Warszawski model wspomagania szkół i

„Warszawski model wspomagania szkół i przedszkoli jako przykład systemowego
rozwiązania dla obszarów metropolitalnych”
- projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego W listopadzie 2013 r. uruchomiliśmy projekt „Warszawski model wspomagania szkół i przedszkoli, jako
przykład systemowego rozwiązania dla obszarów metropolitalnych” współfinansowany w ramach Działania
3.5 z funduszy EFS. Projekt realizowany jest w ramach projektu systemowego „System doskonalenia
nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół”, wdrażanego na zlecenie
Ministerstwa Edukacji Narodowej przez centralna placówkę doskonalenia nauczycieli Ośrodek Rozwoju
Edukacji. Projekt w Warszawie realizowany będzie do czerwca 2015 r.
Beneficjentem jest m.st. Warszawa reprezentowane przez Biuro Edukacji, które realizuje zadania projektowe
we współpracy z dwoma Partnerami zewnętrznymi: Towarzystwem Amicus oraz Fundacją Humanites.
Realizatorów projektu wspiera samorządowa placówka doskonalenia Warszawskie Centrum Innowacji
Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, które odpowiada za część merytoryczną zadań oraz Poradnia
Psychologiczno-Pedagogiczna nr 13 i Poradnia Specjalistyczna Młodzieżowy Ośrodek Profilaktyki i
Psychoterapii „MOP” (Partnerzy wewnętrzni).
Do warszawskiego projektu zakwalifikowało się 150 placówek, w tym 137 szkół – szkół podstawowych,
gimnazjów, zasadniczych szkół zawodowych, techników, liceów ogólnokształcących oraz 13 przedszkoli.
1
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Wydział Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia Nauczycieli
Główny cel projektu to zapewnienie kompleksowego wsparcia szkołom i przedszkolom w obszarze
doskonalenia nauczycieli.
Cele szczegółowe projektu to:
1. Poprawa spójności programów doskonalenia nauczycieli z potrzebami warszawskich szkół
i przedszkoli, poprzez wdrożenie rocznych planów wspomagania (RPW) placówki
2. Podniesienie kompetencji dyrektorów z placówek, które przystąpiły do projektu w zakresie
przeprowadzenia diagnozy potrzeb placówki w obszarze doskonalenia i zastosowania wniosków
z przeprowadzonej oceny procesu doskonalenia
3. Poprawa zdiagnozowanych obszarów do rozwoju szkół i przedszkoli objętych wsparciem dzięki
dostarczeniu narzędzi zgodnych ze diagnozowanymi potrzebami w każdej placówce
4. Poprawa współpracy dyrektorów i nauczycieli w placówkach m.st. Warszawy poprzez organizację sieci
i samokształcenia
PIERWSZE ZADANIE PROJEKTOWE
W celu zapewnienia szkołom i przedszkolom kompleksowego wsparcia w obszarze doskonalenia rady
pedagogicznej wykorzystano opracowane w projekcie systemowym „System doskonalenia nauczycieli oparty
na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół” dwadzieścia cztery oferty doskonalenia nauczycieli.
Oferta doskonalenia – to opis rocznego procesu wspomagającego rozwój szkoły lub przedszkola. Jest podstawą
do zbudowania w konkretnej placówce szczegółowego rocznego planu wspomagania (RPW) z wybranego
obszaru pracy szkoły/przedszkola. Każda szkoła i każde przedszkole biorące udział w projekcie wybiera
maksymalnie dwie oferty doskonalenia, na podstawie których buduje roczne plany wspomagania. Jedna oferta
doskonalenia jest realizowana w czasie jednego cyklu doskonalenia, który ma trwać min. 7 miesięcy. Każda
placówka zrealizuje w ramach całego projektu 2 cykle.
Roczny plan wspomagania (RPW) – to plan, który będzie realizowany w danej szkole lub przedszkolu. RPW
obejmie cały proces: od diagnozy potrzeb, poprzez planowanie i realizację konkretnych działań (np. warsztaty,
szkolenia, konsultacje), pomoc nauczycielom we wprowadzaniu zmiany, aż po ewaluację podjętych działań.
Wybór tematów ofert następuje po przeprowadzeniu diagnozy potrzeb placówek, spośród następujących
tematów:
1. Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny?
2. Ocenianie kształtujące.
3. Techniki uczenia się i metody motywujące do nauki.
4. Uczeń – aktywny uczestnik procesu uczenia się.
5. Wykorzystanie EWD w ewaluacji wewnętrznej szkoły.
6. Oferta edukacyjna drogą do właściwej realizacji podstawy programowej.
7. Wspieranie pracy wychowawców klas – bezpieczna szkoła.
8. Postawy uczniowskie. Jak je kształtować?
9. Budowa koncepcji pracy szkoły.
10. Praca z uczniem młodszym.
11. Praca z uczniem zdolnym.
12. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
13. Wykorzystanie TIK na zajęciach edukacyjnych – bezpieczny Internet.
14. Projekt edukacyjny w szkole.
15. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym.
16. Rodzice są partnerami szkoły.
17. Nauczyciel 45+.
18. Szkoła promuje wartość edukacji.
19. Doradztwo edukacyjno-zawodowe w szkole.
20. Efektywna organizacja pracy zespołów nauczycielskich.
21. Współpraca nauczycieli w prowadzeniu procesów edukacyjnych.
2
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Wydział Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia Nauczycieli
22. Jak efektywnie wykorzystać wyposażenie i warunki lokalowe szkoły?
23. Jak i po co prowadzić ewaluacje wewnętrzną?
24. Pierwszy/drugi rok pracy dyrektora szkoły.
Możliwe jest również opracowanie oferty specjalnej, swoistej dla pojedynczej placówki, jeżeli taką potrzebę
wykażą wyniki przeprowadzonej diagnozy.
Szkolny organizator rozwoju edukacji (SORE) – to specjalista zewnętrzny (spoza szkoły/przedszkola)
bezpośrednio współpracujący z placówką w realizacji rocznego planu wspomagania. Do jego zadań należą m.in.:
pomoc w diagnozie potrzeb szkoły/przedszkola oraz dostosowaniu oferty doskonalenia do zdiagnozowanych
potrzeb, a następnie pomoc w zbudowaniu RPW. W ramach realizacji RPW SORE zorganizuje szkolenia
(warsztaty, konsultacje, wykłady), pomoże nauczycielom wdrażać do praktyki szkolnej nowe umiejętności oraz
przygotuje sprawozdanie z ewaluacji działań.
W razie potrzeby, w trakcie realizacji RPW będzie możliwość skorzystania z pomocy ekspertów zewnętrznych,
specjalistów z konkretnej dziedziny. Ich zadaniem będzie przygotowanie i przeprowadzenie dostosowanych do
potrzeb szkoły warsztatów i/lub innych zaplanowanych form doskonalenia.
Etapy realizacji rocznego planu wspomagania:
1. Diagnoza (grudzień 2013 r. – luty 2014 r.):
a. dobór najlepszych dla danej szkoły/przedszkola ofert doskonalenia na podstawie:
• wywiadu z dyrektorem (zebranie informacji o szkole),
• wywiadu z nauczycielami (spotkanie z radą pedagogiczną),
• warsztatu diagnostyczno-rozwojowego dla zespołu wyłonionego z rady pedagogicznej (pogłębiona
autodiagnoza i określenie priorytetów rozwojowych szkoły),
b. ułożenie RPW, w tym głównie szczegółowego harmonogramu realizacji RPW wraz z doborem form
doskonalenia.
2. Doskonalenie pracy nauczycieli (marzec 2014 r. – kwiecień 2014 r.):
- przeprowadzanie, zgodnie z przyjętym harmonogramem, działań niezbędnych
zdiagnozowanych problemów:
• warsztatów dla nauczycieli (formy aktywne) – 15 h,
• innych form spotkań grupowych (wykłady, konsultacje grupowe) – 12 h.
do
rozwiązania
3. Przełożenie nowych umiejętności nauczycieli na szkolną praktykę (kwiecień 2014 r. – czerwiec 2014 r.):
a. konsultacje indywidualne (spotkania coachingowe, indywidualne poradnictwo dla dyrektora i nauczycieli) –
10 h,
b. wspólna analiza trudności związanych z wykorzystaniem w bieżącej pracy nowych procedur i zasad działania
(konsultacje grupowe) – 5 h.
4. Przygotowanie sprawozdania z rocznego planu wspomagania (czerwiec 2014 r. – sierpień 2014 r.):
a. przygotowanie i przeprowadzenie ankiet z przebiegu wspomagania – 2 h,
b. opracowanie sprawozdania z rocznego planu wspomagania, a następnie przedstawienie sprawozdania
dyrektorowi i nauczycielom – 4 h,
c. przygotowanie (wspólnie z dyrektorem i nauczycielami) rekomendacji do pracy w kolejnym roku szkolnym –
3 h.
Zgodnie z wynikami diagnoz, po uzgodnieniu z dyrektorami szkół, do projektu przystępują nauczyciele.
Pierwszeństwo przy naborze mają nauczyciele o krótkim stażu w zawodzie (do 5 lat) i/lub stażu pracy
w placówce. Projekt przewiduje objęcie wsparciem 3250 dyrektorów i nauczycieli.
DRUGIE ZADANIE PROJEKTOWE
Drugim działaniem projektowym jest utworzenie i prowadzenie sieci współpracy i samokształcenia. Wniosek
o dofinansowanie projektu przewiduje udział 352 nauczycieli i dyrektorów w ramach sieci współpracy
3
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Wydział Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia Nauczycieli
i samokształcenia. Pierwszeństwo do udziału w sieci mają nauczyciele ze szkół zakwalifikowanych do projektu,
a 35 miejsc zostanie przeznaczonych dla nauczycieli i dyrektorów ze szkół nieuczestniczących w projekcie.
W ramach warszawskiego projektu powstanie w każdym roku realizacji projektu 8 sieci, które w zależności
od potrzeb będą miały charakter przedmiotowy lub problemowy.
Sieć współpracy i samokształcenia – to zespół 20–25 dyrektorów i nauczycieli z różnych szkół i przedszkoli,
którzy w zorganizowany sposób współpracują ze sobą. Członkowie sieci spotykają się 3–5 razy w roku
szkolnym (optymalnie w odstępach około 2 miesięcy). Między spotkaniami pracują na platformie internetowej
udostępnionej przez ORE www.doskonaleniewsieci.pl. (forum wymiany doświadczeń, materiały
samokształceniowe, forum dyskusyjne). Za sprawną organizację funkcjonowania sieci będzie odpowiedzialny
koordynator sieci.
Każda szkoła i każde przedszkole biorące udział w projekcie może wybrać maksymalnie dwie sieci, do których
przystąpi (jedna sieć w czasie jednego cyklu doskonalenia), spośród sieci opracowanych w projekcie „System
doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół”:
W projekcie warszawskim w pierwszym roku zapraszamy do udziału w pracach sieci wyłącznie dyrektorów
placówek. W wyniku analizy przeprowadzonej diagnozy potrzeb proponujemy dyrektorom udział
w następujących sieciach:
Rola dyrektora w promocji i budowaniu wizerunku szkoły.
Zadania dyrektora w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole.
Pozapedagogiczne obowiązki dyrektora szkoły.
Rozwijanie twórczego myślenia uczniów, jako element koncepcji pracy szkoły.
Nauczyciele pracują zespołowo - rola dyrektora w organizowaniu pracy rady pedagogicznej.
Szkolna absencja, jako problem do pracy zespołu kierowniczego szkoły.
Dyrektor szkoły kształcącej w zawodzie wobec nowych wyzwań edukacyjnych
(dla dyrektorów techników i szkół zasadniczych).
8. Przedszkole równych szans, jako koncepcja pracy placówki (dla dyrektorów przedszkoli).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Organizacja pracy sieci:
1. Udział w sieci współpracy
Do współpracy w sieciach przystępują nauczyciele i dyrektorzy szkół oraz przedszkoli biorących udział
w projekcie oraz zaproszeni dyrektorzy ze szkół i przedszkoli spoza projektu. Dyrektorzy zapisują się opcjonalnie
do nie więcej niż dwóch sieci z powyższego katalogu (ze względu na możliwość utworzenia odpowiednio
liczebnych grup). W przypadku sieci „nauczycielskich”, które będą tworzone w przyszłym roku szkolnym
dyrektor rekomenduje nauczycieli, którzy będą brali udział w pracach poszczególnych sieci.
2. Liczebność sieci
Optymalna liczebność grupy współpracujących w ramach jednej sieci to 20–25 osób. Liczba ta pozwoli
na wzajemne poznanie się członków grupy oraz na efektywną pracę zarówno w czasie spotkań, jak i w trakcie
działań podejmowanych na platformie internetowej.
3. Spotkania członków sieci
Istotnym elementem pracy sieci będzie możliwość uczestniczenia w spotkaniach. Ich celem jest nie tylko
poznanie się członków grupy i wzajemna wymiana doświadczeń, lecz także efektywne podnoszenie
kompetencji zawodowych i umiejętności związanych z tematyką pracy sieci. W ramach sieci możliwe będzie
organizowanie doskonalenia w zróżnicowanych formach obejmujących zarówno spotkania z udziałem
zewnętrznych ekspertów (np. wykłady, warsztaty, konsultacje grupowe), jak i wszelkie formy inicjowane przez
koordynatora (np. organizowanie lekcji pokazowych, omawianie dobrych praktyk, wspólne poszukiwanie
optymalnych rozwiązań bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych). W Warszawie od 2009 roku
z powodzeniem funkcjonuje sieć szkół które otrzymały Certyfikat Prezydenta m.st. Warszawy WARS i SAWA dla
szkół wspierających uczniów uzdolnionych. Ich doświadczenia będą wykorzystywane w tym projekcie.
4
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Wydział Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia Nauczycieli
4. Praca na platformie:
W okresie między spotkaniami działania sieci wspierane będą poprzez aktywności podejmowane
na platformie internetowej ORE. Członkowie sieci będą mieli możliwość uczestniczenia w moderowanym forum
wymiany doświadczeń i forum dyskusyjnym oraz korzystania z materiałów samokształceniowych i innych
zasobów edukacyjnych. Przewiduje się zróżnicowanie poziomów dostępności do platformy: pełen dostęp dla
zalogowanych członków sieci dający możliwość uczestnictwa w grupach dyskusyjnych oraz zamieszczania
własnych materiałów dydaktycznych, przykładów dobrych praktyk, scenariuszy zajęć itp.
Na potrzeby projektu warszawskiego została stworzona Interaktywna Witryna Komunikacyjna
i Administracyjna Projektu www.wawaedu.pl której zadaniem jest usprawnienie zarządzania
i zapewnienie bezpiecznej komunikacji.
TRZECIE ZADANIE PROJEKTOWE
W trakcie realizacji projektu zostanie opracowany Warszawski Program Wspomagania (WPW). Będzie to
dokument zawierający informacje o realizacji wspomagania placówek w mieście. WPW – wstępny, to dokument
który będzie przygotowywany w początkowej fazie pierwszego z cyklów doskonalenia i modyfikowany przed
realizacją drugiego cyklu. WPW – wersja końcowa, to strategia działań zaplanowanych w poszczególnych
cyklach doskonalenia i w ramach sieci współpracy i samokształcenia. Będzie zawierał informacje zbiorcze
na temat wszystkich RPW realizowanych w placówkach (zdiagnozowane obszary problemowe, planowe
działania) oraz harmonogram i tematykę pracy sieci. WPW przybliży istotę projektu, jego cele i główne
założenia, zgodne z metropolitalną polityką miasta, jak również doświadczenia z realizacji projektu. Warszawski
Program Wspomagania zostanie opublikowany.
Na zakończenie realizacji projektu eksperci przygotują raport podsumowujący proces wspomagania
przeprowadzony na terenie Warszawy. Raport zostanie opublikowany i będzie stanowił podstawę
do przygotowania kompleksowego systemu wsparcia warszawskich szkół. Warszawskie doświadczenia
z realizacji projektu zostaną uwspólnione na forum Unii Metropolii Polskich oraz na konferencji
podsumowującej projekt.
Projekty z zakresu kompleksowego wspomagania rozwoju szkół są oprócz Warszawy realizowane w dwóch
metropoliach polskich: Łodzi i Wrocławiu.
PLANOWANE KORZYŚCI PŁYNĄCE Z UDZIAŁU W PROJEKCIE
Dla szkoły lub przedszkola:
• Wsparcie dostosowane do potrzeb konkretnej placówki
Dla nauczycieli:
• Kompleksowa pomoc w pracy dydaktycznej i wychowawczej
• Poprawa efektywnej współpracy grupowej nauczycieli
• Możliwość wymiany doświadczeń w sieci współpracy
Dla przedszkolaków, uczniów i rodziców:
• Lepsze wsparcie rozwoju uczniów i przedszkolaków
• Wyraźny komunikat dla rodziców dotyczący kierunku rozwoju placówki
Dla dyrektorów placówek:
• Dodatkowe wsparcie w rozwoju zawodowym
• Możliwość wymiany doświadczeń w sieci współpracy
• Podniesienie jakości pracy własnej kadry
• Lepsze przygotowanie do przyszłych zmian w obszarze doskonalenia nauczycieli
• Pomoc w profesjonalnej diagnozie potrzeb szkoleniowych rady pedagogicznej i opracowaniu Rocznego
Planu Wspomagania
• Ekspercka pomoc w rozwiązywaniu sytuacji problemowych w placówce i wewnątrz rady pedagogicznej
• Wzmocnienie pozycji placówki w warszawskiej oświacie
• Uznanie ze strony samorządu lokalnego ☺
5
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Wydział Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia Nauczycieli
ZESPÓŁ PROJEKTOWY
Lider projektu – m.st. Warszawa - Biuro Edukacji, ul. Górskiego 7
Joanna Gospodarczyk - dyrektor Biura Edukacji – Pełnomocnik Projektu
Mirosław Sielatycki - zastępca dyrektora Biura Edukacji
Krystyna Kozak - naczelnik Wydziału Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia
Nauczycieli (kierownik komórki organizacyjnej realizującej Projekt)
Małgorzata Mochtak - koordynator Projektu, email: [email protected], tel. 22 44 33 557
Piotr Mączkowski - asystent Koordynatora Projektu, email: [email protected], tel. 22 44 31 343
Bożena Pawlak – specjalistka ds. rozliczeń, email: [email protected], tel. 22 44 33 576
Agnieszka Mazek - Wsparcie Zespołu Projektowego, email: [email protected], tel. 22 44 31 348
Partnerzy wewnętrzni Projektu - placówki wspierające merytoryczną realizację Projektu
Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno - Społecznych i Szkoleń, ul. Stara 4 – Arkadiusz Walczak –
dyrektor placówki, Małgorzata Meissner, Małgorzata Barańska, tel. 22 628 01 79
Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna nr 13, ul. Odrowąża 75 - Marzenna Czarnocka – dyrektor placówki,
tel. 22 811 05 22
Poradnia Specjalistyczna Młodzieżowy Ośrodek Profilaktyki i Psychoterapii „MOP”, ul. Boryszewska 4 –
Grażyna Wasilewska – Boroń – dyrektor placówki, 22 646 57 28/25
Partnerzy zewnętrzni Projektu – organizacje pozarządowe
Towarzystwo Amicus – Piotr Sobolewski – Prezes Zarządu, Artur Wywigacz, Paweł Kaźmierczak
Fundacja Humanites – Sztuka Wychowania – Zofia Dzik – Prezes Zarządu
Pracownicy merytoryczni Projektu – Szkolni Organizatorzy Rozwoju Edukacji (SORE):
Adres siedziby pracowników merytorycznych: Zespół Szkół Specjalnych Nr 89, ul. Skaryszewska 8
Mariola Borowska - Tel. 519 047 483; [email protected]
Marek Chadaj – Tel. 519 047 430; [email protected]
Katarzyna Czeczot-Łukasik – Tel. 519 047 411; [email protected]
Iwona Maciejewska-Dzido – Tel. 519 047 416; [email protected]
Paweł Madej – Tel. 519 047 415; [email protected]
Teresa Prochowska - Tel. 519 047 433; [email protected]
Joanna Rasińska – Tel. 519 047 414; jrasiń[email protected]
Ewa Siedlecka – Tel. 519 047 326; [email protected]
Barbara Sobolewska – Tel. 519 047 424; [email protected]
Ewa Sołowiej-Mędrzak – Tel. 519 047 422; [email protected]
Joanna Stepaniuk – Tel. 519 047 421; [email protected]
Iwona Szymańska-Jasińska – Tel. 519 047 341; [email protected]
6
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Opracowanie: Wydział Projektów Edukacyjnych, Współpracy Międzynarodowej i Doskonalenia Nauczycieli