O rozumieniu kompetencji społecznych w nauczaniu artystycznym i

O rozumieniu kompetencji społecznych w nauczaniu artystycznym i

O rozumieniu kompetencji społecznych w nauczaniu p
j p
y
artystycznym i humanistycznym, o kłopotach z ich dobrym projektowaniem i walidacją.
y p j
ją
Seminarium Bolońskie Warszawa, 23 maja, 2013 r. Ewa Chmielecka Ekspertka Bolońska
Temat naszej rozmowy:
Temat naszej rozmowy:
O problemach związanych z wprowadzaniem ram kwalifikacji w obszar bl
h
h
d
k lfk
b
kształcenia: artystycznego i humanistycznego a w szczególności g
• O rozumieniu kompetencji społecznych w nauczaniu artystycznym i humanistycznym, o kłopotach z ich dobrym projektowanie i walidacją
•
Tematy:
• Interpretacja kolumny „kompetencje społeczne
Interpretacja kolumny kompetencje społeczne” z KRK z KRK
• Nauczania humanistyki a KRK
• Przykłady walidacji efektów kształcenia na zajęciach humanistycznych • Spodziewana pomoc – projekt WAP. Interpretacja kolumny „kompetencje społeczne” KRK
•
•
•
•
Krótka historia „kompetencji społecznych” w KRK dla szkolnictwa wyższego.
ó k hi
i k
ji
ł
h”
dl
k l i
ż
Właściwe rozumienie:
– Kompetencje adaptacyjne, techniczne, pozwalające efektywnie i skutecznie działać, prowadzić badania, odnaleźć się na rynku pracy.
– Kompetencje emancypacyjne, pozwalające na rozumienie otaczającej y
g
j g
j
rzeczywistości, własnego działania oraz jego konsekwencji oraz na dokonywanie wyborów w oparciu o własne potrzeby, uzasadnienia, wartości, ze świadomością konsekwencji związanymi z tymi wyborami.
– Kompetencje krytyczne, pozwalające na dostrzeganie wszelkich uzasadnień p
j
yy
,p
ją
g
legitymizujących własne działanie oraz praktykę społeczną. Dyskurs władzy, gra interesów, dominacji, wykluczania, przemoc symboliczna.
Co z tego zostało?
Co z tego zostało?
Szczególna rola deskryptorów „kompetencji społecznych” w obszarze „sztuka” Zapisy z PRK – deskryptory uniwersalne poziomów 6‐8 PRK Kategorie: autonomia, tożsamość, odpowiedzialność, współdziałanie. K
i
i
ż
ść d
i d i l ść
ółd i ł i
Absolwent jest gotów do: Poziom 6:
• kultywowania i upowszechniania wzorów właściwego postępowania w środowisku pracy i poza nim;
• samodzielnego podejmowania decyzji, krytycznej oceny działań własnych, działań zespołów, którymi kieruje i organizacji w których uczestniczy;
którymi kieruje, i organizacji, w których uczestniczy; • przyjmowania odpowiedzialności za skutki tych działań
Poziom 7
• tworzenia i rozwijania wzorów właściwego postępowania w środowisku pracy i życia tworzenia i rozwijania wzorów właściwego postępowania w środowisku pracy i życia
podejmowania inicjatyw, krytycznej oceny siebie oraz zespołów i organizacji, w których uczestniczy przewodzenia grupie i ponoszenia odpowiedzialności za nią
Poziom 8
Poziom 8
• niezależnego badania powiększającego istniejący dorobek naukowy i twórczy • podejmowania wyzwań w sferze zawodowej i publicznej z uwzględnieniem: ich etycznego y
p
g
wymiaru i odpowiedzialności za ich skutki oraz kształtowania wzorów właściwego postępowania w takich sytuacjach
Czy ramy kwalifikacji przyczyniają się do spadku Czy
ramy kwalifikacji przyczyniają się do spadku
kształcenia humanistycznego w Polsce?
• Zauważalny spadek ilościowy i jakościowy nauczania humanistyki
• malejąca liczba kandydatów na kierunki humanistyczne
• Eliminacja zajęć „humanizujących” – a orientacja „praktyczna”, „rynkowa” kształcenia a orientacja prakt c na” r nko a” ks tałcenia
– a ramy kwalifikacji • Ja
Jak korzystać z ram, aby zabezpieczyć właściwe nauczanie o ystać a , aby abe p ec yć aśc e auc a e
humanistyki? – Kierunki humanistyczne a wzrost autonomii programowej
– Zajęcia usługowe a deskryptory obszarowe
• Przykład: konkurs milionerów Nauczanie humanistyki (tu: filozofii) jako tzw. „zajęć usługowych” • Poziom programu kierunku studiów / uczelni – Dokumenty ogólnouczelniane – czy dobrze interpretują sens zajęć „humanizujących
humanizujących” – Curricula i odwołanie się do deskryptorów obszarowych
– przypominanie o wychowawczych funkcjach uczelni p yp
y
y
j
• Poziom modułów / sylabusów
/ y
– Nowa oferta czy „historia filozofii”?
– Walidacja efektów kształcenia w dziale „kompetencje społeczne”
Ramy kwalifikacji a nauczanie humanistyki Fragment dyskusji na forum KNF PAN dotyczącej zapobiegania upadkowi nauczania d k
f
d
b
dk
filozofii w Polsce. •
•
•
•
•
•
Potrzeba rzetelnej diagnozy przyczyn
P
b
l j di
tego procesu ‐ wolnej od emocji, narzekania i l j d
ji
k i i
uprzedzeń : – Unikającej argumentacji ograniczającej autonomię akademicką („filozofia ma być obowiązkowa ) obowiązkowa”)
– Unikającej argumentacji eksponującej interesy środowiska – Na rzecz argumentacji merytorycznej i wykorzystującej przepisy prawa Potrzeba dobrze uzasadnionej diagnozy społecznych skutków upadku tego nauczania …
Potrzeba dobrze uzasadnionej diagnozy społecznych skutków
upadku tego nauczania
Potrzeba odwagi w upominaniu senatów i rad wydziałów, że łamią zasady KRK ustalając programy wolne od efektów kształcenia obecnych w kolumnie „kompetencji społecznych” bądź wypełniają ją czymkolwiek –
ą
yp
ją ją y
a zarazem potrzeba dobrego uzasadnienia, ze zajęcia p
g
,
ję
usługowe z filozofii tę kolumnę wypełniają. Potrzeba atrakcyjnych i przekonywujących modułów dla zajęć „usługowych”
Potrzeba podjęcia dialogu z decydentami, zaalarmowania konferencji rektorów, innych ciał mających wpływ na system szkolnictwa wyższego w Polsce. Potrzeba zaalarmowania PKA, aby zechciała oceniać „trzecią kolumnę” jako kolumnę faktycznych kompetencji osobowych i społecznych i realizacji przez uczelnie celów wychowawczych.
h
h
Walidacja efektów kształcenia przykład zajęć „Etyka w biznesie” (poziom 6 KRK) Przedmiot obowiązkowy dla studentów „Zarządzania” SGH, do wyboru dla innych kierunków P
d i t b i k
dl t d tó Z
d i ” SGH d
b
dl i
h ki
kó
wiedza
•
Definiowanie i rozumienie podstawowych pojęć z zakresu etyki i etyki biznesu oraz rozumienie ich roli w uzasadnianiu wyborów osobowych i kształtowaniu postaw …. •
Identyfikacja podstawowych wyznaczników człowieczeństwa odróżnienie go od ról pełnionych przez człowieka
Identyfikacja podstawowych wyznaczników człowieczeństwa, odróżnienie go od ról pełnionych przez człowieka ….
•
Rozróżnianie pomiędzy sferą wartości a sferą interesu …. , ‐ interpretowanie ich wzajemnych relacji
•
Identyfikacja i zrozumienie podstawowych konfliktów moralnych działalności gospodarczej…
•
Rozpoznawanie podstawowych patologii występujących w biznesie
U i j t ś i
Umiejętności
•
Analizowanie (czytanie ze zrozumieniem) tekstów źródłowych dotyczących zagadnień etyki i etyki biznesu
•
Interpretowanie rozwiązań podejmowanych przez ludzi biznesu w sytuacji konfliktu moralnego. •
Planowanie i tworzenie narzędzi kultury proetycznej w firmie.
•
Prezentowanie (w mowie i/lub piśmie) wybranych zagadnień z zakresu tematycznego zajęć. (
/l b ś
) b
h
d ń
k
ć
Kompetencje społeczne •
Aktywna postawa wobec problemów etycznych biznesu
•
Motywacja do przyjęcia roli przywódcy społecznego (elity) •
Otwartość na wielość rozwiązań w sytuacji konfliktu moralnego, tolerancja dla rozwiązań innych niż stereotypowe,
•
Świadomość niezbywalność osobistej odpowiedzialności za podejmowane decyzje
•
Postrzeganie ograniczeń narzędzi stosowanych w biznesie dla zabezpieczenia jego etyczności
•
Wrażliwość na naruszenia sfery etyki towarzyszące działalności gospodarczej . Przykład zajęć „Axiology and the ethics of research” (poziom 8) ZZajęcia obowiązkowe dla wszystkich słuchaczy międzynarodowych studiów doktoranckich j i b i k
dl
tki h ł h
i d
d
h t dió d kt
ki h
Knowledge:
•
Defining and understanding basic concepts of axiology and scientific ethics Identifying and understanding of basic moral conflicts of scientific research
Identifying and understanding of basic moral conflicts of scientific research •
•
Recognition of fundamental changes in academic ethos and university life in our times. •
Differentiation of values and interests as well as justification given to both
•
Comparison of aims and fundamental characteristics of humanities and positive sciences.
Skills
•
Analyzing (reading with understanding) of texts on axiological and ethical issues •
Interpreting of decisions and solutions undertaken by academic community in face of nowadays challenges challenges
•
Presentation (oral and written) of chosen issues of the axiology and scientific ethics Social competencies •
Active attitude towards ethical problems of scientific activities •
Motivation to take care for academic ethos •
Openness for diversification of solutions of any moral conflict •
Awareness of unavoidable character of personal responsibility for any decision
•
Sensibility for violation of rules of professional ethics in “academia”. f
f
f
f
“
”
Spodziewana pomoc:
Spodziewana pomoc:
Projekt : „Walidacja efektów kształcenia … kompetencje społeczne” (zakończony 16 kwietnia 2013, prowadzony w ramach projektu IBE poświęconego Polskiej Ramie Kwalifikacji Oczekiwana publikacja (wrzesień 2013)
Oczekiwana publikacja (wrzesień 2013)
„Między adaptacją a rozwojem. Kompetencje społeczne jako cel kształcenia w szkole wyższej”
Redakcja: Mirosława Nowak‐Dziemianowicz
Autorzy: A. Jagiełło‐Rusiłowski, M. Nowak‐Dziemianowicz, M. Próchnicka, H. Solarczyk‐
Szwec
r. ak. 2013/14 ‐ seria seminariów organizowanych przez IBE Spodziewana pomoc, p
p
roboczy spis treści:
Rozdział 1: Opis sytuacji w
R
d i ł 1 O i t ji Polsce P l
•
Analiza, rekonstrukcja i interpretacja deskryptorów w grupie kompetencje społeczne •
Wyniki badania „oporu” środowiska akademickiego we wprowadzaniu kompetencji społecznych na uczelni Społeczne obszary i przejawy zaniechania i
Społeczne obszary i
przejawy zaniechania i deprywacji jako źródło zobowiązań dla szkoły wyższej deprywacji jako źródło zobowiązań dla szkoły wyższej
•
Rozdział 2: Diagnoza: czego potrzebujemy, czego brak •
Pedagogiczna interpretacja kompetencji społecznych przez całe życie •
Nowe zadania szkoły wyższej
Rozdział 3: Dobre praktyki ‐ jak ten problem rozwiązują inni?
•
Kwerenda najważniejszych badań nad kompetencjami społecznymi w kontekście edukacji akademickiej w Polsce i na świecie •
Dobre praktyki kształtowania kompetencji społecznych w Finlandii Dobre praktyki kształtowania kompetencji społecznych w
Finlandii
•
Dobre praktyki kształtowania kompetencji społecznych w Niemczech i w Austrii Rozdział 4: Dobre praktyki – propozycja rozwiązania problemu w Polsce •
Model kompetencji nauczycieli akademickich służących kształtowaniu kompetencji osobistych i społecznych studentów •
Wytyczne do konstruowania programów akademickich rozwoju kompetencji społecznych •
Metody kształcenia i walidacji kompetencji społecznych studentów w uczelni •
Metody kształcenia kompetencji społecznych poza uczelnią
Metody kształcenia kompetencji społecznych poza uczelnią •
Opis zasad walidacji efektów kształcenia właściwych dla kompetencji społecznych •
Program Warsztatu budowania programów uczenia się kompetencji społecznych
Dziękuję za uwagę!
Dziękuję za uwagę!