docPotrzeby zdrowotne i opiekuńcze ludzi starych
download 
Reklamacja Transkrypt
Potrzeby zdrowotne i opiekuńcze ludzi starych
Potrzeby zdrowotne i opiekuńcze ludzi starych Klaudia Dobrowolska Plan prezentacji 1. Definicje: zdrowie, starzenie się populacji, pomyślne starzenie się 2. Etapy procesu starzenia się 3. Stan zdrowia osób starych 4. Czynniki wpływające na stan zdrowia 5. Problemy zdrowotne 6. Opieka długoterminowa 7. Pomoc społeczna Zdrowie Całkowity brak choroby, kalectwa, stan pełnego fizycznego umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia). (WHO) Proces starzenia się populacji Systematyczny wzrost odsetka osób starych w populacji. (Okólski, Fihel) Pomyślne starzenie się Rowe i Kahn w 1987 roku wprowadzili pojęcie „starzenia pomyślnego”. Termin ten oznacza optymalny przebieg starzenia, który cechują: – brak chorób, – pozytywne zachowania zdrowotne (m. in. zdrowa dieta i aktywny styl życia), – minimalne deficyty fizjologiczne, psychologiczne i społeczne, przypisywane wiekowi kalendarzowemu. Etapy procesu starzenia się • Wiek przedstarczy (45-59) • Wiek starzenia się (60-74), nazywany także wczesną starością, w tym przedziale wiekowym znajdują się tzw. młodzi-starzy • Wiek starczy (75-89), określany również mianem później starości, do tego przedziału wiekowego należą tzw. starzystarzy • Długowieczność (co najmniej 90 lat) Stan zdrowia osób starych Źródło: Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., GUS, Warszawa 2011 Ludność oceniająca swoje zdrowie poniżej oceny dobrej według grup wieku (w odsetkach) Źródło: Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r., GUS, Warszawa 2016 Ludność w wieku 30 lat i więcej oceniająca swoje zdrowie jako złe lub bardzo złe według wieku i poziomu wykształcenia (w odsetkach) Źródło: Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r., GUS, Warszawa 2016 Średnia liczba schorzeń przewlekłych na 1 osobę wg wieku Źródło: Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., GUS, Warszawa 2011 Czynniki wpływające na stan zdrowia • • • • • • • Cechy genetyczne (choroby dziedziczne) Przebyte wcześniej choroby Styl życia, aktywność, nawyki Sytuacja materialna Dbanie o stan zdrowia Dostępność świadczeń zdrowotnych Stosowanie się do zaleceń lekarzy Problemy zdrowotne • Sfera biologiczna • Sfera psychiczna • Sfera społeczna Sfera biologiczna • Brak samodzielności w aktywnościach życiowych (dotyczy podstawowych czynności codziennych takich jak ubieranie, przyjmowanie posiłków i korzystanie z toalety) • Ograniczenie mobilności i ograniczenia ruchowe • Unieruchomienie z powodu schorzeń – przebywanie w obrębie łóżka • Występowanie trudności w przygotowaniu i przyjmowaniu posiłków • Występowanie różnorodnych dolegliwości bólowych • Wysokie ryzyko upadków • Utrudnienia w czynnościach codziennych powodowane dusznością wysiłkową i spoczynkową • Utrudniony kontakt słowny i komunikacja • Zaburzenia: • snu • układu pokarmowego • wzroku i słuchu Sfera psychiczna • Występowanie zaburzeń pamięci, koncentracji, nastroju • Niska samoocena i poczucie niższej wartości • Brak akceptacji siebie, zmieniającego się wyglądu, poczucie bezradności • Odczuwanie stopniowej utraty energii życiowej • Utrata poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego • Lęk przed śmiercią Sfera społeczna • • • • • Występowanie uczucia osamotnienia Poczucie wyobcowania społecznego Trudności w kontaktach międzyludzkich (np. z rodziną) Brak opieki ze strony najbliższych osób Konieczność sprawowania opieki nad współmałżonkiem lub inną osobą • Obciążenie opieką Opieka długoterminowa • Zakłady opiekuńczo-lecznicze – udzielają całodobowych świadczeń zdrowotnych i obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji. Pacjentom tym zapewnia się produkty lecznicze i wyroby medyczne niezbędne do leczenia, pielęgnacji i rehabilitacji. • Zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze – udzielają świadczeń zdrowotnych w cyklu całodobowym, oprócz pielęgnacji i rehabilitacji obejmują swoją działalnością także opiekę nad pacjentami niewymagającymi leczenia w szpitalu oraz zapewniają im środki potrzebne do kontynuacji leczenia. Opieka długoterminowa • Zakłady rehabilitacji leczniczej – udzielają świadczeń zdrowotnych polegających na działaniach usprawniających, które służą zachowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. • Hospicja – ich działalność polega na sprawowaniu wszechstronnej opieki zdrowotnej, psychologicznej i społecznej nad pacjentami znajdującymi się w stanie terminalnym oraz opieki nad rodzinami tych pacjentów. Najważniejsze w hospicjum jest wsparcie dla pacjenta i jego rodziny w celu jak największego złagodzenia cierpienia, bólu i dolegliwości związanych z chorobą. Liczba łóżek i pacjentów w zakładach nadzorowanych przez NFZ Źródło: na podstawie „Rocznika Statystycznego 2011” GUS Pomoc społeczna • System pomocy społecznej koncentrujący się na pomocy osobom niezaradnym życiowo, które z rożnych przyczyn nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, czy to ze względu na brak środków do życia, czy stan zdrowia. • System ten obejmuje wszystkich obywateli – dzieci, młodzież, dorosłych. Osoby starsze stanowią jedną z grup objętych działaniem tego systemu. Częstość występowania trudności w czynnościach domowych (w %) Źródło: Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., GUS, Warszawa 2011 Częstość występowania trudności w samoobsłudze (w %) Źródło: Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., GUS, Warszawa 2011 Domy pomocy społecznej • W domach pomocy społecznej zamieszkują osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, które nie mogą samodzielnie funkcjonować na co dzień. • Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze i edukacyjne nakierowane na zaspokajanie potrzeb pensjonariuszy. Opieka domowa Opieka domowa nad osobą wymagającą opieki częściowej lub całodobowej w jej miejscu zamieszkania, pacjent nie jest odrywany od swojego dotychczasowego środowiska, rodziny i nie musi być do niego przystosowywany. Z drugiej strony to członkowie rodziny muszą się przystosować do zaistniałej sytuacji i konieczności sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny (rezygnacja z zatrudnienia lub przebywanie na urlopie). Ośrodki wsparcia Osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność, wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia. • Ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi • Dzienny dom pomocy • Klub samopomocy Bibliografia • Stan zdrowia oraz potrzeby zdrowotne i opiekuńcze ludzi starych – Robert Suszko • Współczesne zjawiska demograficzne a problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa – Kazimiera Zdziebło • Problemy opiekuńcze u osób w starszym wieku – Marta Muszalik, Monika Biercewicz • Zaspokajanie potrzeb zdrowotnych ludzi starych – Wojciech Pędlich • Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r. , GUS, Warszawa 2011 • Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r. , GUS, Warszawa 2016 • Potoczne definicje pomyślnego starzenia się – Jerzy Halicki
