Występowanie, różnorodność i dynamika szerzenia się ważnych

Arkadiusz Dors
[email protected]
PAŃSTWOWY INSTYTUT WETERYNARYJNY –
PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY
Zakład Chorób Świń
Występowanie, różnorodność i dynamika szerzenia się ważnych
ekonomicznie zakażeń bakteryjnych i wirusowych w średnio- i
wielkotowarowych stadach świń w Polsce
Opis pracy doktorskiej
System produkcji trzody chlewnej w Polsce zasadniczo różni się od tego jaki występuje w
rozwiniętych rolniczo krajach Unii Europejskiej czy Stanach Zjednoczonych. W naszym kraju
wciąż ogromny odsetek gospodarstw stanowią fermy drobno- i średniotowarowe. Ponadto
efektywność produkcji trzody chlewnej – liczona liczbą prosiąt czy też liczbą tuczników
odchowanych od lochy – w naszym kraju jest znacznie niższa niż w przypadku najlepszych
producentów takich jak Dania, Holandia czy Niemcy. Znacznie wyższe jest także zużycie
paszy na przyrost jednostki masy ciała tucznika. Powoduje to mniejszą opłacalność produkcji,
a w konsekwencji zmniejszenie konkurencyjności i zwiększenie importu zarówno świń jak i
mięsa wieprzowego. Jedną z najważniejszych przyczyn tej sytuacji jest niedostateczna
zdrowotność krajowego stada podstawowego, a także duże straty powodowane przez choroby
zakaźne wśród warchlaków i tuczników. Łączy się to z niewystarczającym rozeznaniem w
temacie występowania, dynamiki szerzenia oraz różnorodności zakażeń występujących w
krajowej populacji świń. W konsekwencji brak jest pełnej wiedzy odnośnie prawidłowości
podejmowanych działań profilaktycznych, metafilaktycznych i terapeutycznych.
Celem mojej pracy jest ustalenie statusu zdrowotnego stad świń w Polsce, przyczyn tego
stanu, a także znalezienie możliwości poprawy konkurencyjności i opłacalności produkcji
trzody chlewnej przez ograniczenie występowania i szerzenia się chorób zakaźnych wśród
krajowej populacji świń.
Projekt podzielony jest na trzy etapy. Pierwszy stanowią badania ankietowe na temat
efektywności produkcji, sytuacji zdrowotnej stada i stosowanych programów
metafilaktyczno-terapeutycznych. Dane zebrane przy pomocy lekarzy weterynarii,
specjalistów chorób trzody chlewnej, z ponad 200 gospodarstw, posłużą do analizy
efektywności produkcji, dostarczą także danych o programach profilaktycznych,
metafilaktycznych i terapeutycznych stosowany na fermach trzody chlewnej. Ankiety
pozwolą także wytypować około 50 ferm, w których w drugim etapie zostaną
przeprowadzone szczegółowe badania laboratoryjne. Zostaną pobrane próbki krwi pełnej,
surowicy, kału, wymazy z nosa, wymazy z pochwy, wycinki narządów od zwierząt z różnych
grup wiekowych i technologicznych, a następnie zbadane pod kątem całego wachlarza
patogenów zarówno bakteryjnych (m.in. Mycoplasma hyopneumoniae, Actinobacillus
pleuropneumoniae, Escherichia coli, Salmonella spp.) jak i wirusowych (PRRSV, PCV-2,
wirus grypy świń) oraz pasożytniczych, sprawiających najwięcej problemów w produkcji
trzody chlewnej. Wykorzystane zostaną najnowocześniejsze techniki diagnostyczne takie jak
ELISA, PCR, HI. W trzecim etapie przeprowadzone zostaną badania poubojowe.
Zamknięciem całej pracy będzie analiza statystyczna otrzymanych danych.
Ważne jest także bezpośrednie zaangażowanie w projekt terenowych lekarzy weterynarii,
którzy będą mieli bezpośredni dostęp do zgromadzonych danych co przełoży się na
praktyczne zastosowanie prowadzonych przeze mnie badań.
Otrzymane w efekcie realizacji projektu wyniki badań z pewnością można będzie zaliczyć
do oryginalnych w skali naszego kraju. Stanowić one będą mogły podstawę do opracowania
długofalowych programów działań naprawczych oraz być może ukierunkują bardziej
praktycznie tematykę naukową planowanych badań. Pozwolą one także na ustalenie
programów profilaktycznych i optymalnych terminów szczepień. Aktualnie tylko niewielki
odsetek krajowych stad świń, szczepionych jest przeciwko powszechnie krążącym w
populacji chorobotwórczym drobnoustrojom.