(Wpływ głośnego czytania na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym)

Opracowała: Przybylak Agnieszka
Wpływ głośnego czytania na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym
Dlaczego warto czytać dzieciom?
Czytanie jest podstawową umiejętnością współczesnego człowieka. Bez
niej nie jest możliwe funkcjonowanie w dzisiejszym świecie. Jednak
prawidłowe czytanie polega nie tylko na opanowaniu techniki, ile na
umiejętności rozumienia sensu czytanego tekstu.
Głośne czytanie dzieciom jest dzisiaj ważniejsze, niż było kiedykolwiek
w przeszłości. Związane jest to z lawinowo rosnącą ilością informacji i wiedzy –
kto nie czyta, nie nadąży za zmianami we współczesnym świecie. Czytanie
chroni dzieci przed uzależnieniem od telewizji i komputerów. Czytanie jest
także dobrą alternatywą dla fałszywych wartości masowej kultury.
Współczesne dzieci dorastają często w ubogim językowo środowisku.
Zapracowani rodzice coraz mniej z nimi rozmawiają i mało im czytają,
a kontakt z żywym słowem wyparła telewizja.
Przedszkole może i powinno odwrócić ten stan rzeczy, tym bardziej, że
w wielu domach dorośli nie stanowią dobrego wzorca dla dzieci – sami mało
czytają. Pod względem ilości czytanych książek Polska znajduje się w ogonie
krajów rozwiniętych, przoduje zaś pod względem analfabetyzmu.
Po co czytać? Jakie zalety ma głośne czytanie?
Głośne czytanie ćwiczy uwagę, pamięć oraz rozwija myślenie. Świat
rzeczywistości literackiej aktywizuje psychikę dziecka, skłania je do
samodzielnego, autentycznego przeżywania. To otwiera drogę do rozwoju
umysłowego, pomaga wyrażać własne myśli, uczucia czy doznania.
Niebagatelną wartość ma sam sposób czytania. Ważne, by stał się
zajęciem interesującym, takim dla którego warto poświęcić czas. Dużą rolę
odgrywa tu odpowiednia intonacja, interpretacja itp. To wszystko wpływa na
kształtowanie wrażliwości emocjonalnej dziecka. Od niej zależy czy w
przyszłości będzie potrafiło szanować uczucia innych, współczuć, a nawet
kochać. Czytanie uczy więc wyrażania i nazywania uczuć. Zaspokaja nie tylko
ciekawość poznawczą, ale również, a może przede wszystkim potrzeby
emocjonalne. Z jednej strony jest rozrywką, z drugiej ważnym elementem
wychowania.
Dzięki książce możliwe jest poznawanie rzeczywistości, zdobywanie
wiedzy o współczesnym świecie oraz o przeszłości. Treść czytanych dziecku
książek oddziałuje na kształtowanie się jego poglądów, a nawet sposobów
postępowania.
W końcu czytanie jest też alternatywą dla telewizji i gier komputerowych.
Jak wiele zalet ma czytanie nie sposób powiedzieć. Jednak pewne jest, że dzieci,
którym czytano, same chętnie będą sięgać w przyszłości po książki.
Oprócz niezaprzeczalnych walorów kształcących i wychowujących,
książki mają również znaczenie terapeutyczne. Według Marii Molickiej – bajka
jest magicznym lustrem pozwalającym dziecku inaczej spojrzeć na to, co
wydaje się trudne i nie do pokonania.
Bajki wprowadzają dzieci w wieku przedszkolnym w świat roślin,
zwierząt oraz ludzi z ich typowymi cechami i przywarami. Ukazują wzorce
osobowe. W bajkach dziecko zaczyna spostrzegać ludzkie zachowania oraz ich
konsekwencje. Dowiaduje się jakie wartości są cenione, za co spotyka nagroda
lub kara. Poznaje abstrakcyjne pojęcia takie jak: dobro, zło, sprawiedliwość,
miłość, przyjaźń i wiele innych. Dzięki bajkom dzieci uczą się wrażliwości,
empatii oraz zachowań prospołecznych.
Zauważono, że bajki i baśnie silnie oddziaływają na emocje, bo mówią o
sytuacjach trudnych, z którymi spotyka się na co dzień. Pokazują sposoby
zachowania się, uczą samodzielnego rozwiązywania problemów. Przybliżają
obcy, czasem nieznany, pełen zagrożeń świat ludzi dorosłych, w którym dziecko
musi się dopiero nauczyć żyć. Baśnie ukazują problemy życia w sposób prosty.
Znajdujemy w nich odbicie niemal wszystkich dziecięcych tęsknot i problemów,
lęków i zawodów. Często spotykane są w tych opowiadaniach motywy bliskie
dzieciom, uczucia rodzinne, miłość do matki, ojca, różny stosunek do
rodzeństwa. Wszystko to dzieje się w atmosferze magii i fantazji tak bliskich
dziecku. W dziecięcej literaturze pojawiają się prawdziwe problemy jak śmierć
– Dziewczynka z zapałkami, porzucenie – Jaś i Małgosia, Dzięki tym bajkom
dziecko spotyka się z tymi problemami w bezpiecznych warunkach.
Bajki pozwalają bez lęku spojrzeć na swoje problemy i uczą jak pomagać
sobie samemu w trudnych sytuacjach. Poszerzają wiedzę dziecka o inne wzory
dotąd nie znane.
A zatem w dzisiejszych, jakże trudnych nie tylko dla nas dorosłych, ale
również dla dzieci czasach musimy dopasowywać się do nowych, trudnych
zadań oraz odnajdywać skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi. Jednym z tych
sposobów jest terapia przez literaturę. W dobie komputerów i telewizji nie
sposób dostrzec szansy, jaką jest kontakt z dzieckiem poprzez książkę, która
buduje zaufanie, zrozumienie i poczucie bezpieczeństwa dziecka, uwrażliwia je
na dobro i piękno, daje mu wsparcie, stymuluje rozwój.
Literatura:
1. M. Molicka, Bajki terapeutyczne dla dzieci, Media Rodzina, Poznań 1999.
2. Dlaczego warto czytać? – Literka. pl