docDoradca zawodowy modele, scenariusze, et[...]
download 
Reklamacja Transkrypt
Doradca zawodowy modele, scenariusze, et[...]
dr Magdalena Barańska 1 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego SKRYPT DORADCA ZAWODOWY modele, scenariusze, warsztat pracy, etyka zawodowa: DORADCA ZAWODOWY Doradca zawodowy - udziela pomocy w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową, a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego..." (klasyfikacja zawodów MPiPS, Grupa Wielka 2 SPECJALIŚCI, nr 242304: DORADCA ZAWODOWY). 242304 Udziela pomocy młodzieży, bezrobotnym i poszukującym pracy, a także osobom niepełnosprawnym, w planowaniu i rozwoju kariery zawodowej; w wyborze odpowiedniego poziomu i kierunku dalszego kształcenia, odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, stosując indywidualne i grupowe metody sprzyjające samopoznaniu i nabywaniu wiedzy o świecie Synteza: zawodów; współpracuje z pracodawcami w doborze kandydatów do pracy, publicznymi służbami zatrudnienia innymi instytucjami rynku pracy oraz organizatorami kształcenia i szkolenia zawodowego; prowadzi odpowiednią dokumentacje osób zgłaszających się po poradę, ocenia jakość i kontroluje skuteczność wykonywanych usług doradczych. • • • • Zadania zawodowe: • • • • • wykonywanie badań zainteresowań, zdolności i kompetencji społecznych z wykorzystaniem standaryzowanych metod w celu dokonania diagnozy umiejętności i możliwości zawodowych różnych grup klientów; gromadzenie, opracowywanie i aktualizowanie i zarządzanie informacją edukacyjną i zawodową z uwzględnieniem nowoczesnych nośników i form przekazu informacji zgodnych z potrzebami rynku pracy (internetowe bazy danych, programy komputerowe, filmy itp.); prowadzenie z młodzieżą i dorosłymi zajęć warsztatowych sprzyjających planowaniu kariery zawodowej i aktywnemu poszukiwaniu zatrudnienia; udzielanie, we wszystkich obszarach działania, porad indywidualnych i grupowych ułatwiających wybór zawodu, podjęcie lub zmianę zatrudnienia oraz zmianę kwalifikacji zawodowych wykorzystując w tym celu badania specjalistyczne; psychologiczne, pedagogiczne i lekarskie; przekazywanie informacji edukacyjnej i zawodowej w młodzieży, bezrobotnym i osobom poszukującym pracy w formie zajęć grupowych i indywidualnych konsultacji; udzielanie konsultacji nauczycielom i rodzicom, których dzieci podejmują decyzje edukacyjne i zawodowe; prowadzenie dokumentacji osób zgłaszających się po poradę do doradcy zawodowego; udzielanie informacji i współpraca z pracodawcami na lokalnym rynku pracy w zakresie doboru kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych oraz dotyczących restrukturyzacji zatrudnienia; badanie i kontrola skuteczności usług doradczych; 1 dr Magdalena Barańska 2 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego • • • Dodatkowe zadania zawodowe: • • • • doskonalenie jakości usług poradnictwa zawodowego poprzez udział w szkoleniach, konferencjach, seminariach; współpraca ze wszystkimi instytucjami rynku pracy oraz szkołami i placówkami kształcenia i szkolenia zawodowego w celu doskonalenia własnego warsztatu doradczego. organizowanie i uczestnictwo w targach edukacyjnych, giełdach zawodów oraz „dniach otwartych” w różnych placówkach edukacyjnych; tworzenie własnych baz danych i prezentacji multimedialnych na użytek świadczenia usług multimedialnych; sporządzanie opisów zawodów i stanowisk pracy, którymi zainteresowani są potencjalni klienci; prowadzenie niepublicznych placówek doradztwa zawodowego. źródło: http://www.psz.praca.gov.pl/klasyfikacja_zawodow/index.php?klasyfikacja_zawodow_id=1227 Cechy profesjonalnego doradcy zawodowego: źródło: Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa, Warszawa 2011 świadomość własnych potrzeb, motywów, uprzedzeń tak, aby nie wpływały one na jakość pracy, szacunek dla różnic indywidualnych i społecznych, wiara w możliwość jednostkowego rozwoju, szacunek dla autonomii klienta, profesjonalizm (wiedza, odpowiedzialność i świadomość ograniczeń roli doradcy), aktywne zainteresowanie i pozytywne nastawienie do przemian społecznoekonomicznych, otwartość na nowe cele oraz chęć stałego podnoszenia własnych kwalifikacji. 2 dr Magdalena Barańska 3 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego Scenariusze działania współczesnych doradców źródło: Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa, Warszawa 2011 MISTYK Jego powołaniem jest niesienie ludziom pomocy w pogłębianiu zrozumienia sensu ich życia, budowanego przez nich samych, bazowanie na związku między wewnętrzną istotą a miejscem człowieka w świcie, Przekonuje wspomaganych, że są panami własnego losu i mogą a nawet powinni dokonywać samodzielnych wyborów, Korzysta z literatury pięknej, Biblii, mitologii, przypowieści i wierzeń kultury Wschodu, całe życie ludzkie to ciągłe zmaganie się z trudnościami i człowiek powinien opanować sposoby skutecznego opanowywania rzeczywistości, kontakt ze wspomaganym ma charakter dialogiczny, nacechowany troską i dbałością, ową dbałość cechuje: odwracalność – konstruowanie równoważnego układu „Ja – Ty”, niezastępowalność – każda osoba jest jedyna w swoim rodzaju, ani doradca nie może się wyręczać nikim w pracy, podobieństwo – wyraża się w szacunku do siebie w dbałości o drugiego, dąży do autentycznego spotkania, stara się otworzyć radzącego się na wartości wyższe, szersze spojrzenia na świat, niedoraźnie, podejście egzystencjalne najczęściej jest cichym, cierpliwym i pełnym zrozumienia dla innych słuchaczem, „spowiednikiem”, „zwierciadłem duszy” wnikliwie wsłuchującym się w ludzkie cierpienia, pomocnikiem w usuwaniu wewnętrznych niezgodności wzbudzających uczucie niepokoju sumienia, winy, rozdrażnienia, czy nawet poczucia nieadekwatności życia, scenariusz mistyka – oparty jest na strategii bardzo głębokiego wspólnego ze wspomaganym wnikania we własne przeżycia, strategii spotkania „Ja – Ty” umożliwiającej całościowe wsparcie duchowe człowieka na jego życiowej drodze, Spełnienie pomocy – dokona się wtedy, gdy zmieni się sposób życia klienta na bardziej wartościowy, godny, szlachetny, sensowny, bądź gdy nada inne znaczenia zachodzącym w jego życiu zdarzeniom, dokonywanym wyborom, podejmowanym działaniom. OPTYMISTCZNY PRAKTYK Stara się koncentrować na dobrych stronach życia, Nie wnika w głębokie przeżycia jednostki, bardziej dba o jej doraźny komfort psychiczny, Uważa, że człowiek ma znikomy wpływ na swój los, dlatego trzeba mu oszczędzić jak najwięcej cierpień, Zazwyczaj podsuwa gotowe rozwiązania problemów, minimalizuje złe przeżycia, okazuje życzliwość, zainteresowanie, współczucie (pomaga znaleźć pracę, zdobyć zasiłek, opieka medyczna) Stosuje strategie wypierania przeszłości, koncentrowania się na tym co „tu i teraz”, co obecne, widoczne, łatwo uchwytne i pozytywne Powierzchowny aczkolwiek ciepły, pełen wyrozumiałości stosunek do klienta, spłyca działania doradcze, terapeutyczne, gdyż zamiast wczuć się w przeżycia innych, wolą stosować dziecinne bagatelizowanie, czas goi rany – więc zaprzeczenia, okłamywanie siebie, jeśli prowadzą do pozytywnych efektów są wskazane Kierują się kryteriami emocjonalnymi, lubią pracować z ludźmi, które bezkrytycznie im ufają i uważają ich za swoich idolów 3 dr Magdalena Barańska 4 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego Taki doradca stara się zapewnić innym uczucie ulgi, uwolnienia od problemów, choćby na jakiś czas Mało troszczy się o społeczne funkcjonowanie klientów, o ich produktywność w organizacji czy grupie, a bardzie o wzbudzanie w nich poczucia, że są akceptowani, kochani, bezpieczni, że się samorealizują, samospełniają Spełniają oczekiwania klientów, chroniąc ich indywidualność, umniejsza ich wrażliwość na potrzeby innych, co może prowadzić do osamotnienia Taka krótkowzroczna pomoc, może być moralnie wątpliwa, ale jest potrzebna na pierwszych etapach pracy z klientem przed dokonywaniem głębszych zmian a także potrzebna w obliczu ciągłej zmienności otoczenia, która wymaga elastyczności, mobilności i życia w napięciu, Znajduje popyt na „rynku pomocy” PRAGMATYK Wnikliwie śledzi, zdecydowanie i precyzyjnie ocenia otaczającą go rzeczywistość, jest przeciwieństwem optymistycznego praktyka Jego scenariusz działania – to chłodne intelektualne kalkulacje codo szans i ryzyka podejmowanych kroków + poszukiwanie skutecznych strategii Koncentruje się na odkrywaniu mechanizmów zachowania się ludzi wobec zjawisk zakłócających ład społeczny, poszukuje narzędzi profesjonalnych rozwiązań oraz doskonali umiejętności zawiązane z prowadzeniem rozmowy, budowaniem kompromisu, stawianiem diagnozy, Poradnictwo traktuje jako rodzaj nieformalnego uczenia się sytuacyjnego: towarzyszącego działaniom w sytuacjach codziennych dostarczającego wiedzy przydatnej w podobnych sytuacjach życiowych będącego efektem sposobu myślenia i działania wszystkich uczestników sytuacji będącego integralną częścią sytuacji, w której się odbywa wychodzi z założenia, że ludzie nie znoszą na dłuższą metę stanu niepewności i potrzebują pomocy w jej rozwianiu, czego podstawą jest dobrze postawiona diagnoza za pomocą wielostronnego badania: psychologicznego, medycznego, antropometrycznego (skuteczne rozwiązania znane są nauce, nie laikom) często wykorzystuje modelowe „ekspertyzy”, które ustalają technologiczną normę rozwiązań, podaje wykaz problemów i ich klasyfikację, dokonuje oceny idei, którymi kieruje się wspomagany uważa, że wyjście z sytuacji problemowej jest obowiązkiem każdego i aby to zrobić dobrze musi skorzystać z pomocy doradcy w dobrym zdefiniowaniu problemu, w przeciwnym razie radzący się będzie oskarżony o brak dobrej woli, odpowiednich kwalifikacji lub ignorancję, problemy powinny być rozwiązywane szybko, natychmiast „instant” dopuszcza możliwość wykorzystywania najnowszych rozwiązań techniki: nowa generacja komputerów, symulacja rozmowy, generowanie możliwych rozwiązań NEGOCJATOR pomaga ludziom układać się z rzeczywistością i osiągać zarówno wewnętrzny, jak i zewnętrzny konsensus przeżyć i zachowań, podstawą społecznego i osobistego współżycia jest prowadzenie autentycznego dialogu na wszystkich szczeblach i sferach społecznych 4 dr Magdalena Barańska 5 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego prowadzenie dialogu wymaga doskonalenia umiejętności słuchania, odkrywania i komunikowania swoich przeżyć sądów, odsłaniania się, gdzie dialog może być łebskim wnikaniem w problemy a także powierzchownym dyskusją będącą punktem zapalnym do dalszego działania stara się zdobywać przede wszystkim kwalifikacje tzw. miękkie: interpersonalno – organizacyjno – komunikacyjne. Jest katalizatorem zmian poglądów ludzi, zamiarów, nastawień Bardzo uwzględnia niejednoznaczność otaczającego nas świata, dopuszcza przedstawienie innej prawdy, rozwiązań niż wypracowane przez niego Często kieruje się racjami konwencjonalnymi, ale potrafi analizować stany emocjonalne i korzystać z naukowych osiągnięć Chętnie pomaga osobom aktywnym życiowo, otwartym na dialog, swoje poglądy przekazuje w sposób perswazyjny, lecz nie narzuca, poddaje wielostronnemu oglądowi sytuację problemową i doszukuje się dobrych i złych stron Mimo posiadania własnych poglądów i sądów, nie zamyka się w swej wiedzy i dopuszcza możliwość jej modyfikowania Negocjator nie tylko koncentruje się na osobie wspomaganej co na problemie, cała reszta stanowi tylko kontekst dialogu EDUKATOR Jego społecznym powołanie jest uczenie innych radzenia sobie z problemami, które we współczesnej niejasnej rzeczywistości społecznej znacznie się skomplikowały Niesie pomoc nie tylko jednostkom, ale i grupom, organizacjom a nawet szerokim kręgom społecznym, tworząc wspólne dzieło porządkowania społecznego świata W odniesieniu do grup stosuje: warsztaty edukacyjne, burzę mózgów, grupowe rozwiązywanie problemów, zespołową analizę projektów, efekt: myślowe i emocjonalne procesy konstrukcyjne, wspomagające porządkowanie i rozwiązywanie problemów Edukator pracuje z innymi bezpośrednio lub za pośrednictwem różnych mediów: czasopism specjalistycznych, audycje radiowe i telewizyjne, poradniki książkowe, literatura popularna Ponieważ kontakt ze wspomaganym nie jest zawsze bezpośredni, doradca stosuje często jednoznaczne wskazówki, podaje przepisy działania, wytycza kierunki postępowania Edukator kieruje się na ogół kryteriami racjonalnymi, ale docenia również sferę emocjonalną, uważa, że człowiek może nauczyć się rozwiązywania swoich problemów lub gdy jest to niemożliwe nauczyć się z nimi żyć – samodzielne dochodzenie do wiedzy klientów Tego typu poradnictwo skłania jednostki do dystansowania się wobec siebie, umiejętności krytycznego i refleksyjnego spojrzenia na swoją osobę, podejmowania edukacji ustawicznej, gdzie źródłami wiedzy może być każda sytuacja społeczna, interakcja z innymi ludźmi Doradca kieruje się przekonaniem, że w sytuacji społecznego nieładu lepsze własne rozumienie wydarzeń oraz znajomość rozumienia ich przez innych pozwalają łatwiej radzić sobie z codziennymi problemami 5 dr Magdalena Barańska 6 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego ŁĄCZNIK Stara się z ogólnego nieładu wyodrębnić swoisty mikroświat ludzi współżyjących ze sobą w środowisku zamieszkania, stara się wzmocnić lokalny kapitał społeczny Pełni bardzo ważną funkcję środowiskową: zespala ze sobą jednostki i organizacje (Pedagogika społeczna H. Radlińska, integrowanie środowiska poprzez pracę kulturalną) mogą to być łącznicy lokalni (mieszkający w danym środowisku) lub z zewnątrz, zajmujący stanowisko ze względu na posiadane kwalifikacje, profesjonalni i nieprofesjonalni – pracownicy socjalni, kierownicy biur karier, kierownicy instytucji kultury itp. łącznik pracuje na ogół w terenie, prowadzi w środowisku wywiady niestandaryzowane a oparte na partnerskim dialogu, bez dystansu, z pełnym zaangażowaniem udzielając pomocy opierają się na rozwiniętej sieci osobistych stosunków, a nie na formalnych zaleceniach, gdyż są mocno zakorzenieni w środowisku często są członkami różnych organizacji i stowarzyszeń, wzmacniają lokalne więzi społeczne może być doradca łącznik, który stara się o stworzenie pozytywnego wizerunku danego zakładu pracy w środowisku stosując tzw. outplacement, który polega na udzielaniu pomocy zwolnionym pracownikom w jak najszybszym znalezieniu nowej pracy oraz obejmuje takie działania jak: analiza rynku pracy w regionie, szkolenie zwolnionych, wsparcie po utracie pracy, pomoc w podjęciu decyzji zawodowej. W swoim działaniu przypomina trochę optymistycznego praktyka, który stara się trochę zatuszować braki i negatywne strony życia klientów, pocieszać ich oraz budzić i podtrzymywać w nich wiarę, że będzie lepiej CYNIK Doskonale zdaje sobie sprawę ze zgubnych dla większości ludzi skutków panującego nieładu społecznego i stara się tę wiedzę wykorzystać Jest przykładem osoby, która na wolnym rynku poradnictwa chce osiągnąć polityczne, społeczne lub ekonomiczne zyski z wiedzy (nauka, badania, media) definiujące i interpretujące współczesne zagrożenia Doradca zdaje sobie sprawę, iż ludzie często znajdują się w sytuacji niepewności i bezradności, muszą korzystać z wyspecjalizowanej pomocy doradców Doradca „łowiąc klienta” udowadnia niezbędność swojej pomocy, stosuje najnowocześniejsze metody i narzędzia – profesjonalizm: testy, aparatura, wzory, stara się udokumentować swoje kompetencje licznymi dyplomami, certyfikatami Podejmując działanie poradnicze dba przede wszystkim o zachowanie swojego dobrego wizerunku, dlatego nie waha się ubezwłasnowolnić klienta Może być dualistyczny: pomagać pracodawcy usprawniać produkcję (zwolnienia) i jednocześnie bezrobotnym, w momencie zatrudnienia w zakładzie pracy Uważa że świat za szybko się zmienia i trudno przewidywać, dlatego chwyta życie na gorąco, jego podejście do pełnionych zadań jest nasycone sceptycyzmem, brakiem wiary w możliwość dokonywania większych lub głębszych pozytywnych zmian, zwątpieniem w istnienie sensownego sprawstwa, przeświadczeniem o możliwości przeprowadzania jedynie powierzchownej, doraźnej pomocy Scenariusz cynika może mieć dwojakie źródła i następstwa: jest wyrazem frustracji doradców zdających sobie sprawę z własnej bezsilności wobec przyczyn ludzkich problemów – cynik anomijny 6 dr Magdalena Barańska 7 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego jest wyrazem „chwytania okazji” w celu osobistego zaistnienia w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym, zdobycia osobistej satysfakcji z posiadania przewagi nad słabszym klientem, który potrzebuje rady – cynik gracz MODELE DZIAŁANIA WSPÓŁCZESNYCH DORADCÓW ZAWODOWYCH źródło: Wojtasik B., Warsztat doradcy zawodu. Aspekty pedagogiczno - psychologiczne , Warszawa 1997 Doradca EKSPERT: (wybór zawodu dla klienta) – gł. Zadanie poradnictwo dyrektywne, ekspert ma dużą wiedzę i doświadczenie, radzący się wykonuje polecenia i instrukcje, odpowiedzialność za poradę ponosi ekspert, środki działania: kwestionariusze ankiet, wywiadów, testy papierowe i przyrządowe, instrukcje, środki niematerialne: wiedza zawodowa, doświadczenie życiowe, umiejętność komunikowania się i przekonywania (instrukcje, wskazówki). Najlepszy – psycholog pracy. Ekspert powinien: mieć dużą wiedzę psychologiczno – pedagogiczną, socjologiczną, zawodoznawczą, mieć umiejętność nawiązywania kontaktu, słuchania, specyfika działań: informowanie, badanie (diagnozowanie), przewidywanie, przekonywanie. Dla kogo jest potrzebny? Niedojrzałość, młody wiek uczniów Doradca INFORMATOR: jest przede wszystkim nadawcą (mogą być doradcy profesjonalni i nieprofesjonalni, powinien posiadać wiedzę o swoich odbiorcach: ich potrzeby, zainteresowania, dostosowanie do wieku i etapu podejmowania decyzji, musi być kompetentny, lubiany i ceniony przez odbiorców (mieć ich zaufanie), środki niematerialne: wiedza o szkołach, zawodach, rynku pracy, specyfika działania: gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i przekazywanie informacji, od stopnia oraz rzetelności poinformowania zależy stanowczość, trwałość oraz konkretność decyzji odbiorców, w części odpowiedzialny za decyzję odbiorcy, gdyż zależy to od rzetelności informacji (zagadnienie informacji zawodowej – następne zajęcia). Doradca KONSULTANT: wywodzi się z koncepcji poznawczej, jest tzw. poradnictwem dialogowym, tu oba podmioty: doradca i radzący się wykazują aktywnością, poszukiwaniem, tylko doradca ma większą wiedzę i doświadczenie, specyfika działań: przekazywanie, analiza wiedzy (informacji) dotyczącej zawodów i osoby radzącej się, środki działania: testy, wywiady, informatory, filmy oraz wiedza życiowa, intuicja, doświadczenie, życzliwość, empatia, istnieje tu współodpowiedzialność za podejmowane decyzje. Autorzy jak: W. Rachalska i B. Wojtasik twierdzą, iż najbardziej poszukiwanym modelem doradcy jest właśnie konsultant, gdyż spełnia różnorodne oczekiwania różnych klientów. Dodatkowo pomoc w formie rozmowy, konsultacji, pobudza do działania, refleksji, poszukiwania informacji, osobę radzącą się, co jest bardzo korzystnym zjawiskiem. Doradca SPOLEGLIWY OPIEKUN: elementy poradnictwa dialogowego oraz liberalnego. Termin spolegliwego opiekuna stworzył Tadeusz Kotarbiński i oznacza on kogoś, na kim można polegać, kto jest pewnym oparciem w trudnych okolicznościach, jest usposobiony życzliwie do innych, ma dobre serce, jest wrażliwy na cudze potrzeby, umie panować nad sobą i wykazuje inicjatywę. Specyfika działania: nie poucza, nie rozkazuje, jest jak starszy kolega lub brat, sugeruje rozwiązania, podsuwa propozycje, stymuluje. Radzący się jest tutaj aktywnym podmiotem, inicjatorem własnych działań i poszukiwań a doradca wpiera, podtrzymuje działania i stymuluje pozytywną wiarę w siły klienta. Między doradcą a radzącym się musi 7 dr Magdalena Barańska 8 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego wytworzyć się atmosfera zaufania, otwartości, życzliwości, dlatego jest to proces polegający na długofalowym, dynamicznym poznawaniu podopiecznego. Środki niematerialne: wyobraźnia emocjonalna, zmysł realizmu, pokora, łatwość nawiązywania kontaktu, duża wiedza i doświadczenie życiowe i w pracy, ważne takt i dyskrecja, metody pracy: wpływu osobistego i sytuacyjnego, odpowiedzialność: bezpośrednia ucznia za decyzję, doradcy za poziom dojrzałości młodej osoby w momencie podejmowania decyzji. Doradca LESEFERYSTA: nie wtrąca się, nie przeszkadza, nie wysuwa propozycji czy sugestii, daje wolną rękę i swobodę działania, stwarza możliwości, naświetla problem, jest cierpliwym słuchaczem, daje poczucie bezpieczeństwa i zaufania. Podmiotem w pełni działającym, aktywnym oraz ponoszącym odpowiedzialność jest klient a doradca jest tylko osobą towarzyszącą. Uważa się, iż klient sam musi umieć rozwiązywać swoje problemy. Metody działania: środki niematerialne – osobowość, aktywne słuchanie, streszczanie, pobudzanie do działania, stwarzanie możliwości do wypowiadania się, poznawania siebie, nieudzielanie rad. PORADNICTWO DYREKTYWNE instrumentalne sterowanie radzącym się przez doradcę PORADNICTWO DIALOGOWE wspólne rozwiązywanie problemów w partnerskim dialogu doradcy z klientem PORADNICTWO LIBERALNE polega na zapewnieniu przez doradcę poczucia bezpieczeństwa w samodzielnym dochodzeniu do zmian. 8 dr Magdalena Barańska 9 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego Uczniowie poszukują u doradców następujących informacji: • • • Poznania różnego rodzaju zawodów Poznania siebie Dopasowania siebie do zawodu (przydatność osobowa) Stąd można wymienić 4 kategorie uczniów: (B. Wojtasik, 1997) - uczeń niedoinformowany – niezorientowany w zawodach (ekspert, informator, konsultant), - uczeń ciągły poszukiwacz –zna siebie i zawody, ma problem z dopasowaniem tych 2 rzeczy (konsultant), - uczeń nie znający siebie – (konsultant, spolegliwy opiekun, leseferysta), - uczeń niezdecydowany – sam nie wie czego chce, ale nie potrafi sobie samodzielnie poradzić z problemem, dlatego indywidualnie będzie dobierał sobie typ doradcy. GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI: KOWEZIU – Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej SDSiZ - Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej OHP – Ochotnicze Hufce Pracy CZASOPISMA DLA DORADCÓW 1. kwartalnik Doradca Zawodowy 2. Edukacja i Dialog - http://www.eid.edu.pl 3. E-mentor - http://www.e-mentor.edu.pl 4. Zarządzanie i personel 5. półrocznik Edukacja Dorosłych 6. kwartalnik Człowiek Teraźniejszość Edukacja Przydatne strony dla DORADCÓW 1. www.goldenline.pl 2. www.profeo.pl 9 dr Magdalena Barańska 10 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego 3. https://pl.linkedin.com 4. http://www.doradztwozawodowe.koweziu.edu.pl 5. http://www.doradca-zawodowy.ecorys.pl 6. http://www.neokariera.pl 7. http://www.metis.pl 8. http://www.architekcikariery.pl 9. http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl 10. http://www.mpips.gov.pl 11. http://www.inwestycjawkadry.info.pl 12. http://www.obserwatorium.wup.poznan.pl 13. http://www.ohp.pl 14. http://www.doradca.up.gov.pl - Warmińsko-Mazurski Pakt na Rzecz Rozwoju Poradnictwa Zawodowego ETYKA W ZAWODZIE DORADCY: źródło: Czerkawska A, Czerkawski A, Etyczny wymiar poradnictwa zawodowego, Warszawa 2005 dobro - jako podstawowa wartość etyczna realizowana w doradztwie zawodowym „Doradca pokazuje i umacnia potencjał psychologiczny swojego klienta i uczy go, jak z niego korzystać” - DOBRO – wymiar jednostkowy (troska, akceptacja, tworzenie klimatu i atmosfery bezpieczeństwa, obdarowywanie uwagą, życzliwość, dbanie o rozwój, wspieranie, budowanie pozytywnego wizerunku własnej osoby, wsparcie emocjonalne i informacyjne) - DOBRO – wymiar społeczny (pomagając jednostce doradca pomaga tez jego bliskim, rodzinie, przyjaciołom, współpracownikom, przez co nie godzi w interes małych grup społecznych wolność (dobrowolność korzystania z pomocy, uznawalność niezależności radzącego się, branie pod uwagę zmiany nastawienia radzącego się w trakcie procesu, stwarzanie warunków do podejmowania decyzji zgodnie z własna wolą – ale zgodną z zasadami życia społecznego) odpowiedzialność 10 dr Magdalena Barańska 11 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego (świadomość działania doradcy i ponoszenia konsekwencji własnych czynów: odpowiedzialność za to jakim jest się doradcą – wiedza, umiejętności, funkcjonowanie w życiu osobistym odpowiedzialność za własna pracę – nawiązanie kontaktu, budowanie relacji, dobór metod i technik, komunikacja werbalna i pozawerbalna, przekazywanie informacji odpowiedzialność wobec społeczeństwa – doradca reprezentuje instytucję publiczną, jego pozytywne lub negatywne działania rzutują na „jakość i ocenę” placówki uczciwość (brak oszustw, sumienność; doradca jest rzetelny, prawy, solidny, - poszanowanie prawdy godność i szacunek (jako indywidualność osobowa i niepowtarzalność losu człowieka, łączy się z wolnością i odpowiedzialnością za podejmowane wybory życiowe, to poczucie i świadomość własnej wartości, ) tolerancja ( to przyznawanie prawa innym do własnych poglądów, do odmiennych przekonań religijnych, do innego sposobu odczuwania i zachowania, - Doradca w związku z powyższym musi być wyrozumiały, cierpliwy Tolerancja niezbędna jest do poczucia bezpieczeństwa i otwarcia się na rozmowę poufność (dochowanie tajemnicy zawodowej w odniesieniu do uczuć, myśli, zachowań klienta – zwiększa to poziom zaufania do doradcy. PODSUMOWANIE PORADNICTWO JEST SYSTEMEM SPOŁECZNYM (SYSTEMEM CZYNNOŚCI LUDZKICH) – opiera się o związki i interakcje zachodzące pomiędzy elementami systemu społecznego, tj. pojedynczych ludzi, grup, organizacji, zespołów. PORADNICTWO JEST DZIAŁANIEM RACJONALNYM (CELOWYM) ZORIENTOWANE JEST NA OPTYMALIZACJĘ – udoskonalanie cech i zachowań osób radzących się, rozwijanie ich motywacji oraz możliwości w zakresie samodzielnego radzenia sobie z problemami. DOTYCZY ROŻNYCH POZIOMÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO – jednostek, małych grup nieformalnych, dużych grup formalnych, zorganizowanych instytucji, globalnych społeczeństwa. 11 dr Magdalena Barańska 12 Współczesne Koncepcje Doradztwa Zawodowego i Personalnego ROZWIĄZUJE PROBLEMY ŻYCIOWE LUDZI – przedmiot działania poradnictwa, szeroki zakres merytoryczny zainteresowań poradnictwa TWORZY SPECYFICZNY STOSUNEK SPOŁECZNY - STOSUNEK PORADNICZY – realizowany jest w układzie interakcyjnym, opartym na współdziałaniu uczestników poradnictwa REALIZOWANE JEST PRZEZ DORADCÓW WOBEC, DLA I PRZY WSPÓŁUDZIALE RADZĄCYCH SIĘ – kooperacja między podmiotami poradnictwa JEST DZIAŁALNOŚCIĄ O CHARAKTERZE WSPOMAGAJĄCYM UDZIAŁ RADZĄCEGO JEST DOBROWOLNY A DORADCY – wynika z racji wykonywania zawodu, z poczucia społecznego obowiązku lub z życzliwości. 12
