WYKŁADY: Charakterystyka obróbki plastycznej. Kształtowane

Kierunek:
MECHANIKA I BUDOWA MASZYN
Tytuł przedmiotu:
Technologie wytwarzania i przetwórstwa materiałów inż. I
Semestr, wymiar godz. (W, C, L), pkt.:
III − W30, L30 ( 4pkt.); IV – W30, L30 (4 pkt.)
WYKŁADY: Charakterystyka obróbki plastycznej. Kształtowane materiały i wyroby. Zjawiska towarzyszące
odkształceniom plastycznym i warunki termodynamiczne procesów. Odkształcenia graniczne.
Technologia kształtowania plastycznego: procesy walcowania, ciągnienia, wyciskania, kucia, tłoczenia,
wyoblania i zgniatania obrotowego oraz nagniatania.
Metody wytwarzania proszków metali. Właściwości chemiczne, fizyczne i technologiczne proszków.
Technologie formowania proszków, prasowanie w sztywnych matrycach, zagęszczanie wibracyjne,
izostatyczne i wysokociśnieniowe, wyciskanie past proszkowych, kształtowanie wtryskowe, prasowanie
dynamiczne i wybuchowe, natryskiwanie. Urządzenia do prasowania i zasady projektowania matryc.
Teoretyczne podstawy procesów spiekania kształtek w fazie stałej i w fazie ciekłej. Aktywowane
spiekanie. Atmosfery i piece wykorzystywane w technologii spieków. Infiltracja. Wytwarzanie spieków o
specjalnych właściwościach. Metody badań właściwości spiekanych materiałów.
Czynniki wpływające na szybkość grzania, ośrodki grzejne, piece. Atmosfery ochronne. Mechanizm
oziębiania w cieczach: czynniki wpływające na szybkość chłodzenia, ośrodki chłodzące, urządzenia do
chłodzenia. Naprężenia własne i odkształcenia w obróbce cieplnej, technologiczność konstrukcji z uwagi
na obróbkę cieplną. Technologia podstawowych operacji obróbki cieplnej: wyżarzania, hartowania,
odpuszczania, utwardzania cieplnego. Hartowność − pojęcie podstawowe, metody określania
hartowności, hartowność jako kryterium doboru stali konstrukcyjnych.
Techniki spawalnicze i ich udział w budowie maszyn i konstrukcji spawanych. Budowa złącza
spawanego. Rodzaje spoin. Zjawiska metalurgiczne i cieplne zachodzące w procesach spawalniczych.
Procesy utleniania i redukcji w spoinie, rafinacja metalu spoiny. Metody łączenia i cięcia metali. Cięcie
termiczne. Spawanie łukowe: ręczne spawanie elektrodami otulonymi, spawanie w osłonach gazowych,
spawanie elektrodą topliwą – spawanie metodami MAG, MIG i TIME, spawanie elektrodą nietopliwą –
spawanie metodą TIG. Napawanie − napawanie regeneracyjne i technologiczne. Urządzenia i sprzęt do
spawania i cięcia. Spawalnicze źródła prądu. Zgrzewanie metali, podział metod zgrzewania, zgrzewanie
elektryczne oporowe, zgrzewanie zwarciowe i iskrowe. Zgrzewanie tarciowe. Materiały dodatkowe do
spawania i napawania metali. Elektrody otulone do spawania i napawania ręcznego, druty elektrodowe.
Topniki i gazy spawalnicze. Składniki otulin. Rola żużla w procesie spawania. Technologia spawania i
zgrzewania metali. Wytyczne sporządzania planów technologicznych procesów spawalniczych.
Przetwórstwo tworzyw sztucznych przez wytłaczanie. Przetwórstwo tworzyw sztucznych przez
wtryskiwanie. Termoformowanie próżniowe i mechanicznie. Wytwarzanie pojemników z tworzyw
sztucznych. Inne metody przetwórstwa fizyczno-chemicznego polimerów. Przetwórstwo chemicznofizyczne polimerów. Laminowanie kompozytów polimerowych. Wytwarzanie preimpregnatów
kompozytowych. Prasowanie tłoczyw i kompozytów polimerowych. Wpływ warunków przetwórstwa na
właściwości wyrobów
LABORATORIUM: Badania materiałów do obróbki plastycznej (wyznaczanie krzywych wzmocnienia,
współczynników anizotropii, badania technologiczne). Badania zjawiska tarcia w procesach obróbki
plastycznej. Badania wybranych procesów obróbki plastycznej (tłoczenie, kucie, wyciskanie).
Badanie wybranych właściwości fizycznych i technologicznych proszków (oznaczenie metodą analizy
sitowej ziarnistości proszku, oznaczenie sypkości i gęstości nasypowej proszków wytworzonych różnymi
metodami oraz oznaczenie kształtu wybranych cząstek proszku). Prasowanie proszków (prasowanie
kształtek z różnych mieszanek przy różnych ciśnieniach prasowania, oznaczenie gęstości i spoistości
wyprasek). Spiekanie w fazie stałej i w fazie ciekłej mieszanek Fe-Cu. Badania właściwości spieków.
Metody łączenia i cięcia metali: spawanie łukowe – ręczne elektrodami otulonymi, spawanie w osłonach
gazowych, spawanie automatyczne pod topnikiem. Cięcie termiczne: cięcie tlenowe, cięcie plazmowe.
Spawalność stali, badania spawalności. Wyznaczanie wskaźników spawalności, równoważnik węgla stali
konstrukcyjnych. Wytyczne technologii spawania podstawowych metali i ich stopów, spawanie stali
niestopowych i stopowych. Obróbka cieplna złącz spawanych: obróbka wstępna, międzyoperacyjna i
końcowa; parametry obróbki cieplnej. Badania odbiorcze złącz spawanych. Badania jakości mas
formierskich, Kontrola jakości tworzyw odlewniczych w procesie kształtowania odlewów, Badania
użytkowych własności odlewów. Naprężenia własne i odkształcenia w obróbce cieplnej, technologiczność
konstrukcji z uwagi na obróbkę cieplną. Technologia podstawowych operacji obróbki cieplnej: wyżarzania,
hartowania, odpuszczania, utwardzania cieplnego. Hartowność − pojęcie podstawowe, metody określania
hartowności, hartowność jako kryterium doboru stali konstrukcyjnych. Przetwórstwo polimerów – metoda
wtryskiwania, schemat wtryskarki, cykle pracy, wpływ parametrów na jakość wyrobów. Wytłaczanie profili,
wymogi technologiczne przy przetwórstwie. Spienianie termoplastycznych tworzyw sztucznych.
Otrzymywanie styropianu. Wulkanizacja i lepkość mieszanek gumowych. Odlewanie tworzyw
utwardzalnych. Wytwarzanie kompozytów
Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. inż. Jan Kazior
Jednostka organizacyjna:
Instytut Inżynierii Materiałowej (M-2)