doc172
download 
Reklamacja Transkrypt
172
B e rn h a rd R e ic h e rt przy współpracy Wolfganga Stelzenmuellera R e d a k c ja n a u k o w a w y d a n ia p o ls k ie g o K rz y s z to f G ie re m e k , E d m u n d Z a b a w s k i TECHNIKI BADANIA M IM G Y JN EG O Anatomia topograficzna narządu ruchu w praktyce fizjoterapeutycznej Bernhard Reichert, M, PT, MT, BSC PT przy współpracy Wolfganga Stelzenmuellera R edakcja naukowa wydania p olskiego Krzysztof G ierem ek, Edmund Zabaw ski GALAKTYKA § p @ te s © o 1 . P o d s t a w y .......................................................................................... 1 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)..................... 20 Dlaczego k lin ic y ś c i p o trzeb ują an atom ii Pozycja wyjściowa...........................................................................................21 Ja k ro zum iem y te rm in „a n a to m ia in vivo? ................................ 3 in vivcf Ułożenie topograficzne łopatki....................................................................... 21 w niniejszej p u b lik a c ji? ............................................................................ 3 Brzeg przyśrodkowy łopatki........................................................................... 21 in vivo7........................................................... 3 Badanie pa lpacyjne - część ty ln a ..........................................................22 Składowa oceny stawu lub odcinka kręgosłupa.............................................3 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)......................22 Rozeznanie w strukturach przed zastosowaniem specjalnej oceny lub Pozycja wyjściowa.......................................................................................... 22 Gdzie stoso w ać anatom ię techniki leczenia............................................................................................ 4 Kąt dolny łopatki............................................................................................. 22 Podstawa miejscowej terapii ścięgien, kaletek itd...........................................4 Brzeg przyśrodkowy łopatki........................................................................... 23 Z a stosow a nie k lin ic z n e ............................................................................... 4 Kąt górny łopatki............................................................................................. 23 C echy ch a rakte rystyczne badania p a lp a c y jn e g o ................................. 4 Grzebień łopatki - krawędź dolna................................................................. 23 in vivo7......................................................... 5 Kąt barkowy....................................................................................................24 W stępne w y m o g i..........................................................................................5 Wyrostek barkowy łopatki.............................................................................. 24 Podstawy anatomiczne..................................................................................... 5 Grzebień łopatki - krawędź górna................................................................. 25 Dokładne badanie palpacyjne jako proces..................................................... 5 Brzusiec mięśnia nadgrzebieniowego...........................................................25 Określanie celu badania................................................................................... 5 Mięsień podgrzebieniowy - ścięgno i przyczep........................................... 26 Przygotowanie................................................................................................... 5 Badanie pa lpacyjne - c zęść bo czna...................................................... 28 Lokalizacja struktur........................................................................................... 6 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze w iadom ości).................... 28 K iedy sto su je m y an atom ię Wiarygodny wynik............................................................................................. 6 Krawędź boczna wyrostka barkowego łopatki............................................. 29 Doświadczenie.................................................................................................. 6 Grzebień wyrostka barkowego...................................................................... 29 Zasadnicze aspekty postępowania..................................................................6 Staw barkowo-obojczykowy - dostęp przedni............................................. 29 Ucisk stosowany w trakcie oceny palpacyjnej................................................6 Staw barkowo-obojczykowy - dostęp tylny.................................................. 30 T e chniki badania p a lp a c y jn e g o ................................................................. 7 Staw barkowo-obojczykowy..........................................................................30 Badanie palpacyjne powłok skórnych............................................................. 7 Wskazówki dotyczące badania i terapii.........................................................32 Badanie palpacyjne krawędzi kostnych...........................................................7 W iedza ogólna - c zęść prze d n ia ............................................................ 33 Badanie palpacyjne wyniosłości kostnych...................................................... 8 Pozycja wyjściowa.......................................................................................... 33 Badanie palpacyjne brzuśców m ię ś n i............................................................ 8 Dót nadobojczykowy i podobojczykowy........................................................33 Badanie palpacyjne krawędzi mięśni...............................................................9 Badanie pa lpacyjne - c zęść p rz e d n ia ................................................... 34 Badanie palpacyjne ścięgien......................................................................... 10 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).....................34 Badanie palpacyjne więzadel......................................................................... 10 Pozycja wyjściowa.......................................................................................... 34 Badanie palpacyjne torebek stawowych........................................................11 Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy....................................................34 Badanie palpacyjne kaletek............................................................................11 Koniec mostkowy obojczyka......................................................................... 35 Badanie palpacyjne struktur nerwowych...................................................... 12 Szpara stawu mostkowo-obojczykowego.................................................... 35 Badanie palpacyjne naczyń krwionośnych................................................... 13 Dól podobojczykowy...................................................................................... 35 W skazów ki u ła tw ia jące badanie p a lp a c y jn e ........................................ 13 Wyrostek kruczy.............................................................................................36 Struktury naprowadzające.............................................................................. 13 Wskazówki dotyczące badania i terapii.........................................................36 Linie łączące.................................................................................................... 14 Badanie pa lpacyjne - część p rze d n io -b o czn a .................................... 37 Metody potwierdzające wyniki p a lp acji........................................................ 14 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)......................37 Rysowanie struktur..........................................................................................15 Pozycja wyjściowa...........................................................................................37 Pozycje wyjściowe do ćwiczeń.......................................................................15 Brzegi wyrostka kruczego.............................................................................. 37 Zadania k o n tro ln e ........................................................................................16 Ścięgno mięśnia podlopatkowego................................................................ 39 Guzek mniejszy kości ramiennej................................................................... 39 2 . K o m p l e k s b a r k o w y ............................................................ 17 Bruzda międzyguzkowa i guzek większy kości ramiennej........................... 39 Znaczenie i fu n k c ja o k o lic y b a rk o w e j................................................... 19 Wydrążenie stawowe łopatki.........................................................................40 P ow szechnie stoso w ane p ro c e d u ry te ra p e u ty c z n e .........................19 Przyczep mięśnia nadgrzebieniowego.......................................................... 41 P odstaw ow a w iedza z zakresu an atom ii i b io m e c h a n ik i.................20 Zadania ko n tro ln e ....................................................................................... 44 W iedza o g ólna - c zęść ty ln a ................................................................... 20 I XI XII I Techniki badania palpacyjnego 3 . K o m p l e k s ł o k c i o w y ........................................................ 45 4 „ R ę k a ................................................................................................. 70 Z n aczenie i fu n k c ja k om pleksu ło k c io w e g o ........................................47 Znaczenie i fu n kcja r ę k i............................................................................71 P ow szechn ie stoso w ana te ra p ia te j o k o lic y ........................................47 Uwarunkowania różnorodności funkcji ręki................................................... 71 P odsta w ow a w ie d za z zakresu anatom ii i b io m e c h a n ik i................ 47 P ow szechn ie stoso w ana te ra p ia te j o k o lic y ........................................72 O gólna orie n ta c ja - c zęść p rz e d n ia ...................................................... 49 Powszechne stany patologiczne ręki.............................................................72 Granice dotu łokciowego............................................................................... 49 P odsta w ow a w ie d za z zakresu an atom ii i b io m e c h a n ik i................ 73 Badanie palp acyjne - c zęść p rz e d n ia .................................................. 49 Podział osiowy szkieletu ręki na części i jego znaczenie kliniczne............. 73 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)..................... 49 Kompleks trójkąta włóknisto-chrzęstnego.................................................... 74 Pozycja w yjściow a........................................................................................ 50 Budowa kanału nadgarstka........................................................................... 74 Kość ramienna - trzon - powierzchnia przyśrodkowa................................ 50 Ścięgna prostowników i ich przedziały..........................................................75 Brzusiec mięśnia i ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia.........................51 O gólna orie n ta cja - s tro n a g rzb ie to w a r ę k i ....................................... 76 Pęczek naczyniowo-nerwowy...................................................................... 51 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)......................77 Mięsień nawrotny obły....................................................................................52 Pozycja wyjściowa.......................................................................................... 77 Mięsień ramienno-promieniowy.....................................................................53 Bliższa granica nadgarstka (linia stawu promieniowo-nadgarstkowego)....77 Staw promieniowo-łokciowy bliższy.............................................................. 53 Przebieg szpary stawu promieniowo-nadgarstkowego................................78 Wskazówki dotyczące badania i terapii........................................................ 53 Dalsza granica nadgarstka (linia stawu nadgarstkowo-śródręcznego).......78 Badanie p a lp acyjne - część p rz y ś ro d k o w a ........................................ 54 Wskazówki dotyczące badania i terapii.........................................................79 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)..................... 54 Badanie pa lp acyjne tka n e k m ię kkich stro n y grzb ie to w e j rę k i...... 80 Pozycja wyjściowa.......................................................................................... 54 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)..................... 80 Kość ramienna - brzeg przyśrodkowy..........................................................54 Pozycja wyjściowa..........................................................................................80 Nerw łokciowy.................................................................................................54 Dół promieniowy (tabakierka anatomiczna)..................................................80 Bruzda dla nerwu łokciowego i kanał łokciowy............................................ 55 Ścięgna mięśni prostowników i ich przedziały.............................................. 80 Przyśrodkowa przegroda międzymięśniowa ramienia..................................55 Nerw promieniowy, żyła odpromieniowa i tętnica promieniowa................. 83 Przyśrodkowy grzebień nadkłykcia Wskazówki dotyczące badania i terapii........................................................ 83 i nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej............................................... 56 Miejsca przyczepu na nadkłykciu przyśrodkowym Badanie palp acyjne po w ie rzchn i grzb ie to w ych kości n a d g a rs tk a .......................................................... 84 (głowa wspólna, mięsień nawrotny obły)...................................................56 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).....................84 Różnicowanie w przypadku zapalenia nadkłykcia........................................57 Pozycja wyjściowa..........................................................................................85 Szybka orientacja w przebiegu mięśni przedramienia..................................58 Kości nadgarstka po stronie promieniowej...................................................85 Wskazówki dotyczące badania i terapii........................................................ 59 Kości w obrębie tabakierki anatomicznej..................................................... 85 Badanie p a lp acyjne - część bo c z n a ......................................................59 Wskazówki dotyczące badania i terapii........................................................86 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)..................... 59 Kości nadgarstka części środkowej ręki.............. ....................................... 87 Pozycja wyjściowa..........................................................................................59 Granica pomiędzy kością księżycowatą a łódeczkowatą........................... 88 Lokalizacja najważniejszych struktur kostnych............................................. 59 Wskazówki dotyczące badania i terapii........................................................88 Kość ramienna - brzeg boczny.....................................................................59 Kości nadgarstka po stronie łokciowej.........................................................89 Boczna przegroda międzymięśniowa przedramienia...................................60 Wskazówki dotyczące badania i terapii........................................................90 Grzebień nadkłykcia bocznego......................................................................60 O gólna orie n ta cja - s tro na d ło n io w a r ę k i........................................... 90 Nadkłykieć boczny i część boczna kłykcia kości ramiennej........................ 60 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................... 90 Szpara stawu ramienno-promieniowego Pozycja wyjściowa......................................................................................... 91 oraz brzusiec mięśnia łokciowego............................................................. 60 Krawędź kości promieniowej........................................................................91 Głowa i szyjka kości promieniowej................................................................ 61 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................... 91 Lokalizacja mięśni i ich przyczepów..............................................................62 Pozycja wyjściowa......................................................................................... 92 Lokalizacja tendinopatii części bocznej.........................................................62 Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka i guzek kości łódeczkowatej....92 Mięsień ramienno-promieniowy i nerw promieniowy....................................63 Tętnica promieniowa..................................................................................... 92 Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka..................................... 63 Mięsień zginacz długi kciuka........................................................................ 93 Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka.....................................64 Struktury promieniowe.................................................................................. 93 Mięsień prostownik palców............................................................................64 Mięsień dłoniowy długi.................................................................................. 93 Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka......................................................65 Mięsień zginacz powierzchowny palców .................................................... 93 Wskazówki dotyczące badania i terapii - techniki miejscowego badania palpacyjnego dla II typu zespołu łokcia tenisisty........................ 65 Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka i kość grochowata..........................94 Tętnica i nerw łokciowy................................................................................. 94 O gólna orie n ta c ja - ty ln a stro na kości ra m ie n n e j..............................66 Struktury łokciowe.........................................................................................94 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................... 66 Wskazówki dotyczące badania i terapii....................................................... 94 Pozycja wyjściowa.......................................................................................... 67 Badanie pa lp acyjne po w ie rzch n i dło n io w ych Badanie palpacyjne ciepłoty i obrzęku..........................................................67 kości n a d g a rs tk a ....................................................................................95 Związek pomiędzy trzema wyniosłościami kostnymi.................................... 67 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)....................95 Wskazówki dotyczące badania i terapii......................................................... 67 Pozycja wyjściowa........................................................................................ 95 Zadania k o n tro ln e .......................................................................................68 Kość grochowata......................................................................................... 95 Haczyk kości haczykowatej......................................................................... 96 Spis treści I XIII Kość lódeczkowata................................................................................ ...97 Umiarkowany wysięk................................................................................... 124 Kość czworoboczna większa................................................................ ...97 Lekki wysięk................................................................................................ 124 Więzadlo poprzeczne nadgarstka i kanał nadgarstka.......................... ...98 Badanie palpacyjne pozwalające na stwierdzenie Położenie nerwu pośrodkowego.......................................................... ...98 podwyższenia temperatury w staw ie......................................................125 Wskazówki dotyczące badania i terapii................................................ . ...98 Badanie palpacyjne - część p rze d n ia ................................................125 Zadania k o n tro ln e ............................................................................... 100 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................. 125 5. Staw biodrowy i okolica pachwinowa 101 Podstawa rzepki..........................................................................................126 103 Wierzchołek rzepki.......................................................................................127 Pozycja wyjściowa....................................................................................... 125 Krawędzie rzepki..........................................................................................127 Znaczenie i fu n kcja staw u biod row e go i oko licy p a c h w in o w e j................................................................... P ow szechnie stoso w ana terapia Więzadło rzepki, różnicowanie....................................................................128 oko licy lędźw io w o -m ie d n icz n o -b io d ro w e j................................ 103 Guzowatość kości piszczelowej................................................................. 128 Powszechne stany patologiczne okolicy biodrowej............................. 103 Wskazówki dotyczące badania i terapii......................................................129 P odstaw ow a w iedza z zakresu an atom ii i b io m e c h a n ik i........ 103 Badanie pa lpacyjne - część p rz y ś ro d k o w a ..................................... 130 Anatomia kości....................................................................................... 104 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)...................130 Kąt antetorsji szyjki kości udowej......................................................... 104 Pozycja wyjściowa........................................................................................130 Istotne tkanki miękkie przedniej powierzchni uda................................ 105 Granice szpary stawowej............................................................................ 130 Istotne tkanki miękkie tylnej powierzchni uda...................................... 106 Nadklykieć przyśrodkowy kości udow ej.................................................... 131 Badanie palpacyjne - część ty ln a ................................................. 106 Guzek przywodziciela i ścięgno mięśnia przywodziciela........................... 132 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)............ 106 Nerw udowo-goleniowy...............................................................................132 Pozycja wyjściowa................................................................................. 106 Więzadło poboczne piszczelowe................................................................133 Krętacz większy...................................................................................... .107 Grupa mięśni gęsiej stopy...........................................................................134 Pomiar kąta antetorsji szyjki kości udowej........................................... ,107 Wskazówki dotyczące badania i terapii......................................................135 Guzkulszowy......................................................................................... 108 Badanie palpacyjne - część b o czn a ...................................................137 Mięśnie grupy kulszowo-goleniowej...................................................... 108 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................. 137 Wskazówki dotyczące badania i terapii................................................ 109 Pozycja wyjściowa....................................................................................... 137 Badanie palp acyjne - c zęść p rz e d n ia .......................................... 109 Granice szpary stawowej............................................................................137 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)............ Mięsień prosty uda................................................................................ 110 110 .110 .110 ,111 ,111 Trójkąt udowy przyśrodkowy................................................................. .113 Nerw strzałkowy wspólny............................................................................142 Mięsień krawiecki................................................................................... .113 Wskazówki dotyczące badania i terapii......................................................143 Pozycja wyjściowa................................................................................. Trójkąt udowy boczny............................................................................ Mięsień krawiecki................................................................................... Mięsień napinacz powięzi szerokiej..................................................... Pasmo biodrowo-piszczelowe.................................................................... 139 Guzek Gerd^ego......................................................................................... 139 Nadklykieć boczny kości u d o w e j.............................................................. 140 Głowa kości strzałkowej..............................................................................140 Więzadło poboczne strzałkowe.................................................................. 141 Mięsień dwugłowy uda................................................................................142 Mięsień przywodziciel długi................................................................... .113 Badanie pa lpacyjne - c zęść ty ln a .......................................................144 Więzadło pachwinowe.......................................................................... .113 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................. 144 Mięsień biodrowo-lędźwiowy, kaletka biodrowo-grzebieniowa.......... .114 Pozycja wyjściowa....................................................................................... 144 Nerw, tętnica i żyła udowa.................................................................... .114 Struktury nerwowe dołu podkolanowego...................................................145 Przyczep proksymalny mięśnia grzebieniowego................................. .115 Mięsień dwugłowy uda............................................................................... 145 Przyczep proksymalny mięśnia przywodziciela długiego.................... .115 Grupa mięśni gęsiej stopy...........................................................................146 Mięsień sm ukły...................................................................................... .116 Wskazówki dotyczące badania i terapii......................................................147 Wskazówki dotyczące badania i terapii................................................ .116 Zadania ko n tro ln e .................................................................................... 148 Zadania ko n tro ln e .............................................................................. ..117 6. Staw kolanowy..................................... 119 Z n aczenie i fu n kcja s to p y ......................................................................151 F u nkcja....................................................................................................... 151 Objawy................................................................................................... ..121 ,122 ,122 Ocena pacjenta i techniki terapeutyczne............................................. ,122 C zęste do le g liw o ści i ob ja w y c h o ro b o w e ......................................... 152 P odsta w ow a w iedza z zakresu an atom ii i b io m e c h a n ik i....... ,122 ,122 P odstaw ow a w iedza z zakresu an atom ii i b io m e c h a n ik i............. 154 Budowa stawu udowo-piszczelowego................................................ Budowa stawu rzepkowo-udowego..................................................... .123 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).................. 154 1. Znaczenie i fu n k c ja staw u k o la n o w e g o ....................................... P ow szechnie stosow ana te ra p ia o k o lic y sta w u kolanow ego Badanie pa lp acyjne w stanach w ysięku S t o p a .............................................................................................. 149 Konstrukcja kostna - cechy szczególne....................................................151 Biomechanika - cechy szczególne............................................................ 151 Badanie pa lpacyjne - część p rz y ś ro d k o w a ..................................... 154 Pozycja wyjściowa.......................................................................................154 i po dw yższenia te m p e ra tu ry ...................................................... .123 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)............ .123 Podpórka kości skokowej........................................................................... 155 Pozycja wyjściowa................................................................................ .124 Szyjka kości skokowej................................................................................ 156 Obfity wysięk......................................................................................... . .124 Wyrostek tylny kości skokowej (guzek przyśrodkowy)............................. 156- Kostka przyśrodkowa................................................................................. 155 XIV I Techniki badania palpacyjnego Ścięgno mięśnia piszczelowego tylne go....................................................156 Interpretacja wyników badania palpacyjnego powierzchni skóry.............. 191 Guzowatość kości iódkowatej..................................................................... 157 Interpretacja wyników badania palpacyjnego Położenie więzadel przyśrodkowych...........................................................157 Ścięgno mięśnia zginacza dtugiego palców s tó p ...................................... 158 konsystencji skóry (turgoru)...................................................................... 192 Intepetacja wyników badania palpacyjnego Ścięgno mięśnia zginacza długiego palucha.............................................. 158 konsystencji mięśni (napięcia)...................................................................... 192 Tętnica i nerw piszczelowy.......................................................................... 159 P rzykłady te r a p ii....................................................................................... 193 Ścięgno mięśnia piszczelowego przedniego.............................................. 159 Masaż funkcyjny odcinka lędźwiowego kręgosłupa Szpary stawowe strony przyśrodkowej stopy............................................ 160 Wskazówki dotyczące badania i terapii....................................................... 161 Badanie p a lp acyjne - c zęść b o czn a ....................................................163 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)....................163 Pozycja wyjściowa........................................................................................163 Kostka boczna..............................................................................................163 u pacjenta leżącego przodem .................................................................193 Masaż funkcyjny odcinka lędźwiowego kręgosłupa u pacjenta leżącego na b o k u .................................................................. 194 Masaż funkcyjny mięśnia czworobocznego u pacjenta leżącego na bo ku...................................................................196 Masaż funkcyjny mięśnia czworobocznego Bloczek strzałkowy....................................................................................... 164 u pacjenta leżącego tyłem .......................................................................197 Podstawa piątej kości śródstopia................................................................ 164 Zadania k o n tro ln e ..................................................................................... 199 Mięsień strzałkowy długi i krótki.................................................................. 165 Staw piętowo-sześcienny............................................................................ 165 9. Szpara stawowa pomiędzy czwartą/piątą kością śródstopia Z n a cze n ie i fu n k c ja m ie d n ic y .............................................................. 203 a kością sześcienną...................................................................................167 M i e d n i c a t y l n a ................................................................ 201 P o w sze ch n ie s to so w a n a te ra p ia te j o k o lic y ................................... 203 Wielkość kości sześciennej.......................................................................... 167 P o d sta w o w a w ie d za z za kre su a n a to m ii ib io m e ch a n iki ............ 205 Położenie więzadel bocznych......................................................................168 Różnice wynikające z pici........................................................................... 206 Więzadlo skokowo-strzalkowe przednie.................................................... 169 Kość miedniczna........................................................................................ 207 Wskazówki dotyczące badania i terapii...................................................... 170 Kość krzyżowa........................................................................................... 207 Badanie pa lp acyjne - c zęść g rz b ie to w a .............................................171 Więzadta miednicy...................................................................................... 209 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)....................171 Staw krzyżowo-biodrowy............................................................................210 Pozycja wyjściowa........................................................................................ 171 Biomechanika stawu krzyżowo-biodrowego...........................................211 Szpara stawu skokowego............................................................................171 Dynamizacja więzadel stawu krzyżowo-biodrowego..............................212 Szyjka i głowa kości skokowej..................................................................... 172 P rzeb ie g ba dania p a lp a cyjn e g o Naczynia krwionośne części grzbietowej stopy......................................... 173 Struktury nerwowe części grzbietowej stopy.............................................. 173 (n a jw a żn ie jsze w ia d o m o ś c i)............................................................213 T e c h n ik i badania p a lp a cyjn e g o um o żliw ia ją ce Wskazówki dotyczące badania i terapii.......................................................174 szyb kie ro zpozna nie s tru k tu r k o s tn y c h .......................................214 Badanie pa lp acyjne - część ty ln a ....................................................... 176 Pozycja w yjściow a.....................................................................................214 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)................... 176 Grzebień biodrow y.....................................................................................214 Pozycja wyjściowa........................................................................................176 Krętarz w iększy..........................................................................................215 Brzegi ścięgna Achillesa...............................................................................177 Kość krzyżowa...........................................................................................216 Przyczep mięśnia trójgłowego łydki.............................................................177 Guz kulszowy..............................................................................................217 Badanie palpacyjne ścięgna Achillesa........................................................ 178 B adanie p a lp a cyjn e w ce lu szyb kie g o rozpozna nia Zadania k o n tro ln e .....................................................................................179 s tru k tu r m ię ś n io w y c h ........................................................................217 Pozycja w yjściow a.....................................................................................217 T k a n k i m i ę k k i e .................................................................181 Mięsień pośladkowy w ielki....................................................................... 217 Znaczenie i fu n k c ja tk a n e k m ię k k ic h ..................................................183 Mięsień pośladkowy średni...................................................................... 220 8 . P ow szechn ie stoso w ana te ra p ia ......................................................... 183 Pasmo biodrowo-piszczelowe................................................................. 220 P odsta w ow a w iedza z zakresu anatom ii i b io m e c h a n ik i.............. 183 T e c h n ik i m ie js c o w e g o badania p a lp a c y jn e g o ...............................221 P rzebieg badania pa lp acyjne go Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości).............. 221 (najw ażniejsze w ia d o m o ś c i)............................................................... 184 Pozycja w yjściow a.................................................................................... 221 Zakres badania palpacyjnego......................................................................184 Kość biodrowa - grzebień biodrowy....................................................... 221 Kryteria badania palpacyjnego.....................................................................184 Kość biodrowa - kolec biodrowy tylny górny......................................... 221 Metody i techniki badania palpacyjnego.....................................................185 Kość krzyżowa - wyrostek kolczysty S 2 ................................................ 224 Pozycja w y jś c io w a ................................................................................... 186 Kość krzyżowa - grzebień krzyżowy pośrodkowy................................. 225 Trudn e i alte rn a tyw n e po zycje w y jś c io w e ......................................... 186 Kość krzyżowa - przyczep mięśnia wielodzietnego..............................225 Neutralna pozycja wyjściowa: pozycja siedząca........................................ 186 Kość krzyżowa - rozwór krzyżowy..........................................................226 Neutralna pozycja wyjściowa: leżenie na b o k u ..........................................187 Kość krzyżowa - przejście krzyżowo-guziczne.....................................226 T e ch n iki badania p a lp a c y jn e g o ............................................................ 187 Kość krzyżowa - kąty dolno-boczne kości krzyżowej...........................227 Badanie palpacyjne powierzchni skóry.......................................................187 Więzadło krzyżowo-guzowe..................................................................... 228 Badanie palpacyjne jakości skóry (turgor)..................................................188 Więzadlo krzyżowo-biodrowe grzbietowe długie...................................228 Badanie palpacyjne konsystencji mięśnia (badanie napięcia mięśnia)....189 O d w zo ro w a n ie s tru k tu r na skó rze p a c je n ta ................................. 229 W skazów ki d o tyczą ce badania i te ra p ii.............................................. 191 Kolec biodrowy tylny dolny.......................................................................229 Różnicowanie tkanek....................................................................................191 Staw krzyżowo-biodrowy..........................................................................230 Spis treści I XV Mięsień gruszkowaty................................................................................... 230 P ow szechnie stosow ana terapia te j o k o lic y ......................................274 Nerw kulszowy oraz mięśnie pośladkowe.................................................231 P odsta w ow a w iedza z zakresu a n atom ii i b io m e c h a n ik i............. 276 B adanie p a lp a c y jn e o b szaru m ie d n ic z n o -k rę ta rz o w e g o ............ 233 Funkcjonalne części kręgosłupa piersiowego............................................ 276 Okolica krętarza większego i guza kulszowego....................................... 233 Anatomiczna charakterystyka kręgosłupa piersiowego..............................276 Kaletka krętarzowa...................................................................................... 233 Klatka piersiowa............................................................................................279 Pomiar kąta antetorsji szyjki kości udow ej............................................... 234 Mięśnie grzbietu w odcinku piersiowym......................................................282 Przyczepy na krętarzu większym............................................................... 235 P rzebieg badania pa lp acyjne go Szerokość przestrzeni pomiędzy miednicą a krętarzem większym ...... 236 (najw ażniejsze w ia d o m o ś c i)............................................................... 284 Guz kulszowy oraz kaletka kulszowa........................................................ 236 Pozycja w y jś c io w a ................................................................................... 284 Badanie palpacyjne aktywności mięśni dna miednicy............................. 237 Trudn e i alte rnatyw n e pozycje w y jś c io w e ......................................... 284 W skazów ki d o ty c z ą c e badania i te r a p ii............................................ 237 T e ch n iki badania pa lp acyjne go - c zęść ty ln a ...................................285 Zadania k o n tro ln e ..................................................................................... 238 Przejście szyjno-piersiowe u pacjenta w pozycji siedzącej...................... 285 1 0 . K r ę g o s ł u p - o d c i n e k l ę d ź w i o w y .....................239 Techniki badania palpacyjnego Przejście szyjno-piersiowe u pacjenta leżącego przodem........................ 293 Znaczenie i fu n k c ja o d cin ka lę d ź w io w e g o ........................................241 u pacjenta leżącego przodem - część tylna........................................... 294 Funkcja podporowa dla ciężaru ciała..........................................................241 Wskazówki dotyczące badania i terapii....................................................... 297 Przestrzenne ułożenie górnej części ciała.................................................. 241 T e ch n iki badania pa lp acyjne go - część p rzednia............................ 302 Znaczenie stabilności w przypadku stania oraz dźwigania........................ 241 Badanie palpacyjne części przedniej u pacjenta siedzącego................... 303 Ruchy w tutowiu........................................................................................... 241 Badanie palpacyjne części przedniej u pacjenta leżącego ty łe m .............305 Powstawanie energii koniecznej do poruszania s i ę ..................................242 Badanie palpacyjne części piersiowej u pacjenta leżącego bokiem....... 306 Połączenia pomiędzy sztywną i ruchomą częścią kręgosłupa..................242 Wskazówki dotyczące badania i terapii....................................................... 307 P ow szechnie stoso w ana te ra p ia te j o k o lic y ......................................242 Zadania ko n tro ln e ..................................................................................... 313 P odstaw ow a w iedza z zakresu an atom ii i b io m e c h a n ik i.............. 243 Definicje anatomiczne.................................................................................. 243 12. Kształt dolnych kręgów lędźwiowych i krążków międzykręgowych.........245 Znaczenie i fun kcja o d cin ka szyjnego krę gosłup a K r ę g o s ł u p - o d c i n e k s z y j n y ............................... 315 Szczegółowa anatomia struktur kostnych.................................................. 245 P ow szechnie stosow ana terapia te j o k o lic y .....................................317 .......................317 Szczegółowa anatomia w ięzadel............................................................... 248 P odsta w ow a w iedza z z akresu an atom ii i b io m e c h a n ik i............. 318 Szczegółowa anatomia mięśni.................................................................... 252 Części odcinka szyjnego kręgosłupa.......................................................... 318 Podstawowe zasady biomechaniki............................................................. 256 Anatomia części dolnej odcinka szyjnego...................................................319 P rzebieg badania palpacyjnego Biomechanika części dolnej odcinka szyjnego.......................................... 320 (najw ażniejsze w ia d o m o ś c i)............................................................... 258 Anatomia kości potylicznej i górnej części odcinka szyjnego.................... 322 Pozycja w y jś c io w a ................................................................................... 258 Więzadla odcinka szyjnego..........................................................................324 Ustawienie w płaszczyźnie czołowej.......................................................... 258 Biomechanika górnej części odcinka szyjnego kręgosłupa...................... 325 Ustawienie w płaszczyźnie poprzecznej.....................................................258 Mięśnie tylne................................................................................................ 326 Trudne i alte rn a ty w n e pozycje w y jś c io w e ......................................... 258 Mięśnie przednie i boczne............................................................................328 Leżenie bokiem w pozycji neutralnej.......................................................... 258 Nerwy i naczynia krwionośne......................................................................330 Pozycje pionowe...........................................................................................259 P rzebieg badania pa lp acyjne go T e chniki badania p a lp a c y jn e g o ............................................................ 259 (najw ażniejsze w ia d o m o ś c i)................................................................331 Odwzorowanie ułatwiające lokalizację struktur.......................................... 259 Pozycja w y jś c io w a ................................................................................... 332 Miejscowe badanie palpacyjne struktur kostnych..................................... 259 Trudne oraz a lte rnatyw n e pozycje w y jś c io w e .................................333 W skazów ki d o tyczą ce badania i te ra p ii.............................................. 264 Leżenie przodem..........................................................................................333 Test rotacji (poprzeczny ucisk kręgów)........................................................264 Leżenie tyłem............................................................................................... 333 Tylno-przednia, segmentama gra stawowa................................................ 265 T e ch n iki badania pa lp acyjne go - część ty ln a ...................................334 Badanie palpacyjne podczas ruchów zgięcia i prostowania..................... 265 Kość potyliczna.............................................................................................334 Przednio-tylna segmentama gra stawowa..................................................266 Okolica podpotyliczna i więzadło karkowe..................................................335 Ocena miejscowej ruchomości segmentamej Wyrostek kolczysty C 2 ................................................................................ 336 za pomocą mchów sprzężonych............................................................. 266 Wyrostki kolczyste dolnej części odcinka szyjnego....................................337 Trening mięśnia wielodzielnego................................................................... 267 Stawy międzykręgowe................................................................................. 338 Zadania ko n tro ln e ..................................................................................... 269 Mięśnie, nerwy potyliczne, naczynia krwionośne....................................... 339 Wskazówki dotyczące badania i terapii.......................................................344 1 1 . K r ę g o s łu p - o d c in e k p ie r s io w y i k l a t k a p i e r s i o w a .............................................................. 271 Test więzadel skrzydłowatych......................................................................346 Określenie poziomu przewlekłego podrażnienia Znaczenie i fu n k c ja o k o lic y pie rs io w e j ............................................. 273 krążków międzykręgowych......................................................................347 Funkcja ochronna.........................................................................................273 Masaż funkcyjny...........................................................................................348 Funkcja podporowa..................................................................................... 273 T e chniki badania pa lpacyjnego - c zęść b o c z n a ..............................349 Przejście pomiędzy odcinkiem szyjnym a lędźwiowym kręgosłupa.........273 Kąt żuchwy................................................................................................... 349 Oddychanie...................................................................................................274 Wyrostek poprzeczny C 1 ............................................................................ 350 Jaki ma to wpływ na badanie palpacyjne?..................................................274 Wyrostki poprzeczne C2 i C 3...................................................................... 351 XVI I Techniki badania palpacyjnego Granice trójkąta tylnego szyi............................................................. .352 B adanie pa lp acyjne ko ści c z a s z k i....................................................... 370 Trójkąt potyliczny szyi......................................................................... 354 Twarzoczaszka - płaszczyzna czołowa..................................................... 370 Trójkąt nadobojczykowy szyi............................................................. .357 Strona boczna czaszki..................................................................................371 Wskazówki dotyczące badania i terapii............................................ 358 S taw y s k ro n io w o -ż u c h w o w e ................................................................. 371 T e ch n iki badania pa lp acyjne go - c zęść prz e d n ia ................. 360 Podstawowa wiedza z zakresu topografii i morfologii................................371 Anatomia............................................................................................. 360 Biomechanika stawu skroniowo-żuchwowego.......................................... 372 Kość gnykowa - blaszka kręgu C 3 ................................................. .361 Ocena odchyleń od linii środkowej podczas otwierania ust......................373 Badanie pa lp acyjne s ta w ó w sk ro n io w o -ż u c h w o w y c h ................... 374 Chrząstka tarczowata (wglobienie) - blaszka kręgu C 4 ................. .362 Chrząstka tarczowata (powierzchnie boczne) - blaszka kręgu C5. .362 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)................... 374 Chrząstka pierścieniowata - blaszka kręgu C 6 .............................. .362 Ocena zjawiska trzasku podczas aktywnego otwarcia u s t....................... 374 Guzek tętnicy szyjnej......................................................................... .363 B adanie pa lp acyjne m ięśni ukła d u s to m a to g n a tyczn e g o............. 375 Wcięcie szyjne mostka - wyrostek kolczysty T h 2 .......................... .363 Przebieg badania palpacyjnego (najważniejsze wiadomości)................... 375 Zadania k o n tro ln e .......................................................................... .366 Mięsień żwacz...............................................................................................375 13. Głowa i układ stomatognatyczny..... .367 Mięsień skrzydłowy boczny..........................................................................377 W p ro w a d z e n ie ................................................................................ .369 Mięsień skroniowy........................................................................................379 Znaczenie i fu n k c ja sta w u s k ro n io w o -ż u c h w o w e g o ........... .369 Przedni i tylny brzusiec mięśnia dwubrzuścowego.................................... 380 P ow szechnie stosow ana te ra p ia te j o k o lic y ......................... .369 Zadania k o n tro ln e ..................................................................................... 384 Mięsień skrzydłowy przyśrodkowy.............................................................. 376 P odsta w ow a w iedza z zakresu anatom ii i b io m e c h a n ik i... .369 A natom ia kości c z a s z k i............................................................... .370 Podział głowy na okolice.................................................................. .370 Twarzoczaszka - płaszczyzna czołowa (ogólne wiadomości)....... .370 P i ś m i e n n i c t w o ...............................................................................385 [ I n d e k s .................................................................................................... 389
