PRZĘDZIORKI

foto: Paulina Turek
PRZĘDZIORKI
Roślinami najczęściej atakowanymi przez
przędziorki są: świerk biały ’Conica’, jabłoń,
bukszpan, róża, irga, budleja, wierzba, krzewuszka, tawułka Arendsa, pelargonia, ogórek,
pomidor.
mice składają około 75 jaj. W ciągu roku może
wystąpić 5 pokoleń przędziorka owocowca. Jaja
w kolorze czerwonym zimują na pędach i korze.
Przędziorek głogowiec
Dorosły osobnik jest barwy karminowoczerwonej. Żeruje na spodniej stronie liści, tworząc
pajęczynki. Uszkodzone liście żółkną i opadają. Samica składa jaja pod pajęczyną w pobliżu
głównego nerwu. Zimują samice, na korze pod
warstwą przędzy.
Przędziorek chmielowiec
Osobniki dorosłe mają ciało długości około
0,5 mm. Są barwy żółtopomarańczowej. Samice
składają około 80–100 jaj, które są bezbarwne.
W ciągu roku może wystąpić nawet 7 pokoleń
przędziorka chmielowca. Przędziorki te żerują
na spodniej stronie blaszki liściowej. Wysysając soki, powodują mozaikowate przebarwienia
liści na kolor żółty do brunatnego. Zimują samice, w korze i opadłych liściach.
Zwalczanie
Metody naturalne
w należy grabić i palić opadłe liście, na których
mogą zimować samice przędziorka,
w należy starannie odchwaszczać rośliny,
Przędziorek owocowiec
Przędziorki te mają wielkość zbliżoną do przędziorka chmielowca. Są barwy czerwonej. Sa-
foto: Paulina Turek
w wskazane są częste lustracje roślin pozwalające na szybkie i skuteczne wyeliminowanie
szkodnika,
Przędziorki to powszechnie występujące szkodniki roślin. Długość ich ciała waha się w granicach
od 0,4 do 0,6 mm długości. Należą do gromady pajęczaków. Najczęściej są barwy czerwonej lub
żółtopomarańczowej.
Tekst: Paulina Turek
Ż
erują na spodniej stronie blaszki liściowej, silnie ją oprzędzając. Poprzez wysysanie soków powodują, że w miejscach
uszkodzenia tkanek tworzą się małe nekrotyczne plamki, następnie liście żółkną i zamierają. Przędziorkom sprzyja suche powietrze.
Ich duża liczebność oraz występowanie kilku
pokoleń w roku sprawia, że są trudne do zwalczenia. Najważniejszymi wrogami naturalnymi
przędziorków są drapieżne roztocza, np. dobroczynek gruszowy. Do najczęściej spotykanych
gatunków przędziorka zaliczamy: przędziorka
chmielowca, przędziorka głogowca, przędziorka owocowca i przędziorka bukszpanowca.
w w warunkach domowych możemy zwiększyć
wilgotność powietrza poprzez częste zraszanie roślin.
Metody chemiczne
W przypadku występowania licznych kolonii
przędziorków należy wykonać zabiegi chemiczne. Do tego celu najlepiej nadają sie preparaty:
Magus 200 SC, Nissorun 050 EC, Omite 570
EW. Zabieg ten wykonujemy dwa razy co 7–10
dni od momentu pojawienia się pierwszych
osobników. Trzeba pamiętać, aby używać preparatów selektywnych, tzn. takich, które nie zaszkodzą pożytecznym organizmom pomagającym nam w walce z przędziorkami. Stosowanie
wyżej wymienionych preparatów należy uznać
za ostateczność, jeśli nie zadziałają naturalne
metody zwalczania szkodnika. w
Naturalny sposób na przędziorki
i mszyce
Agricolle jest to produkt nowej generacji,
w 100% pochodzenia naturalnego (wyciąg
z glonów) opartym na polisacharydach.
Preparat działa kontaktowo - poprzez
odcięcie owada-szkodnika od powietrza.
Bezpieczny w stosowaniu dla ludzi,
zwierząt oraz owadów pożytecznych.
Dodatkowo nie posiada okresu karencji
oraz prewencji, gdyż rozkłada się na
powietrzu bardzo szybko. Łatwy w użyciu
i niezwykle skuteczny – wymaga tylko
dokładnego opryskania szkodników, które
znajdują się na roślinach.
www.target.com.pl – Porady ogrodnicze
56
Pasja Ogrody nr 3/2012
nr 3/2012 Pasja Ogrody
57
CHOROBY GRZYBOWE
Fot. TARGET
profilaktyka i zwalczanie
CZY WIESZ, ŻE…Porażenie liści róży przez
grzyba Diplocarpon powoduje powstawanie ciemnobrązowych plam, które później przybierają kolor czarnofioletowy. Jeżeli rozwój grzyba nie zostanie skutecznie
zahamowany, może dojść do przedwczesnej utraty liści.
Plamistość liści na różaneczniku
Ciepłe dni z dużą wilgotnością powietrza sprzyjają rozwojowi wielu chorób grzybowych. Na
porażonych przez nie roślinach często można zaobserwować srebrzysty nalot lub różnokolorowe
przebarwienia, które bez względu na swój rozmiar przyczyniają się do utraty walorów
dekoracyjnych.
Tekst: Monika Borowska-Komenda
58
Pasja Ogrody nr 3/2012
Fot. TARGET
R
ozwój chorób grzybowych może być
skutecznie hamowany, pod warunkiem
że odpowiednio wcześnie i właściwie
się je rozpozna. Dlatego też powinno
się wykonywać regularne przeglądy roślin pod
kątem ewentualnego porażenia przez grzyby.
W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek
zmian chorobowych na liściach czy pędach
należy je jak najszybciej usunąć i zniszczyć,
by zapobiec rozprzestrzenianiu się patogenów.
Czasem nie da się też uniknąć wykonania oprysku środkiem chemicznym. Jeżeli nie mamy
jednak pewności, z jaką chorobą przyszło nam
walczyć, warto poradzić się specjalisty. Stosowanie fungicydów „w ciemno” jest bowiem nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia,
ale co ważniejsze – bardzo szkodliwe dla ludzi
i środowiska. Dlatego też nie wolno tego robić
pod żadnym pozorem.
O wiele bezpieczniejszą bronią w walce
z chorobami grzybowymi jest profilaktyka.
Przestrzeganie jej zasad zapewnia roślinom
możliwie najkorzystniejsze warunki do wzrostu
i rozwoju, dzięki czemu stają się one silniejsze,
a przez to i odporniejsze na porażenie przez
różnego rodzaju patogeny. Innym powodem
przemawiającym za stosowaniem metod zapo-
Szara Pleśń na Pelargonii
biegawczych jest fakt, iż w wyniku choroby na
częściach roślinnych powstają nieodwracalne
zmiany. Dla przykładu – przebarwiony liść nigdy
nie wróci do swojego pierwotnego wyglądu, nawet po zastosowaniu najlepszych obecnie dostępnych na rynku środków chemicznych. Jednym ze sposobów na to, by roślina mogła dalej
CZY WIESZ, ŻE…Wywary ze skrzypu polnego
(w odpowiednim rozcieńczeniu) lub z czosnku pospolitego mogą być wykorzystywane w zapobieganiu
i zwalczaniu szarej pleśni. Z kolei rozcieńczony wyciąg z wrotyczu pospolitego ma zastosowanie w walce z grzybami rdzawnikowymi pojawiającymi się na
różnych roślinach ozdobnych.
pełnić swoją funkcję dekoracyjną, jest po prostu
jego usunięcie. Powstaje tylko pytanie: co jeśli
w wyniku choroby takich szpecących liści pojawi się więcej? Po usunięciu wszystkich roślina
na pewno nie będzie wyglądać atrakcyjniej...
Należy mieć świadomość, że nie zawsze metody zapobiegawcze są wystarczające i czasem
może pojawić się infekcja. Do najczęściej rozwijających się na roślinach chorób grzybowych
zalicza się szarą pleśń, plamistości liści i rdze.
W krótkiej charakterystyce poniżej uwzględniono również zgniliznę twardzikową, która w ogrodach ozdobnych nie jest tak powszechna, ale
może wyrządzić znaczące szkody.
Szara pleśń to choroba grzybowa, którą wywołuje patogen Botrytis cinerea. Może się ona
rozwijać na wszystkich częściach nadziemnych
roślin niemal przez cały okres wegetacyjny. Najbardziej podatne są jednak organy z uszkodzeniami mrozowymi lub spowodowanymi przez
szkodniki. W wyniku porażenia początkowo na
roślinach pojawiają się ciemnobrązowe plamy,
a następnie – charakterystyczny, szary nalot
zawierający łatwo przenoszone z wiatrem zarodniki. Innym objawem choroby może być
zamieranie liści, pędów bądź kwiatów, a w przypadku roślin iglastych – brązowienie i opadanie
igieł. Szara pleśń często obserwowana jest na
hortensjach, floksach, narcyzach, tulipanach,
różach, różanecznikach, daliach i świerkach.
W ochronie niektórych roślin ozdobnych przed
tą groźną chorobą można zastosować np. preparat SADOPLON 75 WP, który ma działanie
zapobiegawcze. Inne metody zapobiegania –
patrz 10 ZASAD.
Plamistości liści to powszechnie występujące choroby, których głównymi sprawcami są
m.in. grzyby z rodzaju Alternaria, Septoria czy
Ascochyta. Grzyby te, podobnie jak wspomniany
wcześniej Botrytis cinerea, rozwijają się przede
wszystkim na roślinach osłabionych. Powodują
powstawanie owalnych, najczęściej brązowych
plamek na liściach, co z czasem prowadzi do
ich zamierania i opadania. Plamistości często
pojawiają się na rododendronach, piwoniach,
Boni Protect Forte 6g
NOWOŚĆ
Walczy z chorobami
grzybowymi a dodatkowo
aktywuje odporność roślin
www.target.com.pl – Porady ogrodnicze
Aktywny składnik Boni Protect Forte, to dwa szczepy
pożytecznych grzybów, które zapobiegają infekcji
przez patogeny grzybowe i jednocześnie pobudzają mechanizmy odporności rośliny. Preparat szczególnie skuteczny w ochronie czereśni, wiśni i śliw
przed szarą pleśnią i moniliozą. Boni Protect Forte
z linii Natural działa w oparciu o naturalne procesy
i dodatkowo wspomaga wzrost roślin. Produkt może
być stosowany aż do samego zbioru. Jest bezpieczny w stosowaniu gdyż, nie pozostawia szkodliwych
pozostałości w owocach - jest bez okresu karencji.
Omni Protect 50g
NOWOŚĆ
Interwencyjne działanie w walce
z parchem jabłoni
www.target.com.pl – Porady ogrodnicze
Omni Protect to preparat o działaniu interwencyjnym
wykorzystujący aktywny składnik jakim jest węglan
potasu. Szczególnie skuteczny w walce z parchem
jabłoni – jak dotąd nie stwierdzono odpornych ras
na ten preparat. Jest niezwykle skuteczny w walce
z tą chorobą roślin. Działanie preparatu oparte jest
na naturalnych procesach i dodatkowo stymuluje on
także wzrost roślin. Jest bezpieczny w stosowaniu
gdyż, nie zostawia szkodliwych pozostałości w owocach – jest bez okresu karencji.
nr 3/2012 Pasja Ogrody
59
Fot. TARGET
10 zasad profilaktyki
chorób grzybowych
1. Kupując nowe rośliny, należy je dokładnie oglądać – sprawdzać, czy nie mają przebarwień lub
innych oznak wyraźnie wskazujących na chorobę.
3. Rośliny cebulowe w miarę możliwości należy
sadzić co roku w innym miejscu.
4. Powinno się unikać gęstego sadzenia roślin
ogrodowych i zwalczać pojawiające się w ich pobliżu chwasty.
5. Podlewając rośliny, lepiej nie kierować strumienia wody bezpośrednio na liście, gdyż wilgoć
sprzyja rozwojowi grzybów. Najlepiej podlewać
w godzinach porannych.
6. Rośliny ogrodowe należy regularnie zasilać
właściwie dobranymi nawozami (nie wolno ich
przenawozić azotem!).
7. Trzeba przeprowadzać regularne kontrole roślin
w ogrodzie, by móc jak najwcześniej wykryć pojawiające się na nich zmiany chorobowe.
8. Należy usuwać i niszczyć porażone liście, pędy,
a niekiedy i całe rośliny, by zapobiec przenoszeniu
choroby na zdrowe organy.
9. Trzeba usuwać z ogrodu obumarłe resztki roślinne, które są miejscem zimowania wielu szkodników i grzybów chorobotwórczych.
10. Decydując się na zastosowanie fungicydów
chemicznych, należy wybierać te o szerokim spektrum działania.
astrach i krzewach liściastych takich jak np. berberys, ligustr czy kalina. W zwalczaniu chemicznym plamistości liści roślin ozdobnych można
zastosować np. preparat POLYRAM 70 WG.
Dla róży szczególnie groźna jest czarna plamistość liści powodowana przez grzyba Diplocarpon. Choroba ta najczęściej pojawia się w czerwcu, zwłaszcza przy obfitych opadach deszczu.
Po zaobserwowaniu jej pierwszych objawów (lub
zapobiegawczo) powinno się wykonać oprysk,
np. fungicydem FALCON 460 SC. Zabieg na
ogół należy powtórzyć jeszcze 2–3-krotnie, ale za
każdym razem stosując inny preparat. Zapobieganie – patrz 10 ZASAD.
Rdze to choroby powodowane przez grzyby rdzawnikowe, które do pełnego rozwoju
potrzebują jednej (np. rdza róży) lub dwóch
roślin żywicielskich (np. rdza wejmutkowo-porzeczkowa). Na górnej stronie liści porażanych
gatunków pojawiają się małe, jasnożółte lub
pomarańczowe plamki. Od spodu widoczne są
60
Pasja Ogrody nr 3/2012
Rdza na Berberysie
natomiast charakterystyczne rdzawe zarodniki.
Czasem choroba prowadzi też do przedwczesnego zamierania i opadania liści, dlatego bardzo ważna jest tu ochrona roślin opierająca się
głównie na metodach zapobiegawczych. Mając
to na uwadze, należy unikać sadzenia gatunków
żywicielskich dla określonego rodzaju grzyba
w bliskim sąsiedztwie (patrz także 10 ZASAD).
W przypadku zauważenia pierwszych objawów
choroby na niektórych roślinach, można wykonać oprysk, np. preparatem BAYMAT ULTRA
0,015 AE w wygodnym do użycia sprayu. Środek ten działa również zapobiegawczo. Rdze
dosyć często pojawiają się na różach, fiołkach,
pelargoniach, porzeczkach, bukszpanach oraz
sosnach.
Zgnilizna twardzikowa jest powodowana
przez grzyba Sclerotinia sclerotiorum, który rozwija się na cebulach, bulwach oraz pędach wielu
roślin ozdobnych takich jak np. dalie, tulipany
czy ostróżki. Na porażonych organach tworzą
się wodniste plamy, a także biały nalot grzybni
z widocznymi czarnymi zarodnikami. W miarę
rozwoju choroby rośliny więdną i stopniowo zamierają. Takiemu zjawisku sprzyjają zwłaszcza
częste i obfite opady deszczu, a także przenawożenie azotem. Tak jak w przypadku pozostałych
chorób grzybowych, najlepszą i najbezpieczniejszą metodą walki ze zgnilizną twardzikową jest
profilaktyka (patrz 10 ZASAD…). Jeżeli jednak
na roślinach pojawią się zmiany chorobowe, powinno się je wykopać i spalić, gdyż porażonych
organów nie wolno przechowywać ani dodawać
do kompostu. Takie działanie ma również zapobiec rozsiewaniu się zarodników, które mogą
przetrwać w glebie kilka lat i zainfekować inne
rośliny. w
Rdza róży
Fot. TARGET
2. Nie powinno się przechowywać, a później sadzić cebul roślin ozdobnych z wyraźnymi objawami chorobowymi (np. zgniłych i przebarwionych).