Przemówienia Cyryla w SKEP

Przemówienia Patriarchy Cyryla
w siedzibie Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski
Ekscelencje,
Dziękuję za te ciepłe słowa powitania, które inspirują nasz dialog, jaki – mam
nadzieję – przyczyni się do dobra naszych Kościołów i naszych narodów.
Z uczuciem głębokiej radości i w poczuciu szczególnej odpowiedzialności
przybyłem do Polski. Jest to pierwsza wizyta głowy Rosyjskiego Kościoła
Prawosławnego [RKP] w waszym kraju w całej historii. Przybyłem tutaj na zaproszenie
Jego Eminencji metropolity Sawy, zwierzchnika Polskiego Autokefalicznego kościoła
Prawosławnego [PAKP]. Wielkie znaczenie przywiązuję do tego spotkania z Prezydium
episkopatu Kościoła rzymskokatolickiego Polski, do którego należy większość narodu
polskiego. Jest mi szczególnie miło widzieć tutaj przyjaciół RKP, z którymi połączyły
mnie stosunki dobrej współpracy jeszcze w tych latach, gdy byłem metropolitą
smoleńskim i kaliningradzkim oraz przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych
Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego.
Szczególnie cieszę się, że mogę tu powitać Jego Eminencję kard. Józefa Glempa,
z którym miałem szczęście wielokrotnie się spotykać i omawiać liczne zagadnienia
w duchu otwartości i zrozumienia wzajemnego. Dodam, że było to w bardzo złożonych
czasach dla naszych Kościołów i naszych narodów.
Przede wszystkim jednak chciałbym wyrazić wdzięczność Konferencji Episkopatu
Polski [KEP] za wspólną – wraz z RKP – inicjatywę uchwalenia dokumentu o pojednaniu
narodów rosyjskiego i polskiego. Po kilku latach owocnej pracy inicjatywa ta znalazła
swe ucieleśnienie we Wspólnym Przesłaniu do Narodów Polski i Rosji, które jutro
podpiszemy. Bóg zechciał, aby to podpisanie odbyło się w czasie bardzo znaczącym dla
stosunków rosyjsko-polskich – w roku 400. rocznicy wyzwolenia Moskwy od wojsk
polskich. Jest jeszcze jeden jubileusz: mija 200 lat od zwycięstwa Rosjan nad
Napoleonem. W owym czasie również byliśmy jakby po dwóch stronach barykady.
I właśnie w tych dwóch datach odzwierciedlają się cała złożoność i sprzeczności
stosunków między naszymi narodami w historii: i wyobcowanie i otwarta wrogość.
Ale walkę polityczną poprzedziła utrata jedności chrześcijańskiej, w jakiej
Kościoły Wschodu i Zachodu znajdowały się początkowo. Dlatego nie można osiągnąć
prawdziwego pokoju między narodami rosyjskim i polskim bez aktywnego udziału
w tym dialogu dwóch Kościołów, które ukształtowały tożsamość duchową i kulturową
obu narodów. Mówiąc to nie zamierzam pomniejszać znaczenia dialogu politycznego,
stosunków gospodarczych czy więzi kulturowych, chcę tylko powiedzieć, że z bardzo
wielu powodów, m.in. historycznych i kulturalnych, rola czynnika religijnego
w stosunkach między naszymi narodami jest pryncypialnie ważna. I właśnie to
spotkanie, jak sądzę, zrodziło przekonanie w łonie episkopatu zarówno katolickiego
w Polsce, jak i RKP, o konieczności podjęcia dialogu, aby uczynić pierwszy krok na
drodze pojednania naszych narodów na takim szczeblu, który jest głęboki
i pryncypialny.
Nasze Kościoły i kraje przeżyły tragiczne doświadczenie reżymów totalitarnych
XX wieku. Ofiarami padły miliony niewinnych ludzi, z których wielu ucierpiało za
wyznawanie wiary chrześcijańskiej. Jestem głęboko przekonany, że życie i czyn
wyznawców i nowych męczenników za wiarę w Chrystusa Ukrzyżowanego
i Zmartwychwstałego pomógł naszym narodom w zachowaniu swej tożsamości
narodowej i przezwyciężeniu wpływu bogobórczych reżymów na życie duchowe
i świadomość ludzi.
Dziś nasze Kościoły napotykają te same wyzwania. Są to zeświecczenie
społeczeństwa europejskiego, które coraz bardziej staje się społeczeństwem
konsumpcyjnym, wyrzeczenie się zasad moralnych w życiu osobistym i społecznym,
próby wyparcia religii ze sfery publicznej i usunięcia symboli chrześcijańskich
z przestrzeni społecznej. Przed Kościołami ponownie staje zadanie świadczenia
o Chrystusie przed społeczeństwem, zapominającym o swoich korzeniach
chrześcijańskich.
Zarówno Rosyjski Kościół Prawosławny, jak i Kościół rzymskokatolicki w Polsce
przeżyły czas walki z Bogiem i wiedzą, do jakich zgubnych dla człowieka następstw
prowadzi zapomnienie o przykazaniach Bożych. Historia pokazuje, że zaparcie się Boga
prowadzi do podeptania wysokiej godności człowieka, stworzonego na obraz Boży.
Świadczenie o Chrystusie Zbawicielu przed światem współczesnym i obrona godności
osoby ludzkiej w różnych dziedzinach życia społecznego wymaga naszych wspólnych
wysiłków oraz wskazuje drogi współdziałania między naszymi Kościołami.
Oba Kościoły rozwiązują obecnie zadania, które pod wieloma względami są
zbieżne: oświata chrześcijańska, misja, praca z młodzieżą, służba społeczna, dialog ze
społeczeństwem świeckim, obejmującym świat kultury, nauki, polityki, środki
społecznego przekazu. Oba nasze Kościoły bronią tradycyjnych wartości
chrześcijańskich w życiu współczesnego człowieka i społeczeństwa, występują
w obronie rodziny i świętości małżeństwa, w obronie życia nienarodzonych dzieci.
Nie mogę nie podkreślić w związku z tym konsekwentnych wysiłków Kościoła
katolickiego w Polsce, dzięki którym w Polsce wprowadzono ustawowo poważne
ograniczenia aborcji.
W związku z tymi działaniami i stanowiskiem w sprawach społecznych i RKP,
i Kościół katolicki w Polski napotykają określoną krytykę i przeciwdziałanie. W Rosji
w ostatnim czasie wzmogły się wystąpienia osób nastawionych antykościelnie, które
chciałyby nie dopuścić Kościoła do sfery wychowania szkolnego i ograniczyć jego
wpływy w różnych dziedzinach życia społecznego. W Polsce także istnieje ruch
polityczny, niezadowolony z wpływu Kościoła na życie społeczeństwa, co dało o sobie
znać m.in. w próbie usunięcia krzyża z Sejmu.
Te niepokojące tendencje wzywają nasze Kościoły do zajęcia solidarnego
stanowiska wobec wszystkich wspomnianych problemów i ściślejszej współpracy
w zakresie obrony zasad chrześcijańskich w polityce i życiu społecznym. Wierzę, że
przyjęcie przez nas wspólnego przesłania do narodów Rosji i Polski jest niezwykle
ważnym krokiem w tym kierunku. Niech Bóg błogosławi naszym wspólnym wysiłkom
na rzecz osiągnięcia zrozumienia wzajemnego i braterskiego zaufania między
Kościołami i narodami, ustanowienia trwałego pokoju oraz zbudowania sprawiedliwego
i humanistycznego społeczeństwa. Przywołuję błogosławieństwa naszego Pana Jezusa
Chrystusa i Jego Przeczystej Matki na naród polski i na ziemię polską.
tłum. kg (KAI)