Uwagi do NPRGN Krzysztof Berbeka Uwagi generalne Specyfikacja
Transkrypt
Uwagi do NPRGN Krzysztof Berbeka Uwagi generalne Specyfikacja
Uwagi do NPRGN Krzysztof Berbeka Uwagi generalne Specyfikacja rozwiązań technicznych wydaje się być wyczerpująca i szczegółowa. Cały dokument nie wskazuje jednak kierunku działań sprowadzających specyfikację do poziomu aplikacyjnego. Zestawienie jest bowiem oderwane od realiów ekonomicznych. O ile dla każdego działania precyzowane są cele redukcyjne w mln t i % w stosunku do roku bazowego to towarzyszące tym hipotetycznym działaniom koszty nie spełniają podstawowych wymogów poprawności merytorycznej. Pojęcia nakładów (inwestycyjnych) i kosztów używane są wymiennie. Nakład inwestycyjny nie jest kosztem w sensie księgowym, zaś samo poniesienie nakładu nie zamyka listy wydatków towarzyszących danemu działaniu, dla sporej części przedsięwzięć pojawiają się bowiem koszty operacyjne. Podawanie wyrywkowych wartości pieniężnych dla zadanego okresu czasu z wymiennie używanymi kategoriami nakład/koszt wskazuje na brak podstaw warsztatu związanego z analizą efektywności kosztowej. Całe opracowanie wydaje się abstrahować od ograniczeń natury finansowej. Zestaw wyspecyfikowanych przedsięwzięć redukcyjnych był i jest osiągalny od strony technologicznej. Barierą w ich wdrożeniu są realia kosztowe, w mniejszym stopniu legislacyjne. Biorąc pod uwagę śladowe wzmianki o uwarunkowaniach ekonomicznych realizacji – autorzy programu mają na ten temat zdecydowanie odmienne zdanie. Zważywszy jednak pod uwagę, że wskazywane w Programie technologie/przedsięwzięcia nie są chronione klauzulą tajności - brak ich masowego wdrożenia wydaje się mieć przyczyny w przede wszystkim w uwarunkowaniach ekonomicznych. Z tego powodu przedłożony materiał ma niewłaściwie przyjęty środek ciężkości rozważań merytorycznych. W całym opracowaniu praktycznie brak jest wskazanych progów opłacalności poszczególnych technologii (z analizą wrażliwości np. efektów skali) i projekcji zmian tych progów dla zadanego okresu. Jeżeli pojawiają się jakieś kwoty oszacowań w ogóle nie wiadomo czy chodzi o koszty prywatne, wydatki budżetowe czy też miks obu kategorii. Osiągnięcie podawanych celów redukcyjnych również nie jest opisane poprzez wartości niezbędnego wsparcia ze środków publicznych. Taka konstrukcja dokumentu sugeruje nieograniczony wprost dostęp do środków publicznych. Trudno jest się zgodzić z takim założeniem tym bardziej, że w rozdziale 11.2 sformułowano pewne pułapy środków dostępnych do roku 2020. Wspomniany podrozdział cechuje się wyjątkową niespójnością, zestawienie źródeł wsparcia NPRGN jest kompletnie nie skorelowane z wskaźnikami celu i realizacji (kolejna tabela). Rozdział ten sprawia wrażenie napisanego na siłę – tak aby poprzez jego obecność spełnić formalne wymogi konstrukcji Programu. 1 Uwagi do NPRGN Z uwagi na konieczność wsparcia większości działań ze środków publicznych - zasady optymalnej alokacji funduszy publicznych wymagają porównania wielkości wsparcia niezbędnego do uzyskania jednostki efektu pomiędzy poszczególnymi działaniami (czyli zastosowania prostego rangowania w oparciu o efektywność kosztową). Brak takiego porównania pozwala na całkowicie subiektywne/polityczne podejmowanie decyzji o wielkości wsparcia poszczególnych działań. Takie podejście gwarantuje nieoptymalną alokację środków publicznych. Dokument w obecnej postaci wyznacza właśnie taką ścieżkę postępowania. Uwagi szczegółowe Rozdz. 4.6.4 Zasoby wodne Zaskakuje zarówno aparat pojęciowy (co to jest „obszar ścieków”?) jak i dane statystyczne wraz z doborem mierników. Proponuję zweryfikować w oparciu o dane GUS czy faktycznie ścieki chłodnicze to zaledwie 1/12 ścieków przemysłowych w Polsce. Wskaźniki ilości zasobów wodnych per capita nie służą jakiejkolwiek ilustracji problemu dostępności zasobów. Większość poborów wody w Polsce to pobory zwrotne na cele chłodnicze z możliwością wielokrotnego wykorzystania tych samych zasobów. Trendy w efektywności wykorzystania zasobów można śledzić analizując np. wodochłonność PKB, takie szacunki były robione przez KZGW. Brak jest nawiązań do rolnictwa, które ma być rzekomo najbardziej wrażliwe na zmiany klimatyczne. 6.2.1 Energetyka prosumencka Koncepcja gwarancji stałości prawa - czytaj poziomu wsparcia przez 15 lat generuje konkretne obciążenie dla budżetu. Niekoniecznie takie ryzyko przekłada się na zmniejszenie ryzyka inwestora. Jego zysk związany jest z różnicą pomiędzy ceną zakupu a jednostkowymi kosztami samodzielnej produkcji. Dotowanie ceny odsprzedaży w niekorzystnych relacjach cenowych likwiduje zjawisko prosumpcji i zamienia w mocno dotowaną mikro-produkcję. Koncepcja usztywnienia cen w długim horyzoncie była już przerabiana w ramach KDT, z dość umiarkowanym sukcesem jeżeli chodzi o trwałość tego rozwiązania. Upowszechnienie informacji o kosztach i korzyściach jest jak najbardziej pożądane. Wypadałoby równocześnie uzupełnić ten zbiór o poziom jednostkowej dotacji i konsekwencje cenowe dla wszystkich użytkowników/konsumentów. 6.2.2 Biogazownie Koordynacja instrumentów wsparcia jest jak najbardziej słuszną koncepcją. Dziwi dlaczego taki postulat pojawia się tylko w odniesieniu do dwóch kategorii: biogazowni i odzysku metanu. 2 Uwagi do NPRGN 6.2.3 Morska energetyka wiatrowa Wskaźnik wykorzystania mocy zainstalowanej przyjęto w przedziale 46-53%. Wg raportu Wpływ energetyki wiatrowej na wzrost gospodarczy w Polsce1 jest to 35% a autorami są jednostki lobbujące na rzecz takiej energetyki, trudno zatem mówić o niedoszacowaniu. Sugestia aby wykreować mechanizm który „gwarantowałyby opłacalność inwestycji w morskie farmy wiatrowe” jest nieporozumieniem. Można mówić o redukcji ryzyka inwestycyjnego ale nie o gwarancji opłacalności. Ile to ma kosztować? 6.2.5 Kolektory słoneczne Skoro w dokumencie stwierdzono że jednostkowe nakłady inwestycyjne maleją to spadać powinna również intensywność publicznego wsparcia. Utrzymanie istniejących zasad udzielania pomocy jest nieefektywnym angażowaniem środków publicznych. 1 Wpływ energetyki wiatrowej na wzrost gospodarczy w Polsce1 Raport przygotowany przez Ernst & Young we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Energetyki Wiatrowej oraz European Wind Energy Association 3