Filatelista 1981.13

Nr 13 (610) Rok XXVIII
1-15 LIPCA 1981
Cena 10 zł
Nasza biało-czerwona
22 lipca, w rocznicę Manifestu Lipcowego, cała Polska odświętnie
przystrojona obchodzić będzie swe święto narodowe. Jak co roku załopoczą biało-czerwone flagi. Dwa kolory złączone ze sobą, biały u góry
i czerwony u Jolu, stanowią nasze barwy narodowe i państwowe. Są one
znakami naszej suwerenności. Umiłowanie ziemi ojczystej, język, godło
Polski, hymn i barwy narodowe zespalają nas, Polaków, w jedną rodzinę
wśród narodów świata.
W polskich symbolach narodowych zamknięte są cale nasze dramatyczne dzieje, orężne zmagania, praca i walka.
Pochodzenie naszych barw narodowych i ich historyczny rozwój
możemy wykazać za pomocą znaków pocztowych, tworząc oryginalny zbiór, dostępny nawet dla niezbyt
zaawansowanego zbieracza. -- Większość znaków pocztowych nadających się do takiego zbioru została
wydana przez rodzimą pocztę, choć
nie brak także odpowiedniego materiału wśród emisji obcych państw.
Najstarszym symbolem istnienia
naszej Państwowości był od wieków
herb — Orzeł Biał y w czerwonym
potu. Czerwone proporce ze srebrnopiórymi odami stały się w XII wieku znakami wszystkich książąt z dynastii piastowskiej. Od czasów Ka-
zimierza Wielkiego datuje się natomiast
istnienie głównego znaku Królestwa —
symbolu jego niezawisłości i jedności
państwa, wielkiej chorągwi z Orłem Białym. Z biegiem wieków zmieniały się
formy chorągwi, widocznych na nich godet i emblematów, ale pozostawały wciąż
te same barwy biała i czerwona oraz
pozostawało to samo znaczenie najważniejszego symbolu państwowego Polski.
W XV wieku swoją chorągiew posiadał
niemal każdy większy oddział wojskowy.
Do chlubnych tradycji polskiego oręża
przeszły wówczas znaki i proporce husarskie. W ich poszumie rodziła się owiana legendą stawa rycerstwa polskiego
pod Kircholmem, Chocirnern i Wiedniem.
W XVIII wieku, choć utraciły swoje
znaczenie praktyczne jako bojowe znaki
rozpoznawcze, pozostały nadal symbolem
przynależności do oddział u, jego największa świętością. Chorągwiom i sztandarom, zgodnie z dawniejszą tradycją
wojskową, oddawano cześć i honory, uroczyście je poświęcano, składano na nie
przysięgę. Przy wręczaniu chorągwi i
sztandarów przypominano o obowiązku
jego obrony choćby za cenę krwi i życia.
Kosynierzy Kościuszki na płacie sztandaru wypisali piękne hasło Insurekcji
„ZYWIĄ Y BRONIĄ" mówiące o chłopach i obrońcach Rzeczypospolitej. Wówczas to Sejm Rzeczypospolitej po raz
pierwszy w historii oficjalnie zajął się
sprawami ustalenia barw narodowych.
7 lutego 1831 r. uchwalono jednolitą tradycyjną biało-czerwoną barwę narodową,
pod którą winni łączyć się Polacy w walce o wolność Ojczyzny. Jest to pierwszy
akt prawomocny, dotyczący barw narodowych polskich, który przetrwał w tym
zestawieniu do dnia dzisiejszego. Decyzja
o ustaleniu barw narodowych wywołała
niebywały entuzjazm społeczeństwa, bia338
lo-czerwone flagi i kokardy rozkwitły
wówczas jak kwiaty na ulicach miast.
Po krótkim okresie oficjalnego występowania barwy narodowe z chwilą utraty
niepodległego bytu państwa polskiego zostały calkowicie zabronione. Przez 124 lata niewoli zaborcy traktowali je jako
symbol buntu i nieprawomyślnych nastrojów. Pomimo prześladowań nigdy nie
utraciły one jednak swego znaczenia..
Otoczone najwyższym szacunkiem i szczerym uwielbieniem ponownie znalazły się
na czele walczących oddziałów w okresie
powstań narodowych. Kokardy, opaski i
biało-czerwone paski na kołnierzach pruskich bluz żołnierzy z Poznańskiego stały się symbolami powstańczej Wielkopolski w grudniu—styczniu 1918/1919 r. i oznakami bohaterskiego ludu śląskiego,
który w trzech zbrojnych powstaniach
przebijał sobie drogę do Macierzy.
Nadszedł dzień odzyskania tak długo
oczekiwanej niepodległości. W listopadowy ranek 1918 r. budynki miast pokryły
się bialo-czerwonym kobiercem sztandarów narodowych. Te barwy, które naród
przechowywał w sercu i tradycji, o czym
pamiętał w dniach niewoli, zatwierdził
nowy Sejm w dniu 1 sierpnia 1919 r.
Po raz pierwszy określone zostały wygląd I wymiary flag państwowych, chorągwi i sztandarów wojskowych, bander
i proporców marynarki wojennej. Wszystkie te symbole złożone zostały z barw
białej i czerwonej.
Wychowani w poczuciu szacunku i miłości dla symboli narodowych wyruszali
Polacy pod biało-czerwonymi sztandarami do walki przeciwko hitlerowskiemu
najeźdźcy we wrześniu 1939 roku. Pozostając wierni hasłu wypisanemu na płacie sztandaru wojskowego „HONOR I
OJCZYZNA" — żołnierz polski dał nie-
l4,
4:41M1
:4 i WS,CZW.,
zliczone dowody bohaterstwa i bezgra
nicznej wierności dla barw narodowyc
W wielu bitwach szedł on do ataku pod
rozwiniętymi sztandarami, dowodząc swej
niezwyklej odwagi. Na każdym zdobytym ważniejszym punkcie oporu wroga
powiewał polski znak biało-czerwony. Tak
było pod Narwikiem ł Tobrukiern, na
Monte Cassino i w Bolonii, pod Czaro
i w Brodzie, w wyzwolonej Warszawie,
Kołobrzeg., Gdyni i Gdańsku i wreszcie
w Berlinie.
'
Wreszcie doszła Biało-Czerwona do Be lina. Ppor. Mikołaj Troicki i jego art lerzyści, podobnie jak ich towarzys e
b oni z Armii Radzieckiej, zatknęli narodowe sztandary na najwynioślejszych
b dowlach Berlina — Kancelarii Rzeszy,
XVLEGoz
wencusneAtr
Fig1191/a7Y1(101
Ale zanim tam doszli żołnierze I Armii,
dokonali jeszcze kilku ważnych aktów.
Flaga biało-czerwona zanurzona w fale
Bałtyku w marcu 1945 r. przez żołnierzy
1 Armii WP była symbolem nowego po-
POL
Bramie Brandenburskiej Kolumnie Zwycięstwa. Polska flaga nad Berlinem była
prosta, zrObiona z kawa ka białego płótna i czerwonego sukna, zszyta pośpiesznie drutem wyjętym z przewodu telefonicznego, przybita do drzewca wyciętego
J.\ 0(4
wrota nad Bałtyk. Świeżo ścięte drzewa,
z grubsza ociosane pomalowali żołnierze
w pasy biało-czerwone. Ustawili je na
wschodnim brzegu Odry i Nysy, jak niegdyś wojowie Mieszka i Krzywoustego.
w pobliskim parku. Alę w dniu 2 rna'a
1945 r. byt to najważniejszy polski sztandar.
Polska Rzeczpospolita Ludowa przejęła.
339
Takl jest krótki rys historyczny naszej
chlubną tradycję barw narodowych, Konstytucja PRL określa: „Barwami Pol- Biato-Czerwonej. Może on posłużyć za
sklej Rzeczpospolitej Ludowej są kolory
biały i czerwony'.
Nie tylko w dniach świąt narodowych
pamiętajmy, czym w przeszłości i dziś
jest polska flaga narodowa, którą poeci
porównywali do „zorzy szalonej" i „krwawego opatrunku".
„libretto" zbioru filatelistycznego. Modna
taki zbiór potraktować samodzielnie lub
też jako część zbioru, którego tytuł
mógłby brzmieć np. „Godło i Barwy",
„Godle, Barwy i Hymn" — ale o tym
innym razem
Maria Gron
PffiniennIciwo:
Encyklopedia Powsdeennia PWN, Warszawa,
ryg. „baniem Polski" 1980, Henryk Wielecki
,,Chlubne Dzieje Bialo-Czerwonej".
ZMIANY W POLSKIEJ SIECI POCZTOWEJ
PO PLEBISCYCIE NA GÓRNYM ŚLĄSKU
I INNE ZAGADNIENIA
L
Zagadnienia dotyczące znajomości rozwoju sieci pocztowej oraz używania datownleców zwykłych są dla więksbości
terenów f okresów białymi plamami w
naszej filatelistyce. Sygnalizujemy więc
te i inne zagadnienia w odniesieniu do
ziem, które w wyniku plebiscytu górnośląskiego powróciły do Macierzy.
W Polskich Znakach Pocztowych (tom
IV, str. 325) zamieszczono „Spis urzędów
pocztowych znajdujących się na terenie
objętym plebiscytem" ułożony według
alfabetycznej kolejności nazw niemieckich. Jedna z rubryk podaje, jakiemu
państwu dana miejscowość została przyznana.
Po objęciu przez polską administrację
ziem przyznanych Polsce przejęto m.in.
placówki pocztowe. Początkowo podlegaly
orle Wydziałowi Poczt i Telegrafów przy
Naczelnej Radzie Ludowej w Katowicach.
Następnie, zgodnie z „Rozporządzeniem
Ministra Poczti Telegrafów z dnia
29 maja 1922 r. L. 1289/IV w przedmiocie
340
przejęcia administracji poczty, telefonu
i telegrafu na obszarze G. Sloka, przyznanym Polsce" (Dz. Urz. Min. Poczt i
Telegrafów. nr 23, poz. 48), w Katowicach utworzono Inspektorat Poczt i Telegrafów. Inspektorat działał na prawach
Dyrekcji Poczty i Telegrafów i podlegał
bezpośrednio Ministerstwu Poczt i Telegrafów. W „Rozporządzeniu" zarnles.zony jest ,,Spis urzędów i agencji pocztowych i telegraficznych na przyznanej
Polsce części Górnego Sląska" ułożony
według nazw polskich i kolejny według
nazw niemieckich, Spisy te nie Pokrywają się jednak ze spisem zamieszczonym w Polskich Znakach Pocztowych.
Wynika z tego, iż w części miejscowości
nie została podjęta praca przez naszą
pocztę, zaś w innych uruchomiono nowe
placówki pocztowo-telekomunikacyjne.
Poniżej zamieszczamy spis placówek na
obszarze ówczesnej polskiej części G. Sloska.
Nadwa polska
139eladoWice
Blerturlowy — agencja
Begueice
Nazwa niemiecka
nisIsshowas
mrtuitsu
Bod...0111dd Nord
Nazwa polska
Nazwa oleiniecka
Nazwa polska
Nazwa naerrilecka
Boronów —ag
Brzozie — ag
Brzezina —ag
Brzczinik.a
Buchacz—ag
Bujaków—ag
Bykowim-- ag
Bytków —ag
Bytom Nowy
Chalazie
Chatni — ag
Chorzów
GhropaCZÓW
Obudów —ag
Bzami.
Czerwienica
Dąb
Dąbrówka Mata — ag
Dąbrówka Wielka
Babińsko — ag
Gnierattowice — ag
Gisnowice — ag
Go.atkowice — ag
Godów —ag
Gogola—ag
Golasowlce — ag
G0.223,C2— ag
Hajduki Nowe—ag
Mamba — ag
'mleko — ag
Jankowi.
Janów—ag
Jastrząb Gorny
Kalety
Katowl.
Katowice Tel.. r.
Knurów
Kobiet—ag
Kochanowie°
Kochoice — a g's
Kochlowice
Konczyce — ag
Kopalnia Brady — ag
Kopalnia Sromy — ag
Koronowa. — ag
Koszecin
KoSmidry -- ag
scostucnna —ag
Królewska Huta
ted.ins —.g
Lipiny
Lisow— ag
Lubecko — ag
Lubi-1)11.)c
Luroointa — ag
Labs. — ag
Lagiewniki
k...taka grednle — ag
Boronow
Hohenbergen
Bekasika.
Birk.thal
Buchatz
Bujakow
Pridrichsdorf
Bittkow
Morgenroth
Priedensinitte
GrOss-Chelm
Chanuce
Schlesierigrube
ChudOw
C.radtz
Czerwionica
Domb
Lichemu
Grom Dombrowka
Dubensloa
Gleraltowitz•
Gieschewald
Gott.halkowitz
Godow
Godullahiltto
Gollasowitz
Gro. s Gorschtitz
Neu Eleddlik
Halawka
'mialili
Jankowitz,
TanChN
Ober Jastmemb
Sthalhanurier
Kattowitz
Kattowitz Telegr.
Knurow
1{01.22
Kochanowitz
KOCht221292L
Rochlowitz
Komendorf
Bradegruhe
Eminagrubc
Koronowatz
scoschontin
K oschwiede r
Kostucho.
Kiinigshilite
LandDn
Una° ..
rdssau
Lubatzkr,
ulminiet
Lobom
Lobach:m
Hohenlimile
Mittel Lazisk
ramka',
Uszek
ma koschau
neorgeohesg
Nrienallsowitz
Miedzna Grzawa
Nikolai
Mizeraii
Mokrau
Emanuelssagen
Myslowitz
Nakle
Nikischscha chi
romka,.
Neu Berun
Ortiont~tz
Or2e2mv
rzesche
P.Y..owize — ag
Psz.yna
Pazów—ag
Radalonków
Radzionków Nowy — ag
Renty stare—ag
Rogi—ag
Ruda
Rudzienka —ag
Rybnik
Rzędwka — ag
Sadów —ag
Slemianowiee
gląskie Herby
Stary Bierut). — ag
StrzybrviCa
Sucha Góra
gwlerklanice — ag
gwierklany Górne
Swiatochlowace — a g
Szarlei
Szarlocaniec
szeroka—ag
Szczyglowice — ag
Szopientce
z-az-nawet°. Góry—ag
Tychy
Urbatimylce
Warszowice— ag
Walmowie°
Wielka Wista—ag
Wielkie Hajduki Wirek
Wodzisław
Woszczyce — ag
Woiniki
Wyry —ag ,
Zajęte
Zawodzie
Zgoda—ag
Preiswitz
Plass
Pschow
Radzionkau
Neu Radzionka u
Alt Repten
Rogau
Ruda
Resigersdorf
Rybnik
Egersf eld
Sadow
L.aurahiltte
Pneuzs Etaty
Alt Bierun
Priadoichchtitte
Prockariberg
~hak
Oberswirklan
SchwentochlowitzScharley
Charlottenhof
Tilmniendorf
Schyglowitz
Schoppintz
T222102.4t2
Tichau
urbanowirtz
Warachowitz
Hohelohembillte
Grosa Weich.1
Bismaf clibUttc
Antondenbiltte
Lwimi,
Woschczytz
Wodschnik
WY2OW
Zalenze
Hogutschtitz Stidl
EintrachtshUtte
°obron
Ł
taka—
a,
ski ag
Ma koszowy —ag
miasteczko
Nuen.skowsce
, cażna o(zaw. —.g
Mikotów
Mizerów—ag
Mokre—ag
murek) — ag
PlystoWice
Cakla
Nikiażowsec — ag
Niewladorn Górny -- ag
Nowy Rierun
Ornontowiee — ue
Grzegów
Oreesze
aren — ag
,,,,,,,,,,ice
Pawio).— ag
Pawlowice — ag
Pawonk ów ag
Piekary — ag
Piekary nudna— ag
PodlesSe —ag
Polo/ma ag
Poplolów — ag
(-arom Pan.iow
oareschowitz
paulzdorf
nawiewie:
Pawonkau
Deutsch Piekar
Rudy Piekar
Podlesie
Pohlow
Popelau'
11.
Wprowadzenie specjalnych znaczków
opiaty w czerwcu 1922 roku dla terenów
polskiej części Górnego śląska podyktowarte byk> faktem przejściowego używa,nia na tynt terenie marki niemieckiej
(znaczki PZP 'nr 144-163). Wycofanie
tych znaczków z obiegu nastąpiło
30 kwietnia 1023 roku. Okres ten fest
ciekawy z punktu widzenia filatelistyki.
Na obszarze jednego państwa emitowana
są znaczki opłaty w różnych jednostkach'
monetarnych — szczególnie na uwagę.
zasługują nie dopłacone całości pocztowe,
ze Znaczkami opłaty „Wydania dla Górnago Słąska" oraz znaczki dopłaty dla
obszaru Rzeczypospolitej.
Zagadnienie pobierania dopłat od prze-'
sylek nie opłaconych i nie dopłaconych
reguluje cytowane już Rozporządzenie:
„Doplatg za rileoptacone lub niedostat.znie
o plac.. p r y w a t n e przesylkl listowe ustala .ię w t22 Sposób, że brakującą 001055 lub
ezsbE tejte, obliczoną p o d w 6 i n i e według
taryfy (waluty) urzędu nadawczego, przerac1),wuja Się w urzędzie oddawczyni w 8p.6b
Miel podany)
22 1 fen, niemiecki Liczy sig 5 fen. polskich
za z mar. niemiecką liczy sle 5 mar. polskich
I odwrotnie:
za 5 fen. polskich liczy się 1 fen. niemiecki
za t mar. polską ucap się 20 fen. snernsecklcti.
391
Przykład: za list prywatny wag) 20 g ze Lwowa na polski. G. kląsk uiszczano 500 fen. (5
mar.) polskich, zamiast należnych 1000 fen. (10
mar.) polskich.
Podwójna opłata wyniesie:
2 j< 300 lon. polskich — 1000 fen. pol. 5 =
= 200 fen. <2 mar.) niem.
1 odwrotnie:
za list 'Prywatny wagi. do 20 g z terenów
polskich G. kląska do Warszawy uiszczono
100 ten. (1 mar.) niemieckich zamiast 200 fen.
(2 max.) niemieckich,
Podwójna opłata wyniesie:
•
2 X 100 ten. (1 mar.) niem. e. 200 fen. (2
mag.) niem. X 5 = 1000 fen. (W mar.) polskich.
m.
Do unieważniania wprowadzonych znaczków „Wydania dla Górnego &luka"
używane były zarówno polskie jak i niemieckie datowniki pocztowe. Nie dysponujemy, niestety, większą ilością przesyłek z tego terenu, dlatego też ograniczymy się do zaprezentowania kilku stempli
'ze ebiorów Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu.
Niemiecki datownik używany byt w
Katowicach jeszcze w styczniu 1023 roku.
Znane są datowniki z cechą „f" oraz „h".
Datownik z niemiecką nazwą miejscowości używany był również w Myslowicach (X.22).
Datowniki z legendą polską znane nam
są z następujących miejscowości (w nawiasie najwcześniejsza data utycia): Czerwionka (11.23), Bielszowice (111.23) — fot.
1, Szarlej (VII.22) —Fot. 2, Sreclnie Łaziska (11.23), Wielkie Hajduki (1.23).
O ile w miejscowościach tych używano
datowników z polską nazwą miejscowości, tak" nie zmienione zostaly niemieckie
nalepki polecenia. Urząd p-t Szarie) używał „erki" — Rokittnitz (Kr. Beuthen
Oberschl.) przestępnalowanej stemplem
niemieckim (datownik po wyjęcie czcionek z cyframi) Scharley.
Bielschowitz
fot. 1
Za rileeplacone lub niedmtatecznle oplacone
urzo a o we przesylkl listowe... brakujoca
mitele lub ca,M iteite oblicza alg p oj c d y no z o wedlug taryfy (waluty) urzędu nadawczego i ściąga sio od odbiorców, przerachowuje° na walutę urzędu oddawezeg0 sposobem
podanym poprzednio".
Wyjaśnienia wymaga pobieranie doplat
przez placówki pocztowe na terenie polskiego Górnego Sląska. Wydano wprawdzie znaczki dopłaty dla terenów Rzeczypospolitej w walucie manka polska,
ale nie było ich w walucie niemieckiej.
Dopłaty przyjmowane były więc w gotówce i zaliczane w specjalnym rachunku portowym (Portoliste). Pomimo iż
Rozporządzenie przewiduje późniejsze zarachowywanie dopłat za pomocą znaczków dopłaty w walucie niemieckiej,
maczki takie nie byty w obiegu.
342
SCHARLEY I
teł. 2
Zagadnienie to będą mogli uzupelniC
szczególnie koledzy z terenu Śląska, gdzie
dokumentacji występuje najwięcej.
Tadeusz Winicewks
Jeden z dwudziestu czterech
ZJAZD WARSZAWSKICH FILATELISTOyV
Przed tym zebraniem uprzedzano mnie: ale będzie gorąco. W innych
okręgach mówiono z ironią: Warszawa jak zawsze... skoncentruje się na
walce personalnej. Problemy filatelistyki i pracy naszego Związku zostaną zepchnięte na plan dalszy.
Środowisko stołecznych filatelistów ma widocznie określoną opinię
W innych okręgach.
Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Okręgu Warszawskiego PZF rozpoczęto od
uczczenia minutą milczenia pamięci - Prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego, którego pogrzeb odbywał się tego
samego dnia, 31 maja, lżr. A potem oddano cześć zmarłym członka. naszego
Związku. W czasie kadencji przez cztery
zaledwie lata ubyto z naszych szeregów
225 działaczy PZF. Przerażająco wielka
to liczba, ogromny ubytek i strata dla
polskiej filatelistyki. Szkoda, że bezpośrednio w dyskusji nie podjeto tego problemu. Warto bowiem wyciągnąć wnioski; choćby te, że należy się spieszyć
z popularyzacją osiągnięć i postaci wybitnych filatelistów i wszystko zrobić,
by jeszcze za ich życia ukazały się drukiem najważniejsze ich opracowania. Jest
to chyba bardzo ważne metanie nowo
wybranego Zarządu Okręgu.
Dyskusja trwała ponad 6 godzin. Syta
zażarta i choć ograniczono wystąpienia
do 5 minut — ważka w zagadnienia,
które zgłoszono. I wbrew wcześniejszym
ostrzeżeniom, z nielicznymi wyjątkami,
właśnie problemowa, podejmująca najistotniejsze sprawy środowiska.
Niełatwe miał zadanie przewodniczący
zebrania Aleksander Sekowski, by utrzymać w pełni demokratyczny charakter
zebrania a równocześnie z żelazną konsekwencją przestrzegać uchwalonego regulaminu obrad. Chwała mu za to, że wywiązał się ze swych obowiązków i zebranie toczyło się sprawnie, mimo pewnych klopotęw, które wystąpiły tuż przed
glosowaniem: powielacz się zbuntował,
a trzeba było wydrukować listy zgłoszonych z sali kandydatów do przyszłego
Zarządu Okręgu, Sądu Koleżeńskiego, Komisji Rewizyjnej Okręgu i delegatów na
XIII Walny Zjazd PZF. Tych — na
Walny Zjazd — zgłoszono najwięcej.
Ogromna sala Zakładów Radiowych
„Bawar" ledwie pomieściła 201 delegatów (na wybranych 252), a głosów merYtorYcznYab naliczyłem grubo ponad
dwadzieścia.
O CZYM DYSKUTOWANO?
Problem nr — młodzież w PZF
Wiele spraw powtarza się na wszystkich dotychczasowych zjazdach okręgowych. Jest tó istotny sygnał dla obecnego
i przyszłego kierownictwa Związku. A
zwykle na czoło zagadnień (w Warszawie
również) wysuwa się problem pracy
z młodzieżą. I słusznie> Od tego przecież
zależy dalszy rozwój i przyszłość naszega
Związku.
Warszawscy delegaci przypomnieli, że
XII Zjazd. PZF określano mianem „młodzieżowego" bo właśnie pracy z młodzieżą poświęcił' bodaj najwięcej uwagi z
wszystkich, dotychczasowych zjazdów.
Ale samymi, nawet najmądrzejszymi uchwałami niewiele s, zdziala, jeśli
w gad za nimi nie -pójdzie konsekwentna,
systematyczna, uparta robota. A w Warszawie, w czasie jednej kadencji Z.0..
przewodniczący Komisji Młodzie-owej
zmieniali się trzykrotnie. Z goryczą i bólem stwierdzili delegaci regres w pracy
z młodzieżą. Krytykowano kierownictwo
Komisji Młodzieżowej, ale i samokrytycznie oceniono proce kol dorosłych za brak
opieki. Postulowano, aby walory Przeznaczone -wyłącznie dla mimików PZF
bety również doręczane oczestnikomPZ.F.
Zobowiązywano przyszły Zarząd Okręgu
i wszystkich doświadczanych filatelistów
do udzielania pomocy młodym zbieraczom
przy budowaniu zbiorów. Wskazywano
też na konieczność zwiększenia propagandy filatelistycznej i roeszemenia jej
zakresu przez wywalczenie stałych kącików w TV i przywrócenie ich w prasie
młodzieżowej (wykazywano, że w wielu
pismach młodzieżowych takie kąciki dawniej istniały — obecnie je zlikwidowano
w związku ze Zmniejszeniem objętości
wywołanym trudnościami PapierowYMO.
Niektórzy w swym krytycznym spoirzeniu na pracę z młodzieżą posunęli się
nawet do tego, że uznali sytuację w Warszawie za najgorszą, plasującą ją na ostatnim miejscu w kraju. „TJ nas —
stwierdzono . — młodzież musi ciężko wal343
czyż o byt". A tymczasem, w wielu okręgach PZF, zwłaszcza małych — liczba
uczestników PZF równa się liczbie dorosłych członków. Rzucono hasło: „Warszawa nie powinna się wstydzić swojej
Młodzieży". A inny mówca je uzupełnił
konstruktywnym postulatem „Każde kolo
w ciągu roku powinno założyć chociażby
Jedno kolo młodzieżowe". A ja bym jeszcze dodał... i systematycznie się Obu
Jpiekrrwać.
Problem nr 2 — kolo PZF
Podstawowym i najważniejszym ogniwem organizacfjnym Związku jest kolo
PZF. O tym, że Zarzad Główny PZF też
tak uważa, świadczy fakt, że właś nie
teraz, w czerwcu, przed Walnym Zjazdem,
organizowana jest w Kaliszu nanada przewodniczących kół. O znaczeniu i roli kola
wiele mówiono na Warszawskim Zjeździe.
Dzielono sig doświadczeniami, chwalono
dorobkiem. Np. w jednym z kól 69 członków
swoich zakładach pracy wyremontowało wszystkie gabloty. Umożliwiło to zorganizowanie osiedlowej wystawy
filatelistycznej, a w świetlicach fabrycznych i law. ciągu dyrektorskim", gdzie
jest każdego dnia ogromny ruch — umieszczenie wymiennych ekspozycji znaków
pocztowych. Nie ukrywano i występujących slabości. W niektórych kolach bywa
bowiem i tak. że zarząd ogranicza się
do zbierania składek i rozdziału abonamentu, nie starcza natomiast sił, a co
najgorsze ochoty, na zajęcie się propagandą filatelistyczną, której najlepszym
wyrazem są wystawy.
Domagano się lepszej pracy Zarządu
Okręgu z przewodniczącymi kół: okrasoWyeh spotkań (również ze skarbnikami-).
stworzenia systemu zapewniającego sprawny przebieg informacji, i to informacji
dwukierunkowej z Okręgu do kola i z kół
do Okręgu, a nawet wydawania okresowych biuletynów z komunikatami. Padł
też projekt, by w nowymi statucie zapewniono wielkim kolom prawo bezpośredniego wyboru delegatów na Walny
Zjazd PZF, Delegaci małych kol przedstawiali swoje kłopoty finansowe wywołane nie tylko skromnymi środkami.
ale także nieźyciowymi przepisami, krępującymi samorządność i samodzielność
koła (np. domagano się prawa kumulowania środków z kilku lat).
Nowa sytuacja w ruchu związkowym
wywiera istotny wpływ na działalność
naszych. kół. Nie wszystkie umiały
i mogły dostosować się do tych zmienionych warunków. Dlatego kilku delegatów zwróciło się dOwlad. PZF z apelem o nawiązanie kontaktów ze związkami zawodowymi („Solidarnością", branżowymi i autonomicznymi) w celu zapewnienia protektoratu nad kolami PZF.
244
Ten problem można by podsumować
stwierdzeniem jednego z mówców: Nasz
Związek na kolach stoi.
Poś rednim ogniwem pomiędzy kołem
a okręgiem jest delegatura. Na podstawie
głosów w dyskusji można by wyrobić
sobie pogląd, że przedstawiciele delegatur
czuli się niedoceniani przez okręg. Dlatego domagali się nadania im większej
rangi, zakładania następnych, a w przyszlości usamodzielnienia w postaci nowych okręgów.
»Dlaczego wstępują do Związku?"
Takie pytanie postaw?' jeden z delegatów i próbował znaleźć nań odpowiedzi.
Oto niektóre z. mich:
- oczekują ewpokojeata swoich potrzeb;
- wierzą w szansę normalnienia swoich
zbiorów;
- spodziewają się ułatwień w nawiązaniu
kontaktów i wymianie międzynarodowej.
Nie „wszyscy zabierający glos potwierdzali spełnienie tych oczekiwań.
A zgłaszane pretensje i postulaty m.in.
dotyczyly:
- sezwolenia na wywóz zagranicznych znaczków;
- wydawania katalogów x nakładach zaspokajających potrzeby katdego mimika PZF;
- wystąpienia ZO PZF do przeasiesiorstwa
Filatelistycznego o wprowadzenie abonamentu
tematycznego polskich znaczków pocztowych
i zagranicznych;
- interweniowania przez wladze Pzl,. aby
abonamencie otrzymywać wszystkie maczki
zagranicom Mywa, fe najbardziej waztotelowo
nie dorierah0;
- przeanalizowania ceny znaczków zagranicznych w abonamencie, gdyt jest ona zbyt
wygórowana lnie odbiega od cen sprzedaży
bah maczków w latach nasteptiYokl;
uregulowania i uporządkowania spraw dodruków na kartach pocztowYch litatalOgi jedne
podają, inne wprowadzenia ich do
anonamentu
- I Jak zwykle - problem czarnodrukhw,
normdrukbw;
- zapewnienia terminowego-denku
- zapewnienia wpł ywu filatelistów na tematykę polskich maczków pocztowych, nt.is.
przez oglomenie konkursu w „Filiteliicie”.
„Jestem przeciw Z.G..."
Tak można by streścić z pasją wygłoszony atak na politykę władz PZF, Zarządu Głównego PZF i jego poszcsególnyeh członków: Z ataku tego wynikało,
że w polityce ZG PZF nie nastąpiły żadne zmiany, choć tyle w 'kraju się zmieniło, a całą ideologię działaczy central-
nych można by sprowadzić do przyklaskiwania decydentom.
Zarząd Okręgu Warszawskiego nie tylko nie otrzymywał żadnej pomocy, ale
spotykał kłody rzucane pod nogi przez
członków DO P.
W innych stowarzyszeniach społecznych odbyty się już nadzwyczajne zjazdy — w PZF — nic Należy więc dokonać nie tylko zmian w systemie władzy,
ale także wymiany personalnej. W działalności naszych władz brak elementów praworządności, m.in. zlikwidowano
kolegium sędziów.
Zarzutów, różnego kalibru, było więcej. Ale delegaci nie zostali chyba do
-nich przekonani, czego wyraz dali w głosowaniu: atakujący nie został wybrany
ani do władz Okręgu, ani na delegata
na Walny Zjazd.
wypowiedź Prezesa
Przed dwunastym Zjazdem mówiło się
'powszechnie o kryzysie w filatelistyce
polskiej. Nowa wybrany Zarząd Główny
PZF rozpoczął gracę w niezwykle trudnych warunkach i przy zł ym systemie
finansowym. Wymagało to m.in. podejrocrwania znało popularnych decyzji.
Powołano nowe okręgi, gdyż rozwój
PZF wymagał , takiej decyzji i z inicjatywy ZG wzrosła ich samodzielność.
W wyniku ofensywności działania wszystkich ogniw PZF — szeregi nasze wzrosty O 40 tys. członków,
Również problem kola, tego podstawowego ogniwa, nie umknął naszej uwadze.
W 1971 rościł -odbyła się pierwsza narada
przewodniczących kół, w 1980 problemowi kół poświecono Plenum ZG PZF, a w
czerwcu br. odbędzie się druga — w Kaliszu.
W-polowie kadencji przeprowadziliśmy
walne zebrania sprawozdawcze, na których dokonano oceny i wytyczono dalsze
kierunki działania. Czy można więc stawiać nam zarzut braku demokratyczności?
To prawda: Podnieśliśmy wysokość
składek członkowskich, ale bez takiej
decyzji nie sposób byłoby dziś prowadz.,ć
żadnej działalności merytorycznej. Dzięki
tym doiclatkowyen środkom m.in. sfinansowano Stoleczny Klub Filatelisty.
Korzystając z doświadczeń filatelistyki
światowej powołano cztery nowe komisje: Historii Poczty, Masirnafilii, Całostek i Aeroh.latelistyki. Wynika ta z troski o rozwój merytoryczny ważnych działów filatelistyki,- a przecież poprzednie
władze Związku przez blisko 30 lat me
zatroszczyły się o to.
ZG PZF cacy czas starał się bronić
interesów filatelistów. Wywalczyliśmy dla
naszych członków arkusik z Hermaszew-
skim, choć pierwotnie caly nakład miał
być skierowany na eksport, arkusik 30PZF i inne. Złożyliśmy protest
przegiw wydawnictwom spekulacyjnym.
Za obecnej kadencji Związek otrzymał
swój Sztandar i wprowadzono w życie
Odznakę za Zasługi dla Filatelistyki,
A obecnie trwają starania o uzyskanie
dla PZF statusu stowarzyszenia wyższej
użyteczności.
Zgodnie z postulatami naszych członków przygotowujemy XIII Walny Zjazd'
pod dwoma 'kastami: młodzież i kola.
Dzisiejsza dyskusja potwierdza słuszność
tej decyzji.
WNIOSKI I UCHWAŁA
Komisja Wnioskowa miała sporo roboty zanim zgłaszane na piśmie wnioski
przedyskutowała i opracowała projekt
uchwały. Podzielono ją na kilka rozdziaław, a m.in. na wnioski adresowane do
władz Związku i władz Okręgu. Oto najważniejsze postanowienia:
•
nalety zatroszczyć się, aby W pracach
Związku brali udział wybitni filateliści, •
— PoWolać na okres otiodcY =Jazdami !Mdc
Delegatów,
— organizować spotkania zarządu z aktywistami Związku,
- zatroszczyć się o tworzenie nowych isól
otwartych (przy domach kultury, klubach
osiedlowych, innYeb PianóWkaCh t~latintta-wychowawczych),
— rozwijać kola przyzaktadowe,
— udzielar stałej pomocy kolom,
—nawiązat roboczo kontakty a organizacjami I stowarzyszeniami spotecznylni Oma osia.kó ell zawodowymi,
— Zin fe ['Syf' kować ffiżne formy w spólpra ii Y
ze eralkami masowego przekazu,
- sinlierzot dO tego, aby' wanYanY ezionatie i uczestniCy Związku stale poglobiali swą
tvied, Mnie! isycznai
— udzielać konsultacji osobom biadającym
zbiory filatelistyczne,
— popierał kluby zainteresowali,
s — rozwijać czytelnictwo.
•
Te punkty zaopatrzono wspólną dla
wszyStkich uwagą: tymi działaniami należy również objąć młodzież jako tę grupę, która będzie decydowała 0 przyszłości naszego Związku.
Wnioski na XIII Wahsy Zjazd PZF dotyczą m.in. następujących spraw:
— wprowadzić do Statutu • oddzielny
punkt mówiący o prawach i oboWiążkach delegatów,
— do władz zgłaszać kandydatów jedynie spośród delegatów,
— wprowadzić do władz Związku reprezentacje młodzieży,
345
— wysunać kandydaturę kol. Stanisława żółkiewskiego na członka honorowego Związku,
— publikować wykaz wydawnictw_ specjalnych (czarnodruków, nowodruków,
dodruków na kartach pocztowych),
— wprowadzić numerację blaków,
— opublikować regulaminy wystaw i
jurorów,
— złożyć sprawozdanie z działalności
Centralnej Biblioteki Filatelistycznej we
Wrocławiu.
Uchwale została przyjęta ogromną
większością głosów.
Nowy Zarząd Okręgu Warszawskiego
ukonstytuował się w sposób następujący:
Prezes — JERZY PARFINIEWICZ,
wiceprezes ds. organizacyjnych — LUCJAN
MACIEJEWSKI
wiceprezes ds. pronaganny — JERZY PAMULA
sekretarz — HENRYK PA5KIEWICZ
skarbnik — TADEUSZ MALINOWSKI
Nowemu Zarządowi Okręgu,
czlonkom Sądu Koleżeńskiego i Komisji Rewizyjnej oraz delegatom
i ich zastępcom na XIII Walny
Zjazd PZF życzymy wielu osiągnięć
i satysfakcji.
Jemy B. KIM»
Artykuł ze znakiem zapytania?
NIE UDOKUMENTOWANE PRZESYŁKI POCZT WOJSKOWYCH
Z OKRESU II WOJNY ŚWIATOWEJ
Problem poruszony przez koi. Ksieskiego jest
niewetpliwie dyskusyjny: czy iewentualnie
kiedy moltem, oznak za dokumentacje filatelistyczne korespondencje pozbawione jakichkolwiek cech praebytej drogi pocztowej.
OczywiScie, ttudno ustalać jakieś uogólnienia
na podstawie jednego przykładu podanego
przez Autora. Zagadnienie m charakter szerszy i wymaga przede wszystkim ObSeerniejczego materiał u.
Zwracamy się do zbieraczy milit,riów majacy. podobnewalory (lub inne, ale tego typu) o nadsylanie swych
u wagi spostrzeten
w formie krótkiego artykulu lub notatki informacyjnej, które wykorzystamy na naszych
lawom.
Chyba dopiero wówczas znawcy tematu „Militaria" Reds mogli ustmunkowef sit do problemu,czy omawiane walory sa dokumentami
ylecz nie hIstoryeanyini, czy zówniet filatelistycznymi.
Redakcje
Powszechne zainteresowanie dokumentacją pocztowo-filatelistyczną z okresu
II wojny światowej — zainteresowanie
uzasadnione i wręcz konieczne — spowodowało, że w zasadzie prawie wyczerpujące zbadano warunki i zasady korespondencji polskich poczt wojskowych
w różnych regionach świata, korespondencji z obozów internowanych żołnierzy
i oficerów polskich oraz korespondencję
z jenieckich obozów oficerskich (oflagi)
i żołnierskich (stalagi), Znamy lokalizację jednostek wojskowych i obozów, uporządkowaliśmy ewidencję stempli poczt
polowych, stempelków cenzury wojskowej polskiej i alianckiej oraz okupanta.
Listy te nie budzą Żadnej wątpliwości.
Znaczki lub ich brak, ostemplowania różnego rodzaju, adresy oraz treść listów
mówią same za siebie.
346
Istnieje jednak drugi — być może nawet bogatszy, a dla samych nadawców—
w zasadzie czynnych wojskowych lub internowanych, emocjonalnie na pewno bardziej istotny — nieoficjalny, a więc niezwykle trudny do udokumentowania obieg
korespondencji. Korespondencji kierowanej wyłącznie do kraju: do rodzin, do
najbliższych i znajomych.
Ekspediowały je za pośrednictwdrit Polskiego Czerwonego Krzyża zakonspirowane placówki -polskiej Poczty wojskowej. Listy i karty pocztowe wysyłane
byty bez korzystania z przywilejów przysługujących korespondencji wysyłanej
przez żołnierzy stużby czynnej lub internowanych. Rezygnowano m.in. z ustawowego zwolnienia od opłaty pocztowej.
Rekompensowała je szansa zwiększenia
Pewności, że listy dotrą do adresatów.
Wysyłając je, podawano jako nadawcę
zatwierdzonego przez władze poczty wojskowej pośrednika tej zakonspirowanej
sieci pocztowej. Z luźnych, nie popartych dokumentami wspomnieli wiem, że
często nazwisko pośrednika zakonspirowanej sieci — poza zbieżnością przypadkową — nic odbiorcom nie mówiło, a tylko treść listu, charakter pisma i podpis
— często spieszczenie lub przydomek, znany tylko w kręgu najbliższych — określały, od kogo nadszedł list, czy pisał go
ojciec, mąż, krewny lub przyjaciel.
Dzięki temu, że używano normalnych,
obiegowych znaczków opiaty lub _ kart
pocztowych kraju, z którego przesyłkę
elspediowano, sprawiała ona wrażenie
normalnej, niezobowiązującej korespondencji, zawierającej ogólne informacje i
pozdrowienia. Zwiększało to poważnie
szanse doręczenia korespondencji odbiorcy.
Surowe przepisy pocztowe i skrupulatna cenzura wojskowa, obowiązująca podczas wojny w /li Rzeszy i na terenie
państw okupowanych, obwarowywały bowiem korespondencję zagraniczną szeregiem ograniczeń. Ponadto ujawnienie faktu, że jeden z członków rodziny, która
otrzymała list za pośrednictwem poczty,
brak lub bierze w dalszym ciągu udział
w walkach z hitlerowcami, mógł narazić
na szantaże i represje odbiorców listu.
Z drugiej strony podstawowym zadaniem organizatorów tego skomplikowanego rodzaju obiegu korespondencji z krajem było zabezpieczenie tej sieci pocztowej przed dekonspiracją. Obieg przesyłek mógł się więc odbywać tylko za
pośrednictwem zaufanych i skrupulatnie
sprawdzonych osób, Ponadto należało zadbać, aby listy i karty pocztowe nie zawierały informacji, które w taki czy inny
sposób mogłyby być wykorzystane przez
slużbY wywiadowcze III Rzeszy.
Przesyłki, które tą drogą dotarty do
odbiorców, noszą znamiona normalnej
korespondencji, tyle że z okresu Wojny
i w praktyce udokumentowanie pierwszego etapu ich obiegu, a więc przed
wrzuceniem ich do skrzynki pocztowej,
jest niesłychanie trudne, czasami nawet
będzie wręcz niemożliwe. Jedyną szansą
dowodową jest przeprowadzenie wywiadu dotyczącego rodziny, która otrzymała
list i ustalenie w ten sposób nadawcy,
który często podpisywał się tylko -imieniem, przydomkiem lub wręcz pseudonimem, a następnie — pomijając adres jako umowny — ustalenie faktu, że nadawca był w tym okresie w obozie dla
internowanych lub odbywał służbę wojskową w jednostkach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Będą więc to dociekania Me filatelisty, ale raczej historyka,
aby następnie wykorzystać je dla celów
filatelistycznych.
W całym moim zbiorze pełną dokumentacje tego typu ma tylko jedna karta
pocztowa, która została przygotowana do
wysyłki, ale z przyczyn proceduralnych
nie została wysłana do kraju, przeszła
natomiast pierwszy etap wędrówki przez
zakonspirowaną Sieć polskiej poczty wojskowej. Nadawcę jej jest Jerzy Wilczyiiski, oficer polski. Adres zwrotny nie ma
w tych warunkach żadnego znaczenia,
gdyż jest fikcyjny. Przygotował on do
swojej żony w kraju, zamieszkałej w
Siedlcach, portugalską kartę pocztową,
która za pośrednictwem PCK została
skierowana do polskiej placówki pocztowej, która z Portugalii miała ją wysłać
do Generalnego Gubernatorstwa. Ponie-
waż napisana została niezgodnie z obowiązującymi przepisami — autor użył
zielonego atramentu — została zwrócona
przez oficera pocztowego za pośrednictwem PCK nadawcy.
1). Portugalska karta pocztowa napisana przez
Poledego oficera do rodziny w kraju. Odbyta
o. drogo tria PCK do polskiej, wojskowej
Pludnudd pocztowej. gdMe cenzor nie dopuści'
jej do dalszego obiegu, zurraeajale z podaniem
marcem do nadawcy
Do pocztówki dołączono dwa istotne
i interesujące dokumenty, z których
pierwszy to informacja z adreśóm o niedopuszczeniu przesyłki do - dalszego obiegu
już 'za poś rednictwem poczty. portugalskiej.
Jest to wykonany na powielaczu standardowy dokument z wykropkowanymi
na adres dwoma linijkami i tekstem, który podaję in extenso, w układzie oryginału:
zwrócono przez cenzurę.
Proszę we własnym interesie o przestrzeganie przepis., dotyCzącyCh kazeopondencji dla untlandeeta zwrotu
Listów.
Oficer poczty sztabu N.W.
Wypunktowane na adres miejsce wypełniono odręcznie, atramentem:
zwrot El d.
Wilczyński Jerzy
•
Kartkę tę dolepiono do innej większego
formatu, zawierającej zasady, a raczej
warunki wysyłania listów. Cytuję ten dokument w całości:
347
Ust Me ruta być wystany za granicę u
Względu nal
•
a) poruszanie tematów wojskowych, pedityCsnych, gospodarczych (wiadomości mogę być
wylumic osobiste),
b) wzmiankę o pracy I dochodach (w Portugalii istnieje zakaz zatrudniania cudzoziemców),
c) treść niejasną, niustrokną, pesymistyczna,
d) podawanie nazwisk,
e) datowanie
rj aluzję (wzmiankę), ze piszący znajduje się
w Wielkiej Brytanii,
g) utycie podwójnego pseudonimu,
h) wyratną sprzeczność między pokrewienstwem nadawcy z adresatem (wynikającym
a treści listu), a obranym pseudonimem
(np. odmienne nazwisko *ony i męża),
1) błędy w Irek) Ba., wynikle z uZywarda
pseudonimu Żeńskiego,
j) zawiadomienie o wysyme paczek, pieniędzy itp. pomocy materialnej,
k) utycie papieru ze znakami Wielkiej Brytanii,
1) Utycie atramentu kolorowego,
nn zakreślenia, poprawki, dopiski, znaki itp.,
n) podatne adresu zwrotnego pośrednika, który nie aosta) zatwierdzony.
Na instrukcji, której tekstem dysponuję, punkt
podkreślono niebieską
kreską, a obok atramentem umieszczono
datę: •
Podkreślenie jest jednoznaczne — informuje nadawcę o przyczynie, dla której
cenzor zakwestionował przesyłkę. Mniej
jasne jest podwójne użycie. tej samej daty: „27.1. — 27.1.43". Brak jest jednak
materiału porównawczego, aby sformułować na ten temat jakąkolwiek, mającą
logiczne uzasadnienie sugestię.
Wyliczone jednak przyczyny, które mogą wpłynąć na niewyslanie listu, dają
palną gamę ogranfczeń i świadczą o prze-
zorności cenzury, która zwracała uwagę
na taki pozorny drobiazg jak zgodność
form części mowy — chodzi specjalnie
o zaimki i czasowniki — w wypadku
stosowania pseudonimu żeńskiego. Podanie pełnej treści dokumentu zwalnia
mnie od obowiązku pełniejszej analizy.
Jest on jednak istotnym dowodem na
ci ur służbie
to, że polscy wojskowi
czynnej i w obozach internowanych w
krajach neutralnych, z którymi .łatwo
• 'Ut • • '4k;;• '.-1
• 4> t
' '
zn.»4cene praso cenzurę,
Puma; w WL,..),L.p..,_rtarer.ia prausteezogaz
cia l.racy.ia,lz.
3.13 milladema. 3..33ez, Mzk),
Oficer Pecetowi Strebue).{8
Fotokop)a dokumentu informującego, te
przesytka Została zwrócona przez cenzurę
było utrzymać kontakt — mogli korzystać i.korzystall.z zakonspirowanej sieci
polskiej poczty polowej, która na oryginalnej przesyłce nie wstawiaki żadnego
śladu swej działalności w formie stempla
pocątowego i stempla cenzury, mimo że
przesyłki byty — do momentu wrzucenia
w skrzynce pocztowej w Portugalii —
przez nią ekspediowane i cenzurowane.
Z tego powodu, z odpowiednią adnotacją
dokumentującą taki właśnie ich obieg.
Powinny one znaleźć miejsce w zbiorach
filatelistycznych, podejmujących temat
polskich poczt wojskowych w okresie H
wojny światowej. Dysponując zbyt siępyln materiałem, zasygnalizowałem temat,
który wymaga dalszego rozbudowania o.
partego na .szerszej dokumentacji..
Janusz Kslęski
NAGRODA IM. STANISŁAWA KAIREM ZA 1980 -R.
Komisja powołana przez Zarząd Okręgu Warszawskiego PZF w sidadzie:• Stanisław Żółkiewski (przewodniczący), Stanisław Głowiński, Bronisław Rejnowski
— na posiedzeniu w dniu 26 marca 1981
r. — oceniła opracowania dotyczące znaków polecenia, które 'były publikowane
w 1980 roku i postanowiła wyróżnić arty.kul Kolegi Henryka Bartkowiaka pt.
„Szczecińskie stemple polecenia" ogłoszony w nr 40, str. 94-65 dwutygodnika
348
„Filatelista" i przyznać nagrodę „im. Stanisława Kamlera" w wysokości 1.000.—z1.
Nagrodę przyznaje się zgodnie z Regulaminem ogłoszonym w 1980 roku. Jest
to druga kolejno przyznana nagroda. Komisja wyraża nadzieję, że pobudzi to zainteresowanie zbieraczy do prowadzenia
prac badawczych i przyczynkowych oraz
stanowić będzie pewną zachętę do głębszego zainteresowania sig tą dziedziną
filatelistyki polskiej.
Rzadkości w zbiorach polskich
POLSKIE KARTY POCZTOWE
tzw. SERII HISTORYCZNEJ
W jednym z większych i ciekawie dobranym polskim zbiorze o tematyce Militaria miałem możność zobaczyć bardzo
ciekawe okazy. Były to polskie karty
pocztowe Wydania z 1938 roku, z tzw. Serii Historycznej, użyte w 1939 roku w
samego wydania z ilustracją nr 42 skasowana dnia 15.XII.1839 r. w Poznaniu już
zniemczonym kasownikierit „POSEN 3 g"
(fot. 3).
innymi bStS także bardzo
fot. 3
czasie dział ań wojennych kampanii
wrześniowej przez hitlerowskich żolniezzy jako karty poczty polowej. W większości wypadków nie miały one charakteru filatelistycznego i użyte zostały jedynie z faktycznego braku formularzy
poczty polowej. Były tam dwie Polskie
karty ilustrowane, 'ze znakiem opiaty za
ciekawa karta z Serii Historycznej ze zn
°pl. za 15 gr, przeznaczona do obrotu za
miejscowego (bez ilustracji) skasowana w
pocztowym urzędzie dworcowym w
Wrocławiu 15 września 1939 raku (fot. 4)
a pisana przez żołnierza formacji SS w
NARTI(77.0G,TCM,444
r•:.fgaireiseurdi
.
c
fot. 4
lot. 2
15 gr, z ilustracjami nr 36 i 49, oryginalnie użyte pocztowo w październiku
1939 r. (fot. 1 i 2). Ponadto karta z tego
Żelazowie w pierwszych dniach września
1939 roku. Według wszelkiego prawdopodobieństwa została ona przewieziona
np. z rannym do Wrocławia i tam na
dworcu wrzucona do skrzynki listowej,
St. J. 2olkiewski
349
Uwaga na fałszerstwa
PIERWSZEGO POLSKIEGO WYDANIA
PO I WOJNIE S ł IATOWEJ
Istnieją fałszerstwa wszystkich czterech
wartości: 5 fen./2 gr, 10 fen./6 gr, 25 fen./
/10 gr i 50 fen./20 gr nie ząbkowanych
znaczków polskich nr 2-5.
Fałszywe nadruki umieszczone są na
prawdziwych nie wydanych nie ząbkowanych znaczkach Poczty Miejskiej Warssawy (seria pomnikowa), które wydru-.
kowano podczas pierwszej wojny światowej.
Nadruk
prawdziwy
Fałszywe nadruki wykonano litograficznie, prawdziwe — typograficznie. Odróżniają się od prawdziwych odmiennym
krojem wielu liter, jak widać na reprodukcji. Najwyraźniej widać te w nadrukach wszystkich czterech wartości w literze „K", której górna pochyła linia jest
skrzywiona w oryginalnych nadrukach —
Nadruk hiszywy
prosta w fałszywych. Nadruki prawdziwe
drukowane są błyszczącą czarną farbą,
nadruki fałszywe — matową. Różnice w
wymiarach istnieją i zależne są od nominału nadruków.
Podstawowe znaczki (bez nadruku) są
dość rzadkie i dlatego powyżej opisane
fałszerstwa nieczęsto się spotyka. Nie
znalazłem o nich żadnej wzmianki w literaturze filatelistycznej.
JESZCZE O ZNACZKACH PLEBISCYTOWYCH
Z NADRUKIEM C.I.H.S.
W odniesieniu do artykułu „Znaczki urzędowe Międzysojuszniczej Komisji Plebiscytowej na Górnym Sitaku z nadrukiem C.I.S.H..' zamieszczonego w nr 4/601
»Filatelisty", chciałbym uzupełnić szereg
faktów, które w tym artykule pominąłem,
a które moim zdaniem mogą być przydatne filatelistom zbierającym i specjalizującym to wydanie.
W artykule tym nie wspomniałem o istnieniu nadruków w kolorze fioletowym.
Skąd one się wzięły? Kolor nadruku
zgodnie ze wstępnym założeniem miał
być niebieski i czerwony, dobierany od 350
powiednio do koloru znaczka, który mial
być przedrukowany. Dlatego też z Paryża
sprowadzono dwie pieczątki, które miały
być użytkowane na zmianę — raz do nadruków w kolorze niebieskim, a raz w
kolorze czerwonym. W praktyce jednak
tego ole przestrzegano.
Prawdopodobnie istnieją pocztowe (oryginalne) nadruki w typie II, ponieważ pieczątka używana do tych nadruków nie
była od Początku w rękach prywatnych,
Posiadała ją najpierw poczta, a konkretnie Urząd Pocztowy Opole 1.
Istnieją nadruki w typie I i II sporządzone oryginalnymi pieczątkami, które
wykonano już po wycofaniu obu pieczątek, tj- po dniu 19.11.1920 r., a to dlatego,
że mimo wydanego zarządzenia pieczątek
tych nie zniszczono.
Znaczek niemiecki typu „Germania" o
nominale 2 ,pf — tło liniowane z nadrukiem c.r.H.s, nie mógł mieć ważności
pocztowej, ponieważ był już w tym okresie zdewaluowany — wycofany
obiegu
na terenie Niemiec.
Tyle tytułem uzupełnienia artykułu
nr 4/801 „Filatelisty". Piszę je dla lepszego zobrazowania skomplikowanej sytuacji, jaka powstała w. wyniku użytkowania dwóch piee4111tek do nadruku
C.I.H.S., i to zarówno w okresie ich ważności, jak też już po Ich Oficjalnym wycofaniu. Zorientuje to zapewne filatelistów zbierających ło wydanie z komplikacjami, jakie ich czekają, szczególnie Przy
specjalizowaniu zbioru.
Andrzej Panki,.
nowo ś ci QPOLSKIE
28 lipca br. Ministerstwo Łączności wprowadzi do obiegu kolejne cztery maczki pocztowe
emisji „Polskie miasta na starych rycinach".
Na znaczkach poszczególnych wartości przedstawiono następujące miasta:
4 .1 — Gdańsk 1852 r. z druku ulotnego
J. Bossa ,,Alegorla najwatoiejszycli rodzin
Gdańska" (miedzioryt),
5 el — Kraków 1493 r. z kroniki Schedla
„Liber' cronicarum1. (drzeworyt),
8
— Legnica 1749 r. miedzioryt schleuna
(fragment).
zi — Warszawa 1813 r. miedzioryt Brauna
(fragment).
Znaczki wydrukowano techniką rotograwiurową am
n
pize kredowanym w formacie
WhXal,5
l, w wielomilionowych powtarzalnych nakładach.
w dniu wprowadzenia znaczków do oblego
znajdo się w sorzedaiy trzy rodzaje kopert
FDC opatrzonych okolieznoteiowym datownikiem stosowanym w upt. Warszawa. I.
Znaczki, koperty i datownik aaprojek.wal
artysta grafik Andrzej Baranki.
Arkusz Sprzedażny zawiera 150 sztuk maczków.
Drodzy Czytelnicy!
Znów mamy złą wiadomość do przekazania. Od sierpnia „Filatelista" podzieli /os wielu czasopism w Polsce
i otrzyma zmniejszony przydział papieru — wiele gazet i czasopism będzie sję
ukazywać w zmniejszonych nakładach
i objętościach. Inne — dodatkowo w
zmniejszonej częstotliwości. My, aż do
odwołania — będziemy wychodzili jako
miesięcznik. Na razie — ograniczenie to
obowiązuje do końca roku. Nie zmieni
się natomiast objętość.
Trudno nam dziś powiedzieć, czy z ł
stycznia 1982 r. uda się nam powrócić
do normalnej częstotliwości druku, czyli
Stemple okolicznościowe
Za zgodą Min. Łączności DOPIT zawiadamiają o stosowaniu:
213.01. w Upi. Łódź 1 — datownika: Walne
Okręgu
Zebranie Sprateozdawczo-Wyborem
Łódzkiego (pismo DOPiT z 3,VIII).
29.51. w Upt. Tarnów 1 — datownika: Z okazji odsioniecia pomnika Jana Pawia 11.
29.VI. w Upt. Janów Crestochowski — datownika: 100 lat hodowli Wroga w Potoku
Złotym 1851.-1118I (pismo DOPiT z 18.171.).
30.VI.
UM. Gdańsk 50 — datownika: Dar
Srtiodzinty — „Polozenie &topki" (pismo DOPiT
z 30,11.
WABI. w Upt. Kraków i — datownika. Wystawa Filatelistyczna „Polonia 81" (pismo
DOPiT z B.V1.).
07.511, w UM. Warszawa 1 — datownika:
Pierwszy lot Warszawa—Kraków—Rzym (pismo
DOP1T z 29.V.).
19:711. w Upt. Lublin 1 — datownika: VIII.
Ogólnopolska Spartakiada hltorlateży (plano
DOPIT z 2.V11.).
datownika:
23,11K. w Upt. Wałbrzych 1
11 Międzynarodowa Konferencja BELOCOYIEK
81.
do dwutygodnika. Wszystko będzie zależała od ogólnej sytuacji, gospodarczej
kraju, od rytmicznej pracy • naszych Idbryk papieru i możliwości importowych.
Przejście „Filatelisty" na miesięcznik
odbywa się w szczególnie 'niekorzystnym dla PZF okresie — tuż przed Walnym Zjazdem Narasta więc potrzeba
przekazywania zwiększonej dawki artykułów poświęconych różnym problemom
życia Związku. Trudno! Będziemy się
starali tak redagować najbliższe numery,
aby Czytelnicy nasi w jak najmniejszym
stopniu odczuli zmiany w częstodiwości
ukazywania się „Filatelisty".
Redaktor Naczelny
-351
nowoś ci
ALGIERIA. 18.IV. — 1 zna
czek „Dzień Nauki'• (p. równie*
0.80 dh („
la podstawowa" — dzieci
przed tablico.
ANDORA. Poczta francuska.
18.V. — 2 znaczki „Europa
CEPT 1981". 1.40, 2 tr (zabawy ludowe).
ASCENSION. 22.V. — 9 znaczki i blok .,Dawne znane
lądy ł mapy morskie,: 10 P
(Maxwell 1793), 12 p (Maxwell .2793), 15 p (Ekeberg i
Chapman 1111), 40 p (Cambell
1815). 01041 5 P X 4 (Mapa Holandii z okresu odrodzenia).
AUSTRIA. 15.V. — 1 znaczek — Wystawa „Kumanager" w §.Iift Zwettl: 3 sz Ilegendarnbjclec rodu ze swola
l
DOMINICA. N. — 4znaczki 1 blok „Ptalci".• 20, 30, 40 e,
5 dol.. blok 3 dol. (ptaki Dominiki).
DOMINIKAŃSKA REPUBLIKA. 18.11. — 2 znaczki lotn.
„I. Seminarium Intynieril Chemicznej — CODIA 1.981• 10,
33 c (emblemat 1 tto graricz-
GIPT. 28.111. — 1 znaczek
„Dzień Weteranów i Ofiar
wojny": 20 m (emblemat
Związku weteranów na tle
gł wy Zotnlerskiej I galązkl
liowne».
ETIOPIA. 28.11. — 3 znaczkl„Na rzece Barna': 15 c
(0120PraWa priamem i !edkaSzli). 85 C (buda,. mostu).
1 b (01080.
FIDEL 21.IV. — 9 zniczki
..Miedzynarodowy Rok Upośledzonych”: 8(krajobraz
wybrzeia morskiego), as
(krajobraz podmorski), 50
(Mwali08 pay pracy), 80 e
(Paw).
FINLANDIA. ła.V. — 2 .aCEPT 1981 —
Czki
folklor": 1.10 rok (wyteig lodni w drodze do kościoła).
1.50 rola (zabawa ludowa w
wigilie Sw. Jana).
FRANCJA. 25.V. — 1 .1czek -międzynarodowa Wystawa L'ilatel.tycnui Philexfrance 62 — Paris": 2 f d- 2 f
(rysunki, symbolizujące Francje i Piryi).
352
ZAGRANICZNE
23.V. — 1 znaczek z doplatą
cyklu -Wybitni ludzie":
1.40 f + 0.30 f (portret R. P.
Teilliazda dc Chardin).
25.V. — 1 znaczek z dopłatą
cyklu „Wybitni ludzie":
1.20 f .1- 0.30 f (portret Louis
Armanda).
GRECJA. 4.V. — 2 znaczki
.Europa CEPT — Granicie tar,
cc ludowe., 12 dr (taniec z
Aleksandrii). 17 dr (tani.
z Krety).
— 2 znamki „Rok przed
XIII mistrzostwami Europy
lekkiejatietyce": 12 dr Dnakie. stadionu olimpijskiego).
17 dr (nimb. rys. zlotu lekkoatIciów z całej Europy do
Alan).
IRAN. 11.II. — 3 znaczki
..2. rocznica Irańskiej rewolu0(1 Islamskie).3, 5. ZO r (tulipan na tle symbolicznych
rysunków).
IRLANDIA., 27.IV. — 2 znpczkl serii obiegowej:, li. 19 p
(motyw latanego psa ze starożytnej btiOSZy znajdującej
złe obecnie w Muzeum Narodowym w Dublinie).
JAPONIA. 28.11. — 2 znaczki „Nowoczesna .tuka japońska. 15C, — malarstwo: CO yen
Shikan.ulta Oka). 80
ycn (mol. Tuki!~ Yastida).
JEMEŃSKA REP, ARAB,
LIII. — 2 znaczki I blok _S
konferencja
areheOlOglema
krajów arabskich": 75. 125 f
(zabytkowe meMety). blok (Oba znaczki).
JUGOSŁAWIA- S.V. — 2
znaczki „Europa CEP]"': E
(wesele w Ile rcenowin.e,
13 din. (druabowle).
1.81900440, 20.1. — B znaczków „koprodukcje stawnych
maezkOw świata": 10 m (pierwsza Anglia — 1890r.), 10 m
(odwrotka lotn. USA — 1918
r.), 10 in H ara Szwajcaria —
1851 r.), 10 rn (6 c odwrotka
Kanada — 1959 r.), 10 m (4 p
Pmylądek Dobrej Nadziel —
1961 r.). 10 rn (1 c Glijana
KzYtYlska — 1858 r.).
LIECHTENSTEIN. 9.VI. —
blok .,75-lecie urodzin kalecia
Franza Sowia FI von Liechtenste.": blok (3 znacz,'
70, 80 c, 0.50 tr (2 portrety
z lat iia ieci..17: z rodzicami I z ojcem, portret z lat
doirmlych).
LUKSEMBURG. LV. — 3
znaczki serii zbiorczej 1981,
1 znaczek ,.50-leele Luksemburskiej FederseJi Saar.wal": 4 f (koń szachowy)..
1 znaczek „125-leole przyznania prawa emisji banknotów Miedzynarodowemu Bankowi w Luksemburgu": 8 f
(pierwszy banknot hdcaGnbursldo nominale 10 talarów
pru.ich).
1 znaczek „IM-lecie utworzenia PangWOWej Kasy GezeZędniaSCi" 0 f (itsiążeCzka
oszczednościowa na tle gmachu Kasy).
MALEDIWY. I. — 9 znaczków i blok „Rysunki Walca
Disney'n": ł, 2, 3, 4, 5, 10.
16 1, 2.50, 4blok I
stracie da filmu „Alicja w
krainie Cedrów").
.
MALEZJA. 21.111. — 3 zna
Czki „Suitmi Prenggami":
16, 50 c (pOrket).
MALGASKA REP, DEM.
26.1. — 1 znaczek ,,Zimowe
IgrzySka OlimPliSkie, Lake
Placid 1990", 175 f.
MALI. 16.11. — 2 znaczki
„Filozof i uczony": 120 f
(Mamtą Sidibe), 130 f (Arnadou Hara:nate Bak
MEKSYK. 14.11. — 1 znaczek
„150-lecie Szliierei Nicenie
°ZracU P,°,2_12.
urodzin Valeritina Gorrama
Farlasa": 0.80 p (portret).
mONGOLIA. 28.11. — 9 znaczków ,,Wyścigi molocYle10we": N, 20, W, 40, 50, M, 70,
Oto e rodzaje
80 m, 1.20 tg
wyścigów).
NORFOLK, WYSPA. 3,111. —
4 znaczki serii. obiegowej „Samoloty'. (117): 1 c (Hawker
Siddley HS 748), 25 C (Lookhed ,Hudson), 40 c (Auro
York), 1 dol. (Beechesaft Super King Alr).
NORWEGIA. 4.V. —' 3 onaezlci i motywami z epoki
taglowców: 1.30 kr („PodniMe
kotwicę"), 1.50 kr („rozwinge
wszystkie żagle"), 2.20 kr (23glowlec szkolny „Christian Rad-ich").
NOWA ZELANDIA. 2.111. —
znaczki „Krajobrazy": 30,
35, 40, 60 c' (widoki znad czek
w 062nych częścdaeh Wyspy).
NRD. 5.V. — 8 znaczków
„Wybitni ludzie": 10
(H
rich Barkhausen), 20 f (Johannes R. Becher), 2.5 2 (Richrd
a Dedelcind). 35 f (G 6Mg
Philipp Telemann), 50 f (As
delbert von Chamisso), 70 f
(Wilhelm Raabe).
NRF. T.V. — 1 znaczek„M.
Synod Kościoła Ewangelickiego RFN — Hamburg 1981”,
50
.(syl-nb. rys.). • -
T.Y. — I znaczek „450-lecie
knierel metbiąrza Tilmana
Riernenschaeidera": 80 f (rzes
/ba„Grupa najemnych JolMerzy w scenie UkrzytowaMa").
PAPUA 1 NOWA GWINEA.
26.111. — 4. znaczki Obronne
ty abrojne"l h t (2olnierze
z granatnikiem). 15 t (samoO
lot), 40 t (MM patrolowa),
50 't (punkt lekarski).
PITCAIRN. 3.V. — 3 znaczki „125-lecie migracji I Pileni-m na Norfolk”: 9 c (zaokretowanie), 35 c (widok itcy-
'Y4)CRin?l1G,A:argAlr).
—.
znaczków „Psy rasowe": 7,
8.50, 15, 22, 22.50. 33.50 esc.
(Portugalskie rasy padw).
RWANDA. 51.5111.60. — 6
znaczków „lik° —Rok Ochro,
y SpodowlSka": 20, 30 , c, 1.50
8, P), 40, 90, 100 f (Majobrazy
z Rwandy).
SIERRA LEONE. 23.11. —
znaczków ,,Kaly" (Po 2 noścaki o jednakowym nominale
drukowa. rasem w iednyrn
arkuszu): 6 e X 2 (serwsle),
31 e X 2 (slocisty kot afry-
kaliski), 50 c X Z donpard),
ł 3 XV (lew).
SURINAM. 25.11. — 4 ...liki 1 blok „Reformy": 30 c
(gospodarcze), 60 c' (06wiatowe), 75 C (społeczne), 1 gld
(Pelity...), blok 60 c + 1
gld.
SZWECJA. 28.1V. — 2 znaczki w rolkach „Europa CEPY 108F": 1.50, 2. kr (legendy
szwedzkie).
TRYNIDAD I TOBAGO.
23711. — 4 znaczki_Miedz.narodowy Rok Niepelnosprawnych": 10. 00 c, 1.50. 1 dol.
sylmblemat, Roku. tekst
etki inwalidów).
4 znacz
UGANDA. 7.111.
ki ,.150-lace proel -e NilillTi' a" — inicjactm Von Step han
tora
ja 1-1 ."1 1 52
(portret), 2 sz (powag pocztowy), 2,70 m (samolot 1302IJ w
toWy), 10 sa (gmach UP
Bernie).
6 znaczków
WĘGRY. IV.
_Historyczne sztandary „ węgierskie": 40 f (dynastii Arna(Mw: XI wiek), 40 -f (wojsk
FLungady,ego. XV w.), I li
(księcia, oMenejszego króla
Gabon Bethlena. 1800), P ft
Bakrimeg
16o II, 1706 ft
Pft („Honwed", 40-40), 6
(wojsk z 1919 r.).
IV. — 1 znaczek „MO-lecie
Wegiersiclego Związku
rd.eklogo, 1 ft (ryczący 10(061.
29.I V. — i znaczek „IW-lecie uruchomienia pierwszej
węgierskiej central, Micienicznej", I ft (telefonistka
Pozy Wpierwszej j).ręcznej centrali
ęgierskie
WIETNAM. 10.I. — 13 znaczków „EMte rybki": I2, 12. 20.
30, 40, 50, 90 ku, I d (ozdobne
rybki w Wietnamie).
WŁOCHY. 27.1V.,.— 3 znaczki „Flora Wodza = kwiaty":
200 1 (anemonyl. 200 1 (Mea,
dny), 200 1 (0020).
ZAISCHIA. 21.111. — 4 znaczki _Torebki nasienne roślin
zambijskleh": -8, 111, 28, 32 n
(nasiona różnychroglin).
ZSRR. 29.111. — 2 znaczki
drukowane w arkuszu obok
siebie, z przywieszką „185 dni
Kosmoste".• 15 kop. (portrety zaloci L. I. Popowa i
W. W. Rjurnina>, 15 kop.
dromPlekS orbitalny w przekroi.).
20.111. — 1 znaczek „Lot
siatko kosmicznego Sojuz T' .3": 10 kop. (Portret. zal.C1
1 koinplelas orbitalny).
w
4
353
Artykuł dyskusyjny...
PROBLEMY FILATELISTYKI REGIONALNEJ
Od kilkunastu lat filateliści w naszym kraju i za granicą podjęli inicjatywę budowy
zbiorów regionalnych. O randze tych zbiorów
świadczy fakt, W wyodrębniono dla nich specjalną klasę na kwiatowej Wystawie Filatelistyamej w Pradze. Problemy związane a tq
dziedziną kolekcjonerstwa oraz jej znaczenie
wstały wszechstronnie omówione w fachowych
publikacjach, między innymi w »Filateliś cie"
nr 1 rok 1973 — pióra J. Adamczyka oraz
• „,„,a, n
w artykule A. Lipskiego,
• „Filateliście Tematyko. nr 6/D rok 1978
oraz nr 7/D rok 1979 — autor B. raslcki,
w Biuletynie Komisji Problemowo,Badawcrej
PPF Katowice rok 1973 — autor M. Kościelni..
wraz z kształtowaniem się koncepcji zbioru
regionalnego poczęty powetować obiory, które
z czasem miągnęly najwyższy poziom, otrzylitując na ogólnopolskich i ś wiatowych wysta•
wach wysokie wyróżnienia.
Mając na uwadze powyższe względy
dalszy rozwój tego kierunku zbieractwa, postanowiłem w październiku 1980 r. zwrócić się do filatelistów,
którzy posiadają zbiory regionalne lub
zajmują się tę problematyką o wyrażenie swej opinii w następujących kwestiach:
Oraz troskę o
11 czy w skali krajowej nie naletaloby nudni ram organizacyjnych temu kierunkowi
zbieractwa,
Z) czy nie by-toby rzeczą pożyteczną dla tego kierunku kolekcjonerstwa, jak i dla calej
polskiej filatelistyki — zorganizowanie Krajowej Wystawy Zbiorów Regionalnych w roku MIL
W rezultacie mojej prywatnej ankiety
na 64 wysłane pisma, otrzymałem 49 odpowiedzi (część ustnie). Za nadaniem
rana organizacyjnych filatelistyce regionalnej opowiedziało się 38 kolegów. Za
zorganizowaniem Krajowej Wystawy Fi
latelistycznej Zbiorów Regionalnych —
43 kolegów (były podzielone zdania co
do roku Wystawy).
Podając powyższe dane pragnę się zastrzec, iż są one dalece niekompletne.
Po pierwsze, dysponowałem jedynie nazwiskami wystawcóów zbiorów regionalnych, którzy brali udzial w wystawach
krajowych i ogólnopolskich. Nie posiadałem wszystkich katalogów Wystaw
Okręgowych, co eliminowalo tych, którzy nie przekroczyli jeszcze poziomu
wystaw okręgowych.
354
O pomoc w uzupełnieniu adresów i
przesianiu mej ankiety zwrócilem się do
zarządów okręgów. W większości przypadków spotkałem się z życzliwym ustosunkowaniem i przy okazji pragnę podziękować tym zarzędczn okręgów za
udzieloną mi pomoc. Z kilku okręgów
nie otrzymałem żadnej odpowiedzi. Warto przy tym podkreślić, że otrzymane
odpowiedzi nie ograniczały się jedynie
do przedstawienia swego stanowiska w
formie ',tak” lub ,,nie". Dużą część odpowiedzi stanowiły listy, z których treści
można byk wywnioskować, że ich autorzy są zdecydowanymi zwolennikami
proponowanych inicjatyw.
Rezultaty mini sondażu, jaki przeprowadziłem wśród kolegów, którzy zajmują się filatelistyką regionalną, upoważniają do nastzpujacych. wniosków.
Zorganizowanie Kraj-owej Wystawy
Zbiorów Regionalnych- pozwoliłoby dokonać przeglądu i konfrontacji tej dziedziny filatelistyki.
W ramach odbywającej się Wystawy
należałoby zorganizować seminarium poświęcone zagadnieniom filatelistyki regionalnej. Na spotkaniu tym zainteresowani winni podjąć decyzję w przedmiocie ram organizacyjnych.
Zważywszy na twórczo-badawcza funkcję filatelistyki regionalnej, która jednocześnie inspiruje do wszechstronnego
kształtowania wiedzy filatelistycznej, a
także wyzwala patriotyzm do ziem rodzinnych, należy mieć nadzieję, że Zarząd Główny naszego Związku inna ważność przedstawionych inicjatyw i udzieli
pomocy w ich zrealizowaniu.
Janusz Adamczyk
.., i czytelników stanowisko
ZBIORY REGIONALNE —
TEORIA I RZECZYWISTOBC
Filatelistyka na przestrzeni swych dział ów ciągle rozszerza możliwości i zakres
rozwoju kolekcjonerstwa. Każdy nowy
dział filatelistyki pobudzał wyobraźnię
i angażował emocjonalnie wielu zbieraCzy, powodowa! liczne dyskusje, ścieranie się poglądów, a często nawet negacje.
W takich -to warunkach rodził a się filatelistyka tematyczna i aerofilatelistyka,
a cv ostatnich kilkunastu latach jesteśmy
świadkami wypracowywania teorii i praktyki filatelistyki poświęconej historii
Poczty, zbiorów kart rnaximurn (analogofilii) i tzw. zbiorów regionalnych. Pojęcie zbiorów regionalnych oraz próby ich
„samookreślenia" zrodziły się na podlotu
emocjonalnego, uczuciowego zaangażowania autora zbioru do swojego regionu
etnicznego, historycznego, ziemi, województwa, miasta itp. Niemały wpływ na
popularyzację zbiorów regionalnych wywarła działalność klubów zainteresowań
„Cracoviana", „Varsaviana", „Silesiana"
itp.
W okresie lat siedemdziesiątych pojawiły się publikacje, których autorzy
w różnych aspektach podejmowali próby,
często kontrowersyjne i dyskusyjne, znalezienia miejsca ur filatelistyce dla zbiorów regionalnychła Trzeba przyznać, że
trud tych autorów oraz podejmowane pra
ce nad budowa oraz eksponowaniem zbiorów regionalnych nie byt daremny i przyczynił się na gruncie polskim do wypracowania zasad, które daję szansę dla rozwoju tego działu filatelistyki. Najpełniejsze i najbardziej zbliżone do kryteriów
i wymagań filatelistyki światowej test
opracowanie Bronisława Jasicklego ..Zbiory regionalnie na przykładzie miasta Poznania".). W opracowaniu tym autor man.
po wielu dyskusjach, w tym i z niżej
podpisanym, zaprezentował koncepcję,
która pozwała na eksponowanie zbioru
w odpowiedniej klasie wystawowej. Problem polega na tym, że zbiory regionalne
mogą być budowane jako:
— zbiory tematyczne (zgodnie z Międzynarodowym Regulaminem FIP. dla
zbiorów w klasie tematycznej) poświęcone danemu regionowi etnicznemu, ziem, województwu, miastu itp.;
— zbiory historyczno-pocztowe, dokumentujące rozwój historii poczty w wybranym regionie, województwie lub mieście (zgodnie z Regulaminem Specjalnym
dla klasy ,aliatoria Poczty" na wystawach pod patronatem FIP);
— zbiory specjalizowane — badawcze,
poświecone wydaniom pocZtowym dla
danego regionu lub miasta, np. poczty
miejskie, lokalne itp.,
— inne, np. tradycyjne, maximafilii
itp.
Z próby powyższego podziału wynika,
że wystawca musi się zdecydować, jaki
zbiór chce zbudować. Od przyjętej koncepcji, posiadanego materialu i sposobu
opracowania uzależnione są dalsze losy
zbioru na wystawach. M.in. miałem możliwość zaobserwowania na RWF „Praga
1978" kłopotów organizatorów ze znalezieniem klasy na wystawie dla niektó-
rych zbiorów polskich, zbudowanych
przez wystawców jako zbiory regionalne,
obejmujące wszystkie walory pocztowo-filatelistyczne. Zbiory te miały duże
fragmenty zbudowane jako historyczno-pocztowe, specjalizowane — badawcze
oraz tematyczne. Gdyby wystawca zdecydował się na jeden z trzech rodzajów
zbiorów, niewątpliwie nie rozproszyłby
swego wysiłku i na pewno zbudowałby
wartościowy eksponat do określonej klasy wystawy.
Zdaję sobie sprawe, że tych kilka uwag
nie rozwiązuje problemu, lecz może zachęcić odpowiednie zespoły specjalistów
w poszczególnych komisjach problemowych Zarządu Głównego t zarządów
okręgów oraz wystawców do dalszych
prac nad istotnym zagadnieniem zbiorów
regionalnych.
Mąk/
i> Aleksander Sokowalei: Poczta, prywatne na
iemiach polskich. „Filatelista'. z 1992 r. ar 17,
z J 811082 Stelsmexyle. Rola i znaczenie zbiorów
regionalnych. „Filatelista.' z 1979 r. nr 1.
Antoni Laseldevelezi Warsflawa jako temat
zbioru riancustyemego, „Filatelista- z 1979 r.
nr 0.
Maria Groer i „Filatelistyka praktyczna",
Warszawa 1975, S. 91-100.
Włodzimierz Goszezyński: Vademecum filatelisty, Warszawa 1977p s. W4-214.
Maciej Perzyński. Historyczny rozwój urządzeń pocztowych w Polsce od X do XVIII wieku w krótkim zarysie, wararawa 1975, Wyd.
PZF.
M2lisstiae'9i ploarr-.
nr 21.
„Filatelista-ternatyk", 5/D, 8/D, 7!.13 1 10/D.
RZECZYWISTE PROBLEMY
ZBIORÓW REGIONALNYCH
Dobrze się stało, że kol. J. Adamczyk
poruszy; problematykę niezwykle ważną
dla filatelistów, wokół której od dawna
toczą się spory, a dojrzałą ostatecznie do
jej definitywnego rozwiązania i ostatecznego jednoznacznego określenia. Z treści
artykułu wynika, że autor ma na myśli
zbiory regionalne, a nie filatelistykę regionalną, które to określenie mogłoby wywołać skojarzenia pejoratywnych wrażeń
o działalności filatelistycznej na niektórych obszarach kraju.
Chciałbym krótko ustosunkować się do
problemu zbiorów regionalnych z punktu
widzenia badacza niektórych dziedzin filatelistyki. Nie wdając się w merytoryczną ocenę przytoczonych przez autora artykułów pragnę podkreślić, że wśród polskich filatelistów w ciągu szeregu lat
rozwingly się i ugruntowały niewłaściwe
pojęcia i określenia dotyczące zbiorów
regionalnych. Doprowadziło to do sytua355
cji, w której większość -filatelistów nie
bardzo orientuje się, jak powinien wyglądać zbiór .regionalny i jakim kryteriom
odpowiadać. Zbiór wystawowy pretendujący do wysokich wyróżnień, zwłaszcza
na wystawach międzynarodowych i światowych, powinien mieścić się w określonej klasie wystawowej i ściśle odpowiadać jej wymogom. Zgodnie. z tą zasadą
zbiór regionalny według aktualnych wymogów może być wystawiany albo w klasie historii poczty, albo w klasie filatelistyki tematycznej. I vvedlug jednej z
tych dwu zasad powinien być budowany.
Niestety, większość krajowych zbiorów
regionalnych stanowi swoistą mieszaninę
tematyki i historii poczty, co stwarza
określone trudności w ocenie zbiorów
i w bardzo -wielu przypadkach powoduje
obniżenie końcowej oceny zbioru.
Nie jest moim zadaniem podanie tutaj
ścisłych określeń i definicji, a jedynie
zwrócenie uwagi na możliwość różnych
interpretacji pojęcia zbioru regionalnego,czego jaskrawym przykładem są zbiory
naszych wystawców:
Koniecznym jest więc podjęcie szerokiej, ale i szybkiej dyskusji, która powinna jednoznacznie określić termin
„zbiór regionalny" i podać precyzyjnie
zasady budowy takiegó zbioru.
Cieszyć powinien fakt, że autor przystąpił do prac rozpoznawczych w tym
temacie,. jednak nie mogę oprzeć się wrażeniu, że popełnił błąd metodyczny.. Moim zdaniem należałoby z zapytaniem w
powyższych kwestiach zwrócić się do kolegów z Komisji Tematycznych i Komisji
Historii Poczty, a przede wszystkim do
sędziów filatelistycznych, j.ko do osób
oceniających zbiory regionalne. Ta droga
powinna doprowadzić do jednoznacznego
określenia definicji i wymagań stawianych tym zbiorom.
Przepraszam za niezwykle skrótowe potraktowanie tak obszernego i ważnego tematu, ale jest to tylko -pisany na gorąco
Przyczynek wyzwalający, mam nadzieją,
dyskusję, w której zabiorą glos wszyscy
kompetentni i zainteresowani tym problemem.
Bohdan Balso.
Harcerska operacja Bieszczady — 40
Po zakończonej w 1973 r. „Operacji
Frombork 1001", przystąpiono do następnej — „Harcerskiej Operacji Bieszczady-40", polegającej na zagospodarowaniu
ziem ,poludniowo-wschodniego regionu
Polski.
Liczba „40" oznacza docelowo uczczenie przez harcerstwo 40-lecia PRL, które
przypada w 1984 r., pracą społeczną w
ramach akcji letnich na rzecz aktywizacji regionu bieszczadzkiego.
Początkowo w roku 1974 i następnych
stosowany był perze. Upi. Ustrzyki Dolne
propagandowy stempel pocztowy (fot.
fot. 1
356
W związku ze znacznym napływem turystów w okresie letnim w rejon Bieszczad, nie zawsze mogła sprostać w ich
obsłudze slcrornna sieć pocztowa, wspomagana sezonowo w okresie wzmożonego
ruchu przez ruchomą -pocztę ambulansową.
Naprzeciw temu Wyszło harcerstwo i
działając na zlecenie Okręgowej Dyrekcji
Poczt i Telekomunikacji w Krośnie, obsługuje w swoich stanicach, w okresie
lipiec—sierpieri, agencje pocztowe, ograniczone zakresowo tylko do wymiany 1.co
res,pondencji zwyklej (bez poleconej).
W roku 1978 uruchomiono ajencje
pocztowe w stanicach: Bukowiec (Upt.
Lerko), Bystre (Upt. Baligród) i Rawka
(Upt. Lasko), które używały specjalnych
datowników.
W raku 1979 otworzono następne sjen' cje w stanicach: Czarna k. Ustrzyk Dolnych (Upt. Lerko), Listna (Upt. Cisną),
Wola Michowa (Upt. Nowy Łupków), Rajskie (Upt. Lasko) i Równia (Upt. Ustroj"ki Dolne).
Wszystkie ajencje działające w ośmiu
stanicach rozlokowanych w sąsiedztwie
dużej i malej obwodnicy blesZezadlisieh
używają datownika o jednakowym wzorze (fot, 2).
Niezależnie od powyższego istniały jeszcze poczty harcerskie W stanicach: Nasiczne — Chorągwi Gdańskiej oraz. Terebowiec — Chorągwi Kieleckiej, które
używały własnych stempli o charakterze
niepocztowym.
Przypuszczać należy, że w przyszłości
stanice te otrzymają status agencji pocztowych.
Stanlalaw Trepka
•
Z KART WSPÓŁPRACY
I PRZYJAŹNI KRAKOWA
I WIELKIEGO TYRNOWA
Od wielu lat filateliści Krakowa
utrzymywali .bliskie kontakty z filatelistami bratniego miasta Vąlelkiego rymowa w Bułgarii.
W roku 1973 postanowiono kontakty te
ująć w formy zorganizowanej współpracy i pismem z dnia 15.XII. 1973 r. Zarząd Towarzystwa Filatelistów Bułgarskich w Wielkim Tyrnowie przedstawił
propozycje zawarcia umowy oraz chęć
zorganizowania wystawy „Wielkie Tyrnowa — Kraków".
Wiele więzów łączy na co dzień Kraków z Wielkim Tyrnowem 'we wszystkich gałęziach tycia kulturalnego, społecznego i gospodarczego, a organizowane co pewien czas ,,Dni Krakowa" w
Wielkim Tyrnowie i „Dni Tyrnowa" W
Krakowie są szeroką d atrakcyjną prezentacją więzi społeczeństwa tych miast.
Nic więc dziwnego, że filateliści Krakowa — kolebki filatelistyki pohkiej szybko znaleźli wspólny język z filatelistami
Wielkiego Tyrnowa.
W Wielkim Tyrnowie — starej stolicy
Bułgarii, która w bieżącym roku obchodzi wspaniały jubileusz 1300-lecia swej
państwowości zainteresowanie filatelistyką mm długie tradycje. Wyniku to między
innymi z tego, że jeszcze w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku Tnrcy utworzyli w Wielkim Tyrnowie nację pocztową. W latach 1859-4864 działało tam
przedstawicielstwo rosyjskiej poczty konsularnej. 7 lipca 1877 r. stara stolica została oswobodzona spod okupacji otomańskiej, a 19 listopada 1877 r rozpoczyna
pracę stacja pocztowa zamiany koni na
trakcie pocztowym. Otwarty zostaje również kantor pocztowy, gdzie można był o
nabywać rosyjskie znaczki pocztowe, karty i koperty. 14 oddział poczty polowej
działa do kwietnia 1878 r., zaś od I maja
1879 r. rozpoczyna pracę oddział Bułgarskiej Poczty Państwowej.
Wielkie Tyrnowo miasto o bogatej
przeszłości historycznej oraz wspaniałej-,
unikalnej architekturze, jest wdzięcznym
tematem dla emisji pocztowych. Do końca roku 1980 poświęcono temu miastu
65 znaczków, a w ponad 75 znajdują się
elementy wiążące je z tym miastem. Wiele świąt, uroczystości, wystaw w tym
również i filatelistycznych było upamiętnionych datownikami pocztowymi i 'całostkami.
Przez Wielkie Tyrnowo wiodła trasa
ognia olimpijskiego do Moskwy, co również =stale upamiętnione przez pocztę
Bułgarska.
Hist°, z wzajemnychkontektów ri.p0C2Q d
od Wystawy Tarnów — Wielkie 'rymowo
zorganizowanej w dniach 30.VL—TVII.1914 .
dla uczczenia XXR-lecia PRL. Wystawa by a
ezyrma w Hali Sportowej I Liceum Ogólnakształcącego w Tarnowie.
Na wystawie zaprezentowano ogbiern 61 zlhorbw, w tym 6 z Wielkiego 'rymowa.
Sąd konkursowy przyznal dwa dyplomy w
randzem edalu zlot e go za zbiory:
— rki& generalny &Algami
Nicola
— specjalizacja wydania znaczka eWlelki
Lew".
sig
357
Janusz Adaniezyk — zbiór listów przedfilatelistycznych Galicji.
Z okazji wystawy na zaproszenie PZF przybyła delegacja filatelistów bułgarskich.
Wystawa rewanżowa odbyta się w czasie
„Dni Krakowa w Wielkim rymowie" w dniach
20,-20.X.04 r. i syta zorganizowana w hallu
nowoczesnego Teatru Dramatycznego. U.estciszyło 19 zbiorów, w tym 8 z okręgu krakoWaltiegO. Wystawcy krakowscy uzyskali wyofdasiertie w randze medalu po zia e analiz,:
Janusz Adainezyk — „Mikołaj Kopernik"
oraz w randze medalu srebrnego,
Jerzy Bąkowski — ,,Tatry"
Danuta Hlocamka — „Taniec w fiłatelistyCe"
Stefan Karol — „Winna latozo91"
Kazimierz Rasprzyk — W. I. Lenin"
Rudolf Koliba — „Rocznice 1 ~rwy filatelistyczne".
Filatelistów. okręgu krakowskiego reprezentowali Danuta Głowacka 1 Ryszard Tracz,
W dniach 29-29.VIII.19Z5 e. odbyło się w
Wielkim Tyrnowie I „ Międzynarodowe Sympozjum Filatelistyki Tematycznej. Na Sympozjum tynt został m.in. wygłoszony referat
kolegi Andrzeja Lipskiego pt. „Zbiory regionalne klasyka czy ternatyka"?
W dniach 4—UJEJSKI r. zbiory z Krakowa'
uezeStniczyty w Wystawie Filatelistyczne)
Zbiorów zaangażowanych —
TYrsiówo— Kraków —Poltawa". °golem na wystawie
ogromadzono 41 zbiorów, Nn tym 5 zbiorów
okręgu krakowskiego, z których najwyaszą
ocenę — dyplom na menalI srebrny
uzyskali,
Henryk Maniak
za zbiór „Lenin"
Maria Nalysnyk — za zbiór „UNESCO".
Kolejne Spotkanie z filatelistykę buigarską
projektowane by/o na dni 4-10.X11.1917 r. na
Okręgowej Wystawie nibitelintynsrtej Nv. Goni,
czek zorganizowanej z okazji 88 Rocznicy
Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Paiidziernikowej, Niestety, PrzesYlka ze zbiorami
dotarta
esie i zbiory zostery wystawiane
na otwartej w dniu 10.3,1,11.1917 r. wystawie
salach Zespołu Szkól Mechanicznyck w Krakowie. Sąd konkursowy dokonał oceny bicznej z częścią ekspozycji zbiorów krakowskich,
358
które były eksponowane w Gorlicach i dyplomy w randze medali z ł otych przyznano zbiorom:
Danuta Glowacka — „Tarnovia."
Nikola Ulew — „Bułgaria' fragment zbioru
specjalizowanego
Danuta PiechOWien. — „Mistrzostwa Świata
Europy".
Ogółem oceniono 29 zbiorów,, w tym d z
Wielkiego Tranowa.
Ż okazji wystawy gościliśmy delegację w
składzie: Ivan Dymitrow Radojczew, dr Mikotaj Ivan Jankov, Nikolina Nikolajeva Kolewa.
W czasie spotkania z filatelistami krakowskimi Nastal wygłoszony niskawy fefeNit Ho
lemat: „Wielkie Tyrnowo w filatelistyce".
Już w następnym rolni 10-19.V1.1978 r. czynna byla w Gabrowie kolejna wystawa filatelistyczna, , VI której uczestniczyli wystawcy
z Okręgu Krakowskiego. Wystawa ta byla
związana z 40-]celem powstania, jednego o
pierwszych w Niagara, TowarzyStwa Filatelistycznego.
W wystawie tej uczestniczyły 42 zbiory, w
tym z Krakowa 5. sąd konkursowi, Jako .01wyesze wyróżnienie przyznawał dyplomy na
medale srebrne; cztery zbiory krakowskie uzyskały dyplomy na Medale posrebrzane:
Zdolslaw Flama — „Hokej na lodzie"
Adam Janikowski — „Ptaki"
Andrzej Koliba — „Sport polski"
Stefan Hara — „Owoce".
Z okazji wystawy została zaproszona delegacja Okręgu Krakowskiego w .skladzie: Stefan Karaś, Jan Ryblewski oraz Jerzy Bąkomski — elionek jury.
W dniach 22-28.1X.1980 r.ur zamach „Dni
Krakacza w WielkimTynnlelnie" watata zorganizowana w salt wystawowej w Garnel °dachowi, niekonkursowa wystawa, na której
zaprezentowano 5 zbiorów z Krakowa. W sali
tej prezentowalo równico swój dorobek Wydawnictwo Literackie. Wystawa eleszyla się
bardzo dury., zainteresowaniem.
W dniu 26.IX.1980 r. została w Wielkim Tyrnowie podpisana urnowa o współpracy pomiędzy Zarządem Okręgu PZF
w Krakowie i Wojewódzkim Zarządem
Związku Filatelistów w Wielkim Tyrnowie na lata 1980-1985.
Umowa ta przewiduje zorganizowanie
wystaw w. Krakowie w latach 1981 i 1985,
w Wielkim Tyrnowie w 1983 r. oraz:
— szeroką wymianę informacji o pracach organizacyjnych;
— wymianę literatury i katalogów;
— szerokie propagowanie kontaktów
wymiennych.
Wystawa, którą w czerwcu br. otworzyliśmy, jest realizacją umowy, a rozmowy z delegacją filatelistów Wielkiego
Tyrnowa uściślą formy realizacji dalszych punktów urnowy.
Jerzy Bqknwnki
z życia PZF
JEDEN Z NAJMLODSZYCH...
35-lecie zmagań o wlasne oblicze zielonogórskiego środowiska filatelistów ukoronowane zostało utworzeniem 1 stycznia
1981 r. nowego okręgu Polskiego Związku
Filatelistów.
Początki ruchu filatelistycznego sięgają
pierwszych lat powojennych, kiedy kol.
Aleksander Bołyś wśród metalowców zielonogórskich już w 1946 r. organizuje wystawy i pokazy filatelistyczne, życzliwie
odnotowywane przez ówczesną prasę poznańską. W Nowej Soli, Swiebodzinie,
Sarach, Zbąszyniu czy Wołsztynie, a także
w innych miastach tworzą się skupiska
filatelistów, znajdujących poparcie wśród
pracowników poczty. Pamiętamy te małe
skromne wystawy w urzędach pocztowych, informacje o nowych emisjach,
o działalności klubów zbieraczy.
Drugi okres rozwoju filatelistyki w Zielonej Górze zaczai się przed 30 laty.
Utworzono województwo z siedzibą- w Zielonej Górze, a okręg zlokalizowano w Gorzowie Wlk,. W większości miast następowa?, dzięki aktywności terenowych
działaczy, szybki wzrost liczby członków
i kół utworzonego Polskiego Związku Filatelistów. W Zielonej Górze pp. dr M. Lipiaski, mgr M. Najder, Zdzisław Zdzilowski należą nie tylko do czołówki działaczy wojewódzkich, ale znaczenie ich zbiorów i opracowań wykracza poza ramy
regionu, a w odniesieniu do zbiorów
dr. M. Lipińskiego — nawet kraju. To
z ich inicjatywy dochodzi do zorganizowania w 1855 r. I Lubuskiej Wystawy
Filatelistycznej, uznanej w ocenie p.p. F.
Burego i Z. ?lamek za jedną z ważniejszych imprez filatelistycznych znamionujących nowy etap rozwoju filatelistyki.
W 1957 r. pojawiają się „2 łyki", cotygodniowy kącik filatelistyczny w miejscowej gazecie, a w 1958 r. — w miesięczniku, obecnie dwutygodniku „NADODRZE" stała „Camara filatelistica".
Kampanie prasowe i liczne petycje przyniosły uruchomienie najpierw w Zielonej
Górze, a następnie w Nowej Soli sklepów filatelistycznych. Grono następnej
zmiany działaczy filatel. w Zielonej Górze, kol. T. Górski, H. Gawryś, Z. Nie'wiadomski, Wł. Maciejowski, M. Goździejewicz, H. Borowski, J. Senyszyn i wielu
innych, kontynuuje dobrą tradycję społecznej działalności. Liczne pokazy organizowane z różnych okazji, stela działalność wystawiennicza pozwalają nie bez
dumy stwierdzić, że Zielona Góra stała
się znaczącym salonem wystawienniczym
Środkowego Nadodrza. Zielona Góra po-
dejmuje też działalność wydawniczą.
Pierwsze druki wydaje Muzeum Okręgowe. Są to: „Katalog wystawy — Wino
w filatelistyce" (1963), katalog-przewodnik
po II wystawie znaczków o tematyce winiarskiej; w 1964 r. dwa wydawnictwa:
katalog III wystawy znaczków winiarskich, a także katalog „Winna latorośl —
Winobranie" zawierający reprodukcje
wszystkich stempli, jakie o tej tematyce
ukazały się w Zielonej Górze. W 1969 r.
ukazuje się drugie wydanie tego katalogu. Ale do najpoważniejszych przedsięwzięć edytorskich Muzeum zaliczyć natety wydanie w 1965 r.•ilustrowanego katalogu „Winorośl na znaczkach pocztowych", który na wystawie „Poznań-Tysiąclecie" uzyskuje medal posrebrzany,
na Międzynarodowej Wystawie Filatelistycznej „SOFIA 69" dyplom w randze
medalu brązowego. Następną instytucją,
która podejrriuje i kontynuuje działalność
edytorską jest Zarząd Wojewódzki TPPR.
W 1969 r. wydany został z okazji X Festiwalu Piosenki Radzieckiej informator,
w którym zamieszczono zestawienie wraz
z reprodukcjami stempli stosowanych
z tej okazji w Zielonej Górze. W pięć
lat póżniej, już jako samodzielna pozycja, ukazuje się „Festiwal Piosenki Radzieckiej w dokumentacji pocztowej".
Trzecie wydanie, w 1979 r., jest firmowane tym razem przez Biuro Organizacyjne XV Festiwalu Piosenki Radzieckiej.
Z okazji pokazów, wystaw i innych imprez filatelistycznych ukazują się, najczęściej na powielaczu, różne katalogi zawierające zestawienia zbiorów. Wymienić
tu należy katalog z 1969 r., z okazji
VII Lubuskiej Wystawy Filatelistycznej
czy też katalog wydany z okazji wystawy
„ZIELONA GÓRA 80". Zarząd Kola nr 1
PZF w Zielonej Górze podejmuje też odważniejszą działalność wydawniczą. W
1965 r. ukazał się pierwszy numer „Dyliżansu Lubuskiego", biuletynu informacyjnego.
Stale kontakty ze zbieraczami z NRD
(Frankfurt n. Odrą), liczne .wspólne wystawy i spotkania pomnażają dorobek '
zielonogórskich filatelistów.
Nowo powstały Zielonogdraki Okręg PZI,
umają! a Gorzowa Wlkp. 33 i kosa o łaconej
ilości 2.098 °glonków, a g pomania 2 kola
z 200 ~okami oraz 96 kil mlodziei.wyels
liczacych ponad 1.200 uczestników. Wśród kół
dozoslych jest 13 ogólnomiejskich, jedno wiejskie i 21 zakładowych. no najliczniejszych
ośrodków tycia filatelistycznego nalatał Zielona Góra z 629 estonkami, Gnido z 162 i Oagaó
v 13Z członkami. Na zebraniu mlotycielskim
delegata ciosowa wniósł 0 pozostawienie kola
miejskiego w strukturze Okręgu Zielonogórskiego.
Na nowo wybranym zarządzie spoczywają odpowiedzialne zadania nie tylko
359
organizacyjne, ale także merytoryczne,
szczególnie w-zakresie podniesienia poziomu eksponowanych zbiorów, szerszego udziału zielonogórskich wystawców w ekspozycjach krajowych i zagranicznych.
M. Jasny
SPOTKANIE W PZF
DZIENNIKARZY - LAUREATÓW
Jak jut MformowalL2my (P. ,,Pilatellsta.nr
11) rozstrzygnięty zestal konkurs na °Skiszoroku 1980 w" prasie, radio i telewizji
ne
publikacje o polskim ruchu filatelistycznym.
D maja br., w Zarządzie Glfwznym Polskiego
Związku Filatelistów, w obecnotet przedstawicieli wiadi naczelnych stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich pp. Macieja Łukaslewleza
1 Andrzeja Olszewskiego, odbyta się skromna
uroczystoM wręczenia nagród osobom WyrÓ2Meny. Przybytych na to spotkanie laureatów
konkursu, przedstawicieli SDP I członków jury
powital Prezes Zarządu Glitionego PZF kol.
1/omyk Białek. Po złożeniu gratulacji osobom
wyrótrtIonyzn, kol. Prezes przedstawit ideę i
wyniki konkursu, który agloszony w roku
a0-leela PZF mial zachęcić dziennikarzy i redakcje pism do zwiększania informacji o społeczno-kulturalnej działalności Polskiego Związku Filatelistów, jego inicjatywach, dzialalnośni wZród młodzieży, osiągnięciach polskiej
filatelistyki, Imprezach filatelistycznych W kraju 1 za granica oraz innych przejawach Życia
organizacyjnego Związku. Przedstawione zostały również niektóre aktualne problemy
działalności PZF, a takie kwesde związane
prezentowaniem problematyki filatelistycznej w prasie.
W swobodnej dyskusji, jaka wywiązała po wystąpieniu kol. Prezesa, zabrali, glos wszyscyuczestnicy spotkania. Podkreślano rolę
prasy w rozwijaniu zainteresowań filatelistycznych f popularyzowaniu ukierunkowanego
obiecania znaczków pocztowych. Zgodzono si ę,
ie przedstawlajqc znaki pocztowe wydane
z okazji walnych rocznic lub wydarzen w kraju I za granicą wskazane jest, aby nie ogrznicza6 sic do informacji o emisji. lecz ukazywać szerzej prezentowaną przez nie pi-oblernatykę. jak to szanta czynią laureaci konkursu. Podnoszono ter sprawę wskazówek dla
filatelistów (zwłaszcza początkujących). Jak
można omawiany znak pocztowy wykorzystał
W zbiorze filatelistycznym. Interesując° przedstawił swe doświadczenia w kontaktach z Czytelnikami koł. Piotr Wieczorek z Warszawy,
omawiając zorganizowane przez niego wspólnie z redakcjami pism konkursy dla ceytających zamieszczone w tych pismach Informacje
filatelistyczne. o wieloletnich dokwładczerdach,
a także trudnościach, z jakimi obecnie — ze
względu na ogfandrzeirde objętości czasopism—
spotykają sig redaktorzy dziatów filatelistycznych, mówili kol. Józef Bartowski z nyd-
360
nosaczy t kol. StanIslaw Swierad z DlategoDoku. Jak wiadomo, niektóre pisma ograniczają objętość stalych działów filatelistycznych
lub iczygnują z nich.
Podniesiono takie sprawy uzyskiwania informacji o znakach pocztowych z ministerstwa
Łączności i Przedsiębiorstwa Filatelistycznego
oraz kontaktów władz PZF z prasą t trudności
z uzyskaniem materiałów Informacyjnych w
niektórych Zarządach Okręgów Pel'. Ustalono, te Prezydium ZG PZF zwróci się w tej
sprawie do MinIsterstwa Łączności 1 Zarządów
Okręgów. Zgodzono nie z poglądem Prezesa
ZG PZF, te dla lepszego informowania prasy,
przygotowania serwisu informacyjnego i stalych kontaktów z prowadzącymi dzIaly filatelistyczne w prasie, radio 1 telewizji, Istnieje
potrzeba powalania rzecznika prasowego ZG
PZF.
Zebrani zapoznali się tez ze sposobem groosadzenia L opracowywania w ZG PZF zbioru
wycinków prasowych dotyczących filatelistyki.
Uczestnicy spotkania zgodnie ocenili, 12 konkurs spelnll pokładane w nim nadzieje. Ukazali) się więcej informacji oruchu filatellstyeznyin, zwlaszcza o Polskim Związku Filatelistów. Uznano, ee warto kontynuować tego
rodzaju konkursy. Przedstawiciele SDP zapewnili, te chętnie będą wsplera6 takle inicjatywy Polskiego Związku Filatelistów.
zbito
leSlikowski
Aerofilatelia
FINLANDIA
I lot regularny z Helsinek przez Frankfurt do Genewy upamiętnił w dniu
7.1.81 r. okolicznościowy datownik stosowany w upt. 00101 Helsinki 10 z rysunkiem górala z trombitą oraz samolotu
odrzutowego, a ponadto z tekstem: „I ł anio. I turen Helsinki. Helsingfcrrs, Geneve".
)
PORTOGALIA
Wiele towarzystw transportu lotniczego
utrwala swą sieć komunikacyjną wykorzystując z bardzo dobrym rezultatem
Portugalskie Linie Lotnicze TAP, publikując na bieżąco w miesięczniku INTERTAP-LILNE swe pierwsze loty dokumentowane okolicznościowymi kasownikami.
W grudniowym numerze tegoż piania
reprodukowane są stemple z następujących uroozystości: otwarcie komunikacji
powietrznej między Lizboną a Barceloną
w dniu 23.V.80, 15-lecie połączeniu miast
Faro—Lizbona, 20-lecie linii Lizbona-Porto Banto.
,go VQ,
LISBOA
BARCELONA
BARCELONA LISBOA
L` V00
lg VUELO
z3/5mo `.samca
SP k...... Wsie
°n0
it59
15-7.80
Y‹,:po GT T
"bRro DE
o ›.1,11.11:,11 0,1 /1,0
ANIVER54/0
SPAsss
LAJES1NEW YORK
AIR PORTUGAL r VO O
15 JAN 1980
'Sa0ajl'08875 SAN
ap NEW YORKILAJES
UISBOA - ROt
i
aPiff.
1" RIGHT
JAN 16,1980
AIRPDR1VGAL
IP
20
' IP,
.1,s
Natomiast w numerze listopadowym na—Rzym—Lizbona i Lizbona—Watykan—
NTER-TAP-LINE pokazane są stemple —Lizbona, dnia 3.V.80, oraz 20. rocznica
pierwszych lotów między miastami La- połączenia miast Porto—Londyn.
FB
es-.-Nowy Jork—Lajes, 15-16.1.80, Lizbo-
!2gtoszenia
Kuple czyste znaczki
lilawino i Watykanu. Janusz
T,itg=1.1er, Brzozowa x -_850,,,,
Kupię „czerwone klamry"
Kupię Czyste ealoM111 —
tom V—X. Piotr Makowski, polskie i zagraniczne. Gustaw
Wysoki, akr. poczt. IM, 47-400
uL Lubartowie= 3/1, 49-900
_ (F-125)
(F-110) Racibóm.
Bielsko-Biala.
Filatol lepiszcze -,loexOladowO
p,„ g,,
,
,agiep
zg e,,,,,
Kupię klasery jubile=zowe.
ąi,:k,
ti,,,,,,,,..."Ag)-0:
gl.:' ,ii,'",,,,r,
.r0enk, __ Powstańców Slimkich
00-951 Lódt.
(F-70)
8. 10 148 Eambinowieeó,_.)
Kupię znaczki mxiv PRL,
Sprzedam czyste, stempli,wane, serie, Luzaki, bloki, ca Kuple czyste znaczki. zbiory
srebrnego papież, pp,,,,,ggi
Idstki, listy, prmdfilatelislyka
KDL. Giwemki, Powstańców .00IErsli). Chin, USA, Kanady, PMW, PRL, Emany WsebodEitsoPy
CEPT.
NRD.
sprze(F-12.8)
11/2, SEIZO Legnica.
dam znaczki Izraela, Europy piel. Zachodniej, Za morza.
fliz...i. Now.- Stanislaw Podczaskl, GrottgeStale odstąpię kamomikl za- Eim....i.
ra 20, 0S-418 Michalln. (D-64)
g,...wx.,, Baw.. aktualne. wiejsku 4/22, ao- sas Warszawa.
(D-74)
Rakowski, Aleje Raelawlekle
Bloki, a rkiBi
onacki PRL,
6/14, 20-028 Lublin.
(F-124)
inne zna czki kasowane, ONZ
Yiresta,
Kuplę stempleokoliczno- czyste, banknoty, monety, mKupię
katalog
spmedam masówkę zagranica- galowe, całostki polskie. La-mienie na obligacje, papiery
dog. skr. 201, 00-950 Warsza- wartoaciowe. nónrowonkl, Tuną. M. Wolt t, 38-103 Glinik
(D-72)
wkul 0, 87-100 Toruń. (F-81)
wa.
Cliarzewski.
(F-118)
Hiszpanii, Holandii, NRD, bl,
961
POLONICA
W Szwecji
Jednym z najznakomitszych sztycharzy
współczesnych jest nasz rodak Czesław
Siania mieszkający w Szwecji. Jest on
autorem sztychów wielu znaczków tego
oraz innych krajów. W dniach 12 marca
— 30 kwietnia br. Muzeum Pocztowe
60,t 804,
GRAVE.DE
RV
Dyrekcja Poczty RFN zrobiła miłą niespodziankę uczestnikom Kongresu, dając
każdemu cenny zbiór znaczków RFN
Berlina Zachodniego, jakie wydane zostały z tematem historii poczty i imprez
filatelistycznych.
Podatek luksusowy od klasycznych
rarytasów. w Hiszpanii
Handel drogimi klasycznymi walorami
filatelistycznymi podciągnięty motel
Hiszpąnii pod wykaz artykułów luksusowych. Skutkiem tego przy prywatnych transakcjach obowiązuje uiszczenie
podatku od luksusu w wysokości 30./0
ceny sprzedaży,
CZESLPW SLAN.
Czesław Stania
najlepszym rytownikiem
.'°sr. 21-2°
zorganizowało w Góteborgu wystawę
znaczków wykonanych przez Stenię. Z
okazji tej upt. 401 10 Góteborg stosował
12.111.81 okolicznościowy datownik,
The best stamp engraverin the
world — a unique artist — oto tytuł y,
jakie prasa fachowa nadała Czesławowi
Słani z okazji sukcesów w twórczości
znaczków pocztowych. Czesław Słania,
mieszkający w Sztokholmie, słynie w
Skandynawii jako najlepszy grawer znaczków Szwecji, Danii, Norwegii i Finlandii
W czasie 25-letniej pracy spał ręki
Siani wyszło 506 znaczków, wykonanych
techniką wklęsłodrukową.
Temat „Boże Narodzenie"
W Watykanie
W serii 4 znaczków poświęconych 50-leciu radia watykańskiego najwyższa
wartość 600 1 przedstawia podobiznę Karola Wojtyly — papieża Jana Pawia II.
Na wszystkich wartościach tej serii znajduje się ponadto herb Jana Pawia II.
•
notatki ze świata
Przełomowy Kongres PIP
Ubiegłoroczny Kongres PIP zerwał
z „dolne far niente" raOy seniorów Upowskich, wybrał nowe władze i zakreglii rzeczowy program pracy podyktowany
przez żywotne związki filatelistyczne
RFN, Holandii, Szwecji i Austrii. Powołany został urzędujący Sekretariat z siedzibą w Zurychu -(Szwajcaria), Jak podaje pismo Michel Rundschau, organizacja 49. Kongresu FIP kosztowała pół
miliona marek.
362
Obszerny artykuł pod tytułem „Jak
zbierać znaczki Boże Narodzenie" drukuje
DI3Z (nr 24/1980). Materiału jest bardzo
dnio, szczególnie okolicznościowych kasowników. Część polską w tym temacie.
zaczynają nasze stemple z 1936 roku
,,Witaj Gwiazdko Złota", z których kasownik pocztowy Gdańsk I jest najbardziej poszukiwany. Wskazówki podane
tv artykule są dość proste, sugerujące
prowadzenie tematu wg ujęcia biblijnego
poszerzone w końcowej fazie detalem
Zycie św. Rodziny".
•
„
Rarytasy znaczkowe w srebrze
W tygodniku zachodnioniemieckim Der
Spiegel modna przeczytać ogłoszenie
o sprzedaży najlepszych znaczków niemieckich, odbitych w wysokiej wartości
srebrze.
Dla tej formy biznesu wybrano 50 najdroższych 'znaczków niemieckich i dla
sfinansowania akcji założono specjalną
spółkę. Każdy znaczek ze srebra kosztuje 135 marek. Co miesiąc będzie wybity
w srebrze jeden znaczek. Kto zaabonuje
komplet, otrzyma bezpłatnie album
w luksusowej oprawie. Nakład srebrnych
rarytasów jest ograniczony.
„Przyczepki” do tematu EUROPA
Poza czystym trzonem emisji EUROPA
produkowanych przez kraje członkowskie
Wspólnoty Europejskiej, wiele poczt na
świecie stara się „przyczepić" okazyjne
bloki do tego tematu. Robią to od kilku
lat, z pozytywnym rezultatem, Bułgaria,
Rumunia, Węgry i czasem Czechoslowacja.
By nie byto za dużo takich sztucznych
w motywie „przyczepek", zrzeszenie kolekcjonerów tego tematu powołało w
ścisłym porozumieniu z wydawcami katalogów i albumów EUROPA specjalną
radę, która orzeka, czy dany walor ma
podstawę być zaliczony do wydawnictwa
„spokrewnionego" z tematem EUROPA.
W tej intencji Poczta CSRS wydala
okolicznościowy bloczek z prowizorycznym nadrukiem z okazji Międzynarodowych Targów Filatelistycznych w Essen
(listopad 1980). Nakład bloczka był maty,
bo wynosił tylko 160 000 sztuk. Niestety,
filatelistyczna „rada europejska" nie
uznała tego bloczka za pełnoprawny walor tematu EUROPA i w najbliższym katalogu EUROPA bloczek ten będzie pominięty. Dla palnej informacji podajemy, że jest to powtórzenie bloczka
z 1977 r. z napisem „ZA EVROPU opoluprace", który uaktualniono dużym nadrukiem propagandowym Targów.
Katalog 'Urugwaju
Niedawno ukazał się nowy katalog
znaczków „Urugwaj 1981". Autorem, jak
i właścicielem firmy wydawniczej
„MUNDUS" w Montevideo, jest Polak
z pochodzenia J. K. Kobylanski, Dobrze
opracowany katalog wydany jest w języku portugalskim, a podane w nim ceny
odpowiadają sytuacji rynkowej w Południowej Ameryce. Wypada dodać, że Montevideo jest najbardziej ruchliwym
ośrodkiem filatelistycznym w tej eviści
globu.
Cena 10.— 21
Adres redakcji: ul. Widok 22, 00-023 Warszawa, lel. 27-30-13. Redaktor naczelny: Jerzy B. KILma. Redaguje zespól.
Wydawca: RSW„Prasa-Ifsiątka-Ruch”, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, ul. Koszykowa (ta,
E-584 Warszawa. Telefony: 10-00-73; 21-21-29. Ogłoszenia Pązyjmuje: Biuro Reklamy Prasowej
1 Propagandy, ul. Mokotowska 5 m 8, Il p., 80-040 Warszawa, tel. 25-34-75, konto: NHP 15 OM
Cena «lesz., 10 al ze słowo w ogłoszeniach drobnych.
^r
Inlormadi o warunkach i terminach prenumeraty w kraju i za granicą udzielają Oddziały
RSW ,,PraSa-Kiiiążka-Rueh. oraz urzędy pocztowe na wsi.
Egzemplarze zdezaktualizowane, na uprzednie pisemne zamówienie wyryta CKP ,W.
warowa 2.11, 00-837 Warszawa.
Artykulów nie zamówionych redakcjo nie zwraea.
Naklad 19.187. ObjatnaC I 1/2 ark. Format Ba Papier llustr. V kl. 70 g. 10 — 100.
RSW Zaki. Graf., Warszawa, ul. Srebrna 18. Zaor. 250. L-120.
INDEKS-35304
rze m.in.:
•
Dyskusja redakcyjna — Czy istnieje moralność filatelistyczna?
• Sprawozdania: z konferencji filatelistów w Katowicach, obrad FIP
i pierwsze materiały z WiPA a dla „tematyków" — ,.Spacerkiem po
chemii".
Wystawy. X To i owo X Co piszę inni X Aerafilatelia i inne state rubryki.