I międzynarodowy konkurs kompozycji szachowych WOLA

I międzynarodowy konkurs WOLA GUŁOWSKA 1988:
szachowe bliźniaki typu polskiego
Ogłoszony w roku 1988 międzynarodowy konkurs kompozycji szachowych w Woli Gułowskiej spotkał się z ogromnym
zainteresowaniem miłośników królewskiej gry. 150 problemistów z 17 krajów nadesłało bowiem 256 utworów.
Szczególnie imponująco wypadł dział matów pomocniczych w 3 posunięciach typu polskiego, w którym konkurowało aż 172
zadania – rekord do dzisiaj niepobity!
Koniecznie należy odnotować również i twórcze rezultaty imprezy. Najpierw kilka niezbędnych wyjaśnień. Bliźniaki typu
polskiego to takie pozycje, w których po zmianie kolorów wszystkich bierek powstaje nowe zadanie z takim samym warunkiem.
Pionierskie kompozycje skomponowane zostały w klatach 1959 – 1960 przez Czecha Ludwika Štepana oraz Holendra Fredericka
Nanninga. Skąd nazwa „typ polski”? Otóż praktyczne założenia takich kompozycji wypracował wybitny polski kompozytor szachowy
Jan Rusek. Do zadań typu polskiego wprowadził obok nadrzędnego założenia – aktywnej roli przynajmniej jednego pionka w każdej
pozycji - nakaz bezwzględnej ekonomii, tj. wymóg aktywnego udziału w grze i matach wszystkich bierek poza królem strony
matującej. Komponowanie zadań tego typu przy 3 i większej ilości posunięć stawia przed twórcą ogromne trudności techniczne. I tak
dla przykładu w jednym z polskich konkursów poprzedzających naszą imprezę brało udział 17 kompozycji, z których tylko jedna
okazała się poprawna!
Warto w tym miejscu przytoczyć opinię sędziego konkursu – międzynarodowego arbitra Eugeniusz Iwanowa: „bliźniaki typu
polskiego są specyficznym gatunkiem kompozycji szachowej, w którym ideałem jest aktywna gra pionków oraz wykonywanie
posunięć wszystkimi bierkami zarówno w jednej, jak i drugiej pozycji. O tym, jak trudno skomponować takie zadanie, świadczy nasz
konkurs. Jego poziom oceniam jako bardzo wysoki. I ja osobiście nie widziałem naraz tylu ciekawych i dobrych matów
pomocniczych typu polskiego. Sądzę, że jest to wynik polityki prowadzonej przez naszych problemistów, którzy od dłuższego czasu
propagują na świecie ten rodzaj matów pomocniczych.”
Poniżej przedstawiam wybór kompozycji wyróżnionych w naszym konkursie. Dla porządku wspomnę, że mat pomocniczy to
takie zadanie, w którym zaczynają czarne i pomagają białym w zamatowani czarnego króla w określonej ilości posunięć.
I nagroda
Waldemar TURA (Polska)
(3+3)
h#3 typ polski
(3+3)
a) 1.Kd7 d6 2.Ga5 Kd5 3.Gd8 Gc6#
b) 1.d4 Ke7 2.Ke5 Ge6 3.Ge4 Gd6#
Jedyna jak dotychczas (a upłynęło ponad ćwierć wieku!) realizacja echa kameleonowego [tj. identycznej pozycji matowej z zamianą
koloru pól zajmowanych przez bierki) w typie polskim!
II nagroda
Aleksiej IWUNIN (Rosja)
(3+3)
h#3 typ polski
a) 1.Sg4 We3 2.Kh5 f4 3.Gg6 Wh3#
Maty na tym samym polu h3 i po dwa blokowania w każdej pozycji.
(3+3)
b) 1.f2 Sf3 2.Kf1 Gf5 3.We2 Gh3#
III nagroda
Marcin BANASZEK (Niemcy)
(3+3)
h#3 typ polski
a) 1.Gf8 g6 2.Ge7 g7 3.Gd7 g8H#
Uwolnienia gońców e6 w obu pozycjach!
(3+3)
b) 1.Wh4 Gc4 2.g4 Gf4 3.Kh3 Gf1#
IV nagroda
Jorge KAPROS (Argentyna)
(2+3)
h#3 typ polski
a) 1.Kh6 Kf6 2.Gh5 g4 3.Wh7 g5#
Trzy blokowania i słaba promocja z matami idealnymi.
(3+2)
b) 1.g1W Gc6 2.Wd1 Kg6 3.Wd6 We8#
6 wyróżnienie honorowe
Jurij BIEŁOKOŃ (Ukraina)
(3+3)
h#3 typ polski
(3+3)
a) 1.Gc7 d5+ 2.Kd6 Kd4 3.Wd7 Gc5# b) 1.d3 Gh8 2.Ge3 Wg7 3.Kd4 Wg4#
Niespodziewany mat z baterii utworzonej w toku gry w pozycji b!
W czterech powyższych kompozycjach gra kończy się matami wzorowymi, tj. przy udziale wszystkich poza królem figur strony
matującej, a pola wokół czarnego króla atakowane były tylko jeden raz albo zajmowane przez czarną bierką. Mat idealny powstaje
wtedy, gdy wszystkie bierki uczestniczą w pozycji finalnej i występuje w zadaniu wyróżnionym IV nagrodą.
Adamów, 2 października 2014
Waldemar Tura