Historiae deditus
Transkrypt
Historiae deditus
Historiae deditus Profesorowi Adamowi Galosowi w 85. rocznicę urodzin Redakcja Krystyn Matwijowski, Wojciech Mrozowicz Wrocław 2009 (= Śląski Kwartalnik Historyczny „Sobótka” 2–3/2009) SPIS TREŚCI Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adam G a l o s, Podziękowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 127 AD MULTOS ANNOS Krystyn M a t w i j o w s k i, Profesor Adam Galos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Romuald G e l l e s, Dawnych czasów wspomnienia… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marek C z a p l i ń s ki, Moje spotkania z prof. Adamem Galosem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tomasz S z u b e r t, Kilka słów ucznia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 141 145 149 Bibliografia prac Prof. dr. Adama Galosa od 2004 roku. Opr. Iwona M r o z o w i c z . . . . . . . . Tabula gratulatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 157 GALICIACA Tomasz S z u b e r t, „Jak mocna musi być wiara, by nie zwątpić. Jak wielka miłość, by nienawidzić!” Romantyczna Anna Rożycka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Agnieszka K a w a l e c, Fundacja imienia Karola Szajnochy – działalność na rzecz rodziny Szajnochów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jerzy M a t e r n i c k i, Historyk w służbie „sprawy ojczystej”. Kilka uwag o poglądach Henryka Schmitta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jadwiga H o f f, Szkoła rzeźbiarska w Rymanowie (1873–1884) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marian S t o l a r c z y k, Jeszcze o Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” w Brzesku . . . . . . . Piotr F r a n a s z e k, William Henry Mac Garvey i jego rola w rozwoju galicyjskiego przemysłu naftowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stanisław P i j a j, Problem organizacji polskiego komitetu wyborczego w Galicji w 1873 roku Grzegorz H r y c i u k, Stosunki polsko-ukraińskie w ocenie konsulatu niemieckiego we Lwowie w 1939 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Paweł S i e r ż ę g a, Kazimierz Tyszkowski – redaktor wydawnictw Polskiego Towarzystwa Historycznego i Zakładu Narodowego im. Ossolińskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 175 185 193 199 205 215 223 235 SILESIACA Mateusz G o l i ń s k i, Rachunki miejskie Wrocławia z 1390 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wojciech M r o z o w i c z, Rościsław Ż e r e l i k, Zapomniana kolekcja średniowiecznych źródeł śląskich (w XVIII-wiecznym rękopisie Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, Akc. 1950/1051) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wojciech K u n i c k i, Komes śląski Piotr Włostowic (Peter Wlast) i Sobótka. Uwagi o roli Ślęży w niemieckiej literaturze końca XVIII stulecia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zbigniew K w a ś n y, Wiejskie umowy przedślubne w majątkach Nostitzów na przełomie XVIII i XIX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mieczysław Z l a t, Pomniki Drugiej Rzeszy na Śląsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cezary W ą s, Treści polityczne pomnika konnego Fryderyka Wilhelma III we Wrocławiu . . Teresa K u l a k, Działalność Wrocławskiego Stowarzyszenia Nauczycielek (Breslauer Lehrerinnen-Verein) przed I wojną światową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 261 273 287 293 303 315 122 Krzysztof P o p i ń s k i, Dzieje rodziny Grütznerów. Biograficzny przyczynek do historii Śląska w XIX i XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maria Z d u n i a k, Twórczość Karola Szymanowskiego w życiu koncertowym Wrocławia w okresie międzywojennym XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joanna N o w o s i e l s k a-S o b e l, Wystawa „Osadnictwo i urbanistyka na Śląsku” (Siedlung und Stadtplanung in Schlesien) w 1926 roku: między propagandą o „germańskiej ludności autochtonicznej” a dyskusją o problemach mieszkaniowych regionu . . . . . . . . . . . . . . . . . Marek C z a p l i ń s k i, Znaczenie aneksji Austrii i Sudetów dla gospodarki Śląska . . . . . . . . . Adolf J u z w e n k o, Losy ossolińskich rysunków Dürera z kolekcji Lubomirskich . . . . . . . . . Krzysztof R u c h n i e w i c z, Krzyżowa jako polskie miejsce (nie)pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . 325 335 345 359 365 375 POLONICA Ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i, Kresy jako obszar ekspansji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lech Tr z e c i a k o w s k i, Elity wielkopolskie wobec Risorgimento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waldemar Ł a z u g a, Organicznicy, stańczycy i społeczeństwo obywatelskie w Wielkopolsce Damian S z y m c z a k, Ostatni satrapa na Zamku Królewskim? Gen. Hans Hartwig von Beseler jako generalny gubernator warszawski 1915–1918 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adam B a s a k, Problem ludobójstwa „kulturalnego” a spór polsko-rosyjski o kwalifikację prawną zbrodni katyńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 401 409 417 429 POLONICA APUD EXTRANEOS Bogdan R o k, Polscy podróżnicy XVIII wieku na szlakach europejskich. Szkic do portretu peregrynantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jerzy K u z i c k i, Emigracyjne losy ks. Franciszka Awertana Koryckiego . . . . . . . . . . . . . . . . . István K o v á c s, „Pamięć bohaterskiego pułkownika” o kilku nazwiskach . . . . . . . . . . . . . . . Bronisław P a s i e r b, Syberia we wspomnieniach Bronisława Piłsudskiego (1866–1918) . . . . Leszek Z i ą t k o w s k i, Obraz Polski i Polaków we wrocławskiej prasie żydowskiej w okresie I wojny światowej (1914–1918) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grażyna P a ń k o, O obcych i o sobie – czyli obraz Skandynawów i Polaków w świetle refleksji Alfreda Wysockiego z lat międzywojennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jacek P i o t r o w s k i, Prezydent RP wobec problemu przywództwa w ruchu narodowym na uchodźstwie w latach 1939–1945 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437 445 455 463 475 483 491 TEUTONICA Rainer S a c h s, Bildende Künstler und Kunsthandwerker aus Mecklenburg-Vorpommern in schlesischen Quellen und Zeitschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joanna Wo j d o n, Dziewiętnastowieczne Niemcy we współczesnych rosyjskich podręcznikach do historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tadeusz L e b i o d a, Karawana marynarzy na pustyni – zapomniana legenda I wojny światowej Ks. Antoni K i e ł b a s a, Proces odkrywania „innych Niemców” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Janusz S a w c z u k, Malta 1989 – Bush i Gorbaczow w dialogu supermocarstw na temat Niemiec 503 513 521 529 537 ECCLESIASTICA Marek D e r w i c h, Nie tylko tres linguae. Początki katechezy w językach narodowych w Kościele łacińskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przemysław W i s z e w s k i, Henryk Brodaty konfratrem śląskich zakonników? Uwagi na marginesie dwóch dokumentów z 1204 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mieczysław P a t e r, Polskie sympatie pastorów ewangelickich na Dolnym Śląsku . . . . . . . . . Leonard S m o ł k a, Obraz statystyczny korespondencji Edmunda Bojanowskiego w świetle jego zapisów dziennych z lat 1851–1871 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ks. bp Jan K o p i e c, Troska kardynała Georga Koppa o diecezję wrocławską . . . . . . . . . . . . . Ks. Józef S w a s t e k, Środowisko rodzinne i studia teologiczne Sługi Bożego Wilhelma Pluty (1910–1986) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547 555 561 567 577 585 123 HISTORIOGRAPHICA Romuald G e l l e s, Związki uniwersytetu z armią (wojskowi doktoranci h.c. Uniwersytetu Wrocławskiego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Włodzimierz S u l e j a, Polityczny kontekst dziejów Uniwersytetu Wrocławskiego w czasach PRL. Próba rekonesansu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wojciech Wr z e s i ń s k i, Historia na Uniwersytecie Wrocławskim i jej miejsce na mapie polskiej nauki historycznej w latach 1945–2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Sybilla B i d w e l l, „Abyś miał przekonanie, że jesteś najbardziej pożyteczny w tym, co robisz, zarówno w nauce, jak i na Uniwersytecie”. Prof. Władysław Czapliński o postawie uczonego w czasach PRL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Władysław M i s i a k, Universitas scholarum et magistrorum. Uniwersytety między tradycją i wartościami a sprawnością i efektywnością . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krzysztof K a w a l e c, Pokusy historii alternatywnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inhaltsverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595 603 609 619 627 633 641 643