Gruzja2 gruzinski.indd

Transkrypt

revolucia marTvaSi anu polonuri gamocdileba
revolucia marTvaSi
qarTuli
TviTmmarTvelobisTvis
anu polonuri gamocdileba
sajaro servizebis standartebis SemoRebaSi
revolucia marTvaSi
qarTuli
TviTmmarTvelobisTvis
anu polonuri gamocdileba
sajaro servizebis standartebis SemoRebaSi
nepolomices gminisa da qalaqis gamgeoba
www.niepolomice.eu
www.polskapomoc.gov.pl
naSromebis krebuli
redaqtori: artur negri
Targmna:
magdalena novakovska
giorgi kelauriZe
irine SiukaSvili
sofio tabataZe
marina varsimaSvili
gamomcemeli
nepolomices gminisa da qalaqis gamgeoba
www.niepolomice.eu
Willing to co-operate - please contact:
Artur Negri: [email protected]
Wojciech Szpocinski: [email protected]
The Project is co-financed by the Polish aid programme 2009 of the Ministry of
Foreign Affairs of the Republic of Poland.
The publication expresses exclusively the views of the author and cannot be identified
with the official stance of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland.
© nepolomices gminisa da qalaqis gamgeoba 2009
masala SeiZleba iyos gamoyenebuli mxolod wyaros
miTiTebis SemTxvevaSi
Sinaarsi:
winasityvaoba ........................................................................................................................................... 7
vtorebi ......................................................................................................................................................... 11
keTilganwyobili gamgeoba – servis baraTebi, standartebis
SemoReba .........................................................................................................................................................14
ხარისხის მართვის სისტემების დანერგვა პოლონეთის
თვითმართველობაში - გამოცდილების ანალიზი ............................................................. 18
xarisxis marTvis sistema nepolomices gminis
gamgeobasa da qalaqis meriaSi ............................................................................................ 26
xarisxis marTvis sistemis danergvis praqtikuli aspeqtebi ....... 31
ხარისხის კომპლექსური მართვა .................................................................................................... 61
arCevnebi da saarCevno saCivari, kanonis uzenaesoba
da demokratia ....................................................................................................................................... 85
biujetis dagegmva ............................................................................................................................. 90
sagadasaxado politika ........................................................................................................... 97
sivrciTi dagegmareba nepolomices gminaSi ......................................................... 103
სახიზნოს უძრავი ქონების კომუნალიზაცია ....................................................................... 108
sajaro SekveTebi ............................................................................................................................. 110
ტროტუარის შენება ნიეპოლომიცეს გმინაში .................................................................. 114
ekonomikuri subieqtebis registracia ....................................................................... 116
გარემოსთან დაკავშირებული ნებართვების მიღება ...................................................... 120
komunaluri narCenebis meurneoba .................................................................................. 125
moRvaweoba bavSvebis daxmarebis sferoSi/moswavleebis,
studentebis: sti pendia, materialuri da socialuri
daxmareba. swavlebis mimarTulebebi da Sromis bazari ........ 127
veb-gverdi rogorc mosaxleobasTan komunikaciis
Tanamedrove forma ................................................................................................................... 132
munici paluri momsaxurebis standartebi
saqarTveloSi ............................................................................................................................. 137
wyaltubos munici paliteti .......................................................................................... 154
qarTul TviTmartvel erteulebSi xarisxis marTvis sistemebis
danergvaSi polonuri gamocdilebis SemoRebis barierebi ................ 168
winasityvaoba
II msoflio omis dasrulebis Semdeg da 1989 wels reformebis
Catarebis dros poloneTma miiRo mniSvnelovani daxmareba
ucxo qveynebisagan. am mxardaWeram xeli Seuwyo 1989 wels
dawyebuli sajaro da ekonomikur dargSi Catarebuli reformebis
warmatebas. ramodenime welia, rac poloneTi ara marto Rebulobs
daxmarebas, aramed TviT uwevs daxmarebas sxva qveynebs. adre Cven
gvexvarebodnen, axla ki Cven vexmarebiT.
aqedan gamomdinare bunebrivia niepolomices qalaqis da gminis
survili daexmaros saqarTvelos. vuwevT daxmarebas poloneTis
sagareo saministros mxardaWeris farglebSi, romelic clebis
ganmavlobaSi axorcielebs poloneTis ucxoqveynebis daxmarebis
programas.
vuziarebT poloneTis TviTmmarTvelobis da transformaciis
gamocdilebas, agreTve vuziarebT solidarobis moZraobis ideebs,
romelmac XX saukunis 80 wlebSi gauZRva cvlilebebs ara marto
poloneTSi, aramed mTlianad aRmosavleT evropaSi.
amJamad vanxorcielebT proeqts „sajaro momsaxureobis baraTi
saqarTvelos TviTmmarTvelobisaTvis”, romelic koncentrirebulia
saqarTvelos TviTmmarTvelobis (sakrebulos), kerZod saqarTvelos
centraluri regionis wyaltubos raionis saWiroebebze.
niepolomieces TviTmmarTveloba uziarebs sakuTar codnas da
gamocdilebas sajaro momsaxureobis standartebis danergvis
sferoSi. poloneTis gamocdileba adaptirebulia saqarTvelos
realobis gaTvaliswinebiT.
proeqti mxars uWers sajaro momsaxureobis standartebis
adaptirebas TviTmmarTvelobaSi sajaro momsaxureobis baraTis
SemoRebaSi saukeTeso praqtikaze dayrdnobiT am sferoSi. proeqtis
mTavari mizania sakrebulos administraciuli kompetenciebis
gazrda ZiriTadi saqmianobis procedurebis sqemebis SemoRebis
safuZvelze. rogorc Sedegi unda miviRoT sakrebulos muSaobis
efeqturobis gazrda, arbitralurobis SezRudva, gamWvirvaloba,
mosaxleobis da sakrebulos urTierTobis gamosworeba da
aqedan gamomdinare sajaro xelisuflebisadmi ndobis mopoveba
da adgilobrivi mosaxleobis mier sakrebulos momxaxureobiT
sargeblobis gazrda.
publikaciaSi gamoxatulia TviTmmarTvelobis praqtikosebis da
eqspertebis azri. vimedovneb, rom mocemuli informacia xels
Seuwyobs sajaro momsaxureobis standartebis danergvas.
artur Nnegri
proeqtis „sajaro momsaxureobis baraTi saqarTvelos
TviTmmarTvelobisaTvis” koordinatori
wyaltubos sakrebulos Tavjdomare mamuka
cagareiSvili da stanislav kraCiki, qalaq da gmina
niepolomices burmistri, qalaq wyaltubos da
niepolomices Soris TanamSromlobis memorandumis
xelmoweris ceremoniis dros
vtorebi:
marta bielecka
ekonomikuri subieqtebis registraciis departamentis ufrosi
voicex bernati
strategiis da ganviTarebis departamenti
beata Curai
sagadasaxado departamentis ufrosi
giga gvelesiani
programis eqsperti-ekonomisti, saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da
ganviTarebis centri
beata kolasa
xazinis departamentis ufrosi
stanislav kraciki
malopolskas voevoda
niepolomices yofili burmistrz (- 21 X 2009)
ბეატა კუკლა
investiciebis departamentis ufrosi
ვიოლეტა კურეკი
eqsperti xarisxis marTvis sistemis danergvis dargSi
teresa kuzma
Sida politikis departamentis ufrosi
SoTa murRulia
eqsperti TviTmmarTvelobis sakiTxebSi
artur Nnegri
proeqtis „sajaro momsaxureobis baraTi saqarTvelos TviTmmarTvelobisaTvis”
koordinatori
Ceslav novak
sajaro SekveTebis departamentis ufrosi
roman ptaki
niepolomices burmistris moadgile (- 21 X 2009)
niepolomices burmistrz (5 XI 2009 - ...)
ვოიჩეხ შპოჩინსკი
eqsperti ganviTarebis daxmarebis dargSi
gia toklikiSvili
TviTmmarTvelobis ganviTarebis xelSewyobis programis koordinatori,
saqarTvelos strategiuli kvlevebisa da ganviTarebis centri
Simon urbani
Semweobis departamentis ufrosi
ანა ვოიასი
garemos da agraruli departamentis ufrosi
Tavi I
keTilganwyobili
gamgeoba – servis
baraTebi, standartebis
SemoReba
stanislav kraciki
am prezentacias daviwyeb patara refleqsiiT da 20 wlis
winadeli ambis gaxsenebiT. im periodSi Cemi mSobliuri qalaq
krakovidan qalaq nepolomiceSi gadavedi sacxovreblad da axali
sacxovrebeli adgilis ratuSSi1 ramdenimejer momiwia misvla.
maSindeli vizitebidan Cems cnobierebaSi yvelaze metad aRibeWda
is SegrZneba, rom me iq arasasurveli stumari viyavi, TiTqos xels
vuSlidi TanamSromlebs muSaobaSi. amas daemata isic, rom Cemi
saqme da me piradad sruliad ar ainteresebdaT da aravis surda
amiT Tavis Sewuxeba.
1990 wels poloneTma isev moi pova damoukidebloba da maSinve
TviTmarTvelobis organoebSi pirveli Tavisufali arCevnebi
Catarda, ris Sedegadac Cemi qalaqis sakrebulom burmistrad2
amirCia. maSin isev Sevxdi meriis Cems Zvel nacnob TanamSromlebs,
magram ukve sxva garemoebaSi. ar mindoda Cemi piradi gamocdilebis
gaxseneba – CemTvis ufro mniSvnelovani Cveni uwyebis da iq
momuSave adamianebis axal azrovnebaze gadayvana iyo. im axali
azrovnebis arsi gaxldaT is, rom Cvens mosaxleobas vemsaxurebiT
da varT sajaro moxeleebi da ara Zalaufebis warmomadgenlebi.
es Zalzed rTuli aRmoCnda, radgan manamde am adamianebma TavianT
samsaxurebSi erTpirovnad wyvetdnen visTvis ramdeni samSeneblo
masala, sameurneo teknika, Tu bina unda miecaT da ase Semdeg; anu is,
rac socialistur wyobaSi iyo reglamentirebuli.
amdagvar „Zalauflebas” aqvs, rogorc wesi, meore saxec, anu
1 ratuSi – qalaqis meria
2 burmistri - meri
mosaxleobaSic Seqmnili iyo amis araswori aRqma. aqedan
gamomdinare, Cven paralelurad ori procesis Catareba mogviwia.
erTi iyo meriis TanamSromlebis mentalitetis Secvla. maT unda
gaeTviTcnobierebinaT, rom maTi xelfasebi mosaxleobis jibidan
aris gadaxdili gadasaxadebis saxiT, amitom isini mosaxleobis
calke midgomas
saWiroebs iseTi
moqalaqe, romelic
meriaSi modis ara
imitom, rom mas raime
saqme aqvs, arameT modis
saqmiani winadadebiT.
igi SeiZleba iyos
potenciuri investori,
romelic Cvens
munici palitetSi axal
samuSao adgilebs
Seqmnis. klientis aseti
ti pi gansakuTrebul
yuradRebas saWiroebs.
TanamSromlebma didi
dro unda dauTmon,
Sesabamisi informacia
gascen da yvelanairad
daexmaron mas. aseTi
ti pis klientebis
momsaxureobisaTvis Cven
meriaSi calke gundia
gamoyofili, romlis
funqciaa potenciuri
investori daarwmunos
imaSi, rom igi swor
qalaqSi da swor
munici palitetSi moxda.
mier „daqiravebulebi” arian.
meores mxriv, ki mosaxleoba unda
dagverwmunebina imaSi, rom isini
meriaSi sasurveli stumrebi
arian. mogvicia oficialuri
werilebis enis Secvlac.
es kvlavac iyo polonuri
ena, magram werilebi ise iyo
formulirebuli, rom meriis
mxridan Tundac uaris Tqmis
SemTxvevaSi adamianma icodnen,
rom meriis TanamSromlebma amis
sakiTxis gadaWrisTvis xvelaferi
iRones.
am moqmedebebis da „sajaro
momsaxureobis” axali
filosofiis Sesaxeb mosaxleobas
informacias vawvdidi
rogorc Sexvedrebis dros, ise
werilebSi. Sroma dagvifasda.
1994 wels polonur-amerikuli
fondis mier Catarebuli
gamokiTxvidan aRmoCnda, rom
mosaxleobis 87 procenti
dadebiTad apasebda Cveni meriis
obieqturobas, profesionalizms,
gamWvirvaleobasa da mosaxleobis
mimarT keTilganwyobas. me ki im
daskvnamde mivedi, rom ara marto
Zalian kargi gundi SevqmeniT,
arameT mosaxleobis TvalSi
SevcvaleT Cveni meriis saxe da imiji. Tumca Cven vfikrobdiT, rom
mosaxleobis momsaxureobis maRali standartebis SemoReba da
SenarCuneba SesaZlebebia procedurebis zedmeti formalizebis
gareSe. swored amas emsaxureboda e.w. „eleqtronuli samdivno”, anu
Semavali da gamvali korespondenciis registrirebis eleqtronuli
sistema. meriaSi mosuli werili orjer registrirdeboda sistemaSi
– pirvelad werilis miRebis dros da meored rodesac sxvadasxva
samsaxurebSi nawildeboda Tan darTuli SeniSvniT, saWiro iyo Tu
ara masze werilobiTi pasuxi. sistema unda axsenebdes Sesabamis
samsaxurs werilze pasuxis gacemis drois amowurvis Sesaxeb.
erTi SexedviT yvelaferi TiTqos martivad da kargad iyo
organizebuli. praqtikaSi, rodesac werilze pasuxis gacema
saWiroebs ramdenime samsaxuris TanamSromlobas an romelime
gare uwyebasTan konsultacias, sistema irRveva da araefeqturi
xdeba. es gaxldaT scored pirveli mizezi imisa, rom nepolomices
meriaSi sistema ISO 9001 2001- iT standartizaciis procedurebis
SemoRebaze daviwyeT fiqri. es procedurebi Tavidan TiTqos
arTuleben samuSao process, magram sabolo jamSi maTi SemoReba
yvela saqmes awesrigebs. am procedurebis SemoRebis meore mizezi
gaxldaT is, rom am sistemaSi arsebobs standarizebuli Sefasebis
SesaZlebloba, ise rom Cven SegveZlo Cveni meriis muSaobis xarisxi
sxvebTan Segvedarebina. mesame mizezi gaxlavT is, rom evrokavSiris
sagranto konkursebSi ufro maRali Sefaseba eZleva im gminebsa,
romlebsac aqvT ISO serTifikati.
rogor ukve aRvniSne, Cven SevZeliT adamianebis Zalian kargi
gundis Seqmna, romelmac mosaxleobisgan Zalian dadebiTi Sefaseba
miiRo. mosaxleobis momsaxurebis standartebisa da procedurebis
SemoReba TiTqos raRac usulo manqanis amuSavebas niSnavs, sadac
adamianuri faqtori naklebad mniSvnelovania, magram sinamdvileSi
sajaro moxeleebi am procedurebis meSveobiT mosaxleobas
ukeTesad emsaxurebian.
Tavdapirvelad TanamSromlebs axal sistemaSTan Segueba uWirdaT.
rodesac damatebiTi informacia, samuSao da procedurebi SeiTvises,
aRmoCnda, rom axali sistema maTTvisac sasargeblo iyo, radgan
misi meSveobiT advilad vlindeba Zlieri da susti wertilebi
dokumentebis mimoqcevis sistemaSi, anu sxvagvarad rom vTqvaT
xdeba yoveli samuSao adgilis avtomaturi Sefaseba. standartebis
sistemis SemoReba xels uwyobs agreTve gundur muSaobas. ufro
advilia damatebiTi samuSaos Sesruleba Tu TanamSromelma icis,
rom misi Sroma saerTo mizans emsaxureba, rac moqalaqeebis ukeT
momsaxurebaa.
calke midgomas saWiroebs iseTi moqalaqe, romelic meriaSi
modis ara imitom, rom mas raime saqme aqvs, arameT modis
saqmiani winadadebiT. igi SeiZleba iyos potenciuri investori,
romelic Cvens munici palitetSi axal samuSao adgilebs Seqmnis.
klientis aseti ti pi gansakuTrebul yuradRebas saWiroebs.
TanamSromlebma didi dro unda dauTmon, Sesabamisi informacia
gascen da yvelanairad daexmaron mas. aseTi ti pis klientebis
momsaxureobisaTvis Cven meriaSi calke gundia gamoyofili, romlis
funqciaa potenciuri investori daarwmunos imaSi, rom igi swor
qalaqSi da swor munici palitetSi moxda. TanamSromlebi, romlebic
aseTi ti pis klientebTan muSaoben, sxva samuSaos ar asruleben,
winaaRmdeg SemTxvevaSi ver miaqcevdnen maT saWiro yuradRebas da
klients Seeqmneboda STabeWdileba TiTqos maT samuSaoSi xels
uSlis.
meriis xelmZRvanelis postze Cems 20-wlian gamocdilebaze
dayrdnobiT SemiZlia vTqva, rom merisa Tu gamgeobis
maTi klientebis, anu mosaxleobis, mimarT keTilganwyobis
Sefasebis mxolod erTi kriteriumi arsebobs. es kriteriumia
mosaxleobis Sefaseba, romelic uwyebaSi zedmet biurokratias
da misi TanamSromlebis ampartavnobas ar xvdeba. ase rom iyos,
procedurebisa da standardebis auditis mier perioduli
kontrolia saWiro, ise rom uwyebam ISO serTifikati ar dakargos.
ხარისხის მართვის
სისტემების დანერგვა
პოლონეთის
თვითმართველობაში გამოცდილების ანალიზი
2000 წლის დეკემბერში მოხმარებაში შევიდა ISO 9001( ეს იყო მე-3 გამოცემა),
რომელმაც შეცვალა წინა 3 ნორმა, რომელიც შეიცავდა ხარისხის მართვის
სისტემის მოთხოვნილებებს. ეს ნორმა იყო შედგენილი იმისთვის, რომ
გამოყენებული იქნას ყოველ ფირმის მიერ, მისი სიდიდის და საქმიანობის
მიუხედავად.
ISO 9001 მე-3 ცვლილების შემოყვანის შედეგად შესამჩნევი გახდა ბაზარზე
ცვლილებები მოკლე პერიოდში, რომელიც ეხებოდა ხარისხის მართვის
სისტემას. ეს ცვლილებები დაემთხვა პოლონეთის ევროკავშირში შესვლას და
ფონდების ამოქმედებას, რომლებმაც საშუალება მისცეს ხარისხის მართვის
სისტემის დაფინანსებას და მის დანერგვას, როგორც პატარა ასევე საშუალო
საწარმოში.
დაფინანსების საშუალება არ ეხებოდა თვითმართველობის ერთეულებს. იმის
და მიუხედავად 2000 წლის შემდგომმა წლებმა მოიტანეს მნიშვნელოვანი
ცვლილებები.
ხარისხის მართვის სისტემა შემოჰქონდა არამარტო კომერციულ ფირმებს
არამედ თვითმართველობისა და სამოქალაქო ადმინისტრაციას.
მთავარი მიზანი იყო კლიენტის დაკმაყოფილების და საქმის
გამჭვირვალეობის ეფექტი.
ყოფილა საჩივრები, რომლებიც ეხებოდა ადმინისტრაციის შეცდომებს:ცუდ
დამოკიდებულებას კლიენტისადმი, კორუფციას და ურთიერთდახმარებას.
ორგანიზაციის მთავარი როლი არის დახმარება კლიენტების, ინვესტორების
და ასშ.
საქმიანობის მიმართულება არის საკმაოდ მომგებიანი,მაგრამ ამსთანავე
შეიძლება შეიქმნას არასასურველი პრობლემები, რომლებიც გამოიწვევენ
მარცხს. ხშირად შეხვედრილ პრობლემებში შეიძლება ჩაითვალოს:

ერთადერთი “სწრაფი“
მართვის სისტემების
დანერგვის ეფექტი არის
აუდიტის შემდგომ
მინიჭებული სისტემის
ხარისხის სერტიფიკატი.
ყველა არის კმაყოფილი
, ან გრძნიბენ შეღავათს
და ამით მორჩენილია
ყველაფერი.
სინამდვილეში ეს
არის დასაწყისი
დაუმთავრებელი
გზისა, გაუმჯობესება
ორგანიზაციის
მართველობაში.
მმართველობის.
ყოველთვის არის
რაღაც,რომელიც შეიძლება
და უნდა შესწორდეს.
აღფრთოვანება მიღწევებით -
დაუსრულებელი სერტიფიკაციის
სისტემა

პრობლემები მომუშავე
პერსონალიდან გამომდინარე
- მომუშავე პერსონალის
დაუფიქრებლობა და მოუმზადებლობა
სისტემისადმი

არასასურველი პირევნება
მართველის ადგილას - პიროვნება
ძალზედ დატვირთული
პასუხიმგებლობით.
არაორგონიზებული, წინამძღვრის
უნარის არ მქონე.

დიდი ოდენების
საბუთები,ჩანაწერები
- შექმნა პროცედურების,
ინსტრუქციის,წესდების

სწრაფი გადასვლა მართველობის
სხვადასხვა სისტემებზე - ყველა
შესაძლებელი სისტემების დანერგვა
აღფრთოვანება მიღწევებით
ხარისხის მართვის სისტემების დანერგვა გამოიწვევს ბევრ დადებით
ცვლილებებს,
როგორც შინაგან ასევე საგარეო. მაგრამ ეს ცვლილებები არ არის შესამჩნევი
დროის მოკლე პერიოდში.
ერთადერთი “სწრაფი“ მართვის სისტემების დანერგვის ეფექტი არის
აუდიტის შემდგომ მინიჭებული სისტემის ხარისხის სერტიფიკატი. ყველა
არის კმაყოფილი , ან გრძნიბენ შეღავათს და ამით მორჩენილია ყველაფერი.
სინამდვილეში ეს არის დასაწყისი დაუმთავრებელი გზისა, გაუმჯობესება
ორგანიზაციის მართველობაში. მმართველობის. ყოველთვის არის
რაღაც,რომელიც შეიძლება და უნდა შესწორდეს.
მართველობის სისტემის საშუალება მისი სერტიფიცირების შემდგომ
დამოკიდებული არის იმაზე, თუ მისი შემდგომი ეფექტები იქნება შესამჩნევი
თუ არა.არის სიტუაციები, როდესაც პირველი ინტენსიური სამუშაოს შემდგომ
სისტემის დანერგვა და მისი სერტიფიკაცია გაივლის მთლიანი განტვირთვის
გზას.ეს არის ასე ვთქვათ “გამომუშავებული არდადეგები“, მძიმე სამუშაოს
შემდგომ. ასეთი სიტუაცია არის გამოუყენებელი და შეიძლება დაღუპოს
სისტემა.
ახლად დანერგილი სისტემას ჰქვია -ახალგაზრდა სისტემა.ის არის ახალი ,
დაუფუძნებული სინამდვილეში,მომუშავე პერსონალმა არ აითვისა როგორც
ნორმები, არამედ ამ ხნის განმავლობაში ითვისებს მას.
სისტემის სერტიფიქაციის შემდეგ მოდის მისი ამუშავების დრო, რომელიც
განაპირობებს მთლიან დანერგვას, რათა მოიტანოს დადებითი ეფექტი.
მართობული და მთლიანი დანერგვის წარმატება არის დამოკიდებული ბევრ
ასპეკტზე :აქედან გამოიყოფა 2 ძირითადი შინაგანი ასპექტი:
 მომუშავე პერსონალი
 მართველი
პრობლემები მომუშავე პერსონალიდან გამომდინარე
მომუშავე პერსონალი არის მთავარი და ძალზედ შერწყმული
ორგანიზაციის ელემენტი.მათგან არის დამოკიდებული წარმატება და
ასევე დამარცხება დანერგილი სისტემის. ამიტომ უნდა გავიაზროთ ის
ფაქტი , რომ მომუშავე პერსონალი არის სერიოზული პრობლემა და
დაბრკოლება სისტემის წარმატებაში.
მთავარი მიზეზები:
 უარყოფითი დამოკიდებულება სისტემისადმი
 სისტემის შეფასება , როგორც დროებითი ჟინი
მართველობის,რომელიც მორჩება მოკლე დროის განმავლობაში,
თუ მომუშავე
პერსონალი არ იყო
გათვითცნობიერებული
რისთვის არის
საჭირო კონკრეტული
სისტემა,შეუძლიათ
ეჭვის თვალით შეხედვა.
სისტემა შეიძლება
მიღებულ იქნას როგორც
მიზეზი მათი სამსახურის
დაკარგვის. მაგალითად
ერთ ერთ მომუშავე
პერსონალის წევრს ყავს
ნაცნობი სხვა ფირმაში
რომელმაც შეატყობინა
რომ მის ფირმაში
ხარისხის მართვის
სისტემების დანერგვამ
გამოიწვია მომუშავე
პერსონალის შევიწროვება.
ამიტომ ის ცდილობს
ყველა მისთვის ნაცნობი
სიტემის ამოქმედებას
თავდაცვის მიზნით.
პოლიტიკური ცვლილების ან
მართველის შეცვლა.
 სისტემის შეფასება როგორც
სისტემა რომელიც არ მეხება მე(ანუ
პერსონალს) არამედ ეხება მართველს
და მის თანაშემწეს,
თუ მომუშავე პერსონალი არ იყო
გათვითცნობიერებული რისთვის
არის საჭირო კონკრეტული
სისტემა,შეუძლიათ ეჭვის თვალით
შეხედვა. სისტემა შეიძლება მიღებულ
იქნას როგორც მიზეზი მათი
სამსახურის დაკარგვის. მაგალითად
ერთ ერთ მომუშავე პერსონალის წევრს
ყავს ნაცნობი სხვა ფირმაში რომელმაც
შეატყობინა რომ მის ფირმაში
ხარისხის მართვის სისტემების
დანერგვამ გამოიწვია მომუშავე
პერსონალის შევიწროვება.ამიტომ ის
ცდილობს ყველა მისთვის ნაცნობი
სიტემის ამოქმედებას თავდაცვის
მიზნით.
ესეთი სიტუაციის აცილების მიზნით
აუცილებელია აუხსნათ მომუშავე
პერსონალს ეფეკტურობა ხარისხის
მართვის სისტემის.რომ ეს სისტემა ეხაბა არა გამორჩეულ ადამიანს არამედ
მთელ მომუშავე პერსონალს და ყველამ უნდა დაიცვას ამ სისტემის წესები და
კანონები.ეს წესები და კანონები დაცული უნდა იქნას ყოველთვის და არა იმ
დროს როცა ხდება შიდა და გარე აუდიტი.
დაუშვებელია მოქმედების განხორციელება და საბუთების მომზადება იმ
პირობით რომ ახლოვდება კონტროლი. ესეთი მიდგომით იძახიან რომ სიტემა
არსებობს და არა ფუნქციონირებს.
არსებობს = იქმნება გამოსადეგი საბუთები
ფუნქციონირებს = მოქმედებს ყოველ დღე დადგენილი წესდების მიერ
სისტემას რომელიც უბრალოდ არსებობს, არ მოაქვს ორგანიზაციისთვის
გარე გამოსადეგი.ესეთ სისტემაში ახლად შედგენილი
საბუთების,ჩანაწერების შემჩნევა კონტროლის მიერ ძალზედ ადვილია.
მომუშავეები რომლებიც არ მიზდევენ სისტემისადმი განკუთვნილ წესებს,
არ შეუძლიათ ახალი იდეების ან შეცვლების შემოთავაზება და დადებითი
ეფექტის მოტანა.
არასასურველი პიროვნება მართველის ადგილას
ბევრი არის დამოკიდებული იმაზე თუ ვინ დაინიშნება მართველის
თანამდებობაზე. ISO 9001 ნორმა მოითხოვს.რომ მართველის
თანამდებობაზე იყოს ადამიანი უმაღლესი მართველობის საფეხურიდან.
იგი უფრო ადვილად გააკონტროლებს მომსახურე პერსონალს და ნაკლები
პრობლემები შეექმნება მისი გამოცდილების და გამო.
ესეთი პიროვნების დანიშნულებამდე აუცილებელია ყურადღება
მივაქციოთ რამოდენიმე ასპეკტს: რამდენად არის ეს ადამიანი
დატვირთული, რა სახის სამსახურს ასრულებს, თუ არის ეს ადამიანი
რომელსაც გაუადვილდება დამიანთა მართვა, თუ არის ეს ადამიანი
დაფასებული მომსახურე პერსონალის მიერ.
თუ მმართველი არის ძალზედ დაკავებული,ხშირად არის ორგანიზაციის
გარეთ,არის თუ არა საჭირო დამატები ადამიანის დასაქმება,რომელიც
აგებს პასუხს სისტემაზე, შეამოწმებს და გააკონტროლებს ქმედებებს.
ამ დროს მმართველს ექნება შესაძლებლობა კოორდინაცია მთლიანი
ქმედების.და დამატებით ადამიანს შეეძლება:
 სისტემის მოქმედების რეალიზაცია
 თანამშრომლობა მომუშავე პერსონალთან
 იყოს გამართული და მომგებიანი არხი მმართველსა და მომუშავე
პერსონალს შორის
დიდი ოდენობის საბუთები,ჩანაწერები
საბუთების შექმნა და მათი დაფუძნება უნდა იყოს მართობული. არ არის
სასურველი ახალი საბუთის შექმნა, ან ჩანაწერის თვითნებურად,ერთი
ქმედების გასაკონტროლებლად. ყურადღება უნდა მიექცეს,რომ საბუთები
არ შეიქმნას სამართლებლივი წესდების გადაწერით.ასეთი ქმედება
განპირობებულია ტყუილით ან განახლების არ ცოდნის პრობლემით.
ბევრი არის
დამოკიდებული
იმაზე თუ ვინ
დაინიშნება მართველის
თანამდებობაზე. ISO
9001 ნორმა მოითხოვს.
რომ მართველის
თანამდებობაზე იყოს
ადამიანი უმაღლესი
მართველობის
საფეხურიდან. იგი
უფრო ადვილად
გააკონტროლებს
მომსახურე პერსონალს
და ნაკლები პრობლემები
შეექმნება მისი
გამოცდილების და გამო.
ახალი დოკუმენტის შექმნის მიზნით
აუცილებელია გააზრება არის
მართებული თუ არა. პოპულარული
ხდება ელეკტრონული საბუთების
შექმნა რაც აადვილებს მათ
შექმნას. არის ადამიანი რომელიც
აკონტროლებს საბუთის მართებულ
შექმნას. განახლებული საბუთები
ავტომატურად იგზავნება მომუშავე
პერსონალთან. მომუშავე პერსონალი
დროის უკმარისობის გამო არ
კითხულობს ამ საბუთებს.ერთმა
მოქმედებამ დაყოფილმა რამოდენიმე
საბუთად შეიძლება გამოიწვიოს
უამრავი შეცდომა.
სწრაფი გადასვლა მმართველობის
სხვადასხვა სისტემებზე
არის სიტუაციეები, ადმინისტრაციული ორგანიზაციის, პოპულარული და
გამოსადეგი სიტემის გარდა.როგორიც არის ხარისხით მართვა, ინერგება კიდე
სხვა ხერხები, მათ შორის სისტემები: გარემოს მართვის სისტემა, სამუშაო
ადგილის ჰიგიენის დაცვის სისტემა,თვითშეფასების სისტემა CAF და აშ.
შესაძლებელია შეტრიალებული ეფექტის მიღება.ყველა ხერხი და მართვის
სისტემა არ პოულობს დაფუძბებას ადმინისტრაციის ერთეულებში. ესეთ
მოქმედებას ადგილი აქვს დაუშვად როდესაც გვაქვს რამოდენიმე ხერხი ან
სისტემა ან დაუშვად მეზობელს, რომელმაც რაღაც მომენტებში არის ჩვენთვის
კონკურენტი(მაგალითად ინვესტორის ძებნაში ან რანკინგში).
ეფექტში შესაძლებელია ფორმას მეტი მნიშვნელობა ჰქონდეს ვიდრე
შინაარსს. მაქსიმალურად ადამინაის ან ადამიანთა ჯგუფის , რომლებიც
დაკავებულნი არიან სისტემაში მუშაობით,მათთვის მიზნების და
დავალებების მოფიქრება ,რომლებიც უნდა იყოს შესრულებული,იმისატთის
რომ სერტიფიქაციის ავტორებმა იპოვონ სისტემის ფუნქიციონირების
მტკიცებულება, ახალი დოკუმენტების შექმნა, ჩანაწერები, მაგრამ
სინამდვილეში არ მოაქვს სარგებლობა.
მომუშავე პერსონალმა შეიძლება დაკარგოს მუშაობის სურვილი, რის
შედეგადაც შეიძლება ორგანიზაცია არ განვითარდებს ან უკან წაიაწიოს.
გადწყვეტილება შესაძლებლობების და სისტემის შეყვანის თაობაზე უნდა
იყოს გაანალიზებული თუ რა სარგებლობას მოიტანს და რა დადებით
ეფექტის მიღების შესაძლებობა გვაქვს.
იმისათვის რომ ავიცილოთ ზემოდ ჩამოთვლილი პრობლემები, შეიძლება
ვიმოქმედოთ პროფილაქტიკის მიხედვით. ისე დავგეგმოთ და ორგანიზირება
გაუწიოთ ხარისხის მართვის სისტემას,რომ ავიცილოდ ზემო ჩამოთვლილი
პრობლემები. უფრო დიდი შესაძლებლობა გვეძლევა, რომ სისტემის
დენერგვით მივიღოთ ის ეფეფქტი,რომელზედაც კონკრეტულად ვართ
დამოკიდებულნი.
xarisxis marTvis sistema
nepolomices gminis
gamgeobasa da qalaqis
meriaSi
roman ptaki
nepolomices gminis gamgeobasa da qalaqis meriaSi xarisxis marTvis
sistemis danergvis Sesaxeb gadawyvetileba 2003 wels miiRes. masTan
dakavSirebuli xarjebi 2004 wlis biujetSi iqna gaTvaliswinebuli.
2004 wlis dasawyisSi konkursis saxiT gamovlinda sakonsultacio
organizacia, romelmac treiningebi Cautara Cven TanamSromlebs da
xarisxis marTvis sistemis danergvaze daiwyo muSaoba.
dokumentebis pirveli versia SemoRebuli iqna 2004 wlis dekemberSi.
calke dokumentebze Cveni Sesabamisi specialistebi muSaobdnen, anu
is TanamSromlebi, romlebsac konkretul sakiTxebTan yoveldRiuri
Sexeba
aqvT,
ise
Seesabamebodnen.
rom
Tavidan
SemuSavebuli
procedurebi
procedurebi
realobas
individualur
atarebda – yvela samsaxurs sakuTari gaaCnda.
sistemuri dokumentacia Semdgomi elementebisgan Sedgeboda:
procedurebi:
 xarisxis marTvis sitemis dokumentacis marTva
 marTvelobas mier marTvis sitemis Semowmeba
 xarsxis Canawerebis marTva
 kadrebis marTva
 Sida auditebi
xasiaTs
 prevenciuli samuSaoebi
 araSesabamisi nawarmis zedamxedveloba
 klientis kmayofilebis Sefaseba
 saCivrebi, gancxadebebi
 mosaxleobis aRwera
 iuridiul pirebTan
urTierToba
 matCis biuro
 ganaTlebasTan
daqavSirebuli saqmianoba
 garemosTan da
soflis meurneobasTan
dakavSirebuli saqmianoba
 samoqalaqo dacva
 biujetis dagegmva
 buRalteria
 davalianebebis aReba
 sajaro SekveTebi
 investiciebis Sesruleba
 uZravi qonebis marTva
instruqciebi:
 sakancelario
 saarqivo
gamgeobaSi an meriaSi
momsaxureobis
xarisxis marTvis
sistemis arsebobas
didi mniSvneloba
aqvs investorebisTvis,
romlebic
munici palitetisTvis
Zalian mniSvnelovani
klientebi arian.
maT meSveobiT xdeba
munici palitetis
ganviTareba da
mosaxleobisTvis
axali samuSao
adgilebis Seqmna.
amitomac serTifikatis
qona munici palitets
Zalian bevr qulas
aZlevs potenciuri
investoris TvalSi.
 gamgeobis da meriis aparatis Sida kontrolis
 gamgeobis da meriis aparatisTvis Sesyidvebis
instruqciebi da procedurebi gminis gamgeobis da meriis
saqmianobis calkeuli sferoebisTvis SemuSevebuli iyo. yvela
procedura da dokumenti
poloneTSi
dResdReobiT
munici palitetebis
umravlesobaSi
SemoRebulia xarisxis
marTvis sistema.
es aris erTgvari
savizito baraTi,
romlis meSveobiTac
Cven vambobT, rom
Cveni klientebi –
mosaxleoba iqneba
Tu investorebi
– mniSvnelovani
arian CvenTvis. es
niSnavs, rom gvinda
maT yvelaze maRali
xarisxis momsaxureoba
gavuwioT da Cven
samuSaoze maTi
mosazreba gavigoT.
erTdroulad iyo SemoRebuli.
sakontrolo auditi da
Sesabamisi serTifikatis miniWeba
2005 wels moxda. imis mere
yovel wels rogorc gamgeoba ise
qalaqis meria gare audits gadis
imisaTvis, rom certifikati ISO
9001 SeinarCunos.
danergili dokumentacia
drodadro modifikacias
ganicdida. 2008 wels moxda misi
safuZvliani gadaxedva, romlis
Sedgad kidev ufro Semcirda
saWiro dokumentebis raodenoba,
gamartivda agreTve sistemis
marTvac. Semdgomi sferoebi erT
proceduraSi movaRwieT:

mosaxleobis aRwera,

ekonomikuri subieqtebis
momsaxureba
 garemosTan da soflis meurneobasTan dakavSirebuli
saqmianoba,
 uZravi qonebis marTva.
am sferoebSi kanoni dawvrilebiT aregulirebs calkeul sakiTxebs.
sistemidan amoviReT samoqalaqo dacva, radgan igi mosaxleobasTan
(klientebTan) urTierTobas ar exeba. SemoRebuli iqna yvela
dokumentis eleqtronuli forma, romelic moTavsebulia sistemis
saerTo diskze da yvela TanamSromels SeuZlia amiT sargebloba.
dokumentebis eleqtronuli versiis SemoRebam Zalian martivi
gaxada maTi marTva da gakontroleba. manamde dokumentebis 20
versia gamgeobis sxvadaxva samsaxurSi midioda. es sistema rogorc
Sromatevadi ise araefeqturi iyo. dokumentebis eleqtronuli
versiis SemoRebam Zalian gaamartiva dokumentebiT sargebloba –
erTdroulad yvela TanamSromels SeuZlia misi sargebloba.
2008 wels damatebuli iqna klientis kmayofilebis Sefasebis
eleqtronuli anketa, romelic moTavsda internet saitze da
Sevsebis Semdeg modis el-fostis specialur misamarTze.
sistemis danergvam meriis da gamgeobis Sida organizeba moawesriga.
sistemuri dokumentacia TanamSromlebs yoveldRiur samuSaoSi
Zalian exmareba. igive dokumentacias iyeneben gare kontrolis
organoebic.
Sida da gare auditebi procedurebis sizustis da sisworis
Semowmebis damatebiTi elementia. Tan ucxo TvaliT danaxuli
sistema sxvanairad Cans. es agreTve TanamSromlebs aZlevs Sanss
imsjelon maT yoveldRiur samuSao procesze, masTan dakavSirebul
problemebze da maTi gadaWris gzebze.
gamgeobaSi an meriaSi momsaxureobis xarisxis marTvis sistemis
arsebobas didi mniSvneloba aqvs investorebisTvis, romlebic
munici palitetisTvis Zalian mniSvnelovani klientebi arian. maT
meSveobiT xdeba munici palitetis ganviTareba da mosaxleobisTvis
axali samuSao adgilebis Seqmna. amitomac serTifikatis qona
munici palitets Zalian bevr qulas aZlevs potenciuri investoris
TvalSi.
serTifikatis qonis sxva mniSvnelovani aspeqtia is, rom mxolod
amis mqone gminebs aqvT ufleba miiRon monawileoba evrokavSiris
Tu centraluri xelisuflebis mier sxvadasxva specialur
sagranto konkursebSi da proeqtebSi.
poloneTSi dResdReobiT munici palitetebis umravlesobaSi
SemoRebulia xarisxis marTvis sistema. es aris erTgvari savizito
baraTi, romlis meSveobiTac Cven vambobT, rom Cveni klientebi –
mosaxleoba iqneba Tu investorebi – mniSvnelovani arian CvenTvis.
es niSnavs, rom gvinda maT yvelaze maRali xarisxis momsaxureoba
gavuwioT da Cven samuSaoze maTi mosazreba gavigoT.
xarisxis marTvis
sistemis danergvis
praqtikuli aspeqtebi
violeta kurek
ra aris ISO 9001
ISO 9001-s norma organizaciis marTvasTan dakavSirebul
moTxovnilebebs Seicavs. es saerTaSoriso universaluri norma
aris, romlis gamoyeneba nebismier firmas an organizacias
SeuZlia, im pirobiT rom is am normis moTxovnilebebs praqtikaSi
gamoiyenebs. ISO 9001-s normaSi Cadebuli moTxovnilebebi zogadi
xasiaTisaa. es norma nebismier oraganizacias garkveuli saxis
CarCoebs uwesebs. mniSvneloba ar aqvs oraganizaciaSi ramdeni
adamiani muSaobs: aTi, asi Tu aTasi, oraganizacia produqcias
awarmoebs Tu momsaxureobas eweva, kerZoa Tu saxelmwifos
sakuTrebaSia. TviToeul firmas am normebis danergva Tavisi
specifikis gaTvaliswinebiT SeuZlia.
am normis gamoyeneba nebayoflobiTia. mis danergvas arc erTi
samarTlebrivi aqti ar moiTxovs. is msoflios yvela qveyanaSi
warmatebiT ganoiyeneba.
normaSi Cadebuli moTxovnilebebi isea SemuSavebuli, rom maTi
gamoyeneba miTiTebebis saxiT SeiZleba. maTi gamoyeneba marTvis
process ukavSirdeba da firmis marTvaSi CarTuli pirovnebebis
mier aris SesaZlebeli. es miTiTebebi marTvis umniSvnelovanes
elementebs moicaven.
ISO 9001-s normaSi Cadebuli moTxovnilebebi 4 rgolSia
dajgufebuli:
1.
xelmZRvanelobis pasuxismgebloba - raze ageben paxusx da ra
unda uzrunvelyon firmis umaRlesi xelmZRvanelebi xarisxis
marTvis sistemis TvalsazrisiT,
2. resursis marTva - sakvanZo, umTavresi komponentebi
ISO 9001-s norma
organizaciis marTvasTan
dakavSirebul
moTxovnilebebs Seicavs.
es saerTaSoriso
universaluri norma
aris, romlis gamoyeneba
nebismier firmas an
organizacias SeuZlia,
im pirobiT rom is am
normis moTxovnilebebs
praqtikaSi gamoiyenebs.
ISO 9001-s normaSi
Cadebuli moTxovnilebebi
zogadi xasiaTisaa.
es norma nebismier
oraganizacias garkveuli
saxis CarCoebs uwesebs.
mniSvneloba ar aqvs
oraganizaciaSi ramdeni
adamiani muSaobs: aTi, asi
Tu aTasi, oraganizacia
produqcias awarmoebs
Tu momsaxureobas eweva,
kerZoa Tu saxelmwifos
sakuTrebaSia. TviToeul
firmas am normebis
danergva Tavisi specifikis
gaTvaliswinebiT SeuZlia.
romlebic aucileblobas
warmoadgenen firmis
efeqturi muSaobisaTvis
da calkeuli
amocanebis Sesrulebis
uzrunvelyofisaTvis,
3.
produqtis/
momsaxureobis warmoeba
- dokumentebi da
saqmianoba romelic kargi
momsaxureobisaTvis aris
aucilebeli,
4.
monitoringi da analizi
- firmis saqmianoba,
romelic monitorings
eqvemdebareba, sistemuri
instrumentebi, romlebic
monitoringisaTvis da
analizisaTvis, aseve
mTeli marTvis sistemis
daxvewisaTvis gamoiyeneba.
am oTx jgufs win uZRvis
Tavi, romelSic sistemur
dokumentaciasTan
dakavSirebuli
moTxovnilebebia asaxuli.
ras emsaxureba xarisxis marTis sistema - sistemis danergvis
wanapirobebi
ISO 9001-s normaSi Cadebuli moTxovnilebebis gamoyeneba,
konkretuli firmis specifikis gaTvaliswinebiT, marTvis xarisxs
amaRlebs, gansakuTrebiT momsaxureobis ganxorcielebaSi. normaSi
asaxulia miTiTebebi, Tu ras unda miaqcioT gansakuTrebuli
yuradReba organizaciis marTvis procesSi, warmatebuli
saqmianobisTvis marTvis romeli elementia yvelaze mniSvnelovani.

danegrvis „gare” Sedegebi

sxva organizaciebTan mimarTebaSi konkurentunarianobis
amaRleba

kargi imiji klientebis TvalSi - klienti organizaciaSi
Tavis mniSvnelobas da misadmi pativiscemas igrZnobs,
darwmundeba, rom is organizaciis saqmianobaSi mniSvnelovan
nawils ikavebs

marketinguli saqmianoba potenciuri investorebis
mimarTebaSi

danegrvis „Sida” Sedegebi

organizaciis saqmianobis mowesrigeba da erTnair
standartebSi moyvana

mTeli organizaciis marTvis sistemis mowesrigebagaumjobeseba

subieqturi midgomebiT da sakuTari princi pebiT miRebuli
gadawyvetilebebis raodenobis Semcireba,

muSaobis xarisxis meti kontrolis da zedamxedvelobis
saSualeba,

sxvadasxva TanamSromlebis muSaobaSi erTnairi meTodebis
da princi pebis gamoyeneba, maTi saqmianobis erTnair
standartebSi moyvana.
dokumentacia
minimaluri saWiro dokumentacia, romelic unda arsebobdes:

xarisxis politika,

xarisxis miznebi,

dokumentebSi gawerili saWiro procedurebi, xarisxis wigni,

organizaciisTvis saWiro sxva dokumentebi
xarisxis politika
es aris deklaracia romelic marTvis umaRles xelmZRvanelobas
normaSi Cadebul yvela moTxovnilebebis saqmianobaSi danergvas
daavaldebulebs. organizaciis xarisxis politika yvela im normas
unda iTvaliswinebdes, romelic ISO 9001-s xarisxis politikis
nawilSia asaxuli. xarisxis poltikis Sinaarsi ise unda daiweros,
rom am konkretul organizaciis specifikas iTvaliswinebdes.
Sinaarsi TviToeuli TanamSromelisaTvis martivi da gasegebi
unda iyos. xarisxis politika SemuSavebis Semdeg unda damtkicdes.
xelmZRvanelma/xelmZRvanelebma mas xeli unda moaweron da TariRi
dausvan. Semdeg mas yvela TanamSromeli unda gaecnos.
xarisxis politika dokumentis saxiT firmaSi TvalsaCino
adgilebze Tavsdeba, iseT adgilebze romlebis bevr
TanamSromlisaTvis da klientisaTvis xelmisawvdomia. xarisxis
politikas xSirad firmis interneT gverdzec aTavseben.
xarisxis miznebi
konkretuli gazomvadi maznebi unda davgegmoT, romlebic
momsaxureobis xarisxze da organizaciis marTvis saerTo xarisxze
imoqmedeben. dadgenili miznebi gazomvadi, konkretuli da realuri
unda iyos. dauSvebelia miznebis zogadad dasaxva, magaliTad:
momsaxureobis xarisxis amaRleba.
miznebi rogorc organizaciis mmarTvelobis TviToeuli
donisaTvis aseve konkretuli TanamdebobebisaTvis unda
ganisazRvros.
xarisxis mizani konkretuli unda iyos, magaliTad: 2009 wlis
bolomde klientis mimsaxureobis centris Seqmna, klientis
momsaxureobis 6 wertiliT, rolmebic calkeul oTaxebSi
ganTavsdebian, sadac magida da skamebi iqneba. miznebis SemuSavebis
dros davalebis Sesrulebaze pasuxismgebeli pirovneba unda
gomoiyos. am SemTxvevaSi dasaxul miznebs ganxorcielebaSi
warmatebis Sansi aqvs.
xarisxis politikis danergvis msgavsi miznebi mTavari
xelmZRvanelis mier unda damtkicdes. Semdeg mas yvela
TanamSromeli unda gaecnos, gansakuTrebiT is TanamSromlebi,
romlebic am miznis ganxorcielebaSi uSualo monawileobas
miiReben.
procedurebi
normis mer moTxovnili yvela procedura unda SemuSavdes:
o
dokumentebze zedamxedveloba,
o
Canawerebze zedamxedveloba,
o
Secdomebis da xarvezebis kontroli,
o
Sida auditi,
o
saqmianobis gaumjobesebis RonisZiebebi
o
prevenciuli RonisZiebebi
ISO 9001 normiT gaTvaliswinebuli 6 proceduris garda,
organizacias SeuZlia sxva procedurebi SeimuSavos. magaliTad
firmis saqmianobis im sferoebSi, sadac mkafiod gansazRvruli
procedurebis ar arsebobam
ISO 9001-s normaSi
Cadebuli
moTxovnilebebis
gamoyeneba, konkretuli
firmis specifikis
gaTvaliswinebiT,
marTvis xarisxs
amaRlebs,
gansakuTrebiT
momsaxureobis
ganxorcielebaSi.
normaSi asaxulia
miTiTebebi, Tu ras
unda miaqcioT
gansakuTrebuli
yuradReba
organizaciis marTvis
procesSi, warmatebuli
saqmianobisTvis
marTvis romeli
elementia yvelaze
mniSvnelovani.
Secdomebi da uxarisxo
produqtis warmoeba SeiZleba
gamoiyvios. amas adgili aqvs
klientebis momsaxureobis
procedurebSi, SesyidvebSi,
kadrebis da infrastruqturis
marTvis sakiTxebSi, klientebis
gamokiTxvebSi, Sida komunikaciaSi,
marTvis sistemis mimoxilvaSi
aseve biujetis dagegmarebasa da
ganxorcielebaSi.
xarisxis wigni
dokumenti, romelic marTvis
sistemis aRweras Seicavs.
normis mixedviT masSi marTvis
mTeli sistema mokled unda
aRiweros. Tu ki me-7 Tavis
romelime moTxovnileba
sistemaSi ar arsebobs, es wignSi
unda Caiweros da ganimartos,
ratom iqna es moTxovnileba
sistemidan amoRebuli. aq aseve
yvela procedurebi unda ganTavsdes: sakiTxis aRwera (ramodenime
winadadebiT) da dokumentis nomeris miTiTeba, romelic am
sakiTxTan dakavSirebiT detalur informacias Seicavs. wignSi
aseve organizaciaSi mimdinare procesebs Soris kavSirebis Sesaxeb
anformacia aisaxeba (procesis magaliTi: Sesyidva, momsaxureoba,
investiciebis ganxorcieleba)
organizaciis efeqtiani da warmatebuli muSaobisTvis sxva
aucilebebi dokumentebi
es SeiZleba iyos dokumenti, romelic kanoniT aris
gaTvaliswinebuli, an dokumenti romelis organizaciaSi aqamde
arsebobda da misTvis saWiroa, magaliTad: samsaxurebrivi
instruqciebi, Sida wesi, rekomendaciebi, cirkularuli werilebi da
sxva.
danergvasTan dakavSirebuli rekomendaciebi
gadawyvetilebis miReba sistemis danergvis Sesaxeb
xarisxis marTvis sistemis danergvasTan dakavSirebuli
RonisZiebebis sawyisi wertili firmis umaRlesi xelmZRvanelobis
gadawyvetileba aris.
sistemis danergvis warmatebis winapiroba aris is, rom firmis
umaRlesi xelmZRvaneloba darwmunebulia, rom marTvis sistemas
azri aqvs da sistemis danergva da amuSaveba oraganizacias karg
Sedegs moutans.
sistemis daZalebiT danergvas, rodesac fiqroben rom sistemis
muSaoba „sxvaze uaresi ar iqneba”, azri ar aqvs. aseTi sistema
TavSive warumatebeli iqneba.
xelmZRvanelobis mier xarisxis marTvis sistemis danergvaze
pasuxismgebeli warmomadgenlis daniSvna
morigi nabiji sistemis danergvis gadawyvetilebis miRebis
procesSi pasuxismgebeli piris oficialuri daniSvnaa, romelsac
xarisxis marTvis
sistemasTan
dakavSirebuli
yvela dokumentebis
danergvis Semdeg
SeiZleba sistemis
sertificirebas
SeudgeT.
sertificireba
SerCeul
masertificirebel
erTeulSi xdeba.
sertificirebis
xarjebi sxvadasxva
masertificirebel
erTeulebSi
gansxvavdeba. sxvaoba
SeiZleba sakmaod didi
iyos da ramodenime
aTas evros aRwevdes.
Tu konkretul
masertificirebel
erTeulTan
mimarTebaSi
xelmZRvanelobis
rekomendacia an raime
saxis moTxovna ar
arsebobs, saboloo
gadawyvetilebis
miRebamde sasurvelia
ramodenime
SemoTavazebis
Seswavla.
Semdegi uflebamosilebebi eqneba:
o
danergvasTan dakavSirebuli
saqmianobis koordinacia,
o
sistemis mdgradobis
SenarCuneba,
o
sistemis muSaobis Sesaxeb
angariSebis momzadeba.
Tanamdebobis saxelwodeba
meorexarisxovani sakiTxia.
yvelaze gavrcelebuli
Tanamdeboba - xelmZRvanelobis
specialuri warmomadgeneli
xarisxis marTvis sakiTxebSi.
mTavaria am Tanamdebobis uflebamovaleobebis sworad gansazRvra.
organizaciis sawyisi
mdgomareobis analizi.
danegrvis dawyebis win
sasurvelia arsebuli
mdgomareobis analizi. es
moTxovnileba ar aris, Tumca
aseTi analizis atareba
sasurvelia.
sawyisi mdgomareobis analizis
farglebSi, TanamSromlebis
SerCeuli jgufi calkeuli
sferoebis davalebebis
Sesrulebis analizs da
Sefasebas akeTebs. sawyisi mdgomareobis analizi gamocdilma
TanamSromlebma unda Caataron, romlebmac kanonis moTxovnilebebi
ician. kargi iqneba Tu sawyisi mdgomareobis analizSi romelime
maRali xelmZRvaneli CaerTveba, magaliTad is vinc marTvis
sistemis danergvis momxrea.
sawyisi mdgomareobis analizis dros gansakuTrebuli yuradReba
firmis sust mxareebs, problemebs da sirTuleebs, aseve maTi
arsebobis mizezebs unda mieqces. unda gvesmodes, rom problemas
ramodenime mizezi SeiZleba qondes. is magaliTad adamianis
bunebasan, teqnikur, saorganizacio an samarTlebriv sakiTxebTan
iyos dakavSirebuli. yovelTvis unda vecadoT mizezi davadginoT.
sawyisi mdgomareobis analizis dros yuradReba samarTlebriv
moTxovnilebebs unda mieqces da ramdenadac es sawyis etapze
SesaZlebeli iqneba ISO 9001 normis moTxovnilebebsac.
sawyisi mdgomareobis analizis Sedegebi angariSis an protokolis
saxiT unda gaformdes. am dokumentSi sust da Zlier mxareebs xazi
unda gaesvas, rom Sefaseba calmxrivi ar iyos. wesebis Semcveli
iseTi dokumentaciis Seqmna, romelic aqamde arsebuli susti
wertilebis gamosworebas uzRunvelyofs sistemis danergvaSi
sawyisi elementi iqneba.
danergvisaTvis specialuri jgufis Seqmna da sistemis danergvis
gegmis SemuSaveba
danergvasTan dakavSirebuli saqmianobis dawyebis win organizaciis
xelmZRvanelobam TanamSromelTa jgufi unda gamoyos, romelic
SemuSavebuli gegmis mixedviT sistemis dokumentacias Seqmnis.
danergvasTan dakavSirebuli RonisZiebebis gegma winsvlis
Sefasebis da dadgenili etapebis gavlis aucilebel elements
warmoadgens. saqmianobis droulad Sesrulebas kontrols
xelmZRvanelobis warmomadgeneli uwevs.
qvemoT moyvanilia gegma, romelic danergvis 10 Tvian periods
iTvaliswinebs. 10-12 Tve aris vada, romelic xarisxis marTvis
sistemis dauCqareblad da gaazrebulad danergvis saSualebas
iZleva.
yuradReba unda mivaqcioT imas, rom saqmianobis nawili
erTdroulad xorcieldeba. amitom calkeuli dokumentebis
SemuSaveba arT da igive dros SeiZleba daiwyos.
marTvis sistemis moTxovnilebebi praqtikaSi - sistemis danergva
xarisxis marTvis sistemis danergvasTan dakavSirebuli RonisZiebebis gegma
saqmianobis ganxorcielebis vadebi
No.
saqmianobis saxeoba
dagegmili RonisZiebebi
organizaciis funqcionirebis
arsebuli mdgomareobis
analizi xarisxis marTvvis
kuTxiT
sistemis danergvasTan
dakavSirebuli samuSaoebis
gegmis Sedgena
danergvis win
organizaciis
mimoxilva/arsebuli
mdgomareobis
analizi/xelmZRvanelobis
warmomadgenlis swavleba
1
xelmZRvanelobis
warmomadgenlis swavleba
sistemis moTxovnilebebTan
da Tanamdebobriv
funqciebTan dakavSirebiT
xarisxis politikis
gansazRvra
procesebis identificireba
da procesebs Soris
kavSirebis gamokvleva
xarisxis martvis
sistemis daproeqteba
2
damuSavebisaTvis
procedurebis/instruqciebis
Tematikis dadgena
arsebuli dokumentebis ISO
9001 moTxovnilebebTan
Sesabamisobis Semowmeba
xarisxis marTvis sistemis
dokumentirebis principebis
gansazRvra
xarisxis marTvis sistemiT
gaTvaliswinebuli da
rekomendirebuli
procedurebis SemuSaveba.
dokumentaciis
SemuSaveba da xarisxis
marTvis sistemis
elementebis danergva
3
Sida Semowmeba. SemuSavebuli
procedurebis Sefaseba da
danergva.
xarisxis wignis gaswireba
dokumentaciis
SemuSaveba da sistemis
elementebis danergva xarisxis wigni
4
Sida Semowmeba da xarisxis
wignis Sefaseba
xarisxis wignis damtkiceba
da misi dabeWdva
TanamSromlebis swavleba
xarisxis sistemasTan
dakavSirebiT
5
swavlebaTa cikli
swavlebebi Sida
auditorebisaTvis
danergili sistemis
mimoxilva
sertifikaciisaTvis
mzadyofnis kuTxiT
6
sistemis
sertifikaciisaTvis
mosamzadebeli
samuSaoebi
sistemis sertifikacia
koreqtireba sertifikaciis
Semdeg
agvistoŏ
seqtemberi
oqtomberi
noemberi
dekemberi
ianvari
Tebervali
marti
aprili
maisi
procedurebis, instruqciebis, formebis SemuSavebasTan
dakavSirebuli saqmianobis dawyebamde, Seqmnili samuSao jgufi
valdebulia damuSavebisaTvis dagegmili dokumentebis sawyisi
formebi SeimuSaos. SemuSavebuli sawyisi forma dokumentad ar
unda aRviqvaT. damuSavebis procesSi is SeiZleba gafarTovdes
an Seikvecos. muSaobis dros SeiZleba gairkves, rom damatebiTi
dokumentis SemuSaveba aris saWiro an piriqiT, sakiTxebi, rolmebic
sxvadasxva procedurebSi an instruqciebSi unda asaxuliyo,
analizis Sedegad erT dokumentSi moTavsda.
erTi sistemuri dokumenti sistemis sxvadasxva sferos ramodenime
moTxovnilebas SeiZleba Seicavdes. aseve SesaZloa, rom erTi
moTxovnileba ramodenime dokumentSi aisexos. mokled rom
vTqvaT, norma ISO 9001-s cakleuli moTxovnilebebi SesaZloa
erT dokumentSi iyos Tavmoyrili an ramodenimeSi gafantuli yvelaferi organizaciis Sida saWiroebebzea damokidebuli.
dokumentebis pirveladi saxis ganaxleba maTi danergvis Semdeg
mokle vadebSi xdeba. mxolod dokumentis praqtikaSi gamoyenebis
dros irkveva, rom romelime nawili arasworad Caiwera an misi
Sesruleba SeuZlebelia, an is logikas, saR azrs da kanonsac ki
ewinaaRmdegeba. amasTan dakavSirebiT dokumentebis ganaxleba xdeba.
dokumentebis ganaxleba yovilTvis xdeba, rodesac aqamde arsebuli
dokumenti Zalas dakargavs. dokumentebSi cvlilebebis gatareba
mimdinare reJimSi xdeba (magaliTad: cvlilebebi samsaxurebriv
instruqciaSi, Tanamdebobis an ganyofilebis saxelwodebis Secvla
dokumentis ganaxlebas saWiroebs).
dokumentebis SemuSavebis dros unda gvaxsovdes, rom sxvadasxva
dokumentebSi erTi da igive sakiTxi ar aRvweroT. aq dokumentze
apelirebis wesi moqmedebs. rogorc magaliTi Sesyidvebis
ganxorcielebis procedura SeiZleba moviyvanoT. am SemTxvevaSi
sxva dokumentebSi aRar aRvwerT am proceduras - ubralod
dokumentis nawils miuTiTebT, sadac Sesyidvebis wesia aRwerili.
Tu ki erT dokumentSi sxva dokumentis nawilis miTiTeba xdeba,
kargi iqneboda rom es erTmaneTTan dakavSirebuli dokumentebi
saqmianobaSi erTdroulad dainergos.
nebismieri sistemuri dokumentis Seqmnis dros (proceduris,
instruqciis, xarisxis wignis, xarisxis miznebis, gaumjobesebis
gagmebis, gegmebis ganxorcielebisaTvis dagegmili RonisZiebebis)
yovelTvis pirovnebebis da RonisZiebebis sruli identificirebis
princi pi unda gamoviyenoT. es ras niSnavs? arc erT winadadebaSi
ganusazvReli zmnis forma ar unda gamoviyenoT. yovelTvis
davalebas konkretuli pirovneba unda daukavSiroT.
dokumentaciis Seqmnis dros oTxi kiTxvis wess viyenebT:
o
vin: Tanamdebobis, Tanamdebobebis, ganyofilebis miTiTeba,
romelic pasuxismgebelia konkteruli davalebis
Sesrulebaze (dokumentebSi pasuxismgebeli pirovnebis gvars
da saxels ar miuTiTebT, mxolod Tanamdebobas).
o
ra: ra davalebebi, saqmianoba, ra dokumenti, ra Canaweri unda
Seasrulos zemoTmoyvanilma „vin”.
o
rogor: ra xerxiT, ra formiT, ra dokumentis, gankargulebis,
meqanizmis, instrumentis, samarTlebrivi aqtis gamoyenebiT
unda Sesruldes „ra”.
o
rodis: ra vadebSi, ra situaciaSi da ra garemoebaSi unda
Sesruldes „ra”.
davalebebis aRweraSi ganusazvreli zmnis formis gamoyeneba,
TanamSromlebSi pasuxismgeblobis grZnobas aqveiTebs. Tu
aRmasrulebel dokumentSi konkretuli Tanamdeboba, ganyofileba an
samsaxuri ar Caiwereba, daveleba SeiZleba saerTod ar Sesruldes.
sworad Sedgenili gankargulebis magaliTi: kanoniT gansazRvrul
vadebSi (samarTlebrivi aqtis dasaxeleba) strategiis da
ganviTarebis ganyofilebis TanamSromlebma unda moamzadon
(konkretuli dokumemtis dasaxeleba an konkretuli davalebis
miTiTeba).
arasworad Sedgenili gankarguebis magaliTi:
1. Sesabamisi samarTlebrivi aqtiT dadgenil vadebSi momzaddeba
(dokumemtis dasaxeleba an konkretuli davalebis miTiTeba).
2. iqna miRebuli gadawyvetileba, rom mTeli sistemuri
dokumentacia unda ganaxldes.
dokumentaciis Seqmnis dros, upirveles yovlisa procedurebi,
instruqciebi da sxva aRmasrulebeli dokumentebi (Tu ki es
saWiroa) iqmneba, da Semdeg xdeba saxisxis wignis SemuSaveba. wigni
bolos imitom iqmneba, rom masSi konkretuli aRmasrulebeli
dokumentebi iqneba naxsenebi, rom ramodenime dokumentSi erTi da
igive wesebi ar gavweroT.
sanam nebismieri dokumentis damtkiceba da cxovrebaSi gatareba
moxdeba, man ISO 9001 normis moTxovnilebebTan Sesabamisobis
Taobaze Semowmeba unda gaiaros (Cveni Sida dokumentis SemoRebiT
moxdeba Tu ara normis yvela moTxovnilebis Sesruleba). aqve unda
Semowmdes, ramdenad sworad da gasegabad aris is dawerili.
es Semowmeba dokumentis avtorma ar unda Seasrulos, sxva
pirovnebam unda Seasrulos. aseve rekomendirebulia, rom yvela
dokumenti xelmZRvanelobis warmomadgenlis mier Semowmdes,
magaliTad axali dokumentis organizaciaSi miRebuli dokumentis
formasTan Sesabamisobis an ganmartebebis sworad formulirebis
Taobaze. warmomadgenels, rogor miukerZovebel pirs, Secdomebis
aRmoCena SeuZlia.
SemuSavebisaTvis rekomendirebuli pirveli dokumenti xarisxis
politika aris.
Semdeg „dokumentebze zedamxedvelobis” procedura unda
SemuSavdes.
norma detalebs ar asaxavs, ase rom organizaciaSi dasanergi
wvrilmani detalebi calke unda SemuSavdes.
am proceduraSi yvela sistemuri dokumentis wesebi dgindeba:
1.
sistemuri dokumentebis SemuSaveba: procedurebis,
instruqciebis, formebis, danarTebis, xarisxis wignis: vis
SeuZlia maTi SemuSaveba, rogor (ra meTodiT) unda SeimuSaon,
vis unda mivmarTod, Tu ki axali dokumentis SemuSavebis
survili gvaqvs, an vis mivmarTod, Tu axali dokumenti
mzad gvaqvs (rogorc wesi, TanamSromlebi dokumentebSi
yvela cvlilebebTad dakavSirebiT xelmZRvanelobis
specialur warmomadgenels mimarTaven, pirovnebas, romelic
dokumentbrunvis sistemaze da masSi wesrigze pasuxs agebs).
2. zedamxedveloba mTels sistemur dokumentaciaze:
dokumentebis SemuSavebis avtors vin niSnavs, calkeul
dokumentebs vin amtkicebs (xelmZRvaneli an direqtori an
umaRlesi xelmZRvanelobis warmomadgeneli), dokumentis
SemoRebis vadebs da moqmedebis vadebs vin adgens, vin da ra
formiT avrcelebs dokumentacias.
3.
sistemur dokumentebSi cvlilebebis Setana: vis da
ra formiT unda mivmarTod am sakiTxTan dakavSirebiT
(magaliTad cvlilebebis SetanisaTvis specialuri formis
SemuSaveba, an eleqtronuli postis gamoyenebiT).
4. dokumentebis cxovrebaSi gatareba: dokumentebis aslebis
darigeba mimRebis xelismorewiT an administratoris/
specialuri warmomadgenelis mier eleqtronuli versiis
gavrceleba firmis serveris gamoyenebiT.
5. araaqtualuri dokumentebis gauqmeba - gamoyenebis adgilebSi
dokumentebis araaqtualur versiebs vin auqmebs. magaliTad
specialuri warmomadgeneli dokumentebis araaqtualur
versiebs gamoyenebidan iRebs, an TviToeuli TanamSromeli
valdebulia dokumentebis araaqtualuri versia gaanadguros,
romelic Tavis droze specialuri warmomadgenlidan miiRo.
zedamxedvelobis yvelaze advili forma - firmis serverze
ganTavsebuli eleqtronuli dokumentebia. dokumentis
gauqmebis SemTxvevaSi is ubralod serverze administratoris
an specialuri warmomadgenlis mier uqmdeba.
6. sistemuri dokumentaciisaTvis gamoyenebuli grafika da
grafikuli stili:
o
fontis saxeoba da asoebis sidide
o
marginesebi, teqstis xazebis erTmaneTTan daSoreba
o
abzacis saxeoba
o
Tavebis da muxlebis numeraciis stili, aseve yvela
dokumentebisaTvis saerTo stilis SemuSaveba.
7. procedurebis/instruqciebis satitulo gverdis
gamosaxuleba da Sinaarsi - movamzadoT satitulo gverdi da
daurToT am proceduras.
8. procedurebis/instruqciebis danarCeni gverdebis
gamosaxuleba - aqac SeiZleba formis nimuSis gamoyeneba
an aRniSvna, rom gamosaxuleba arsebul procedurasTan
analogiuri unda iyos.
9. procedurebis/instruqciebis stilis dadgena:
o
Sinaarsis CamonaTvali,
o
proceduris/instruqciis mizania – garkveulad
ganisazRvros, ras emsaxureba es dokumenti, saqmianobis ra
sferodan da ra princi pebs Seicavs procedura/instruqcia,
aseve calkeuli wesis mokle aRwera,
o
terminologia – proceduraSi/instruqciaSi arsebuli
specifiuri termninebis ganmarteba, magaliTad Semoklebuli
dasaxeleba, romelic firmis TanamSromlebSi gamoiyeneba,
sxvadasxva niSnebis ganmarteba
o
pasuxismgebloba da kompetencia – pirovnebebis gamoyofa,
romlebis garkveul davalebebis Sesrulebaze pasuxs
ageben, davalebebze, romlebic am konkretuli dokumentis
farglebSi miiRes.
o
moqmedebis aRwera - proceduris/instruqciis Sinaarsobrivi
nawili, romelSic mkafiod gansazRvravs moqmedebas,
romelic proceduris/instruqciis sagans ukavSirdeba. es
moqmedeba sqemis saxiT an Sinaarsis aRweris saxiT unda
iyos warmodgenili.
o
danarTebi da formebis stili – formebis daxvewa: titulis
da nomeris miTiTeba, aseve danarTebis miTiTeba, romlebis
dokumentis SinaarsSi iqna moxseniebuli.
10. procedurebis, instruqciebis da formebis danomris princi pi:
magaliTad f01 an d01 p-01 (rac niSnavs #1 formas an
procedura #1-s #1 danarTs). procedurebis, instruqciebis,
formebis da danarTebis danomris wesi TviToeuli firmis
mier damoukideblad irCeva. ISO 9001 normas am sakiTxSi
miTiTebebi ar gaaCnia.
11. firmaSi moqmed eleqtronul dokumentebze zedamxedvelobis
wesi (pasuxismgebeli pirebi, zedamxedvelobis wesi,
kontrolis Catarebis sixSire. specialuri instruqciebi
droebiTi saqmianobis SemTxvevaSi: magaliTad usafrTxoebis
baraTebis Seqmna); eleqtronuli dokumentebis SemTxvevaSi
Sesabamisi programuli uzRunvelyofis, misi ganaxlebis, masSi
cvlilebebis Sesaxeb unda gvaxsovdes.
12. firmis garedan Semosul dokumentebze zedamxedvelobis
wesi: normatiuli aqtebi, wesebi da sxva: vis xelSi xvdeba es
dokumentebi, rogor xdeba maTi aRricxva, vin, visi meSveobiT
da ra xerxiT ecnoba.
13. zedamxedveloba samarTlebrivi moTxovnilebebis
Sesrulebaze: zedamxedvelobas vin awarmoebs, Semmowmeblis
mier samarTlebrivi moTxovnilebebis identificireba
rogor xdeba (interneTis gamoyenebiT, presis Tu specialuri
kompiuteruli programebis gamoyenebiT), rogor xdeba
TanamSromlebisaTvis axali wesebis gancoba (ra xerxiT
da ra formiT). informaciis gavrcelebis zepiri forma aq
dauSvebelia. Tanamdebobebze axali wesebis danergva rogor
xdeba, sad da ra formiT aris xelmisawvdomi informacia
axali wesebis Sesaxeb.
procedura „Canawerebze zedamxedveloba”
am proceduris Seqmna dokumentaciis SemuSavebis sawyis etapze
xdeba, margam misi danergva sul bolos xdeba. es mitom xdeba,
rom mas sxvadasxva procedurebis da instruqciebis sxvadasxva
Canawerebi emateba. amis Sdegad Canawerebis da maTze pasuxismgebeli
pirebis nusxa iqmneba.
am proceduraSi organizaciis saqmianobasTan dakavSirebuli yvela
Canawerebis Seqmnis da Senaxvis wesi ganisazRvreba.
am proceduraSi Semdegi princi pebi devs:
1.
Canawerebis warmoeba: vin ra Canawerebs awarmoebs (es
an am proceduraSi unda Caiweros an unda mieTiTos
procedura/instruqciaSi, romelSic es sakiTxi aris
asaxuli). Canawerebis mdgradobis wesi: fanqris gamoyenebis
dauSvebloba, Canaweris avtoris identificirebis
SesaZlebloba, Sesworebebis Setana ise, rom wina Canaweris
naxva SeiZlebodes, aseve Sesworebis avtoris identificirebis
SesaZlebloba, (xelmowera Sesworebis gverdiT).
2. Canawerebis Senaxva: pasuxismgebeli pirebis da Canawerebis
Senaxvis vadis dadgena, romlebic kanonis wesebidan an
organizaciis Sida saWiroebebidan gamomdinareobs (Senaxvis
vadebis dadgena kanonis wesebis winaaRmdeg dauSvebelia),
3.
Canawerebis xelmisawvdomloba: vis da ra garemoebaSi
SeuZlia isargeblos aRniSnuli CanawerebiT, vis aqvs
nebarTvis gacemis uTleba Canawerebis naxvis Taobaze
(Canawerebis kategoriebis mixedviT aq diferencirebuli
midgomis gamoyeneba SeiZleba).
4. Canawerebis CamonaTvali: organizaciaSi gakeTebuli
Canawerebis sia rogorc wesi cxrilis saxiT keTdeba. am
cxrili Semdegi poziciebi unda iyos asaxuli:
o
Canaweris dasaxeleba,
o
Seqmnaze pasuxismgebeli Tanamdeboba/ganyofileba,
o
Senaxvis vada,
o
Senaxvis/ arqivizaciis adgili.
moTxovnileba umaRlesi donis xelmZRvanelobisadmi:
pasuxismgebloba da kompetenciebi, Sida komunikacia da marTvis
zedamxedveloba:
1.
pasuxismgeblobis da kompetenciebis dadgena mmarTvelobis
zeda zRvaridan qveda zRvaramde: vin raze agebs pasuxs,
vis ra kompetenciebi aqvs, rogoria TviToeuli vertikalis
da TviToeuli Tanamdebobis ufleba-movaleobebi: es
maregulirebeli wesebi SeiZleba TviToeuli Tanamdebobis
samsaxurebriv instruqcieSi an organizaciis Sida
wesSi Caiweros, Tu ki aseTi arsebobs an misi SemoReba
SesaZlebelia, damatebiT unda gaiweros davalebebi,
pasuxismgebloba da kompetenciebi, romlebis sistemur
dokumentebSia asaxuli, magaliTad: procedurebSi,
instruqciebSi, xarisxis wignSi. Zalian mniSvnelovani
elementi sistemis mmarTvelis movaleobebis gansazRvraa,
romelic normaSi rogorc xelmZRvanelobis specialuri
warmodgenelia Cawerili. norma am Tanamdebobis movaleobebs
mkafiod gansazRvravs da yvela es movaleobebi dokumentis
saxiT unda Camoiweros.
2. organizaciis SigniT komunikaciis wesis dadgena - Sida
komunikaciis xerxi/forma, imisaTvis rom is efeqturi iyos,
komunikaciis sixSire. TviToeulma organizaciam Tavad unda
gadawyvitos, ra iqneba misTvis sasargeblo. unda gvaxsovdes,
rom vertikaluri komunikaciis princi pebi davadginoT
(marTvis zeda donidan qveda donemde da piriqiT), aseve
horozontaluri (calkeul ganyofilebebs, struqturul
erTeulebs Soris, an konkretul struqturul erTeuls
SigniT). komunikaciis yvelaze gavrcelebuli meTodebi:
uSualo Sexvedrebi, eleqtronuli posta, gancxadebebis
dafebi, Sida dadgenilebebi da gankargulebebi da
sxva. Sida komunikaciis saxeobis SerCeva organizaciis
sidideze, ganTavsebaze, TanamSromlebis raodenobazea
damokidebuli. Sida komunikaciis farglebSi organizaciaSi
korespondenciis mimosvlis wesi unda SemuSavdes, aseve
garedan korespondenciis miReba - gagzavnis wesic.
3.
marTvis sistemis Semowmebis Catareba: marTvis sistemis,
sistemis monawileebis Semowmebis Catarebis princi pebi da
sixSire proceduraSi unda Caiweros, miuxedavad imisa, rom
is ISO 9001 normiT ar moiTxoveba. norma miuTiTebs ra unda
iyos gaanalizebuli Semowmebis dros (sawyisi mdgomareobis
monacemebi) da rom Semowmeba zeda donis xelmZRvanelis
mier unda Catardes. TviToeuli organizacia am wess
sakutari pirobebis Sesabamisad xvewavs. magaliTad vin
axorcielebs aseT Semowmebas (zeda donis xelmZRvanelis
garda SemowmebaSi qveda donis xelmZRvanelis mowveva
SeiZleba. Semadgenloba SeiZleba Seicvalos Sesamowmebeli
sakiTxis Sesabamisad). Semowmebebis sixSiris dadgenis
dros iTvaliswineben, rom Semowmeba weliwadSi erTxel
mainc unda Catardes, da rogorc wesi is wlis bolos
an wlis dasawyisSi tardeba. orive SemTxvevaSi gasuli
wlis Sefaseba xdeba. marTvis sistemis SefasebisaTvis
werilobiTi masalebis Semowmeba unda damkvidrdes
(normis moTxovnilebebis gaTvaliswinebis masalebis
srulyofilebasTan mimarTebaSi). Semowmebis Sedegebs aseve
werilobiTi dokumentebis saxe unda mieces (aqac es normis
moTxovnilebebis gaTvaliswinebiT xdeba, maT Soris sawyisi
mdgomareobis monacemebi). sistemis Semowmebis Semdeg
rekomendaciebis SemuSavebisas amocanebi, terminologia da
ganxorcielebaze pasuxismgebeli pirovnebebi mkafiod unda
ganvsazRvroT.
resursebis marTva
1.
adamianuri resursi: TanamSromlebisTvis specifikaciis
gawera mniSvnelovani elementia, magaliTad: saWiro
kvalifikaciis, organizaciaSi konkretul Tanamdebobaze
muSaobisaTvis saWiro unarebis, gamocdilebis, samarTlebriv
aqtebSi gawerili moTxovnilebebis gaTvaliswinebiT
(magaliTad poloneTis kanonmdebloba Sromis
usafrTxoebis da higienis samsaxuris an TviTmmarTvelobis
TanamSromlebisaTvis gansazRvrul kvalifikacias
iTvaliswinebs). damatebiT TanamSromlebisaTvis swavlebebis
dagegmarebis da Catarebis wesebi unda SemuSavdes: vis
SeuZlia swavlebaSi monawileobis miRebis Taobaze
ganacxadi Seitanos da visTan, vin da ra meTodiT adgens
swavlebis TemaTikas (mag. xelmZRvaneli daqvemdebarebuli
TanamSromlebisaTvis), vin iRebs gadawyvetilebas
konkretuli TanamSromlis swavlebaze gagzavnis Taobaze
(mag. gadawyvetilebis mimRebi piri marTvis zeda donidan)
da ra formiT xdeba am gadawyvetilebis realizacia.
amave WrilSi swavlebebis Sedegianobis Sefasebac unda
gaviTvaliswinoT. yvelaze xSirad swavlebis Sedegebis or
etapiani Sefaseba keTdeba: pirvel etapze TanamSromeli
swavlebis gavlis Semdeg am swavlebebis Sefasebas akeTebs.
es anketebis gamoyenebiT xdeba. 1-2 Tvis Semdeg Sefasebas
TanamSromlis uSualo xelmZRvaneli akeTebs, romelic
TanamSromlis muSaobas swavlebebze ganxilul sakiTxebSi
afasebs. Sedegianobis Sefaseba werilobiT formaSi xdeba da
is gansazRvruli drois ganmavlobaSi Senaxuli unda iyos
(mag. kadrebis ganyofilebaSi). swavlebebis gavlis damowmeba
unda arsebobdes - Canawerebi, daswrebis furceli, cnoba,
sertifikati an mowmoba. is samarTlebrivi wesebis da firmis
Sida instruqciis mixedviT Senaxuli unda iyos .
2. infrastruqtura: teqnikurad gamarTuli da saqmianobis
Sesabamisi Senoba-nagebobebiT, teqnikuri mowyobilobebiT,
kompiuteruli programebiT, kavSirgabmulobiT da sxva
saWiro sagnebiT uzrunvelyofa. infrastruqturaze,
Semowmebaze, remontebze, konservaciaze zedamxedvelobisaTvis
Tanamdebobebis-pirovnebebis SerCeva kanonis wesebis,
mwarmoeblebis, damproeqteblebis rekomendaciebis da
organizaciis Sida gadawyvetilebebis gaTvaliswinebiT. unda
ganisazRvros vin da rogor uzrunvelyofs infrastuqturis
karg mdgomareobaSi SenarCunebas. infrastruqturis
gamocvlis, modernizaciis Sesaxeb gadawyvetilebas vin iRebs
da rogor xdeba am gadawyvetilebis Sesruleba.
3.
samuSao adgili - samuSao pirobebi, romlebis organizaciis
normalur funqcionirebas uzrunvelyofen. pirobebi unda
icvlebodes gansaxorcielebeli samuSaoebis miSedviT. unda
gvaxsovdes samuSao pirobebis standartebi, romlebic unda
uzrunvelyoT: sivrce, aRWurva, temperatura, ganaTeba. es
moTxovnilebebi uSualod infrastruqturas ukavSirdeba
- mis movlas, gamarTulobas da efeqtianobas. Sesabamisi
samuSao adgilis aRWurva SeiZleba iqamdec mivides, rom
ganisazRvros, organizaciis saqmianobis ra sferoebSi da
romel samuSao adgilebze aucilebelia klientebisaTvis
dasajdomi adgilebis mowyoba, adgilis Seqmna, sadac klieni
Tavs Tavisufled da komfortulad igrZnobs (sadac klienti
TanamSromels SezRudvis gareSe, sakuTari Rirsebis dacviT
daelaparakeba, maT Soris piradul sakiTxebzec. magaliTad
qalTa konsultacia) Tu organizaciaSi aseTi saxis samuSao
adgilebi aRmoCndeba, iseni Sesabamisi pirobebiT unda
uzrunvelyon.
produqtis/momsaxureobis ganxorcieleba
saqmianobis yvela sferoSi momsaxureobis wesebis SerCevis dros,
upirveles yovlisa kanonis moTxovnilebebi unda gaviTvaliswonoT,
gansakuTrebuli yuradReba klientebis momsaxureobis sakiTxebs
unda mieqces. arc erTi wesi an direqtiva kanons ar unda
ewinaaRmdegebodes. normis am punqtSi ar weria, rom aq raime saxis
qaRaldze dawerili procedura unda SemuSavdes, magram unda
davfiqrdeT, xom ar iqneboda aseTi procedura saWiro.
1.
dagegmareba: momsaxureobis maRal doneze gawevisaTvis
moqmedebis etapebis gansazRvra, magaliTad adgilobrivi
TviTmmarTvelobis erTeulebSi dagegmarebis mniSvnelovani
elementi adgilobrivi biujeti da sainvesticio gegmebia.
mniSvnelovania, rom nebismieri gegmis SemuSavebis dros
momsaxureobisaTvis da aseve organizaciis nebismieri
saqmianobisaTvis kanonmdeblobis moTxovnilebebis
gaTvaliswineba moxdes.
2. moTxovnilebebis dadgena: dadgena, kanonmdeblobidan
gamomdinare ra momsaxureobis gaweva SeuZlia organizacias
klintebisaTvis: ras gansazRvravs kanonmdebloba, ra
saqmianobas krZalavs, ra vadebia kanoniT gansazRvruli
TviToeuli momsaxureobisaTvis, vin aris pasuxismgebeli
calkeul saqmianobaze. rodesac zemoTaRniSnuli elementebi
damuSavebuli da gansazRvrulia, es yvelaferi organizaciis
specifikas unda miusadagoT, anu TviToeuli sakiTxi vis
daevaleba, davalebebis Sesrulebis wesi, vadebi, davalebis
dokumentireba (saerTo wesebiT an organizaciis Sida
wesiT aseTi moTxovnileba Tu aris). yuradreba unda
mieqces, organizaciis sxvadasxva saqmianobaSi CarTuli
TanamSromlebisaTvis kvalifikaciasTan, kompetenciasTan
an muSaobis nebarTvebTan dakavSirebiT kanoniT raime
gansakuTrebuli wesebi xom ar arsbobs. Tu ki praqtikaSi
kanonmdeblobasTan raime saxis winaaRmdegoba arsebobs,
organizaciaSi Sida cvlilebebi unda gatardes.
3.
momsaxureobis gaweva: es Sesrulebis etapia, romelic
Cadebul moTxovnilebebTanaa dakavSirebuli. mniSvnelovania,
rom momsaxureobis gawevasTan dakavSirebuli aRmasrulebeli
procedurebi xarisxis marTvis sistemis funqcionirebis
sawyis etapze SemuSavdes. es SeiZleba momsaxureobis
yvela saxeobisaTvis erTi universaluri procedura
iyos, an TviToeul momsaxureobisaTvis calke procedura
iyos. momsaxureobis TviToeuli epatisaTvis wesebis
SemuSavebis dros arsebuli kanonmdebloba da biujeti unda
gaviTvaliswinoT. unda ganvsazRvroT vin da ra meTodiT
ganaxorcielebs kontrols. kontroli momsaxureobis
yvela etapze xorcieldeba. Tu es saWiro an aucilebelia,
unda ganisazRvros momsaxurebis bolos (sanamde klients
gadawyvetilebas, dokuments an informacias gadavcemdeT)
kontrolis romeli forma unda gamoviyenoT. unda
davadginoT, Sualeduri an saboloo kontrolis Sedegebi
vis unda gadavceT Tu ubraloT saboloo dokumentze
momsaxurebis gawevis damadasturebeli Canaweri unda
gavakeToT. momsaxurebis gawevis wesis SemuSavebis dros,
klientebis mier mowodebuli piradi informaciis, masalebis
an dokumentebis Senaxvis Sesaxeb unda gvaxsovdes. es kargi
momsaxurebis winapiroba iqneba.
4. Seswidvebi Sesyidvebis warmoebis wesis SemuSaveba
(momsaxureba, investiciebi, yoveldRiuri sagnebi),
kanonmdeblobasTan Sesabamisobis kuTxiT SesyidvebTan
dakavSirebul TviToeul etapze zrunva. Sesyidvebis
ganaxorcielebis dros Semdegi etapebi unda
gaviTvaliswinoT (es SeiZleba gaweril proceduraSi
aisaxos):
 saWiro nivTebis an momsaxureobis SekveTa - amis ufleba
vis aqvs, vis da ra formiT unda miemarTos (momsaxurebis/
nivTebis Rirebulebidan gamomdinare SekveTis sxvadasxva
formebi arsebobs),
 Sesyidvis saWiroebas vin afasebs (Tanamdeboba, ganyofileba,
TanamSromlebis jgufi, komisia),
 momwodebels vin da rogor irCevs (Sida wesi,
specifikaciebi, samarTlebriv aqtebTan Sesabamisoba - Tu ki
organizacias amis valdebuleba aqvs),
 momwodebels SekveTas vin da ra formiT aZlevs,
 vin da rogor awarmoebs mowodebuli nivTebis,
danadgarebis an momsaxureobis miRebas da Semowmebas
(miReba-SemowmebaSi SeiZleba sxvadasxva pirovnebebi
monawileobdnen. es Sesyidvis saxeobazea damokidebuli).
 momwodeblebis Sefaseba: am saqmianobaze pasuxismgebeli
pirovnebebis SerCeva, Sefasebis meTodi, Sefasebis
kriteriumebi: Sefasebis dros yuradRebas ras vaqcevT (fasi,
Tanxis gadaxdis vadebi, Tanxis gadaxdis forma, mowodebis
vadebis elastiuroba, aqamde arsebuli TanamSromlobis
gamocdileba, mowodebis vadebis dacva, kompetenturoba
da a.S.). SesyidvebTan dakavSirebuli saqmianobis wesebis
SemuSavebis dros, organizaciaSi saWiro Sesyidvebis yvela
saxoeba unda gaviTvaliswoniT: masalebi, mowyobilobebi,
sxvadasxva saxis momsaxureoba (satransporto, catering,
swavlebebi da sxva), investiciebi, kvlevebi da a.S.
5. sakontrolo sazomi mowyobilobebze zedamxedveloba:
serverebis ganTavsebis adgili da dokumentebis arqivi
TermometrebiT da hidrometremiT unda iyos aRWurvili,
imisaTvis rom mowyobilobebis muSaobis pirobebi an
dokumentebis Senaxvis piromebi iqnes uzrunvelyofili; am
mowyobilobebis maCveneblebis kontrolisaTvis saWiroa
pasuxismgebeli piris gamoyifa. man Semowmeba dadgenili
sixSiriT unda Caataros. mowyobilobebis maCveneblebi
specialur formaSi an rveulSi (dadgenili wesis mixedviT)
unda Caiweros. momsaxurebis gawevis dros sakontrolo
sazomi mowyobilobebi Tu gamoiyeneba, maTi gamarTuli
muSaobisaTvis specialuri wesebi unda SemuSavdes:
perioduli Semowmebebi, nebarTvibis miReba, teqnikuri
Semowmeba standartebTan Sesabamisobis Taobaze (es
samuSaoebi mowyobilobebis mwarmoeblebis rekomendaciebis
da kanonis wesebis mixedviT tardeba). amis mizani
mowyobilobebis maCveneblebis sizustis uzrunvelyofaa.
aseve unda dadgindes, vin aris pasuxismgebeli am
mowyobilobebis muSaobis sizusteze.
monitoringi da Sefaseba
1.
klientebis Sefasebebi: gaweuli momsaxureobis Sefaseba,
Semdgomi gaumjobesebisaTvis winadadebebis da SeniSvnebis
mopoveba anketebis, klientebTan gasaubrebis, maTi
StabeWdilebebis, Civilebis, daskvebis SeswavliT SeiZleba
moxdes. unda ganisazRvros am Seswavlas vin da ra meTodiT
awarmoebs da Semdeg organizaciis saqmianobaSi am Seswavlis
daskvnebs vin danergavs.
2. araswori moqmedebis kontroli: moqmedebis wesis SemuSaveba
momsaxurebaSi aRmoCenili darRvevis SemTxvevaSi.
imis miuxedavad yofila aseTi SemTxvevebi Tu ara, am
SemTxvevisaTvis moqmedebis procedura unda arsebobdes,
am proceduras dokumentis saxe unda qondes. yivelTvis
arsebobs SesaZlebloba, rom aseTi SemTxveva dadgeba. norma
ISO 9001-Si gansazRvrulia darRvevis aRmoCenis SemTxvevaSi
rogor SeiZleba moviqceT. SemoTavazebul variantebSi
Cveni organizaciis saqmianobis Sesabamisi procedura
unda SevarCioT. araswori moqmedebis zedemxedvelobis
proceduraSi unda dadgindes aRmoCenili darRvevis
Sesaxeb vin, ra formiT da vis unda acnobos. sad da romel
dokumentSi Caiwereba informacia am faqtTan dakavSirebiT
da vin iRebs gadawyvetilebas Semdgom moqmedebasTan
dakavSirebiT. momsaxurebis gawevis Semdeg aRmoCenil
darRvevasTan dakavSirebuli moqmedebis gawera imave an sxva
proceduraSi SeiZleba. am proceduris Sinaarsi momsaxurebis
dros aRmoCenili darRvevis proceduris analogiuri unda
iyos.
3.
Sida auditi, an Sida Semowmeba. amowmebs Tu yvela samuSaoebi
dadgenili wesis mixedviT mimdinareobs. saWiroebis
SemTxvevaSi (Tu ki darRvevebi iqna aRmoCenili) saqmianobis
gamosworebasTan dakavSirebuli RonisRiebebis SemuSaveba.
moqmedeba Sida auditoruli Semowmebis dros dokumentis
saxiT proceduraSi unda aisaxos. saboloo saxiT
SemuSavebul proceduraSi Semdegi elementebi da saqmianobis
etapebi unda aisaxos:

Sida auditebis dagegmareba da marTva: Sida auditorul
Semowmebas vin amzadebs (magaliTad specialuri
warmomadgeneli) da auditis programas vin amtkicebs
(magaliTad zeda donis romelime xelmZRvaneli), auditoruli
Semowmebebis sixSiris dadgena.

auditorTa jgufis Seqmna (TanamSromelTa jgufis Seqmna,
maTi swavleba da xelmZRvanelis mier oficialurad daniSvna,
aseve konkretuli pirovnebebis konkretul saaudito
SemowmebebisaTvis daniSvna), yovelTvis unda miuTiTod
konkretul saaudito SemowmebaSi romeli auditori iqneba
mTavari.

Sida auditisaTvis mzadeba (miTiTebebis micema umTavres
sakiTxebTan dakavSirebiT, dokumentebis - procedurebis/
instruqciebis miwodeba, romlebic auditis warmatebul
Catarebas uzrunvelyofen).

Sida auditis Catareba auditis dagegmva: TariRi, romeli
saaTidan romel saaTamde Catardeba, sad (adgili), morigi
sakiTxebi/Temebi, romlebic kvlevas daeqvemdebareba, gaxsnis
Sexvedra, auditis Catareba, daxurvis Sexvedra. auditis
CatarebasTan dakavSirebuli direqtivebi asaxulia ISO
19011:2002-Si.

moqmedeba Secdomis aRmoCenis SemTxvevaSi: unda davadginoT,
sad unda Caiweros es informacia - romel formaSi, mizezebis
moZiebaze da gamosasworebel saqmianobaze pasuxismgebeli
piri vin aris, Sesrulebis vadebs vin adgens, vis miewodeba
dokumentacia Secdomis Sesaxeb.

Sida auditis protokolireba (auditis Taobaze angariSis
an protokolis momzadeba) - vin aris amaze pasuxismgebeli,
dasrulebidan ra vadebSi unda momzaddes da ra meTodiT.
damkvidrebuli wesi, romlis mixedviT Sida auditebTan aseve
gamosasworebel RonisZiebebTan da prevenciebTan dakavSirebuli
yvela Canawerebs (originalebs) xelmZRvanelobis specialuri
warmomadgeneli (sistemaze pasuxismgebeli pirovneba) inaxavs.
aslebs specialuri warmomadgeneli TanamSromlebs gadascems,
romlebic auditoruli Semowmebis seqtorebs xelmZRvaneloben.
4. gamosasworebeli da prevenciuli RonisZiebebi: xSirad
Sida da gare auditis Catarebis Semdeg, aseve klientebis
Civilebis, gancxadebebis Semdeg gamosasworebeli an
prevenciuli RonisZiebebi unda gatardes. maTi gatarebis
meTodi dokumentis saxiT proceduraSi unda aisaxos. es
procedura Sida auditis proceduras SeiZleba miuerTdes,
an cakle dokumentis saxiT SemuSavdes. im SemTxvevaSi Tu
Sida auditis gegma da gamosasworebel-prevenciuli zomebis
gegma calcalke mzaddeba, TviToeul am dokumentSi meore
dokumentis miTiTebeba unda moxdes, vinaidan orive dokumenti
erTmaneTTan kavSirSia. gamosasworebel-prevenciul
proceduraSi unda ganisazRvros:

uzustobis an uzustobis SesaZleblobis aRmoCenis
SemTxvevaSi pasuxs vin agebs (magaliTad: Semowmebuli an
Semowmebuli auditorebTan an eqspertebTan TanamSromlobiT)
da rogori iqneba am SemTxvevaSi moqmedebis gegma,

uzustobis (Secdomis) mizezebis dadgena (rogorc
zemoTmoyvenil SemTxvevaSi aqac pasuxismgebeli pirebis
gansazRvra),

aucilebelia gamosasworebel-prevenciuli RonisZiebebis
SemuSaveba (rogorc zemoTmoyvenil SemTxvevaSi aqac
pasuxismgebeli pirebis gansazRvra),

Sesrulebis vadebis dadgena (rogorc zemoTmoyvenil
SemTxvevaSi aqac pasuxismgebeli pirebis SerCeva. damatebiT
sistemaze pasuxismgebeli xelmZRvanelobis specialuri
warmomadgenlis CarTva),

Catarebuli gamosasworebel-prevenciuli RonisZiebebis
Sedegianobis Sefaseba (SeuZlia Caataros auditors,
romelmac auditi Caatara da uzustoba an uzustobis
SesaZlebloba aRmoaCina, an sxva auditors, romelsac
sistemaze pasuxismgebeli xelmZRvanelobis specialuri
warmomadgeneli niSnavs, an TviTon es warmomadgeneli
atarebs). Sedegianobis Sefasebis meTodis SemuSavebis
dros unda gaTvaliswindes gamosasworebel-prevenciuli
RonisZiebebis gatarebidan Sedegianobis Sefaseba ra vadebSi
xdeba, magaliTad 3 Tvis an 6 Tvis Semdeg.

gamosasworebel-prevenciuli RonisZiebebis Sesaxeb Canawerebi
vis egzavneba (rogorc wesi originali xelmZRvanelobis
specialur warmomadgenels egzavneba).
Sida auditebis Catareba
mteli dokumentaciis danergvis Semdeg TanamSromelTa jgufi
unda SeirCes, romelic Sida auditorebis funqcias Seasruleben.
es TanamSromlebi organizaciis xemlZRvanelma auditorebad
oficialurad unda daniSnos. am TanamSromlebma Sida auditis
Catarebaze praqtikuli swavlebebi unda gaiaron.
ISO 19011:2002 norma sasargeblo dokumenti iqneba rogorc Sida
auditorebis swavlebis procesSi aseve mis Semdeg, auditoruli
Semowmebis dros. es norma xarisxis marTvis sistemis da garemos
marTvis sistemis auditisaTvis direqtivebs Seicavs. normaSi aseve
moTavsebulia direqtivebi auditebis dagegmvisaTvis, CatarebisaTvis,
auditorebis mimarT moTxovnilebebis da auditorebis Sefasebis
Taobaze.
pirveli Sida auditis Catareba axali wesebis (dokumentebis)
danergvidan erTi Tvis gasvlis Semdeg SeiZleba da ara manamde.
sistemis sertificireba
xarisxis marTvis sistemasTan dakavSirebuli yvela dokumentebis
danergvis Semdeg SeiZleba sistemis sertificirebas SeudgeT.
sertificireba SerCeul masertificirebel erTeulSi xdeba.
sertificirebis xarjebi sxvadasxva masertificirebel erTeulebSi
gansxvavdeba. sxvaoba SeiZleba sakmaod didi iyos da ramodenime
aTas evros aRwevdes.
Tu konkretul masertificirebel erTeulTan mimarTebaSi
xelmZRvanelobis rekomendacia an raime saxis moTxovna ar arsebobs,
saboloo gadawyvetilebis miRebamde sasurvelia ramodenime
SemoTavazebis Seswavla.
ხარისხის კომპლექსური
მართვა
ვოიჩეხ შპოჩინსკი
ხარისხის მართვის კონცეფციის თეორიული საფუძვლების აღწერისას
ჩნდება ერთი პრობლემა: ეს კონცეფციები, ისევე როგორც ყველა სქემები,
ფორმულები და განსაზღვრებები, ერთი შეხედვით მარტივი, ნათელი
და ბანალურიც კი ჩანს, განსაკუთრებით ადამიანებისთვის, რომლებსაც
კორპორაციული გამოცდილება აქვთ, ან მათი პროფესიული საქმიანობა
საჯარო ადმინისტრაციასთანაა დაკავშირებული.
ამისდა მიუხედავად, უამრავი საკონსულტაციო ფირმა და ინსტიტუტი
დიდი წარმატებით და არც თუ ისე მცირე თანხის საფასურად, ახორციელებს
ხარისხის მართვის სისტემის დანერგვაში დახმარების მომსახურებას. რატომ
არსებობს ასეთი ტიპის კონსულტაციებისთვის საჭიროება? საქმე იმაშია, რომ
საჯარო დაწესებულებაში ან კორპორაციაში ქცევის წესების პროცედურების
შემუშავება მოითხოვს ფორმალური პრინციპების ცოდნას - საჯარო
დაწესებულებაში განხორციელებული საქმიანობის აღწერის ობიექტური
ინსტრუმენტი (მათ საფუძველზე გაიცემა სერთიფიკატები, რომლებიც
ადასტურებს დანერგილი სისტემის ობიექტურობას). მათი შემუშავება, გარდა
სპეციალიზირებული ცოდნისა - საჭიროებს საოცრად ფორმალიზირებულ
„ენას“, დიდ ჩართულობას და დროს. როგორც წესი, ინსტიტუციას: საჯარო
დაწესებულებას ან ბიზნესს არ გააჩნიათ დიდი რესურსები (განსაკუთრებით,
კადრების თვალსაზრისით), რათა საკუთარ ფუნქციონირებას იმდენი დრო და
ინტერესი დაუთმოს, რამდენიც გარე კონსულტანტმა.
თუმცა, რეალურად, ვერცერთი საკონსულტაციო ფირმა მოამზადებს
ხარისხის მართვის ისეთ სისტემას, როგორიც თავად თანამშრომლებმა
შეუძლიათ შეიმუშაონ, თუკი ამ პროცესში ჩართვის სურვილი ექნებათ. ეს
იმას ნიშნავს, რომ თანამშრომლების ჩართვის გარეშე, მართვის ყველაზე
თანამედროვე მოდელის მიხედვით შემუშავებული პროექტიც კი იქნება
ძალიან სქემატური, არ მოერგება ინსტიტუციის საჭიროებებს ან არ მოხდება
მისი ბოლომდე დანერგვა. ამიტომაც, თანამშრომლებმა უნდა გადაწყვიტონ
მისი შემოღება. ხარისხის მართვა გახდა ზედმეტად ფორმალიზირებული,
თეორიული ცოდნა გაღრმავდა - საქმე გვაქვს აბსოლუტურად აბსურდული
მეთოდებისა და პროცედურების დიდ რაოდენობასთან: პროცედურების
შემუშავების პროცედურები, მაშინ,
ხარისხის მართვა
გახდა ზედმეტად
ფორმალიზირებული,
თეორიული ცოდნა
გაღრმავდა - საქმე
გვაქვს აბსოლუტურად
აბსურდული მეთოდებისა
და პროცედურების
დიდ რაოდენობასთან:
პროცედურების
შემუშავების
პროცედურები, მაშინ,
როდესაც საჭიროა მათი
პრაქტიკული გადაჭრის
გზების მოძებნა.
როდესაც საჭიროა მათი პრაქტიკული
გადაჭრის გზების მოძებნა. ხარისხის
მართვის სისტემის დანერგვის შედეგი
- იქნება ეს ISO, TQM, CAF (შეფასების
საერთო მეთოდი), EFQM (ხარისხის
მართვის ევროპული ფონდი/
სრულყოფის ევროპული მოდელი:
TQM-ს ევროპული ვერსია) თუ BSC
(შედეგების სტრატეგიული ბარათი) უნდა იყოს ყოველთვის: ინსტიტუციის
მუშაობის სრულყოფა და ხარისხის
ამაღლება/მისი მომსახურებების
ხელმისაწვდომობის გაზრდა.
მოტივაცია: რეალური თუ
ფორმალური?
არსებობს ორი ძირითადი მიზანი, რაც ამოძრავებთ ორგანიზაციებს,
რომლებიც ხარისხის მართვის სტანდარტების შემოღებას გეგმავენ:
 პირველ რიგში, ხარისხის მართვის სისტემის მიზანი შესაძლოა
იყოს, მაგალთად, გაწეული მომსახურებების ხარისხის რეალური
გაუმჯობესება (საჯარო ადმინისტრაციის შემთხვევაში - საჯარო
მომსახურებები), ეფექტურობის გაზრდა, მათ შორის ხარჯების
დაზოგვა, რესურსების უკეთ გამოყენება;
 მეორეს მხრივ, ხარისხის მართვის სისტემის დანერგვის მიზანი
შეიძლება იყოს პროცედურების დანერგვის დამადასტურებელი
სერთიფიკატის მიღება. ინსტიტუციისთვის ეს ხელსაყრელი სავიზიტო
ბარათია სასურველი იმიჯის შესაქმნელად, მაგალითად, პოტენციური
ინვესტორების ან ადგილობრივი მედიისათვის.
შესაძლოა ორგანიზაციას ამოძრავებდეს ორივე მიზანი, ერთი მეორეს
აბსოლუტურად არ გამორიცხავს. თუმცა, რაც მნიშვნელოვანია, თუკი
ინსტიტუციას ამოძრავებს მხოლოდ მეორე მიზეზი, ჩნდება „მოჩვენებითი
დანერგვის“ საფრთხე. სერთიფიკატის მიღება ამ დროს რეალურად არ ცვლის
ხარისხის მართვას.
ISO-ს მოჩვენებითი დანერგვა
პოლონეთის სტრატეგიული დოკუმენტები გვიჩვენებენ, რომ საჯარო ადმინისტრაციის
ბევრ დაწესებულებაში, ISO-ს სისტემის დანერგვის მიუხედავად, კლიენტთა მომსახურების
ხარისხი და გაწეულ მომსახურებათა სტანდარტები არ შეცვლილა. მოჩვენებითი დანერგვა
საჯარო ადმინისტრაციის სისუსტის ერთ-ერთ უმთავრეს ელემენტადაა მიჩნეული.
ოპტიმალურია, როდესაც სისტემის დანერგვის მიზანია საჯარო
დაწესებულების საქმიანობის სრულყოფა და მხოლოდ პროცედურებისა
და სტანდარტების დანერგვის შემდეგ იწყება პროცედურა სერთიფიკატის
მისაღებად. სწორედ ამგვარი მიდგომა ჰქონდა ნიეპოლომიცეს გმინას, სადაც
თავდაპირველად შეიმუშავეს და დანერგეს მომსახურებათა სტანდარტები
და პროცედურები, არსებული საჭიროებებიდან გამომდინარე, და მხოლოდ
რამდენიმე წლის შემდეგ მოიპოვეს სერთიფიკატი, რომელიც ადასტურებდა
არსებულ მდგომარეობას.
ხარისხის გაყალბებული სერთიფიკატები
სერთიფიკატებს არ უნდა მივუდგეთ დოგმატურად, ვინაიდან მისი არსებობა
ყოველთვის არ ირეკლავს, თუ როგორ ფუნქციონირებს მოცემული ინსტიტუცია.
სხვა საკითხია, სერთიფიკაცების ხარისხი - პირველ რიგში იგი დამოკიდებულია
სერთიფიკატის გამცემის მიერ წამოყენებულ მოთხოვნებზე. ბევრი „საპატიო“
ტიტული ავტომატურადაა მინიჭებული, მას შემდეგ, რაც ინსტიტუცია გადაიხდის
ასეთი ტიტულის მინიჭების პროცედურებისთვის საჭირო თანხას. ამასთან,
სერთიფიკატი, რომელიც არის რეალობას აბსოლუტურად მოწყვეტილი, შესაძლოა
ამა თუ იმ პროდუქტის ან ინსტიტუციისათვის უარყოფითად მოქმედებდეს - ამის
კლასიკური მაგალთია „საბჭოთა კავშირის ხარისხის ნიშანი“, რომელიც 1967წ.
შემოიღეს და ბევრ ქვეყანაში მყიდველების დაშინების საშუალებად იქცა.
ხარისხის კომპლექსური მართვა
ხარისხის კომპლექსური მართვა (Total Quality Menegement - TQM), ეს არის
ორგანიზაციის მართვის მიდგომა, რომელშიც ყოველი მოქმედება მიზნად
ისახავს გაწეული მომსახურებების ხარისხის ამაღლებას. ამ სისტემის შექმნაში
მონაწილეობას იღებს ყველა თანამშრომელი, ინსტიტუციურ სტრუქტურაში
მისი პოზიციის მიუხედავად. მისი ამოსავალი წერტილია, რომ ყველა
თანამშრომელი არა მხოლოდ ქმნის, არამედ ახდენს სისტემის კონტროლსა და
სრულყოფას.
TQM: Total Quality Managment ანუ ხარისხის კომპლექსური მართვა
ყველა თანამშრომლის ჩართულობასა და წვლილზე დამყარებული ორგანიზაციის მართვის
მეთოდი. TQM სისტემა მიზნად ისახავს კლიენტების კმაყოფილების მიღწევას, ორგანიზაციის
მდგრადი წარმატების მიღწევას და ორგანიზაციის წევრებისა და საზოგადოებისთვის
სარგებლის მოტანას.
TQM-ს დანერგვა არის გრძელი პროცესი. მოდელი გვიჩვენებს მხოლოდ
მიმართულებას, რაც ფართო შაბლონი უფროა, ვიდრე მოქმედებათა
სქემა. მისი ელასტიურობა და ინსტიტუციის საჭიროებებზე მორგების
შესაძლებლობა შესაძლოა უპირატესობადაც მივიჩნიოთ. მეორე მხრივ,
ადამიანებს, რომლებიც მიჩვეულნი არიან კონკრეტული, ფორმალიზირებული
დავალებების შესრულებას, შესაძლოა პრობლემები შეექმნათ მისი გაგებაში,
მიღებასა და დანერგვაში. ამიტომაც ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მოდელი,
ისევე როგორც დანერგვის ყველა შაბლონი უნდა იყოს მისადაგებული
მოცემული ორგანიზაციის სპეციფიკასთან: მისი ორგანიზაციული კულტურა
და პირობები, რომელშიც ეწევა საქმიანობას.
რა იმალება სათაურის ქვეშ - TOTAL QUALITY MANAGEMENT (TQM)?
TOTAL (კომპლექსური): მიანიშნებს, რომ სისტემა მოიცავს მთელს
ორგანიზაციას და რომ შესაძლებელია მისი დანერგვა ყველა სახის
მომსახურებასთან მიმართებაში და ყველა ორგანიზაციულ უჯრედსა თუ
თანამდებობაზე.
QUALITY (ხარისხი): წარმოადგენს შიდა კლიენტების (ორგანიზაციის
პირობებში) და გარე (ორგანიზაციის გარეთ) მოთხოვნების შესრულებას, ისე,
რომ ისინი დარჩნენ სრულიად კმაყოფილები.
MANAGEMENT (მართვა): პრობლემების გადაჭრის და გაუმჯობესების
მეთოდი, რაც მიზნად ისახავს სამუშაოსა და მისი ეფექტიანობის სულ უფრო
მაღალი დონის მიღწევას. მართვა არის გადაწყვეტილების მიღების პროცესი,
რომელიც შედგება პროცედურებისაგან და მისი განხორციელების სათანადო
მეთოდებისგან.
TQM-ის დანერგვამდე გარდამავალი პროცესი, და ამავე დროს, მისი ერთ-ერთი
გადამწყვეტი ინსტრუმენტია სისტემა ISO 9001.
ISO – EFQM – TQM მიმდევრობა არის სრულყოფის ის გზა, რომელსაც ირჩევს
ორგანიზაციათა უმრავლესობა პროცესიული მართვის დანერგვიდან ISO 9001
სერთიფიკატის მიღებამდე.
ხარისხის კომპლექსური მართვის მოდელი შეიქმნა სპეციალურად
საწარმოებში - კომერციულ სუბიექტებში გამოსაყენებლად, თუმცა
შემდგომში TQM მოდელი მოერგო საჯარო ადმინისტრაციის სპეციფიკას,
სადაც მეწარმე - კლიენტის ურთიერთობა იქცა სახელმწიფო მოხელე
- მოქალაქის ურთიერთობად. TQM-ს ფილოსოფიაში, მოქალაქე ხდება
საჯარო დაწესებულების კლიენტი, ხოლო საჯარო ადმინისტრაციამ უნდა
დააკმაყოფილოს მისი მოთხოვნები, ამიტომაც საჯარო დაწესებულებების
მიერ გაწეულ საქმიანობა უნდა იყოს იმავე ხარისხის, როგორიც
ბაზარზე კომერციული სუბიექტების მიერ გაწეული ანალოგიური
მომსახურებების ხარისხი. მოკლედ რომ ვთქვათ: მოქალაქე გადასახადების
გადახდის სანაცვლოდ იღებს საჯარო მომსახურებებს - კომუნალურ,
ადმინისტრაციულსა და სოციალურს - და მოითხოვენ მათი შესრულების
მაღალ ხარისხს.
ხარისხის მართვის პოლიტიკა - TQM-ის (ისევე როგორც CAF, ISO, EIPA)
უმთავრესი ელემენტი საშუალებას გვაძლევს გადავამოწმოთ და
შეძლებისდაგვარად ობიექტურად შევაფასოთ საჯარო ადმინისტრაციის
საქმიანობის ხარისხი. მაშინ როდესაც მეწარმე, რომელიც არასათანადო
ხარისხით ასრულებს მომსახურებას, გაირიყება ბაზრიდან, საჯარო
ადმინისტრაციის შემთხვევაში ეს წესი არ მოქმედებს. აქედან გამომდინარე,
აუცილებელია ხარისხის - პირველ რიგში საჯარო მომსახურებების
სტანდარტების -შემოწმების დამატებითი მეთოდები, რაც TQM სისტემის
ინტეგრალურ ნაწილს წარმოადგენს.
TQM-ის მიზანია გარე კლიენტების კმაყოფილება (საჯარო დაწესებულების
შემთხვევაში: მოქალაქეების, მეწარმეების და სხვა ადმინისტრაციული
სტრუქტურების), რაც თავად დაწესებულებაშ მომუშავე მოხელეების
კმაყოფილებით მიიღწევა. ამიტომაც უნდა შევქმნათ ისეთი ორგანიზაცია,
რომელიც საკუთარი თანამშრომლების (სახელმწიფო მოხელეების)
კმაყოფილების გაზრდის მეშვეობით, სრულყოფს გაწეულ მომსახურებებს.
ორგანიზაციამ, რომელსაც სურს TQM სისტემაში მუშაობა, თავდაპირველად
უნდა განსაზღვროს გაწეული მომსახურებების ხარისხის არსებული
დონე. ეს საშუალებას მისცემს, განსაზღვროს სფერო, რომელშიც საჭიროა
ცვილებების შეტანა. მხოლოდ მეორე ეტაპზე ხდება ხარისხის მართვის
სისტემის ფორმალიზირება, მაგალითად ISO 9001 სისტემის ნორმების
დანერგვა. ტრეინინგების საშუალებით, რომელიც ტარდება ახალი სისტემის
დანერგვის პარალელურად, იზრდება თანამშრომლების სურვილი
შემდგომი ცვლილებების განსახორციელებლად. შემდგომ ეტაპზე გადასვლა
- TQM-ის სრული დანერგვა - გრძელვადიანი მიზანია, განსაკუთრებით
პატარა ორგანიზაციებისთვის. ამ ეტაპზე აქცენტი კეთდება ოპტიმალური
გარდაქმნების უნარ-ჩვევების გაღრმავებაზე - ანუ ძირითადი ნორმების,
პროცედურებისა და სტანდარტების ასიმილაციაზე.
TQM-ს გამოყენების დროს წარმოქმნილი კულტურული შეზღუდვები
TQM-ის პრეკურსორად აღიარებულია უილიამ ედუარდ დემინგი, რომელმაც XX საუკუნის 50იან წლებში დაარწმუნა უმსხვილესი იაპონური მანქანის მწარმოებელი კომპანიები ხარისხისა
და პროდუქცის პროცესის მართვის ნოვატორული მოდელის დანერგვაში. იაპონიის მანქანების
მაღალ ხარისხს, სწორედ TQM-ის დანერგვით ხსნიდნენ, რაც მოდელისთვის საუკეთესო
რეკლამას წარმოადგენდა.
XX საუკუნის 80-იან წლებში TQM უაღრესად მოდური გახდა აშშ-სა და ევროპაში, თუმცა როგორც ორგანიზაციების გამოცდილება გვიჩვენებს - იგი არ იყო ბოლომდე გააზრებული
და, აქედან გამომდინარე, წარმატებული. ამ მოდელის კოპირება მოხდა იაპონიის
კულტურული თავისებურებების გათვალისწინების გარეშე. დასავლული მწარმოებლებმა,
რომლებიც ორიენტირებულები იყვნენ მოკლევადიან პროექტებსა და სწრაფ მოგებაზე, ვერ
შეძლეს ორგანიზაციის სრულყოფის გრძელვადიანი ფილოსოფიის გათავისება, ამერიკელი
და ევროპელი თანამშრომლები საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას არ ახდენდნენ
ორგანიზაციასთან მიმართებაში, როგორც ეს იყო იაპონიაში. ამ გარემოებამ შეზღუდა
თვითშეფასების შესაძლებლობა და სრულყოფისადმი სწრაფვა, რაც TQM სისტემის განუყოფელ
ნაწილს წარმოადგენს.
TQM-ის პრინციპების გამოყენება და პრაქტიკაში დანერგვა დაკავშირებულია
ისეთი მოდელის შემუშავებასთან, რომელიც აირეკლავს ორგანიზაციის
სტრუქტურას (მისი უმთავრესი ელემენტებისა და მათ შორის
ურთიერთდამოკიდებულებას).
TQM-ის დანერგვის ძირითადი პრინციპებია:
 თანამშრომლების კმაყოფილების გაზრდა ძალაუფლების და უფლებამოვალეობების გადანაწილების, სათანადო ხელმძღვანელობის,
საინფორმაციო და სოციალური კომუნიკაციის, დამსჯელობითი
და დაჯილდოების სისტემის, ეფექტიანი მოტივაციის მეშვეობით.
კმაყოფილება მომდინარეობს პროდუქციულობის მატებიდან
და გულისხმობს შესრულებული სამუშაოსგან მიღებულ
ინდივიდუალური კმაყოფილების გრძნობას.
 თანამშრომელთა ჯგუფების სინერგიის ეფექტის ეფექტიანი გამოყენება
 ხარჯების მუდმივი შემცირებისთვის ზრუნვა, ხარისხზე უარყოფითი
გავლენის გარეშე
 ხარისხის მართვის აუცილებელი მინიმუმამდე დაყვანა
 ხარისხის სრულყოფის სისტემისადმი დამოკიდებულება, როგორც
აბსოლუტურად ჩვეულებრივი მოვლენისადმი
 ცვლილებების განხორციელების პროცესში ხელმძღვანელობის როლის
მნიშვნელობისადმი ხაზის გასმა
TQM-ის ძირითადი იდეა არის ორგანიზაციის და მისი თანამშრომლების
მუდმივი სრულყოფისკენ სწრაფვა: სისტემატიური, და არა რევოლუციური
დამოკიდებულება ორგანიზაციის სრულყოფისა და გაწეული მომსახურებების
ხარისხის ამაღლებისადმი. ორგანიზაცია თუ საჯარო დაწესებულება
იმართება განხორციელებული პროცესების მეშვეობით, განსაკუთრებით მათი,
რომლებიც სცდებიან მოცემული განყოფილების ფარგლებს. ასეთი სახის
მართვას ეწოდება პროცესიული მართვა.
რესურსები: ორგანიზაციის რესურსების მდგომარეობის დიაგნოზი
ხარისხის მართვის სისტემის დანერგვისათვის მზადების პერიოდში
აუცილებელია არსებული „რესურსების მდგომარეობის“ შესწავლა:
ორგანიზაციის-საჯარო დაწესებულების რესურსების ყოველმხრივი
ევიდენციური ანალიზის ჩატარება: მისი ორგანიზაციული ერთეულები,
განყოფილებები და დამოკიდებული ინსტიტუციები (მაგალითად,
კომუნალური, დასუფთავების, წყლის გაყვანილობის შპს, და ა.შ.) ან
საკუთრება (მის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონება, შენობები).
TQM მოდელი ყოფს ორგანიზაციის რესურსებს შემდეგ ნაწილებად:
მატერიალური და ფინანსური რესურსები, ანუ: ტექნიკა (მაგალითად,
წყალგაყვანილობა და ნაგვის დაწვის მოწყობილობა), აღჭურვილობა
(კომპიუტერები, და ა.შ.), ფართი - მხედველობაშ უნდა მივიღოთ მისი
სივრცული გეგმა, ქსელები და კომპიუტერული პროგრამები (software), სხვა
საკუთრება (მაგ., უძრავი ქონება), და, რასაკვირველია, ბიუჯეტი! პოსტკომუნისტურ ქვეყნებში მატერიალურ/ტექნიკური რესურსები მოუვლელ
მდგომარეობაშია, ხოლო ბიუჯეტი შეზღუდული, რაც არ გვაძლევს მისი
ეფექტური გამოყენების საშუალებას, და, ამას გარდა, მომსახურებების
მოქალაქის სასურველ დონეზე შესრულებას.
სამეფო სასახლე ნიეპოლომიცეში, ანუ რამდენად ეფექტურად შეიძლება საკუთრების
რესტრუქტურიზაცია
პოლონური გმინების გამოცდილებით, მატერიალური რესურსების ეფექტიანი
გამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ მისი სრული რესტრუქტურიზაციის შედეგად:
ზედმეტი საკუთრების გაყიდვა (მაგ., უძრავი ქონება), კომერციალიზაცია, მიზნობრივი
გამოყენება, ან იჯარით გაცემა. შესანიშნავი მაგალითია ნიეპოლომიცეს გადაწყვეტილება:
სამეფო სასახლე გადაეცა იჯარით ფონდს, რომელიც მართავს ობიექტს, მისგან იღებს
შემოსავალს (გალერეა, საკონფერენციო ცენტრი, სასტუმრო, რესტორანი), ხოლო
შემოსავლებს გასცემს ორგანიზაციის წესდებით გათვალისწინებული საქმიანობისთვის:
სასახლის რესტავრირება და კულტურულ-საზოგადოებრივი საქმიანობა (კულტურული
ღონისძიებების ორგანიზება ბავშვებისთვის, ახალგაზრდებისთვის, უფროსებისთვის).
ქალაქი ახორციელებს ფონდის საქმიანობის მუდმივ ზედამხედველობას მისი საბჭოს
მეშვეობით, რომელიც ქალაქის საკრებულოს მიერ ფინანსდება.
თავდაპირველად TQM გამოიყენებოდა, როგორც მატერიალური და
ტექნოლოგიური რესურსების ოპტიმალიზაციის მოდელი. ნაწილობრივი
წარმატებით დაინერგა მატერიალური რესურსების მართვის ეფექტიანობის
საზომი სტატისტიკური ინსტრუმენტები: პროცესის სტატისტიკური
კონტროლი (Statistical Process Control) ე.წ. Shewhart-ის საკონტროლო ბარათების
მეშვეობით იზომებოდა პროცესების სტაბილურობა: Pareto-ს დიაგრამების
მიხედვით ადგენდნენ ნაკლს, მაგალითად, მანქანის არასათანადო მოწყობა,
და დაზიანებების ყველაზე ხშირ მიზეზების იკვლევდნენ. სტატისტიკურ
ინსტრუმენტს მოჰქონდა სწრაფი ეფექტი: იძლეოდა მოკლე დროში მცირე
ძალისხმევით პროცესების ეფექტიან გამარტივებას და ნაყოფიერების
გაზრდას. იყო ეს ერთჯერადი შედეგები: შორ პერსპექტივაში არ მოჰქონდა
ხარისხის გაუმჯობესება. XX საუკუნის 80-იან წლებში ხარისხის დოქტრინების
ინტერესთა ცენტრში მოექცა ადამიანური ფაქტორი: პერსონალი და
ორგანიზაციის ხელმძღვანელობა. მაშინ გააცნობიერეს, რომ ხარისხის
მუდმივი გაუმჯობესების საწინდარია კარგი ხელმძღვანელობა და
თანამშრომლების ჩართულობა.
ადამიანური რესურსები: ორგანიზაციის თანამშრომლები ან საჯარო
მოხელეები.
ადამიანური რესურსების ანალიზის დროს უნდა მივიღოთ მხედველობაში:
 შიდა და გარე როტაცია
 შრომის ნაყოფიერება
 სამუშაო ატმოსფერო
 თანამშრომლების კვალიფიკაცია
 ხელფასების განსაზღვრის წესები: იმისათვის, რომ არ შეიქმნას
თანამშრომლებს შორის არაჯანმრთელი კონკურენციის პირობები,
არამედ ხელი შეეწყოს გუნდური მუშაობის პრინციპს, შედეგზე
ორიენტირებულობას
 დაწინაურებისა და ხელფასის მომატების სისტემა
 სამუშაოს და პერსონალის მართვის ხარჯები
 კომპეტენციათა დელეგირების დონე: ორგანიზაციული კულტურა,
რომელიც აგებულია ნდობასა და თანამშრომელთა შორის
კომპეტენციის გადანაწილებაზე, რაც თანამშრომლების პოტენციალის
სრულად გამოყენებას ემსახურება
ზემოთ ჩამოთვლილ ფაქტორებს გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვთ ხარისხის
მართვის სისტემის ხარისხსა და წარმატებულობაზე. თანამშრომლებს შორის
ურთიერთობებში შესაძლოა გამოვყოთ სამი დონე:
- თანამშრომლებს შორის არსებული ურთიერთკავშრები: მათ შორის,
ორგანიზაციულ უჯრედებსა და განყოფილებებს შორის ინფორმაციის გაცვლა.
კომუნიკაციის ბიუროკრატიული ბარიერები
საჯარო დაწესებულებში ვხვდებით ერთ საერთო პრობლემას: მის ბიუროებს
შორის არასაკმარისი კომუნიკაცია და კოორდინაცია. ამის ერთ-ერთ მიზეზი
გახლავთ ორგანიზაციულ უჯრედებს შორის მკაცრი დაყოფა, ორგანიზაციის
წესდებაში გაწერილი კოორდინირების ხელოვნური მექანიზმები. მათ
სტრუქტურაში არსებული ნაკლი (ცენტრალიზაცია, იერარქია, ბიუროკრატია)
ხელს უშლის კომუნიკაციას (და აქედან გამომდინარე, თვითკონტროლსა და
სწავლას), ახალი იდეების განხორციელების ექსპერიმენტებს, პრობლემების
გადაჭრის ინოვაციური გზების ძიებაში რისკის გაწევას.
- უფროსსა და მისადმი დაქვემდებარებულ თანამშრომელს შორის
ურთიერთობა: რაც მართვის გარდა უნდა მოიცავდეს კოორდინირებასა და
დახმარებას.
- მმართველი კადრები: მათი ოპტიმალური რაოდენობა და ორგანიზაციის
იერარქიული სტრუქტურის მაქსიმალურად გამარტივება.
ხელმძღვანელობა: უფროსები და მმართველი კადრები საჯარო
დაწესებულებაში.
ხარისხის მართვის სისტემის წარმატებული დანერგვა შესაძლებელია
მხოლოდ ხელმძღვანელობის სრული მხარდაჭერის პირობებში. ხშირ
შემთხვევაში ხელმძღვანელობა დაინტერესებულია მხოლოდ სერთიფიკატის
ფლობასთან ასოცირებულ რეკლამაში და არა სისტემის რეალურ დანერგვაში.
ხელმძღვანელი კადრები უნდა იყონ ღია ცვლილებების მიმართ და უნდა
შექმნან ხედვა და სტრატეგია, დასახონ რეალისტური და ზუსტი მიზნები,
უნდა იყონ მზად მუდმივი საუბრები - კონსულტაციები აწარმოონ
საკუთარ თანამშრომლებთან. უმნიშვნელოვანესია, ხარისხიანი მართვის
ეფექტური დანერგვისათვის საჭრო პრაქტიკული ნაბიჯების გადადგმა.
ხელმძღვანელებმა უფრო მეტი ყურადღება უნდა მიაქციონ საკუთარ
მენეჯერულ როლებს, ვიდრე მაკონტროლებელს.
TQM ორგანიზაციის ეფექტურობასა და მის მიერ გაწეული მომსახურებების
ხარისხზე დადებითად მოქმედებს მხოლოდ მას შემდეგ, რაც მატერიალურ/
ტექნიკური, ადამიანური რესურსების და ხელმძღვანელობის კომპონენტი
გახდება სრულად ინტეგრირებული!
ამის შემდეგ ორგანიზაციაში იქმნება ინფორმაციის ეფექტურად გაცვლის
სისტემა. თანამშრომლის ყურადღება ექცევა არა მხოლოდ ზემოდან
მიღებულ დავალებს, არამედ კონცენტრირებულია საკუთარი სამუშაოს
სრულყოფაში, ოპტიმალიზაციაში შესაძლებლობების ფარგლებში, რაზეც
მუდმივადაა ინფორმირებული. თანამშრომლების ჩართულობა არის
არსებითი და ურთულესი ელემენტი ხარისხის მართვის სისტემის დანერგვის
პროცესში. პრობლემა უპირველეს ყოვლისა მდგომარეობს კომპეტენციისა და
პასუხისმგებლობის დელეგირების საკითხში.
უმნიშვნელოვანესია თანამშრომლების ჩართულობა კონსულტაციების
ეტაპზე: ხარისხის მართვის სისტემის პრინციპების შემუშავებისას და მისი
დოკუმენტირების დროს. ამ სამუშაოების გამარტივებისა და მისი სათანადოდ
ჩატარებისთვის ჩვეულებრივ იქმნება შიდა გუნდი, რომელშიც შედიან
ორგანიზაციის ხელმძღვანელობა და ძირითადი თანამშრომლები.
ყველაზე ცუდი გადაწყვეტილებაა ხარისხის მართვა გარედან: სისტემის
დანერგვის გარე გუნდების შექმნა და მხოლოდ კონსულტაციებზე - ხარისხის
გარე მაკონტროლებლებზე - დაყრდნობა.
რესურსების დიაგნოზიდან პროცესების, პროცედურებისა და საზომების
აღწერამდე
სისტემის დანერგვაზე მომუშავე გუნდი (რომელიც თემატურ ჯგუფებადაა
დაყოფილი) აწარმოებს პროცესების იდენტიფიცირებას, შემდეგ კი ირჩევს
მათ, რომელიც ორგანიზაციისათვის უმნიშვნელოვანესია. შემდგომ პროცესები
ლაგდება, მაგალითად, მათი იერარქიის მიხედვით (ძირითადი პროცესები,
ოპერაციული პროცესები და ა.შ. გამარტივების მიზნით შესაძლებელია მათი
დიაგრამებში წარმოდგენა). ძირითადი პროცესების დასადგენად, საჭიროა
მხედველობაში მივიღოთ:
 არის თუ არა დაკავშირებული დაწესებულების ძირითად
ამოცანებთან
 გამომდინარეობს თუ არა მისი სტრატეგიიდან/მისიიდან
 არის თუ არა ძვირი (მოითხოვს თუ არა დიდ დროსა და
ხარჯებს)
 შეიცავს თუ არა ორგანიზაციისთვის რაიმე რისკს
 აქვს თუ არა უშუალო შეხება კლიენტთან
 მოითხოვს თუ არა თანამშრომლობას სხვადასხვა პირებს/
ფუნქციებს/ორგანიზაციულ უჯრედებს შორის.
ამგვარად წარმოებული სამუშაოს ეფექტს წარმოგიდგენთ ქვემოთ მოცემული
დიაგრამის სახით:
პროცესების დაყოფის მაგალითი
ძირითადი პროცესები
ოპერაციული პროცესები
დამხმარე პროცესები
პირების სამოქალაქო
მდგომარეობის
რეგისტრაცია
პირადობის მოწმობები
პირადობის მოწმობის გაცემა
საჯარო შეგროვებები
ქორწინების, დაბადების,
და ა.შ. რეგისტრაცია და
სხვ.
ქორწინების დარეგისტრირება
ადმინისტრაციული გადაწყვეტილებების
მიღება
გმინის ბიუჯეტის მიღება
საჯარო შესყიდვების დარეგისტრირება
ადგილობრივი ნორმატიული აქტების
შედგენა
ცნობების გაცემა
® Umbrella Consulting
ძირითადი პროცესების განსაზღვრის შემდეგ, გუნდი (ან გუნდები) უწყებენ
ანალიზს, საჭიროა თუ არა მათთან დაკავშირებული დამატებითი წესების
შემოღება. ამავე დროს, ფასდება არსებული მდგომარეობა და - თუკი
არსებობდა ძირითადი პროცესების წარმოების წესები - გამოიყენება უკვე
არსებული და გამართუებული წესები. მთელი ამ პროცესის შედეგად იქმნება
დამატებითი პროცედურები.
იქ, სადაც გუნდი ხვდება მოუგვარებელ პრობლემებს, შეჯახებებს
კომპეტენციაში, ამზადებს ქცევის წესებს (უმჯობესია დიაგრამის სახით),
სადაც განსაზღვრავს ურთიერთკავშირებს, მოქმედებათა შესრულების
თანმიმდევრობას და სისტემის კონკრეტული მონაწილეების როლებს.
შედარებით ფორმალიზირებული ხარისხის მართვის სისტემის არსებობის
პირობებში ISO-ნორმების მიხედვით, საჯარო დაწესებულებებში პროცესების
ფუნქციონირების აღწერით დოკუმენტაციაში შედის:
 ხარისხის წიგნი
 პროცედურები და ამ პროცედურებისათვის აუცილებელი სააპლიკაციო
ფორმები
 ინსტრუქციები
 შიდა ნორმატიული აქტები, მაგალითად, ქალაქის საკრებულოს
გადაწყვეტილებები, მერის ბრძანებები
 გარე ნორმატიული აქტები, ანუ კანონები, ბრძანებები.
საჭიროა ამ დოკუმენტების მუდმივად განახლება და მათი საყოველთაო
ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, ვინაიდან
პროცედურები მუდამ ცვლილებას განიცდიან.
საჯარო დაწესებულების ხელმძღვანელობასა და სისტემის დანერგვაზე
მომუშავე შიდა გუნდის შემდეგი ამოცანაა პროცესებისათვის კონკრეტული
საზომების განსაზღვრა.
საზომების განსაზღვრის მიზნით საჭიროა ორგანიზაციულ უჯრედებში
განხორციელებული კონკრეტული პროცესების (მომსახურებების)
პარამეტრების მოძიება. საზომები შესაძლოა დავყოთ სამ ნაწილად:
 პროდუქტიული: დაკავშირებული შესრულებული მომსახურების
მთავარ მახასიათებელ ნიშნებთან (აქ განისაზღვრება ხარისხი,
დადებითი და უარყოფითი მხარეები და ა.შ.)
 პროცესიული: ეხება მომსახურების შესრულების პროცესის კონტროლს
- ეფექტიანობის შიდა საზომები (აქ განისაზღვრება შესრულების დრო,
ხარჯები, საქმეთა რაოდენობა და ა.შ.)
 კმაყოფილება: კლიენტის რეაქცია მომსახურების მიღების ან საჯარო
დაწესებულებასთან ურთიერთობის შემდეგ.
საზომები ყოველთვის უკავშირდება სამ კატეგორიას: ხარისხი, დრო და
ხარჯები
საზომთა განსაზღვრის დროს საჭიროა დავფიქრდეთ შემდეგზე:
 როგორია პროცესის პარამეტრები
 რა სჭირდება კლიენტს (საბოლოო ეფექტი)
 რა სჭირდება ხელმძღვანელს (რესურსების გამოყენება, ორგანიზაციის
მიზნები)
 რა სჭირდება უშუალო შემსრულებელს (პროცესის
რეალიზაციისათვის)
მომსახურების საზომთა ოპტიმალიზაციის სქემის მაგალითები
საზომები წყალგაყვანილობასთან დაკავშირებული მომსახურებებისთვის
მომსახურებათა საზომების ოპტიმალიზაციის სქემების მაგალითი
წყალგაყვანილობის სისტემის მომსახურებათა საზომები
შემთხვევა
ანალიზის მაგალითი
წყლის ხარისხი
კანონების თანახმად
წყლის წნევა
წყლის წნევის შესახებ დროის მოცემულ მონაკვეთში მიღებული
საჩივრების დოკუმენტირებული რაოდენობა ან მოცემულ მონაკვეთზე
წნევის დაცემის დოკუმენტირებული შემთხვევები
წყლის მრიცხველების მოვლა და
მომსახურება, ლეგალიზაცია
ტექნიკური პირობების დაკმაყოფილების დოკუმენტირებული
დასაბუთება
ხანძარსაწინააღმდეგო ჰიდრანტების
განთავსება
კანონების მიხედვით რაოდენობრივი შეფასება
წყლის მიწოდების შეუწყვეტელობა
წყლის მიწოდების შესახებ მოსახლეობის საჩივრების დოკუმენტირებული
რაოდენობა ან წყლის მიწოდების შეწყვეტის გამომწვევი ტექნიკური
პრობლემების დოკუმენტირებული რაოდენობა
დანაკარგები ქსელში
ქსელში არსებული წყლის დანაკარგების დოკუმენტირება
ქსელის და სხვა მოწყობილობების
შეკეთებისთვის საჭირო დრო
პრობლემის გაცხადებიდან მის გადაჭრამდე საჭირო საშუალო დრო
® FRDL
საკანალიზაციო მომსახურებების საზომები
შემთხვევები
ანალიზის მაგალითი
მომხმარებელთან გაყვანილი საკანალიზაციო კანონის საფუძველზე
ქსელის რაოდენობა, მდგომარეობა და
შემადგენლობა
სარდაფებისა და ქუჩების დატბორვის
შემთხვევები
განსაზღვრულ დროში საკანალიზაციო მილების გასკდომის რაოდენობა
ინფილტრაცია
წყალი რომელიც ქსელში მიედინება, მისი გაჟონვის საფუძველზე რაოდენობა ან რაოდენობა კილომეტრების და დღეების მიხედვით
ქსელის და სხვა მოწყობილობების
შეკეთებისთვის საჭირო დრო
დრო განაცხადის შეტანიდან მის გადაჭრამდე
წყალში და მიწაზე მილების გაყვანის
პირობების დარღვევა
დარღვევების რაოდენობა და დარღვევის სახეობა
® FRDL
მართვის ციკლის მეთოდი
„მართვის ციკლის“ მეთოდოლოგია გვიჩვენებს, ფუნქციონალურად თუ
როგორ უნდა დავაკავშიროთ ერთმანეთთან საჯარო მომსახურებების მართვის
რეორგანიზებული სისტემის ყველა ელემენტი (მატერიალური, ტექნიკური და
ფინანსური რესურსები, კადრები, ხელმძღვანელობა, აღწერილი პროცესები,
დანერგილი პროცედურები, ნორმები, სტანდარტები, იურიდიული,
სოციალური გარემოებები, საბაზრო პირობები).
სისტემის დანერგვა უნდა დაიწყოს კომპეტენციისა და დავალებების
განსაზღვრიდან (გამოიყენება უკვე „ინვენტარიზირებული“ რესურსების
მდგომარეობა - რესურსები, პროცესების/პროცედურების შემოწმებული
აღწერები), და შემდგომ კონკრეტულ სუბიექტებზე მისი გაწერა - როგორც
ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებზე, ასევე სხვა მონაწილე
სუბიექტებზე (მაგალითად, კერძო სუბიექტები, რომლებიც დოტაციის
ფარგლებში ან კონტრაქტის საფუძველზე ახორციელებენ სხვადასხვა
მომსახურებებს).
სისტემის დანერგვის მიზანია მისი ყველა მონაწილის ჰარმონიული
თანამშრომლობა, რაც ემსახურება ადგილობრივ საზოგადოებრივ სიკეთეს.
ამიტომაც ადგილობრივი განვითარების მიზნები უნდა გაიზიაროს ყველა
მონაწილემ იმისათვის, რომ შემდგომში არ მოხდეს ინტერესთა შეჯახება, ან
ერთი საქმის შესრულება მეორის ხარჯზე.
სისტემის შემუშავების დროს საჭიროა ყველა შესაძლო ასპექტის
გათვალისწინება: საჯარო დაწესებულებების ორგანიზაციული
სპეციფიკიდან დაწყებული, იურიდიული, სოციალური, ეკონომიკური
გარემოებების გათვალისწინებით გაგრძელებული, პოლიტიკური და
ეკოლოგიური საკითხებით დამთავრებული. რაც უფრო კონკრეტულად
იქნება განსაზღვრული, ვინ რა საკითხზეა პასუხისმგებელი და ვინ როგორ
უნდა შეასრულოს თავისი დავალება, მით უფრო იშვიათად გვექნება საქმე
ინტერესთა შეჯახებასთან მონაწილეებს შორის. სქემა შესაძლოა შემუშავდეს
გაწეული მომსახურებების ერთიან სფეროზე, ან მომსახურებათა კონკრეტულ
სფეროზე (კომუნალური, სოციალური და ადმინისტრაციული).
ადგილობრივი მდგომარეობისა და სისტემის მონაწილეთა ნების მიხედვით,
ადგილობრივმა თვითმმართველმა ორგანომ შესაძლოა შეასრულოს
სხვადასხვა როლი:
 მოწინავე: თუკი თავის თავზე აიღებს მოცემულ ტერიტორიაზე
მართვასთან დაკავშირებულ ყველა ვალდებულებას.
 პილოტი: თუკი მოცემულ ტერიტორიაზე სავალდებულო წესებსა
და პოლიტიკას განსაზღვრავს, თავის თავზე იღებს დაგეგმვის და
კონტროლის ფუნქციებს, ხოლო მომსახურებებს მისი სახელით
განახორციელებს სხვა სუბიექტი (მაგალითად გარე ფირმა, რომელიც
ნაგვის გატანას ახორციელებს, ან გონდი, რომელიც ახორციელებს
მომსახურებებს სოციალური დახმარების სფეროში).
 კლიენტი: თუკი სისტემის დანარჩენ მონაწილეებთან ერთად
განსაზღვრავს ადგილობრივი განვითარების მიმართულებას, და
გააკონტროლებს ერთად განსაზღვრული მიზნების განხორციელებას.
დაგეგმვით სამუშაოებს, მაგალითად, ინვესტიციებს, თავის თავზე
აიღებენ გარე სუბიექტები. ეს მოდელი, რომელიც ფუნქციონირებს
კანონით განსაზღვრულ ჩარჩოში, ყველაზე უფრო ეფექტური შესაძლოა
იყოს.
პოსტ-საბჭოთა ქვეყნებში კომუნალური და სოციალური მომსახურებების ხარისხის შესამჩნევი
გაუმჯობესება შესაძლებელია მხოლოდ მათი ნაწილობრივი კომერციალიზაციისა და
oursourcing-ის მეშვეობით: მომსახურებათა შესრულება გარე სუბიექტების (არა ყოველთვის
კომერციული) მიერ კონტრაქტების საფუძველზე.
მართვის ციკლი სქემატურად შესაძლოა ასე წარმოვადგინოთ:
საჯარო დაწესებულების ორგანიზების მნიშვნელოვანი პრინციპები
პოლონური გმინების გამოცდილების საფუძველზე
1. სტრატეგიული გეგმარების/წინასწარგანსაზღვრულობის პრინციპი
ამ მიზნის განხორციელებისათვის საჯარო დაწესებულებამ უნდა:
 მოამზადოს მოკლე მასალა, რომელიც მეშვეობითაც მოსახლეობას
გაეცნობა სტრატეგიული განვითარების დოკუმენტს. ეს მასალა
შესაძლოა შემუშავდეს არსებული გეგმის საფუძველზე, როგორიცაა
გმინის განვითარების სტრატეგია ან ადგილობრივი განვითარების
გეგმა
 მრავალწლიანი ფინანსური და საინვესტიციო გეგმათა შემუშავება და
მისი მოკლე ვერსიის მომზადება მოსახლეობისათვის
 გმინის საკრებულოების შეკრების მუდმივი ვადების დაწესება
სტრატეგიული გეგმარების პრინციპის დანერგვის დროს წარმოშობილი
პრობლემები:
1. სტრატეგიის არსებობის მნიშვნელობის უგულებელყოფა, რასაც ხშირ
შემთხვევაში გარე პირობების დინამიური ცვალებადობით ხსნიან
2. სტრატეგიისადმი, როგორც „უსარგებლო, მაგრამ აუცილებელი“
დოკუმენტისადმი დამოკიდებულება, რომელიც აუცილებელია
გმინის ტერიტორიაზე სხვადასხვა წამოწყების თანადაფინანსების
მოსაპოვებლად განაცხადის შეტანის დროს
3. შესაბამისი კადრების არარსებობა (განსაკუთრებით პატარა
დაწესებულებებში), რომლებიც შეძლებდნენ ასეთი დოკუმენტების
შექმნას ან სამუშაოთა კოორდინირებას - გარე ექსპერტების
დაქირავების შემთხვევაში.
4. სტრატეგიის შექმნაში მოსახლეობის როლის სათანადო შეუფასებლობა
5. სამუშაოების კოორდინირების დავალება გამოუცდელი
თანამშრომლებისათვის
6. გმინის მდგომარეობის შესახებ უახლესი, სანდო ინფორმაციის
მხედველობაში არ მიღება
7. შეზღუდული ფინანსური შესაძლებლობები
8. მუდმივად ცვლადი იურიდიული გარემოებები
2. გამჭვირვალეობის/მომსახურებათა ბარათის პრინციპი
ეს პრინციპი ხორციელდება ამგვარად:
 თვითმმართველობის მიერ გაწეული მომსახურებების აღწერა:
მომსახურებათა ბარათი
 თვითმმართველობის საინფორმაციო სერვისის ამოქმედება
 დაწესებულების შიგნით მონიშვნათა სისტემის შემუშავება
 საინფორმაციო პუნქტის შექმნა
 ინტერნეტთან/თვითმმართველობის ვებ-გვერდთან დაშვების
პუნქტების ქსელის შექმნა
 ადგილობრივი საინფორმაციო დაფების შექმნა, რაც ინფორმაციის
ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფს
 გმინის/პოვიატის ფარგლებში მოქმედი ფირმათა კატალოგის
შემუშავება
მომსახურებათა ბარათის შემუშავების მაგალითები იხ. თავი XII
3. კორუფციისადმი ნულოვანი ტოლერანტობის პრინციპი
ამ პრინციპის ფარგლებში საჭიროა:
 გმინის მერიის თანამშრომლებისთვის ეთიკის კოდექსის შემუშავება და
დანერგვა
 ქცევის კოდექსის შემუშავება
 დაწესებულებაში ფართომასშტაბიანი საინფორმაციო აქციის წარმოება
კორუფციისადმი ნულოვანი ტოლერანციის საკითხზე
 თანამშრომლებისათვის ტრეინინგების ჩატარება შემდეგ თემაზე –
ეთიკა საჯარო ცხოვრებაში
 კოდექსის დარღვევის შემთხვევაში მოქმედების პროცედურის
განსაზღვრა
ეთიკის კოდექსის შემუშავების დროს არსებული პრობლემები:
1. კოდექსის მუხლების ზედმეტი ლაკონურობა
2. „პათეტიკური კოდექსი” – შემუშავებული ზოგადსაკაცობრიო
საკითხების დონეზე და არა ადგილობრივი ადმინისტრაციის სპეციფიკის
გათვალისწინებით
3. კოდექსის შემუშავება დაწესებულების თანამშრომლების რეალური ჩართვის
გარეშე
4. სხვისი მაგალითების გადმოღება
5. კოდექსის შექმნის მიზნის არასწორი გაგება („საჭიროა თუ არა ასეთი
აქციის ჩატარება [აქ: კოდექსის შემუშავება] იმისათვის, რომ თანამშრომლებს
ჰქონდეთ სუფთა ხელები?” –ჟურნალისტი ქ. ლოძიდან)
6. „რა კოდექსი?” – საზოგადოებისათვი ინფორმაციის არ მიწოდება იმის
შესახებ, რომ დაწესებულებაში შეიქმნა ეთიკის კოდექსი.
4. საზოგადოების პარტიციპაციის (მონაწილეობის) პრინციპი
ეს გახლავთ მოსახლეობის (ინდივიდუალური პირების, არაფორმალური
ჯგუფების და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების) გათვიცნობიერებული
და აქტიური მონაწილეობა გმინისა და მისი მაცხოვრებლების პრობლემების
გადაჭრის პროცესში. მისი განხორციელებისთვის უნდა გვახსოვდეს:
 არასამთავრობო ორიგანიზაციებთან თანამშრომლობის პროგრამის
შემუშავება და დანერგვა
 არასამთავრობო ორგანიზაციების „აქტიურობის რუკის” შედგენა
– ორგანიზაციათა ჩამონათვალი, მათი საქმიანობის სფეროების
მითითებით
 საზოგადოებრივი ეთიკის სფეროში სკოლაში სპეციალური
გაკვეთილების შემოღება ბავშვებისათვის
 ბიზნეს ორგანიზაციებთან თანამშრომლობისა და დიალოგის წარმოება
 მოსახლეობისათვის საკანონმდებლო ინიციატივების შემოტანის
უფლების მიცემა
არასამთავრობო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობის პროგრამის შემოღების
დროს არსებული ბარიერები:
1. ორგანიზაციების შესახებ უახლესი ინფორმაციის არარსებობა
2. განაცხადი ვერ აღწევს ყველა ორგანიზაციამდე
3. მერიაში შეხვედრებში მონაწილეობას იღებს ორგანიზაციების მცირე
ნაწილი
4.განცხადებაში ჩამოყალიბებული ინფორმაცია არის ძალიან ზოგადი,
ნაკლებ სასარგებლო
5. მონაცემთა განახლებისათვის შემუშავებული პროცედურების
არარსებობა
6. ორგანიზაციებმა არ იციან კონსულტაციის პროცედურები
5. კომპეტენტურობის პრინციპი
მერიაში მომუშავე თანამშრომლები არიან კომპეტენტურები, შეუძლიათ
ეფექტურად გამოიყენონ რესურსები, არსებობს გაწეული მომსახურებათა
ხარისხის მუდმივი გაუმჯობესების მეთოდი.
ამ პრინციპის ფარგლებში განსახორციელებელი დავალებები:
 ყოველ ვაკანტურ თანამდებობაზე თანამშრომლის შერჩევა კონკურსის
წესით. პროცედურა უნდა აკმაოფილებდეს კონკურსის მოთხოვნებს
მენეჯერულ თანამდებობებზე
 დაწესებულების ფუნქციონირების მუდმივი გაუმჯობესების სისტემის
შემოღება,
 თანამშრომელთა მუშაობის შეფასების სისტემის შემოღება
 თანამშრომლების კვალიფიკაციის ამაღლების სისტემის შემოღება, რაც
მოიცავს ტრეინინგებსა და თვითგანათლებას
 არჩევნების შემდეგ სავალდებულო პროცედურული ტრეინინგები და
თემატური ტრეინინგები საკრებულოსთვის, სულ მცირე წელიწადში
ერთხელ
6. ანგარიშვალდებულების პრინციპი
თვითმმართველობათა საქმიანობა არის გაზომვადი, განსაკუთრებით,
ფინანსურ სფეროში. განსაზღვრულია აგრეთვე კონკრეტული ადამიანების
პასუხისმგებლობა.
დავალებები ანგარიშვალდებულების პრინციპის დროს განსახორციელებელი
ამოცანები:
 მერია ამზადებს და ავრცელებს წიგნს (ყოველწლიური ინფორმატორი
ბიუჯეტის შესახებ მოსახლეობისათვის), სახელად „საიდან გვაქვს და
რაში ვხარჯავთ ჩვენს ფულს”
 მერიაში ძირითადი პროცესების იდენტიფიცირება და მათი
პროცედურების მომზადება
 თვითმმართველობის მიერ განხორციელებული პროექტების და
პროგრამების წარმატებულობის გაზომვა
 სახელობითი კენჭისყრის შემოღება თვითმმართველობაში
arCevnebi da saarCevno
saCivari, kanonis
uzenaesoba da
demokratia
teresa kuzma
yvela gminaSi arsebobs amomrCevelTa reestri, romelic gminis
teritoriaze mudmivad mcxovrebi amomrCevelis uflebebis mqone
pirebis aRricxvas awarmoebs.
amomrCevelTa reestrze dayrdnobiT iqmneba amomrCevelTa siebi
Semdomi arCevnebisTvis:
 saprezidento;
 seimis da senatis (saparlamento);
 evropis parlamentis;
 adgilobrivi (gminebis, poviatebis da savoevodebis
sakrebuloebi);
 voitebis (gamgeblebis) da qalaqis meris;
 adgilobrivi da qveynis masStabiT referendumebi.
amomrCevelTa reestrs yvela gmina awarmoebs. amomrCevelTa
reestri ori nawilisgan Sedgeba - A da B.
amomrCevelTa reestris A nawilSi Sedian poloneTis moqalaqeebi:
1.
avtomaturad – anu is amomrCevlebi, romlebic poloneTis
moqalaqeebi arian da aRniSnul teritoriaze mudmivi Cawera
aqvT;
2. burmistris (meris) gadawyvetilebis safuZvelze:
a) is amomrCevlebi, romlebic poloneTis moqalaqeebi arian da
aRniSnul teritoriaze mudmivad cxovroben Caweris gareSe
– Tu gamgeobasa an meriaSi Sesabamis gancxadebas daweren
da sapasporto monacemebs da gminis teritoriaze mudmiv
misamarTs da gminis teritoris gareT mudmivi Caweris
misamarTs miuTiTeben,
gadawyvetilebas
pirovnebis amomrCevelTa
reestrSi Seyvanis an
ar Seyvanis Sesaxeb
burmistri iRebs.
amisaTvis kanoniT
miniWebuli akvs 3 dRiani
vada ganacxadis Setanis
droidan. pirovnebis
amomrCevelTa reestrSi
ar Seyvanis mizezi
gminis teritoriaze
misi mudmivi ar
yofnis faqtis
dadgena SeiZleba
iyos. uaryofiTi
pasuxi ganmcxadebels
adgilobriv
sasamarTloSi SeuZlia
gaasaCivros. saCivari
burmistris saxelze
iwereba, saCivris
SetanisTvis arsebobs
3 dRiani vada pasuxis
miRebis dRidan.
b) amomrCevlebi, romlebic gminis
teritoriaze mudmivad cxovroben
da imave gminis teritoriaze
sxva misamarTze mudmivaT
Cawerilebi arian amomrCevelTa
reestrSi registrirdebian
maTi faqtobrivi misamarTiT
Tu gamgeobasa an meriaSi
Sesabamis gancxadebas daweren da
sapasporto monacemebs da gminis
teritoriaze mudmiv misamarTs
da gminis teritoriaze mudmivi
Caweris misamarTs miuTiTeben;
c) amomrCevlebi, visac mudmivi
sacxovrebeli ar gaaCniaT
gminis teritoriaze, Tu
gamgeobasa an meriaSi Sesabamis
gancxadebas daweren da
sapasporto monacemebs da gminis
teritoriaze sakorespondento
misamarTs da bolo mudmivi
Caweris misamaTs miuTiTeben.
dainteresebulma pirebma
gancxadebis forma gminis
gamgeobis adamianTa registraciis
referatSi unda aiRon. ganacxadi amomrCevelTa reestrSi Seyvanis
Sesaxeb sabiujeto mosakrebelisgan Tavisufalia.
yvelas SeuZlia burmistris misamarTiT saCivris dawera saarCevno
siaSi arsebuli xarvezebis Sesaxeb, rogorica:
 reestrSi amomrCevlis gvaris gamotoveba;
 reestrSi iseTi pirovnebis Cawera, romelsac arCevnebSi
miRebis ufleba ara aqvs;
 reestrSi amomrCevlis monacemebSi arasizusteebis
SemTxvevaSi;
 reestrSi iseTi pirovnebis Cawera, romelic gminis
teritoriaze ar cxovrobs.
gadawyvetilebas pirovnebis amomrCevelTa reestrSi Seyvanis
an ar Seyvanis Sesaxeb burmistri iRebs. amisaTvis kanoniT
miniWebuli akvs 3 dRiani vada ganacxadis Setanis droidan.
pirovnebis amomrCevelTa reestrSi ar Seyvanis mizezi gminis
teritoriaze misi mudmivi ar yofnis faqtis dadgena SeiZleba
iyos. uaryofiTi pasuxi ganmcxadebels adgilobriv sasamarTloSi
SeuZlia gaasaCivros. saCivari burmistris saxelze iwereba, saCivris
SetanisTvis arsebobs 3 dRiani vada pasuxis miRebis dRidan.
amomrCevelTa reestris nawil B –Si aRwerilia gminaSi mcxovrebi
evrokavSiris moqalaqeebi, romlebic poloneTis moqalaqeebi ar
arian. maTi amomrCevelTa reestrSi Seyvana ganacxadis safuZvelze
xdeba. maT Semdgom arCevnebSi monawileobis miRebis ufleba aqvT:
 evropis parlamentSi;
 adgilobrivi (gminebis, poviatebis da savoevodebis
sakrebuloebi);
 voitebis (gamgeblebis) da qalaqis meris;
 adgilobrivi referendumebi.
evrokavSiris amomrCevelTa reestrSi Seyvana Sesabamisi gminis
gamgeobaSi ganacxadis safuZvelze xdeba. ganacxadSi evrokavSiris
moqalaqem unda miuTiTos misi gvari, saxeli, mamis saxeli, dabadebis
TariRi, moqalaqeoba, pasportis nomeri da poloneTSi mudmivi
sacxovreblis misamarTi.
evrokavSiris moqalaqem ganacxadTan erTad gamgeobaSi unda
waradginos misi pasportis qsero asli da deklaracia, sadac misi
binadrobis mowmobis nomeri da Sesabamisi saarCevno olqis saxelia
miTiTebuli.
poloneTSi arCevnebi tardeba poloneTis konstituciis da
saarCevno kanonis Tanaxmad. ukve oci welia poloneTSi vsaubrobT
samoqalaqo sazogadobis Seqmnaze da arCevnebSi miReba swored
imas niSnavs, rom adamianebi aqtiurad iReben monawileobas
sazogadoebriv cxovrebaSi
saarCevno kanonis demokratiuli princi pebia:
 საყოველთაო საარჩევნო უფლება - არჩევნებში მონაწილეობის
უფლება აქვს ყველა სრულწლოვან მოქალაქეს, რომელსაც
შეუსრულდა 18 წელი და შეუძლია საჯარო საკითხებში
გადაწყვეტილების მიღება, აგრეთვე ფლობს პოლონეთის
მოქალაქეობას.
 თანასწორი საარჩევნო უფლება - თითოეული ამომრჩეველი ფლობს
ერთ ხმას, ისევე როგორც ნებისმიერი ამომრჩეველი, არ არსებობს ამ
კუთხით პრივილეგირებული პირი, ყველას აქვს უფლება აირჩიოს
მისი წარმომადგენელი, თითოეული ამომრჩევლის ხმის „ძალა“
ერთნაირია.
 პირდაპირი საარჩევნო უფლება - ამომრჩევლის უფლება უშუალოდ
აირჩიოს ან არჩეულ იქნეს წარმომადგენლობით ორგანოში,
ადგილობრივ თვითმართველობებში ან სახელმწიფოს მეთაურებს
(არ შეიძლება ეს მოხდეს შუამავლის მეშვეობით). პოლონეთში
ყველა არჩევნები პირდაპირია.
 ფარული კენჭისყრა - ამ პრინციპით უზრუნველყოფილია
ყოველი ამომრჩევლის ნების გამოხატვის თავისუფლება.
ანონიმური კენჭისყრა იცავს ამომრჩეველს გარე ზეწოლისაგან
ისე, რომ მოცემული კანდიდატისთვის ხმის მიცემის შემთხვევაში,
ამომრჩეველი არ დგებოდეს უარყოფითი შედეგების წინაშე,
როგორიცაა, მაგალითად, სამსახურიდან გათავისუფლება.
biujetis dagegmva
beata kolasa
gminis, poviatis, savoevudos
TviTmmarTvelobebi
damoukideblad
atareben finansur politikas biujetis Sesabamisad. teritorialuri
erTeulis TviTmmarTvelobis biujeti warmoadgens am erTeulis
Semosavlebis da xarjebis wliur gegmas.
biujeti aris miRebuli kalendaruli wliT biujetis damtkicebis
formiT. biujetis miReba warmoadgens teritoriuli TviTmmarTvelobis
erTeulis – JST - finansuri politikis safuZvels. Bbiujeti unda iyos
damtkicebuli wina wlis bolomde.
biujetis damtkicebamde teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
– JST – organo (sabWo),
araugvianes sabiujeto wlis
31 ianvramde
warmoadgens sabiujeto politikis safuZvels - sabiujeto proeqts,
romelic momzadebuli teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
aRmasrulebeli organos mier, anu vuitis, burmistris, prezidentis
mier.
im
SemTxvevaSi, Tu
biujeti
ar
iqneba
miRebuli
sabiujeto
wlis 31 ianvramde regionaluri saxazino palata (teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis – JST – saqmianobis zedamxedveli organo)
adgens teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis – JST – biujets
savaldebulo da SekveTili saqmianobis farglebSi sabiujeto wlis
Tebervlis bolomde.
sabiujeto proeqtis momzadeba
biujetis
proeqts
amzadebs
teritoriuli
TviTmmarTvelobis
erTeulis aRmasrulebeli organo – JST
 ra saxis da rogori sainformacio masalebi unda iyos CarTuli
proeqtSi adgens teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
organo – JST
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis organos mier – JST
– Semotanili cvlilebebi, romelic iwvevs xarjebis zrdas,
romelsac ver faravs dagegmili Semosavlebi an dagegmili
Semosavlebis
gazrda
Semosavlis
wyaroa
daudgeneli,
aucilebelia SeTanxmeba aRmasrulebel organosTan.
 aRmasrulebeli organo gadascems sabWos biujetis proeqts
komunaluri sakuTrebis mdgomareobis Sesaxeb informaciasTan
da axsnasTan erTad araugvianes wina wlis 15 noembrisa da
ugzavnis proeqts regionalur saxazino palatas Sefasebis
mizniT.
ZiriTadi cnebebi da wesebi
biujetis Semosavlebi da xarjebi
 teritoriuli
erTeulis
biujetis
Semosavlebi
SeiZleba
davyoT mimdinare da qonebriv Semosavlebad.
 biujetis qonebriv SemosavlebSi Sedis:
1) dotaciebi da investiciebi;
2) Semosavali qonebis gayidvidan;
3) Semosavali mudmivi sargeblobis uflebis sakuTrebis
uflebaze Secvlis SemTxvevaSi
 teritoriuli erTeulis biujetis mimdinare Semosavlebi – es
aris sabiujeto Semosavlebi garda qonebrivi Semosavlebisa.
 biujetis qonebriv xarjebSi Sedis:
1) investiciebi da sainvesticio Sesyidvebi;
2) aqciebis Sesyidva da Semosavali aqciebidan;
3) Senatani komerciul kompaniebSi.
 teritoriuli erTeulis biujetis mimdinare xarjebi – es aris
sabiujeto xarjebi garda qonebrivi xarjebisa.
Semosavlis wyaroebi da xarjebis miznobrioba
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis – JST Semosavlebis
wyaroebs ganixilavs calkeuli kanoni.
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis – JST
xarjebi
aris gankuTvnili saqmianobis gaxorcielebisaTvis, romelic
calkeul wesebSi aris aRniSnuli, gansakuTrebiT:
1) teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis – JST sakuTari
davalebebi;
2) samTavrobo administraciis davalebebi da teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis – JST sxva davalebebi,romelic
gaTvaliswinebulia kanoniT;
3) teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis – JST mier
miRebuli
davalebebi
xelSekrulebis
an
SeTanxmebis
safuZvelze;
4) sxva
teritoriuli
TviTmmarTvelobis
erTeulebTan
gaxorcielebuli davalebebi;
5) sxva teritoriuli
materialuri
an
TviTmmarTvelobis
TviTmmarTvelobis
erTeulebisaTvis
finansuri
daxmareba
erTeulis
organos
teritoriuli
mier
miRebuli
dadgenilebis Sesabamisad.
nameti/deficiti
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis biujetis Semosavlis
da
xarjebis
Soris
sxvaoba
warmoadgens
teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis biujetis namets an deficits.
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis biujetis deficiti
SeiZleba dafinansebuli iyos Semdegi Semosavlebidan:
1) teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis mier
gamocemuli fasiani qaRaldebis gayidva;
2) kreditebi;
3) sesxebi;
4) teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis qonebis
privatizacia;
5) teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis biujetSi wina
wlebis namati;
6) Tavisufali saxsrebi, fuladi namatis saxiT teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis mimdinare biujetis
angariSze, wina wlebis kreditis, sesxis xarjze.
finansuri datvirTvis limiti
• mocemuli sabiujeto wlis saerTo Tanxa:
- kreditebis da sesxebis dafarva, sesxi biujetis
deficitis dafarvis mizniT da agreTve faseuli qaRaldebis
gamocemasTan dakavSirebiT wina valdebulebis dafarva,
agreTve sesxebis da kreditebis daricxuli wliuri
procentebiT, romelic aRebuli iyo teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis biujetis gardamavali
deficitis dasafaravad.
- Ffaseuli qaRaldebis Sesyidva kuTvnili procentiT
da teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis mier
gamocemuli faseuli qaRaldebisagan miRebuli wlis
ganmavlobaSi gardamavali deficitis dasafaravad
- teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis Tavdebis da
garantiebis Sesabamisad Tanxis potencialuri dabruneba
ar SeiZleba aRematebodes teritoriuli TviTmmarTvelobis
erTeulis sabiujeto wlis Semosavlis 15%
 im SemTxvevaSi, rodesac saxelmwifo sajaro davalianeba
gadaaWarbebs erovnuli produqtis brutto 55%,
zemoaRniSnuli Tanxa ar unda aRematebodes teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis mier dagegmili Semosavlebis
12%., Tu es datvirTva ar aris gamomdinare im
valdebulebisagan, romelic iyo aRebuli am Sesabamisobis
gancxadebamde.
zemoaRniSnuli SezRudvebi ar aris ZalaSi Semdeg SemTxvevebSi:
1) gamocemuli ucxouri faseuli qaRaldebis, kreditebisa da
sesxebis sazRvargareTis dafinansebis SemTxvevaSi:
- struqturaluri fondebi, darazmvis fondi da
meTevzeebis evropuli fondi;
- agraruli orientirebis da garantiis evropuli fondi
„garantiis seqcia”,
- agraruli garantiis evropuli fondi,
- soflebis agraruli ganviTarebis evropuli fondi;
(EFTA) Tavisufali vaWrobis evropuli SeTanxmebis wevrebis
mier gamoyofili daxmareba-Tanxebi, romelic ar unda
daubrunoT :
a)
norvegiis finansuri meqanizmi,
b) evropuli ekonomikuri sferos finansuri meqanizmi,
a) Sveicariis finansuri meqanizmi;
d) -sxva.
saerTo valis raodenoba
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis JST vali wlis
bolos ar unda aRematebodes mimdinare sabiujeto wlis
saerTo Semosavlis 60%.
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis JST vali wlis
ganmavlobaSi ar unda aRematebodes mimdinare sabiujeto
wlis saerTo Semosavlis 60%.
 zemoaRniSnuli SezRudvebi ar vrceldeba gamocemul ucxour
faseul qaRaldebze, kreditebze da sesxebze sazRvargareTis
dafinansebis organizaciebTan xelSekrulebis dadebis
SemTxvevaSi.
 zemoaRniSnuli SezRudvebi Sedis ZalaSi aRniSnuli
dafinansebis programis an davalebis dasrulebis Semdeg da
agreTve Sesrulebuli xarjebis anazRaurebis Semdeg.
 im SemTxvevaSi, Tu finansebi ar iyo gadacemuli, an
gadacemis Semdeg dadgenilia misi dabruneba teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeuls ar SeuZlia gamouSvas faseuli
qaRaldebi, aiRos kreditebi, sesxebi, misces garantia an
Tavdeba sanam ar iqneba Sesrulebuli pirobebi. davalianebis
limiti Seadgens 60 %.
miznobrivi da zogadi rezervebi
 teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis biujetSi
SeiZleba iyos miznobrivi da zogadi rezervebi.
 miznobrivi rezervi iqmneba TanxebiT, romelic gankuTvnilia
davalebis realizaciis mizniT da ar SeiZleba Sesruldes
biujetis ganxilvis periodSi.
 miznobrivi rezervis jami ar SeiZleba gadaaWarbos
teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis biujetis xarjis
5 %.
 zogadi rezervi ar SeiZleba iyos 0,1 dabali da ar unda
aWarbebdes teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
biujetis.
 rezervs gankargavs teritoriuli TviTmmarTvelobis
erTeulis sammarTvelo.
teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis sammarTvelos SeuZlia
adgilobriv sabWos biujetis sakiTxebSi Sesabamisi komisiis
TanxmobiT Seitanos cvlilebebi miznobrivi rezervis daxarjvaSi.
proeqtis momzadeba
biujetis miRebis proeqtis momzadeba axsnasTan erTad agreTve
dadgenilebaSi cvlilebibis iniciativa warmoadgens mxolod
teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis sammarTvelos
kompetencias. teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
sammarTvelo moamzadebs sabiujeto wlis bolosTvis da Semdegi
wlebis sruli valis prognozs, dagegmili valdebulebebis
safuZvelze.
biujetis damtkicebis proeqtis vadis gagrZeleba
biujetis miRebis proeqtis momzadeba axsnasTan erTad
agreTve informacia komunaluri qonebis Sesaxab teritoriuli
TviTmmarTvelobis erTeulis sammarTvelo waradgens:
1) regionalur saxazini palatas – Sefasebis
mizniT,
2) teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
organos sabiujeto winaclis 15 noembramde,
 regionaluri saxazino palatis mier biujetis miRebis
proeqtis da agreTve davalianebis prognozis momzadebuli
Sefaseba teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
sammarTvelo biuetis miRebamde unda warudginos
teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis sammarTvelos
organos.
2009 wlis 27 agvistos sajaro finansebis Sesaxeb miRebuli kanonis
Sesabamisad 2014 wlidan teritoriuli TviTmmarTvelobis erTeulis
sammarTvelos organo ver daamtkicebs iseT biujets,romlis realizacia
gamoiwvevs imas, rom sabiueto wels an yvela momdevno weliwadSi
mimdenare sabiujeto wlis saerTo Tanxis Sesabamisoba iyos:
1) daifaros kreditebi, mimdenare wlis daricxuli
procentebiT
2) fasiani qaRaldebis Sesyidva daricxuli procentiT da
SeRavaTiT
3) Tanxebis potencialuri dabruneba garantiebis da
Tavdadebebis safuZvelze
savaraudo
Semosavali
SeiZleba
aRematebodes
saSualo
ariTmetikuls da unda gamoangariSdes mocemuli magaliTis
Sesabamisad:
sadac simboloebi niSnaven:
R – sabiujeto wels dagegmili sruli Tanxa sesxis dafarva da
faseuli qaRaldebis Sesyidva,
O – sabiujeto wels dagegmili procenti sesxebidan da
kreditebidan da faseuli qaRaldebidan miRebuli SeRavaTi
agreTve Tavdebis da garantiebidan miRebuli dafarva.
D – mTliani sabiujeto wlis Semosavali
Db – mimdinare Semosavali
Sm – Semosavali qonebis gayidvidan
Wb – mimdinare xarjebi
n – sabiujeto weli, rodesac dadgenili unda iyos Sesabamisoba
n-1 – sabiujeto wlis 1 wliT adre, rodesac dadgenili unda
iyos Sesabamisoba
n-2 - sabiujeto wlis 2 wliT adre
n-3 – sabiujeto wlis 3 wliT adre
sagadasaxado politika
beata Curai
gminis
sakuTari
dadgenili
da
Semosavlebis
Segrovebuli
ZiriTadi
wyaroebia:
gadasaxadebi
da
gminis
mier
gadasaxdelebi.
ZiriTadad es qonebis gadasaxadebia, romlebis garkveuli qonebis
mflobelobas ukavSirdeba. maT Soris adgilobrivi biujetisaTvis
yvelaze mniSvnelovani uZravi qonebis, satransporto saSualebebis
da sasoflo-sameurneo saqmianobis gadasaxadia.
gacilebiT
naklebi
Semosavlebi
tyis
gadasaxadidan,
ZaRlis
mflobelobis gadasaxdelidan da savaWro saqmianobis gadasaxdelidan
Sedis. gnimis saerTo SemosavlebSi calkeuli gadasaxadis wili #1
cxrilSia warmodgenili.
podatek od nieruchomoœ
ci
podatek od œ
rodków transportowych
podatek rolny
podatek leœ
ny
podatek dochodowy op³acany w formie karty podatkowej
podatek od spadków i darowizn
podatek od czynnoœ
ci cywilno prawnych
udzia³y we wp³ywach z podatku dochodowego od osób
prawnych
udzia³ we wp³ywach z podatku dochodowego od osób
fizycznych
op³ata eksploatacyjna
pozosta³e op³aty
sprzeda¿ mienia komunalnego
najem, dzier¿awa,czynsz
odsetki od nieterminowych wp³at
 uZravi qonebis gadasaxadi
 satransporto saSualebebis gadasaxadi
 sasoflo-sameurneo saqmianobis gadasaxadi
 tyis gadasaxadi
 fiqsirebuli saSemosavlo gadasaxadi
 saCuqrebis da memkvidreobis gadasaxadi
 sajaro samarTlis saqmianobis gadasaxadi
 iuridiul pirTa saSemosavlo gadasaxadis anaricxi
 fizikur pirTa saSemosavlo gadasaxadis anaricxi
 saeqspluatacio gadasaxdeli
 sxva gadasaxdelebi
 komunaluri qonebis privatizacia
 miqiraveba, renta
 vadagadacilebuli gadasaxdelebis procenti
gadasaxadebis da gadasaxdelebis ganakveTebs sakuTari
kompetenciis farglebSi arsebuli wesebis mixedviT qalaqis sabWo
adgens. sagadasaxado ganakveTis zeda zRvari wina wlis pivrel
sam kvartalSi Wvavis saSualo faszea damokidebuli. sasoflosameurneo saqmianobis gadasaxadis ganakveTi miwis kategoriazea
damokidebuli. qalaqis sabWos gminis teritoriaze sasoflosameurneo saqmianobis gadasaxadis ganakveTis Semcireba SeuZlia.
tyis gadasaxadis ganakveTi analogiurad, xe-tyis masalis Sesyidvis
saSualo fasis mixedviT dgindeba. uZravi qonebis gadasaxadis
ganakveTis zeda zRvari yovelwliurad momdevmo wlisaTvis
ganisazRvreba. is samomxmareblo fasebis zrdis maCvenebels
ukavSirdeba da momdevno wlisaTvis ganakveTis zrdis koeficientis
gamosaTvlelad mimdinare wlis samomxmareblo fasebis zRvari, wina
wlis pirveli 6 Tvis maCvenebels edreba.
sasoflo-sameurneo saqmianobis gadasaxadi, tyis gadasaxadi da
uZravi qonebis gadasaxadi miwis aRricxvis reestrebis, gadasaxadis
gadamxdelebis mier uZravi qonebis da samSeneblo obieqtebis
Sesaxeb mowodebuli informaciis an tyis Sesaxeb mowodebuli
informaciis safuZvelze ganisazRvreba. am informaciebSi
uZravi qonebis TviToeuli kategoriis farTobis garda asaxuli
informacia qonebis gamoyenebis Sesaxeb. es Zalian mniSvnelovania,
vinaidan uZravi qonebis dabegvra, romelic samewarmeo
saqmianobasTanaa dakavSirebuli an sadac samewarmeo saqmianoba
xorcieldeba ufro maRali ganakveTebiT xdeba. samSeneblo
saqmianobis gadasaxadiT mxolod is mSenebloba ibegreba, romelic
samewarmeo saqmianobasTan aris dakavSirebuli. mflobelobaSi
myof uZravi qonebis gayidvis an uZravi qonebis SeZenis Sesaxeb
informacia sagadasaxados gadasaxadis gadamxdelma SeZenagasxvisebis dRidan ori kviris vadaSi unda acnobos. gadasaxadis
gadamxdelma aseve uZravi qonebis gamoyenebis formis Secvlis
Sesaxebac sagadasaxados ori kviris vadaSi unda acnobos.
gadasaxadis gaangariSeba Tveebis mixedviT xdeba. gadasaxadis
gadamxdeli iuridiuli pirebi (magaliTad Sps, saaqcio sazogadoeba
da a.S.) an saorganizacio erTeulebi, romlebsac iuridiuli
piris statusi ar gaaCniaT, valdebulebi arian sagadasaxado
wlis manZilze gadasaxadebis moculoba TviTon gaiangariSon,
da 15 ianvramde sagadasaxado deklaracia waradginon. Semdeg
gadasaxadebi gminis angariSze dadgenil vadebSi gadaricxon.
satransporto saSualebebis gadasaxadis SemTxvevaSi gadasaxadis
ganakveTis rogorc zeda aseve qveda zRvari finansTa ministris
mier yivelwliurad ganisazRvreba. saqalaqo sabWos am gadasaxadis
ganakveTis dadgena finansTa saministros mier mocemul farglebSi
SeuZlia. mas agreTve diferencirebuli ganakveTebis daweseba
SeuZlia, rac satransporto saSualebis gamoSvebis welTan an
garemoze manve zemoqmedebasTan aris dakavSirebuli. satransporto
saSualebebis gadasaxadis Tanxa gadamxdelebis mier sagadasaxado
deklaraciaSi aisaxeba. gadasaxadis gadaricxva sagadasaxadoSi
gamoZaxebis gareSe xdeba.
sagadasaxado SeRavaTebi
gadasaxadebTan mimarTebaSi romlebic gminis mier wesdeba
da ikribeba ori saxeobis SeRaveTebi arsebobs: dadgenilebis
safuZvelze miniWebuli SeRavaTebi da „Sexedulebis mixedviT”
miniWebuli SeRavaTebi. dadgenilebis safuZvelze miniWebuli
SeRavaTebi garkveuli saxiT gadasaxadebs exeba. am SeRavaTebiT
gadasaxadis gadamxdelebis is nawili sargeblobs, romelic am
dadgenilebebSi asaxul wesebs pasuxobs.
sasoflo-sameurneo saqmianobis gadasaxadSi yvelaze xSirad
gamoyenebuli SeRavaTebia:
 meurneobis SeqmnisaTvis an gafarToebisaTvis SeZenili miwebis
gadasaxadidan gaTavisufleba, romelic miwis yidvidan 5 wlis
vadaSi moqmedebs,
 zemoTxsenebuli miwis yidvidan 5 wlis gasvlis Semdeg 75%
sagadasaxado SeRavaTi erTi wlis ganmavlobaSi moqmedebs,
 zemoTxsenebuli miwis yidvidan meSvide wels 50% sagadasaxado
SeRavaTi moqmedebs,
 jariskacis SeRavaTi - sasoflo-sameurneo saqmianobis
gadasaxadis 60% SeRavaTi meurneobis mepatronis savaldebulo
samxedro samsaxurSi gawvevis periodSi moqmedebs an 40%
SeRavaTi ojaxis wevris savaldebulo samxedro samsaxurSi
gawvevis periodSi moqmedebs, Tu is gawvevamde meurneobaSi
muSaobda da Semosavlebis sxva wyaroebi ar gaaCnda.
sasoflo-sameurneo saqmianobis gadasaxadis gadamxdelebs
sainvesticio SeRavaTiT sargebloba SeuZliaT. es SeRavaTi
sameurneo daniSnulebis Senoba nagebobebis mSeneblobas (boseli
ad a.S.), garemos dacvis obieqtebis, melioraciis sistemis da
wyalsadenis mSeneblobas, aseve energiis ganaxlebadi wyaroebis
(qaris, biogazis, mzis, wylis) gamoyenebisaTvis danadgarebis SeZenas
ukavSirdeba.
sainvesticio SeRavaTi investiciis dasrulebis Semdeg wesdeba
da sasoflo-sameurneo gadasaxadis sainvesticio nawilis
SemcirebaSi gamoixateba. sainvesticio xarjebis 25%-ani, faqturebiT
dasabuTebuli nawili sasoflo-sameurneo gadasaxads akldeba.
erT da igive investiciasTan dakavSirebiT SeRavaTis daweseba
15 wlis vadiT SeiZleba. gadasaxadis gadamxdeli sainvesticio
SeRavaTis gamouyenebeli kvotis gamoklebis SeRavaTs kargavs, Tu
zemoTxsenebuli obieqtebis an mowyobilobebis gayidva an sxva
miznebisaTvis gamoyeneba moxda.
gadamxdels sasoflo-sameurneo gadasaxadidan zemoTxsenebuli
gaTavisufleba da SeRavaTebi gancxadebis safuZvelze uwesdeba.
sagadasaxado kanonmdeblobaSi asaxuli SeRavaTebis da
gaTavisuflebebis garda gnimis sabWos sxva gaTavisuflebebis
daweseba SeuZlia.
sagadasaxado kanonmdeblobiT gansazRvruli da gminis
dadgenilebebiT dawesebuli gaTavisuflebebis da SeRavaTebis
garda gadamxdelis saqmianobis gminisaTvis gansakuTrebuli
mniSvnelobis SemTxvevaSi an sajaro interesis SemTxvevaSi
burmistrs SeuZlia:
1.
gadasaxadis gadaxdis gadavadeba an nawilebad dayofa,
2. sagadasaxado davalianebis (Tavisi procentebiT) gadaxdis
gadavadeba an nawilebad dayofa,
3.
sagadasaxado davalianebis da procentebis srulad an
nawilobriv gauqmeba. sayuradReboa, rom davalianebis gauqmeba
procentebis gauqmebas iwvevs.
rodesac gadasaxadis gadamxdels zemoTxsenebuli SeRavaTebis
mosapoveblad ganacxadi Seaqvs, man am Txovnas seriozuli
safuZneli unda daurTos. magaliTad: gadasaxadis gadmxdelis mZime
materialuri mdgomareoba, romelic samsaxuris dakargviT, misi an
axlo ojaxis wevris xangrZlivi avadmyofobiT, obieqturi mizezebiT
gamowveuli xangrZlivi umuSevrobiT an didi zaralis momtani
stiqiuri ubedurebebiT aris gamowveuli. gadasaxadis gadamxdeli
am ganacxads damadasturebel dokumentebs urTavs, magaliTad
cnobas muSaobis adgilidan an sagadasaxado inspeqciidan
Semosavlebis Taobaze, eqimis cnobas da sx. „Sexedulebis mixedviT”
mewarmisaTvis miniWebuli SeRavaTi evrokavSirSi miRebul wesebTan
SesabamisobaSi unda iyos.
gaTavisuflebebTan da SeRavaTebTan dakavSirebuli yvela sakiTxi
ganacxadis miRebidan erTi Tvis vadaSi unda gadawydes. rodesac
sakiTxi garkvevas saWiroebs, rac dokumentebis Segrovebas da maT
Semowmebas ukavSirdeba, sakiTxi ori Tvis vadaSi unda gadawydes.
burmistri valdebulia yoveli wlis maisis bolomde sazogadoebas
yvela fizikuri da iuridiuli piris Sesaxeb acnobos, visac
sagadasaxado SeRavaTebi, gadavadebebi, sagadasaxado davalianebis
gauqmeba an nawilebad dayofa (rodesac erTi nawili 500 zlots
aRemateba) dauwesdaT. amasTan erTad burmistrma gauqmebuli
davalianebebis saerTo Tanxa da gauqmebis mizezebi unda miuTiTos,
aseve yvela pirovneba unda CamoTvalos romlebsac daxmareba
aRmouCines.
sivrciTi dagegmareba
nepolomices gminaSi
voicex bernati
sivrciTi dagegmareba aris sivrciTi meurneobis mTavari
instrumenti da socialuri xasiaTis movlenebis integrirebis
sam dones exeba: gminaSi, regionsa da qveyanaSi. rac ufro
ganviTarebulia socialuri da ekonomikuri struqturebi, miT
ufro rTulia sxvadasxva interesebis erTmaneTisTvis Sexameba
da rogorc sazogadoebriv cxovrebaSi, aseve ekonomikaSi mikro
da makro doneebze balansis miRweva.
sivrciTi dagegmareba gulisxmobs:
 movlenebisTvis mimaTulebis micemas
 sivrcis dalagebasa da mowyobas
 koordinirebasa da regulirebas
 garkveuli miznebis miRwevas
 arsebuli problemebis gadaWras
 sajaro qonebis dacvas
 interesTa konfliqtebis daZlevas.
sivrciTi dagegmarebis mTavari miznebia:
 cxovrebis standartis amaRleba
 teritoriebis racionalurad gamoyeneba
 urbanuli sivrcis fazis gafarToeba
 uZravi qonebis fazis gazrda
 ekonomikuri aqtiuroba
 urbanuli sivrcis konkurentunarianoba
 ganviTarebis mdgradoba da harmoniuloba.
poloneTis kanonSi arsebobs sivrciT dagegmarebasTan
dakavSirebuli Semdegi dokumentebi:
 sivrciTi meurneobis saxelmwifo koncefcia, romelic
qveynis sivrciTi ganviTarebis mimarTulebebs, pirobebs,
miznebs da am miznebis misaRwev gzebs gansazRvravs
 savoevodo (regionaluri) sivrciTi meurneobis gegma,
romelic dasaxlebuli qselis
mTavar elementebs,am elementebs
sivrciTi dagegmareba
Soris
komunikaciasa
da
aris sivrciTi
infrastruqturas gansazRvravs
meurneobis mTavari
 gminis sivrciTi meurneobis
instrumenti
pirobebis da mimarTulebaTa
da socialuri
ganxilva, sadac gminis ZiriTadi
xasiaTis movlenebis
sivrciTi
politika,
maT
integrirebis
Soris sivrciTi dagegmarebis
sam dones exeba:
adgilobrivi
wesebia
gminaSi, regionsa da
ganxiluli
qveyanaSi. rac ufro
 sivrciTi
meurneobis
ganviTarebulia
adgilobrivi gegma, romelic
socialuri da
detalurad aRwers konkretuli
ekonomikuri
teritoriebis miznobriobas da
struqturebi, miT
maTze mSeneblobis warmarTvis
ufro rTulia
sxvadasxva interesebis pirobebs, romelic warmoadgens
adgilobrivi
kanonis
erTmaneTisTvis
dadgenilebas; amis safuZvelze
Sexameba da rogorc
gaicema
mSeneblobisTvis
sazogadoebriv
nebarTva
cxovrebaSi, aseve
 gadawyvetileba teritoriis
ekonomikaSi mikro
gaSenebis pirobebis Sesaxeb
da makro doneebze
–
es
dokumenti
saWiroa
balansis miRweva.
mSeneblobis nebarTvis miRebis
dros, sivrciTi
meurneobis
adgilobrivi gegmis nacvlad.
radganac igi mxolod
erT obieqts exeba, xSirad iwvevs sivrcis zogadi wyobis
darRvevas, amitomac yovelTvis sasurvelia arsebobdes
gminis sivrciTi meurneobis adgilobrivi gegma.
gminis movaleobaSi, upirveles yovlisa, Sedis gminis
sivciTi meurneobis pirobaTa da mimarTulebaTa ganxilvis
momzadeba da damtkiceba.
amis sapuZvelze ki sivrciTi
meurneobis adgilobrivi gegmebis Sedgena.
sanam adgilobrivi gegmebi ganixileba da damtkicdeba,
sainvesticio procesis Seuferxeblobis mizniT, gminis mier
gaicema
gadawyvetilebebi teritoriis gaSenebis pirobebis
Sesaxeb, magram aman SeiZleba negatiuri gavlena iqonios sivrcis
zogad wyobaze.
adgilobrivi gegmis an pirobebis ganxilvis damtkiceba
saWiroebs garkveul proceduras, romelic mosaxleobis
CarTulobis gamo amcirebs mosaxleobis SesaZlo ukmayofilebas.
am proceduraSi Sedis:
1. qalaqis sakrebulos mier gegmis an ganxilvis dokumentis
Sedgenis Sesaxeb gadawyvetilebis miReba
2. gancxadeba gadawyvetilebis miRebis Sesaxeb (presa,
interneti,sainformacio dafa) da ganacxadebis warsadgenad
21 dRiani vadis daniSvna
3. gadawyvetilebis miRebis Sesaxeb Sesabamisi organizaciebis
(sajaro uwyebebis, infrastruqturaze pasuxismgebeli
subieqtebis) informireba
4. fizikur pirTa da sajaro uwyebebis ganacxadebis ganxilva
5. adgilobrivi gegmis an pirobebis ganxilvis proeqtis
(aRwera da suraTi) da garemoze gavlenis prognozis
(aRwerisa da suraTis) SemuSaveba
6. SemuSavebul proeqtze Sesabamisi sajaro uwyebebis
Sefaseba
7. moqalaqeebis mier proeqtis ganxilvisaTvis 21 dRiani
vadis daniSvna
8. adgilobrivi gegmis an pirobebis ganxilvis proeqtze
sajaro debatebis gamarTva
9. debatebis dros warmoCenili SeniSvnebis ganxilva
10. adgilobrivi gegmis an pirobebis ganxilvis proeqtis
damtkiceba sakrebulos mier
11. sabolood damtkicebuli adgilobrivi gegma an pirobebis
ganxilva ibeWdeba „malopolskie savoevodos” sajaro
dRiurSi
da
oficialur
adgilobriv kanonad iqceva.
gminis movaleobaSi,
upirveles yovlisa,
Sedis gminis sivciTi
meurneobis pirobaTa
da mimarTulebaTa
ganxilvis momzadeba
da damtkiceba. amis
sapuZvelze ki
sivrciTi meurneobis
adgilobrivi gegmebis
Sedgena.
sanam adgilobrivi
gegmebi ganixileba
da damtkicdeba,
sainvesticio procesis
Seuferxeblobis
mizniT, gminis
mier gaicema
gadawyvetilebebi
teritoriis gaSenebis
pirobebis Sesaxeb,
magram aman SeiZleba
negatiuri gavlena
iqonios sivrcis zogad
wyobaze.
vinaidan
da
radganac
mTeli
procedura
tardeba
kanonis sruli dacviT, misi
dasrulebis
da
dokumentis
SemoRebisas,veravin daabralebs
adgilobriv TviTmarTvelobas,
rom mas sivrciTi dagegmarebis
procesSi monawileobis miRebis
Sansi ar hqonda.
d R e s d R e o b i T
nepolomices gminaSi arsebuli
pirobebis
ganxilva
mTavar
miznebad isaxavs: dabalansebuli
sivrciTi struqturis Seqmnas,
gminis bunebrivi resursebisa
da
adgilmdebareobis
gamoyenebas,
ganviTarebis
moTxovnebis Sesrulebas da q.
krakovis metropolisis zonaSi
nepolomices Tavisi adgilis
damkvidrebisaTvis
xelis
Sewyobas.
#1. dResdReobiT nepolomices gminaSi arsebuli sivciTi
meurneobis pirobaTa da mimarTulebebis ganxilva
dResdReobiT nepolomices gminaSi ZalaSia sivrciTi
meurneobis ori didi adgilobrivi gegma („gegma A”, romelic
moicavs qalaqs da „gegma B”, romelic gminis dasavleT mxares
moicavs) da agreTve adgilobrivi gegmaTa 9 cvlileba. gminis
samxeTi nawili Sedis „gegma C”-Si, romlis adgilobrivi gegmac
SemuSavebis etapzea.
სახიზნოს უძრავი ქონების
კომუნალიზაცია
ტერეზა კუჟმა
ქონების საკუთრების გარდაქმნა დაიწყო 1989 წელს - რომელიც ეხებოდა
უპირველეს ყოვლისა უძრავ ქონებას, რომელიც სახიზნოს საკუთრებას
წარმოადგენდა - მჭიდროდ დაკავშირებული არის პროცესთან სახელმწიპო
ქონების გარდაქმნას პრივატიზაციაში ან კომუნალიზაციაში.
კომუნალიზაცია ამ სიტყვის ვრცელი მნიშვნელობაა, უფლების მინიჭება
თვითმართველობის ერთეულებს. უწყებაზე დაყრდნობით ეს ერთეულები
გახდნენ სახლხო სამართლის პირები რომლებსაც მიენიჭათ საკუთრების
დაუფლების და მისი პატრონობის უფლება. ერთ-ერთი ყველაზე მთავარი
კომუნალიზაცია
ეყრდნობა გადასვლას
კომუნალიზაციის
აკტიდან,რომელიც
შეიძლება იყოს
მხოლოდ უწყება,გმინის
საკუთრებაში (უძრავი
კონება, ტყეები,ფაბრიკები
აშ)სტრუკტურის
ტრანსფორმაციის დროს
გმინის მოწყობილობის
შეცვლა მოხდა
საკუთრების უფლების
გადასვლის დახმარებით.
საკუთრების გადმოცემა
დამოკიდებულია არის
გმინის დავალებებისგან.
ქონების შემადგენელი ნაწილი
თვითმართველობის ერთეულის არის
მიწის უძრავი კონება.
როდესაც საქმე ეხება სახელმწიფო
საკუთრების გადაცემას ფიზიკური
პირისთვის ვლაპარაკობთ
პრივატიზაციაზე,ხოლო
საწინააღმდეგო ქმედაბა არის
ნაციონალიზაცია.
არის გარდაქმნები,რომლებიც
სავსებით არ ეხება ზემოთ
ჩამოთვლილ გარდაქმნებს.
მაგალითად:
 კომუნალიზაცია - ანუ სახიზნო
საკუთრების გადაცემა თვითმართველ
ერთეულებს
 კომერციალიზაცია - სახელმწიფო საწარმოს გარდაქმნა სახიზნო
ინდმეწარმეში. არ იცვლება მფლობელი,არამედ მმართველობის ფორმა
1990 წლის 27 მაისს შემოყვანილი იქნა გმინის(ოლქის) ახალი სტრუკტურა.
გმინას სახალსხო სამართლის საკუთრებაზე ხელისმოწერის უფლებამიეცა.
ამ ცვლილების მიზანი იყო სახალხო მოთხოვნილებების დაკმაყოფილების
გაადვილება. გმინის საკუთრების ერთ-ერთი შემადგენილი ნაწილი არის მისი
უძრავი ქონება
კომუნალიზაცია ეყრდნობა გადასვლას კომუნალიზაციის აკტიდან,რომელიც
შეიძლება იყოს მხოლოდ უწყება,გმინის საკუთრებაში (უძრავი კონება,
ტყეები,ფაბრიკები აშ)სტრუკტურის ტრანსფორმაციის დროს გმინის
მოწყობილობის შეცვლა მოხდა საკუთრების უფლების გადასვლის
დახმარებით. საკუთრების გადმოცემა დამოკიდებულია არის გმინის
დავალებებისგან.
გამოიყოფა კომუნალიზაციის 3 ტიპი:
 კომუნალიზაცია კანონზე დაყრდნობით
 კომუნალიზაცია სავალდებულოდ გაცემულ დადგენილობაზე
დაყრდნობით
 კომუნალიზაცია ფაკულტატიური დადგენილობის საფუძველზე
ორგანო რომელსაც დადგენილობის გაცემის უფლება აქვს
ვოევოდას(მთავრობა)
კომუნალიზაციური დადგენილობა კანონზე დაყრდნობი, ვოევოდა გასცემს
ინვენტარიზაციის ჩამონათვალის საფუძველზე.
დადგენილობა უძრავი ქონების გადაცემაზე ფაკულტატიურ დადგენილობის
საფუძველზე არის განხილული გმინის მიერ შემოსულ ოქმზე.
უძრავ ქონების შეძენის უფლებას ამტკიცებს ვოევოდის გადაწყვეტილება.ეს
გადაწყვეტილება შეტანილია რაიონული სასამართლოს სახალხო რეესტრში,
სადაც სახელმწიფო სახიზნოს მაგივრად იწერება , რომ არის გმინის
საკუთრება. ამ მომენტიდან გმინას ეძლევა ამ ურავი ქონების განკარგულების
უფლება.
sajaro SekveTebi
Ceslav novak
Sajaro SekveTa – es sajaro finansebis elementia, romelic
moicavs sajaro finansebis daxarjvis procedurebis aRweras (
Semsruleblis moZebnis xerxebs da xelSekrulebebis dadebis
wesebs). mocemuli procedurebi xSir SemTxvevaSi tenderis saxeobas
warmoadgens.
sajaro SekveTebis wesebi Setanilia miRebul kanonebSi sajaro
SekveTebis Sesaxeb. sajaro SekveTebis wesebi unda gansakuTrebiT
icaven sajaro dafinansebis dawesebulebebi an sxva organizaciebi,
romelsac gaaCniaT sajaro saxsrebi an Tu asruleben momaragebas,
samSeneblo muSaobebs an momsaxureobas.
Aarsebobs SekveTis gamocxadebis rva saxeoba:

tenderi SezRudvis gareSe,

SezRduli tenderi,

molaparakeba gancxadebiT,

konkurentuli dialogi,

molaparakeba gancxadebis gareSe,

Tavisufali xelis SekveTa,

kiTxva fasis Sesaxeb,

eleqtronuli vaWroba.
kanonmdeblobasTan Sesabamisad sajaro SekveTis monawileebs
ekuTvnis Semdegi iuridiuli dacva:

protesti

gasaCivreba erovnul saapelacio organoSi

sarCeli sasamarTloSi
sajaro SekveTebis wesebi aregulireben da yofen sajaro
SekveTebs sam saxeobad: momarageba: saqonelis, uflebebis
Sesyidva gayidvis, momaragebis, gaqiravebis, ijariT aRebis da
lizingis xelSekrulebis safuZvelze;
 samSeneblo samuSaoebi: samSeneblo samuSaoebis Sesruleba
an daproeqteba da Sesruleba, agreTve samSeneblo obieqtis
realizacia nebismieri saxsrebiT, SemkveTis mier dadgenili
wesebis Sesabamisad;
 momsaxureoba: yvelanairi momsaxureoba garda mSeneblobisa
da momaragebisa.
Yyvela tenderi unda tardebodes garkveuli wesebis Tanaxmad:
 sayovelTaoba – wesebi iTvaliswineben sajaro xarjebis
yvela saxeobas mcire gamonaklisiT,
 sajarooba – miRebuli da obieqturi wesebis dacva,
gansakuTrebiT SemoTavazebebis gamWvirvale Sefasebis dros.
monawileebma unda icodnen, Tu rad iyo miRebuli es da ara
sxva gadawyvetileba. xelmisawvdomia yvela sabuTi, romelic
dakavSirebulia SekveTasTan.
 jansaRi konkurencia – Tanabari wesebi da Sansi saukeTeso
SemoTavazebis arCevaSi. momaragleblebis an Semsruleblebis
diskriminaciis an priviliregirebis akrZalva.
 kontrolis sistema – dasabuTeba (Cawera) uzrunvelyofs
SemkveTis kontrols,
 saerTaSoriso kanonmdeblobasTan Sesabamisoba - sajaro
SekveTebis Sesaxeb poloneTis kanonebi unda Seesabamebodnen
saerTaSoriso kanonmdeblobas, rac polonel mewarmeebs
saSualebas aZlevs miiRon monawileoba evropul tenderebSi
(evrokavSiris qveynebis mier organizebul tenderebSi),
agreTve poloneTis subieqtebis finansebis daxarjvis
saSualebas evrokavSiris fondebis dafinansebis safuZvelze.
zemoaRniSnuli sajaro SekveTebis wesebis gamoyenebas
kanonmdeblobis Sesabamisad miznad aqvs:
 sajaro SekveTebis maqsimalizacia da ekonomiuroba,
 mewarmeebis Sejibri, rac xelxs uwyobs konkurencias
Semsruleblemis Soris,
 yvela Semsruleblisadmi erTnairi midgoma,
 sajaro SekveTis monawileobis procedurebis gamWirvavloba
 sazogadoerivi ndobis gaZliereba sajaro saxsrebis xarjvis
sakiTxebSi.
xSir SemTxvevaSi gamocxadebulia tenderi, romelic ar aris
SezRuduli. es SekveTis iseTi
Sajaro SekveTa – es
sajaro finansebis
elementia, romelic
moicavs sajaro
finansebis daxarjvis
procedurebis aRweras
( Semsruleblis
moZebnis xerxebs da
xelSekrulebebis
dadebis wesebs).
mocemuli procedurebi
xSir SemTxvevaSi
tenderis saxeobas
warmoadgens.
saxeobaa, rodesac SemoaTavazebiT
SeiZleba mimarTos nebismieri
dainteresebuli Semsrulebeli.
zemoaRniSnulidan gamomdinarea,
rom tenderi, romelic ar aris
SezRuduli warmoadgens
sajaro SekveTebis ZiriTad da
gamWvirvale proceduras. am
SemTxvevaSi SemkveTi sajarod
acxadebs tenders gancxadebis
saxiT, agreTve aqveynebs
monawileobis miRebis pirobebs,
maT Soris gancxadeba unda
moTavsdes sakuTar veb-gverdze,
sadac gancxadebas ar gaaCnia
individualizeburi adresatebi.
Gancxadebaze reagirebs yvela dainteresebuli Semsrulebeli.
SemoTavazebis Cabarebas win ar uZRvis raime sakvalifikacio
procedura. es xerxi xSirad aris xolme gamoyenebuli, vinaidan ar
moiTxovs SemkveTis aranair axsnas. mniSvnelovania, rom SemkveTma
SeiZleba amoirCios Semsrulebeli mxolod erTi moTxovnilebebis
Sesabamisad Sedgenili SemoTavazebis safuZvelze.
yidva SeiZleba gaxorcieldes Semdegi wesiT : „kiTxva fasis
Sesaxeb”, Tu Sesrulebulia garkveuli pirobebi. Uupirveles
yovlisa ZiriTad pirobas warmoadgens SekveTis sagnis
xelmisawvdomoba (sayovelTaoba) da xarisxis dadgenili
standartebi.

Semdeg xelmisawvdom xerxs warmoadgens ,,Tavisufali xelis
SekveTa”, magram vinaidan es xerxi sakmaod konkurentulia,
unda Sesrulebuli iyos gansakuTreuli pirobebi. maSasadame
am xerxis gamoyeneba praqtikulad SeuZlebelia Sesyidvis
SemTxvevaSi.
Sesyidvis SemTxvevaSi moqmedeben saxva wesebi, romelsac ar
aregulirebs kanonmdebloba. Sesyidvebi keTdeba burmistris
Sida sammarTvelos gadawyvetilebis safuZvelze. SekveTis sagnis
Rirebulebis jami ar unda aRematebodes 14 000 evros.
ტროტუარის შენება
ნიეპოლომიცეს გმინაში
ბეატა კუკლა
ნიეპოლომიცეს აღმოსავლეთ ნაწილის მოსახლეობის პოლიციასა და გმინის
ხელმძღვანელობას შორის შეხვედრებზე დაიბადა იდეა სავოევოდო გზაზე,
რომელიც გმინის ტერიტორიას კვეთდა, საგზაო უსაფრთხოების გაზრდის
შესახებ. პოლიციის ანგარიშებიდან გამომდინარეობდა, რომ ბოლო ხუთი
თუკი რომელიმე
მიწის მფლობელი
კატეგორიულად
შეეწინააღმდეგება
ტროტუარის
მშენებლობას, ტროტუარი
იმ ადგილას ვერ აშენდება.
ყოველ ასეთ ადგილას,
ქალაქის მერია გამოაკრავს
საინფორმაციო
დაფას, რომელზედაც
მოთავსებული იქნება
ინფორმაცია იმის
შესახებ, თუ რატომ არ
აშენდა ტროტუარი ამ
კონკრეტულ ადგილას.
ასე რომ, ინვესტიციის
დასრულების შემდეგ
ყველას ექნება საშუალება
დაინახოს, თუ რომელმა
მოსახლემ განაცხადა
უარი პროექტში
მონაწილეობაზე.
წლის მანძილზე ამ გზაზე 43 საგზაო
შემთხვევა მოხდა, რომლის შედეგადაც
7 ადამიანი დაიღუპა! ნიეპოლომიცეს
მერმა ქალაქის საკრებულოს სრული
მხარდაჭერის შემდეგ 2007 წელს მიიღო
ტროტუარის
მშენებლობის
შესახებ
გადაწყვეტილება.
მშენებლობის
სავოევოდო
ხარჯები
გზების
შეფასდა
საბჭოს
მიერ
5,5 მილიონ ზლოტად. დადებული
ხელშეკრულების საფუძველზე თანხა
გაიყოფა
ორად
სავოევოდოს
და
გმინის ხარჯებად და მისი შესრულება
დასრულდება 2010 წელს. ტროტუარი
იქნება 8,5კმ. სიგრძის, ხოლო მისი
მშენელობა ორ ეტაპად შესრულდება.
პირველი
ეტაპი
გახლავთ
დოკუმენტაციის შემუშავება, მეორე კი
უშუალოდ სამუშაოების შესრულება.
ტენდერში ორმა ფირმამ გაიმარჯვა.
სამუშაოები
გმინის
მოიცავს,
გზებთან
მათ
შორის,
გზაჯვარედინების
შეკეთებას, ტროტუარის მშენებლობას, ავტობუსების ზოლის გამოყოფას,
ფეხით მოსიარულეთათვის გადასასვლელებს, ინდივიდუალურ და საჯარო
გასაჩერებელ ადგილებს, საწვიმარი კანალიზაციის მშენებლობას, კანალიზაციის
ჭების დამონტაჟებას, ტექნიკური ინფრასტრუქტურის ქსელის გადაკვეთების
უსაფრთხოების გაზრდასა და შეკეთებას და ა.შ.
მიუხედავად იმისა, რომ ტროტუარის მშენებლობა დაგეგმილი და განხილული
იქნა მოსახლეობასთან ერთად (იმ მიწის მფლობელებთან, რომელზეც გაივლის
ტროტუარი), ქალაქის მერიას სხვა პრობლემების გადაჭრა უწევს. ხალხს ძალიან
უნდა ტროტუარის აშენება, მაგრამ... მეზობლის მიწის ხარჯზე. წინააღმდეგობა
გვხვდება იმ მოსახლეობის მხრიდან, რომლებმაც უკვე მიიღეს მიწის საფასური.
მათ უფრო აინტერესებთ საკუთარი ბაღები და მასში დარგული ხეები, ვიდრე
თავისი და თავიანთი ახლობლების უსაფრთხოება.
თუკი რომელიმე მიწის მფლობელი კატეგორიულად შეეწინააღმდეგება
ტროტუარის მშენებლობას, ტროტუარი იმ ადგილას ვერ აშენდება. ყოველ ასეთ
ადგილას, ქალაქის მერია გამოაკრავს საინფორმაციო დაფას, რომელზედაც
მოთავსებული იქნება ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რატომ არ აშენდა
ტროტუარი ამ კონკრეტულ ადგილას. ასე რომ, ინვესტიციის დასრულების
შემდეგ ყველას ექნება საშუალება დაინახოს, თუ რომელმა მოსახლემ განაცხადა
უარი პროექტში მონაწილეობაზე.
ekonomikuri subieqtebis
registracia
marta bielecka
ekonomikuri saqmianoba es aris semewarmeo, samSeneblo, savaWro,
momsaxureobrivi saqmianoba, sabadoebidan wiaRiseulis mopoveba,
profesiuli saqmianoba, romelsac aqvs organizebuli da mudmivi
xasiaTi da romelsac moaqvs Semosavali.
2009 wlis 31 martidan poloneTSi gaxda SesaZlo ekonomikuri
saqmianobis registracia „erT fanjarasTan”. es niSnavs, sakuTari
firmis daarsebais msurvelma unda Seitanos gancxadeba gminis an
qalaqis samsaxurSi (meriaSi) sacxovrebeli adgilis Sesabamisad.
ekonomikuri saqmianobis registracia an likvidacia, monacemebis
Secvla ar moiTxovs sagerbo gadasaxads. gancxadeba ekonomikuri
saqmianobis registraciis Sesaxeb SeiZleba Cabardes Semdegi gziT:
 furcelze dawerili gancxadeba, romelsac abarebs TviT
mewarme an misi mindobili piri,
 furcelze dawerili gancxadeba gagzavnili fostiT,
ganmanacxadeblis xelmoweriT, romelic damowmebulia
notariusis mier,
 Sevsebuli samsaxuris veb-gverdze mocemuli blanki, romelic
igzavneba eleqtronuli fostiT, xelmoweris gareSe,
 Sevsebuli samsaxuris veb-gverdze mocemuli blanki, romelic
igzavneba eleqtronuli fostiT, xelmowerili
registracia xdeba gancxadebis safuZvelze, romelSic mewarme
valdebulia ganacxados Semdegi monacemebi:
 mewarmes monacemebi, anu saxeli, gvari agreTve da sxva
arsebuli monacemebi,
 piradi nomeri, Tu aqvs,
 saidentifikacio kodi, Tu aqvs,
 sacxovrebeli misamarTi
 mewarmeobis misamarTi (Tu saqmianoba xorcieldeba sxva
misamarTiT) agreTve saTao ofisis misamarTi,
 saqmianobis sagani, saqmianobis poloneTis klasifikaciis
mixedviT,
 saqmianobis dawyebis TariRi, SeiZleba iyos gancxadebis
Cabarebis TariRi, an sxva TariRi
 sakontaqto monacemebi: telefonis nomeri da eleqtronuli
fostis misamarTi ( Tu aqvs).
amavedroulad Cabarebuli gancxadeba warmoadgens:
 ekonomikuri saqmianobis saregistracio gancxadebas,
 ekonomikuri subieqtebis erovnul reestrSi saregistracio
gancxadebas (REGON),
 saidentifikacio nomris miniWebis an aqtualizaciis
gancxadebas (Tu jer ar aris miniWebuli),
 gadasaxadebis gadamxdelis an socialuri dazRvevis
gancxadebas (ZUS an KRUS).
gancxadebis miRebis da registraciis procedura Zalian
xanmoklea. mewarme adgilzeve agvarebs formalobebs da Rebulobs
sabuTs registraciis Sesaxeb. registraciis da sabuTis gacemis
Semdeg Cabarebuli originalTan damowmebuli gancxadebis asli
registraciis ( cvlilebebis, gaCerebis, ganaxlebis, gauqmebis
gadawyvetilebis) sabuTis aslTan erTad dauyonebliv igzavneba
Sesabamis samsaxurSi. ekonomikuri saqmianobis saregistracio
gancxadebasTan erTad, romelSic aRniSnulia saxazino informacia
mewarme unda mimarTos sagadasaxado inspeqcias gancxadebiT
gadasaxadebis formis Sesaxeb. niepolomices samsaxurma (meriam)
ganacxada Tanxmoba sagadasaxado samsaxurTan TanamSromlobaze,
rac misca mewarmes saSualeba Caabaron gancxadeba gadasaxadebis
formis arCevis Sesaxeb saregistracio samsaxurSi ekonomikuri
saqmianobis registraciis dros.
axali kanonmdebloba
mewarmeebs aZlevs
saSualebas SeaCeron
ekonomikuri saqmianoba
1 Tvidan – 24 Tvemde.
saqmianobis SeCerebis
mizniT mewarmem unda
mimarTos ekonomikuri
saqmianobis
saregistracio
samsaxurs.
werilobiTi
gancxadeba
savaldebuloa, rogorc
SeCerebis agreTve
saqmianobis ganaxlebis
SemTxvevaSi.
orive SemTxveva
gaTavisuflebulia
gadasaxadisagan.
2008 wels gmina
niepolomecSi am
SesaZleblobiT
isargebla 21 mewarmem
da 2009 wels ukve 80
metma.
statistikuri samsaxuri
warmoadgens organos, romelic
asrulebs ekonomikuri
subieqtebis registracias
erovnul reestrSi da aniWebs
saregistracio nomers REGON.
Tu saqmianoba xorcieldeba
samoqalaqo sazogadoebis formiT,
REGON eniWeba sazogadoebas.
REGON - saregistracio
nomris miniWeba an misi
Secvlis procesi ar moiTxos
mewarmis uSualo kontaqts
statistikur dawesebulebebTan.
statistikuri samsaxuri ugzavnis
saidentifikacio nomers - REGON
mewarmeebs, magram samoqalaqo
sazogadoebebma, romlebsac surT
am nomris miReba, unda piradaT
mimarTon statistikur samsaxurs.
dazRveuli piris SemTxvevaSi,
romelic amavedroulad
ekonomikur saqmianobas eweva
socialuri an jamrTelobis
dazRvevis dargSi unda
Sevsebuli gancxadebis eleqtronur versias ugzavnis socialuri
dazRvevis samsaxurs: ZUS ZUA an ZUS ZZA.
axali kanonmdebloba mewarmeebs aZlevs saSualebas SeaCeron
ekonomikuri saqmianoba 1 Tvidan – 24 Tvemde. saqmianobis
SeCerebis mizniT mewarmem unda mimarTos ekonomikuri saqmianobis
saregistracio samsaxurs. werilobiTi gancxadeba savaldebuloa,
rogorc SeCerebis agreTve saqmianobis ganaxlebis SemTxvevaSi.
orive SemTxveva gaTavisuflebulia gadasaxadisagan. 2008 wels
gmina niepolomecSi am SesaZleblobiT isargebla 21 mewarmem da
2009 wels ukve 80 metma.
გარემოსთან
დაკავშირებული
ნებართვების მიღება
ანა ვოიასი
განსაზღვრული პროექტების განსახორციელებლად ნებართვების გაცემის
საჭიროება გამომდინარეობს კანონიდან გარემოს დაცვის შესახებ. ამას გარდა,
ამ კანონის აღმასრულებელი გეგმა განსაზღვრავს დოკუმენტაციასა და
კანონმდებლობასთან დაკავშირებულ ყველა კონკრეტულ ინფორმაციას, რაც
ნებართვების მიღებას უძღვის წინ. ეს ინფორმაცია შეტანილ იქნა ბრძანებაში,
რომელიც განსაზღვრავს სხვადასხვა პროექტებს, რომლებმაც შესაძლოა
გავლენა მოახდინონ გარემოზე. ბრძანება ასევე შეეხება სხვადასხვა გარემოებებს
დაწყებული წარმოწყების კლასიფიცირებიდან გარემოზე მისი გავლენის
შესახებ ანგარიშის შექმნით დამთავრებული.
გარემოსთან დაკავშირებული ნებართვების გაცემასთან დაკავშირებული
მოქმედებების მიზანია შევამოწმოთ, ახდენს თუ არა უარყოფით გავლენას ამ
პროექტების დაგეგმვა და რეალიზაცია გარემოზე. ამასთან, კანონის მიხედვით
აუცილებელია გარემოს დაცვასა და მის მდგომარეობაზე ინფორმაცია იყოს
ხელმისაწვდომი. ამასთან დაკავშირებით, ყველა იმ პროექტის შესახებ,
რომლის დაგეგმვა/რეალისაციისათვის აუცილებელია ნებართვის გაცემა,
ინფორმირებულია საზოგადოება, რაც განხორციელებულია სპეციალურად ამ
საქმიანობაზე პასუხისმგებელი თანამშრომლისთვის.
ინვესტორმა, რომელიც ამ პროექტის განხორციელებას აპირებს, უნდა მოიპოვოს
ნებართვა
ამ
საქმიანობის
განხორციელებისთვის,
რომელიც
პოლონურ
საკანონმდებლო სისტემაში მოიცავს ორი გადაწყვეტილებას:
1. გადაწყვეტილება გარემოს დაცვის პირობებთან თანხმობის შესახებ
2. გადაწყვეტილება,
რომელიც
საბოლოოდ
წყვეტს
პროექტის
განხორციელება-არგანხორციელების საკითხს; მოიცავს, ძირითადად,
სამშენებლო ნებართვებს
განხორციელდება თუ არა წამოწყება ეს პირველ რიგში დამოკიდებულია
ინვესტორის მიერ გარემო პირობების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებაზე.
იმისდა მიუხედავად, თუ რა ზომის და როგორი პროექტის განხორციელებას
აპირებს ინვესტორი, პირველ რიგში მან უნდა მოიპოვოს ნებართვა გარემო
პირობებზე გავლენის შესახებ - განსაზღვრა, თუ რისი აშენება შეიძლება
მოცემულ ტერიტორიაზე, რა პირობებში, რა შეზღუდვები არსებობს, და რა
სახის მოქმედებებია გამორიხცული.
მოქმედი კანონი გარემოს დაცვის შესახებ ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის,
საზოგადოების გარემოს დაცვაში და მასზე გავლენის შეფასებაში მონაწილეობის
შესახებ, გამოყოფს პროცედურებს, რომელიც საჭიროა გარემოზე გავლენის
შესახებ გადაწყვეტილების გაცემის დროს, რომელიც მოეთხოვებათ:
 იმ პროექტების დაგეგმვისას, რომელსაც ყოველთვის შეუძლიათ გარემოზე
გავლენის მოხდენა;
 იმ პროექტების დაგეგმვისას, რომელსაც პოტენციურად შეუძლიათ
გარემოზე გავლენის მოხდენა.
გარემოს დაცვის შესახებ ნებართვის აღების მიზნით ინვესტორმა აუცილებელია
წარმოადგინოს:
 განაცხადი
გარემოზე
ზეგავლენის
ბარათთან
ერთად
შესახებ
გადაწყვეტილებისთვის,
(ამობეჭდილ
და
ელექტრონულ
ფორმატში).
 ან ანგარიში გარემოზე ზეგავლენის შესახებ, თუკი ეს პროექტი
მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს გარემოზე.
განაცხადი საინფორმაციო ბარათთან ერთად უნდა ჩაბარდეს გმინას, რომელიც
განსაზღვრავს შემდგომ პროცედურებს. აუცილებელია დაგეგმილი პროექტის
შესახებ სათანადო და ამომწურავი ინფორმაციის მიწოდება, რაც აადვილებს
გადაწყვეტილების მიღების პროცესს.
საინფორმაციო ბარათი არის დოკუმენტი, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას
დაგეგმილი პროექტის შესახებ. მისი შემცველობას არეგულირებს კანონი:
გარემოსთან
ნებართვების გაცემასთან
მოქმედებების მიზანია
შევამოწმოთ, ახდენს
თუ არა უარყოფით
გავლენას ამ პროექტების
დაგეგმვა და რეალიზაცია
გარემოზე. ამასთან,
კანონის მიხედვით
აუცილებელია
გარემოს დაცვასა და
მის მდგომარეობაზე
ინფორმაცია იყოს
ხელმისაწვდომი.
 პროექტის ფორმა, მასშტაბი და
ადგილმდებარეობა;
 უძრავი
ქონების,
აგრეთვე,
სამშენებლო ობიექტის და ობიექტის
ახლანდელი
დანიშნულებით
მოხმარებით დაკავებული ფართობი,
 ტექნოლოგიების სახეობა;
 პროექტის
სხვა
ვარიანტები
(გადაწყვეტის სხვა სახეები)
 მოხმარებული წყლის, რესურსების,
მასალების,
საწვავის
და
ენერგიის
დაახლოებითი რაოდენობა;
 მოქმედებები
გარემოს
დაცვის
მიზნით;
 გარემოში გაშვებული ენერგიის ან
სხვა რაიმე ნივთიერებების დასახელება და დაახლოებითი რაოდენობა,
იმ შემთხვევაში თუკი გარემოს დაცვის მხრივ რაიმე ღონისძიებების
განხორციელებაა დაგეგმილი;
 გარემოზე შესაძლო ზეგავლენა;
 კანონით
დაცული
ტერიტორიები,
რომლებზედაც
დაგეგმილმა
პროექტმა შესაძლოა გავლენა იქონიოს.
საინფორმაციო ბარათი ძალზე მნიშვნელოვანი დოკუმენტია, ვინაიდან
სახელმწიფო მოხელე მასზე დაყრდნობით აკეთებს დასკვნას იმის შესახებ,
არის თუ არა გარემოს დაცვის კუთხით ანგარიშის შედგენა აუცილებელი ამ
კონკრეტული პროექტის პირობებში. როგორც ავღნიშნეთ, გარემოზზე გავლენის
შესახებ გადაწყვეტილება განსხვავდება იმ შემთხვევაში თუკი პროექტი
ყოველთვის მოახდენს გავლენას გარემოზე, ან თუკი პროექტი პოტენციურად
ახდენს გავლენას გარემოზე.
განაცხადზე პროექტის შესახებ, რომელიც განეკუთვნება პროექტებს, რომლებიც
ყოველთვის ახდენენ გავლენას გარემოზე, ინვესტორი თან ურთავს ანგარიშს
გარემოზე გავლენის შესახებ, ან საინფორმაციო ბარათს პროექტის შესახებ.
იმ პროექტების შემთხვევაში, რომლებიც პოტენციურად ახდენენ გავლენას
გარემოზე, ინვესტორი ურთავს ყოველთვის საინფორმაციო ბარათს.
გადაწყვეტილება გარემოზე ზეგავლენის შესახებ არ წარმოშობს ინვესტიციის
უფლებას არსებულ ტერიტორიაზე, და არ არღვევს საკუთრების უფლებას, ან
მესამე ადამიანის უფლებას. ინვესტორს, რომელმაც წინასწარ არ მოაწესრიგა
ტერიტორიაზე მისი უფლებების საკითხი, არ უბრუნდება გადაწყვეტილების
მიღებისთვის დახარჯული თანხა. გადაწყვეტილება, რომელიც მოითხოვს გარე
დასკვნას, შესაძლოა ასევე დასჭირდეს ადმინისტრაციული პროცედურების
გაზრდა, რასაც ხშირად ინვესტორის დაუსაბუთებელი პროტესტი მოჰყვება
ხოლმე.
ყველაზე ხშირად წარმოშობილი პრობლემები, რომლებიც შესაძლოა წარმოიშვან
გადაწყვეტილების მიღების პროცესში:
 პროექტის ინვესტორის მიერ შემოტანილი არასრული ინფორმაცია,
 პროექტის ლაკონური აღწერა - რაც არ შეესაბამება მოთხოვნებს პროცედურის მართებულად წარმოებას უშლის ხელს
 საინფორმაციო ბარათშ მოთავსებული არასწორი ინფორმაცია,
 ადმინისტრაციული პროცედურების დროში გაწელვა, რაც გამოწვეულია
სხვა
ორგანოებთან
კონსულტაციის
აუცილებლობით,
მაგალითად,
სანეპიდი, რაც ხშირად იწვევს ინვესტორის უკმაყოფილებას.
 ადმინისტრაციული
წარმოების
დროს
იცვლება
გადაწყვეტილების გაცემასთან დაკავშირებული კანონი,
 ეკოლოგიური ორგანიზაციების პროტესტი (ეკოლოგიურ ორგანზიზაციას
აქვს ამის უფლება, მაშინაც კი, თუკი მონაწილეობა არ მიიღო კანონით
გათვალისწინებულ საზოგადოებრივი ორგანიზაციების მონაწილეობის
პროცესში)
 ინვესტორების მხრიდან გადაწყვეტილების მიღების პროცედურების
თანამშრომლები,
რომელთაც
გადაწყვეტილების
მიღება ევალებათ,
პროცედურების ყველა
ეტაპზე თანამშრომლობენ
ინვესტორთან, აძლევენ
მათ რჩევებს, რაც მიზნად
ისახავს პროცედურების
წარმოების ეფექტიანობის
გაზრდას. ინვესტორსა და
საჯარო დაწესებულებას
შორის კონტაქტი
ხორციელდება
ფორმალურად
ან ტელეფონით.
ეს მოქმედებები
მიზნად ისახავენ
გაცემისთვის
აუცილებელი
შემოკლებას და
დაწესებულების მიერ
ინვესტორის დახმარებას.
უგულებელყოფა.
ბარათში
გამოტოვებული ინფორმაციის გამო,
განაცხადი
უბრუნდება
ინვესტორს
დასრულებისათვის. თანამშრომლები,
რომელთაც
მიღება
ევალებათ,
ყველა
ეტაპზე
თანამშრომლობენ
ინვესტორთან, აძლევენ მათ რჩევებს,
რაც მიზნად ისახავს პროცედურების
წარმოების ეფექტიანობის გაზრდას.
ინვესტორსა და საჯარო დაწესებულებას
შორის
კონტაქტი
ფორმალურად
ეს
ხორციელდება
ან
მოქმედებები
ტელეფონით.
მიზნად
აუცილებელი
ისახავენ
გაცემისთვის
შემოკლებას და დაწესებულების მიერ
ინვესტორის დახმარებას.
ინვესტორმა
უნდა
განახორციელოს
პროექტი, მხოლოდ მას შემდეგ, რაც
მიიღებს გარემოზე გავლენის შესაზებ
გადაწყვეტილებას.
komunaluri narCenebis
meurneoba
ana voiasi
gminis
erT-erTi
yvelaze
mniSvnelovani
funqcia
komunaluri
narCenebis meurneobis sistemis Seqmnaa. nepolomices munici palitetSi
reciklingis modelia SemoRebuli, romlis mizania, rac SeiZleba meti
narCenebi gadamuSavdes da rac SeiZleba naklebi moxvdes komulaluri
narCenebis sayrelze.
komunaluri narCenebis Sekrebisa da gatanis wesebs qalaq da gmina
nepolomices sakrebuloebi adgenen.
mosaxleoba valdebulia TavianT sacxovrebel kerZo teritoriebze
daayenon urnebi da narCenebis pirveladi gadaxarisxeba TviTon
gaakeTon.
narCenebis
Segroveba
da
gadaxarisxeba
sacxovrebeli
saxlebis teritoriaze xdeba, gatanas ki burmistris (meris) mier
konkursis safuZvelze SerCeuli kompaniebi awarmoeben. narCenebis
SegrovebisTvis specialuri didi urnebia gamoyofili, maTi zoma ki
sacxovrebeli saxlis macxovreblebis raodenobazea damokidebuli.
gadaxarisxebuli narCenebi, romlebic reciklings (gadamuSavebas)
eqvemdebareba specialur ferad tomrebSi Tavsdeba. gadamuSavebisTvis
gadaxarisxebuli narCenebis (qaRaldi, plastmasi, SuSa) gatana ufasoa.
Sereuli ti pis komunaluri narCenebis gatana ara nakleb TveSi
erTxel xdeba. organul narCenebs mosaxleoba sasuqad ixenebs,qalaqSi
TavianTi sayvavileebisTvis sofelSi ki miwis gasanoyiereblad.
azbestis Semcevi narCenebis Segroveba da gatana speciluri programis
da wesebisda mixedviT
weliwadSi erTxel xdeba. mosaxleoba am
ti pis narCenebis gatanis xarjebis 25% ixdis, danarCeni 75% garemos
dacvis saxelmwifo programebidan finansdeba.
didgabaritiani narCenebis da gafuCebuli sayofacxovrebo teqnikis
gatana kvartalSi erTxel xdeba.
remontebis mere darCenili nagavi gminis yvela mosaxles SeuZlia
Tavisi transportiT komunaluri narCenebis sayrelze TviTon miitanos
an daukavSirdes gminaSi am momsaxureobaze momuSave kompanias.
gminis erT-erTi
yvelaze mniSvnelovani
funqcia komunaluri
narCenebis meurneobis
sistemis Seqmnaa.
nepolomices
munici palitetSi
reciklingis modelia
SemoRebuli, romlis
mizania, rac SeiZleba
meti narCenebi
gadamuSavdes da rac
SeiZleba naklebi
moxvdes komulaluri
narCenebis sayrelze.
yvela
mosaxle
momsaxureobaze
daudos
im
valdebulia
xelSekruleba
kompanias, romelic
narCenebis
gatanaze
muSaobs.
meriaSi da gamgeobaSi aqvT gminis
im mosaxleTa sia, romlebic uars
amboben narCenebis dadgenili wesiT
gaTanaze, rac
jarimebiT
administarciuli
isjeba.
aRniSnulis
meSveobiT gmina nagvis ukanonod
gadayras ebrZvis.
nepolomices gminis teritoriaze
funqcionirebs
romlis
nagavsayreli,
funqciaa
gadaxarisxeba
da
narCenebis
usafrTxod
moTavseba. nagavsaxrels drenaJis
sistema aqvs, romlis meSveobiT specialur avzSi narCenebis lpobis
dros
warmoqmnili
siTxe
grovdeba.
avzSi
Segrovebuli
siTxe
specialuri mankanebiT wylis gamasufTavebel sadgurze gadaaqvT.
nepolominces
gminaSi
narCenebis
meurneobis
saqiTxs
Sesabamisi
dokumenti aregulirebs, romelsac narCenebis meurneobis gegma hqvia.
yovel or weliwadSi erTxel am gegmis Sesrulebis angariSi iwereba
da yovel oTx weliwadSi xdeba misi ganaxleba.
nepolominces
gminaSi
narCenebis
meurneobis
gegma
narCenebis
Segrovebis da moTavsebisas garemos da mosaxleobis janmrTelobis
dacvas isaxavs miznad.
moRvaweoba bavSvebis
daxmarebis sferoSi/
moswavleebis,
studentebis: sti pendia,
materialuri da
socialuri daxmareba.
swavlebis mimarTulebebi
da Sromis bazari.
violeta kurek
teresa kuzma
Sromis bazari da swavlebis mimarTulebebi
gmina niepolomices teritoriaze arsebobs ori saswavlebeli,
romlis damTavrebisTanave kursdamTavrebulebs SeuZliaT daiwyon
muSaoba. am skolebs hqvia: saSualo skolebis jgufi (prof.
saswavlebeli) da ZiriTadi profesionaluri skola.
ZiriTadi profesionaluri skola cdilobs, rom profesionaluri
swavleba Seesabamebodes Sromis bazris moTxovnebs – anu aZlevs
kursdamTavrebulebs Sanss daiwyon muSaoba da xels uwyobs
profesionalur ganviTarebas. Sromis bazarze rTuli situaciaa
da swavlebis SesabamisobaSi moyvana umuSebrebis rigebis gazrdas
ewinaaRmdegeba. swavlebis da dasaqmebis politika niepomnices
gminaSi tardeba yvela partniorebis TanamSromlobis safuZvelze.
ZiriTadi profesionaluri skola profesionalur swavlebas
akavSirebs Sromis bazarze arsebul moTxovnas, moswavleebs
aZlevs saSualebas SeiZinon axali unarebi da gaafarTovon
profesionaluri kvalifikacia da agraTve amdidrebs
profesionaluri swavlebis programebs. Mmsgavsi modifikaciis
magaliTs warmoadgens swavlebis gafarToveba, magaliTad
parikmaxerebisaTvis axali praqtikuli unarebis ganviTareba vizaJis
da stilizmis sakiTxebSi.
niepolomices qalaqis da gminis sammarTvelo ( meria), rogorc
organo, romelic kurirebs da afinansebs rTul materialur
situaciaSi myof moswavleebs. amis dasturia 2004 wlidan arsebuli
sti pendia – axalgazrdTa mxardaWera.
moswavle-axalgazrdobis daxmareba
1.
gmina niepolomiceSi arsebuli stupendiuri programa
profesiuli skolebs afinansebs evropis sazogadoebrivi
fondi.
am programis proeqtis avtori iyo gmina niepolomice.
proeqtis mTavari mizania daainteresos soflis skolebis
moswavleebi profesionalur skolebiT, romelic „maturis”
(erTiani erovnuli gamocdis) Cabarebis saSualebas iZleva.
Pprograma iyo gaTvlili axalgazrdebisaTvis, romelic mZime
materialuri, xSirad dramatuli situaciis gamo anebebdnen
Tavs swavlas da ver Rebulobdnen atestats. programis
ganxorcielebam misca saSualeba axlgazrdebs miiRon
saSualo ganaTleba specialobasTan erTad.
2.
sti pendialuri programa profesionaluri saswavlebli 1 da
2 kursis moswavleebisaTvis sruldeba (maturiT) gamocdebiT,
romelsac atarebs niepolomices gmina: dafinansebulia
evropis sazogadoebrivi fondis mier. proeqtis mTavari
mizania daainteresos soflis skolebis moswavleebi
profesionaluri skolebiT, romelic „maturis” (erTiani
erovnuli gamocdis) Cabarebis saSualebas iZleva. es xels
Seuwyobs gmina niepolomices axalgazrdebs miiRon zogadi
saSualo ganaTleba da miscems safuZvels swavlis umaRles
saswavleblebSi gagrZelebisaTvis. ganaTlebis maRali done
xels uwyobs axalgazrdebis Sromis bazarze arsebuli rTuli
situaciis gamosworebas.
materialurad
xelmokle ojaxebis
moswavleebi
Rebuloben qalaqisa
da gminis socialuri
daxmarebis centris
garda daxmarebas
sti pendiis da
saskolo daxmarebis
saxiT. niWieri
moswavleebi
– konkursebis
laureatebi, sagnobriv,
samxatvro, sportul
olimpiadbSi
gamarjvebulebi
Rebuloben
materialur
jildos, romelic
niepolomiecis
burmistris mier aris
daniSnuli.
3.
prof. skolis sti pendialuri
programa, romelsac gmnina
niepolomice atarebs. es
programa aris gankuTvnili
soflis da mcire qalaqebis
( 5 aTasamde an 20 aTasamde,
Tu ar aris skola, romelSic
swavleba maturis CabarebiT
mTavrdeba). am sti pendialuri
programis Sedegi aris is rom,
rom axalgazrdebi cdiloben
Semdeg klasSi gadasvlas, rasac
mohyveba moswavleebis ricxvis
gazrda, atestatis miReba da
umaRles saswavlebelSi swavlis
gagrZeleba. am programis
meSveobiT gaizrdeba saSualo
da umaRlesi ganaTlebis
mqone adamianebis ricxvi, rac
Seamcirebs gminis mosaxleobis
Soris umuSevarTa raodenobas.
4. evropis sazogadoebrivi
fondis sti pendia niWieri
axalgazrdebisaTvis aTanabrebs ganaTlebis miRebis Sans
sti pendialuri programebis saSualebiT.
adamianebis resursebis ganviTarebis da dasaqmebis mizniT
gaxorcielebuli proeqtebi.
1.
programa „Tanabari starti”-
momavali mewarmeebis codnis
da praqtikuli unarebis miReba, rac aucilebelia efeqturi
moZraobisaTvis Sromis bazarze da dasaqmebisaTvis.
2.
gimnaziis moswavleebisaTvis mewarmoobis ufaso kursi
. mecadineobebis dros studentebi ecnobian ekonomikaSi
saqmianobis safuZvels.
3.
profesiuli gadamzadeba dasaqmebis mizniT. 2004-2006
regionaluri ganviTarebis operatiuli integrirebuli
programis farglebSi. restruqturizaciis procesebidan
gamomdinare Cndeba adamianebi romlebsac esaWirovebaT
profesiis Secvla. mizania – misces im pirebs, romlebic
samuSaos dakargvis safrTxeSi imyofebian, an umuSevrobis
statusis mqone pirebs (aramet 3 Tvisa) miiRon unarebi da
kvalifikacia, romelic miscems maT saSualebas SeinarCunon an
moi povon adgili Sromis bazarze.
4.
inglisuri enis da kompiuteris ufaso kursebi. kursebi
daniSnulia 45 clis zemod pirebisaTvis, romlebic muSaoben
da aqvT saSualo ganaTleba. gaxorcielebulia „mcire
dasaxlebul punqtebSi mcxovrebi adamianebis profesiuli
aqtivacia malopolskis Sromis bazarze” proeqtis farglebSi,
Tanadafinansebulia evropis sazogadoebrivi fondis da
saxelmwifo biujetis mier.
ganaTlebis sferoSi mxardamWeri saqmianoba
materialurad xelmokle ojaxebis moswavleebi Rebuloben
qalaqisa da gminis socialuri daxmarebis centris garda
daxmarebas sti pendiis da saskolo daxmarebis saxiT. niWieri
moswavleebi – konkursebis laureatebi, sagnobriv, samxatvro,
sportul olimpiadbSi gamarjvebulebi Rebuloben materialur
jildos, romelic niepolomiecis burmistris mier aris
daniSnuli. ganaTlebis sferoSi yvela dagegmili saqmianobis
gansaxorcieleblad gmina niepolomice yovelwliurad finansTa
saministrodan miRebuli finansebis garda gamoyofs Tanxebs gminis
biujetidan.
veb-gverdi rogorc
mosaxleobasTan
komunikaciis
Tanamedrove forma
Simon urbani
ramdenime wlis win gaCnda aseTi gamoTqma: Tu rame an vinme ar
yofila naCvenebi televizorSi, ese igi is ar arsebobs”. dRevandel
pirobebSi ki SegviZlia vTqvaT, rom rame an vinme ar arasebobs Tu
Google-Si misi saxelis Zebnisas veraferi aRmovaCineT. globalur
qselSi arsebobis safuZveli sakuTari veb-gverdia. internetis
meSveobiT mosaxleobasa da adgilobriv TviTmarTvelobas Soris
komunikacias ki ramdenime done aqvs.
poloneTSi arsebuli sakanonmdeblo viTareba
sajaro informaciis biuletenis Sesaxeb gankarguleba
gansazRvravs sajaro informacis misawvdomobas, romelic efuZneba
sajaroobis princi ps, anu im varauds, rom nebismieri sajaro
ucxebis saqmianoba da masTan dakavSirebuli sabutebi sajaroa.
sajaro informaciis biuletens ki faqtiurad veb-gverdis forma
aqvs, sadac shegrovebulia ama Tu im erteulis sajaro informacia.
adgilobrivi TviTmmarTvelobis erTeulis sajaro informaciis
biuletenis veb-gverdze aucileblad unda iyos miTiTebuli iseTi
informacia, rogoricaa adgilobrivi TviTmmarTvelobis erTeulis
gamgeobis da sakrebulos wevrebis koordinatebi, saadministracio
struqtura da misamarTi. polonuri kanoni avaldebulebs
munici palitetebs TavianT veb-gverdebze moaTavson yvela
miRebuli gadawyvetileba, maTi nomrebiT, TariRebiTa da SinaarsiT,
gansakuTrebiT is gadawyvetilebebi, romlebic munici palur qonebas
da biuJets exeba. sajaro informaciis biuletenis veb-gverdze
agreTve gamgeobisa da sakrebulos wevrTa qonebis Sesaxeb wliuri
deklaraciebia moTavsebuli. am veb-gverdze moTavsebulia agreTve
sxvadasxva saqmeebis procedura, rogoricaa piradobis mowmobis
miReba, xis moWris uflebis miReba da sxva.
sajaro informaciis biuleteni munici palitetis da mosaxleobas
Soris urTierTobis savaldebulo da amavedros yvelaze
mTavari forma gaxlavT. magram es urTierToba mxolod
oficialuri da calmxrivia. merias an gamgeobas internetiT
msargebel mosaxleobasTan
Tavis droze qalaqebma
internetis meSveobiT
TavianTi reklamis
gavrcelebas didi
yuradReba dauTmes.
es novatoruli,
magram amavedros
mosaxleobasTan,
turistebTan Tu
investorebTan
informaciis mitanis
Zalian iafi saSualeba
iyo.
urTierTobisTvis ufro kargi
xerxebi sWirdeba.
sakuTari veb-gverdebi
kanoni ar avaldebulebs
munici palitetebs Seqmnan
TavianTi veb-gverdebi, magram
kanonis gareSec ki yvela meriasa
Tu gamgeobas sakuTari veb
gverdebi ukve didi xania aqvs
Seqmnili. rogorc magaliTi
ganvixiloT aq q. loZis vebgverdis evolucia.
Tavis droze qalaqebma
internetis meSveobiT TavianTi reklamis gavrcelebas
didi yuradReba dauTmes. es novatoruli, magram amavedros
mosaxleobasTan, turistebTan Tu investorebTan informaciis
mitanis Zalian iafi saSualeba iyo.
im pirvel veb gverdebs Zalzed calmxrivi xasiaTi hqondaT.
rodesac Semovida axali teqnologia saxeliT Web 2.0 qalaqebSi
reklamis da PR-is specialistebma TavianTi azrovneba Secvales.
Web 2.0 gaxlavT veb gverdis iseTi formula, romlis meSveobiT
garda misi Semqmnelebisa momxmarebelsac SeuZlia mis SeqmnaSi
monawileoba miiRos. anu informaciis urTierTgacvla xdeba
ara marto Semqmnelsa da momxmarebels Soris, aramed sxvadasxva
momxmareblebs Soris. qalaq nepolomices internet saitze
gamoxenebulia Web 2.0 –is zogierTi xerxi.
riTi xasiaTdeba es teqnologia:
 Temi
o
nepolomices veb gverdze internautebs SeuZliaT
daregistrirdnen da TavianTi nacnobebis qseli Seqmnan,
informacia gacvalon erTmaneTSi da ase Semdeg.
 internet saitis erTad Seqmna
o
mosaxleobas saSualeba aqvs forumebze daafiqsiros
TavianTi mosazrebebi da komentarebi sxvadasxva
Temebze. msgavsi komentaris raodenoba 20 aTass
aRemateba dResdRreobiT.
 Wiki
o
nepolomices aqvs Tavisi internet-enciklopedia,
viki pedia –s msgavs princi pebzea daRyrdnobili, sadac
mosaxleobas SeuZlia qalaqis Sesaxeb sxvadasxva
saintereso informaciis rogorc mopoveba, ise damateba.
 YouTube
o
qalaqs YouTube –ze aqvs Tavisi adgili, romelzec
Tavsdeba sxvadasxva filmebi qalaqis cxovrebidan
 mobiluroba
o
nepolomices veb gverdze Sesvlisas skri pti igebs
momxmarebeli kompiuteriT Tu mobiluri telefoniT
sargeblobs da avtomaturad Sesabamis reJims rTavs.
 RSS
o
RSS –is meSveobiT momxmarebeli igebs veb gverdze
moTavsebul axal informacias veb gverdze Sesvlis
gareSe.
 Cati
o
qalaqis internet saitze adgilobrivi
TviTmarTvelobis warmomadgenlebTan an saintereso
adamianebTan Catebi mosaxleobasTan urTierTobis
popularuli formaa
 komunikatorebi
o
zogi qalaqis meriasTan an raionul gamgeobasTan
SeiZleba internet-komunikatorebis meSueobiT
dakontaqteba, magalitad ICQ
 profilebi sazogadoebriv portalebze
o
ufro da ufro xSirad qalaqebi qmnian TavianT
profilebs iseT saitebze da portlebze, rogoricaa
Facebook da Twitter.
 SMS- SeTxobinebebi
o
moqalaqes SeuZlia informaciis miReba specialuri
interneT SMS-is meSueobiT, romelic igzavneba
avtomaturad daregistrirebis Semdeg
es iyo Cvens mier gamoxenebuli kargi ideebis nawili, romelTa
gamoyenebisken namdvilad mogiwodebT. is informacia, romelsac
veb-gverdze moaTavsebT, ufro misawdomi gaxdeba mosaxleobisTvis,
romelsac ar mouwevs meriaSi an gamgeobaSi amis gulisTvis misvla
an darekva.
Semdgomi nabiji am gzaze internetis meSveobiT sxvadasxva
saqmeebis gadawyvetaa. Tumca amisTvis ara mxolod munici palitetis
TanamSromlebis kvalifikaciisa da mentalitetis Secvla, aramed
eleqtronuli xelmoweris SemoReba da eleqtronuli formiT
dokumentebis miRebaa saWiro.
munici paluri
momsaxurebis
standartebi
saqarTveloSi
გია ტოკლიკიშვილი
გიგა გველესიანი
saqarTvelos TviTmmarTveli erTeulebis kompetenciaSi
Semavali sajaro servisebis erTiani CamonaTvali normatiuli
aqtiT dadgenili ar aris (igive SeiZleba iTqvas saxelmwifos
kompetenciebze sajaro momsaxurebis sferoSi). adgilobrivi
TviTmmarTvelobis Sesaxeb organuli kanonis me-16 muxlSi
mocemulia TviTmmarTveli erTeulis eqskluziuri
uflebamosilebebis CamonaTvali, romelic arapirdapiri formiT
sxvadasxva sajaro servisebsac moicavs. kerZod:
e.w. teqnikuri saxis servisebi:

sagzao moZraobis dagegmareba da parkirebis adgilebis
gansazRvra

sayofacxovrebo narCenebis Segroveba da utilizacia;

quCebis dasufTaveba

quCebis ganaTeba

sasaflaoebis movla-patronoba
e.w. socialuri saxis servisebi:

saxanZro usafrTxoebis uzrunvelyofa;

adamianis janmrTelobisaTvis usafrTxo garemos
Seqmna;

cxovrebis jansaRi wesis damkvidreba;

janmrTelobisTvis risk faqtorebis identificireba;

skolamdeli saaRmzrdelo dawesebulebebis Seqmna;

kultura da a.S.
da bolos, administraciuli servisebi:

munici paluri qonebis (miwa / Senoba-nagebobebi)
privatizeba;

munici paluri qonebis sargeblobis uflebiT gacema;

gare reklamis ganTavsebis nebarTvis gacema;

mSeneblobis nebarTvebis gacema;

sajaro informaciis gacema;

garkveuli saxis notariuli momsaxureba;

mosaxleobis SeSiT uzrunvelyofa;

qonebis dakanoneba;

Sekrebebis, mitingebis, demonstraciebis CatarebasTan
dakavSirebuli sakiTxebis regulireba
amasTan, adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb organuli
kanonis Tanaxmad, TviTmmarTvel erTeuls, kanonis an xelSekrulebis
safuZvelze SesaZlebelia damatebiT gadaeces (delegirebis
wesiT) saxelmwifo organoTa kompetenciaSi Semavali sxva sajaro
funqciebic. magaliTad, iZulebiT gadaadgilebul pirTa-devnilTa
Sesaxeb saqarTvelos kanonis Tanaxmad, droebiT sacxovrebel
adgilze devnilis uflebebis ganxorcielebis uzrunvelyofa,
saqarTvelos ltolvilTa da gansaxlebis saministrosTan erTad
adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis organoebsac ekisreba. es
gulisxmobs TviTmmarTveli erTeulebis mier devnilTa daxmarebas
droebiT dasaqmebaSi; socialuri da sayofacxovrebo sakiTxebis
gadawyvetaSi da a.S. igive
udao faqtia, rom
am konkretuli
mimarTulebiT servis
baraTebis gamoyenebis
danergva gacilebiT
gaamartivebda
urTierTobebs
adgilobriv
xelisuflebasa
da dainteresebul
pirebs Soris, vinaidan
arsebuli midgoma
iwvevs drois sakmaod
did danaxarjebs, rac
Tavismxriv amcirebs
efeqtianobas.
SeiZleba iTqvas notariul
momsaxurebazec, razec qvemoT
ufro dawvrilebiT SevCerdebiT.
garda amisa, saqarTvelos
zogadi administraciuli
kodeqsis Tanaxmad, TviTmmarTveli
erTeuli, rogorc sajaro
dawesebuleba, valdebulia
nebismieri dainteresebuli
piri uzrunvelyos sajaro
informaciiT. esec, sajaro
momsaxurebis erT-erT saxed unda
CaiTvalos.
rac Seexeba e.w.
teqnikuri da socialuri ti pis
munici palur sajaro servisebs,
rogoricaa magaliTad, quCebis
dasufTaveba, sayofacxovrebo narCenebis gatana, gare ganaTebis
uzrunvelyofa, skolamdeli aRzrdis dawesebulebebis efeqturi
funqcionireba da a.S. winamdebare statiaSi ar SevexebiT am
mimarTulebiT arsebul problemebs. Tumca, aRsaniSnavia, rom am
ti pis servisebis uzrunvelyofis TvalsazrisiT, saqarTvelos
munici palitetebi seriozuli sirTuleebis winaSe dganan. SeiZleba
imitomac, rom administraciuli servisebisgan gansxvavebiT,
TviTmmarTveli erTeulebis kompetenciaSi Semavali teqnikuri da
socialuri ti pis servisebis miwodeba naklebadaa daregulirebuli
kanonmdeblobiT.
zemoaRniSnuli servisebis standartebi da procedurebi
rogorc wesi ararsebobs, an arsebobs araadeqvaturi saxiT.
magaliTad `quCebis dasufTaveba~ - ras niSnavs sufTa quCa?
rodis SeiZleba CavTvaloT rom igi sufTaa? rogor SeiZleba amis
gazomva? ra kriteriumebiTaa es SesaZlebeli? zogierTi procedura
daregulirebulia specialuri kanonebiT, magaliTad samSeneblo
nebarTvebis gacema regulirdeba arqiteqturis samsaxuris mier
licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb kanonisa da mSeneblobis
nebarTvis Sesaxeb kanonis mixedviT, Tumca procedurebi
momxmareblis doneze gawerili samwuxarod araa.
winamdebare TavSi mimoxilulia saqarTvelos
TviTmmarTveli erTeulebis eqskluziuri da delegirebuli
uflebamosilebebiT, aseve, sxvadasxva normatiuli aqtebiT
dadgenili e.w. administraciuli servisebis sakanonmdeblo
regulirebis sakiTxebi da am servisebis efeqturi ganxorcielebis
(moqalaqeTaTvis miwodebis) xelisSemSleli faqtorebi.
TviTmmarTveli erTeulis qonebis gankargva
“adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb” organuli kanonis
me-16 muxlis Tanaxmad, TviTmmarTveli erTeulis eqskluziuri
uflebamosilebaa mis sakuTrebaSi arsebuli qonebis marTva da
gankargva saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli wesiT. aseTi
wesi ki dadgenilia kanoniT “saxelmwifo qonebis da adgilobrivi
TviTmmarTveli erTeulis qonebis prიvatizეbisa da sargeblobis
uflebiT gadacemis Sesaxeb”.
munici paluri qonebis privatizebac da sargeblobis
uflebiT gacemac, xsenebuli kanonis Tanaxmad, gansxvavebuli
formebiT xorcieldeba. kerZod, auqcionis da pirdapiri miyidvis
formiT. kargi iqneba Tu cal-calke ganvixilavT TiToeul am
proceduras.
TviTmmarTveli erTeulis qonebis privatizeba auqcionis
wesiT
auqcionis wesiT qonebis gayidvis mizania sakuTrebis
ufleba mianiWos im myidvels, romelic vaWrobis procesSi
gamyidvels saukeTeso fass SesTavazebs. auqcioni SesaZloa
gamocxaddes pirobebiT. aseT SemTxvevaSi upiratesoba eniWeba
im myidvels, romelic iRebs valdebulebas, daakmayofilos
gamocxadebuli pirobebi da vaWrobis procesSi gamyidvels yvelaze
maRal fass SesTavazebs.
TviTmmarTveli erTeulis qonebis auqcionis formiT
privatizebis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs da privatizebas
axorcielebs Sesabamisi erTeulis aRmasrulebeli organo. igi
Tavadve adgens gasayidi qonebis sawyiss fass, rac gamomdinareobs
“saxelmwifo qonebis da adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis
qonebis saprivatizebo sawyisi fasis gansazRvris wesis Sesaxeb”
saqarTvelos prezidentis brZanebulebidan.
damatebiTi normebi auqcionis organizebis, masSi
monawileobis pirobebis, Catarebis wesis, Sedegebis
gaformebis, angariSsworebis, myidvelisa da gamyidvelis sxva
uflebamovaleobebis Sesaxeb mocemulia kanonSi “saxelmwifo
qonebis da adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis qonebis
prიvatizეbisa da sargeblobis uflebiT gadacemis Sesaxeb”
da ekonomikuri ganviTarebis saministros mier SemuSavebul
debulebaSi “adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis qonebis
auqcionis formiT privatizebis Sesaxeb”.
TviTmmarTveli erTeulis qonebis privatizeba pirdapiri
miyidvis wesiT
pirdapiri miyidva TviTmmarTveli erTeulis qonebis
privatizebis kanoniT dadgenili alternatiuli formaa.
pirdapiri miyidvis wesiT qonebis privatizebis mizania sakuTrebis
ufleba mianiWos TviTmmarTveli erTeulis qonebis im myidvels,
romelic srulad da keTilsindisierad Seasrulebs am qonebis
privatizebisaTvis dadgenil pirobas.
TviTmmarTveli erTeulis sakuTrebaSi arsebuli qonebis
pirdapiri miyidvis Taobaze gadawyvetilebas iRebs da Sesabamis
pirobebs adgens saqarTvelos prezidenti, xolo sakiTxs amzadebs
Sesabamisi TviTmmarTveli erTeulis aRmasrulebeli organo
(gamgeoba, meria).
damatebiTi normebi pirdapiri miyidvis organizebis,
garigebaTa gaformebis, angariSsworebis, myidvelisa da gamyidvelis
uflebamovaleobebis Sesaxeb unda ixiloT kanonSi “saxelmwifo
qonebis da adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis qonebis
prიvatizეbisa da sargeblobis uflebiT gadacemis Sesaxeb”
da ekonomikuri ganviTarebis saministros mier SemuSavebul
debulebaSi “adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis qonebis
pirdapiri miyidvis formiT privatizebis Sesaxeb”.
TviTmmarTveli erTeulis qonebis sargeblobis uflebiT
gadacema auqcionis wesiT
pirdapiri gankargvis wesiT qonebis gadacemis procedura
regulirdeba “saxelmwifo qonebis da adgilobrivi TviTmmarTveli
erTeulis qonebis privatizebisa da sargeblobis uflebiT
gadacemis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis da saqarTvelos
ekonomikuri ganviTarebis ministris 2007 wlis 28 seqtembris #11/1476 brZanebiT damtkicebuli wesiT “adgilobrivi TviTmmarTveli
erTeulis sakuTrebaSi arsebuli qonebis sargeblobis uflebiT
gadacemis Sesaxeb”.
gadacema, iqneba es auqcionis Tu pirdapiri gankargvis wesiT, xdeba
Semdegi formebiT:

aRnagoba

uzufruqti

qiravnoba

ijara

Txoveba

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsiT gaTvaliswinebuli
sargeblobis sxva forma
qonebis sasyidliani formiT gadacemisas, sawyisi wliuri
qiris odenobas gansazRvravs sakrebulo.
auqcionis wesiT qonebis sargeblobis uflebiT gadacemaze
gadawyvetilebas iRebs, auqcionis pirobebsa da gamarjvebulis
gamovlenis kriteriumebs adgens adgilobrivi TviTmmarTveli
erTeulis Sesabamisi aRmasrulebeli organo (gamgebeli/
meri). auqcionis organizeba, monawileobis pirobebi, Catarebis
wesi, garigebis dadebis wesi da amasTan dakavSirebuli vadebi
dadgenilia zemoT xsenebuli normatiuli aqtebiT.
gadacema pirdapiri gankargvis wesiT
procedura regulirdeba “saxelmwifo qonebis da
adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis qonebis privatizebisa da
sargeblobis uflebiT gadacemis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis
da saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis ministris 2007 wlis 28
seqtembris #1-1/1476 brZanebiT damtkicebuli wesiT “adgilobrivi
TviTmmarTveli erTeulis sakuTrebaSi arsebuli qonebis
sargeblobis uflebiT gadacemis Sesaxeb”.
pirdapiri gankargvis wesiT qonebis sargeblobis uflebiT
gadacemaze gadawyvetilebas iRebs da Sesabamis pirobebs adgens
adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis Sesabamisi aRmasrulebeli
organo (gamgebeli/meri).
pirdapiri gankargvis wesiT qonebis sargeblobis uflebiT
miRebis msurveli, (msurvelebi) gancxadebiT mimarTavs adgilobrivi
TviTmmarTveli erTeulis Sesabamis aRmasrulebel organos da
warudgens kanonmdeblobiT gansazRvrul Semdeg dokumentebs:

gancxadebas;

piradobis damadasturebeli mowmobis (pasportis) asls
(fizikuri piris SemTxvevaSi);

iuridiuli piri, damatebiT warmoadgens sadamfuZneblo
dokumentaciis asls da gancxadebis Setanis momentisTvis moqmed
amonawers samewarmeo reestridan (iuridiuli piris SemTxvevaSi).

agreTve sxva dokumentacias, romelic SeiZleba
moTxovnili iqnes adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis Sesabamis
aRmasrulebel organos mier.
damatebiT moTxovnili dokumentebis warmodgenis vadaa
ori kvira. aRniSnuli vada aiTvleba moTxovnis miRebidan.
aRmasrulebeli organo ixilavs Semosul gancxadebas 30
kalendaruli dRis vadaSi, ris Semdeg iRebs gadawyvetilebas da
adgens pirdapiri gankargvis wesiT gadasacemi qonebis pirobebs.
qonebis pirdapiri gankargvis wesiT, sargeblobis uflebiT
gadacemis SemTxvevaSi mxareTa Soris xelSekruleba unda
gaformdes aRmasrulebeli organos mier gadawyvetilebis miRebidan
ara ugvianes 1 Tvisa.
dResdReobiT saqarTvelos munici palitetebis
umetesobaSi arsebuli mdgomareobis mixedviT piri, romelsac
survili aqvs kerZo sakuTrebaSi an sargeblobis uflebiT
miiRos TviTmmarTvelobis sakuTrebaSi arsebuli uZrav-moZravi
qoneba rogorc wesi mimarTavs Sesabamis gamgeobebs da iq
konsultaciebis miRebis Semdeg (Cveulebriv amas Sesabamisi
samsaxuri uzrunvelyofs) iRebs informacias arsebuli wesebisa da
procedurebis Taobaze.
udao faqtia, rom am konkretuli mimarTulebiT servis
baraTebis gamoyenebis danergva gacilebiT gaamartivebda
urTierTobebs adgilobriv xelisuflebasa da dainteresebul
pirebs Soris, vinaidan arsebuli midgoma iwvevs drois sakmaod did
danaxarjebs, rac Tavismxriv amcirebs efeqtianobas.
gare reklamis ganTavsebis nebarTvis gacema
me-16 muxlis Tanaxmad, gare reklamis ganTavsebis regulireba
TviTmmarTveli erTeulis eqskluziur uflebamosilebas
ganekuTvneba. xolo reklamis ganTavsebis nebarTvis gacemis wesi
mocemulia ”licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb” saqarTvelos
kanonis 26’-e muxlSi, romlis Tanaxmadac:
 gare reklamis ganTavsebis nebarTvis SemoRebis Taobaze
gadawyvetilebis miReba aris Sesabamisi adgilobrivi
TviTmmarTveli erTeulis warmomadgenlobiTi organos
(sakrebulos) diskreciuli uflebamosileba. xolo uSualod
nebarTvas gascems adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis
aRmasrulebeli organo (gamgeoba/meria).
 gare reklamis ganTavsebis nebarTva gaicema auqcionis
wesiT, dadgenili normebisa da wesebis dakmayofilebis
valdebulebis aRebisa da yvelaze maRali fasis warmodgenis
safuZvelze.
 nebarTvis maZiebeli auqcionSi gamarjvebis SemTxvevaSi gare
reklamis ganTavsebis nebarTvis misaRebad ixdis mxolod
nebarTvis gacemis fass auqcionis Sedegebis mixedviT. gare
reklamis ganTavsebis nebarTvis gacemisas mosakrebeli ar
gadaixdevineba.
 auqcionis pirobebs, Catarebis proceduras, gare reklamis
ganTavsebis nebarTvis gacemis sawyisi fasis gansazRvrisa
da angariSsworebis wess adgens Sesabamisi adgilobrivi
TviTmmarTveli erTeulis warmomadgenlobiTi organo
(sakrebulo).
 gare reklamis ganTavsebis nebarTva gaicema mxolod
saxelmwifo an adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulis
sakuTrebaSi arsebul miwis nakveTze an sxva qonebaze gare
reklamis ganTavsebisaTvis. fizikuri an kerZo samarTlis
iuridiuli piris an saqarTvelos kanonmdeblobiT
gaTvaliswinebuli sxva organizebuli warmonaqmnis
sakuTrebaSi arsebul miwis nakveTze an sxva qonebaze gare
reklamis ganTavseba ar saWiroebs am kanoniT gansazRvrul
gare reklamis ganTavsebis nebarTvas.
 miuxedavad imisa, rom munici palitetebis umetesobaSi
aRniSnuli saxis nebarTvaze moTxovna maRali namdvilad
araa qveyanaSi arsebuli mdgomareobidan gamomdinare (gare
reklamis bazari ZiriTadad dedaqalaqSia koncentrirebuli)
servis baraTebis gamoyeneba mniSvnelovnad daxvewavda
moqalaqeebis momsaxurebis arsebul standartebs.
servis baraTebis gamoyenebis SemTxvevaSi moqalaqeebi
avtomaturad miiRebdnen informacias, rogorc gare reklamis
ganTavsebis adgilebisa da Sesabamisi kompaniebis Sesaxeb, aseve
axali adgilebis damatebis meqanizmebisa da SesaZleblobebis
Sesaxeb.
mSeneblobis nebarTvebis gacema
me-16 muxlis Tanaxmad, mSeneblobis nebarTvis gacema TviTmmarTveli
erTeulis erT-erTi eqskluziur uflebamosilebaa. nebarTvis
gacemas uSualod axdens TviTmmarTveli erTeulis gamgeobis
arqiteqturuli samsaxuri ”mSeneblobis nebarTvis Sesaxeb” kanonis,
“licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb” kanonis da “mSeneblobis
nebarTvis gacemis wesis Sesaxeb” mTavrobis #57 dadgenilebis
Tanaxmad.
unda aRiniSnos, rom TviTmmarTveli erTeulis kompetenciaSi
Semaval sxva administraciuli saxis momsaxureobebTan SedarebiT,
mSeneblobis nebarTvis gacemis procedura yvelaze rTuli da
kompleqsuria. “mSeneblobis nebarTvis gacemis wesis Sesaxeb”
mTavrobis #57 dadgenilebaSi dawvrilebiT aris gawerili
nebarTvis miRebiT dainteresebuli piris (damkveTis) da
TviTmmarTveli erTeulis (nebarTvis gamcemis) ufleba-movaleobani,
nebarTvis miRebis stadiebi da vadebi.
Tavdapirvelad unda aRiniSnos, rom Senoba-nagebobebi da
samSeneblo samuSaoebi, nebarTvis gacemis miznebidan gamomdinare
iyofa Semdeg 5 klasad:
I klasi - Senoba-nagebobebi, romlebic mSeneblobis
nebarTvas ar saWiroebs;
II klasi - Senoba-nagebobebi riskis dabali faqtoriT;
III klasi - Senoba-nagebobebi riskis saSualo faqtoriT;
IV klasi - Senoba-nagebobebi riskis maRali faqtoriT;
V klasi - Senoba-nagebobebi riskis mometebuli faqtoriT
(gansakuTrebuli mniSvnelobis Senoba-nagebobebi).
TviTmmarTveli erTeulebi uzrunvelyofen II, III da IV
klass mikuTvnebuli Senoba-nagebobebis mSeneblobis nebarTvis
gacemas.
mSeneblobis nebarTva gaicema sam stadiad, romelTagan
TiToeulze mimdinareobs damoukidebeli administraciuli
warmoeba. mxolod wina stadiiT gaTvaliswinebuli
administraciuli warmoebis dasrulebisa da dadebiTi
administraciul-samarTlebrivi aqtis gamocemis Semdeg SeuZlia
nebarTvis maZiebels moiTxovos Semdgomi stadiis administraciuli
warmoebis dawyeba. aRniSnuli stadiebis administraciuli
warmoebis vadebia:
I stadia - qalaqTmSeneblobiTi pirobebis dadgena ara umetes 30 dRisa. aRniSnuli stadiis dasrulebis Semdgom
TviTmmarTveli erTeulis aRmasrulebeli organo gamoscems
administraciul-samarTlebriv aqts miwis nakveTis samSeneblod
gamoyenebis pirobebis damtkicebis Sesaxeb.
II stadia - arqiteqturul-samSeneblo proeqtis SeTanxmeba
- ara umetes 20 dRisa. aRniSnuli stadiis dasrulebis Semdgom
TviTmmarTveli erTeulis aRmasrulebeli organo gamoscems
administraciul-samarTlebriv aqts arqiteqturuli proeqtis,
konstruqciuli an/da teqnologiuri sqemis SeTanxmebis Sesaxeb.
III stadia - mSeneblobis nebarTvis gacema - ara umetes 10
dRisa. aRniSnuli stadiis dasrulebis Semdgom TviTmmarTveli
erTeulis aRmasrulebeli organo gamoscems administraciulsamarTlebriv aqts mSeneblobis nebarTvis gacemis Sesaxeb.
TiToeul zemoxsenebul stadiaze, mSeneblobis nebarTvis
maZiebels moeTxoveba sxvadasxva dokumentaciis wardgena.
magaliTad:
I stadiaze xdeba miwis nakveTis samSeneblod gamoyenebis
pirobebis Sesaxeb ganacxadis wardgena, romelic moicavs:
informacias

miwis nakveTis Sesaxeb;
miwis nakveTze Senoba-nagebobebis mSeneblobis mimarT
nebarTvis maZieblis ZiriTad moTxovnebs.
II stadiaze arqiteqturul-samSeneblo proeqtis
SeTanxmebisaTvis nebarTvis maZiebelma unda waradginos:
SenobebisaTvis

- arqiteqturuli proeqti;
nagebobebisaTvis - konstruqciuli sqema da saWiroebis
SemTxvevaSi teqnologiuri sqema;

sawarmoo daniSnulebis Senoba-nagebobisaTvis -
teqnologiuri sqema da, saWiroebis SemTxvevaSi, konstruqciuli
sqema.
xolo bolo, III stadiaze damkveTi waradgens gancxadebas,
rasac Tan unda daerTos:
miwis
nakveTze da, saWiroebis SemTxvevaSi, masze
ganTavsebul Senoba-nagebobaze sakuTrebis an sargeblobis
damadasturebeli sabuTi;

miwis nakveTis samSeneblod gamoyenebis pirobebis
damtkicebis Sesaxeb administraciul-samarTlebrivi aqti;

arsebobis SemTxvevaSi, arqiteqturuli proeqtis,
konstruqciuli an/da teqnologiuri sqemis SeTanxmebis Sesaxeb
administraciul-samarTlebrivi aqti;

sanebarTvo mosakreblis gadaxdis damadasturebeli

obieqtis adgilmdebareobis misamarTi da sakadastro

Senoba-nagebobis funqciuri daniSnuleba da
sabuTi;
kodi;
gamoyenebis mizani;

Senoba-nagebobis damproeqteblis monacemebi saxeli/
iuridiuli dasaxeleba, sakontaqto informacia, amonaweri
samewarmeo registraciidan, am ukanasknelis arqonis SemTxvevaSi piradobis damadasturebeli dokumentis asli;

Tu Sesrulebulia samSeneblo miwis nakveTis kvleva,
mkvlevaris monacemebi saxeli/dasaxeleba, sakontaqto informacia,
amonaweri samewarmeo registraciidan, am ukanasknelis arqonis
SemTxvevaSi - piradobis damadasturebeli dokumentis asli;

droebiTi Senoba-nagebobis mSeneblobis SemTxvevaSi -
gamoyenebis moTxovnili periodi;

sanebarTvo Senoba-nagebobis klasisa da samSeneblo
saqmianobis saxeobisaTvis gaTvaliswinebuli dokumentacia;

gansazRvrul SemTxvevebSi, saeqsperto daskvna.
samSeneblo nebarTvebis SemTxvevaSi servis baraTebis
arseboba namdvilad ar gamoricxavs konsultaciebis aucileblobas
gamgeobisa da Sesabamisi samsaxurebis warmomadgenlebTan, Tumca
aucilebelia gaviTvaliswinoT, rom msgavsi baraTi SeiZleba
mosaxleobas kombinirebuli saxiT awvdides im minimalurad
aucilebel informacias, romelic aucileblad saWiroa aRniSnuli
nebarTvis misaRebad.
sajaro informaciis gacema
TviTmmarTveli erTeulis mier sajaro informaciis
gacemis valdebuleba da wesi regulirdeba saqarTvelos ”zogadi
administraciuli kodeqsiT”. aRniSnuli kodeqsis Tanaxmad,
nebismier pirs SeuZlia moiTxovos sajaro dawesebulebaSi
arsebuli (daculi, Seqmnili, miRebuli, gagzavnili da a.S.) sajaro
informacia, gaecnos am informacias dedanSi an moiTxovos misi
asli. aRniSnuli kodeqsis Tanaxmad, TviTmmarTveli erTeulis
organoebi (sakrebulo, gamgeoba) sajaro dawesebulebas
warmoadgens.
kodeqsi adgens, rom piris mier informaciis moTxovna unda
moxdes werilobiT, gancxadebis formiT. sajaro dawesebuleba
(TviTmmarTvelobis organo) valdebulia informacia gasces
dauyovnebliv. xolo im SemTxvevaSi, Tu moTxovnili informacia ar
arsebobs mza formiT da moiTxovs didi moculobis dokumentebis
damuSavebas, sajaro dawesebulebas ufleba aqvs gamoiyenos 10
dRiani vada, ris Taobazec ganmcxadebels acnobebs dauyovnebliv.
uari informaciis gacemaze dasaSvebia mxolod im
SemTxvevaSi, Tu moTxovnili informacia warmoadgens saxelmwifo,
komerciul an pirad saidumloebas da, Sesabamisad, adevs grifi
saidumlo. aseT SemTxvevaSi, uari ganmcxadebels unda ecnobos
dauyovnebliv, werilobiTi formiT. xolo 3 dRis ganmavlobaSi, aseve
werilobiT ganemartos misi uflebebi da gasaCivrebis wesi.
sajaro informaciis misaRebad arsebuli procedurebi
sakmaod martiv xasiaTs atarebs da am kuTxiT servis baraTebis
gamoyenebis aucilebloba SedarebiT naklebad aqtualuria, vinaidan
zemoaRniSnuli informaciis misaRebad realurad saWiroa mxolod
werilobiTi mimarTva.
notariuli momsaxureba
TviTmmarTveli erTeulis mier aRniSnuli momsaxurebis
gawevis samarTlebriv safuZvels warmoadgens “adgilobrivi
TviTmmarTvelobis Sesaxeb” organuli kanoni da saqarTvelos
kanoni “notariatis Sesaxeb”. kerZod, organuli kanonis 42-e muxlis
Tanaxmad, gamgeobis rwmunebuli asrulebs “notariatis Sesaxeb”
kanoniT misTvis miniWebul uflebamosilebebs. am ukanaskneli
kanonis 42-e muxliT ki dgindeba, rom dasaxlebul punqtSi, sadac
sanotaro biuro ar aris, gamgeobis (meriis) rwmunebuli asrulebs
Semdeg sanotaro moqmedebebs:

adasturebs anderZs;

iRebs zomebs samemkvidreo qonebis dasacavad;

amowmebs dokumentebis pirebisa da amonawerebis
siswores dednebTan;

gadascems pirTa gancxadebebs da cnobebs sxva pirebs;

adasturebs moqalaqis cocxlad yofnis faqts;

adasturebs moqalaqis gansazRvrul adgilas yofnis

Sesanaxad iRebs dokumentebs;

adasturebs moqalaqis identurobas fotosuraTze
faqts;
gamosaxul pirTan.
aRniSnuli notariuli uflebamosilebis ganxorcieleba
TviTmmarTveli erTeulis gamgeobis rwmunebulebs, “adgilobrivi
TviTmmarTvelobis Sesaxeb” organul kanonSi 2009 wlis 3
agvistos Sesuli cvlilebebis safuZvelze daekisra. ramdenad
warmatebiT xorcieldeba es konkretuli momsaxureba saqarTvelos
munici palitetebis mier, amis Taobaze informacia ar moi poveba.
Tumca, danamdvilebiT SeiZleba iTqvas, rom saxelmwifos an Tavad
munici palitetebis mxridan raime specialuri gadamzadebis kursebi
gamgeobis rwmunebulebisaTvis SeTavazebuli ar yofila. aqedan
gamomdinare, umravles munici palitetebSi arsebobs kvalifikaciis
problema. isic faqtia, rom aseTi servisis arsebobis Taobaze
mosaxleobis didi nawili informirebuli ar aris da umravles
TviTmmarTvelobebSi arc momsaxurebis baraTebi arsebobs.
iZulebiT gadaadgilebul pirTa daxmareba
aRniSnuli warmoadgens delegirebul uflebamosilebas.
kerZod, “iZulebiT gadaadgilebul pirTa _ devnilTa Sesaxeb”
kanonis me-5 muxlis Tanaxmad, droebiT sacxovrebel adgilze
devnilis uflebebis ganxorcielebas uzrunvelyofs saqarTvelos
ltolvilTa da gansaxlebis saministro aRmasrulebeli
xelisuflebisa da adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesabamis
organoebTan erTad, romlebic:
a) exmarebian droebiT dasaqmebaSi, misi profesiisa da
kvalifikaciis gaTvaliswinebiT;
b) gascemen saqarTvelos kanonmdeblobiT
gaTvaliswinebul Semweobebsa da sxva daxmarebebs kompetenciis
farglebSi;
g) umweo kategoriis devnilis samedicino
dawesebulebaSi mkurnalobis xarjebs dadgenili wesiT, saxelmwifo
standartebisa da tarifebis farglebSi anazRaurebs saxelmwifo;
d) uzrunvelyofen devnilis konstituciur uflebas
ganaTlebaze da zogadsaganmanaTleblo skolebSi ufaso swavlebas
saxelmwifos xarjze;
e) wyveten devnilis sapensio uzrunvelyofis sakiTxebs;
v) exmarebian devnils socialuri da sayofacxovrebo
sakiTxebis gadawyvetaSi;
z) uzrunvelyofen droebiTi sacxovrebliTa da
sursaTiT saqarTveloSi dawesebuli normis farglebSi;
T) iZulebiT gadaadgilebuli pirebis - devnilebisaTvis
arsebuli normiT droebiT sargeblobaSi gamoyofili sasoflosameurneo daniSnulebis miwis nakveTebi Tavisufldeba miwis
gadasaxadisagan
i) monawileoben regionSi adamianis uflebebis masobrivi
darRvevis Sedegad gardacvlilTa da daRupulTa samarxebisa da
ugzo-ukvlod dakargulTa moZiebis RonisZiebebSi;
k) am kanonis pirvel muxlSi miTiTebuli mizezebis
aRmofxvris Semdeg, exmarebian devnilebs mudmiv sacxovrebel
adgilze dabrunebaSi;
l) uzrunvelyofen saqarTvelos farglebSi droebiTi
sacxovrebliTa da aucilebeli pirveladi daxmarebiT;
m) devnilis gardacvalebisas dakrZalvis xarjebs
dadgenili wesiT anazRaureben devnilis droebiTi gansaxlebis
adgilis mixedviT adgilobrivi biujetidan.
sayuradReboa is faqti, rom, erTis mxriv, aRniSnuli
kanoniT ar aris gamijnuli uflebamosilebebi devnilebTan
mimarTebaSi, saministrosa da TviTmmarTvel erTeulebs Soris,
xolo, meores mxriv, 2009 wlis saxelmwifo biujetidan ar momxdara
TviTmmarTveli erTeulebisTvis delegirebuli uflebamosilebis
gansaxorcieleblad Sesabamisi miznobrivi transferebis gamoyofa.
yovelive amis gaTvaliswinebiT, Zalzed rTulia visaubroT
munici palitetebis mier am mimarTulebiT gaweuli servisebis
efeqturobaze.
wyaltubos
munici paliteti
შოთა მურღულია
გიგა გველესიანი
wyaltubo mdebareobs dasavleT saqarTvelos centralur nawilSi,
samxreT kavkasionis ZirSi. kurorti q. quTaisidan aTi kilometriT,
xolo
Savi
zRvis
asi
Tbilisidan
ki, orasi
monacemebis
mixedviT
kilometriTaa
kilometriT.
wyaltubos
daSorebuli, dedaqalaq
statistikis
departamentis
munici palitetSi
cxovrobs
73
aTasi adamiani. wyaltubos munici paliteti gansakuTrebul zonas
warmoadgens saTamaSo biznesis TvalsazrisiT, vinaidan arsebobs
saxelmwifos mier dawesebuli specialuri SeRavaTebi.
munici palitetSi Semavali soflebia: banoja, benTqoula, geguTi,
gviStibi, gubiswyali, gumaTi, gumbra, derCi, dRnorisa, vanisWala, zaraTi,
zeda mesxeTi, zeda onWeiSi, Ternali, lexidrisTavi, maRlaki, meqvena,
meCxeri, miwawiTeli, muxiani, namoxvani, noRa, ofurCxeTi, ofSkviTi,
patrikeTi, WaSleTi.
mokle informacia wyaltubos munici palitetis biujetis Sesaxeb
wyaltubos munici palitetis 2009 wlis biujetis Semosulobebi 7,794.3
aTasi lariT aris gansazRvruli, saidanac:
•
Semosavlebi -
•
arafinansuri aqtivebis kleba - 140,0 aTasi lari
•
finansuri aqtivebis kleba - 14,1 aTasi lari
•
valdebulebebis zrda - 0,0 aTasi lari
wyaltubos
4,640,2 aTasi lari
munici palitetis
biujetis
Semosulobebis
ZiriTadi
nawili Semosavlebze modis. Sesabamisad ganvixiloT misi formirebis
procesi.
2009 wlis biujetis Semosavlebi (aTasi lari)
ს ხვა
შ ემ ოს ა ვლები
ვლები,
214, 3%
გა და ს ა ხა დები
დები,
2690, 35%
გრა ნ ტ ები
ები,
4736.2, 62%
2009 wels wyaltubos munici palitetis biujetSi gaTvaliswinebuli
qonebis gadasaxadi Semdegi komponentebisagan Sedgeba:
sawarmoTa qonebaze gadasaxadi - 1833,5 aTasi lari
fizikur pirTa qonebaze gadasaxadi - 12,0 aTasi lari
miwaze monebis gadasaxadi - 844,5 aTasi lari
rogorc diagramidan Cans, Semosavlebis ZiriTad nawils (62 procenti)
grantebi warmoadgens. aqve unda aRvniSnoT, rom grantis saxiT
miRebuli Semosavali mTliani Semosulobis 60,8 procentia. es Tanxa
mTlianad saxelmwifo biujetidan gamoyofili saxsrebia, romelic
transferebis mixedviT Semdegnairad nawildeba:
gamoTanabrebiTi transferi - 2645,9 aTasi lari
miznobrivi transferi - 149,0 aTasi lari
specialuri transferi - 1941,3 aTasi lari
miznobrivi da specialuri transferiT miRebul Tanxas saxelmwifo
biujetidan moyveba miznobrioba da, Sesabamisad, isini adgilobrivi
biujetis sakuTar Semosavlad ar ganixileba. aqedan gamomdinare,
SegviZlia davaskvnaT, rom wyaltubos munici palitetis biujetis
daaxloebiT 27 procenti arasakuTari Semosavlebia.
sxva
SemosavlebSi
(yofili
arasagadasaxado
Semosavlebi)
wyaltubos munici palitetis biujetisTvis yvelaze didi fiskaluri
efeqtis matarebelia: saTamaSo biznesis mosakrebeli; dasaxlebuli
teritoriis dasufTavebis mosakrebeli.
sainteresoa ganvixiloT wyaltubos munici palitetis bolo 3 wlis
biujetis cvlilebis dinamika. Sedarebis dros aRebulia 2007
da
2008 wlis biujetebis faqti da 2009 wlis biujetis gegma.
9000
7794.3
8000
7000
6000
5000
4048.9
4395.1
4000
3000
2000
1000
0
2007 წელი
2008 წელი
2009 წელი
wyaltubos munici palitetis 2009 wlis biujetis gadasaxdelebis
struqtura:
xarji - 3835,1 aTasi lari
arafinansuri aqtivebis zrda - 4135,8 aTasi lari
finansuri aqtivebis zrda - 0,0 aTasi lari
valdebulebebis kleba - 0,0 aTasi lari
gadasaxdelebis 48,1 procenti xarjebze modis, xolo danarCeni 51,9
procenti arafinansuri aqtivebis zrdaze (yofili kapitaluri xarji).
sajaro
servisebTan
dakavSirebiT
mizanSewonilia
wyaltubos
munici palitetis biujetis funqcionalur WrilSi ganxilva.
saerTo
daniSnulebis
saxelmwifo
momsaxureba
-
1047,2
aTasi
lari; sazogadoebrivi wesrigi da usafrTxoeba - 363,5 aTasi lari;
ekonomikuri saqmianoba - 641,2 aTasi lari; garemos dacva - 335,0
aTasi lari; sabinao-komunaluri momsaxureba - 1664,9 aTasi lari;
janmrTelobis dacva - 41,7 aTasi lar; dasveneba, kultura da religia
- 2600,8 aTasi lari; ganaTleba - 1107,6 aTasi lari; socialuri dacva
- 109,1 aTasi lari;
rogorc
diagramidan
Cans, Tanxis
ZiriTadi
nawili
ixarjeba
dasveneba, kultura da religiis sferoze, agreTve sabinao komunalur
meurneobasa da ganaTlebaze.
wyaltubos munici palitetis struqtura
„adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb“ organuli kanonis
Tanaxmad munici palitetSi arsebobs warmomadgenlobiTi
(sakrebulo) da aRmasrulebeli (gamgeoba) organoebi.
Gamgeoba
gamgeobaQarisQwyaltubosQmunici palitetisQaRmasrulebeliQorgano
,QromelicQSedgebaQgamgeblis,QgamgeblisQpirveliQmoadgilis,Qgamge
blisQmoadgilis,QgamgeobisQstruqturuliQdaQteritoriuliQQorganoebisagan.
gamgeobisQsaqmiswarmoebaQxorcieldebaQqarTulQenaze.
gamgeobisQadgilsamyofeliaQqalaqiQwyaltubo,QrusTavelisQq.Q#25.
gamgebeliQwarmoadgensQTviTmmarTveliQerTeulisQaRmasrulebeliQo
rganosQQgamgeobisQxelmZRvanelQTanamdebobisQpirs,QromelicQwarmarTavsQda
QpasuxismgebeliaQgamgeobisQsaqmianobaze.
gamgebeliQTanamdebobazeQairCevaQsakrebulosQuflebamosilebisQvad
iT.QgamgeblisQTanamdebobrivQsargosQgansazRvravsQsakrebulo
gamgebeliQwarmoadgensQdaQrwmunebebisQgareSeQmoqmedebsQTviTmmarT
veliQerTeulisQgamgeobisQsaxeliTQsakrebulosTan,QsaxelmwifoQor
ganoebTan,QfizikurQdaQiuridiulQpirebTanQurTierTobebSiQdaQsasamarTloSi.
gamgeblis uflebamosilebani gansazRvrulia „adgilobrivi TviTmmarTvelobis“ Sesaxeb organuli kanoniT da wyaltubos munici palitetis gamgeobis debulebiT.
gamgebelsQTanamdebobazeQQ`adgilobriviQTviTmmarTvelobisQSesaxeb
~QorganuliQkanoniTQgansazRvruliQwesisQdaQdebulebisQSesabamisad
QsakrebulosQbiurosQwardginebiT,QsiiTiQSemadgenlobisQumravleso
biTQirCevsQsakrebulo.
gamgeobis struqturuli erTeulebi
gamgeobisQstruqturuliQerTeulebiQwarmoadgenenQcalkeuliQsfero
ebisQmixedviTQgamgeobisQuflebamosilebaTaQganxorcielebisQmizniT
QdebulebisQsafuZvelzeQSeqmnilQsajaroQdawesebulebebs,Qromlebic
wyaltubo mdebareobs
dasavleT saqarTvelos
centralur nawilSi,
samxreT kavkasionis
ZirSi. kurorti q. quTaisidan aTi kilometriT, xolo Savi zRvis
asi kilometriTaa daSorebuli, dedaqalaq
Tbilisidan ki, orasi
kilometriT. statistikis departamentis
monacemebis mixedviT
wyaltubos munici palitetSi cxovrobs 73
aTasi adamiani. wyaltubos munici paliteti
gansakuTrebul zonas
warmoadgens saTamaSo
biznesis TvalsazrisiT, vinaidan arsebobs
saxelmwifos mier dawesebuli specialuri
SeRavaTebi.
QfinansdebianQTviTmmarTveliQerT
eulisQbiujetidan.
gamgeobisQstruqturuliQerTeul
ebisQuflebamosilebaQganisazRvr
ebaQSesabamisiQdebulebebiT,Qrome
lsacQgamgeblisQwardginebiTQamtkicebsQsakrebulo.
gamgeobisQstruqturuliQerTeul
isQsaqmianobasQwarmarTavsQsamsax
urisQufrosi,QromelsacQdebule
biTQdadgeniliQwesiTQTanamdebo
bazeQniSnavsQdaQaTavisuflebsQga
mgebeli.
gamgeobisQstruqturuliQerTeulebia:
gamgeobisQaparati;
safinansoQsamsaxuri;
ekonomikisaQdaQinfrastruqtu
risQganviTarebisQsamsaxuri;
ganaTlebis,QkulturisaQdaQsportisQsamsaxuri;
janmrTelobisaQdaQsocialu-
riQdacvisQsamsaxuri;
saxanZroQrazmi;
QQQQQ samxedroQaRricxvisaQdaQgawvevisQsamsaxuri
gamgeobisQaparati
gamgeobisQaparatiQwarmoadgensQgamgeobisQstruqturulQerTeuls,Qr
omelicQaxorcielebsQgamgeobisQsaqmianobisQorganizaciul,Qiuridiu
l,QdokumenturQdaQsainformacioQuzrunvelyofas.
safinansoQsamsaxuriQ
safinansoQsamsaxuriQwarmoadgensQgamgeobisQstruqturulQerTeuls,
QromelicQQuzrunvelyofsQQerTianiQQsafinansoQQpolitikisQganxor
cielebas,QadgilobriviQbiujetisQproeqtisQSedgenas,Qdamtkicebuli
QadgilobriviQbiujetisQSesrulebasQdaQsabiujetoQsaxsrebisQmarT
vas;Qmunici paluriQSesyidvebisaTvisQgankuTvniliQfuladiQsaxsrebisQracionalurQxarjvas.QSesyidvisQprocedurebisQkanonierebisQdacva
s,SesyidvebisQmonawileTaQmimarTQsamarTlianQdaQaradiskriminaciul
Qmidgomas,QSesyidvebisQprocesSiQkonkretuliQgaremosQSeqmnasQdaQSe
syidvebisQprocesebisQgamWvirvalobas;QakontrolebsQfinansuriQresu
rsebisQracionalurQdaQefeqturQgamoyenebas;
ekonomikisaQdaQinfrastruqturisQsamsaxuri
ekonomikisaQdaQinfrastruqturisQganviTarebisQsamsaxuriQwarmoadge
nsQgamgeobisQstruqturulQerTeuls,QromelicQuzrunvelyofsQTviTm
marTveliQerTeulisQsocialur-ekonomikuriQganviTarebisQyovelwli
uriQprogramebisQproeqtebisQSemuSavebasQdaQmisiQganxorcielebisQko
ordinacias,QTviTmmarTveliQerTeulisQsivrciTteritoriulQmowyobasaQdaQdasaxlebebisQdagegmarebas,QmSeneblobeb
isQkoordinacias,Qmunici paluriQqonebisQaRricxvaregistracias,QmarTvasaQdaQefeqturQgamoyenebas,QuzrunvelyofsQmun
ici paluriQmiwisQdaQbunebriviQresursebisQaRricxvas,QmarTvasQdaQma
TQracionalurQgamoyenebas,QgaremosQmdgomareobazeQdaQgaremosdacvi
TiQRonisZiebebisQgatarebazeQkontrols;Qarqiteqturul-saamSeneblo
QsaqmianobazeQsaxelmwifoQzedamxedvelobasQdaQgaTvaliswinebuliQwesebisQdarRvevisQSemTxvevaSiQSesabamisiQsanqciebisQgatarebas,Qmiwi
saQdaQmiwaTsargeblobisQwesebisQdacvazeQzedamxedvelobasQdaQkanon
mdeblobiTQgaTvaliswinebuliQwesebisQdarRvevisQSemTxvevaSiQSesaba
misiQsanqciebisQgatarebas,QTviTmmarTveliQerTeulisQteritoriisQke
Tilmowyobas,QdasufTavebasQdaQkomunalurQmomsaxurebas,Qmosaxleo
bisQtransportiTQmomsaxurebisQorganizebas,Qsamgzavro-satransport
oQgadazidvebisQregulirebas,QadgilobriviQmniSvnelobisQgzebisQmovla-patronobas.
ganaTlebis,QkulturisaQdaQsportisQsamsaxuri
ganaTlebis,QkulturisaQdaQsportisQsamsaxuriQwarmoadgensQgamgeob
isQstruqturulQerTeuls,QromelicQuzrunvelyofsQQTviTmmarTvel
iQerTeulisQdaqvemdebarebaSiQmyofiQganaTlebis,QkulturisaQdaQsas
portoQinfrastruqturisQobieqtebisQganviTarebisQkoncefciebisQda
QprogramebisQmomzadebas,QganaTlebis,Qkulturis,QsportisaQdaQaxalgazrduliQprogramebisQmarTvas,QSesabamisiQdawesebulebebisQfunq
cionirebisaTvisQsaWiroQpirobebisQSeqmnas.
janmrTelobisaQdaQsocialuriQdacvisQsamsaxuri
janmrTelobisaQdaQsocialuriQdacvisQsamsaxuriQwarmoadgensQgamge
obisQstruqturulQerTeuls,QQromelicQuzrunvelyofsQTviTmmarTve
liQerTeulisQdaqvemdebarebaSiQmyofiQjanmrTelobisQdacvisQdaQsoc
ialuriQinfrastruqturisQQobieqtebisQmarTvas,QmosaxleobisQSrom
iTQmowyobas,QumuSevarTaQdaxmarebisQmunici paluriQprogramebisQSemuSavebasaQdaQamQsferoebSiQdelegirebuliQuflebamosilebebisQganx
orcielebas,Qmunici palitetisQteritoriazeQwyalmomaragebisQsistem
isQusafrTxoQeqspluatacias,QdasufTavebis,QnarCenebisQganTavsebisQm
onitoringsaQdaQkontrols;QkanonmdeblobiTQgaTvaliswinebulQSemT
xvevebSiQSesabamisiQsanqciebisQgatarebas;
saxanZroQrazmi
saxanZroQrazmiQwarmoadgensQgamgeobisQstruqturulQerTeuls,Qro
melicQuzrunvelyofsQTviTmmarTveliQerTeulisQteritoriazeQxanZ
risQTavidanQacilebas,QCaqrobasQdaQsaavario-samaSveloQsamuSaoebisQwarmoebas.Q
samxedroQaRricxvisaQdaQgawvevisQsamsaxuri
samxedroQaRricxvisaQdaQgawvevisQsamsaxuriQwarmoadgensQgamgeobisQ
struqturulQerTeuls,QromelicQuzrunvelyofsQsaxelmwifosaganQd
elegirebuliQuflebamosilebisQganxorcielebas,QmoqalaqeTaQsamxed
roQaRricxvisaQdaQsamxedroQsamsaxurSiQgawvevisQorganizebas.
gamgeobisQteritoriuliQmarTvisQorganoebi
gamgeobisQteritoriuliQmarTvisQorganoebisQfunqciaaQganamtkiconQ
adgilobriviQTviTmmarTvelobisQorganoebisQkavSiriQmosaxleobasTa
n,QorganizaciuladQuzrunvelyonQdaQgaakontrolonQsakrebulos,Qsa
krebulosQTanamdebobisQpirebisQdaQQgamgeblisQQgadawyvetilebaTaQQ
Sesruleba,QorganizebaQgauwionQdaQgaakontrolonQmosaxleobisaTvi
sQkomunaluriQdaQsxvaQsazogadoebriviQmomsaxurebisQmiwodeba,Quzr
unvelyonQSesabamisiQadministraciuliQerTeulisQmarTva.
gamgeobisQteritoriuliQmarTvisQorganoebiQiqmnebaQTviTmmarTveliQ
erTeulisQadministraciulQerTeulebSi.
teritoriuliQmarTvisQorganosQxelmZRvanelobsQgamgeobisQrwmunebu
li,QromelsacQerTiQwlisQvadiTQTanamdebobazeQniSnavsQdaQTanamdeb
obidanQaTavisuflebsQgamgebeli.
Sakrebulo
sakrebulo aris adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi organo, romelic gansazRvravs munici palitetis ganviTarebis
ZiriTad mimarTulebebs, akontrolebs adgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli organos da Tanamdebobis pirTa saqmianobas,
uzrunvelyofs gadawyvetilebebis miRebas adgilobrivi mniSvnelobis sakiTxebze.
sakrebulo Sedgeba saqarTvelos organuli kanoniT `saqarTvelos
saarCevno kodeqsis~ Sesabamisad pirdapiri, sayovelTao, Tanaswori
da faruli kenWisyriT 4 wlis vadiT arCeuli 27 wevrisagan.
sakrebulos adgilsamyofelia qalaqi wyaltubo SaniZis quCa #1.
sakrebulos komisiebi
sakrebulos komisiebi iqmneba sakrebuloSi sakiTxebis winaswari
momzadebis, gadawyvetilebaTa SesrulebisaTvis xelis Sewyobis,
adgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli organos da misi
struqturuli erTeulebis kontrolis mizniT.
sakrebulos komisiebi iqmneba sakrebulos uflebamosilebis vadiT.
sakrebulos komisiebia:
a) samandato, saproceduro, iuridiul sakiTxTa, eTikisa da adamianis
uflebaTa dacvis komisia;
g) safinanso-sabiujeto komisia;
d) ekonomikur sakiTxTa, infrastruqturis, mrewvelobis, transportis, energetikis, mSenebloba-arqiteqturis, kavSirgabmulobis, komunalur da sabinao sakiTxebis komisia;
e) socialur sakiTxTa; janmrTelobis dacvis; ganaTlebis, kulturisa da sportis; kurortis; turizmis; sagareo urTierTobebisa da
devnilebTan muSaobis komisia;
v) agrarul sakiTxTa, bunebrivi resursebisa da garemos dacvis komisia;
samandato, saproceduro sakiTxTa da eTikis komisia akontrolebs
sakrebulos wevrTa mier saqarTvelos kanonmdeblobisa da sakrebulos debulebis moTxovnaTa dacvas; amzadebs da sakrebulos
warudgens winadadebebs sakrebulos wevris imunitetis, uflebamosilebis Sewyvetis da uflebamosilebaTa cnobis Sesaxeb.
safinanso-sabiujeto komisia ganixilavs gamgeblis mier warmodgenil biujetis proeqts; SeimuSavebs Sesabamis winadadebebs da
daskvnas warudgens sakrebulos gansaxilvelad; winaswar ganixilavs da aZlevs daskvnas sakrebuloSi gansaxilvelad Semotanil
safinanso xasiaTis proeqtebs. akontrolebs Semosavlebis amoRebis
droulobas da maT aRricxvas, xarjebis kanonierebasa da adgilo-
briv biujetTan maT Sesabamisobas; am mizniT komisia sam TveSi erTxel sakrebulos warudgens angariSs, xolo biujetis Sesrulebis
Sesaxeb angariSis damtkicebisas sakrebulos warudgens Semowmebis
wliur angariSs.
ekonomikur sakiTxTa da infrastruqturis komisia ganixilavs
gamgeblis mier warmodgenil socialur-ekonomikuri ganviTarebis
programis proeqts; SeimuSavebs Sesabamis winadadebebs da daskvnas
warudgens sakrebulos gansaxilvelad; winaswar ganixilavs da
aZlevs daskvnas sakrebuloSi gansaxilvelad Semotanil ekonomikuri xasiaTis proeqtebs. komisia aseve ganixilavs TviTmmarTveli
erTeulis infrastruqturis obieqtebisa da Sesabamisi samsaxurebis
Seqmnisa da marTvis, mSeneblobis, transportis, komunaluri meurneobis, energetikis, kavSirgabmulobis, turizmisa da rekreaciis sakiTxebze Semotanil sakrebulos gadawyvetilebaTa proeqtebs, SeimuSavebs Sesabamis winadadebebsa da daskvnebs.
agrarul sakiTxTa, bunebrivi resursebisa da garemos dacvis komisia ganixilavs miwaTsargeblobis, bunebrivi resursebis gamoyenebis
da garemos dacvis sakiTxebze Semotanil sakrebulos gadawyvetilebaTa proeqtebs, SeimuSavebs Sesabamis winadadebebsa da daskvnebs.
socialur sakiTxTa komisia ganixilavs ganaTlebis, janmrTelobis
dacvis, kulturis, sportis, mosaxleobis socialuri dacvis da dasaqmebis sakiTxebze Semotanil sakrebulos gadawyvetilebaTa proeqtebs, SeimuSavebs Sesabamis winadadebebsa da daskvnebs.
wyaltubos munici palitetSi servis baraTebis kuTxiT arsebuli
mdgomareoba
qonebis gankargva: moqalaqem romelsac survili aqvs kerZo sakuTrebaSi an sargeblobis uflebiT miiRos wyaltubos munici palitetis sakuTrebaSi arsebuli uZrav-moZravi qoneba umetes SemTxvevebSi
mimarTavs gamgeobas, an sakrebulos saidanac SemdgomSi xorcieldeba misi gadamisamarTeba Sesabamis samsaxurSi - ekonomikisaQdaQinfr
astruqturisQganviTarebisQsamsaxuri.
unda aRiniSnos, rom winaswari informacia (servis baraTi) am momsaxurebasTan dakavSirebiT ar arsebobs, Tumca dainteresebul moqalaqes gaeweva Sesabamisi konsultacia samsaxuris specialistebis
mier. rig SemTxvevebSi gaicema sakrebulos Sesabamisi komisiis mier.
aRniSnulTan dakavSirebiT wylatubos munici palitetis warmomadgenlebs gaaCniaT mosazreba, romlis mixedviTac servis baraTebis
SemoReba am etapze mainc ar gamoricxavs individualuri konsultaciebis saWiroebas, Tumca dainteresebuli pirebis informatiulobis
gazrdis TvalsazrisiT udaod wingadadgmuli nabiji iqneba.
gare reklamis ganTavsebis nebarTvebis gacema: aRniSnul sajaro
servisTan dakavSirebiT unda iTqvas, rom wyaltubos munici palitetSi msgavs momsaxurebaze moTxovna sakmaod dabalia gamomdinare
socialur-ekonomikuri mdgomareobidan, Tumca mainc arsebobs munici palitetis mier winaswar gansazRvruli adgilebi gare reklamis
gansaTavseblad. dainteresebul pirebs SesaZlebloba aqvT mimarTon gamgeobis Sesabamis samsaxurs - ekonomikisaQdaQinfrastruqt
urisQganviTarebisQsamsaxuri. agreTve moqalaqeebs saSualeba aqvT
konsultacia miiRon sakrebulos, an gamgeobis iuristisagan. dainteresebuli piris survilis SemTxvevaSi SesaZlebelia gamgeobam
ganixilos gare reklamis ganTavsebis adgilebis cvlilebis mizanSewonilobis sakiTxic. ukve arsebul adgilebi (bilbordebi) munici palitetis mier ijariT aris gacemuli da dainteresebul pirebs
gamgeoba xelSekrulebiT gansazRvrul kompaniebSi amisamarTebs.
aRsaniSnavia, rom bolo wlebis ganmavlobaSi reklamis ganTavsebis
msurvel pirs aRar uwevs Sesabamisi mosakreblis gadaxda, romelic
gauqmda.
mSeneblobis nebarTvebis gacema: aRniSnuli sajaro servisis misaRebad dainteresebuli piri umetes SemTxvevebSi mimarTavs gamgeobas,
sadac misi gadamisamarTeba xdeba Sesabamis samsaxurSi - ekonomikis
aQdaQinfrastruqturisQganviTarebisQsamsaxuri.
zemoaRniSnuli nebarTvis misaRebad msurvels esaWiroeba Sesabamisi
proeqti da kanoniT gansazRvruli sxva dokumentebi, romelTa Sesaxebac detalur informacias msurveli iRebs gamgeobis Sesabamis
samsaxurSi. detaluri procedurebi gawerilia kanoniT. saboloo
jamSi nebarTvas gascems gamgebeli. unda aRiniSnos, rom dainteresebul pirs ara aqvs SesaZlebloba miiRos amomwuravi informacia
arsebuli procedurebis Sesaxeb servis baraTis meSveobiT. es ki
imas niSnavs, rom procedurebze informaciis miReba SesaZlebelia
mxolod konsultaciis meSveobiT. msgavsi servis baraTis danergva
xels Seuwyobda msurvelebisa da munici palitetis TanamSromlebis
drois dazogvas da efeqtianobis zrdas.
sajaro informaciis gacema: dainteresebul pirs sajaro informaciis miReba SeuZlia, rogorc gamgeobis, aseve sakrebulosagan. Sesabamisad orive struqturaSi arsebobs sajaro informaciis gacemaze
pasuxisgebeli piri. informaciis gacemis vadebi da Sesabamisi procedurebi gansazRvrulia kanonmdeblobiT da sakrebulos normatiuli aqtiT. sajaro informaciis gacemisaTvis dainteresebuli
piri valdebulia werilobiTi formiT mimarTos gamgeobas/sakrebulos da gadaixados Sesabamisi mosakrebeli (5 TeTri erT gverdze).
proceduris simartividan gamomdinare servis baraTis arsebobis aucilebloba SedarebiT naklebad aqtualuria.
notariuli momsaxureba: notariatis Sesaxeb kanoniT gamgeobis
rwmunebuls munici palitetis Sesabamis teritoriaze miniWebuli aqvs rigi uflebamosilebebi notariuli momsaxurebis kuTxiT.
aRniSnulTan dakavSirebiT wyaltubos munici palitetSi arsebobs
servis baraTebis msgavsi midgoma. gamgeobis rwmunebulebi maTTvis
gansazRvrul Senoba-nagebobebSi xSir SemTxvevaSi akraven maTze kanoniT miniWebul notariuli momsaxurebebis CamonaTvals da Sesabamis procedurebs, rac mosaxleobas uadvilebs Sesabamis sakiTxebis
garkvevas da am servisis srulyofilad miRebas.
iZulebiT gadaadgilebul pirTa daxmareba: aRniSnuli servisi xorcieldeba delegirebuli uflebamosilebis farglebSi, Tumca igi
wyaltubos munici palitetisTvis sakmaod mniSvnelovania, radganac
munici palitetis teritoriaze iZulebiT gadaadgilebuli pirebis
raodenoba 7000 adamians aRemateba, rac mTliani mosaxleobis da-
axloebiT 10 procents Seadgens. aRniSnuli pirebisaTvis saTanado
servisebis misawodeblad (msgavsi servisebis CamonaTvali SesaZloa
wlebis ganmavlobaSi icvlebodes centraluri xelisuflebis gadawyvetilebebis mixedviT).
iZulebiT gadaadgilebuli pirebi qmnian komitetebs, romelTa Tavmjdomareebi mWidro kavSirSi arian gamgeobis warmomadgenlebTan
da maTTvis gansazRvruli servisebis miwodeba daubrkoleblad
xorcieldeba. gamomdinare iqidan, rom es servisi delegirebulia
Sesabamisad mizanSewonilia servis baraTebis mWidrod dasaxlebul
punqtebSi ganTavseba.
wyaltubos munici palitetSi internetis xelmisawvdomoba mosaxleobisaTvis arc Tu ise maRalia, Tumca im adamianebs, visac msgavsi
SesaZlebloba gaaCniaT gacilebiT komfortuli iqneba Tu Sesabamis
veb gverdze (www.tskaltubo.ge <http://www.tskaltubo.ge>) ganTavsdeba servis baraTebi rac xels Seuwyobs mosaxleobis Tanamedrove
momsaxurebis formis danergvas.
qarTul TviTmartvel
erteulebSi xarisxis marTvis
sistemebis danergvaSi
polonuri gamocdilebis
SemoRebis barierebi
voicex Spocinski
2005/2006 wlebSi SemoRebuli TviTmarTvelobis Sesaxeb organuli
kanoni da gankargulebebi mxolod TviTmarTveli organoebis
kompetenciebs gansazRvravs da centraluri xelisuflebis mier
davalebebis delegirebis SesaZleblobas iTvaliswinebs.
organuli kanonis mixedviT, TviTmarTvel organoebs aqvT sakmaod
didi kompetencia (specialuri davalebebi sxva da sxva sferoSi),
sinamdvileSi ki kanonis araerTgvarovnebis (gansxvaveba 2005/06
wlamde arsebul kanonsa da Semdgom miRebul organul kanons
Soris) da sakuTari Tu delegirebuli biujetis simwiris gamo
kompetenciebis Sesruleba SemTxveviT, uflebebis erTjeradi
delegirebis princi piT xdeba (dekoncentrireba da ara
decentralizacia).
aseT viTarebaSi xarisxis marTvis sistemebis danergva or mTavar
dabrkolebas awydeba:
1.
kanonis araeTgvarovneba – kanonis urTierTgamomricxavi
Sinaarsi swori da mdgradi procedurebis da Semdgom
momsaxureobis baraTebis SemuSavebas xels uSlis.
2.
funqcia-davalebebis Sesrulebis arsebuli praqtika,
romelsac kompetenciebis konfliqtebi da centraluri
biujetidan sakmaod arbitrul transferebze sruli
damokidebuleba gamgeobis prioritetuli davalebebis
dadgenas arTulebs. maTi aRwera, procedurebis SemuSaveba da
Sesabamisi momsaxureobis baraTebis Seqmna xarisxis marTvis
sistemebis danergvis amosavali wertilia.
TviTmarTvelobis moqmedebebis sadistribiucio da saintervencio
xasiaTis gamo (socialuri daxmarebis gaweva, strategiuli
dagegmarebis ar arseboba) adamiani, romelic gamgeobaSi modis,
isev ama Tu im sakiTxSi daxmarebis Tu gadawyvetilebis miRebis
mTxovneli rCeba.
orive mxaris saboloo sargeblobaze damyarebuli (magaliTad
mSeneblobis nebarTvis gacema) kompetenciaTa mwire speqtri da
adgilobriv gadasaxadebis bazaze ar damyarebuli biujeti sajaro
uwyebasa da moqalaqes (rogorc misi damkveti/klientis) Soris
urTierTobis gaTanabrebas xels uSlis.
dawinaurebis mcire Sansi isev, rogorc araefeqturi sakadro
politika (waxalisebis araswori sistemebi, ara fuladi
waxalisebis formebis TiTqmis ar arseboba, rac xSirad maRali
rangis moxeleTa kadris dabali xarisxTan aris dakavSirebuli)
niWieri axalgazdebis TviTmarTvelobis sistemidan gaJonvas iwvevs.
maTTvis xSirad TviTmarTvelobaSi muSaoba mxolod ufro karg
samsaxurSi, anu centralur sistemaSi gadasvlisaTvis erTgvar
tramplins warmoadgens.
amavdroulad kadrebis didi rotacia da maRali rangis Cinosnebis
garkveulwilad SemTxveviToba mdgradi sistemebis SemoRebas da
ukve gamomuSavebuli muSaobis ukeTesi variantebis danergvas xels
ar uwyobs.
zemoTxsenebuli meqanizmi gardamaval periodSi myofi yvela
postkomunisturi Tu socialisturi blokis qveynis biurokratiuli
sistemebisTvisaa damaxasiaTebeli. centraluri evropis
qveynebis, maT Soris poloneTis gamocdileba migviTiTebs, rom
mdgradi cvlilebisTvis (maT Soris xarisxis marTvis sistemis
danergvisTvis), upirveles yovlisa, saWiroa maRali xarisxis,
naklebad rotaciuli kadrebi da maTi waxaliseba. am SemTxvevaSi
TviTmarTvelobis kadrebisTvis swavlebis programebi da
kvalifikaciebis amaRleba yvelaze metad saWiroa.
Tavi II
saCivrebisa da gancxadebebis
ganxilvis wesi
saCivrebisa da gancxadebebis Semotana SiZleba sazogadoebis
saxeliT, sakuTari saxeliT an sxva pirovnebis saxeliT, am pirovnebis
Tanxmobis SemTxvevaSi. saCivrisa da gancxadebis sagani SeiZleba iyos
gansakuTrebiT Sesabamisi organoebisa an maTi muSakebis mxridan
movaleobebis ugulebelyofis da asasaTanadod Sesrulebis SemTxveva,
kanonis momCivanis interesebis darRveva, aseve saqmis gaWianurebulad
an biurokratiulad mogvarebis dros.
gancxadebis sagans SeiZleba warmoadgendes gansakuTrebiT
organizaciis muSaobis gaumjobeseba, kanonierebis gamyareba, saqmis
gaadvileba
da
darRvevebis
Tavidan
acileba, sakuTrebis
dacva,
mosaxleobis moTxovnebis ukeT dakmayofileba.
saqmis mogvarebis adgili:
qalqi da gmina niepolomices meria (misamarTi: ul. Plac Zwycięstwa 13, 32005 Niepołomice) – Kancelaria – pirveli sarTuli, tel. : (0-12) 281-12-60,
faqsi: (0-12) 281-19-91, e-mail: [email protected]
saCivrebisa da gancxadebebis miReba evaleba samuSao saaTebis dros
meriis yvela TanamSromels.
saWiro dokumentebi:
werilobiT saCivari an gancxadeba, an zepiri - oqmSi Setanili.
mosakreblebi:
gancxadebebis da saCivrebis Setanisas saxazino mosakreblis gadaxda
ar xorcieldeba (samarTlebrivi safuZveli: 1960 wlis 14 ivnisis
administraciuli samarTalwarmoebis kodeqsi, Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz.
1071 z późn. zm).
saxazino
mosakreblidan
ar
Tavisufldeba
is
werilebi,
romlebsac mxareebi saTaurad „saCivars” an „gancxadebas aweren
da romlebic arsidan gamomdinare warmoadgenen administraciul
samartalwarmoebaSi gadawyvetilebis gasaCivrebas.
saqmis mogvarebis vadebi:
zedmeti Seyovnebis gareSe, Tumca araumetes erTi Tvisa.
saqmis mogvarebis wesi:
saCivris (gancxadebis) ganxilva da momCivanis (ganmcxadeblis)
Setyobineba saCivris (gancxadebis) mogvarebis wesis Taobaze.
gasaCivrebis wesi:
1.
momCivans, romelic ukmayofiloa saqmis mogvarebis
wesiT,
ufleba aqvs xelaxla Seitanos saCivari,
2.
ganmcxadebels, romelic ukmayofiloa saqmis mogvarebis wesiT,
ufleba aqvs xelaxla Seitanos saCivari,
samarTlebrivi safuZveli:
1)
1960 wlis 14 ivnisis administraciuli samarTalwarmoebis
kodeqsi, muxli 227 da muxli 241 , Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm).
2)
2002 wlis 8 ianvris ministrata sabWos gankarguleba
saCivrebisa da gancxadebebis miRebis weseis Sesaxeb (Dz. U. Nr 5,
poz. 46).
uZravi qoniebis gasxviseba
(tenderis gziT)
gminis sakuTrebaSi arsebuli uZravi qonebis (kerZod miwis) gasxviseba
xdeba
tenderis
Catarebis
gziT
an
arasatendero
gasxvisebiT.
uZravi qonebis gasxvisebis pirobebio cxaddeba tenderis Sesazeb
gancxadebaSi. tenders acxadebs, organizebas ukeTebs da atarebs ginis
rwmunebuli (vuiti, qalaqis prezedenti). tenderi tardeba Semdegi
formebiT:
1.
zepiri SeuzRudavi tenderi
2. zepiri SezRuduli tenderi
3.
werilobiTi SeuzRudavi tenderi
4. werilobiTi SezRuduli tenderi.
faqsi: (0-12) 281-19-91, el-fosta: [email protected]
saWiro dokumentebi:
1.
garantiis Caricxvis qviTari
2. uZravi qonebis safasuris Caricxvis qviTari
3.
ucxoelis mier uZravi qonebis SeZenis naebarTva gacemuli
Sinagan saqmeTa da administraciis ministris mier – (exeba
mxolod UuZravi qonebis SeZenis msurvel ucxoels).
4. SemZenis piradobis damadasturebeli dokumenti.
mosakreblebi:
mosakreblis gadaxda ar xorcieldeba.
uZravi qonebis SeZenis xelSekrulebis gaformebis vadis Sesaxeb
Setyobineba
gaigzavneba
tenderis
dasrulebis
Semdeg
21
dRis
ganmavlobaSi.
uZravi qonebis gasxvisebis sanotaro aqtis gaformeba.
gasaCivrebis wesi:
tenderis
monawiles, zepiri
tenderis
Sedegebis
gamocxadebidan
an werilobiTi tenderis Sedegis Sesaxeb Setyobinebis miRebidan
7 dRis vadaSi SeuZlia gaasaCivros, qalqi da gmina niepolomices
merTan, tenderis CatarebasTan dakavSirebuli qmedebebi.
1)
1997 wlis 21 agvistos kanoni uZravi qonebis marTvis Sesaxeb,
muxli 27-28, muxli 35 paragrafi 1 da 2, muxli 37 paragrafi 1,
muxli 38, 39 40-41 (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).
2)
2004 wlis 14 seqtembris ministraTa sabWos gankarguleba uZravi
qonebis gasxvisebis tenderebis Catarebis damolaparakebebis
wesis Sesaxeb (Dz. U. Nr 207, poz. 2018)
adgilobrivi sivrciTi dagegmarebis
gegmidan amonaweris da amonaxazis gacema
yvelas aqvs ufleba gaecnos adgilobrivi sivrciTi dagegmarebis
gegmebs da miiRos amonaweri da amonaxazi am gegmidan. 1991 wlis
12 ianvris adgilobrivi gadasaxadebis da mosakreblebis Sesaxeb
kanonis Tanaxmad (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 z późn. zm.), gacemuli
amonawerebisTvis da amonaxazebisTvis gadaixdeba administraciuli
gadasaxadi im odenobiT, ramdenadac Sefasebulia maTi momzadebis
xarjebi.
saWiro dokumentebi:
gancxadeba adgilobrivi sivrciTi dagegmarebis gegmdian amonaweris
da
amonaxazis
gacemis
Sesaxeb, miwis
nakveTis
nomris
da
misi
amonaweris
erT
mdebareobis miTiTebiT.
mosakreblebi:
1) saojaxo da sajaro daniSnulebis incesticiebisTvis:
a) administraciuli
mosakrebeli
kanonidan
gverdze (A4) – 4 zloti;
b) administraciuli mosakrebeli sivrciTi dagegmarebis gegmidan
amonaweris erT gverdze (A4) – 25 zloti;
g)
administraciuli mosakrebeli sivrciTi dagegmarebis gegmidan
amonaxazis erT gverdze
(A3) – 50 zloti.
(mosakreblis maqsimaluri odenoba – 193,31 zloti)
2) komerciuli xasiaTis investiciebisTvis, adgilobrivi sivrciTi
dagegmarebis
gegmidan
amonaweris
da
amonaxazis
gverdebis
raodenobis miuxedavad – 190 zloti.
3) adgilobrivi sivrciTi dagegmarebis gegmidan sruli teqstis
amonaweri – 175 zloti.
zedmeti Seyovnebis gareSe.
adgilobrivi sivrciTi dagegmarebis gegmidan amonaweris (amonaxazis)
gacema.
gasaCivrebis wesi:
ar arsebobs.
1)
2003 wlis 27 martis kanoni sivrciTi dagegmarebis Sesaxeb,
muxli 30 (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm..).
2)
2005 wlis 31 maisis qalaq niepolomices saTaTbiros (sabWos) Nr
XXXIII/514/05 gankarguleba adgilobrivi sivrciTi dagegmarebis
gegmidan amonaweris da amonaxazis gacemaze administraciuli
mosakreblis odenobis Sesaxeb.
amomrCevelTa reestrSi uzustobebis
Sesaxeb saCivris ganxilva
amomrCevlebis reestri gamoiyebea amomrCevelTa siiss
mosamzadeblas poloneTi prezidentis, poloneTis seimis
(parlamentis) da senatis, evroparlamentis deputatebis, gminrbis,
poviatebis da savoevodoebis saTaTbiroebis, vuitis, qalaqis
meris da qalaqis prezidentis arCevnebisTvis, aseve saqveyno
da adgilobrvi referendumebSi gamosayeneblad. amomrCevelTa
reestri iwarmoeba gminaSi, rogorc centraluri administraciis
delegirebuli davaleba.
yvelas SeuZlia qalaqis mers an vuits (rwmunebuls) warudginos
saCivari amomrCevelTa reestrSI uzustobebis Sesaxeb,
gansakuTrebiT Semdegi xasiaTi uzustobebis SemTxvevaSi:
1) amomrCevlis gamotoveba reestrSi
2) amomrCevelTa reestrSi im pirovnebis Cawera, romelsac ar aqvs
saarCevno ufleba
3) reestrSi Cawerili pirebis saraswori monacemebi
4) reestrSi impirovnebis Cawera, romelic mudmivad ar cxovrobs
gminis teritoriaze.
saWiro dokumentebi:
werilobiTi saCivari an zepiri – Setanili oqmSo.
mosakreblebi:
ar xdeba mosakreblis gadaxda.
qalaqi da gmina oniepolomices meri ganixilavs saCivars Setanidan 3
dRis vadaSi da gamoaqvs gadawyvetileba am sakiTxTan dakavSirebiT.
saqmesTan dakavSirebuli gadawyvetilebis miReba. gadawyvetileba
dasabuTebiTurT gadaecema momCivans, xolo rodesac is exeba sxva
pirebs – im pirebsac.
gasaCivrebis wesi:
Tu gadawyvetileba ar iTvaliswinebs saCivars an gamoiwves piris
amoweras reestridan, momCivans an reestridan amoweril pirovnebas
ufleba aqvs Seitanos sarCeli raionul sasamarTloSi qalaqi da
gmina niepolomices meris meSveobiT. sarCeli Seitana xdeba qalaqi
da gmian niepolomices meriaSi an dazRveuli weriliT gagzavna
gasaCivrebeli gadawyvetilebis miRebidan 3 dRis vadaSi.
2001 wlis 12 aprilis kanoni poloneTis seimis da senatis saarCevno
ordinacia (Dz. U Nr 46, poz. 499 z późn. zm).
TariRi:
SeniSvnebisa da rekomendaciebis anketa
uZravi qonebis gayidva (tenderis Catareba)
monawile
xelmZRvaneli
nawili pirveli:
1. zemT mocemuli proceduris gacnobis Semdeg, SegeZlebodaT Tu ara
am sakiTxis mogvareba qalaq niepolomices meriaSi?
□
diax
□
ara
2. Tqveni azriT Rebulobs Tu ara klienti srul informacias saqmis
mogvarebis wesis Sesaxeb?
□
diax
□
ara
3. rogor fiqrobT, SeiZleba Tu ara am saqmis mogvareba swrafad?
□
diax
□
ara
4. rogor fiqrobT, SeiZleba Tu ara am saqmis mogvareba gamWvirvaled?
□
diax
□
ara
5. rogori STabeWdileba grCebaT, emsaxureba Tu ara meria upirvels
yovlisa moqalaqeebis/klientebis interesebs?
□
diax
□
ara
6. rogor fiqrobT, iyo Tu ara saqmis mogvarebaSi CarTuli yvela
adamis Sroma optimalurad gamoyenebuli?
□
diax
□
ara
7. iyo Tu ara mowyobilebebi sworad gamoyenebuli?
□
diax
□
ara
8. iyo Tu ara farTi optimalurad gamoyenebuli? (drois dakargva
oTaxidan oTaxSi siarulze).
□
diax
□
ara
9. rogori STabeWdileba grCebaT, aris Tu
integrirebuli mTliani meriis muSaobasTan?
□
diax
□
ara
ara
es
procedura
10. am konkretuli saqmis mogvarebis Semdeg, grCebaT
STabeWdileba, rom mTliani meria gamarTulad muSaobs?
□
diax
□
ara
Tu
ara
11. saqmis mogvarebaSi CarTuli yvela adamiani icnobda Tu ara saqmis
mogvarebis proceduras da iyenebda mas?
□
diax
□
ara
12. rogori STabeWdileba grCebaT, SeuZliaT Tu ara saqmis mogvarebaSi
CarTul moxeleebs, Secdomis SemTxvevaSi, gamoasworon sakuTari
saqcieli?
□
diax
□
ara
13. Rogor fiqrobT, procedurebi meriaSi aris Tu ara nametani
biurokratiuli?
□
diax
□
ara
nawili meore:
1.
klienti
rom
yofiliyaviT, saqmis
mogvarebis
SegaSfoTebdaT/ ra miiqcevda Tqvens yuradRebas?
dros
ra
2. rogor unda gaumjobesebuliyo prosedura da ras unda
avaridoT Tavi Tqvens dawesebulebaSi msgavsi sakiTxis
mogvarebis standartebis SemoRebisas?
3. msgavsi proceduris danergva Tqvens dawesebulebaSi ra
ziriTad sargebels moutanda mas?
ZiriTad sargebels moutanda klientebs/moqalaqeebs?
5. rogor giqrobT, aqvs Tu ara azri am konktetuli sakiTxis
mogvarebis proceduris da standartis SemoRebas Tqvens
dawesebulebaSi? ratom?
6. ra SeiZleba aRudges win/xeli SeuSalos msgavsi proceduris
danergvas Tqvens dawesebulebaSi?
anketa SemuSavda CAF/EFQM – is meTodologiis safuZvelze proeqti
„sajaro momsaxurebis cnobarebi saqarTvelos TviTmmarTvelobisTvis”,
romelsac ganaxorcielebs qalaqi da gmina niepolomices meria.
avtori: voiCiex SpoCinski
TariRi:
gancxadeba RonisZiebis realizebis gareomis
SirobebTan Sesabamisobis Sesaxeb gadawyvetilebis
gamotanis Sesaxeb; narCenebis gadamuSaveba
saojaxo meurneobaSi – instalaciis
eqspolataciaSi gadaxemis gancxadeba
monawile
xelmZRvaneli
nawili pirveli:
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
ara
es
procedura
□
diax
□
ara
Tu
ara
□
diax
□
ara
saqcieli?
□
diax
□
ara
biurokratiuli?
□
diax
□
ara
nawili meore:
1.
klienti
rom
yofiliyaviT, saqmis
mogvarebis
dros
ra
TariRi:
gancxadeba saganmanaTleblo dotaciis Sesaxeb
(winasaskolo ganaTleba)
monawile
xelmZRvaneli
nawili pirveli:
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
ara
es
procedura
□
diax
□
ara
Tu
ara
□
diax
□
ara
saqcieli?
□
diax
□
ara
biurokratiuli?
□
diax
□
ara
nawili meore:
1.
klienti
rom
yofiliyaviT, saqmis
mogvarebis
dros
ra
TariRi:
saCivari amomrCevelTa reestrSi uzustobebis
Taobaze
monawile
xelmZRvaneli
nawili pirveli:
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
ara
es
procedura
□
diax
□
ara
Tu
ara
□
diax
□
ara
saqcieli?
□
diax
□
ara
biurokratiuli?
□
diax
□
ara
nawili meore:
1.
klienti
rom
yofiliyaviT, saqmis
mogvarebis
dros
ra
TariRi:
saCivrebisa da gancxadebebis miRebis wesi
monawile
xelmZRvaneli
nawili pirveli:
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
□
diax
□
ara
ara
es
procedura
□
diax
□
ara
Tu
ara
□
diax
□
ara
saqcieli?
□
diax
□
ara
biurokratiuli?
□
diax
□
ara
nawili meore:
1.
klienti
rom
yofiliyaviT, saqmis
mogvarebis
dros
ra
xarisxis marTvis sistemis procedura
procedura ʋ: …………………
proceduris dasaxeleba:
dainerga meris … wlis ……
ʋ
dadgenilebiT
1
gverdi
2, 4dan
1. mizani
2. gamoyenebis sagani da farglebi.
3. gansazRvrebebi, terminologia da gamoyenebuli Semoklebebi.
4. proceduris mflobeli.
5. pasuxismgeblobis nusxa.
6. procedura.
7. dakavSirebuli dokumentebis nusxa da monacemTa baza.
8. blankebis, Sablonebis, nimuSebis da instruqciebis nusxa.
9. Canawerebi.
10. momsaxurebebis cnobarebi
____________________________________________________________________________________
gverdi
3, 4dan
1. mizani
am proceduris mizania……………………….
2. gamoyenebis sagani da farglebi.
proceduris sagania/sagnebia…………………………………..
gamoyenebis farglebi: …..dan................mde
3. gansazRvrebebi, terminologia da gamoyenebuli Semoklebebi.
3.1.
......
3.2.
......
4. proceduris mflobeli.
proceduris mflobelia………………………......
5. pasuxismgeblobis nusxa.
5.1. meri
pasuxismgebelia:
-
.......
6. procedura.
6.1. .........
6.1.1.
......
6.1.1.1.
.......
7. dakavSirebuli dokumentebis nusxa da monacemTa baza.
7.1. I............
____________________________________________________________________________________
gverdi
4, 4dan
8. blankebis, Sablonebis, nimuSebis da instruqciebis nusxa.
ʋ.
dokumentis ʋ
adgilmdebareoba,
failis dasaxeleba
dasaxeleba
1.
2.
3.
4.
9. Canawerebi.
ʋ.
saqaRaldis dasaxeleba
aRniSvna JRWA
Senaxvis
periodi
saidumloeb
is xarisxi
pasuxismgebeli
piri
10. momsaxurebebis cnobarebi
10.1. .....
____________________________________________________________________________________

Gruzja2 gruzinski.indd

Transkrypt

Podobne dokumenty

hfbjyekb mhjybrf

Serjali india