Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia w

WEWNĘTRZNE SYSTEMY
ZAPEWNIANIA JAKOŚCI
KSZTAŁCENIA
Seminarium Bolońskie
(Kraków,
(Kraków 23.
23 02
02. 20
2012
12 rr.)
r.)
Janusz M. Pawlikowski, Ekspert Boloński
[email protected]
janusz m pawlikowski@pwr wroc pl
JMP
KONTEKST PROBLEMU JAKOŚCI
Trochę danych :
„Fala umasawiania studiów” przetoczyła się tak
tak::
USA : lata 60 – te
te;;
Kanada : lata 70 – te
te;;
Europa : lata 80 – te
te;;
Polska : lata 90 – te
Rok akad
akad..
uczelnie ogółem
uczelnie niepubliczne
1992//1993
1992
124
18
2010//2011
2010
443
330
Rok akad
akad..
studenci ogółem
w uczelniach niepublicznych (w tyś)
1990//1991
1990
ok.. 400
ok
ok.. 30
ok
2007//2008
2007
ok
ok.. 1 930
ok
ok.. 530

Ilu z tych studentów nadaje się na studia I, a ile na II stopnia ?
2
JMP
Co z tym wszystkim zrobić ?
Opinie są zgodne: jednolite studia magisterskie może podjąć i ukończyć w
terminie około 8 -12 % populacji maturzystów (w aktualnych warunkach
polskich jjest to liczba zbliżona do około 100 tysięcy).
p
y ę y)
Co zrobić z pozostałą grupą „chętnych” kandydatów liczącą ok. 350 tysięcy ? !
nie obniżając przy tym poziomu uzyskanego wykształcenia – kwalifikacji
osiągniętych na poziomie magisterium !!!
Jak przy tym unowocześniać (zreformować !) szkolnictwo wyższe? 
 Jak pogodzić aspiracje młodzieży z, dosyć powszechnym, słabym jej
przygotowaniem
t
i
d
do podjęcia
dj i studiów
t dió ?
 Jak pogodzić wymagania rynku pracy (teraz – europejskiego ! ) z obecnymi
kwalifikacjami uzyskanymi w procesie kształcenia na poziomie wyższym ?
3
JMP
J
Jakość
k ść k
kształcenia
t ł
i – o co tyle
t l hałasu
h ł
?
Od kilkunastu lat mamy więc w Polsce zupełnie nowe elementy sytuacji :
1. Umasowienie kształcenia
kształcenia,, w tym przede wszystkim na poziomie wyższym
(współczynnik skolaryzacji brutto w UE wynosi obecnie około 52 %; w Polsce podobnie
podobnie;; USA chcą
osiągnąć w najbliższym czasie współczynnik 75 % ! Dyskusja – co to jest szkoła wyższa ?)
?)..
2. Zaniknęła w trakcie kształcenia relacja
relacja:: mistrz – uczeń, która była ongiś gwarantem
„odwzorowywania
odwzorowywania mistrza
mistrza” , a więc i prawdopodobieństwa dobrej jakości wykształcenia
wykształcenia..
3. Pojawił się wyraźny trend w zarządzaniu uczelniami
uczelniami:: coraz mniej autonomii ;
„naruszanej” z zewnątrz, ale i od wewnątrz (!?)
4. Obniżył
y się
ę bardzo znacząco
ą p
poziom wykształcenia
y
kandydatów
y
na studia,,
przede wszystkim z przedmiotów ścisłych.
ścisłych.
5. W obecnym systemie finansowania uczelnie nie sprzyjają jakości kształcenia !
4
JMP
Jakość kształcenia – o co tyle hałasu ?
c. d.
Uwagi..
Uwagi
1. O ile można osiągnąć dobrą jakość „pojedynczego produktu” wytwarzanego jednostkowo
(np.. samochód Rolls
(np
Rolls--Royce,
Royce doktorat,)
doktorat ) o tyle w „produkcji
produkcji masowej
masowej” musimy stosować
normy jakości, przestrzegane „bez indywidualizacji”
indywidualizacji”.. Czy normy/standardy mogą zastąpić
indywidualną/osobistą dbałość o jakość produktu (np
(np.. ze strony promotora) ?
2. Ogromne znaczenie ma wybór „pola normowania
normowania”” – czy są nim parametry „wejścia”,
„wejścia”, czyli
warunki w jakich powstaje produkt,
produkt czy też parametry „wyjścia
wyjścia” , czyli cechy owego
produktu (lub obydwa)
obydwa).. Tutaj wybór jest oczywisty – a jednak w praktyce polskiego
szkolnictwa wyższego stosowane było tylko to pierwsze podejście !!!
3. Co można zrobić ? włączyć system zapewniania jakości kształcenia, jako ważny element,
do reformy europejskiego szkolnictwa wyższego zwanej Procesem Bolońskim
Bolońskim..
5
JMP
PODSTAWOWY CEL
PROCESU BOLOŃSKIEGO
Stworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego
Wyższego,,
EOSW (powiązanego z Europejskim Obszarem Badań
Naukowych, EOBN)
EOBN) w którym funkcjonować będą wspólnie
opracowane zasady
d organizacji
i
ji k
kształcenia
t ł
i na poziomie
i
i
wyższym;; z poszanowaniem instytucji i tradycji krajów
wyższym
uczestniczących w tym procesie
procesie.. Następnie - zwiększenie
atrakcyjności oraz konkurencyjności EOSW (plus EOBN) w
Europie i w całym świecie !
6
JMP
CELE DO ZREALIZOWANIA
W RAMACH EOSW
1. Kształcenie na wysokim poziomie studentów dla potrzeb
europejskiego ! i krajowych/regionalnych rynków pracy
pracy..
2. Przygotowywanie światłych obywateli demokratycznych państw,
aktywnie dbających o swój ciągły rozwój (w tym – edukacyjny).
3. Promowanie wysokiej mobilności studentów i pracowników oraz
wspieranie kształcenia ustawicznego („lifelong learning”, LLL)
LLL)..
7
JMP
NARZĘDZIA
Ę
REALIZACJI CELÓW
1. Europejska i Krajowe Ramy Kwalifikacji.
Kwalifikacji.
2. Studia
St di dwustopniowe
d
t
i
(t
(trzystopniowe)
(trzystopniowe).
t
i
).
3. Standardy i procedury zapewniania jakości kształcenia
kształcenia..
4. Punktowy
P kt
system
t
akumulacji
k
l ji i transferu
t
f
osiągnięć
i
i ć studentów
t d tó
i absolwentów (ECTS)
(ECTS)..
5. Suplement
S l
t do
d dyplomu
d l
6. inne
8
JMP
JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA
JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA OCENIANA MOŻE BYĆ JEDYNIE MIARĄ WZGLĘDNĄ !
Procedury ewaluacji jakości kształcenia :
 Przegląd (review, quality audit
audit));
 Ocena (assesment
assesment));
 Akredytacja (accreditation
accreditation)).
Ta ostatnia kontestowana często ze względu na skutki !
9
JMP
JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA
c. d.
1.
Przegląd: systematyczne sprawdzanie, czy działania na
Przegląd:
rzecz
jakości kształcenia oraz uzyskane rezultaty są zgodne z
planowanymi, a także czy rezultaty te są wykorzystywane
efektywnie
y
i odpowiednio
p
do p
przyjętych
yję y
założeń.
założeń.
2.
Ocena : skoncentrowane na konkretnej działalności (tutaj –
kształceniu)
a
u) o
orzekanie
a
o ja
jakości
o
tejj d
działalności
aa o
w odniesieniu
od
u do
postawionych przed nią celów
celów..
3.
Akredytacja : proces, w którym uczelnia zdobywa prawo
nadawania tytułów zawodowych i stopni naukowych lub
otrzymuje uznanie swych kwalifikacji do prowadzenia studiów
wyższych od kompetentnej władzy zwierzchniej.
zwierzchniej.
10
JMP
JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA
c. d.
ocena warunków i sposobów kształcenia;
kształcenia;
powinna być przeprowadzana regularnie w uczelni w ramach jej
wewnętrznego systemu zapewniania jakości, przez specjalnie powołany
zespół, zgodnie z opracowanym harmonogramem.
harmonogramem. Aktualnie ta ocena jest
jeszcze w Polsce praktycznie jedynym przedmiotem zainteresowania
różnych „ciał kontrolnych” !
ocena osiągniętych efektów kształcenia !
powinna być przeprowadzana przez UCZELNIE,
UCZELNIE ale tak naprawdę
dokonuje jej rynek pracy i to „na bieżąco”] jest ona jedynie naprawdę
ważną oraz niezależną od uczelni i ministerstwa !
→ ZATRUDNIALNOŚĆ
!
11
JMP
ZEWNĘTRZNY SYSTEM QA
podstawowe cele :
 wspieranie uczelni w działaniach dla poprawy QA;
QA;
 kontrola
uczelni
pod
kątem
poziomu
kształcenia, zgodnie ze standardami dla EOSW.
EOSW.
jakości
Dominacja jednego lub drugiego celu zależy głównie od
polityki danego państwa bądź też polityki całej Unii
Europejskiej.
E opejskiej.
Europejskiej
12
JMP
STANDARDY I WSKAZÓWKI
Bergen (maj 2005
2005)) :
[http:://www
[http
//www..vtu
vtu..dk]
„Standardy
S d d i wskazówki
k ó ki dotyczące
d
zapewnienia
i i jakości
j k ś i kkształcenia
ł
i w
EOSW”
„Europejskie
Europejskie standardy zewnętrznego zapewniania jakości szkolnictwa
wyższego”
„Europejskie
Europejskie standardy dotyczące agencji zewnętrznego zapewnienia
jakości”
13
JMP
OCENA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA
Kiedy dokonywana jest ocena jakości kształcenia, to :
 PAŃSTWO zawsze preferuje zgodność ze standardami przez siebie
ustanowionymi czyli na ogół formalną ocenę warunków studiowania
ustanowionymi,
studiowania;;
 SPOŁECZNOŚĆ AKADEMICKA odwołuje się przede wszystkim do
ocen środowiskowych, co jest bliskie ocenie sposobów kształcenia;
kształcenia;
 RYNEK reaguje głównie na sygnały od pracodawców, a oni sami
posługują się swoją/swoistą oceną jakości wykształcenia, czyli 
przede wszystkim efektami kształcenia.
kształcenia.
14
JMP
OCENA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA c. d.
Najważniejszy jest wewnątrzwewnątrz-uczelniany,
sformalizowany system
zapewniania jakości kształcenia
kształcenia, którego reguły są przestrzegane przez
WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW UCZELNI ! który prowadzi w efekcie do
powstania w uczelni KULTURY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA.
albowiem :
Podstawowe cele w strategicznym planie uczelni to osiągnięcie zakładanego w misji
poziomu (krajowego, europejskiego, światowego) doskonałości w trzech obszarach:
 badaniach naukowych oraz innowacyjności;
innowacyjności;
 kształceniu studentów oraz doktorantów;
doktorantów;
 administrowaniu uczelnią i w usługach wewnętrznych.
wewnętrznych.
15
JMP
OCENA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA c. d.
Dbałość o wysoki poziom kształcenia studentów obejmuje także:
 należyte warunki socjalne i materialne studiowania;
 dobre środowisko pracy nauczycieli akademickich i szanse na ich
dokształcanie dydaktyczne;
y
y
;
 stworzenie wewnątrz
wewnątrz--uczelnianego systemu wyraźnych zachęt
dla upowszechniania dobrych praktyk w nauczaniu).
16
JMP
STAN PRAWNY
Dot chc aso
Dotychczasowy
(p ed 18 marca
(przed
ma ca 2011 roku)
ok ) :
* brak regulacji ustawowej;
* Zapis w rozporządzeniu z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie
standardów kształcenia … (Dz. U. Nr 164, poz. 1166) :
§ 3.1. „Uczelnia jest zobowiązana do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia.
W tym celu tworzy wewnętrzny system zapewniania jakości.”
jakości ”
Aktualny :
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym po nowelizacji z dnia 18
marca 2011 roku ((Dz. U. Nr 84,, poz.
p
455))
„Art. 9, ust.3, pkt 3c : Minister … określi w drodze rozporządzenia … warunki
oceny programowejj … uwzględniając
l d i j … działanie
d i ł i wewnętrznego systemu
zapewniania jakości kształcenia w zakresie analizy efektów kształcenia.” 17
JMP
STAN PRAWNY
Aktualny (c
(c.. d.) :
„Art. 9, ust.3, pkt 4a : „Minister … określi w drodze rozporządzenia … warunki
oceny
y instytucjonalnej
y
j
j … uwzględniając
gę
ją … funkcjonowanie
j
i doskonalenie
systemów zapewniania jakości kształcenia.”
Art. 66, ust. 2, pkt 3a : „Rektor … sprawuje nadzór nad wdrażaniem i
doskonaleniem uczelnianego systemu zapewniania jakości kształcenia.”
Art. 132, ust. 1, 2 i 3 :
ust. 1 : „Wszyscy nauczyciele akademiccy podlegają okresowej ocenie …”
ust. 2 : „Oceny dokonuje podmiot wskazany w statucie uczelni … . Kryteria
oceny oraz tryb jej dokonania … określa statut.
statut ”
ust. 3 : „Podmiot … przy dokonywaniu oceny nauczyciela akademickiego …
uwzględnia ocenę przedstawioną przez studentów i doktorantów, po
zakończeniu każdego cyklu zajęć dydaktycznych. Zasady dokonywania tej
oceny i sposób jej wykorzystania określa statut uczelni.”
18
JMP
STAN PRAWNY
Akt aln (c
Aktualny
(c.. d.) :
Rozporządzenie z dnia 29 września 2011 roku w sprawie warunków
oceny programowej i oceny instytucjonalnej (Dz. U. Nr 207, poz.
1232)
§ 2, pkt 3 : „Ocena programowa obejmuje ocenę … funkcjonowania
wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia – w zakresie analizy
efektów kształcenia i jego działania na rzecz doskonalenia programu
kształcenia.”
k t ł
i ”
§ 2, pkt 7 : „Ocena instytucjonalna obejmuje ocenę … funkcjonowania
wewnętrznego
t
systemu
t
zapewniania
i i jjakości
k ś i kształcenia,
kształcenia
k t ł
i , w tym
t
jego
j
konstrukcji i oddziaływania na doskonalenie jakości kształcenia.”
19
JMP
STAN PRAWNY
Akt aln (c
Aktualny
(c.. d.) :
Rozporządzenie z dnia 5 października 2011 roku w sprawie
warunków p
prowadzenia studiów na określonym
y kierunku i
poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 243, poz. 1445)
§ 9,
9 pkt 1 : „Jednostka
Jednostka organizacyjna uczelni może prowadzić studia … jeżeli …
9) wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia,
kształcenia,
uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na
prowadzonym kierunku studiów.
studiów.”
§ 9, pkt 2 : „Jednostka organizacyjna uczelni, która rozpoczyna kształcenie na
nowym kierunku studiów, powinna …
2) wdrażać wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia,
kształcenia,
uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na
prowadzonym
p
o ad o y kierunku
e u u studiów,
stud ó , od dnia
d a rozpoczęcia
o poc ęc a kształcenia
s ta ce a na
a
danym kierunku studiów.”
20
JMP
STAN PRAWNY
Aktualny (c
(c.. d.) :
§ 11
11, pkt 1 : „Wewnętrzny
Wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia uwzględnia w
szczególności wszystkie formy weryfikowania efektów kształcenia na
poszczególnych kierunkach studiów, osiąganych przez studenta w zakresie
wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych,
społecznych, oraz oceny dokonywane
przez studentów … oraz wnioski z monitorowania kariery zawodowej
absolwentów uczelni.”
uczelni.”
§ 11, pkt 2 : „Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni …
przedkłada
dkł d na k
koniec
i roku
k akademickiego
k d
i ki
radzie
d i ttejj jjednostki
d
tki ocenę efektów
f któ
kształcenia, która stanowi podstawę doskonalenia programu kształcenia.”
21
JMP
OCENY PKA
Oceny dokonywane przez Polską Komisję Akredytacyjną będą oparte
na w/p rozporządzeniu z dnia 29 września 2011 oraz uchwałach PKA
*Nr 961/2011 z dnia 24 listopada 2011 roku, dotyczącej oceny
programowej;
*
*Nr
962/2011
/
z dnia
d
24 listopada
l
d 2011 roku,
k d
dotyczącej oceny
instytucjonalnej.
Podstawowe
d
elementy
l
oceny programowej to, między
d innymi :
1. Warunki prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu;
2 Funkcjonowanie WSZJK (w zakresie analizy efektów kształcenia) oraz jego
2.
oddziaływanie na doskonalenie programu kształcenia;
3. Dostosowanie efektów kształcenia do potrzeb rynku pracy;
4. Odniesienie efektów kształcenia dla kierunku do opisanych
p
y
w KRK,,
przypisanie punktów ECTS;
22
5. Zarządzanie procesem dydaktycznym.
JMP
OCENY PKA
c. d.
Podstawowe elementy oceny instytucjonalnej to, między innymi :
1 Związek strategii rozwoju wydziału ze strategią rozwoju uczelni;
1.
2. Funkcjonowanie WSZJK, w tym jego konstrukcja i oddziaływania na
doskonalenie jakości kształcenia;
3. Jakość p
procesu kształcenia na studiach doktoranckich oraz podyplomowych
p yp
y
prowadzonych na wydziale;
4. Współpracę z otoczeniem społeczno – gospodarczym.
W obu
b ocenach
h PKA b
będzie
d i uwzględniać
l d i ć:
1. Stopień umiędzynarodowienia studiów oraz (ew.) międzynarodową
współpracę w zakresie badań naukowych;
2. Wyniki poprzednich ocen PKA.
23
JMP
TWORZENIE SYSTEMU
WSZJK nie
i może
ż b
być
ć organem kontrolnym
k t l
anii dodatkową
d d tk
„naroślą
śl
biurokratyczną”, ograniczającą kreatywność pracowników.
Tworzony WSZJK powinien być narzędziem podnoszenia jakości
kształcenia i objąć wszystkie etapy i aspekty procesu
dydaktycznego od misji i strategii uczelni oraz wydziałów,
dydaktycznego,
wydziałów poprzez
projektowanie programu kształcenia i programu studiów oraz
sporządzania odpowiedniej dokumentacji aż do monitorowania
realizacji tego procesu.
W
1.
2.
3.
szczególności powinien objąć trzy podstawowe elementy:
Proces nauczania i uczenia się.
Pracowników dydaktycznych oraz ich doskonalenie.
Usługi.
24
JMP
Na te elementy składają się, między innymi:
innymi:
Ad 1.
• Sformalizowane i transparentne procedury rekrutacji na wszystkie
stopnie kształcenia
kształcenia..
• Coroczna ocena wszystkich prowadzonych zajęć,
zajęć w tym przypisanych im
efektów kształcenia i ich zgodności z KRK
KRK..
• Funkcjonowanie „Centrum Dokształcania Nauczycieli”, oferującego
szkolenia i inne formy pomocy pracownikom dydaktycznym.
dydaktycznym.
• Uruchomienie wewnątrzuczelnianych grantów dla innowacji w obszarze
metod i technik nauczania.
nauczania.
• System nagród rektora, dziekanów etc
etc.. za wyraźnie wyróżniającą się
działalność dydaktyczną
dydaktyczną..
Ad 2.
• Sformalizowana i transparentna procedura zatrudniania nauczycieli
dydaktycznych..
dydaktycznych
• Coroczna analiza stanu „zasobów ludzkich” w dydaktyce i program
doskonalenia (nie tylko szkolenie z BHP)
BHP)..
• D
Dokształcanie
k t ł
i personelu
l
administracyjnego
d i i t
j
d i ł j
działającego
w obszarze
b
nauczania, w tym dziekanów, dyrektorów instytutów, (etc.
(etc.).
25
JMP
Ad 3.
• Zintegrowany system usług dla studentów, obejmujący biuro rekrutacji,
biuro doradztwa w zakresie studiów i karier,
karier biuro współpracy z zagranicą,
zagranicą
biuro opieki socjalnej, etc.
etc.
• Monitorowanie karier absolwentów uczelni.
uczelni.
• System
y
informatyczny
y
y g
gromadzący
ą y i p
przetwarzający
ją y wszelkie informacje
j
„z zewnątrz” dotyczące ocen działalności
ś uczelni w zakresie kształcenia i
badań naukowych, w tym oceny płynące z rynku pracy
pracy..
Szczegółowe zadania WSZJK obejmują dwa obszary
obszary::
 Obszar zarządzania procesem dydaktycznym
dydaktycznym;;
 Obszar warunków prowadzenia studiów
studiów..
W obu można wyróżnić kilkanaście podstawowych zadań
zadań..
(przykłady z projektu dla PWr
PWr))
26
JMP
ORGANIZACJA SYSTEMU
Senat uczelni powołuje:
powołuje:
 Uczelniany Zespół ds
ds.. Jakości Kształcenia
Kształcenia;;
 Wydziałowe Zespoły ds.
ds. Jakości Kształcenia;
Kształcenia;
 Uczelniane Biuro ds.
ds. Jakości Kształcenia wraz z Pracownią analiz i
przetwarzania danych
danych..
Podstawowe zadania zespołu uczelnianego to
to::
- Ustalanie harmonogramów i sposobów realizacji zadań WSZJK
WSZJK;;
- Zatwierdzanie wzorów ankiet i analiza ich wyników na poziomie uczelni
uczelni;;
- Opracowanie formularza oceny własnej jednostek organizacyjnych oraz analiza
informacji uzyskanych tą drogą
drogą;;
- Sporządzanie
S
d
i rocznego sprawozdania
d i ze stanu
t
j k ś i kształcenia
jakości
k t ł
i w uczelni
l i oraz
jego rozpowszechnianie
rozpowszechnianie;;
- Przedkładanie rektorowi wniosków płynących z w/w sprawozdania oraz propozycji
działań w zakresie poprawy jakości kształcenia
kształcenia;;
- Monitorowanie zgodności
ś działań
ń dot
dot.. jakości
ś kształcenia w uczelni ze stanem
prawnym oraz wytycznymi PKA.
PKA.
27
JMP
ORGANIZACJA SYSTEMU
-
c. d..
Ocena związku kierunku studiów oraz strategii rozwoju wydziału prowadzącego ten
kierunek ze strategią rozwoju uczelni i z jej misja
misja.. Tej oceny dokonuje się na
etapie tworzenia bądź przekształcania kierunku studiów
studiów..
Analiza i ocena stopnia zgodności EK opracowanych w uczelni dla każdego kierunku
z EK opisanymi w KRK dla odpowiedniego obszaru wiedzy/kształcenia na bieżąco)
bieżąco)..
Podstawowe zadania zespołu wydziałowego to
to::
- Analiza, monitoring oraz ocena przebiegu realizacji programów kształcenia oraz
programów
p
g
iip
planów studiów,, w tym
y stopnia
p
osiągnięcia
ąg ę
przez studentów
p
zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji stopnia ich
osiągnięcia
osiągnięcia..
- Analiza sposobu przypisywania punktów ECTS do poszczególnych modułów
kształcenia
kształcenia, w tym udziału studentów w tym procesie
procesie..
- Ocena spełniania wymagań dotyczących minimum kadrowego i kwalifikacji
nauczycieli akademickich, dla każdego kierunku studiów
studiów..
- Sporządzanie
p
ą
sprawozdania
p
z oceny
y własnejj wydziału/jednostki
y
j
- Opracowywanie i przedstawianie Radzie Wydziału/jednostki propozycji działań na
rzecz doskonalenia jakości kształcenia
kształcenia..
Do podstawowych zadań biura wraz z pracownią należy obsługa administracyjna,
administracyjna
opracowywanie ankiet i innych form pozyskiwania informacji oraz przetwarzanie tych
informacji, a także wspomaganie wszelkich działań na rzecz jakości kształcenia
kształcenia.. 28
JMP
uwagi końcowe
ń
 WSZJK „schodzi” na poziom wydziału !
 Pojawia się wiele nowych obowiązków, którym będzie musiała sprostać
administracja (głównie wydziałowa) oraz w części pracownicy
dydaktyczni.. To jest cena za dużo większą samodzielność uczelni
dydaktyczni
uczelni..
 Nacisk w edukacji musi być położony na „parametry wyjścia
wyjścia”” czyli efekty
kształcenia osiągnięte przez absolwenta, a nie na „parametry wejścia”
wejścia” czyli
warunki i sposoby jego kształcenia.
kształcenia.
 Jest mniej istotne w jaki sposób student osiągnął zaplanowane efekty
kształcenia, a znacznie ważniejsze jest, czy je osiągnął ; czyli akcent na
EGZAMINOWANIE A NIE NAUCZANIE,
EGZAMINOWANIE,
NAUCZANIE PANOWIE I PANIE !
29