Rekordowy rok Maleiny

Rok XLVI
Nr 2 (1293)
15 stycznia 1998
Cena 60 gr
ISSN 1232-5023
N r indeksu 337382
Podsumowaliśmy
miniony rok
Jak co roku pod koniec grudnia w hotelu
Centralnym odbyło się uroczyste podsumowanie
minionego roku. Przemawiał prezes Zarządu
Józef Sebesta oraz zaproszeni goście, grała na­
sza orkiestra dęta, nie zabrakło też smacznych
przekąsek.
- Wiedzieliśmy, że rok 1997 będzie trudniejszy
od poprzedniego, nie przewidzieliśmy jednak, że
będzie to rok aż tak trudny - powiedział nasz pre­
zes rozpoczynając uroczystość i witając zaproszonych
gośd, wśród których znaleźli się przedstawiciele naszej
Rady Nadzorczej: Lucjan Noras i Kazimierz Nikiel, wi­
ceprezydent Kędzierzyna-Koźla Antoni Bajer, pro­
boszcz .azotowej" parafii św. Floriana ksiądz Janusz
Dworzak i komendant rejonowy policji Władysław
Uksik. Ponadto przybyli także przedstawiciele współ­
pracujących z nami banków: Brygida Kolenda-Łabuś
- dyrektor kędzierzyńskiego oddziału Banku Przemy­
słowo-Handlowego, Zdzisław Gajek - dyrektor krap­
kowickiego oddziału Banku Śląskiego, Norbert Greger
- naczelnik Urzędu Skarbowego, Zdzisław Głuszek naczelnik oddziału Urzędu Celnego, Julian Lyjak prezes Biura Projektów „Kędzierzyn”, Janusz Kocha­
nowski - prezes Zakładu Budowy Aparatury „Kędzie­
rzyn”, Wiesław Chmielarz - prezes Zakładu Remon­
towego „Remzak” oraz Andrzej Wróbel - dyrektor Miej­
skiego Ośrodka Kultury.
Po wystąpieniu prezesa (pełny tekst wystąpienia
drukujemy na stronach 3 - 5) glos zabrali goście, którzy
składając nam noworoczne życzenia, mówili m.in.:
- Skończył się szczególny rok dla naszego
miasta - rok największej powodzi. Trudno nie
wspomnieć o roli, jaką odegrały w tym czasie
Zakłady Azotowe, a szczególnie ich służby Obro­
ny Cywilnej, za co chcę serdecznie podziękować
Z 27 na 28 grudnia 1997 r. na zmianie nocnej wyprodukowano 6-tysięczną tonę bezwodnika kwasu maleinowego - licząc
- powiedział wiceprezydent Bajer.
- Jestem pewna, że dzisiejsze trudności wa­ produkcję od początku 1997 r. Taki komunikat podano rano na dyspozytorce w dniu 29 grudnia 1997 r. Poszliśmy śladem
szej firmy to trudności przejściowe. Życzę speł­ tego komunikatu. Kierownik Wydziału Bezwodnika Maleinowego Lech Janik udzielił dalszych informacji na ten temat.
nienia wszystkich ambitnych planów, jakie sobie
To już nie jest młoda instalacja. Została go opracowuje koncepcję rozwoju instalacji mgr inż. Tadeusz W ojtowicz, natom iast
państwo na ten rok zakładacie - powiedziała dy­
uruchomiona
w październiku 1973 r. i w te­ bezwodnika kwasu maleinowego. Koncep­ zadanie skom pletow ania załogi i urucho­
rektor BPH.
Dyrektor Wróbel wręczając naszemu prezesowi dy wyprodukowano pierwsze trzy tony bez­ cja ta zawiera trzy podstawowe elementy: mienia produkcji to dzieło mgr. inż. Andrze­
kwiaty podziękował za nieustanne wspieranie kędzie- w odnika m aleinow ego. W sposób ciągły zwiększenie zdolności produkcyjnej, popra­ ja Mańkowskiego. Kolejnymi kierownikami
rzyńskiej kultury i zadeklarował swoją pomoc w orga­ zaczęto produkować bezwodnik od lutego wę wskaźników ekonomicznych, dostoso­ W ydziału Bezw odnika M aleinow ego byli:
nizacji uroczystości 50-leda ZAK.
1974 r. i za pierwszy rok uzyskano 3.380 ton wanie instalacji do standardów światowych. Tadeusz Jarem ek, Adam Czernik, a po
Jak sam oświadczył, „w imieniu mundurowych”,
nim ja - Lech Janik.
wyrobu.
czyli swoim i komendanta policji, glos zabrał ksiądz
Rok 1997 okazał się dla nas rekordowy,
W
minionych
latach
najlepszy
wynik
pro­
Dworzak: - Różnica między księdzem a policjan­
jeżeli chodzi o w ielkość produkcji. Nasza
tem jest taka, że ksiądz mówi „Pan z wami”, a po­ dukcji osiągnęliśm y w 1988 r. z wynikiem
produkcja, a raczej jej zbyt, dotychczas w
licjant „Pan z nami”. Z racji pełnienia przeze mnie 5.800 ton. Natomiast rok 1997 okazał się
funkcji proboszcza tutejszej parafii zdaję sobie rewelacyjny. Do 28 grudnia wyprodukowa­
dużym stopniu była uzależniona od rynku.
sprawę ze spadającego na mnie obowiązku liśmy 6.000 ton, do końca roku przewidu­
Najtrudniejszy był rok 1991, w którym pra­
wsparcia modlitewnego i duchowego dla firmy i
wie nie było zbytu. Produktu mieliśmy peł­
jem y uzyskanie 6.080 ton bezwodnika
o tym wsparciu chcę was zapewnić - mówił pół żar­
no w m agazynach i byliśmy zmuszeni do
maleinowego, a od uruchomienia insta­
tem, pół serio ksiądz.
B
postoju instalacji przez okres ośmiu miesię­
lacji wyprodukowano na niej 113.620 ton
cy. Pod koniec 1991 r. trendy na rynku zmie­
produktu.
niły się na naszą korzyść. Aktualnie około
W październiku 1998 r. przypadnie 25-le40% produkcji kierujemy na eksport.
cie uruchomienia produkcji. Jak na chemię,
Mówiliśmy o instalacji, produkcji. A co z
nie jest to już młoda instalacja. Zaprojekto­
załogą wydziału?
wana była przez nasze Biuro Projektów na
Po pierwsze liczebność załogi zmalała
wydajność 4.800 ton na rok. Przyrost pro­
do 50% pierwotnego stanu.
dukcji ponad założenia projektowe został
Po drugie z pierwszej załogi pozostało
osiągnięty przez stosowanie nowocześniej­
tylko trzech m istrzów i dw óch s te ro w n i­
szych katalizatorów. Ponadto przez 25 lat
czych. Czas zrobił swoje.
pracy instalacja nie była modernizowana ani
Czy mogę liczyć na ponowne spotkanie
zm ieniana. Dostrzegamy możliwość pew ­
w październiku, na 25-lecie instalacji?
nych zmian technicznych, które po ich za­ Instalacja bezwodnika maleinowego
Zapraszam.
stosowaniu przybliżą instalacje do aktual­ w całej okazałości.
Dziękuję.
nych trendów światowych w produkcji bez­
To są zamiary na przyszłość. .Wróćmy
Tekst i zdjęcie:
wodnika maleinowego. Zakład Organiki we jeszcze do dziejów tej instalacji.
Tadeusz PŁÓCIENNIK
współpracy z Biurem Rozwoju Strategiczne­
Kierownikiem W ydziału w Budowie był
Rekordowy rok Maleiny
Str.
2
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Pr z e p ra s z a m y !
N a p is a li do nas
Kto jest kto?
Szanowny Pan
Józef Sebesta
Prezes Zarządu ZAK
Z okazji kończącego się roku 1997 składam na
Pana ręce szczere wyrazy podziękowania za efek­
tywną pomoc udzielaną przez Zakład władzom
miasta w wykonywaniu ich obowiązków.
Owa współpraca z samorządem terytorialnym
stanowi bezinteresowny akt wsparcia, godny na­
śladowania przykład twórczego wkładu w życie
publiczne naszej wspólnoty lokalnej.
W przyszłym roku życzę Panu i sobie, a przede
wszystkim mieszkańcom naszego miasta równie
owocnych kontaktów.
Łącząc wyrazy szacunku
Prezydent Kędzierzyna-Koźla
W 21 numerze TKA publikowaliśmy infor­
mator „Kto jest kto" i niechcący pominęliśmy
kierowników: Wydziału Planowania Ekono­
miczno-Finansowego FC 1 pana Andrzeja
Kociubińskiego oraz Zespołu Analiz Ekono­
m iczno-Finansow ych FC 2 panią Helenę
W ojtowicz.
Bardzo przepraszamy.
W num erze now orocznym , w te kście
„M inął rok” doszło do przekłamania: Znak
jakości „Q ” przyznawany przez PCBC odno­
si się wyłącznie do rynku krajowego i fakt
członkostwa PCBC w IQNet nie ma w tym
przypadku żadnego znaczenia. Natomiast
członkostwo PCBC w IQNet ma znaczenie
dla certyfikatu zapewnienia systemu utrzy­
mania jakości ISO, który niebawem otrzy­
mamy z PCBC i będzie on uznawany przez
w szystkich członków IQNet.
Przepraszamy!
ALARMY
W tym roku alarmy kontrolne będą ogła­
szane rów nież w każdy pierwszy w torek
miesiąca o godz. 12.00. Alarm będzie ogła­
szany sygnałem przerywanym trwającym 3
m inuty, a odw oływ any sygnałem ciągłym
również trwającym 3 minuty.
Oto daty tegorocznych alarmów:
3 lutego, 3 marca, 7 kwietnia, 5 maja, 2
czerwca, 7 lipca, 4 sierpnia, 1 września, 6
października, 3 listopada i 1 grudnia.
Szanowny Pan
Józef Sebesta
W imieniu całej społeczności Domu Dziecka w
Kędzierzynie-Koźlu pragnę złożyć serdeczne
podziękowanie za okazaną pomoc naszym dzie­
ciom i placówce.
Tragiczna w skutkach lipcowa powódź zni­
szczyła nasz wspólny dom.
Od momentu ewakuacji z zalanego domu, gdy
ważyły się nasze dalsze losy, będąc w trudnej i
dramatycznej sytuacji, dzięki Pana staraniom i
zaangażowaniu zostaliśmy otoczeni szczególną i
troskliwą opieką.
Był to dla nas czas wyjątkowy. Szybka i sku­
teczna pomoc Pana, Zarządu, Związków Zawodo­
wych oraz Pracowników Zakładów Azotowych
„Kędzierzyn" pozwoliła nam przetrwać te najtru­
dniejsze i dramatyczne chwile.
Odbudowujemy nasz dom z wysiłkiem, gdyż
zniszczenia i straty są olbrzymie. Przekazywane
przez Wasz Zakład środki finansowe umożliwiają
nam kontynuację remontu obiektu.
Dziękujemy za pomoc Waszych pracowników
przy usuwaniu skutków powodzi, przekazywane
środki, dochód z przedstawienia na wydatki świą­
Serdeczne podziękowanie
dyrekcji ZA „Kędzierzyn" S.A., kierownictwu i pracownikom Zakładu Transportu
Samochodowego, pracownikom Międzyzakładowej Przychodni Przemysłowej Nr
1 przy ZAK S.A., Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”, przyjaciołom i znajo­
mym oraz wszystkim, którzy okazali nam pomoc i wsparcie w czasie choroby oraz
uczestniczyli w pogrzebie
naszego ukochanego męża, tatusia i brata
MIROSŁAWA STEFAŃSKIEGO
składa
RODZINA
30 grudnia 1997 r. w wieku 60 lat zmarł radca prawny
mgr JAN PRUDEL
długoletni pracownik Biura Prawnego Zakładów Azotowych
„Kędzierzyn” S.A.
Urodził się na Kielecczyźnie, lecz od pierwszych lat powojennych do końca swo­
ich dni m ieszkał i pracował na ziemi kozielskiej.
Szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące ukończył w Koźlu, a studia na w y­
dziale prawa Uniwersytetu Wrocławskiego.
W 39 latach działalności zawodowej przez 22 był pracownikiem Zakładów Azoto­
wych „Kędzierzyn”. Był zawsze człowiekiem skromnym i uczciwym, nie zabiegającym
o niewątpliwie należne mu uznanie. Był cenionym radcą prawnym.
Znajom ość prawa, stosowanie go w praktyce oraz rzetelny stosunek do pracy za­
pewniły Mu szacunek i uznanie współpracowników, partnerów w zawodzie, a także
wszystkich, którzy mieli możliwość korzystania z Jego wiedzy i umiejętności.
Odszedł od nas na zawsze po długiej i ciężkiej chorobie, a także w wyniku obra­
żeń, jakich doznał w trakcie likwidacji skutków ostatniej powodzi, która dotknęła rów­
nież Jego dom.
W gronie rodziny, kolegów z ławy szkolnej, współpracowników, przyjaciół, sąsia­
dów i licznych znajomych 2 stycznia 1998 r. odprowadziliśmy Go na miejsce wiecz­
nego spoczynku na cmentarzu w Koźlu. Pozostanie jednak na zawsze w naszej pa­
mięci.
Rodzinie zmarłego składamy wyrazy serdecznego współczucia.
Współpracownicy, koledzy, przyjaciele
teczne w placówce, a ostatnio za jakże oczekiwa­
ne przez nasze dzieci prezenty mikołajkowe.
Wiemy, że zawdzięczamy to Panu oraz lu­
dziom, którym nasze sprawy nie są obojętne.W
imieniu nas wszystkich DZIĘKUJEMY.
Z okazji zbliżających się Świąt pragnę złożyć
Panu, Zarządowi, Związkom Zawodowym oraz
wszystkim pracownikom Waszego Zakładu zdro­
wych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia oraz
pomyślności w Nowym 1998 Roku.
Dyrektor Domu Dziecka
Stanisław SADKOWSKI
Wesołych Świąt Bożego Narodzenia oraz
szczęśliwego Nowego Roku 1998 życzy Wam
Wszystkim Emerytka
Edeltrauda Mad loch
Serdecznie dziękuję za piękną kartkę z życze­
niami, przepiękny kalendarz, za bony żywnościo­
we, za które urządzę sobie Święta, oraz za pomoc
finansową dla powodzian, za którą to pomoc ku­
piłam sobie piec do centralnego, bo stary uciekł
przez tę powódź. Jeszcze raz serdeczne Bóg za­
płać. E.M.
Ogłaszajcie się
u nas!
Redakcja TKA, chcąc lepiej służyć
swoim Czytelnikom, zamieszcza drobne
ogłoszenia dotyczące np. zamiany lub
sprzedaży mieszkań czy samochodów,
kondolencje, życzenia, gratulacje dla
członków rodziny, w spółpracow ników
itp.
Dla pracowników i emerytów naszych
Zakładów ogłoszenia drobne są bezpłat­
ne. P racow nicy obcych firm oraz
podmioty gospodarcze za zamieszczo­
ne ogłoszenia będą płacić 1 zł od słowa.
Za umieszczenie w ogłoszeniu lub rekla­
mie elementu graficznego doliczamy 20
proc.
Redakcja nie bierze odpowiedzial­
ności za treść ogłoszeń.
Nr 2 (1293)
Sprzedam sam ochód marki Polo­
nez C aro 1600 G LI, rok produkcji
1995, przebieg 23000 km, garażowa­
ny, kolor czerwony, nie zalany, stan
techniczny bardzo dobry. Telefon:
służbowy 14 78, dom owy 81 60 82.
Sprzedam samochód Opel Ascona
1,6, rok 1980, czerwony, wraz z czę­
ściami zam iennym i. Cena do uzgo­
dnienia. Telefon służbowy 28 81.
Zam ienię m ieszkanie 3-pokojowe,
84 m2, w Blachowni na 3- łub 2-pokojow e na osiedlu Piasty łub W schód.
Tel. 88 6 6 1 2 po godz. 16.00.
Sprzedam sam ochód VW Passat
19 82/83,1,6 Diesel, wersja belgijska
specjał., 5-drzwiowy, welur, silnik po
remoncie, części zamienne. Cena ok.
6600 zł do uzgodnienia. Wiadomość
pod numerem tel. 0602 70 38 38.
P rom ocyjna sprzedaż telefonów
GSM.
Tel. 0602 70 38 38
lub inform. 24 65.
Sprzedam kom puter 486 DX4/100,
16 MB RAM, HDD 420, FDD 1,44 MB,
CD-ROM 4x, karta graficzna SVGA 1
MB, karta m uzyczna, dwa głośniki,
Zarząd MPKZP informuje:
TERMINY WYPŁAT POŻYCZEK
W 1998 R.
21
18
18
16
20
17
22
19
19
17
21
18
stycznia
16 i 17 lipca
lutego
19 i 20 sierpnia
marca
17 i 18 w rześnia
kwietnia
21 i 22 października
maja
18 i 19 listopada
czerwca
17 i 18 grudnia
Przewodniczący Zarządu
Stanisław JEM IOŁA
mysz, klawiatura m onitor kolor, obu­
dowa MT, Windows 96, Word 6, Excel,
Corel. W iadomość: tel. 24 65 (ZAK)
lub 81 80 68.
Sprzedam kom puter Amiga 500,1
MB RAM, 100 dyskietek - gry. Cena
ok. 450 zł.
Wiadomość tel. 0602 70 38 38.
0 sprawach zdrowia
Prezydium Międzyzakładowego Związku Zawodowego Pracowników ZA „Kędzie­
rzyn” S.A. informuje, iż funkcję koordynatora współpracy ze Służbą Zdrowia na czas
nieobecności kolegi Bogusława W acha przejmuje sekretarz MZZ Pracowników ZA
„Kędzierzyn” S.A. koleżanka Alina Torczyńska, nr tel. 29 89. Informacje w sprawach
konsultacji lekarskich można uzyskać oraz dokonać zapisów na wyjazdy do kliniki
w Bytomiu u koleżanki Aliny Torczyńskiej w poniedziałki i środy w godzinach 7.00 8.00 i 13.00 - 14.00 w MZZ Pracowników ZA „Kędzierzyn” S.A., pokój 219 w bu­
dynku administracji.
S e r d e c z n e p o d z i ę k o w a n i e dla w s p ó ł p r a c o w n i k ó w ,
orkiestry z a k ł a d o w e j oraz wszystkich, którzy ucze stn i­
czyli w ostat niej drodze
JÓZEFA KASOWSKIEGO
byłego pr ac o wn ik a Wydziału Bez wod nikó w
składa żona z sy n am i
Nr 2 (1293)
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Str.
3
Podsumowaliśmy miniony rok
Wy st ąpi eni e preze sa Zarzą du ZAK Józefa Sebesty wygłoszone w trakcie uroczystości
„ P o d s u m o w a n i e dz ia ła ln ośc i ZAK S.A. w 1 99 7 r.
”
Szanowni Państwo!
Jesteśmy w przededniu zakończenia 1997 r. i podobnie jak każdy z nas z
osobna, każda instytucja, firm a, czy też całe państwa dokonujemy
podsumowania upływającego roku, by określić, co zrobiliśmy, jaki rezultat
osiągnęliśmy, co można było i trzeba było zrobić inaczej, lepiej, jakich
błędów doświadczyliśmy i skąd one się wzięły?
Był 1997 r. rokiem złożonym, w skali państwa, Polski - kolejnym rokiem
dużego wzrostu gospodarczego, ale także rokiem wzrastającego deficytu
w bilansie handlowym, w którym udział produktów branży chemicznej był
decydujący (bo aż w 1/3), był także 1997 r. rokiem powodzi w wymiarze i w
skutkach nieznanym od wieków.
(...)
Szanowne Panie i Panowie!
Podsumowując rok temu 1996 r. pozwo­
liłem sobie na stwierdzenie, że zbliżający
się 1997 r. będzie dla naszej Spółki rokiem
trudnym, trudniejszym niż 1996.
Stwierdzenie to było oparte na sympto­
mach dekoniunktury w przemyśle chemicz­
nym, a szczególnie w produktach chemicz­
nych będących naszą domeną. Jednak ska­
la tej dekoniunktury rejestrowana z upływem
1997 r. okazała się być większa niż przewi­
dywaliśm y. Ceny podstaw owych dla nas
surowców: gazu ziemnego, propylenu, ortoksylenu, węgla, wzrosły znacznie powyżej
inflacji (np. gazu ziemnego w stosunku do
1996 r. o prawie 21%, propylenu o 40% itd.)
bez możliwości skonsumowania tego wzro­
stu kosztów w cenach nawozów czy też al­
koholi 0 X 0 , których średnioroczne ceny są
niższe niż w roku ubiegłym. Skalę odnoto­
wanej dekoniunktury w bieżącym roku naj­
lepiej oddaje udział kosztów zmiennych (su­
rowce, m ateriały) w przychodach ogółem
przedsiębiorstwa, który w bieżącym roku
jest wyższy niż w roku poprzednim, wyższy
aż o 20% niż w 1995 r. - roku wyjątkowej
koniunktury, ale także wyższy o prawie 8%
niż w 1993 r. - roku bardzo słabej koniunk­
tury.
Przyczyną tej dekoniunktury w biznesie
nawozowym jest tolerowanie przez władze
centralne kolejny rok z rzędu wzrostu ceny
gazu ziemnego powyżej inflacji, doprowa­
dzające cenę gazu dla przemysłu nawozo­
wego w Polsce do najwyższego pułapu w
Europie i to w sytuacji system atycznego
spadku tej ceny w Europie Zachodniej, nie
mówiąc o W schodniej. W produkcji alkoho­
li 0 X 0 mamy do czynienia w 1997 r. z „wy­
grywaniem ” swojej pozycji przez tych produ­
centów alkoholi 0 X 0 , którzy mają własny
propylen. Z żalem trzeba stwierdzić, że idea
budowy kom pleksu petrochem icznego w
Kędzierzynie-Koźlu, elim inującego deficyt
tych surowców w kraju, stwarzającego nowe
szanse rozwojowe dla polskiego przemysłu
chemicznego (dla nas także), ograniczają­
cego deficyt bilansu handlowego, nie spo­
tkała się z dostatecznym poparciem C en­
trum. Wyrażam głęboką nadzieję, że przy­
gotow ywany bez rozgłosu, alternatyw ny,
mniejszy co do skali i nakładów projekt bu­
dowy Petrochem ii w K ędzierzynie-Koźlu
uzyska jednak dostateczne poparcie, nie
tylko werbalne, nowego Centrum.
Szanowni Państwo!
Pracowaliśmy w 1997 r. z przecięt­
nym zatrudnieniem 3910 pracowników,
to jest prawie 70 pracowników mniej niż
w 1996 r. Jednak na koniec 1997 r. bę­
dzie nas już tylko 3720 pracowników jako w ynik przede wszystkim odcho­
dzenia na wcześniejsze emerytury.
Żegnam y w bieżącym roku sporą
grupę emerytów, w tym tak znane osoby, jak
W ładysław Żak, Hubert Krasówka, S tani­
sław Kaczmarczyk, Jerzy Pawlica. Nieste­
ty, w bieżącym roku pożegnaliśm y na za­
w sze w ielu w artościow ych, zasłużonych
pracowników i emerytów, że wspomnę: Je­
rzego Pyzikowskiego - byłego wieloletnie­
go Dyrektora Naczelnego naszych Zakła­
dów, Kazimierza Gabrysia - elektromonte­
ra z Zakładu Organiki, Leszka S z c z e c iń ­
skiego - operatora sprężarek z Zakładu Na­
wozów. Uczcijmy ich pamięć chwilą m ilcze­
nia.
Jakie podstawowe wielkości ekonomicz­
no-finansowe osiągnęliśmy w 1997 r.?
W w ie lko ści pro d u kcji o sią g n ie m y
103-procentową dynam ikę w cenach sta­
łych w stosunku do 1996 r. I tak wyproduku­
jemy:
w 1997 r. w 1996 r.
amoniaku
3320001 3560001
tj. o 2 4 0 0 0 1 mniej
kwasu azotowego
4200001 4560001
tj. o 3 6 0 0 0 1 mniej
saletrzaku 27,5 N% 1866001 1 8 80001
tj. o 1 4 0 0 1 mniej
saletry amon. 34%
1436001 1 766001
tj. o 3 3 0 0 0 1 mniej
salmag GM 27,5%
2883001 2823001
tj. o 6 0 0 0 1 więcej
mocznika og.
1470001 1 535001
tj. o 6 5 0 0 1 mniej
klejów og. w masie
1065001 98200 t
tj. o 8 3 0 0 1 więcej
dw utlenek węgla
143 0 0 1
93001
tj. o 5 0 0 0 1 więcej
bezwodnik malein. 6 0 6 0 1
55301
tj. o 5 3 0 1 więcej
bezwodnik ftal.
305001
289001
tj. o 6 0 0 1 więcej
alkohole 0 X 0 og.
1635001 1 5 04001
tj. o 1 3 1 0 0 1 więcej
ftalan dwuokt.
655001
545001
tj. o 110001 więcej
z przerób, w Boryszewie
71000t
54500t
tj. o 1 6 5 0 0 1 więcej
ftalan dwubutylu
46001
43801
tj. o 2 2 0 1 więcej
Koszty działalności operacyjnej wyniosą
ok. 840 mln zł, tj. 118% do 1996 r.
Wartość eksportu w USD wyniesie ok. 99
m ln USD, tj. tyle, ile 1996 r. przy wzroście
najbliższych dwóch miesiącach zostaną w
całości sprzedane.
Produkcja nawozów azotowych w Pol­
sce, jeśli ma być stabilną, pokrywającą po­
trzeby naszego rolnictwa, nie może być jed­
nak oparta na stosowanych - do tej pory mechanizmach kształtowania się cen gazu
ziemnego dla nas - producentów nawozów.
Toteż w ystąpiliśm y ze w spólnym pismem
adresowanym do Premiera Buzka o zmianę
polityki w tym zakresie, przedstawiając re­
alne zagrożenia z tego tytułu dla przemysłu
chem icznego w Polsce. O czekujem y na
poważne podejście nowego rządu do przed­
stawionego problemu. Jest paradoksem, że
przy intensywnej pracy w całej firm ie, we
wszystkich jednostkach organizacyjnych,
przy osiągnięciu znacznego nieraz postępu
cząstkow ego, kończym y rok w ynikiem
ujemnym. Jestem jednak głęboko przekona­
ny, że działania te dadzą efekty już w naj­
bliższej przyszłości.
udziału eksportu z 40 do 42,2% .
Działalność produkcyjno-techniczna:
D ynam ika średniej pracy osiągnie po ­
Zakład N aw ozów odnotuje znaczące
ziom ustaleń Komisji Trójstronnej, tj. 117%. zmniejszenie produkcji, bo aż o 6% w sto­
Przy tak niekorzystnym ukształtowaniu sunku do ub. roku - jako wynik dekoniunk­
się wzrostu kosztów operacyjnych, znacznie tury i zm niejszenia sprzedaży, głównie w
pow yżej poziom u dynam iki przychodów , eksporcie. W tym trudnym roku udało się
zamkniemy bieżący rok wynikiem ujemnym jednak w dużym stopniu ograniczyć liczbę
na poziomie ok. 30 m ln zł straty brutto. Trze­ awaryjnych, nieplanowych wyłączeń insta­
ba jasno stwierdzić, że strata w obecnym lacji ZBS, co rzutuje w istotny sposób na
roku w w arunkach takiej dekoniunktury, uzyskiwane średnioroczne wskaźniki zuży­
mimo realizacji programu obniżki kosztów w cia gazu ziemnego i m ediów energetycz­
firmie, była nie do uniknięcia. Świadczy to nych. Nad tym zagadnieniem, a także nad
o dużej wrażliwości naszej firmy na w arun­ program em obniżki kosztów wytwarzania
ki otoczenia. W podejm owanych planach amoniaku i nawozów należy jednak dalej
rozwojowych Spółki winniśmy wziąć to pod intensywnie pracować. Warta podkreślenia
uwagę dla w ykreowania nowej rynkowej, jest ciągła praca w Zakładzie Nawozów nad
silnej nogi biznesowej.
opracowaniem technologii produkcji nowych
Podstawowy, zasadniczy udział w odno­ odmian nawozów, a w szczególności opra­
towanej stracie mają nawozy, których koszty cowanie technologii produkcji salmagu wyprodukcji z tytułu wzrostu cen gazu ziemne­ sokopotasowego, nowej granulowanej me­
go (kolejny rok wyraźnego wzrostu ich cen chanicznie saletry amonowej, nie mówiąc o
powyżej poziomu w skaźnika inflacji) zna­ rozszerzeniu asortym entu mikroelementów
cząco się zwiększyły (udział gazu ziemne­ w salm agach. Potw ierdzeniem tego oraz
go w kosztach produkcji stanowi aż 40%), wysokiej jakości produkowanych u nas salnatom iast ceny nawozów średniorocznie magów jest przyznanie dla grupy salmagów
obniżyły się w kraju o 10 - 15%, a w eks­ znaku jakości Q przez PCBC. Zadaniem dla
porcie jeszcze więcej. Na tę sytuację w pły­ Zakładu Nawozów w 1998 r. jest jak naj­
nęła także powódź (zalanych 7% na jle p ­ szybsze w drożenie do produkcji tych no­
szych nawozowo uprawnych areałów), brak wych odmian nawozów, połączone z uru­
środków finansowych u polskich rolników - chomieniem nowej W ytwórni Saletrzaku IV.
co powoduje, że sprzedaż nawozów w kra­ Jest to szansa, byśmy produkowali nawozy
ju będzie niższa niż w 1996 r. przy znacz­ o wyższych do uzyskania cenach, dwu-, a
nie niższym eksporcie - co w efekcie daje nawet trójskładnikow e (poprzez operację
Przychody ogółem osiągniemy na pozio­ nam bardzo wysoki poziom ich zapasów.
blendowania).
mie 830 min zł, tj. 106% do 1996 r.
Zakład 0 X 0 odnotuje rekordowe wielko­
Znaczne ożywienie sprzedaży nawozów ści produkcji, tak w zakresie produkcji alkoW ielkość sprzedaży produktów i usług
wyniesie 780 min zł, tj. 103,3% do 1996 r. w grudniu wskazuje jednak, że zapasy te w
cd. na str. 4
Str. 4
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Nr 2 (1293)
Podsumowaliśmy miniony rok
dok. ze str. 3
holi 0 X 0 - bo aż 163500 ton (dynamika w
stosunku do ubiegłego roku prawie 109%),
jak i w szczególności produkcji ftalanu dwuoktylu - 65500 ton (dynamika do roku ubie­
głego 120%, a uw zględniając „przerób” w
Boryszewie - aż 131%). Co jeszcze, może
w ażniejsze - osiągnięto wyraźną poprawę
jakości ftalanów, produkt o barwie 30 Hz, a
naw et niżej, jest już prawie standardem .
Osiągnięto to dzięki inwencji twórczej kadry
Zakładu 0 X 0 poprzez zrealizowane moder­
nizacje, zmiany technologiczne, zm iany w
organizacji produkcji, dyscyplinę eksploata­
cyjną. Po raz pierwszy w historii sprzedamy
więcej FDO na eksport (ok. 37000 ton) niż
w kraju (ok. 34000 ton). Wielkie słowa uzna­
nia za to osiągnięcie kieruję do całej załogi
Zakładu 0 X 0 , a w szczególności Wydziału
Estrów. Oczekujemy, że postawione nowe,
am bitne zadanie dalszej znaczącej intensy­
fikacji zdolności produkcyjnej i poprawy ja ­
kości tego produktu będzie w 1998 r. z po­
wodzeniem realizowane. Przyszły rok to tak­
że dla załogi Zakładu 0 X 0 wyzwanie zwią­
zane z rozruchem i uruchomieniem naszej
największej realizowanej inwestycji: moder­
n iz a cji i in tensyfikacji W ytw órni A lkoholi
0 X 0 . Jestem pewny, że to zadanie inwesty­
cyjne zostanie sprawnie wdrożone do pro­
dukcji. I na koniec, co warte jest podkreśle­
nia, te uzyskane rekordowe wielkości pro­
dukcji alkoholi 0 X 0 i ftalanów pozwoliły, że
m im o najgorszej koniunktury dla alkoholi
0 X 0 w historii istnienia tego produktu w
ZAK, Zakład 0 X 0 odnotuje na koniec roku
wynik pozytywny.
Zakład Klejów i Mocznika
C ieszy fakt, że po spadku produkcji i
sprzedaży żywic klejowych w 1996 r., w tym
roku odnotowujem y znaczący wzrost. Cie­
szy tym bardziej, że prognozy wzrostu pro­
dukcji płyt drewnopochodnych w Polsce na
najbliższe lata są bardzo obiecujące, a oce­
na jakości naszych żywic u odbiorców w y­
soka. Jest to w ynik ukierunkowania na tę
sprawę kierownictwa i załogi Zakładu PK.
Spełniamy surowe wymagania klasy higie­
nicznej E1 dla żywic do produkcji płyt w ióro­
wych; przygotowujemy się do produkcji no­
wych asortym entów żywic klejowych i żywic
im p regna cyjn ych . P odkreślenia w ym aga
postęp uzyskany na instalacji mocznika, a
związany ze spełnieniem wymagań ochro­
ny środowiska (ograniczenie emisji i ładun­
ku zanieczyszczeń). Produkcja mocznika w
ZAK S.A. będzie w coraz większym stopniu
wykorzystywana do produkcji żywic, a dzia­
łania wiążące się z tym są podejmowane i
rozwiązywane z sukcesem w Zakładzie PK.
W yraźną dynam ikę notujemy w produkcji i
sprzedaży dwutlenku węgla. Będąca w trak­
cie wstępnej eksploatacji sprawnie urucho­
m iona nowa W ytw órnia C 0 2 o zdolności
produkcyjnej 35000 ton/rok produkuje dwu­
tle n e k w ęgla o jakości nie oferow anej w
P olsce, spe łniającej w pełni w ym agania
standardu koncernu Coca-Coli.
Zakład Organiki
Zakład Organiki odnotuje dobre wyniki na
sprzedaży swoich produktów, a osiągnie to
mimo trwałego wycofania z produkcji szere­
gu przestarzałych wyrobów (alkohole i am i­
ny tłuszczowe) przy uzyskaniu rekordowej w
historii produkcji bezwodnika maleinowego
- 6060 ton. D obre w yniki osiąg n ię te na
sprzedaży swoich produktów są związane z
aktywnością Zakładu Organiki na polu dzia­
łań m arketingow ych w ramach uzyskanej
sam odzielności handlowej. Rynek różnych
produktów naszej Organiki wskazuje, że jest
możliwe uzyskiwanie przyzwoitej rentowno­
ści na produkcji niskotonażowej adresowa­
nej do małego odbiorcy (klienta), a także że
dwuletni eksperyment z udzieleniem sporej
sam odzielności handlow ej spraw dza się
wynikami i jako taki musi być w zorem do
w drożenia do pozostałych zakładów pro­
dukcyjnych. W najbliższej przyszłości Za­
kład Organiki czeka duże w yzwanie w po­
staci rozruchu mechanicznego i technolo­
gicznego nowej pilotażowej wytwórni trimetylolopropanu. Potwierdzenie się w produk­
cji nowej oryginalnej, z naszym udziałem,
polskiej technologii w ytw arzania TMP da
nam szanse na szybki rozwój tej wysoce
rentownej produkcji.
Zakład Energetyki
Jeśli o problem ach energetycznych w
fabryce mówiło się niedużo, to świadczy, że
nasza Energetyka zabezpieczała w pełni
potrzeby „produkcji" w media energetyczne,
nawet wtedy, gdy powódź zalała dwie po­
mpownie w Brzeźcach i Łączy. Unorm owa­
ne zostały w Zakładzie Energetyki sprawy
stanu formalnoprawnego składowiska po­
piołów, ja k też uzyskano p ozw olenie na
budowę - modernizację biologicznej oczy­
szczalni ścieków. W najbliższym czasie
należałoby rozstrzygnąć sprawę moderniza­
cji naszej Elektrociepłow ni co do wyboru
paliwa (gaz ziemny czy odpadowe frakcje z
przyszłej Petrochemii), jak i statusu w łasno­
ściowego (inwestycja ZAK S.A., czy też in­
westycja obca - podobna do budowy nowej
Tlenow ni przez firmę BOC). Dużym o sią­
gnięciem wszystkich służb energetycznych,
elektrycznych jest wprowadzenie w 1997 r.
nowej taryfy uwzględniającej dni w olne od
pracy, co przyniosło w ciągu roku 10 m ln zł
oszczędności w kosztach zakupu energii
e le ktryczn e j. C hciałoby się m ieć takich
wdrożeń w firmie więcej. Wchodzące w ży­
cie nowe prawo energetyczne winno być w
sposób maksymalny wykorzystane do dal­
szej obniżki kosztów zakupu energii elek­
trycznej. Zakończenia wym aga porządko­
w anie z Zakładem Energetycznym w Opo­
lu spraw majątkowych dotyczących stacji
110 kV w Kędzierzynie.
Służby Utrzymania Ruchu
Efektywna praca wszystkich służb UR
(m echanicznej, elektrycznej, pomiarowej)
na poziomie zakładów produkcyjnych, tak
pomocniczych, jak i centralnych, uwidocz­
niła się w fakcie, że działania rem ontowe
zapewniły bezpieczeństwo techniczne in­
stalacji oraz że nie odnotowaliśmy znaczą­
cych awarii rzutujących na wielkość produk­
cji. Wykonano sprawnie szereg kom plekso­
wych remontów (instalacji ciągu nawozowe­
go, wytwórni klejów i mocznika, kotłów i tur­
bin na EC), poprawiono porządek i estety­ przypadków kradzieży i włamań w stosun­
kę fabryki. A co cieszy może szczególnie - ku do roku ubiegłego.
D ziałalność handlowa
widać dbałość w dyscyplinie finansowej re­
montów. W roku bieżącym nakłady remon­
- zderzała się w roku bieżącym z deko­
towe będą niższe od planowanych i zamkną niunkturą, szczególnie w naszych podsta­
się na poziomie ubiegłego roku. Dalszy po­ wowych branżach: alkoholach 0 X 0 i nawo­
stęp odnotowaliśmy we wdrażaniu kompu­ zach.
terowych system ów sterowania procesem
W nawozach odnotowano znaczny spa­
(kleje mocznikowe II, wytwórnia C 0 2). Roz­ dek eksportu salmagu (o ok.45%) spowodo­
budowie podlega sieć światłowodowa nie­ wany bardzo niskimi cenami z jednej stro­
zbędna dla zakończenia instalowania kom­ ny i w ysokim i zapasam i nawozów azoto­
puterowego systemu zarządzania R3.
wych w Europie Zachodniej z drugiej stro­
W podsum owaniu działalności produk­ ny. W kraju powódź oraz ogólna sytuacja w
cyjnej firmy trzeba uwypuklić fakt, że mimo rolnictwie (spadek dochodów ludności rolni­
3% przyrostu w olum enu produkcji, odnoto­ czej, import zboża) skutkowała w II półroczu
wujemy kolejny rok zmniejszania naszego słabą sprzedażą - w efekcie wzrost zapa­
oddziaływania na środowisko: zmniejszymy sów.
pobór wody o 1% w stosunku do roku ubie­
Zadaniem Działu Sprzedaży na pierwsze
głego, ilość odprowadzanych ścieków o 9%, miesiące 1998 r. jest sprzedaż tych zapa­
a ładunek ChZT w ściekach aż o 22,5%, sów, sądząc po tempie realizacji sprzedaży
wielkość emisji gazów o 3,4%. W tej sytua­ w końcówce 1997 r. jest to w pełni realne.
cji poziom opłat ogółem za korzystanie ze
Mimo nieosiągnięcia dostatecznie do­
środowiska ukształtuje się na poziomie roku brych, jak w latach poprzednich, wyników na
ubiegłego, mimo wzrostu opłat jednostko­ sprzedaży alkoholi 0 X 0 warte podkreślenia
wych. Podjęliśmy się realizacji „Programu je st sprzedanie w iększej ich ilości niż w
dostosowaw czego” będącej odzewem na 1996 r„ a p rzede w szystkim uzyskanie
ofertę Głównego Inspektora Ochrony Śro­ znacznego wzrostu sprzedaży eksportowej
dowiska, co doprowadzić ma w efekcie do ftalanu dwuoktylu (dynamika do roku ubie­
skreślenia ZAK S.A. z tzw. listy 80 firm naj­ głego aż o 60%). Rokuje to dobrze dalszej
bardziej uciążliwych dla środowiska w Pol­ intensyfikacji jego produkcji.
S łużby za o p a trze n io w e m iały swój
sprawdzian szczególnie ostry w okresie klę­
ski żywiołowej, jaką była powódź, wycho­
dząc z niego obronną ręką w tym czasie, jak
i w okresie całego 1997 roku.
Praktycznie - mimo późnego przesunię­
cia postoju remontowego alkoholi 0 X 0 na
rok przyszły - nie odnotowaliśmy istotnych
ograniczeń produkcyjnych ani w tym seg­
mencie produkcji, ani w innych.
Działalność handlową wspiera marketing
rozpoznając rynki naszych produktów, pro­
mując nasze wyroby i firm ę na wystawach
krajowych i zagranicznych, reklamując je w
mass mediach. Tej dziedziny działalności
firmy decydującej o jej ekspansji i rozwoju
musimy się wszyscy uczyć, czerpiąc wzory
działania z ekspansywnego marketingu na­
szych w ielkich konkurentów , ja k choćby
Norsk-Hydro. W drożenie takiego marketin­
gu, tego stylu działania do naszej firmy to
zadanie na najbliższy rok i lata.
Ogromną rolę do spełnienia w tak dużym
sce. Równie ważna, może nawet w ażniej­ przedsiębiorstwie ja k nasze, o dziennych
sza niż problemy ekologii, jest sprawa bez­ wysyłkach w masie blisko 4000 ton, mają
pieczeństwa pracy i kształtowania się w y­ służby transportowe. Realizowały one swe
padkowości w firmie. Odnotowaliśmy do tej zadania w trudnych warunkach, szczególnie
pory 24 wypadki w pracy, tj. prawie o poło­ transport kolejowy, nie uzyskując wyw oły­
wę mniej niż w 1996 r. (42 wypadki) i - co wanych dostatecznych środków na moder­
w arte podkreślenia - nie w ydarzył się ani nizację taboru i infrastruktury. W nieco lep­
jeden w ypadek ciężki lub zbiorow y, nie szej sytuacji był transport sam ochodowy
mówiąc o najcięższych. Warto dodać, że już przygotowywany do wydzielenia ze struktu­
drugi rok z rzędu nie zarejestrowano żadnej ry ZAK S.A. w samodzielną firmę. Stwier­
choroby zawodowej u naszych pracow ni­ dzić należy, że u podstaw takiej sytuacji był
ków. Świadczy to o tym, że poziom bezpie­ także wolniejszy wzrost kosztów transpor­
czeństwa pracy stale się poprawia i że pod­ tu samochodowego niż kolejowego w ostat­
jęte działania p rofilaktyczne okazały się nich latach.
skuteczne. Podobnie pozytywnie kończymy
Kończąc omawianie działalności handlo­
rok w zakresie prewencji pożarowej i ratow­ wej należy podkreślić i w ym ienić zam ysł
nictwa chemicznego, skutkujący małą licz­ utworzenia z Zakładam i Azotowymi „Tar­
bą zapłonów i pożarów oraz nikłymi z tego nów” wspólnej firm y dla sprzedaży nawo­
stratami. Niewątpliwie wprowadzenie kom­ zów w kraju. Korzyści z tej inicjatyw y są
puterowego systemu rejestracji czasu pra­ związane z powiększeniem naszej wspólnej
cy w ZAK S.A. z jednej strony podniosło skali na polskim rynku naw ozów , ja k i
wyraźnie dyscyplinę co najmniej formalną w zm niejszeniem kosztów funkcjonow ania
firmie, a z drugiej strony zwiększyło efek­ sieci dystrybucyjnej.
Działalność inwestycyjno-rozwojowa
tywność wykrywania stanu nietrzeźwości
U pływ ający rok je s t kolejnym rokiem
wśród naszych pracowników i pracowników
firm obcych (odnotowujemy w 1997 r. zna­ wzrostu nakładów inwestycyjnych w naszej
czący spadek w ykroczeń tego rodzaju, w firmie z poziomu 70,5 mln zł w 1995 r. przez
szczególności w śród naszych p racow ni­ 98,1 m ln zł w 1996 r. do 119 mln zł w roku
ków). Podobnie rejestrujemy spadek liczby
cd. na str. 5
Nr 2 (1293)
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Str.
5
Podsumowaliśmy miniony rok
dok. ze str. 4
bieżącym. Jest to w ielkość znacząca, w
efekcie której w trakcie rozruchu technolo­
gicznego i wstępnej eksploatacji jest nowo­
czesna i większa Wytwórnia dwutlenku w ę­
gla, w końcowej fazie rozruchu mechanicz­
nego jest nowa instalacja, tzw. „Saletrzak
IV”, w fazie intensywnej realizacji jest inten­
syfikacja i modernizacja W ytwórni Alkoholi
0 X 0 , w przededniu rozruchu mechaniczne-
opracowanie technologii żywicy odlewniczej
Furanosil, za ko ń cze n ie prac badaw czo-aplikacyjnych żywicy Karbasil B itp.
Działalność finansowo-księgowa
w 1997 r. była ukierunkowana w istotnej
mierze na utrzymanie płynności finansowej
firmy mimo ujemnego wyniku finansowego
i wzrostu zapasów wyrobów. Udało się to
osiągnąć w części poprzez skrócenie cyklu
go jest Wytwórnia trimetylolopropanu. Są to
inwestycje podnoszące zdolność produkcyj­
ną przedsiębiorstwa, poprawiające nasze
oddziaływanie na środowisko naturalne i w
oczekiwaniach wynik finansowy. Niezależ­
nie zrealizowano w 1997 r. szereg przedsię­
wzięć m odernizacyjno-rem ontow ych na
szeregu instalacjach produkcyjnych (cho­
ciażby ftalany) i infrastrukturze zakładowej.
Rozpoczęto (firm a BOC) budow ę nowej
wytwórni tlenu i azotu. Zmianę oblicza i po­
stępu technologicznego w naszych Zakła­
dach trudno przeoczyć.
Stwierdzić jednak należy, że niezbędny,
konieczny intensywny rozwój, modernizacja
naszych Zakładów jest w prostej linii zależ­
na od wyników finansowych. Ujemny wynik
w 1997 r. rzutować będzie na potrzebę ogra­
niczenia wydatków inwestycyjnych w 1998
r„ w szczeg óln ości na nowo planowane,
rozpoczynane inwestycje. Czy ta niekorzy­
stna sytuacja utrzyma się na dłużej, będzie
zależeć w istotnej mierze od wyników finan­
sowych następnego roku.
Proces inwestycyjny zaczyna się od pro­
gramowania rozwoju firmy opartego o rze­
telną wiedzę marketingu produktów, rozpo­
znanie zasobów surow cow ych, a n alizę
technologii, ocenę konkurencji i efektywno­
ści projektu - to podstawowe zadania Biu­
ra Rozwoju Strategicznego.
Trzeba stwierdzić, że komórka ta coraz
lepiej wpisuje się w realizację tych zadań,
opracowując szereg własnych analiz oraz
nadzorując prace stu d yjn e i ba d a w ­
czo-rozw ojow e w system ie zleconym . W
przyszłości niezbędne będzie poświęcenie
więcej uwagi wykreowaniu projektów rozwo­
jowych na tzw. „czwartą nogę biznesową”
ZAK S.A. zmniejszającą naszą wrażliwość
na otoczenie, a szczególnie na działania
wielkich koncernów dominujących w bran­
ży półproduktów chemicznych.
W sparcie w tym zakresie winno być w
C entralnym L aboratoriu m Badaw czym ,
którego jednak podstawowe zadanie to z
jednej strony opracow anie usprawnień w
technologiach i procesach już stosowanych,
jak i opracowywanie nowych oraz badania
aplikacyjne. Przykładów na to jest sporo, np:
należności, ograniczenie wydatków inw e­
stycyjnych, a w podstawowej jednak mierze
przez wzrost zadłużenia krótkoterm inowe­
go firmy, prowadzącego jednak do pogor­
szenia w skaźników płynności.
To, że udało się nam utrzym ać wśród
dostawców opinię solidnego, terminowego
w płatnościach odbiorcy towarów i usług,
zawdzięczam y dobrej, opartej na zaufaniu
i naszej wiarygodności współpracy z banka­
mi - żeby wym ienić tylko Bank Śląski, Bank
P rze m ysło w o -H a n d lo w y, Bank R ozw oju
Eksportu czy Bank PKO S.A. i BGŻ. Chciał­
bym w tym miejscu zapewnić obecnych tu­
taj p rze d sta w icie li banków, że pierw sze
symptomy poprawy koniunktury oraz wzrost
sprzedaży zapasów nawozów są już w i­
doczne.
Praca pionu finansow o-księgow ego w
ocenach niezależnych biegłych rewidentów
uzyskuje z roku na rok wyższe oceny. Nie­
wątpliwie wdrożenie od 1 lipca 1997 r., po
prawie rocznych przygotowaniach, pierw ­
szych pięciu modułów komputerowego zin­
tegrowanego systemu wspomagania zarzą­
dzania R-3 firmy SAP i kolejnych modułów
w 1998 r. jeszcze tę pracę usprawni, dając
nam narzędzie do lepszego planow ania
kosztów, jak i analizowania ich odchyleń.
Pozytywnie w tym kierunku winno współ­
grać opracowanie i wdrożenie w 1997 r. „in­
strukcji obiegu dokum entów” oraz Regula­
minu Kontroli W ewnętrznej.
Sprawy ogólne i socjalne
Działalność socjalna w 1997 r. została w
dużej mierze ukształtowana przez wdroże­
nie nowej formy tzw. „świadczenia socjalne­
go” wypłacanego w formie pieniężnej degre­
sywnie do dochodu pracownika z ZFŚS.
Z tego świadczenia socjalnego skorzy­
stało 3847 pracowników na łączną kwotę
1.471.800 zł - średnio 378 złotych/pracow­
nika. W zamian za to pracownicy nasi pokry­
wali w całości koszty wczasów zorganizo­
wanych. Dla porównania: z wczasów zorga­
nizowanych w 1996 r. (Ustka, Gródek, Za­
kopane) skorzystało 1100 pracowników, a w
1997 r. tylko 400 pracowników. Niewiadoma
jest skala skorzystania z ofert innych ośrod­
ków wypoczynkowych niż nasze.
W zakresie wypoczynku dzieci i młodzie­
ży stw ierdzić trzeba, że miejsca kolonijne
zabezpieczono w szystkim zgłoszonym w
terminie dzieciom, a łącznie z wypoczynku
skorzystało w 1997 r. 1046 dzieci i młodzie­
ży, to jest nieznacznie więcej niż w 1996 r.
Osobną uwagę chciałbym poświęcić po­
mocy m aterialnej powodzianom : naszym
pracownikom i emerytom. Łącznie 528 osób
o trzym a ło zapom ogi b ezzw rotne oraz
udzielono im pożyczek na remont mieszkań
i domów.
Cała akcja dzięki z jednej strony ofiarno­
ści naszej załogi, a z drugiej sprawnej orga­
nizacji spraw iedliw ego rozdziału pomocy
została oceniona przez poszkodowanych
wysoko.
Trwa w firmie akcja sprzedaży mieszkań,
do tej pory sprzedaliśmy już 573 lokale mie­
szkalne, akcję tę będziemy prowadzić dalej.
Przekazaliśmy w I kwartale 1997 r. Gmi­
nie Bierawa osiedle Korzonek, wystąpiliśmy
z w n io skie m do U rzędu M iasta K ędzie­
rzyn-K oźle o p rze ję cie - kom unalizację
osiedli Azoty i Zacisze.
Prawdopodobnie także mimo wcześniej­
szych perturbacji od początku przyszłego
roku kompleks obiektów sportowych zloka­
lizowany przy naszych Zakładach zostanie
przejęty przez miasto.
Chciałbym w tej części mego wystąpie­
nia uwypuklić dwa ważkie wydarzenia, które
będą w sposób istotny rzutować na spraw­
ność, efektyw ność i ocenę naszej firm y.
Tymi wydarzeniami były:
- zakończenie pierwszego etapu w dra­
żania systemu komputerowego wspom aga­
nia zarządzanie R-3 firmy SAP i rozpoczę­
cie od 1.07.1997 r. eksploatacji 5 modułów
(księgowość, zarządzanie finansami, zarzą­
dzanie m ajątkiem trwałym , rachunek ko­
sztów, zaopatrzenie, sprzedaż, dystrybu­
cja). Zakończenie zgodnie z planem pierw ­
szego etapu procesu w drożeniow ego to
duże osiągnięcie zrealizowane w ysiłkiem
wielu jednostek organizacyjnych, zespołów
wdrożeniow ych i pracowników. Myślę, że
podobnie terminowo wdrożymy w przyszłym
roku kolejne moduły, w tym moduł Planowa­
nia Produkcji;
- przeprow adzenie w końcu listopada
bieżącego roku z w ynikiem pozytyw nym
auditu certyfikującego na system zapewnie­
nia jakości ISO 9002. Przygotowania, ponad
2,5-letnie, do opracowania i w drożenia w
ZAK S.A. systemu zapewnienia jakości ISO
9002 zakończyły się pozytywnie. Zrealizo­
w ane to zostało dzięki intensywnej pracy,
p ra ktyc z n ie we w szystkich je d n o stka ch
organizacyjnych, szczególnie w bieżącym
roku.
Możliwość posługiwania się certyfikatem
system u zapew nienia jakości ISO 9002
uwiarygodnia naszą firmę u naszych klien­
tów. S ystem ten zgodnie z jego zasadą
funkcjonow ania podlegać musi system a­
tycznem u doskonaleniu (w 1998 r. - ISO
9001, później system zarządzania środow i­
skiem ISO 14001).
Szanowni Państwo !
Nadchodzący 1998 rok, rok jubileuszu
50-lecia naszej Firmy, przynosi szereg no­
wych wyzwań. Część z nich jest wynikiem
słabego, złego 1997 roku. Można tu w ym ie­
nić potrzebę ograniczenia nakładów inw e­
stycyjnych poprzez niepodejm ow anie no­
wych zadań, a nawet czasowego w strzym a­
nia nowo rozpoczętych w początkowej fazie.
Inne mają wym iar uniwersalny, jak ograni­
czenie kosztów działalności we wszystkich
obszarach funkcjonowania firmy z w droże­
niem nowego motywacyjnego systemu pre­
miowego wspierającego te działania.
Inne wyzwania dotyczą spraw pryw aty­
zacji naszej firmy, które po okresie wyraźne­
go spowolnienia przez właściciela (Skarb
Państwa) w ostatnich latach, obecnie ulega­
ją przyspieszeniu.
Jeszcze inne dotyczą spraw restruktury­
zacji o rg a n iza cyjn e j p rzedsię biorstw a przez w ydzielanie jednostek organizacyj­
nych spełniających funkcje pom ocnicze w
odniesieniu do ZAK S.A.
K olejne zadanie to sfinalizow anie, do­
kończenie opracowania strategii ZAK S.A.
na najbliższe 5 - 10 lat.
Stopień realizacji tych i wielu innych wy­
zwań będzie decydować o wynikach firmy w
1998 roku - roku jej jubileuszu 50-lecia ist­
nienia.
Jestem przekonany, że efekty zrealizo­
wanych zadań inwestycyjnych i program u
oszczędności kosztów dadzą pozytyw ny
wynik działalności w 1998 roku.
Kończąc chciałbym serdecznie podzię­
kow ać R adzie N ad zo rczej ZA K S.A. za
m erytoryczność działań i po dejm ow anie
spraw strategicznych dla Spółki.
Obydwom Związkom Zawodowym dzię­
kuję za dobry klimat w spółpracy w ypraco­
wany w wieloletnich już kontaktach dla do­
bra firmy i jej załogi. Natomiast całej zało­
dze, naszym emerytom i rencistom w im ie­
niu Zarządu i Związków Zawodowych dzię­
kuję za trud i w ysiłek w 1997 roku, które
dadzą efekty, jestem o tym głęboko przeko­
nany, w nadchodzącym roku. Tego z całe­
go serca życzę firmie i wszystkim pracow ­
nikom. Niech ten 1998 rok będzie dla każ­
dego z nas i naszych rodzin rokiem zdrowia,
spokoju i satysfakcji.
Zdjęcia Tadeusz PŁÓCIENNIK
Str.
6
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Z d z i s ł a w Łysoń
„Lata 1954 -1 9 6 4
w ZAK” cz. III
Praca otrzym ała III nagrodę w konkursie na w spom nienia zorganizow anym z okazji 5 0 -le c ia ZAK.
oo
3
o
O)
e
cc
3
co
"55
Produkcja Nawozów - W ydział Soli Saletrzak 20,5% N
Uruchomiony w roku 1954 W ydział Soli
startow ał w najtrudniejszych w arunkach
rozruchu technologicznego. Nie ukończono
montażu aparatury na instalacjach: produk­
cji stopu azotanu amonowego (duża zawar­
tość w ody, brak praw idłow ych in sta la cji
wyparek), produkcji mączki wapiennej, skła­
dowania, transportu, przemiału i suszenia
kamienia wapiennego. Pakownia i magazyn
w ogóle nie istniały. Otrzymywany w tych
warunkach produkt o dużej zawartości wody
pakow any na prow izorycznych u rządze­
niach do worków wiązanych drutem ulegał
zbryleniu i wym agał różnych prymitywnych
sposobów rozbijania przed wysiewem. Po­
wodowało to ogromne kłopoty Zakładów z
o d b io rca m i, ciągłe reklam acje, odm ow y
przyjm owania nawozów, a nawet interwen­
cje poselskie.
Pasja pracy i nieustępliwość w rozwiązy­
waniu problemów rozruchu technologiczne­
go i zmian konstrukcyjnych aparatury che­
micznej, wyparek, wirówek granulacyjnych,
jak i m echanicznych urządzeń młynowni
kamienia wapiennego, budziła przekonanie
i wiarę w rozwiązanie wszystkich kłopotów
technicznych.
Dla poprawy technologii i jakości produk­
cji przyspieszono prace inwestycyjne, w y­
m ianę nieprzydatnych urządzeń, rekon­
strukcje złych aparatów oraz poprawiono
stara nność w ykonyw ania prac m ontażo­
wych. Bieżący nadzór i operatywność w pro­
w adzania zm ian projektowych „Biprochem u” zap ew n ili inżynierow ie: Minc, W ein,
Kim ler, M ielnik, K asprzyk i M uszyński z
C horzow a oraz Sanetra, C zajerek i inni.
Stale powiększała się młoda kadra inżynie­
rów technologów: Simonides, Zajonz, W a­
ligóra, Skowroński i Kocierz, oraz mistrzów:
Jelonek, Barbara Świątek, Tkocz, Szerlich,
Trela i wielu innych.
Olbrzymia koncentracja wysiłku inwesty­
cyjnego i produkcji pozwoliła na uzyskanie
m ałej poprawy jakości naw ozów w 1955
roku. Jak trudny i długi był to proces, świad­
czy fakt, że dopiero w roku 1957 saletrzak
osiągnął poprawną jakość, chociaż proce­
su powolnego zbrylania nie rozwiązano cał­
kow icie. Sytuacja popraw iła się w 1957
roku, gdy oddano m agazyn składow ania
sa le trza ku luzem o po je m n o ści około
200 000 ton, dzięki czemu przy braku wago­
nów czy innych kłopotach w ysyłkow ych
przesyłano saletrzak luzem na magazyn.
Niestety, nie obyło się bez kłopotów. W cią­
gu niedługiego okresu zmagazynowano kil­
kanaście tysięcy ton produktu, który w cią­
gu roku zbrylił się w jedną skałę. Sytuację
uratowano przez zastosow anie n a jp ro st­
szych urządzeń, jak piły, młoty, kilofy, a w
końcu koparki „W aryński”. Zbrylanie sale­
trzaku w dalszym ciągu było przedmiotem
długoletnich badań. Dopiero w latach 1970
- 1971 przez zastosowanie wyparek film o­
wych (cienkowarstwowych) systemu Luwa
oraz sposób przerobu wysokoodparowanego stopu opracow any przez specjalistów
zakładów azotowych z Kędzierzyna, Moście
i C horzow a pod k ie ru n kie m inż.
K. C hm ielew skiego o siągnięto w łaściw e
rozwiązanie.
Na ten kierunek badań w jakimś stopniu
zwróciło uwagę również moje opracowanie
pod tytułem „Powody zbrylania się naw o­
zów”, zaprezentowane w 1965 roku na sym­
pozjum nawozowym w Miskolcu (Węgry), a
następnie uzyskany w roku 1970 patent nr
34 385 „Sposób wytwarzania granulowane­
go nie zbrylającego się azotanu am onu”,
opracowany wspólnie z inżynierami Wyrwą
i W iśniewskim, kierownikiem Wydziału Sa­
letrzaku w Mościcach.
Nr 2 (1293)
W okresie w ie lkie j w ysyłki saletrzaku
20,5% N około 1000 ton na dobę w roku
1957 przeprowadzono próby produkcji sa­
letrzaku o zawartości 22 i 25% N, a następ­
nie podjęto produkcję granulowanej saletry
amonowej nawozowej o zawartości 33% N.
W tedy właśnie po raz pierwszy w polskim
rolnictwie zastosowano nowy nawóz azoto­
wy opracowany przez zespół inżynierów z
K ędzierzyna
pod
kie ru n kie m
dyr.
CZPSChem. J. Fazana i dyrektora produk­
cji ZAK.
Obok masowej produkcji nawozów dla
rolnictw a w roku 1959 Zakład Związków
Azotowych produkuje m ocznik krystaliczny.
Uruchom iona w skali technicznej w roku
1957 instalacja mocznika o zdolności pro­
dukcyjnej 25 000 ton na rok też nie była
pozbawiona kłopotów technologicznych,
głównie ze względu na złe rozwiązania in­
stalacji przeróbki i krystalizacji.
Następstwem uruchom ienia m ocznika
było uruchomienie produkcji żywic - klejów
formaldehydowo-mocznikowych. Twórcami
tej technologii w Kędzierzynie byli inżynie­
rowie Maciaszek i Horyl. Uruchomienie kle­
jów mocznikowych rozw iązało w iele trud­
nych problem ów w przem yśle drzewnym
meblarskim.
W roku 1962 rozpoczęto budow ę w y­
twórni m ocznika naw ozow ego na licencji
japońskiej firmy Toyo Koatsu oraz dostawy
urządzeń przez angielską firm ę Power Gas
C orporation. U ruchom ienie tej inwestycji
przypada już na lata 1964 - 1965.
Produkcja organiczna w latach
1954 -1 9 6 3
W czasie pierwszej rozm owy na temat
podjętych w ZA „K ę d z ie rzy n ” produkcji
organicznych z dyrektorem inwestycji, a jed­
nocześnie generalnym projektantem ZA
„Kędzierzyn” mgr. inż. K. Leidlerem, z jego
ust padły takie słowa: „Panie kolego, zanim
w 1948 roku na naradzie w Katow icach
przekonałem ministra Hilarego Minca o ko­
nieczności lokalizacji budowy fabryki che­
m icznej w K ędzierzynie, to już pionierzy
organiki: dr R. Dobrowolski - przed wojną
pracownik Państwowej Fabryki Olejów Mi­
neralnych w Drohobyczu, i młody absolwent
politechniki mgr inż. J. Obłój, w odgruzowy­
w anych
budynkach
poniem ieckich
„Fetsaure” rozpoczęli badania nad urucho­
m ieniem produkcji wosków i kwasów tłu ­
szczow ych". M gr inż. K. Leidler, dr
R. D obrow olski i doc. inż. J. O błój - oto
pierwsi tw órcy produkcji organicznej oraz
całego programu technologii organicznych
w Kędzierzynie i Blachowni.
W roku 1949 rozpoczęto produkcję w o­
sków, a następnie kwasów tłuszczowych.
Utworzony w ydział produkcyjny tych pro­
duktów odbudował instalacje, zorganizował
dostawy surowca z Oświęcimia i podjął pro­
dukcję surowych kwasów tłuszczowych, a
następnie, po opanowaniu technologii dobu­
dowanej destylacji próżniowej, również od­
powiednich frakcji dla przem ysłu m ydlar­
skiego i proszków piorących. Kierownikiem
wydziału był inż J. W illert współpracujący z
dr. Dobrowolskim i inż. Bąkiem w dopraco­
wywaniu instalacji destylacji kwasów tłu ­
szczow ych. G rupa rem ontow a m istrza
L. Kopca, a następnie starszego mechani­
ka W. Kramera uczestniczyła w mechanicz­
nych rekonstrukcjach instalacji.
Prawie równolegle, bo w 1950 roku, pra­
cowało w utw orzonym Laboratorium Ba­
dawczym około 100 osób pod kierunkiem
doc. J. Obłoja. W 1952 roku z Laboratorium
Badawczego utworzono dwie placówki ba­
dawcze: Instytut Ciężkiej Syntezy Organicz­
nej pod kierownictwem doc. J. Obłoja oraz
Zakładowe Laboratorium Badawcze połą­
czone z Działem Produkcji Próbnych. Kie­
rownikiem Zakładowego Laboratorium Ba­
dawczego był inż Krzemicki, a następnie inż
M. Rausz oraz inż. T. Wojtowicz. W trudnych
warunkach lokalowych, na prymitywnej apa­
raturze, przy braku zaplecza, literatury i
sprzętu laboratoryjnego kadra inżynieryjna
pozostała w Laboratorium Zakładowym pra­
cowała bardzo ow ocnie, uzyskując w iele
cennych wyników badawczych. Główne te­
maty badawcze prowadzone w skali podsta­
wowej oraz w półtechnicznych instalacjach
produkcyjnych to: otrzymywanie dwucyjanodwuamidu z azotniaku i opracowanie tech­
nologii produkcji melaminy, otrzym ywanie
żywic m elam inowych, środków uszlachet­
niania tkanin, papierów izolacyjnych i lakie­
rów melaminowych, opracowanie katalitycz­
nych technologii produkcji bezw odników
kwasu ftalowego i maleinowego antrachinonu, opracowanie technologii rozpuszczalni­
ków octanów butylu i oktylu oraz opracowa­
nie technologii zm iękczaczy (plastyfikato­
rów) żyw ic ftalow ych i klejów m oczniko­
wych. W okresie po roku 1954 rozpoczął się
rozruch technologiczny przemysłowych in­
stalacji produkcji związków organicznych.
Dokończenie w następnym numerze.
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Nr 2 (1 29 3)
Kronika Z w ią zk ów Za wo do wyc h
Do Prezesa Zarządu ZAK:
Uprzejmie prosimy o wydanie Polecenia służbowego w sprawie wydawania posiłków
profilaktycznych w okresie niskich tem peratur wraz z instrukcją wydawania posiłków pro­
filaktycznych dla pracowników wykonujących pracę na otwartej przestrzeni na okres do
31.03.1998 r. Nadmieniamy, iż poprzednie regulacje dotyczące wyżej wymienionych kwe­
stii obowiązywały do końca marca 1997 r.
16.12.1997 r.
Podpisali:
Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy,
Przewodniczący Międzyzakładowego Związku Zawodowego pracowników
ZA „Kędzierzyn” S.A.
Str.
7
Wigilia dla samotnych
** *
Do Prezesa Zarządu ZAK:
Stosownie do rozmowy na temat wprowadzenia „Polecenia służbowego” w sprawie
wydawania bonów żywnościowych w okresie niskich temperatur Związki Zawodowe dzia­
łające w ZA „Kędzierzyn" S.A. stoją na stanowisku, że treść Polecenia służbowego nr 2/
97 (Pismo TD/NB.../97) i Instrukcji do tegoż Polecenia (Załącznik nr 1) jest jak najbardziej
prawidłowa i powinna wejść w życie z chwilą podpisania przez Pana wspom nianego w y­
żej „Polecenia służbowego”, które obowiązywać będzie również w następnych latach.
5.01.1998 r.
Podpisali
Przewodniczący obu Związków Zawodowych Działających w ZAK
Federacja Związków Zawodowych
Przemysłu Chemicznego, Szklarskiego
i Ceramicznego w Polsce
Katowice, dnia 6.01.1998 r.
Do Pana prof. Jerzego Buzka
Prezesa Rady Ministrów RP
Panie Premierze,
Federacja Związków Zawodowych Prze­
mysłu Chemicznego, Szklarskiego i C era­
micznego w Polsce zwraca się z uprzejmą
prośbą do Pana, aby Rząd kierowany przez
Pana, podobnie jak jest w innych krajach,
włączył się w negocjowanie cen gazu ziem­
nego dla Polski.
Federacja nie zabiega o negocjowanie
cen preferencyjnych dla Polski, ale o ceny
porównywalne z krajami sąsiednimi, przyj­
mując, że cena gazu ziemnego dla polskiej
gospodarki ma znaczenie strategiczne.
Prognozy
1997
na 1998 rok
Cena gazu
USD/1000m3 Cena gazu
USD/1000m3
65 USD
65 USD
Rosja
65 USD
83 USD
Ukraina
55 USD
Białoruś 55 USD
86 USD
Słowacja 86 USD
mniej niż 92 USD
92 USD
Niemcy
121 USD
102 USD
Polska
Organizacje związkowe zakładów pracy,
które wykorzystują gaz ziemny jako nośnik
energetyczny, słusznie wykazują, że w proce­
sie produkcji nawozów azotowych gaz ten sta­
nowi także jeden z podstawowych surowców.
Udział kosztów gazu ziemnego w kosztach
wytwarzania nawozów waha się w granicach
40% i ma decydujący wpływ na ceny sprzeda­
ży nawozów, tak w kraju, jak i na eksport.
Wysoki poziom cen gazu ziemnego doprowa­
dza do coraz gorszych wyników ekonomicz­
nych, nieopłacalności, nierentowności i niekonkurencyjności produkcji wytwarzanej z
gazu ziemnego.
Pragniemy Panu Premierowi zwrócić uwa­
gę na fakt, że obserwujemy w Polsce odwrotKraj
Dostojnej Jubilatce
Pani
Kazimierze KACZMARCZYK
z Centralnego Laboratorium
Badawczego
z okazji szczególnej rocznicy
urodzin
życzenia wszelkiej pomyślności,
szczęścia, zdrowia i uśmiechu
oraz samych sukcesów, zarówno
zawodowych, jak i osobistych,
składa kierownictwo
i współpracownicy.
ną tendencję niż ta, jaka występuje w gospo­
darce europejskiej w zakresie ceny gazu ziem­
nego. W Europie ceny te spadają, a w Polsce
zaobserwować można stały wzrost cen paliw,
szybszy nawet od wzrostu inflacji, powodują­
cy w efekcie, że ceny na gaz ziemny w Polsce
należą do najwyższych w Europie. Utrzymy­
wanie takiej sytuacji nie daje żadnych szans
na utrzymanie produkcji nawozów azotowych,
zwłaszcza w świetle tendencji spadku ich cen
w Europie i na świecie. Stanowi to także za­
grożenie dla związanego technologicznie z
produkcją nawozów azotowych przemysłu
syntezy chemicznej.
Panie Premierze,
Federacja Związków Zawodowych Prze­
mysłu Chemicznego uważa, że nieuregulo­
wanie powyższej sprawy spowoduje drama­
tyczną sytuację w całej branży chemicznej
w Polsce. Podstawowym obowiązkiem Fe­
deracji jest reprezentowanie i obrona praw
i interesów zawodowych ludzi pracy.
W związku z powyższym Federacja roz­
waża, zgodnie z ustawą o Związkach Zawo­
dowych i ustawą o rozwiązywaniu sporów
zbiorowych, wejście w spór zbiorowy w celu
obrony interesów zawodowych pracow ni­
ków zakładów branży chemicznej.
U ważam y jednak, że jest to ostatecz­
ność, stoim y na stanowisku, że w ykazali­
śmy w naszym piśmie dostatecznie dużo
argum entów przemawiających za koniecz­
nością uporządkowania tego problemu.
Oczekujemy od Pana Premiera podjęcia
sto so w n ych d ziałań zm ie rza ją cych do
uzdrowienia relacji cenowej gazu ziemnego
na linii producent - dystrybutor - odbiorca.
Pozostaję z poważaniem
Przewodniczący Federacji
Józef WOŹNY
Do dobrej tradycji naszych Zakładów weszło
organizowanie uroczystych wigilii dla samot­
nych rencistów i emerytów. 23 grudnia przy
wspólnym stole wigilijnym w sali SIT Hotelu
Centralnego zasiadło 65 byłych pracownic i
pracowników, których los tak się ułożył, że na
starość zostali samotni. Wraz z nimi do wigilij­
nej wieczerzy zasiedli prezes Zarządu Józef
Sebesta,
kierownik
działu
socjalno-mieszkaniowego Celina Florczyk oraz pro­
boszcz parafii św. Floriana ks. Janusz Dworzak.
Zebranych powitał przewodniczący sekcji
rencistów i emerytów Alojzy Szala, który przy­
pomniał, że jest to już dziewiąta z kolei dorocz­
na uroczystość, będąca dla samotnych renci­
stów i emerytów okazją do spotkania i wspól­
nego spędzenia kilku godzin. W rodzinny na­
strój wigilijno-bożonarodzeniowy wprowadził
zebranych ks. Dworzak odczytując fragment
Ewangelii według św. Łukasza i błogosławiąc
potrawy, które miano spożywać. Prezes
J. Sebesta w imieniu Zarządu i pracującej za­
łogi przekazał wyrazy głębokiego uznania i sza­
cunku dla tych wszystkich, którzy pracując kie­
dyś ofiarnie w ciężkich warunkach, nieporówny­
walnych do obecnych, kładli fundamenty pod to,
czym dzisiaj są nasze Zakłady obchodzące nie­
bawem swoje 50-lede. Potem nastąpiło trady­
cyjne łamanie się opłatkiem i składanie sobie
życzeń. J. Sebesta, ks. Dworzak i C. Florczyk
łamiąc się opłatkiem złożyli życzenia szczęścia
i zdrowia indywidualnie każdemu uczestnikowi
uroczystości.
Po wspólnym posiłku wszystkim samotnym
rencistom i emerytom przewodniczący Szala
wręczył świąteczne upominki.
Korzystając z okazji przeprowadziłem krót­
kie rozmowy z trzema uczestnikami wigilijnej
uroczystości.
Joanna Jaskółka w latach 1953 -1 9 7 6
pracowała na Saletrzaku, najpierw jako apara­
towa na dmuchawach amoniakalnych i po­
mpowni ługu, a następnie na wirówkach. Jak z
dumą podkreśla, była to „robota” i zanim ją do­
puszczono do obsługi tych urządzeń, musiała
zdać egzamin z ich znajomości. Warunki były
ciężkie, zaczęła jej dokuczać astma. Z tego
względu przed przejściem na rentę przeniesio­
no ją na Suchy Lód. Dziś ma już 77 la t zdro­
wie nie zawsze dopisuje, emerytura też nie
pozwala na luksusy, jednak ma satysfakcję, że
nikt nie może jej zarzucić, że ze swoich zawo­
dowych obowiązków wywiązywała się nierze­
telnie. Żartobliwie dodała, że dzisiaj pewnie nie
poradziłaby sobie na swoich dawnych stanowi­
skach i mogłaby „Azoty” wysadzić w powietrze.
Anna Magiera, szczuplutka, w szykownej
chustce na głowie, z ożywieniem opowiada o
swojej ciężkiej pracy fizycznej w latach 1951 1976 najpierw na SOWI, a następnie przez
półtora roku na Kolejowym. W pionierskim okre­
sie budowy Zakładów nie było mechanizacji,
niemal wszystkie roboty trzeba było wykonywać
ręcznie, od fundamentów poczynając. Nie było
też lekko na stolami czy potem na Kolejowym,
gdy we dwójkę z koleżanką musiały dźwigać
betonowe podkłady lub podbijać kamień na to­
rach. Dzisiaj Pani Anna ma już 83 lata, ale trzy­
ma się dzielnie, nie poddaje się.
Marian Kowalski przyszedł do ZBAw 1965
roku. Ściągnął go tu stryj Jan, który pracował na
Amoniaku. Kiedy Pan Marian startował na ZBA,
jego córka Krystyna rozpoczęła naukę w przy­
zakładowej szkole zawodowej. Gdy wyszła za
mąż za Wojciecha Jopa, ściągnęła go do „Azo­
tów ”. Dziś obydwoje pracują: ona jako laborantka na Bezwodniku, on jako aparatowy na Mocz­
niku. Również syn Mariana Kowalskiego, Ja­
cek, po ukończeniu Technikum Energetyczne­
go zatrudnił się w Elektrociepłowni. Kowalski
senior przepracował w Zakładach 30 lat.
Tekst i zdjęcie Edward POCHROŃ
Trzeba pamiętać, że:
- odliczyć można tylko wydatki faktycznie
poniesione;
- ich wysokość musi być udokumentowa­
na rachunkami im iennymi, umowami kup­
na-sprzedaży, pokwitowaniami.
Przy składaniu zeznania za 1997 r. posługujemy się skalą podatkową:
Rachunki i dowody wpłaty, tak samo jak
podatek wynosi
Podstawa obliczenia podatku
wszystkie inne dokumenty będące podstawą
do
ponad
sporządzenia zeznania podatkowego, należy
przechowywać przez 5 lat, licząc od końca
20 868 zł
20% podstawy obliczenia minus
roku podatkowego, którego dotyczą. W tym
kwota 278 zł 20 gr
okresie bowiem urząd skarbowy ma prawo
41 736 zł
3895 zł 40 gr + 32% nadwyżki
20 868 zł
zweryfikować rzetelność zeznania podatkowe­
ponad 20 868 zł
go.
Aby skorzystać z bez mała wszystkich ulg,
10 573 zł 16 gr + 44% nadwyżki
41 736 zł
podatnik musi złożyć zeznanie podatkowe.
ponad 41 736 zł
Płatnik dokonujący rocznego obliczenia może
w tym najważniejsze: mieszkaniowe, polega tylko - jeśli podatnik złoży stosowny wniosek
Nowa formuła
Od 1997 r. zmieniła się formuła większości na odliczeniu części - z reguły 19% wydatku - odliczyć mu od dochodu zapłacone przez
ie szczącego się w granicach limitu - ododatkup tego podatnika składki na rzecz organizacji, do
m
ulg podatkowych. Tylko część ma nadal formę
odliczeń od dochodu (przychodu). Więks;
(poda tku zryczałtowanego).
cd. na str. 8
KONIEC ROKU PODATKOWEGO BLISKO
NADCHODZI CZAS PIT-ÓW
Str.
8
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Nr 2 (1293)
W sylwestrową noc
Zdecydowana większość naszych pracowników żegnała stary rok w salach
balowych, na prywatkach lub w domach. Jednak jesteśmy przedsiębiorstwem
o ruchu ciągłym, więc sporo ludzi musiało w sylwestrową noc pracować, pełnić
dyżury. Oczywiście było fizyczną niemożliwością, aby w dziennikarskim rajdzie
dotrzeć do wszystkich stanowisk. Z konieczności musiałem się więc ograniczyć
do niektórych.
Na chwilę przed balem w Hotelu Centralnym...
W Biurze Dyspozytora...
W Biurze D yspozytorów P rzedsiębior­
stwa na wieczornej zmianie zastałem Tade­
usza Zielińskiego i jego asystentkę Irenę
Dobijańską. Od nich służbę po 23.00 przej­
mą Daniel Fudyma i Beata C zarkowska.
Tadeusz Zieliński ma za sobą 42-letni staż
pracy w „Azotach”, więc trudno mu zliczyć,
ile sylwestrów spędził „na posterunku”. W
ubiegłym roku też miał dyżur, ale od godzi­
ny 23.00. Pamięta, że było trochę ruchu, bo
Na Kwasie Azotowym.
NADCHODZI CZAS PIT-ÓW
których przynależność podatnika jest obowiąz­
kowa, oraz dokonane w roku podatkowym
zwroty należnych świadczeń, które uprzednio
zwiększyły dochód podlegający opodatkowa­
niu, w kwotach uwzględniających pobrany
podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zosta­
ły potrącone przez płatnika. Chodzi głównie o
emerytury i renty zwrócone (w całości lub czę­
ści) z powodu przekroczenia dopuszczalnych
dla emerytów i rencistów limitów zarobków.
W skrótowej formie podajemy podatkowe
limity, które mogą się okazać przydatne przy
sporządzaniu zeznania rocznego za 1997 r.
Bez związku z ulgami
Zaczynamy od podatkowych limitów, nie
mających związku z ulgami.
Zryczałtowane koszty uzyskania przycho­
dów z umów o pracę i pokrewnych wynoszą
w 1997 r.:
- dla pracujących na jednym etacie 52 zł 17
gr miesięcznie i 626 zł 4 gr za 12 miesięcy;
- dla wieloetatowców - 52 zł 17 gr mie­
sięcznie (z każdego miejsca pracy), ale uwa­
ga - maksimum 936 zł 6 gr rocznie;
- dla pracujących poza miejscem zamie­
szkania nie otrzymujących „rozłąkowego” - 6 5
zł 21 gr miesięcznie i 782 zł 55 gr za cały rok;
,
- dla pracujących poza miejscem zamie­
szkania wieloetatowców maksimum 1173 zł 82
gr rocznie.
Jeżeli faktycznie poniesione, udokumento­
wane imiennymi biletami okresowymi roczne
wydatki pracownika na dojazdy do zakładu
pracy środkami transportu publicznego będą
wyższe od wskazanych zryczałtowanych ko­
sztów uzyskania, to oblicza się je w zeznaniu
podatkowym w pełnej wysokości.
- Kwota pomniejszająca zaliczkę na poda­
tek ściągany przez płatników (od pracujących
na etacie, emerytów itd.) wynosi 23 zł 18 gr
miesięcznie (rocznie zawsze 278 zł 20 gr).
- Kwota dochodu,którego przekroczenie
powoduje obowiązek płacenia podatku, wyno­
si 1391 zł. Osoba, która zarobiła w 1997 r. (po­
mijając dochody opodatkowane ryczałtowo)
mniej, nic nie jest winna fiskusowi. Jeżeli od
niej pobrano zaliczki, może je odzyskać skła­
dając zeznanie podatkowe.
W następnym numerze TKA dalszy ciąg
informacji - „Limity ulg podatkowych w
1997 r.”
Opracowano w oparciu o informację Dzia­
łu Rachub.
TAP
akurat kończono remont po awarii w Elek­
trociepłowni. Irena Dobijańska w ciągu 28
lat również sporo sylwestrów spędziła na
dyżurach.
Tego w ie czo ru w szystko p rzebiegało
normalnie. Zaskoczyłem dyspozytora pyta­
niem, ilu ludzi pracuje na dzisiejszej wieczo­
rowej zm ianie. Tadeusz Zieliński zaczął
w ydzw aniać po zakładach i w ydziałach i
ostatecznie udało się ustalić, że prawie 200
osób zam iast iść na sylw estra, m usiało
przyjechać do roboty. Przy okazji złożono
sobie wiele serdecznych życzeń noworocz­
nych. Złożył je dyspozytorom również dyr
tów musi być sprawdzana. W ubiegłym roku
obydwie panie też pełniły sylwestrowy dyżur
w laboratorium.
W sterowni Kwasu IV dyżurowało oprócz
majstra dwóch sterowniczych i dwóch apa­
ratowych: Harald Kusze, Krzysztof Krzysik,
W aldem ar Gierek i Antoni Wicher. W ubie­
głym roku też dyżurowali o tej porze.
Na bramie osiedlowej służbę od 19.00 do
7.00 rano pełnił Oskar tuczkiewicz, który do
„Azotów” przyszedł przed rokiem. Zapewnia
mnie, że żadnych zdarzeń na bram ie nie
było i chyba nie będzie. Nasi pracownicy
pilnują się, a obce firmy teraz nie pracują,
Zbigniew Szopa przed wyjazdem do domu,
około godziny 17.00.
W magazynie Bezwodnika Maleinowego
Marzanna Jurkowska poinformowała mnie,
że na tej zmianie pracowało 6 osób. Produk­
cja szła normalnie, więc trzeba było pako­
wać produkt i odstaw iać gotowe worki na
magazyn. Przy tych pracach zastałem W ik­
tora Zielińskiego, Mieczysława Dybowskie­
go i Stanisława Kozłowskiego.
W la b o ra to riu m Z akładu 0 X 0 A dela
M akowska i Anna Pokrywka w ykonywały
rutynowe analizy ruchowe oktanoli i butynoli. Sylwester sylwestrem, ale jakość produk-
więc nie powinno być problemu z alkoho­
lem.
Po drodze w stępuję jeszcze do Hotelu
Centralnego, gdzie rozkręca się tradycyjny
bal sylwestrowy. Kelnerzy Damian Stasiuk,
M arek P aw łow ski i Damian Kisman oraz
bufetowa Maria W ilk jeszcze w świetnej for­
mie, nie zmęczeni. Do 6 rano wraz z kilku­
nastom a „w yp o życzo n ym i” studentam i i
uczniam i będą m usieli obsłu g iw a ć 260
uczestników balu. Kierowniczka Hotelu Mi­
rosława Decowska z dumą pokazuje atrak­
cyjne fanty przygotowane na loterię.
P
Na pakowni...
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Nr 2 (1293)
1
KRZYŻÓWKA Nr I
Poziom o: 1) reakcja organizmu na bodziec, 6) zręczność w jakiejś dziedzinie, 9)
śmietanka towarzyska, 10) straszydło, monstrum, 11) pospolity chwast, 12) oznaka
władzy królewskiej, 13) środkowa część koła roweru, 14) czyrak, 15) taniec tow arzy­
ski, 16) upiększenie, 20) wybierany przez konklawe, 24) zespół ludzi, gromada, 25)
zarozumiałość, próżność, 26) delikatne krótkie włoski, puszek, 27) najprostsze uzwo­
jenie elektryczne, 28) wyższa izba parlamentu, 29) opad atmosferyczny, 30) jeden
ze zmysłów, 31) pożywny napój, 32) urządzenie.
Pionowo: 2) sprawa mało ważna, błahostka, 3) stroma ściana skalna, przepaść,
4) napój z teiną, 5) silny ból głowy, 6) nieliczenie się z nikim i z niczym, 7) wielka liczba
osób, 8) gromada zwierząt domowych, 17) majętność, dobrobyt, 18) dobór przez
eliminację, wybór, 19) fałszywe oskarżenie, oszczerstwo, 20) szminka, 21) posiadłość,
22) sprzysiężenie, zmowa, 23) obrzynek, okrawek.
Rozwiązania na kartkach pocztowych prosimy nadsyłać do końca stycznia.
Rozwiązanie krzyżówki XVI
Poziomo: gołowąs, szczegół, odprawa, am bulans, kondukt, maszkara, faktor,
ustawa, lektorat, ognisko, konsulat, niemowa, urojenie, kształt.
Pionowo: szympans, sztuczka, ogłada, głoska, łapanka, wiadukt, starter, krogulec, opasanie, ukośnik, tancerz, W isłoka, lokaut, kantor.
Nagrodę w wysokości 100 zł wylosowała Pani Alicja Śleszyńska, zamieszkała w
Kędzierzynie-Koźlu przy ul. Kosmonautów 9. Po odbiór nagrody proszę zgłosić się
w kasie głównej po 20 stycznia.
FRANT
■
■
4
■
■
■
«
■
16
U
■ 23
25
■
28
■
... że na początku roku 1974 przystąpiono do rozruchu technologicznego instalacji
bezwodnika maleinowego. Prowadzone prace potwierdziły założenia projektantów, a uzy­
skany produkt posiadał dobre parametry jakościowe i nie ustępował produktowi z zagra­
nicy.
BOR
5
■
■
6
■
11
w
14
9
12
B
■
15
17
■
22
31
■
■
13
Czy ktoś to jeszcze pamięta?...
■1
3
10
Z archiwum Bogusława Rogow ski ego
T rybuna
2
Str.
■ H
■ 24
■
27
■
*
30
*
■
■
19
•
7
8
■
■
■
*
■ ■
■ ■ 18 *
■
20
21
*
■
■
■
■
RK
«
■
m
26
u
■
29
32
JEDNA Z WIELU
Kilka miesięcy pracowałam w sekretariacie
ów czesnego kierow nika P yzikow skiego i
wróciłam do laboratorium. Miałam kilka in­
nych propozycji zmiany miejsca pracy - nie
skorzystałam z żadnej. Grono pracowników,
z którymi tyle lat pracowałam, nie zmuszało
mnie i nie zachęcało do zmiany miejsca pra­
cy. Oparłam się nawet zmianom organizacyj­
nym, jakie miały miejsce w Zakładach Azo­
towych, a w tym w nie istniejącym już Zakła­
dzie Związków Azotowych. Pozostałam do
końca wierna instalacji Klejów i stąd odcho­
Około 160 osób z Zakładów zdecydowa­ dzę na emeryturę.
Jak sobie poradzę ze zmianą trybu życia?
ło się w miesiącach listopadzie i grudniu 1997
r. na to, by skorzystać z uzyskanych upraw­ - Z mężem jesteśmy w takim samym położe­
nień i odejść na emeryturę. Jedną z nich jest niu, też kończy pracę, odchodzi na emerytu­
rę. Będziemy się wspierać w przystosowywa­
RITA ZGRAJA
niu do nowych warunków życia. Jesteśmy
Po ukończeniu Technikum Chemicznego dobrej myśli. Dzieci mamy już dorosłe (cór­
w Sławięcicach, we wrześniu 1959 r. zgłosi­ ka i syn), pozakładały swoje rodziny. Z nimi
ła się do Zakładów Azotowych, by podjąć nie mamy już problem u. M am y dom ek w
swoją pierwszą pracę. Została skierowana do górach - blisko, w Jarnołtówku. Tam zwykle
laboratorium Wydziału Mocznika. Kierowni­ spędzaliśmy wolny czas. Teraz będziemy go
kiem Wydziału byt wówczas mgr inż. Jerzy mieli więcej, a jak zatęsknię za „Azotami”, to
Pyzikowski, późniejszy w ieloletni dyrektor też nie widzę problemów. Na stałe mieszka­
naczelny Zakładów. Pierwsze rozmowy na my w Kędzierzynie, tak jak w iele osób, z
temat przyszłej pracy z ówczesnym kierow­ którymi przez tyle lat pracowałam. Do Zakła­
nikiem miały miejsce w budynku, w którym dów też można dojechać.
Zapytana o wyróżnienia, jakie otrzymywa­
kilka dni temu obecny kierownik Zakładu Kle­
jów i Mocznika mgr inż. Eugeniusz Sutor, w ła w czasie tylu lat pracy, odpowiedziała z
gronie innych współpracowników, zorganizo­ uśm iechem i przekorą: - Czy m uszę się
wał Pani Ricie oficjalne pożegnanie przed chwalić? A może nie pamiętam? Jeśli to ta­
odejściem na emeryturę. Ożyły wspomnienia kie konieczne, to mam odznakę „Za zasługi
prawie 40 lat pracy w Zakładach Azotowych dla przemysłu chemicznego” i najważniejszą
dla każdego długoletniego pracownika „Azo­
„Kędzierzyn".
Tak się jakoś składało w mojej pracy - tów”: „Zasłużony pracownik Zakładów”. Te
wspomina Pani Rita, że w Azotach, które są wyróżnienia najbardziej się liczą i jestem
moim jedynym zakładem pracy, cały czas zadowolona, że je otrzymałam.
Dziękuję za rozmowę.
kręciłam się wokół instalacji Klejów. Tutaj
Tekst i zdjęcie: Tadeusz PŁÓCIENNIK
byłam przyjmowana do pracy w laboratorium.
■ A
„TKA” ukazuje się dwa razy w miesiącu. Rada programowa: Adam Gurgul (przewodniczący), Marzena Janicka, Izabela Turza, Marek
Galantowicz, Jan Klimek, Marian Korczyński, Zbigniew Ślęzak, Grzegorz Wierciński Redaktor naczelny Bolesław Bezeg, dziennikarze:
kędzierzy oskich
Tadeusz Płóciennik, współpraca Roman Wiktorek, fotoreporter Bogusław Rogowski, współpraca graficzna Zygmunt Mierzwiński.
Ę
Adres Redakcji: Zakłady Azotowe .Kędzierzyn" S.A., pawilon 110 (budynek administracji) pok. 13-14. Tel. (077) 81 37 01,81 21 01,81 36 I
AZOTÓW l
94, fax. 81 26 80 (dopisać: .dla TKA”). Skład i korekta: Studio B52, (077 56 76 72). Druk: PARA (56 54 22).
%
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania oraz adiustacji artykułów i korespondencji, a także zmiany ich tytułów. Redakcja nie odpowiada za treść
zamieszczanych ogłoszeń.
i
9
m
a
v»s°*V
Str. 10
TRYBUNA KĘDZIERZYŃSKICH AZOTÓW
Minął rok II
Nr 2 (1293)
Publikujemy dziś drugą część naszego serwisu fotograficznego podsumowującego ważne
ciekawe wydarzenia minionego roku.
Oprac. Bolesław BEZEG
Bliski jest już moment uruchomienia produkcji na instalacji mechanicznej granulacji salmagu
wraz z młynownią, która to inwestycja trwała przez cały miniony rok. Młyn dla nowej młynowni
dostarczyła niemiecka firma Loesche. Na zdjęciu początek wybudowanej przez ekipę
gliwickiego Montochemu estakady, którą gotowy salmag dostarczany będzie do magazynu i
pakowni. Warto tu przypomnieć, iż w zeszłym roku udało się wysłać do Niemiec kolejne
transporty salmagu drogą wodną. Czy to oznacza renesans dla naszego portu?
W marcu zeszłego roku tytuł Wicemistrza Polski zdobyła nasza drużyna siatkarska
Mostostal-Załdady Azotowe. Ostatecznie tytuł misfezowski przypadł częstochowskiemu Yawałowi,
chociaż pełny sukces naszych siatkarzy był bardzo blisko. Ostatnie pojedynki były na bardzo
wyrównanym poziomie. Cóż, w sezonie 1995ft6 nasza drużyna walczyła tytko o utrzymanie się w
ekstraklasie, a już rok później sięgnęła po miejsce medalowe, tymczasem częstochowski Yawal
to czołowa drużyna od lat i jak podkreślają fachowcy - bez słabych punktów.
W TKA nr 14 (1283) informowaliśmy, że 27.07.1997 r. w dwie godziny po zakończeniu
turnieju szachowego runął sufit w sali teatralnej Hotelu Centralnego. Na szczęście obyło
się bez tragedii. Dawny, ciężki, stiukowy sufit pochodził z połowy lat 50. i uległ zniszczeniu
po letnich opadach deszczu. Nowy, lekki i estetyczny sufit w bardzo szybkim tempie
wykonał zespół Remzaku pod kierownictwem Piotra Muzyki - weszli na robotę w połowie
listopada, a odbiór nastąpił 29 grudnia przed uroczystością zakończenia roku.
TAP
Takiego festynu jak ten zorganizowany z okazji Dnia Chemika w zeszłym roku jeszcze w
Kędzierzynie nie było i zapewne prędko nie będzie. „Azoty Załodze i Mieszkańcom Miasta”
zaserwowały moc atrakcji, jak np: „Babski kabaret” , „Mafię” , mecz Mostostalu-Z.A. z
częstochowskim Yawalem czy naprawdę „Wielką Loterię Chemików". W efekcie niezwykle
trudne zadanie stoi przed organizatorami obchodów 50-lecia ZAK. Czy będą starali się
przyćmić blask poprzednich festynów? A może zaskoczą nas czymś zupełnie odmiennym?
18 lipca minionego roku nasi szefowie podpisali z brytyjską spółką BOC Gazy kontrakt
na budowę na terenie ZA K nowej tlenowni. Nowatorstwo tego rozwiązania oprócz
zastosowania najnowszej technologii polega także na formie prawnej. Tlenownia będzie
należała do BOC, a ZAK przez 15 lat będą kupowały po korzystnych cenach jej produkt.
Koszt budowy oszacowano na 50 mln USD. Po rozruchu, który ma nastąpić w 1999 r.,
tlenownia będzie produkowała 1340 ton tlenu i 1800 ton azotu dziennie. Na zdjęciu:
Oanny Rosenkranz wręcza prezydentowi Mirosławowi Borzymowi czek na 60 tyś. zł pomoc dla powodzian.
Jede n z najnow szych modeli mercedesa otrzym ał z rąk dyrektora Stanisław a
Buczkowskiego nasz najlepszy dealer nawozów Jerzy Szymański w trakcie tegorocznej
Polagry, co zresztą stało się kuluarową sensacją targów. Równocześnie ogłoszono zamiar
powołania wspólnej spółki ZAK i Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach, która
będzie sprzedawała nawozy produkowane przez obie firmy. Siedzibą spółki będzie
Kraków. Obecnie sprawa jest w tazie organizacyjnej.