[GRUWASŁKA sb f Pierwsze a pochylone, końcowe jasne . sg N

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: GRUWASŁKA (stan na dzień: 05-07-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
[GRUWASŁKA sb f
Pierwsze a pochylone, końcowe jasne.
sg N gruwåsłka. ◊ G gruwåsłki. ◊ I gruwåsłką. ◊ pl G gruwåsłek. ◊ A gruwåsłki. ◊ L gruwåsłkach.
Sł stp, Cn, Linde brak.
1. Grudka, cząstka: ludźie prośći w biegunce gorącéy [...] mówią/ że ná koniec/ áż ſztuki
wątroby pádáią [...] każe [Gordon] tákowé gruwaſłki kłáść ná ćiepłą wodę/ pátrząc ieſli ſye roſpłyną
OczkoPrzymiot 350.
Szereg: »gruwasłka albo ziarnko«: áż ſye práwie dobrze vmiéſza/ á máśćią ſzárą ták ſtánie/ áby
gruwaſłki álbo źiarnká żadnégo żywégo śrébrá niedoyźrzéć było OczkoPrzymiot 154.
2. Stwardnienie, nabrzmiałość, formujący się wrzód:
W połączenia szeregowym: kiedy ſye nérki álbo meaty zránią [...] álbo kiedy guzem/ kroſtą/
gruwaſłką/ álbo brodawką iáką zároſtą OczkoPrzymiot 445.
Szereg: »gruwasłka albo guzik«: A iż ták gruwaſłká álbo guźik bywa z mięſá nároſłégo/ á iákoby
z ropy á z phlegmy sśiądźiónégo/ potrzebuie/ áby corychléy był ſtrawión. OczkoPrzymiot 446.
3. lek. Gruczoł; męski gruczoł płciowy: náturá dáłá tám owe gruwaſłki/ ſkrzepłé/ álbo ſśiádłé/
iákoby łoiu álbo mléká/ áby ſtaw folgę/ y máteria która tám [w trzosłach] płynie/ miáłá zabáwę.
OczkoPrzymiot 489, 496.
Szeregi: »glandulae albo gruwasłki«: tákié wrzody bywáią/ gdźiele indźie [nie w trzosłach] gdźie
tych glandulas álbo gruwáſłek y ich inuolucra nie bywa OczkoPrzymiot 497.
»żołędzie albo gruwasłki«: mówią/ że początek á záfundowánié dymion tych ieſt w żołędźiách
álbo gruwaſłkách/ nád ſtáwem w trzoſłách leżących OczkoPrzymiot 496.
Synonimy: 1. brełka, bryłeczka, sztuka, ziarnko; 2. gruczoł, guz, guzek, guziczek, guzik, sadzel,
twardość; 3. żołądź.
Cf GRUZŁA, GRUZOŁKA
MK