są w stanie zbudować
trwałej relacji z partnerem, bo wymaga ona
kompromisów i wyrzeczeń.
Film jest brawurowo zrealizowanym kalejdoskopem tego bliskiego, a zarazem bardzo
egzotycznego z polskiej perspektywy kraju.
To prawdziwe laboratorium przyszłości,
przypominające niekiedy dystopijne filmy
science fiction. Kontakty ludzkie realizowane
za pośrednictwem organizacji społecznych,
trudności w adaptacji społecznej, zanik umiejętności interakcji, niechęć do obcych (Szwecja to kraj, gdzie imigranci integrują się zdecydowanie najwolniej w Europie) – to wszystko
ciemne strony kraju, który często stawiamy
sobie za wzór. Zygmunt Bauman, pojawiający
się w filmie, nie szczędzi Szwedom gorzkich
słów. Państwo zapewnia im wszystko oprócz
umiejętności bycia z innymi ludźmi. Film
pokazuje także uciekinierów z pozbawionego
ludzkiego ciepła raju – lekarza, który dopiero
w Etiopii odnalazł sens życia czy dziwaczną
sektę lubującą się w orgiach urządzanych na
leśnych polanach…
Film nie daje prostych odpowiedzi – każdy
sam musi sobie odpowiedzieć na pytanie czy
z drogi ku niezależności da się w ogóle zawrócić i czy ceną za wolność musi być dojmująca
samotność.
UKRAIŃSCY SZERYFOWIE
Ukrainian Sheriffs
Ukraina, Łotwa, Niemcy / 2015 / 85 min.
Reżyseria: Roman Bondarczuk
Zdjęcia: Roman Bondarczuk
Producenci: Uldis Cekulis, Darya Averchenko,
Tanja Georgieva
Wybrane festiwale i nagrody:
2015 – IDFA Amsterdam: Nagroda Specjalna
Jury w Konkursie Filmów Pełnometrażowych
W Starej Zburiewce na południu Ukrainy,
niedaleko Krymu działa tragikomiczny duet
szeryfów o bystrym oku. Najbliższy komisariat
policji jest zbyt daleko, aby z niego korzystać.
Dlatego do rozwiązania problemów, z jakimi
boryka się lokalna społeczność, zatrudniono
dwóch mężczyzn. Wiktor i Wołodia mają za
zadanie zniwelować stopę przestępczości.
Wśród ściganych przez nich występków
znajdują się: kradzież dwóch kaczek, spory
sąsiedzkie, pijaństwo, przemoc fizyczna i awarie samochodów. Wiele z tych problemów
ma swoje korzenie w rozpowszechnionym
wokół bezrobociu, ubóstwie i analfabetyzmie.
Film śledzi losy Wiktora i Wołodii, pokazując
komiczną stronę ich codziennych sytuacji.
Jeżdżą żółtą rosyjską Ładą z lat 70. ubiegłego
wieku, udekorowaną niewielką flagą Ukrainy.
Kursują od jednego miejsca do drugiego,
próbując załagodzić konflikty lub rozwiązać
zaistniałe już problemy. Prowadzą śledztwo
w sprawie znalezionego ciała, próbują rozłożyć wózek, pogodzić z sąsiadami Kolę, który
choć zjada psy, tęskni za normalnym życiem.
Jak zresztą wszyscy wokół, bo to miejsce
dalekie od europejskiego standardu normalności. Czas mija, zmieniają się pory roku, aż
w końcu dzięki telewizji informacje o Majdanie
i politycznych zmianach na Ukrainie docierają
do mieszkańców Zburiewki, siejąc wśród nich
separatystyczny zamęt. Następuje podział na
dwa obozy: proukraiński i prorosyjski. W czasie
obchodów 70. Dnia Niepodległości zaczyna
się pobór mężczyzn do wojska… Film nasuwa
skojarzenia z prozą Nikołaja Gogola. Nie tylko
pokazuje, jak wygląda prawdziwe życie na
ukraińskiej wsi przed i po wojnie, ale przede
wszystkim jest niezwykle barwnym przekrojem ludzkich charakterów, z ich słabościami,
wadami i problemami.
UCZYMY
CIEKAWOŚCI
UCZYMY
UCZYMY
CIEKAWOŚCI
UCZYMY CIEKAWOŚCI
CIEKAWOŚCI
Filmy
dokumentalne
dla:
Filmy
Filmy
dokumentalne
dokumentalne
dla:
dla:
Filmy
dokumentalne
dla:
uczniów
————uczniów
uczniów
uczniów
nauczycieli
iirodziców
rodziców
————nauczycieli
nauczycieli
i
rodziców
nauczycieli
i
rodziców
seniorów.
————seniorów.
seniorów.
seniorów.
Film scenarzysty Proroka, Rust and Bone, Imigrantów
Porywająca saga
z wieloma zwrotami akcji.
Niezwykle aktualna.
Screen Daily
FRANÇOIS DAMIENS
FINNEGAN OLDFIELD
J O H N C . R E I L LY
W KINACH OD 3 CZERWCA
mecenas festiwalu
projekt
współfinansowany przez
projekt współfinansowany
przez Unię Europejską
dofinansowano
ze środków
We ekend z Mille n n iu m
D oc s Agains t Grav it y
LISTA K I N
B I A ŁY S T O K Kino Forum,
Ł Ó D Ź Kino Charlie,
C Z Ę S T O C H O W A Kino Iluzja,
N O W Y S Ą C Z Kino Sokół,
ul. Legionowa 5, www.bok.bialystok.pl
al. Najświętszej Maryi Panny 64,
www.okf.czest.pl
D Ą B R O W A G Ó R N I C Z A Kino Kadr,
Plac Wolności 1, www.palac.art.pl
ul. Piotrkowska 203/205, www.charlie.pl
ul. Jana Długosza 3, www.kino-sokol.pl
O L S Z T Y N Kino Awangarda 2,
ul. Mikołaja Kopernika 1,
www.awangarda.olsztyn.pl
E L B L Ą G Kino Światowid, Plac Kazimierza
P O Z N A Ń Kino Muza, ul. Św. Marcin 30,
www.kinomuza.pl
E Ł K Ełckie Centrum Kultury,
R Z E S Z Ó W DKF Klaps, Wojewódzki
Dom Kultury, DK, ul. Stefana Okrzei 7,
www.wdk.podkarpackie.pl
Jagiellończyka 1, www.swiatowid.elblag.pl
ul. Wojska Polskiego 47, www.eck.elk.pl
G L I W I C E Kino Amok, ul. Dolnych
Wałów 3, www.amok.gliwice.pl
GORZÓW WIELKOPOLSKI
Kino 60 krzeseł, Miejski Ośrodek Sztuki,
ul. Pomorska 73, www.mosart.pl
K AT O W I C E Kino Światowid,
ul. 3 Maja 7, www.swiatowid.katowice.pl
K O Ł O B R Z E G Regionalne Centrum
Kultury, ul. Solna 1, www.rck.kolobrzeg.eu
S K I E R N I E W I C E DKF Eroica,
Centrum Kultury i Sztuki w Skierniewicach,
ul. Reymonta 33, www.cekis.pl
S Ł U P S K Kino Rejs, Młodzieżowe
Centrum Kultury, Al. 3 Maja 22,
www.kinorejs.emcek.pl
T O R U Ń Kino Centrum, CSW, Toruń,
ul. Wały gen. Sikorskiego 13,
www.csw.torun.pl
K R A K Ó W Kino Pod Baranami, Rynek
Główny 27, www.kinopodbaranami.pl
Z A M O Ś Ć Kino Stylowy, ul. Odrodzenia 9,
L U B I N Centrum Kultury „Muza”,
Ż Y W I E C Kino Janosik, ul. Sobieskiego 1,
ul. Armii Krajowej 1, www.ckmuza.eu
www.stylowy.net
www.kinojanosik.pl