docNr 11/35 (lipiec - sierpień)
download 
Reklamacja Transkrypt
Nr 11/35 (lipiec - sierpień)
MAGAZYN INFORMACYJNY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE KIERUNEK VOLVO NR 11/35 LIPIEC – SIERPIE¡ 2003 VOLVO FM/FH – NOWOÂCI 2003 DYNAFLEET BARIERA MOCY 600 KM POKONANA! BLI˚EJ NI˚ MYÂLISZ Szanowni Paƒstwo, Z dniem 1 lipca bie˝àcego roku przejà∏em od Petera Andresa obowiàzki Dyrektora Zarzàdzajàcego Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe i ciesz´ si´, i˝ przez najbli˝szych kilka lat b´d´ sta∏ na czele tej w∏aÊnie organizacji. Korzystajàc z okazji, chcia∏bym przedstawiç si´ Paƒstwu. Nazywam si´ Ulf Magnusson, mam 42 lata, jestem ˝onaty i mam dwójk´ dzieci. Z Volvo zwiàzany jestem od roku 1986. Poprzednio pracowa∏em przez 4 lata jako Dyrektor Zarzàdzajàcy Volvo Trucks na W´grzech, a jeszcze wczeÊniej by∏em przez 4 lata Dyrektorem Zarzàdzajàcym Volvo Trucks w Rosji. Uwa˝am, ˝e Polska jest pod wieloma wzgl´dami od lat historycznie zwiàzana ze Szwecjà – moim krajem ojczystym. Polska to kraj, w którym tkwi olbrzymi potencja∏ rozwoju, nie tylko w bran˝y transportowej, ale równie˝ w wielu innych dziedzinach. Cieszy mnie, i˝ staj´ na czele Volvo Polska w okresie tak wielu zmian, w obliczu których znajdziemy si´ w ciàgu najbli˝szych kilku lat. Najwa˝niejsza z tych zmian to oczywiÊcie przysz∏oroczne wstàpienie Polski do Unii Europejskiej, ale mam na myÊli równie˝ codzienne, pozytywne zmiany w strukturach Volvo i poza nimi. Bez tych zmian ciàg∏y post´p i rozwój nigdy nie by∏yby mo˝liwe. Mam nadziej´, i˝ moja praca w Polsce dostarczy mi wielu cennych wyzwaƒ i doÊwiadczeƒ. Na polskim rynku Volvo jest liderem w sprzeda˝y ci´˝kich samochodów ci´˝arowych od wielu lat. Mojà ambicjà jest utrzymanie tej zaszczytnej pozycji, poprzez dalsze oferowanie Paƒstwu tylko najlepszych z mo˝liwych rozwiàzaƒ. To naprawd´ wspania∏e uczucie reprezentowaç firm´, która oferuje Klientowi nie tylko najwy˝szej jakoÊci pojazdy ci´˝arowe, spe∏niajàce najwy˝sze wymagania i standardy, ale równie˝ najlepszà z mo˝liwych ofert – kompletne rozwiàzanie transportowe. Licz´ na to, i˝ w najbli˝szej przysz∏oÊci nie raz b´d´ mia∏ okazj´ spotkaç si´ z Paƒstwem osobiÊcie. Tymczasem ufam, i˝ nasza sieç dealerska i serwisowa b´dzie nadal wspieraç Paƒstwa w codziennej dzia∏alnoÊci transportowej, wychodzàc naprzeciw wszelkim Paƒstwa potrzebom i oczekiwaniom w tym wzgl´dzie. Zale˝y nam bowiem na tym, aby zawsze byç dla Paƒstwa najlepszym partnerem w interesach. Ulf Magnusson Dyrektor Zarzàdzajàcy Volvo Polska Sp. z o.o. Samochody Ci´˝arowe KIERUNEK VOLVO MAGAZYN INFORMACYJNY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE WYDAWCA: Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe REDAGUJE ZESPÓ¸: Renata Stefaƒska redaktor naczelna Maciej Trzebiatowski cz´Êci zamienne Jaros∏aw Duchliƒski serwis Bart∏omiej Górzyƒski marketing Piotr ˚urawski sprzeda˝ Krzysztof Lipski redaktor Beata Aniszewska VFS Us∏ugi Finansowe Polska OPRACOWANIE GRAFICZNE: Szwejkowski Target Project ZDJ¢CIA: Studio 4na5 S P I S T R E  C I WST¢P 2 AKTUALNOÂCI Z POLSKI I ZE ÂWIATA 4 NASI KLIENCI 9 VOLVO FM/FH – NOWOÂCI 2003 NOWY DYREKTOR ZARZÑDZAJÑCY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE VOLVO TRUCKS – WZROST SPRZEDA˚Y NA RYNKACH ÂWIATOWYCH VFS US¸UGI FINANSOWE POLSKA SP. Z O. O. WYNIKI SPRZEDA˚Y BLI˚EJ NI˚ MYÂLISZ NASZE SERWISY 12 CIEKAWE ZABUDOWY 16 MOTOLABORATORIUM 18 OFERTA DLA BIZNESU 21 VOLVO W MEDIACH 27 POD NIEMIECKÑ GRANICÑ LEÂNA TRADYCJA BARIERA MOCY 600 KM POKONANA SPOSÓB NA INSPEKCJ¢ – WSKAèNIK OBCIÑ˚ENIA OSI DYNAFLEET – KOMPLETNY SYSTEM LOGISTYCZNY VOLVO MOCNIEJSZY FM MOC ZAWSZE POD R¢KÑ INTELIGENTNY TEMPOMAT ÂCI O N L A U ATA T I W AK  E Z II Z POLSK VOLVO FM/FH — NOWOÂCI 2003 W ciàgu 2003 roku Volvo wprowadzi du˝à liczb´ istotnych nowoÊci w ci´˝kich pojazdach ci´˝arowych serii FH i FM. Czo∏owy pojazd ci´˝arowy Êwiata stanie si´ dzi´ki tym nowoÊciom jeszcze lepszy, przede wszystkim w zakresie bezpieczeƒstwa, oszcz´dnoÊci paliwa i przystosowania do wymagaƒ klienta. Ogólnie mówiàc, jest to rezultat dzia∏aƒ Volvo, zmierzajàcych ku ciàg∏emu doskonaleniu stosowanych przez koncern rozwiàzaƒ i koncepcji. Jednà z takich nowoÊci jest silnik D12D 460 dla Volvo FM12. Silnik ten stanowi udoskonalenie najwydatniejszych wersji pojazdów z serii FM, oferujàcych dotychczas moc sa˝one w silnik o mocy 460 KM nadaje si´ do realizowania szerszej gamy jeszcze trudniejszych zadaƒ. Wraz z wprowadzeniem modelu FM12 460 pojawia si´ równie˝ Silnik D12D 460 420 KM. Nowy silnik to ta sama jednostka nap´dowa, która jest stosowana w samochodach ci´˝arowych Volvo FH12 460. Volvo FM wypo- 4 nowa wersja automatycznej skrzyni biegów Powertronic, przystosowana do wy˝szego momentu obrotowego silnika 460. Oznacze- niem nowej skrzyni biegów jest VT2206PT. Skrzynia ta jest dopasowana do maksymalnego momentu obrotowego 2200 Nm. Dêwignia zmiany biegów zosta∏a zaprojektowana na nowo i jest podobna do dêwigni u˝ywanej w skrzyni biegów I-shift. Dodatkowo, dost´pne sà ró˝ne funkcje zaawansowanych przystawek odbioru mocy. Na uwag´ zas∏uguje nowa, niezale˝na od sprz´g∏a i nap´dzana ko∏em zamachowym przystawka odbioru mocy PTO-FLY. Przystawka ta, zaprojektowana dla silników D12D do 460 KM, ma zdolnoÊç nap´dzania akcesoriów wymagajàcych du˝ej mocy – maksymalny moment obrotowy wynosi 800 Nm, a moc 110 kW. Przystawka mo˝e byç u˝ywana w trakcie jazdy i podczas postoju. Silnik Volvo D12D 460 jest teraz dost´pny dla pojazdów serii Volvo FH z 4 ECO-punktami. Wymogi dla transportu bardziej ekonomicznego i przyjaznego dla Êrodowiska ciàgle rosnà, dlatego te˝ wi´kszoÊç wprowadzanych przez Volvo w tym roku nowoÊci do pojazdów serii FM/FH ma na celu w∏aÊnie zmniejszenie zu˝ycia paliwa i emisji spalin. Z tego punktu widzenia, istotnà nowoÊcià jest system EconomyPower, przeznaczony do u˝ytku zw∏aszcza na d∏ugich trasach. Zamawiajàc pojazd Volvo FH/ FM12 420 lub 460 ze skrzynià biegów I-shift i wyposa˝ajàc go w system EconomyPower, mo˝na spodziewaç si´ mi∏ej niespodzianki. Pojazd b´dzie zu˝ywa∏ mniej paliwa i b´dzie generowa∏ wi´kszà moc na najwy˝szym biegu. Oznacza to mniej redukcji biegów, zwi´kszonà oszcz´dnoÊç paliwa i naprawd´ przyjemnà jazd´. Wi´kszà oszcz´dnoÊç paliwa zapewniajà równie˝ nowe zestawy spoilerów i aerodynamiczne ko∏paki kó∏. Nowy, sterowany elektronicznie Moc i moment obrotowy w Volvo FM12 460 umo˝liwiajà realizacj´ najci´˝szych zadaƒ kompresor i osuszacz powietrza zmniejszajà wag´ pojazdu, co równie˝ oszcz´dza paliwo. Kompletny system kontroli pojazdu i transportu Dynafleet zosta∏ unowoczeÊniony – rozszerzono jego funkcje i dostosowano go do nowych wymogów Unii Europejskiej. Nowa funkcja Fuel Management systemu Dynafleet b´dzie oferowaç narz´dzie do analizy wzorców zu˝ycia paliwa dla ka˝dego pojazdu i kierowcy. Informacje te b´dà podstawà do sugerowanych dzia∏aƒ: szkolenia kierowcy, wyboru oprogramowania I-shift, dodania zestawu spoilerów itp., w celu zmniejszenia zu˝ycia paliwa. Nowy uk∏ad ACC (Adaptive Cruise Control), czyli tempomat, oznacza nowy poziom komfortu jazdy dla kierowców na d∏ugich trasach. Zwyk∏y tempomat utrzymuje sta∏à pr´dkoÊç, natomiast ta wersja – wyposa˝ona w radar – wykrywa pojazdy z przodu i odpowiednio dostosowuje pr´dkoÊç. Wi´cej informacji na temat wszystkich nowoÊci, jakie w tym roku zostanà wprowadzone do pojazdów serii Volvo FM/FH, uzyskacie Paƒstwo u naszych dealerów. 5 NOWY DYREKTOR ZARZÑDZAJÑCY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE Informujemy, i˝ z dniem 1 lipca 2003 roku nastàpi∏a zmiana na stanowisku Dyrektora Zarzàdzajàcego Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe. Nowym Dyrektorem Zarzàdzajàcym zosta∏ Ulf Magnusson. BezpoÊrednio przed obj´ciem stanowiska w Pol- sce, Ulf Magnusson by∏ przez 4 lata Dyrektorem Zarzàdzajàcym Volvo Trucks na W´grzech. Poprzednio pracowa∏ jako Dyrektor Zarzàdzajàcy Volvo Trucks w Rosji, a jeszcze wczeÊniej zajmowa∏ kierownicze stanowiska w organizacji VCE (Volvo Construction Equipment). Ulf Magnusson przejà∏ obowiàzki Dyrektora Zarzàdzajàcego od Petera Andresa, który po ponad 4 latach na tym stanowisku w Polsce objà∏ stanowisko Manager of Operational Development w European Retail Development Organization w Geteborgu. VOLVO TRUCKS – WZROST SPRZEDA˚Y NA RYNKACH ÂWIATOWYCH W okresie od stycznia do maja 2003 roku Volvo Trucks odnotowa∏o ogólny, 14% wzrost sprzeda˝y samochodów ci´˝arowych na Êwiatowych rynkach, w stosunku do analogicznego okresu w roku ubieg∏ym. Z pewnoÊcià przyczyni∏ si´ do tego fakt, i˝ nowe modele Volvo FH i FM w Europie i Azji, podobnie jak Volvo VN w Ameryce Pó∏nocnej, zosta∏y bardzo dobrze przyj´te na rynku, w efekcie czego odnotowano zwi´kszone dostawy i udzia∏y samochodów ci´˝arowych Volvo w poszczególnych rynkach. Dotyczy to w szczególnoÊci wa˝nego rodzimego rynku skandynawskiego, gdzie Volvo Trucks jeszcze bardziej umocni∏o swojà pozycj´. Wraz z wprowadzeniem na rynek Dostawy na poszczególnych rynkach Volvo Trucks 6 nowego Volvo FH16 oczekuje si´ dalszego wzrostu sprzeda˝y i udzia∏u w rynku w segmencie ci´˝kich samochodów ci´˝arowych, wykorzystywanych do przewozów, gdzie czynnikami rozstrzygajàcymi o op∏acalnoÊci przewozów sà: wi´ksza dopuszczalna d∏ugoÊç zestawów drogowych i masa ca∏kowita zespo∏u pojazdów. Materia∏y opracowa∏a: Renata Stefaƒska styczeƒ - maj zmiana 2003 2002 Europa (∏àcznie) Europa Zachodnia Europa Wschodnia Ameryka Pó∏nocna Ameryka Po∏udniowa Azja Inne rynki 16 170 14 284 1 886 5 736 1 862 4 207 1 283 14 394 12 793 1 601 5 433 1 775 2 843 1 212 12% 12% 18% 6% 5% 48% 6% Razem 29 258 25 657 14% VFS US¸UGI FINANSOWE POLSKA SP. Z O.O. ISTOTA LEASINGU „Bogactwo polega bardziej na u˝ywaniu ni˝ na w∏asnoÊci”. Arystoteles Wi´kszoÊç klientów zainteresowanych finansowaniem pojazdów Volvo wie o istnieniu i dost´pnoÊci oferty leasingowej VFS Us∏ugi Finansowe Polska. Jednak nie ka˝dy z zainteresowanych jest zorientowany w obowiàzujàcych aspektach prawnych, ekonomiczno-fiskalnych i rachunkowych umowy leasingowej. Z tego wzgl´du, w dzisiejszym artykule chc´ wszystkim zainteresowanym przekazaç i przybli˝yç elementarnà wiedz´ z zakresu skutków prawnych umowy leasingu. Pierwsze transakcje przypominajàce wspó∏czesny leasing odbywa∏y si´ ju˝ w staro˝ytnoÊci i polega∏y na odp∏atnym u˝yczaniu rzeczy do czasowego korzystania, niekiedy z przyrzeczeniem ich sprzeda˝y. Istotà transakcji leasingu jest bowiem czasowe oddanie przedmiotu przez jeden podmiot drugiemu w zamian za okresowe p∏atnoÊci. W Polsce pierwszà prób´ unor- mowania kwestii leasingu podj´to w czerwcu 1981 r. w projekcie ustawy o stosunkach prawnych w handlu mi´dzynarodowym. W projekcie leasing nazwano najmem na czas u˝ywalnoÊci rzeczy. Dopiero nowelizacja w lipcu 2000 r. w kodeksie cywilnym wynikajà najwa˝niejsze warunki leasingu: 1) Finansujàcy musi byç profesjonalistà, tzn. prowadzàcym w tym zakresie dzia∏alnoÊç gospodarczà i wymagana jest od niego podwy˝szona starannoÊç. wprowadzi∏a do kodeksu cywilnego poj´cie umowy leasingu wraz ze szczegó∏owymi przepisami, które znajdujà si´ w tytule XVII (art. 7091 – 70918) kc. Definicja umowy leasingu zapisana jest w art.7091kc i brzmi nast´pujàco: „Przez umow´ leasingu Finansujàcy zobowiàzuje si´, w zakresie dzia∏alnoÊci swego przedsi´biorstwa, nabyç rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach okreÊlonych w umowie i oddaç t´ rzecz Korzystajàcemu do u˝ywania albo u˝ywania i pobierania po˝ytków przez czas oznaczony, a Korzystajàcy zobowiàzuje si´ zap∏aciç Finansujàcemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieni´˝ne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytu∏u nabycia rzeczy przez Finansujàcego”. Z powy˝szego zapisu i pozosta∏ych 2) Korzystajàcym mo˝e byç zarówno profesjonalista, jak i konsument. 3) Finansujàcy zobowiàzuje si´ do nabycia przedmiotu leasingu od zbywcy na warunkach uzgodnionych z Korzystajàcym. Warunki nabycia muszà byç okreÊlone w umowie leasingu. 4) Przedmiotem umowy mogà byç tylko rzeczy ruchome lub nieruchomoÊci. Wy∏àczeniu podlegajà np. prawa majàtkowe i przedsi´biorstwo. 5) Przedmiot leasingu musi byç przekazany Korzystajàcemu do u˝ywania lub u˝ywania i pobierania u˝ytków. 6) Âwiadczenie Korzystajàcego polega na zap∏acie wynagrodzenia. 7) Umowa jest zawarta na czas okreÊlony. 7 Ponadto umowa leasingu powinna byç zawarta na piÊmie pod rygorem niewa˝noÊci i jest umowà konsensualnà, tzn. dochodzi do skutku w momencie podpisania. Z zawartej umowy leasingu wynikajà wzajemne prawa i obowiàzki stron. Oto najwa˝niejsze z nich, odpowiednio dla Korzystajàcego i Finansujàcego: Korzystajàcy 1) Wskazanie Zbywcy (Dostawcy). 2) Odbiór rzeczy (przedmiotu leasingu) z prawem do u˝ywania lub u˝ywania i pobierania po˝ytków. 3) Utrzymywanie rzeczy w nale˝ytym stanie oraz ponoszenie ci´˝arów zwiàzanych z w∏asnoÊcià lub posiadaniem. 4) Ponoszenie kosztów ubezpieczenia. 5) Wykorzystywanie rzeczy zgodnie z przeznaczeniem. 6) Umo˝liwienie Finansujàcemu sprawdzania rzeczy. 7) Mo˝liwoÊç przekazania do u˝ytku rzeczy stronie trzeciej tylko za zgodà Finansujàcego. 8) P∏acenie zgodnie z ustalonym harmonogramem p∏atnoÊci. Zw∏oka jednej miesi´cznej raty mo˝e skoƒczyç si´ wypowiedzeniem umowy leasingu, ze skutkiem natychmiastowym, ale po wyznaczeniu przez Finansujàcego kolejnego terminu p∏atnoÊci. 9) Wypowiedzenie umowy leasingu w przypadku, gdy rzecz ma wady prawne bàdê fizyczne, za które odpowiedzialnoÊç ponosi Finansujàcy. 10) Roszczenie do Zbywcy przys∏ugujàce z tytu∏u wady rzeczy, bez prawa odstàpienia od umowy sprzeda˝y. 11) Roszczenie do Zbywcy z tytu∏u gwarancji w przypadku posiadania dokumentu gwarancyjnego. 12) Prawo ˝àdania od Finansujàcego odstàpienia od umowy sprzeda˝y ze Zbywcà. Finansujàcy 1) Nabycie rzeczy (przedmiotu leasingu). 2) Wydanie rzeczy Korzystajàcemu w stanie, w jakim zosta∏a otrzymana od Zbywcy. 3) Przekazanie Korzystajàcemu dokumentu sprzeda˝y i warunków gwarancji. 4) Prawo do wypowiedzenia umowy. 5) Prawo do odstàpienia od umowy sprzeda˝y (mo˝liwe do zrealizowania tylko na ˝àdanie Korzystajàcego). 6) Finansujàcy nie odpowiada za przydatnoÊç przedmiotu do u˝ytku. 7) Finansujàcy nie odpowiada za wady przedmiotu, chyba ˝e powsta∏y na skutek okolicznoÊci, za które odpowiada. Co jest istotne, przepisy kodeksu cywilnego nie majà charakteru bezwzgl´dnego. Oznacza to, ˝e rozwiàzania podatkowe i rachunkowe mogà zawieraç odmienne postanowienia, o których napisz´ w kolejnym numerze „Kierunku Volvo”. Andrzej Dziedzicki WYNIKI SPRZEDA˚Y Sprzeda˝ nowych samochodów ci´˝arowych w Polsce: styczeƒ – czerwiec 2003 Dopuszczalna masa ca∏kowita 10 –16 ton Dopuszczalna masa ca∏kowita powy˝ej 16 ton Marka Volvo Scania Mercedes Renault V. I. MAN DAF Iveco Jelcz Razem 8 Liczba sztuk 601 402 401 346 284 245 105 26 2410 Marka Liczba sztuk Star Mercedes DAF Renault V. I. Volvo Iveco MAN 276 114 104 84 63 44 38 Razem 723 NASI KLI ENCI BLI˚EJ NI˚ MYÂLISZ Rurki i kszta∏tki z Poliplastu, produkowane g∏ównie na krajowy rynek, trafiajà do naszych mieszkaƒ, biur, gospodarstw – sà nieodzownym wyposa˝eniem ka˝dego budynku. Byç mo˝e skryte siedzà w zakamarku pod Twoim kuchennym zlewozmywakiem. Byç mo˝e jadà w∏aÊnie do jednego z niemieckich miast – dodaje Krzysztof Oparski, Dyrektor ds. Marketingu. Niemcy sà bowiem jednym z naszych eksportowych krajów. Staramy si´ rozszerzaç nasze rynki zbytu i musz´ przyznaç, ˝e robimy to skutecznie... Kiedy pojawiliÊcie si´ na rynku? K. O.: Poliplast zosta∏ za∏o˝ony w 1989 roku przez paƒstwa Wójciƒskich. Poczàtkowo by∏ to niewielki zak∏ad produkcyjny, wytwarzajàcy kszta∏tki kanalizacyjne z PP. Potem zosta∏a zainstalowana nowa linia produkcyjna do rur z PVC. Pi´ç lat temu uruchomiliÊmy produkcj´ systemu ciÊnieniowego. Sporà inwestycjà by∏o te˝ kupno najnowoczeÊniejszej linii, umo˝liwiajàcej produkcj´ rur o Êrednicy do 500 mm. Przez ten czas firma rozwija∏a si´ bardzo dyna- micznie, zdobywajàc sobie pewnà pozycj´ na krajowym rynku. Wi´kszoÊç produkcji jest kierowana na rynek krajowy? K. O.: Tak, produkujemy przede wszystkim na rynek krajowy. Tutaj zapotrzebowanie na nasze produkty jest na tyle du˝e, ˝e raczej nie musimy obawiaç si´ o naszà przysz∏oÊç. Produkujemy przecie˝ elementy w budownictwie nieodzowne – systemy kanalizacji zewn´trznej i wewn´trznej oraz systemy wodociàgowe. Krzysztof Oparski – Dyrektor ds. Marketingu OczywiÊcie – cz´Êç naszych produktów eksportujemy, g∏ównie do Niemiec, Czech i krajów nadba∏tyckich. Oferujàc szeroki asortyment wysokiej jakoÊci, w miar´ ∏atwo trafiamy na tamtejsze rynki. Wiem, ˝e dzia∏acie w koncernie... K. O.: Poliplast funkcjonuje w ramach mi´dzynarodowego koncernu Etex – producentów materia∏ów budowlanych z tworzyw sztucznych. Mi´dzy innymi dzi´ki temu w miar´ ∏atwo jest nam odnaleêç si´ na mi´dzynarodowym rynku. W Polsce, oprócz produktów Poliplastu, sprzedawane sà produkty takich firm z koncernu, jak Marley, Nicoll czy Redi. Nasze produkty uzupe∏niajà si´ wzajemnie i przez to roÊnie nasza konkurencyjnoÊç. Wspomniane wczeÊniej produkty to jest ca∏a Wasza oferta? K. O.: Ca∏y czas staramy si´ rozszerzaç nasz asortyment, choçby FH12 z przyczepà w trakcie oczekiwania na za∏adunek 9 o takie produkty, jak: z∏àczki ciÊnieniowe, kszta∏tki ciÊnieniowe, odwodnienia liniowe, czy inne towary oferowane przez firmy z naszej grupy. Nie zajmujemy si´ wi´c tylko sprzeda˝à w∏asnych produktów; równie˝ importem i dystrybucjà pokrewnych towarów. To pozwala zaproponowaç naszym klientom najbardziej kompleksowà obs∏ug´. Produkty rozprowadzacie samodzielnie? K. O.: Korzystamy zarówno z us∏ug firm przewozowych, jak i w∏asnego transportu. W zale˝noÊci od zapotrzebowania, nasze samochody wysy∏amy na mi´dzynarodowe i krajowe trasy. Samodzielnie nie bylibyÊmy w stanie dotrzeç do wszystkich odbiorców. Nasza polityka transportowa ulega zresztà zmianom; bioràc 10 pod uwag´ koszty w∏asnego i obcego transportu, dochodzimy do wniosku, ˝e w przysz∏oÊci lepszym rozwiàzaniem by∏by zakup mniejszych pojazdów dystrybucyjnych – umo˝liwiajàcych wprawdzie przewóz mniejszej iloÊci towaru, ale jednoczeÊnie dajàcych szans´ dotarcia do wi´kszej liczby kontrahentów. Du˝ym samochodem nie wsz´dzie mo˝na dotrzeç. Niewielka ci´˝arówka wjedzie za to na ka˝dy teren budowy, dotrze do ka˝dego sklepu, hurtowni czy firmy budowlanej. Stàd ta zmiana zapotrzebowania... A zatem – rozszerzenie taboru... K. O.: JeÊli do tego dojdzie, zapewne pozostaniemy równie˝ wierni jednej marce samochodu; tym bardziej, ˝e Volvo oferuje pojazdy idealnie dostosowane pod wzgl´dem mo˝li- woÊci przewozowych do naszych potrzeb. To jest szcz´Êliwy zwiàzek i dobrze rokujàcy na przysz∏oÊç. Samochody jak dotàd okazujà si´ niezawodne; posiadanie parku maszynowego tylko jednej marki to równie˝ spora oszcz´dnoÊç i u∏atwienie dla naszych kierowców, którzy w razie koniecznoÊci bez problemów mogà przesiàÊç si´ z jednego samochodu na drugi. A co do zmian transportowych – na razie trudno mówiç tu o jakichkolwiek konkretnych decyzjach. Wszystko pozostaje na razie w fazie doÊç odleg∏ych planów. JeÊli b´dà si´ one krystalizowa∏y – na pewno najpowa˝niejszym ci´˝arowym kandydatem b´dzie Volvo FL6. Znamy ju˝ ten samochód. W ostatnim czasie odebraliÊmy kolejne dwa zestawy z naczepami dostosowanymi do przewozu rur 6-metrowej d∏ugoÊci. Tym samym w naszej bazie transportowej znajduje si´ dziÊ pi´ç nowych ci´˝arówek Volvo. To nasze mobilne wizytówki – wszystkie sà w naszych firmowych kolorach – granatowym i czerwonym. Ka˝da z nich oznakowana jest naszym logo – charakterystycznym delfinem na dwubarwnym tle. WejÊcie do Unii Europejskiej dla jednych mo˝e byç szansà, dla innych – pora˝kà. Wy tego procesu nie musicie si´ obawiaç... K. O.: Pod wzgl´dem jakoÊci produkcji i norm, którym muszà sprostaç nasze produkty, ju˝ na dobrà spraw´ w Unii jesteÊmy. Posiadamy certyfikat ISO 9001, stawiamy równie˝ na ekologi´; nie tylko produktu, ale i wykonania – Êwiadczy o tym obecnie wdra˝any system zarzàdzania Êrodowiskiem ISO 14001. WejÊcie do struktur europejskich oznacza z jednej strony nap∏yw obcych towarów, lecz z drugiej strony – daje nam wi´ksze mo˝liwoÊci zaistnienia na zachodnich rynkach. W kraju jesteÊmy doskonale znani. W ciàgu niespe∏na dziesi´ciu lat z niewielkiego zak∏adu staliÊmy si´ przedsi´biorstwem zatrudniajàcym ponad 100 osób. Teraz przysz∏a pora na pozyskiwanie zagranicznych odbiorców. Systemy kanalizacyjne i wodociàgowe sà potrzebne wsz´dzie... K. O.: ... w ka˝dym budynku: polskim, czeskim, niemieckim. Ka˝dy klient jest dla nas równie wa˝ny, niezale˝nie od tego, za jakà granicà mieszka. Ka˝dy u∏atwia nam odnalezienie si´ na tamtejszym rynku i ka˝dy przez to poprawia nasze szanse rozwoju. Spe∏niajàc wszelkie europejskie normy, chcemy oferowaç produkty w korzystnej cenie i wysokiej jakoÊci. Dzi´kuj´ za rozmow´. Rozmawia∏: Krzysztof Lipski Za∏adunek FM12 na placu firmy 11 WISY R E S E Z NAS POD NIEMIECKÑ GRANICÑ Torzym to niewielkie miasto po∏o˝one w pobli˝u Âwiecka. Doskonale nadajàce si´ na lokalizacj´ nowego punktu serwisowego Volvo – mówi Rafa∏ Herda, Szef Sprzeda˝y prezentowanego dziÊ oddzia∏u firmy Bilia Truck and Bus Service. Punkt serwisowy w Torzymiu uzupe∏nia nasze zaplecze na tym terenie. Najbli˝sze punkty, które zajmujà si´ serwisowaniem samochodów ci´˝arowych VOLVO, mieszczà si´ w Tarnowie Podgórnym i Szczecinie. Do ka˝dego z tych miejsc, z okolic Âwiecka, by∏o doÊç daleko... Serwis dzia∏a w tym miejscu od poczàtku maja, ale tradycja sprzeda˝y Volvo na tym terenie jest zapewne nieco d∏u˝sza? R. H.: Dzia∏alnoÊç handlowà w województwie lubuskim rozpocz´liÊmy 1 lipca 2002 roku, natomiast serwis w Torzymiu zosta∏ uruchomiony 1 maja 2003 roku. Obiekt wraz z wyposa˝eniem zosta∏ przej´ty po firmie, która zajmowa∏a si´ obs∏ugà 12 samochodów ci´˝arowych wszystkich marek. Stale uzupe∏niamy wyposa˝enie warsztatu, dostosowujàc go do potrzeb naprawczych ci´˝arówek Volvo. Punkt ma pe∏niç funkcj´ serwisowo - handlowà? R. H.: Pod tym wzgl´dem w niczym nie odbiega od pozosta∏ych serwisów Volvo, dlatego nasi klienci b´dà obs∏ugiwani kompleksowo. Sprzedajemy samochody ci´˝arowe nowe i u˝ywane oraz zajmujemy si´ obs∏ugà serwisowà. Szacunkowo, w województwie lubuskim eksploatowanych jest oko∏o 1300 pojazdów ci´˝arowych Volvo, tak˝e pracy nie powinno nam zabraknàç. Prowadzicie obs∏ug´ w systemie dwuzmianowym? R. H.: Otwierajàc serwis w Torzymiu, rozpocz´liÊmy prac´ Rafa∏ Herda – Szef Sprzeda˝y w systemie jednozmianowym, zatrudniajàc ∏àcznie osiem osób. Na pewno w najbli˝szym czasie zostanie uruchomiona druga zmiana – po to, by zapewniç naszym klientom jak najlepszà obs∏ug´. ZatrudniliÊmy kolejnych mechaników, stale te˝ rozszerzamy nasze zaplecze techniczne. To wymaga czasu i inwestycji... Przeprowadzacie naprawy w pe∏nym zakresie? R. H.: Wykonujemy wszystkie us∏ugi poza blacharsko-lakierniczymi. W tym zakresie wspó∏pracujemy z wyspecjalizowanymi warsztatami, dysponujàcymi odpowiednim sprz´tem, bàdê samochody naprawiane sà w naszym serwisie w D∏ugo∏´ce ko∏o Wroc∏awia. Na miejscu wykonujemy wszelkie inne us∏ugi – naprawy mechaniczne, elektryczne, serwisujemy ci´˝arówki obj´te gwarancjà i pojazdy nieco starsze; cieszy nas to, ˝e ich w∏aÊciciele decydujà si´ na monta˝ oryginalnych cz´Êci. Dysponujemy trzema przeloto- wymi stanowiskami, co umo˝liwia nam obs∏ug´ ca∏ych zestawów. Na czas naprawy mo˝ecie zaoferowaç pojazd zast´pczy? R. H.: Przy okreÊlonych warunkach – tak; przy czym problemy majà raczej aspekt prawny ni˝ techniczny. U˝yczony przez nas ciàgnik mo˝e byç eksploatowany wy∏àcznie na terenie kraju, tylko tu poruszaç si´ mo˝e bez licencji. Nie mamy tak˝e mo˝liwoÊci zastàpienia pojazdu zabudowanego ze wzgl´du na ich ró˝norodnoÊç oraz przeznaczenie. Du˝o jest takich nietypowych ci´˝arówek Volvo na tym terenie? R. H.: Jednymi z naszych powa˝niejszych klientów sà firmy dzia∏ajàce w bran˝y leÊnej. W maju OÊrodek Transportu LeÊnego w Âwiebodzinie odebra∏ od nas trzy specjalistyczne zestawy na podwoziach FM12 do transportu drewna k∏odowego i stosowego. Wi´kszoÊç pojazdów to jednak typowe ciàgniki siod∏owe, wykorzystywane do transportu na mi´dzynarodowych trasach. W∏aÊciciele Volvo wiedzà o istnieniu nowego serwisu? R. H.: Tak, otwierajàc nowy punkt serwisowy, rozes∏aliÊmy jednoczeÊnie do wszystkich w∏aÊcicieli ci´˝arówek Volvo na tym terenie informacj´ o tym, od kiedy dzia∏amy, gdzie si´ mieÊcimy oraz jakie oferujemy us∏ugi. ChcieliÊmy skutecznie dzia∏aç ju˝ od samego poczàtku funkcjonowania serwisu. Coraz bli˝sze w∏àczenie Polski do Unii Europejskiej jest tak˝e szansà dla nas – przewoênicy, chcàc utrzymaç si´ na rynku, b´dà musieli odnowiç swój tabor. Dla nas jest to szansa na podwy˝szenie wyników sprzeda˝y. Dzi´kuj´ za rozmow´. Rozmawia∏: Krzysztof Lipski Pracownicy serwisu w Torzymiu 13 Rurki i kszta∏tki z Poliplastu, produkowane g∏ównie na krajowy rynek, trafiajà do naszych mieszkaƒ, biur, gospodarstw – sà nieodzownym wyposa˝eniem ka˝dego budynku. E CIEKAWOWY ZABUD LEÂNA TRADYCJA Nasza przygoda z Volvo rozpocz´∏a si´ przed pi´cioma laty – opowiada Andrzej Macewicz, Dyrektor OÊrodka Transportu LeÊnego w Âwiebodzinie. Wtedy w naszym parku maszynowym pojawi∏y si´ cztery modele FL10. Najnowszy nabytek to samochody Volvo FM12, przystosowane do przewozu drewna k∏odowego i stosowego. Jak Volvo spisuje si´ w leÊnych warunkach? A. M.: Nasze samochody, wbrew pozorom, nie je˝d˝à przede wszystkim po lasach. Powiedzia∏bym nawet, ˝e wi´kszoÊç przejazdów, oko∏o 85 – 90 procent pokonujà zwyk∏ymi drogami utwardzonymi. Operujàc w obr´bie do 150 kilometrów od bazy, przeje˝d˝ajà w leÊnych warunkach 5 do 10 kilometrów podczas ka˝dego kursu. Pracowaç muszà jednak w ka˝dym terenie. Roz∏adunek drewna do wagonów kolejowych 16 Stàd zapewne koniecznoÊç nap´du kó∏ wszystkich osi... A. M.: Tak, to niezb´dny warunek. Zdaj´ sobie spraw´, ˝e tego typu samochód wykazuje si´ wi´kszym apetytem na paliwo ni˝ tradycyjna ci´˝arówka o nap´dzie 4x2 lub 6x4, jednak dla nas zdecydowanie wa˝niejsze jest zapewnienie jak najlepszych w∏asnoÊci trakcyjnych. Wbrew pozorom, eksploatacja takiego pojazdu, który w trudnych warunkach ma niewielkie ryzyko ugrz´êni´cia, jest dla nas du˝o Andrzej Macewicz – Dyrektor OÊrodka Transportu LeÊnego bardziej op∏acalna ni˝ zakup samochodu zu˝ywajàcego mniej paliwa i jednoczeÊnie mniej sprawnego terenowo. Mamy w tym doÊwiadczenie, gdy˝ eksploatujemy równie˝ pojazdy o uk∏adzie nap´dowym 6x4. Eksploatacja ich w trudnych warunkach to mnóstwo k∏opotów i niepotrzebne obcià˝anie sprz´tu. Podczas jazdy w dobrych warunkach drogowych, z uk∏adu 6x6 mo˝na od∏àczaç oÊ przednià – w ten sposób zmniejsza si´ zu˝ycie paliwa i obcià˝enie mechanizmów przeniesienia nap´du. ˚uraw, przyczepa – Volvo FM12 to chyba samochody samowystarczalne? A. M.: Od samego poczàtku zak∏adaliÊmy, ˝e te samochody majà byç samowystarczalne. Kierowca musi mieç mo˝liwoÊç samodzielnego za∏adunku i roz∏adunku drewna. Poza jednym, nasi kontra- henci nie majà mo˝liwoÊci samodzielnego roz∏adunku pojazdów. Wy k o r z y s t a n i e ˝urawia zainstalowanego na samochodzie umo˝liwia roz∏adunek w∏aÊciwie w dowolnym miejscu. Og∏aszaliÊcie przetarg na zakup kompletnych pojazdów... A. M.: Zakupu samochodów dokonaliÊmy drogà przetargu, oczywiÊcie w oparciu o bran˝owe przepisy. Ze wzgl´dów logistycznych, jak równie˝ celem uzyskania najlepszej ceny zestawu postawiliÊmy na tzw. generalnego dostawc´. Volvo Za∏adunek drewna za pomocà ˝urawia zaoferowa∏o nam warunki najlepsze spoÊród konkurentów. W 2003 roku kupiliÊmy cztery w pe∏ni homologowane zestawy, zbudowane w oparciu o podwozie FM12 6x6 z 380-konnymi silnikami. Zabudow´ oraz przyczepy wykona∏ Polkon Trzcianka. Na tylnym zwisie ci´˝arówki zamontowano ˝uraw EPSILON E 110L o udêwigu na maksymalnym wysi´gu 1000 kg. Specyfika transportu – przewóz tymi pojazdami drewna k∏odowego i stosowego – umo˝liwi∏ wybór ˝urawia lekkiego, posiadajàcego optymalne parametry z punktu widzenia naszych potrzeb. Jedyna ingerencja w podwozie samochodu dotyczy∏a wzmocnienia ramy, która przy tego rodzaju zabudowie musi wytrzymaç znaczne obcià˝enia. Z uwagi na specyficzne warunki pracy, ci´˝arówki zosta∏y wyposa˝one w dzienne kabiny. Ka˝dego dnia kierowcy zje˝d˝ajà do bazy, operujà na obszarze Regionalnej Dyrekcji Lasów Paƒstwowych w Zielonej Górze i oÊciennych terenach dyrekcji L.P. w Szczecinie, Poznaniu i Wroc∏awiu. Jednorazowo przeje˝d˝ajà do 300 kilometrów. Samochód musi zapewniç im doskona∏e warunki pracy, ale le˝anka i d∏uga kabina to w tym przypadku zbytek – o wiele wa˝niejsze jest jak najpe∏niejsze wykorzystanie d∏ugoÊci ramy pod zabudow´. Dzi´kuj´ za rozmow´. Rozmawia∏: Krzysztof Lipski 17 RIUM O T A R O B MOTOLA BARIERA MOCY 600 KM POKONANA! JeÊli chce si´ si´gnàç gwiazd, potrzeba odpowiedniej mocy, aby si´ do nich dostaç. Silnik nowego Volvo FH16 doskonale nadaje si´ do realizacji tego zadania. Nowy silnik D16C – widok od strony lewej Silnik Volvo D16C o mocy 610 KM i du˝ym momencie obrotowym w ca∏ym zakresie pr´dkoÊci obrotowych nale˝y obecnie do najlepszych na rynku. Jest on nie tylko najnowszym, najnowoczeÊniejszym silnikiem firmy Volvo, lecz tak˝e jednym z najbardziej zaawansowanych technicznie i technologicznie na ca∏ym rynku. Oznacza to, ˝e zosta∏a po∏àczona przyjemnoÊç i ekonomika jazdy z niezawodnoÊcià. 18 600 + D16C jest rz´dowym, 6-cylindrowym silnikiem o solidnej konstrukcji opracowanej na podstawie koncepcji, sprawdzonej i przetestowanej w silniku D12, spe∏niajàcym wymagania dotyczàce emisji spalin, okreÊlone normà Euro3. PojemnoÊç skokowa silnika D16 wynosi 16 dm3, a moc w zale˝noÊci od specyfikacji 610 KM (449 kW) lub 550 KM (405 kW). Ma on nowoczesny, elektroniczny uk∏ad sterowania, wa∏ki rozrzàdu umieszczone w zintegrowanej g∏owicy i po cztery zawory na cylinder. Oprócz wyjàtkowo du˝ej mocy, silnik o pojemnoÊci 16 dm3 charakteryzuje si´ szeregiem wielu innych, interesujàcych zalet. Mechanizm rozrzàdu Weêmy na przyk∏ad mechanizm rozrzàdu umieszczony z ty∏u silnika. Zosta∏ on zaprojektowany z jednej strony z myÊlà o polepszeniu ch∏odzenia, zmniejszeniu masy i poziomu ha∏asu wewn´trznego w kabinie, a z drugiej strony obecne usytuowanie pozwala na ∏atwy monta˝ niezale˝nej od sprz´g∏a przystawki odbioru mocy z silnika (umo˝liwiajàcej prac´ zarówno na postoju, jak i podczas jazdy). Maksymalny moment obrotowy mo˝liwy do uzyskania z przystawki odbioru mocy wynosi 1000 Nm podczas postoju i 650 Nm w czasie jazdy. Mo˝na nastawiç ró˝ne parametry pracy przystawki, np. w∏àczony hamulec parkingowy, zakres obrotów silnika, ograniczenie momentu obrotowego, awaryjne zatrzymanie, zdalne uruchamianie i inne. VEB – hamulec silnikowy Volvo Hamulec silnikowy VEB charakteryzuje si´ najwi´kszà mocà w swojej klasie. Maksymalna moc hamowania wynosi a˝ 380 kW (516 KM) przy 2200 obr/min. Jednak tym, co podczas jazdy liczy si´ najbardziej, jest moment obrotowy hamowania. Moment obrotowy hamulca VEB jest znacznie wi´kszy ni˝ w przypadku hamulców silnikowych o innych konstrukcjach. Nawet przy pr´dkoÊci obrotowej 900 obr/min mo˝na uzyskaç moment 1500 Nm, powoli zwi´kszajàc go do wielkoÊci maksymalnej – 1640 Nm przy 2200 obr/min. Innymi s∏owy, w wi´kszoÊci rzeczywistych warunków na drodze mo˝na jechaç z du˝à pr´dkoÊcià Êrednià, bez potrzeby u˝ywania hamulców zasadniczych. Wydajny hamulec silnikowy VEB umo˝liwia w wi´kszoÊci przypadków rezygnacj´ z koniecznoÊci specyfikowania dodatkowego zwalniacza, montowanego na skrzyni biegów (potocznie zwanego retarderem), dzi´ki czemu obni˝amy mas´ w∏asnà pojazdu, jego cen´ a tak˝e obni˝amy koszty serwisowania uk∏adu hamulcowego. W zastosowaniach transportowych, w których jest to konieczne, oczywiÊcie jest mo˝liwoÊç wyposa˝enia pojazdu w kompaktowy zwalniacz hydrauliczny, montowany na skrzyni biegów. Jego sterowanie jest w pe∏ni elektroniczne, zintegrowane z pozosta∏ymi uk∏adami pojazdu, w∏àczajàc VEB i zasadniczy uk∏ad hamulcowy. Ekonomiczny i przyjazny dla Êrodowiska Mo˝na by przypuszczaç, ˝e silnik o tak du˝ej mocy zu˝ywa du˝o paliwa. Jednak nie dotyczy to silnika D16C. Jego zu˝ycie paliwa jest porównywalne z naszym silnikiem o pojemnoÊci 12 dm3. wodni∏o, ˝e po∏àczenie zmniejszonej emisji spalin z ni˝szym zu˝yciem paliwa jest mo˝liwe. Zawsze w gotowoÊci Silnik D16C zapewnia d∏ugà eksploatacj´ samochodu, a jego obs∏uga i konserwacja sà u∏atwione. NiezawodnoÊç silnika uda∏o si´ zwi´kszyç dzi´ki mniejszej iloÊci cz´Êci i zastosowaniu wielu zintegrowanych rozwiàzaƒ technicznych. Przebieg mi´dzy kolejnymi wymianami oleju jest uzale˝niony od sposobu u˝ytkowania pojazdu. Na przyk∏ad przy transportach dalekobie˝nych, przy masie ca∏kowitej zestawu 40 ton, na dobrych drogach, przebiegi mi´dzy wymianami oleju mogà wynosiç 90 000 km. Podczas projektowania silnika zadbano równie˝ o zapewnienie ∏atwego dost´pu do cz´Êci eksploatacyjnych i punktów obs∏ugi. Indywidualny plan serwisowy, dopasowany do potrzeb u˝ytkownika, Poza tym, silnik mo˝na ekonomicznie eksploatowaç w szerokim zakresie pr´dkoÊci obrotowej. Volvo po raz kolejny udo- 19 zapewnia optymalnà eksploatacj´ samochodu ci´˝arowego. Pod innymi wzgl´dami silnik D16C jest bardzo podobny do silnika D12D. Mechanicy znajàcy silnik 12-litrowy nie b´dà mieli k∏opotu z obs∏ugà nowego silnika. Cichy i dobrze ch∏odzony W Volvo FH16 praca silnika nie powoduje m´czàcego ha∏asu. Istotny jest równie˝ fakt spe∏niania przez silnik wymagaƒ Unii Europejskiej dotyczàcych poziomu ha∏asu emitowanego na zewnàtrz. Co wa˝niejsze – uzyskano to bez koniecznoÊci stosowania dodatkowych os∏on t∏umiàcych. Silnik posiada bardzo sprawny uk∏ad ch∏odzenia, dzi´ki czemu mo˝na uzyskaç maksymalnà moc i du˝à Êrednià pr´dkoÊç przejazdowà nawet w warunkach wysokiej temperatury zewn´trznej (w silnikach z mniej sprawnym uk∏adem ch∏odzenia elektroniczny uk∏ad sterujàcy mo˝e ograniczyç maksymalnà moc silnika przy przekroczeniu granicznej temperatury cieczy ch∏odzàcej). Lekka waga ci´˝ka Silnik Volvo D16C, pomimo ˝e zosta∏ zaprojektowany do realizacji trudnych zadaƒ transportowych, jest silnikiem stosunkowo lekkim. Dzi´ki optymalizacji gruboÊci eleKonfiguracja Nowy silnik D16C – widok od strony prawej mentów i wprowadzeniu wielu innych rozwiàzaƒ, masa silnika D16C jest tylko o 140 kg wi´ksza od masy silnika D12D, przy wi´kszej o 4 dm3 pojemnoÊci skokowej. si´ do zmniejszenia zu˝ycia paliwa. Mocny, mocniejszy, najmocniejszy Obecnie trudno znaleêç konkurencj´ dla Volvo, jeÊli chodzi o maksymalnà moc i moment obrotowy silnika (610 KM/449 kW lub 550 KM/405 kW oraz 2800 Nm lub 2500 Nm). W porównaniu do poprzedniej wersji silnika 16-litrowego Volvo – nowy jest l˝ejszy o 100 kg. Oszcz´dny osuszacz powietrza Nowy, sterowany komputerowo osuszacz powietrza optymalizuje iloÊç powietrza w spr´˝arce, przyczyniajàc PojemnoÊç Moc (KM) Moment obrot. (Nm) V8 15.6 580 480 2700 2300 V8 15.9 578 537 2700 2500 R6 12.9 540 480 2350 2200 R6 12.6 530 483 2350 2100 R6 12.8 530 480 2400 2300 Bart∏omiej Górzyƒski Przygotowano na podstawie materia∏ów Volvo Truck Corporation Nm 2800 2700 – 2600 – 2500 – 2400 – 2300 – 2200 – ı ı ı ı ı ı ı ı ı 460 480 500 520 540 560 580 600 620 Zestawienie parametrów najmocniejszych silników konkurencji, wyst´pujàcych w typowych pojazdach 20 Hp OFERTA DLA BIZN ESU SPOSÓB NA INSPEKCJ¢ — WSKAèNIK OBCIÑ˚ENIA OSI Coraz powszechniejsze stajà si´ kontrole Inspekcji Transportu Drogowego, sprawdzajàce mi´dzy innymi, czy ci´˝arówka nie jest prze∏adowana. Cz´sto s∏yszymy od naszych klientów, ˝e kary za przekroczenie dopuszczalnego obcià˝enia na oÊ sà wysokie i egzekwowane bezwarunkowo. W jaki sposób uniknàç mandatu? Wskaênik obcià˝enia osi w starszych modelach Dla u˝ytkowników samochodów ci´˝arowych Volvo, równie˝ starszych modeli, rozwiàzanie jest doÊç proste. Wystarczy zamontowaç wskaênik obcià˝enia osi. Urzàdzenie to wskazuje nacisk na poszczególne osie, mas´ ∏adunku oraz mas´ ca∏kowità pojazdu i przyczepy. Konstrukcja urzàdzenia ró˝ni si´ w przypadku modeli starszych (produkowanych do koƒca 2001 r.) i samochodów FH/FM w wersji 2, ale zasada dzia∏ania i funkcje sà w obu przypadkach identyczne. W niniejszym artykule postaramy si´ przybli˝yç Paƒstwu te urzàdzenia i zach´ciç do ich zastosowania w swoich pojazdach, aby uniknàç w przysz∏oÊci niesympatycznych niespodzianek. Zastosowane w samochodach Volvo FH/FM do koƒca 2001 roku urzàdzenie sk∏ada si´ z montowanej modelu FH/FM do urzàdzenia sterujàcego, ze wzgl´du na innà konstrukcj´, pod∏àczamy maksymalnie do czterech czujników. Dla osiàgi´cia maksymalnej precyzji wskazaƒ powinno si´ instalowaç po jednym czujniku na ka˝dy obwód w pneumatycznym uk∏adzie zawieszenia. Jednostka sterujàca w star- pod radiem jednostki centralnej z wyÊwietlaczem i klawiszami funkcyjnymi, okablowania oraz czujników. W zale˝noÊci od konfiguracji uk∏adu jezdnego stosuje si´ ró˝nà liczb´ czujników. Ogólnie obowiàzuje zasada, ˝e w normalnych warunkach wystarczy jeden czujnik na oÊ. JeÊli natomiast uk∏ad pneumatyczny pojazdu podzielony jest dla danej osi na cz´Êç lewà i prawà, wymagany jest jeden czujnik na ka˝dà ze stron. Do sterownika starszego typu mo˝e byç pod∏àczone do siedmiu czujników, a w przypadku nowego szym typie wskaênika posiada obudow´ o takich samych rozmiarach co radioodbiornik i mo˝e byç zainstalowana w ten sam sposób wewnàtrz kabiny. Czytelny uk∏ad klawiszy funkcyjnych z oznaczeniami w postaci symboli pozwala w ∏atwy sposób odczytaç wskazania masy ∏adunku bàdê nacisku na danà oÊ w dowolnej chwili. W nowym modelu FH/FM nie montuje si´ ju˝ dodatkowej jednostki sterujàcej. Rol´ sterownika przejmuje jedna z kaset sterujàcych pojazdu po uprzednim wgraniu specjalnego oprogramowania. Wskazania obcià˝enia osi w nowych modelach FH/FM wyÊwietlane sà na centralnym wyÊwietlaczu na desce rozdzielczej 21 Wskazania oznaczone symbolami w nowym modelu FH/FM Wszystkie wskazania wyÊwietlane sà na centralnym wyÊwietlaczu na desce rozdzielczej pojazdu. Wskazania opisane sà równie˝ czytelnymi symbolami. Po zamontowaniu urzàdzenia wymagana jest jego kalibracja. WartoÊci wzorcowe dla zestawu drogowego z ∏adunkiem i bez uzyskuje si´ poprzez przeprowadzenie procedury wa˝enia. WartoÊci te wprowadzane sà nast´pnie do sterownika urzàdzenia. W celu zagwarantowania maksymalnej dok∏adnoÊci wskazaƒ przyrzàd powinien byç kalibrowany raz do roku. Dok∏adnoÊç wskazaƒ dla urzàdzeƒ starszego i nowszego typu wynosi +/– 150 kg na oÊ. Wskaêniki obcià˝enia osi mo˝na stosowaç w ciàgnikach siod∏owych oraz podwoziach z przyczepami z pe∏nym zawieszeniem pneumatycznym. W przypadku ciàgnika siod∏owego mo˝liwy jest równie˝ monta˝ urzàdzenia przy zawieszeniu mieszanym – przód resory piórowe, ty∏ za- Typ 1 Typ 2 Nacisk na przednià oÊ pojazdu Typ 3 Tak Tak Tak Tak Nacisk na tylnà oÊ pojazdu Tak Tak Tak Tak Masa ∏adunku pojazdu Tak Tak Tak Tak Masa ca∏kowita pojazdu Tak Tak Tak Tak Nacisk na przednià oÊ przyczepy Nie Tak Tak Nie Nacisk na tylnà oÊ przyczepy Nie Tak Nie Tak Masa ∏adunku przyczepy Nie Tak Tak Nie Masa ca∏kowita przyczepy Nie Tak Tak Nie wieszenie pneumatyczne. Urzàdzenie mo˝na zamówiç jako opcja w pojazdach nowych lub zamontowaç w ju˝ eksploatowanym pojeêdzie w jednym z autoryzowanych serwisów Volvo. Wskaêniki obcià˝enia osi obydwu typów wspó∏pracujà w pe∏ni z systemem logistycznym Dynafleet, który jest obszernie opis any w tym numerze. Maciej Trzebiatowski Przygotowano na podstawie materia∏ów Volvo Truck Corporation Typ 4 Typ 1 Typ 2 Typ 3 Typ 4 Powy˝sza tabela pokazuje, jakie wartoÊci mogà byç mierzone dla danej kombinacji: 1– zawieszenie pneumatyczne, 2 – zawieszenie na resorze piórowym 22 DYNAFLEET – KOMPLETNY SYSTEM LOGISTYCZNY VOLVO Dynafleet to kompletne rozwiàzanie transportowe. System ten pomaga firmom przewozowym w podejmowaniu codziennych decyzji, których efektem jest bardziej wydajne planowanie transportu i lepszy jego nadzór, niezale˝nie od wielkoÊci firmy. Zwi´kszenie iloÊci przewo˝onych ∏adunków oraz monitoring zu˝ycia paliwa i kosztów operacyjnych zwi´kszajà dochodowoÊç. ZARZÑDZANIE TRANSPORTEM U¸ATWIA PRAC¢ OSOBOM ZATRUDNIONYM W TWOJEJ FIRMIE I TWOIM KLIENTOM Transport Manager jest to system informatyczny oferujàcy szereg funkcji logistycznych, wliczajàc w to pozycjonowanie pojazdu. System ten staje si´ narz´dziem dyspozytora w jego codziennej pracy, u∏atwiajàc mu planowanie przewozów, ich kontrol´ i nadzorowanie. System Zarzàdzania Pojazdem (Logger Manager) pozwala na zbieranie i wyÊwietlanie informacji zwiàzanych z pojazdem i pracà kierowcy. W biurze informacje te sà poddawane analizie i przesy∏ane do kierownika transportu oraz biura wynagrodzeƒ. 56 METRÓW SZEÂCIENNYCH POWIETRZA CZY ¸ADUNEK GENERUJÑCY DOCHÓD? Przewóz powietrza nie generuje dochodów. Im wi´kszy ∏adunek znajduje si´ na ci´˝arówce, tym bardziej dochodowy jest przewóz. Ci´˝ar za∏adowanego towaru mo˝na zobaczyç dzi´ki wspó∏pracujàcemu z systemem Dynafleet wskaênikowi obcià˝enia osi, równie˝ opisanemu w tym numerze „Kierunku Volvo”. Czy u˝ytkujesz swoje pojazdy optymalnie? Czy wiesz, którzy kierowcy sà w danej chwili dyspozycyjni i jaki pozosta∏ im mo˝liwy czas jazdy, by podjàç si´ nowych przewozów? Czy znasz dok∏adnà pozycj´ ka˝dego pojazdu? DYNAFLEET W DZIALE ZARZÑDZANIA TRANSPORTEM Za pomocà systemu Transport Manager mo˝na sprawowaç ca∏kowità kontrol´ nad flotà pojazdów. W biurze, na mapie programu Dynafleet, widoczna jest pozycja ka˝dego pojazdu. Ka˝dy pojazd jest oznaczony poprzez ikon´. Zaznaczajàc ikon´, otrzymujemy natychmiast dane o pozycji pojazdu, przewo˝onym ∏adunku i kierowcy. 23 Ta ogólna informacja pozwala dyspozytorowi na wybranie najw∏aÊciwszego pojazdu do realizacji danego przewozu. Dyspozytor wysy∏a do pojazdu zamówienie, okreÊlajàc Transport Manager w nim miejsce odbioru i dostawy towaru. W trakcie realizacji zamówienia mo˝liwe jest Êledzenie jego statusu. Za pomocà Dynafleet mo˝liwe jest wykonywanie zestawieƒ czasu pracy kierowcy. Dzi´ki temu mamy podstaw´ do okreÊlenia, który kierowca dysponuje odpowiednià iloÊcià czasu pracy, by wykonaç dany przewóz. Transport Manager mo˝e byç zintegrowany z systemem administracyjnym w biurze. Zestawienia da- Map&Guide nych mogà stanowiç podstaw´ planowania przysz∏ych przewozów i byç pomocne w fakturowaniu. Po zakoƒczeniu dostawy kierowca wysy∏a raport do biura ze szczegó∏o- 24 wymi informacjami na temat dostarczonego towaru i iloÊci przepracowanych godzin. Mo˝liwe jest zatem natychmiastowe zafakturowanie klienta zaraz po dostawie towaru na miejsce przeznaczenia. Szybkie fakturowanie ma pozytywny skutek na przep∏yw gotówki. Mo˝liwe jest równie˝ zintegrowanie systemu Dynafleet z zewn´trznymi programami, umo˝liwiajàcymi lokalizacj´ pojazdu na poziomie ulic, takimi jak Map&Guide. Dane o dostawach mogà byç równie˝ przes∏ane do internetowej strony firmy przewozowej. Daje to sposobnoÊç klientowi do Êledzenia w∏asnego towaru w okresie ca∏ego przewozu. Paƒstwa oferta mo˝e przewy˝szyç oczekiwania klienta, bez dodatkowych nak∏adów pracy z Paƒstwa strony. KOWALSKI CZY KOWNACKI? Czy dyspozytor powiedzia∏ Kowalski czy Kownacki? Czy musisz zadzwoniç do biura, by si´ upewniç? Ile razy dziennie rozmawiasz z biurem o dostawach? Czy jesteÊ w stanie zaplanowaç swoje godziny pracy i trasy? DYNAFLEET ORAZ KIEROWCA W POJEèDZIE U˝ywanie systemu Dynafleet pozwala uniknàç pomy∏ek. Zamówienia sà przesy∏ane do kierowcy w czytelnej i prostej formie. Inne istotne informacje, takie jak rezerwacja promu, utrudnienia w ruchu i opisy trasy sà wysy∏ane do kierowcy w postaci informacji tekstowej. Rozmowy telefoniczne sà zredukowane do minimum. Firma przewozowa unika pomy∏ek w dostawach i pustych kilometrów. Mo˝liwe jest maksymalne wykorzystanie pojazdu. Poprzez jednokrotne wciÊni´cie przycisku, kierowca potwierdza otrzymanie nowej wiadomoÊci. Minimalizuje to ryzyko niezrozumienia i jest êród∏em pewnych informacji dla dyspozytorów. Kierowca otrzymuje informacj´ sumarycznà o iloÊciach godzin z podzia∏em na przejechane, przepracowane, oczekiwania i odpoczynku. Dzi´ki temu mo˝e dok∏adnie okreÊliç, ile czasu pracy jeszcze mu pozosta∏o i kiedy musi zaplanowaç odpoczynek. W przypadku utraty ∏àcznoÊci, system pozostaje w zawieszeniu, by przekazaç wszystkie wiadomoÊci tu˝ po ponownym nawiàzaniu ∏àcznoÊci. Poniewa˝ wszystkie wiadomoÊci sà zapisywane, w ∏atwy sposób mo˝na si´ cofnàç i zobaczyç poprzednie wiadomoÊci. W przypadku ch∏odni zarówno kierowca, jak i dyspozytor mogà zobaczyç temperatur´ w przestrzeni ∏adunkowej. Za pomocà systemu RDS/TMC, kierowca otrzymuje informacje na temat utrudnieƒ w ruchu i dzi´ki temu jest w stanie je ominàç. Poprzez wciÊni´cie klawisza awaryjnego kierowca mo˝e zasygnalizowaç awari´ pojazdu bezpoÊrednio do Volvo Action Service. Wys∏ana informacja zawiera dane pojazdu i jego lokalizacj´, co przyspiesza pomoc. W PRZYBLI˚ENIU CZY DOK¸ADNIE? Obecnie warunki drogowe majà znaczny wp∏yw na dochodowoÊç firmy przewozowej. Godziny szczytu, styl jazdy, wybór trasy i inne czynniki mogà wp∏ynàç na sukces przedsi´wzi´cia przewozowego. Czy Twoi klienci mogà zawsze liczyç na dostaw´ towaru na czas? W jaki sposób polepszyç dochodowoÊç? Czy Twój proces planowania opiera si´ na zgadywaniu czy na faktach? TY ZADAJESZ PYTANIA — DYNAFLEET UDZIELA ODPOWIEDZI Dynafleet jest systemem transportowym, który kojarzy informacje wy Dynafleet zosta∏ stworzony przez firm´ Volvo. Jest on ca∏y czas rozwijany. Volvo ma ponad 70-letnie doÊwiadczenia w bran˝y transportowej, pozwalajàce firmom przewozowym na bycie konkurencyjnymi. Dynafleet jest cz´Êcià kompletnego rozwiàzania transportowego Volvo. Wybierajàc Volvo, jako partnera w interesach, mo˝na skoncentrowaç si´ na generowaniu zysków w zasadniczej dzia∏alnoÊci. W biurze: TRANSPORT MANAGER Jest to serce systemu Dynafleet. To tu przetwarzane sà informacje z urzàdzeƒ montowanych w pojeêdzie. Program Transport Manager jest instalowany w sieci komputerowej firmy przewozowej i mo˝e byç po∏àczony z jej stronà internetowà. Transport Manager oferuje: • mo˝liwoÊç wysy∏ania i otrzymywania wiadomoÊci • mo˝liwoÊç wysy∏ania zamówieƒ • dok∏adne pozycjonowanie wszystkich pojazdów Gromadzone sà wszystkie • mo˝liwoÊç zintegrowania informacje dotyczàce przewozów. z innymi systemami admiDzi´ki temu mo˝na na przyk∏ad Dane sà zbierane przez d∏ugi sprawdziç zu˝ycie paliwa okres czasu i dzi´ki temu mo˝na nistracyjnymi. dla konkretnego klienta. wychwyciç odchy∏ki, np. zu˝ycia paliwa. Czy pojazd jest W biurze za poÊredSystem udost´pnia zestawienie u˝ytkowany w sposób czasów pracy kierowcy. Dzi´ki temu nictwem internetu: ekonomiczny? Mo˝e nale˝a∏oby daje podstaw´ do naliczania pensji serwisowaç auto cz´Êciej? kierowcy, jak równie˝ u∏atwia mu WEB MANAGER Dane zamówieƒ planowanie pracy. Web Manager to program, który jest u˝ywany na stronie interneDane pojazdu towej firmy przeDane kierowcy wozowej. Pozwala on zobaczyç klientom Twojej firDzi´ki zestawieniu danych pojazdu my status ich zaAnalizujàc g∏´biej, mo˝na oszacowaç dochodowoÊç z czasami pracy kierowcy, mo˝na oszacowaç, poszczególnych przewozów (tras). Czego mo˝na na ile w planowaniu sà uwzgl´dniane mówienia w oparciu np. godziny szczytu? z ró˝nych êróde∏ i pokazuje je na wspólnych raportach. Mo˝na dzi´ki temu porównywaç ró˝ne parametry i wyciàgaç prawid∏owe wnioski, mi´dzy innymi oceniç, jak pojazdy by∏y wykorzystane i czy by∏y u˝ytkowane w sposób ekonomiczny. KRÓTKOTE R M I NOWA OSZCZ¢DNOÂå CZY D¸UGOTERMINOWA INWESTYCJA? Wybór informatycznego systemu transportowego to nie tylko cena jego zakupu. Tak naprawd´ to kwestia uwierzenia w firm´ dostarczajàcà ten system. Instalacja zaawansowanego systemu wià˝e si´ z jego póêniejszym codziennym u˝ytkowaniem przez wiele lat. Dlatego te˝ pewnoÊç wsparcia technicznego powinna byç podstawowym kryterium wyboru. Czy otrzymam pomoc, gdy b´dzie taka potrzeba? Czy system zaspokoi moje oczekiwania, gdy firma przewozowa rozroÊnie si´? Czy firma, która sprzeda∏a system b´dzie nadal istnieç? Informatyczny system transporto- oczekiwaç jeszcze od systemu logistycznego? 25 o uaktualnione dane z Transport Managera. Klient loguje si´ do Twojej strony internetowej i ma tylko dost´p do informacji dotyczàcych jego zamówieƒ. To Twoja firma wybiera te informacje, do których klient mo˝e mieç dost´p. Web Manager oferuje dwojakiego rodzaju korzyÊci: Communication Tool • popraw´ obs∏ugi klientów • zmniejszenie iloÊci telefonów od • mo˝liwoÊç wysy∏ania i otrzymywania wiadomoÊci klientów, dzi´ki czemu dyspozytorzy majà wi´cej czasu na inne • mo˝liwoÊç otrzymywania zamówieƒ i aktualizowania ich statusu zadania. SYSTE M TRANSPORTOWY • mo˝liwoÊç lokalizowania pojazdu bez wychodzenia z biura VOLVO SK¸ADA SI¢ Z URZÑDZE¡ MONTOWANYCH W PO- • przycisk awaryjny (opcjonalnie) JEèDZIE (COMMUNICATION • komunikacj´, niezale˝nie od producenta ci´˝arówki. TOOL LU B I N FOR MATION W pojeêdzie: I N F O R M AT I O N TOOL Urzàdzenie to spe∏nia te same funkcje, co Communication Tool. Ponadto wyposa˝one jest ono w kolorowy monitor, na którym widoczna jest aktualna pozycja pojazdu. Information Tool 1) oferuje dodatkowo: • kolorowy monitor • dost´p do mapy Europy w pojeêdzie lokalizacj´ na mapie • • informacj´ o utrudnieniach w ruchu RDS/TMC. 1) Jest to system przeznaczony dla: - wszystkich modeli FH/FM (FH16 po 1998 roku), - FL12 po 1997 roku, - FL6 po wprowadzeniu nowego modelu w 2000 roku. Przygotowa∏: Tomasz Jaworski TOOL) I OPROGRAMOWANIA W BIURZE (TRANSPORT MANAGER). W pojeêdzie: COMMUNICATION TOOL Urzàdzenie to transmituje do biura wszystkie dane zwiàzane z pojazdem i kierowcà. Wysy∏a ono równie˝ i otrzymuje informacje tekstowe, oraz pozwala zlokalizowaç pojazd dyspozytorowi. Communication Tool oferuje: • pomiar czasu pracy kierowcy • bezprzewodowà transmisj´ danych pojazdu i kierowcy • pomiar zu˝ycia paliwa • pomiar przejechanego odcinka drogi • informacje o temperaturze w przestrzeni ∏adunkowej (ch∏odnie) Information Tool 26 VOLVO W MEDIACH MOCNIEJSZY FM W czasie paryskich targów budowlanych Intermat, firma Volvo Trucks wprowadzi∏a na rynek samochód ci´˝arowy Volvo FM12, wyposa˝ony w silnik D12D o mocy 460 KM. Dzi´ki silnikowi o wi´kszej mocy, FM12 nadaje si´ do realizowania jeszcze trudniejszych ni˝ do tej pory zadaƒ. RównoczeÊnie z silnikiem o wi´kszej mocy, oferowane b´dà te˝ dwa nowe rozwiàzania – skrzynia biegów Powertronic oraz niezale˝na od sprz´g∏a przystawka odbioru mocy. maj 2003 MOC ZAWSZE POD R¢KÑ Ponad pó∏tora roku po premierze nowego Volvo FH12 szwedzki koncern wprowadza na rynek najci´˝szà i najmocniejszà odmian´ swojego pojazdu flagowego – FH16. Producent spodziewa si´ równie˝ zmian w przepisach europejskich dotyczàcych dopuszczalnych mas ca∏kowitych samochodów ci´˝arowych, które poruszajà si´ po naszych drogach. Nowe FH16 oparto na najpopularniejszym pojeêdzie z rodziny Volvo, czyli FH12. Zawiera on jednak w∏asne rozwiàzania i charakteryzujà go parametry, na myÊl o których szybciej bije serce prawdziwego truckera. Najwi´kszà nowoÊcià jest silnik D16C. Jest to nowa konstrukcja bazujàca na architekturze wczeÊniej wprowadzonych jednostek D12C i D9A, czyli szeÊç cylindrów w uk∏adzie rz´dowym, cztery zawory na ka˝dy z nich i wa∏ek rozrzàdu umieszczony w g∏owicy. W tej chwili silnik spe∏nia norm´ Euro3, a w przysz∏oÊci zostanie dostosowany do Euro4. (...) Nadzieje na zmiany tej pojedynczego zestawu drogowego. Podniesienie DMC do 60 ton i d∏ugoÊci zestawu do 25,25 m pozwoli∏oby zmniejszyç liczb´ pojazdów na drogach, mimo wzrostu przewo˝onej masy towarowej. Przy takiej kalkulacji dwa samochody ci´˝arowe zastàpi∏yby 3 dzisiejsze zestawy. Dalszymi korzyÊciami takiej zmiany, oprócz zmniejszenia t∏oku na drogach i emisji spalin, by∏oby te˝ ∏àczne obni˝enie zapotrzebowania na zu˝ycie paliwa, a przez to spadek kosztów transportu. lipiec 2003 W chwili obecnej obszarami zastosowaƒ pojazdów z silnikami o mocach przekraczajàcych 500 KM jest transport drewna, przewozy ponadgabarytowe oraz sektor militarny. W krajach skandynawskich, gdzie dopuszczalnà masà zestawu jest 60 ton, a d∏ugoÊcià 25,25 m, pojazdy tej klasy sà cz´Êciej spotykane na drogach. Podobnie jest np. w Australii, czy Stanach Zjednoczonych. Volvo Trucks pok∏ada jednak nadziej´ w zmianach administracyjnych regulujàcych dopuszczalne masy i d∏ugoÊci pojazdów ci´˝arowych w Europie. Wed∏ug prognoz wynikajàcych z raportu Komisji Europejskiej na temat polityki transportowej Unii Europejskiej, przewozy drogowe od 1998 do 2010 roku wzrosnà o prawie 40%. To oznacza wi´ksze, o podobnà wartoÊç, zag´szczenie samochodów na drogach albo te˝ zwi´kszenie, wzorem Skandynawów, dopuszczalnej masy ca∏kowi- INTELIGENTNY TEMPOMAT SYSTEM ACC W NOWYM VOLVO FH16 Bezpieczeƒstwo jazdy samochodem ci´˝arowym zale˝y tak˝e od utrzymania odpowiedniego odst´pu od poprzedzajàcego pojazdu, bowiem nag∏e zatrzymanie 40 tonowego kolosa nie jest takie proste. W najnowszym Volvo FH16 zastosowano nowe urzàdzenie, które automatycznie taki odst´p utrzymuje – aktywny tempomat ACC (Adaptive Cruise Control). System ACC jest stworzony do d∏ugich przejazdów w warunkach du˝ego nasilenia ruchu. Pojazd ci´˝arowy automatycznie dostosowuje si´ do rytmu ruchu na drodze, zaÊ kierowca niepoddawany dodatkowym stresom mniej si´ m´czy podczas pracy za kó∏kiem. lipiec 2003 27 DOWODY Tylko Volvo ze swojà 75-letnià tradycjà podobnie jak inne pojazdy ci´˝arowe Volvo, we wprowadzaniu nowatorskich seria FM/FH nie przestaje usta- rozwiàzaƒ i nieustajàcym nawiaç nowych standar- dà˝eniem do post´pu dów w zakresie bez- mia∏o odwag´ zastàpiç pieczeƒstwa, najbardziej jakoÊci poszukiwane i troski o Êrodowisko. Poza w Europie samochody ci´- wszelkimi innymi udos- ˝arowe – oryginalnà seri´ konaleniami, FM/FH. Ale potwierdzajàce s∏usznoÊç znaczàcà innowacj´ stanowi nowa decyzji skrzynia biegów Volvo – dowody pochodzàce od I-Shift, dzi´ki której seria przewoêników, którzy doÊwiadczyli zalet nowej FM/FH serii Volvo FM/FH, sà niezbite. Volvo spe∏ni∏o samochodów wszystkie sk∏adane obietnice, dotyczàce doskona- Sprawdê to sam i poczuj ∏ego Êrodowiska pracy kierowcy, dalszej poprawy ró˝nic´, jakà zapewnia ogólnej wydajnoÊci, czasu sprawnoÊci pojazdu prawdziwy i oszcz´dnego zu˝ycia paliwa. OczywiÊcie, Volvo FM / FH. staje si´ liderem ci´˝arowych wÊród ci´˝kich w Europie. post´p: VOLVOTRUCKS.DRIVING PROGRESS www.volvopolska.pl POJAZDY CZ¢ÂCI SERWIS FINANSOWANIE
