prognoza studium Słone
Transkrypt
prognoza studium Słone
ArKom ul. Niecała 2D Zielona Góra PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ŚWIDNICA - ZMIANA – obręb Słone- Autor prognozy: mgr inż.arch. Agnieszka Nierzwicka-Mróz – nr upr.urb 1493 mgr inż. Grzegorz Mróz Zielona Góra, kwiecień 2014r. Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA PRAWNA 2. CEL, ZAKRES, METODYKA PROGNOZY 3. MATERIAŁY WEJŚCIOWE 4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TERENU OPRACOWANIA 5. USTALENIA STUDIUM 6. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ORAZ PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE NA KOMPONENTY ŚRODOWISKA 6.1. Rzeźba terenu i budowa geologiczna 6.2. Warunki wodne 6.3. Gleby 6.4. Lasy 6.5. Flora i fauna 6.6. Zasoby naturalne 6.7. Warunki klimatyczne 6.8. Powietrze 6.9. Zabytki i dobra kulturalne 6.10. Ludzie 7. OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE 8. PROGNOZA ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO WYNIKAJĄCYCH Z PROJEKTOWANEGO PRZEZNACZENIA TERENU 9. ZALECENIA I ROZWIĄZANIA MINIMALIZUJĄCE SKUTKI ZMIAN, ZAGROŻEŃ W ŚRODOWISKU PRZYRODNICZYM, ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE 10. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO 11. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI PRZEPROWADZANIA MONITORINGU SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU 12. STRESZCZENIE 2 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 1. PODSTAWA PRAWNA - Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013r., poz. 1235) - Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2013r. poz.1205), - Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. z 2012r. poz. 145), - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2013r., poz.1232 ze zm.) - Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013r. 627.) - Ustawa z 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U. z 2013r. poz.21) - Rozporządzenie MŚ z dnia 8 lipca 2004r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 168, poz.1763) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. Nr 213 poz. 1397) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14.06.2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2014r. poz. 112), - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9.07.2004r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. Nr 168 poz.1764) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9.07.2004r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168 poz.1765) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12.10.2011r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz. 1419) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9.09.2002r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165 poz.1359) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012r., poz. 1031) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012r. poz. 1032) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2.10.2007r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linia kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. 192, poz 1392) - Uchwała Nr XLIII/232/14 z dnia 26 lutego 2014r. w sprawie przystąpienia do sporządzania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Świdnica. 3 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 2. CEL, ZAKRES, METODYKA PROGNOZY Celem prognozy jest określenie charakteru, nasilenia i zasięgu przestrzennego prawdopodobnych oddziaływań na środowisko, które mogą być wywołane przez realizację dopuszczonych przez studium sposobów użytkowania i zagospodarowania terenu. Oddziaływania te, prognoza ocenia z punktu widzenia potencjalnych korzystnych i niekorzystnych wpływów na poszczególne elementy środowiska jak: powietrze, powierzchnia terenu łącznie z glebą, wody powierzchniowe i podziemne, klimat, fauna, flora, krajobraz, dobra kultury oraz warunki życia ludzi, a także z punktu widzenia wywołanych konfliktów między różnymi sposobami użytkowania przestrzeni. Niniejsza prognoza wykonana została zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008r o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013r., poz. 1235) oraz ustawą 27 kwietnia 2001 - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2013r., poz.1232 ze zm.). Stopień szczegółowości prognozy zależy każdorazowo od stopnia szczegółowości opracowania, do którego sporządzana jest prognoza. Prognoza obejmuje następujące zagadnienia: rozpoznanie środowiska przyrodniczego, charakterystykę rozwiązań przyjętych w zmianie studium, prognozę zmian środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenów oraz zależności pomiędzy komponentami środowiska • zalecenia, rozwiązania minimalizujące skutki zmian w środowisku. Prognoza w szczególności: • uwzględnia zagrożenia mające wpływ na środowisko i zdrowie ludzi, • określa wrażliwość i odporność środowiska na presję i jego zdolność do regeneracji, • analizuje proponowane w projekcie studium warunki zagospodarowania terenu, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych. Prognozę sporządzono w oparciu o analizę istniejących informacji zawartych w: • projekcie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Świdnica, • dokumentach stosowanych w pracach planistycznych, • wnioskach do studium w tym m. in. z zakresu ochrony środowiska, • opracowaniach fizjograficznych, • państwowym monitoringu środowiska, • innych dokumentach oraz materiałach planistycznych i inwentaryzacyjnych. Wyniki analizy skonfrontowano z rozwiązaniami przyjętymi w projekcie zmiany studium, a także w szczególności z wymogami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o ochronie przyrody oraz ekofizjografią sporządzoną na potrzeby zmiany studium. Określenie charakteru, nasilenia i zasięgu przestrzennego prawdopodobnych oddziaływań na środowisko, które mogą być wywołane przez realizację dopuszczonych przez rozwiązania przyjęte w projekcie zmiany studium sposobów użytkowania i zagospodarowania terenu, jest rzeczą trudną i trzeba liczyć się z szacunkowym charakterem prognozy. Wpływ na to mają zmieniające się warunki otoczenia, niezależne od ustaleń planu. Część graficzną prognozy stanowi rysunek w skali 1:1000. • • • 3.MATERIAŁY WEJŚCIOWE: 3.1. Archiwalne materiały: - kartograficzne, - planistyczne, - inwentaryzacyjne i studialne. 4 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 3.2. Inwentaryzacja terenu - bezpośrednia. 3.3. Stan środowiska w województwie lubuskim w latach 2011-2012. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Zielona Góra 2013r. 3.4. Rejestr zabytków, ewidencji dóbr kultury i innych materiałów dokumentujących obiekty kulturowe i stanowiska archeologiczne. 3.5. Obowiązujące przepisy prawne dotyczące obszarów i elementów chronionych oraz obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa lubuskiego. 3.6. Atlas hydrologiczny Polski. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1986r. 3.7. Geografia Regionalna Polski. Jerzy Kondracki, PWN, Warszawa 2001r. 3.8. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Świdnica, uchwalone uchwałą Rady Gminy Świdnica Nr V/13/2000 z dnia 29 czerwca 2000r. ze zmianami. 3.9. Zabytki województwa zielonogórskiego. Stanisław Kowalski, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 1987. 3.10. Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Świdnica. Liga Ochrony Przyrody Z.U.”Natura”, Zielona Góra. 3.11. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubuskiego, uchwalony uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego Nr XXXVII/272/2002 z dnia 2 października 2002r., zmienionego w całości uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego Nr XXII/191/12 z dnia 21 marca 2012r. (Dz. Urz. Woj. Lub. z dnia 7 sierpnia 2012r. poz. 1533). 3.12. Prognozowanie skutków przyrodniczych planu zagospodarowania przestrzennego. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej – oddział w Krakowie, Kraków 1998r. 3.13. Badania geotechniczne na potrzeby Opracowania ekofizjograficznego do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowej i działalności gospodarczej Gmina Świdnica, obręb Słone, wykonane w listopadzie 2007r. 3.14. Zestawienie materiałów geologicznych z wierceń za kruszywem mineralnym obiekt „Słone” w Słonem. WPGBPTMB, Zielona Góra 1965r. 3.15. Inwentaryzacja szkód górniczych po eksploatacji węgla brunatnego na terenie województwa zielonogórskiego. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza - Instytut Geografii, Poznań 1975r. 3.16. Problemy zagospodarowania obszarów po dawnej podziemnej eksploatacji węgla brunatnego w rejonie Zielonej Góry. Z. Szafran, I. Wróbel - Zeszyty Naukowe nr 29 WSInż., Zielona Góra 1975r. 3.17. Atlas inżyniersko–geologiczny miasta Zielona Góra na mapach w skali 1:5000. Przedsiębiorstwo Geologiczne, Wrocław 1986r. 3.18. Dokumentacja hydrogeologiczna ujęcia wody na dz. 370 obręb Słone. HYDROWIERT Zielona Góra 1999r. 3.19. Aneks do projektu prac geologicznych dla wykonania rozpoznania geologiczno-inżynierskiego podłoża projektowanej obwodnicy drogowej Wilkanowa. Geoprojekt Zielona Góra, czerwiec 2001r. 3.20. Materiały graficzne dotyczące górnictwa węgla brunatnego z rejonu wsi Słone udostępnione przez dr Andrzeja Kraińskiego. 3.21. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowej i działalności gospodarczej we wsi Słone, przyjęty uchwałą Rady Gminy Świdnica Nr IV/31/09 z dnia 20 maja 2009r. 4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TERENU OPRACOWANIA Analizowany teren położony jest na południe od wsi Słone, po południowej stronie drogi powiatowej nr 1181F relacji Wilkanowo – Buchałów – Letnica – Koźla (Aleja Brzozowa) i graniczy: - od południa – z terenami leśnymi Lasów Państwowych w zarządzie Nadleśnictwa Zielona Góra; - od wschodu – z terenami drogi krajowej nr 27 relacji Zielona Góra – Nowogród Bobrzański – Żary – Przewóz, - od zachodu – z terenami zurbanizowanymi wsi Słone, - od północy - z terenami zurbanizowanymi wsi Słone oraz terenami rolnymi. Powierzchnia ogólna terenu przeznaczonego do objęcia zmianą studium wynosi ok. 13,2 ha. 5 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 5. USTALENIA PROJEKTU ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Projekt zmiany studium, dla którego sporządzona jest prognoza, składa się z części tekstowej oraz rysunku w skali 1:10000, które podlegają uchwaleniu. Tekst kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica, stanowiący część uaktualnioną w wyniku procedury zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, został opracowany w formie uzupełnienia, w części wynikającego z dostosowania do przepisów nowych obowiązujących przepisów. Integralną częścią opracowania zmiany studium jest sporządzone w oparciu o przepisy odrębne, opracowanie ekofizjograficzne. Jakkolwiek zawiera ono treści informacyjne, to jednak stanowią one pierwszorzędne wytyczne – uwarunkowania rozwiązań i ustaleń przyjętych w kierunkach rozwoju przestrzennego gminy Świdnica. Rysunek zmiany studium zawiera w szczególności następujące oznaczenia: • granice opracowania, • strefy funkcjonalne przyjętych działań przestrzennych. Projekt zmiany studium ustala podstawowe funkcje użytkowania terenów wg stref funkcjonalnych: tereny działalności gospodarczej, produkcyjne, usług, mieszkaniowe. W kierunkach zagospodarowania przestrzennego zmiany studium zawarto zapisy istotne dla ochrony środowiska jak np.: • objęcie systemem kanalizacji obszarów poddanych urbanizacji, • zaopatrzenie w wodę z sieci wodociągów komunalnych, • przedstawiono szczegółowe wytyczne ochrony środowiska kulturowego z uwzględnieniem powiązań ze środowiskiem przyrodniczym, • zalecono stosowanie jako źródła energii paliw, które spełniają wymogi prawa o ochronie środowiska naturalnego w tym wykorzystanie alternatywnych źródeł energii odnawialnej. 6. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ORAZ PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE NA KOMPONENTY ŚRODOWISKA 6.1. Rzeźba terenu i budowa geologiczna. Według fizyczno-geograficznej regionalizacji J. Kondrackiego, obszar położony jest w: - prowincji – Niż Środkowoeuropejski, - podprowincji – Pojezierze Południowobałtyckie, - makroregionie – Wzniesienia Zielonogórskie, - mezoregionie – Wał Zielonogórski (315.74). Wał Zielonogórski przebiega ze wschodu na zachód. Na jego skłonach położonych jest większość wsi gminy, w tym wieś Letnica. Wał Zielonogórski jest moreną czołową spiętrzoną, utworzoną prawdopodobnie w okresie zlodowacenia południowo–polskiego i środkowo-polskiego. Zlodowacenie północno–polskie (bałtyckie) dotarło jedynie do północnych stoków Wału, ale go nie przekroczyło. Najwyższym wzniesieniem na Wale Zielonogórskim jest tzw. Góra Wilkanowska, o wysokości 220,81m n.p.m. Wał wznosi się od 100m do 220m n.p.m. Powierzchnia Wału jest bardzo urozmaicona, występuje tu szereg wzniesień i dolinek. Na wychodniach utworów spoistych (pyły, iły, gliny) obserwuje się obniżenia, dolinki lub załomy terenu, a na wychodniach gruntów sypkich (piaski i żwiry) – wyniesienia. Rzędne omawianego terenu wynoszą w części: - północnej od 129,80 do 142,60m n.p.m.; - południowej od 136,60 do 143,50m n.p.m.; - wschodniej ok. 144,40m n.p.m.; - zachodniej od 129,80 do 137,90m n.p.m. 6 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone W budowie geologicznej podłoża analizowanego terenu uczestniczą osady trzeciorzędowe i osady czwartorzędowe, lokalnie pod przykryciem antropogenicznych nasypów. TRZECIORZĘD Osady tego wieku na omawianym terenie zostały stwierdzone wykonanymi wierceniami i sondowaniami. Reprezentowane są przez iły, gliny, pyły i przewarstwiające je piaski. Osady te stwierdzane były od powierzchni pod niewielkim przykryciem gleby bądź nasypów, jak też pod nadkładem osadów młodszych. Sposób zalegania osadów trzeciorzędowych jest efektem intensywnych zaburzeń glacitektonicznych, stąd zaleganie tych osadów między młodszymi osadami czwartorzędowymi. Często granice między tymi osadami są pionowe lub zbliżone do pionowych. Warstwy trzeciorzędowe są porozrywane i pofałdowane, co utrudnia śledzenie ich rozprzestrzenienia. CZWARTORZĘD Wśród osadów czwartorzędowych wyróżniono osady holoceńskie i plejstoceńskie. Do osadów holoceńskich zaliczono stwierdzone sondą nr 2 piaski drobnoziarniste z humusem, będące efektem spływu powierzchniowego materiału piaszczystego i zarastania lokalnego obniżenia terenu, powstałego w wyniku osiadania terenu po wybranym podziemnie węglu brunatnym. Do osadów plejstoceńskich reprezentowanych przez utwory wodnolodowcowe z okresu stadiału mazowiecko-podlaskiego zaliczono stwierdzone zróżnicowane granulometrycznie osady piaszczystożwirowe. W profilach dominują piaski, w obrębie których występują przewarstwienia żwiru. W części zachodniej terenu w osadach piaszczystych stwierdzano przewarstwienia glin pylastych miąższości 0,3m powstałych w czasie znacznego zmniejszenia prędkości przepływu bądź zaniku przepływu na przedpolu lądolodu. W południowo-zachodniej części terenu wierceniami stwierdzono występowanie żwiru i piasku ze żwirem do głębokości 12m p.p.t., nie osiągając ich spągu. Dominujące w profilach piaski średnio i gruboziarniste charakteryzują się dobrą przepuszczalnością, współczynniki filtracji określone w otworach hydrogeologicznych wynoszą k= 25– 33m/d. GLACITEKTONIKA Stwierdzone na omawianym terenie skały osadowe wieku trzeciorzędowego i czwartorzędowego nie leżą względem siebie i względem powierzchni płasko, jak to powinno wynikać z warunków sedymentacji, lecz zostały zaburzone. Zalegające w podłożu utwory są silnie sfałdowane, sprasowane i poszczególne warstwy porozrywane. Zaburzone glacitektonicznie struktury posiadają generalnie osie zorientowane na SW – NE, lecz często łączą się ze sobą lub rozdzielają wachlarzowato. NOŚNOŚĆ GRUNTU Pod niekontrolowanymi nasypami i glebą zalegają grunty mineralne rodzime. Miąższość nasypów stwierdzona wierceniami i sondami wynosi 1,0 do 1,6m. W nasypach zalegających w części wschodniej terenu grunty ilaste zmieszane są z piaskiem i glebą. Zostały one złożone w zagłębieniu powstałym po wybranych piaskach na nasypy w okresie budowy zachodniej obwodnicy Zielonej Góry. Złożone iły są materiałem z przekopów drogowych, ponieważ nie nadawały się do wykorzystania na nasypy drogowe na innych odcinkach i zostały złożone w zagłębieniu terenu przy częściowym wykorzystaniu również znajdującego się w południowo-wschodniej części zapadliska po wybranym podziemnie węglu brunatnym. W rejonie sondy nr 4 stwierdzono istnienie nasypu niekontrolowanego piaszczystoglebowego, powstałego w trakcie zbierania warstwy gleby z tej części terenu. Nasypy gruntów i odpadów znajdują się wokół wyrobiska po eksploatacji kruszywa w południowo- zachodniej części terenu. Osady trzeciorzędowe – iły i iły pylaste są w stanie twardoplastycznym o IL = 0,25, natomiast gliny, gliny pylaste, gliny pylaste zwięzłe, pyły są w stanie plastycznym o IL = 0,37. Grunty plastyczne, zwłaszcza te zawierające znaczne ilości frakcji pylastej, ulegają uplastycznieniu pod wpływem wzrostu ich wilgotności i przy obciążeniach dynamicznych, np. pochodzących od pracujących maszyn. Osady czwartorzędowe reprezentowane przez piaski drobno, średnio i gruboziarniste według wykonanego sondowania dynamicznego przy otworze nr III są zagęszczone o ID = 0,7. 6.2. Warunki wodne. Wody powierzchniowe W obrębie analizowanego terenu nie występują rowy melioracji podstawowej i szczegółowej. Nie występują także inne wody powierzchniowe. 7 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone Teren badany nie należy do obszarów zalewowych, leży poza zasięgiem wody stuletniej. Wody podziemne Na omawianym terenie stwierdzono występowanie dwóch rodzajów wód podziemnych: - wody zawieszone, występujące w osadach piaszczystych podścielonych utworami trudnoprzepuszczalnymi. Wody te występują okresowo po intensywnych opadach atmosferycznych i po wiosennych roztopach. Zasobność tej wody jest niewielka, lecz jej obecność powoduje zmiany wilgotności gruntów spoistych i w konsekwencji zmianę ich parametrów mechanicznych. Ten rodzaj wody występuje w formie wody wolnej wypełniającej przestrzenie między ziarnami piasku, rejestrowanej w otworach jako woda o zwierciadle swobodnym bądź lekko napiętym, jak też wody zgromadzonej w laminach bądź lokalnych spiaszczeniach gruntów spoistych, rejestrowanej jako sączenia. Przejawy tego rodzaju wody zostały stwierdzone w zachodniej części terenu na głębokości 0,4 do 0,8 m p.p.t.; - drugi rodzaj to wody wypełniające zagłębienia z osadami piaszczystymi zlodowacenia środkowopolskiego, tworzące określany w literaturze „elewacyjny poziom wód podziemnych”. Zbiornik nie jest ciągły, lecz tworzą go niejednokrotnie nie posiadające ze sobą kontaktów hydraulicznych zbiorniki o różnej zasobności i zróżnicowanej głębokości zwierciadła statycznego. Spływ wody podziemnej generalnie następuje w kierunku północnym i w zbiornikach o ograniczonej pojemności następuje szybkie ich wypełnienie i wówczas następuje przelewanie się przez ograniczające je osady trzeciorzędowe, co objawia się znacznym uwilgotnieniem powierzchni terenu w miejscach wychodni tych osadów. Na terenie wsi Słone woda do celów bytowych pobierana jest ze studni wierconych i kopanych z tych lokalnych zbiorników. Najbliższa studnia wiercona przy posesji nr 1 posiada głębokość 21,0m p.p.t., a zwierciadło wody stabilizuje się na głębokości 3,3m p.p.t. W przeszłości niektóre budynki we wsi Słone zaopatrywane były w wodę ze źródła na terenie leśnym, znajdującego się na południe od początkowych zabudowań wsi. Źródło funkcjonowało jako przelew z wypełnionego wodą lokalnego zagłębienia piaszczystego. Rozpatrywany teren znajduje się poza obszarami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, nie występują ujęcia wód podziemnych. 6.3. Gleby. Gmina Świdnica należy do rolniczego subregionu zielonogórskiego. Warunki tego subregionu są słabe i pod względem rolniczym najmniej korzystne z całego województwa lubuskiego. Ukształtowanie terenu i wynikająca z niego budowa geomorfologiczna ma znaczenie dla waloryzacji przestrzeni rolniczej gminy. Ocena warunków wodnych środowiska dla przydatności rolniczej (w skali 10-cio punktowej) określa warunki gminy Świdnica na 4,7 punktu. Średnie warunki dla byłego województwa zielonogórskiego w skali punktowej wynoszą 4,8. Budowa gleby charakteryzuje się wysoką zawartością piasku, co powoduje średnią i dużą przepuszczalność gleb i mały kompleks sorpcyjny gleb. Konsekwencją takiego układu jest uboga w związki mineralne gleba, będąca okresowo lub stale za sucha. Jednak gleby na bazie piasku będące pod stałym źródłem zasilania naturalnego (np. tereny przy ciekach), nie będą wykazywały niedoborów wody. Niekorzystne jest także nisko występujące lustro wody (10-30m p.p.t.), co przy średnich opadach rocznych ok. 600mm i małej retencji glebowej powoduje, że opad nie pokrywa zapotrzebowania roślin w wodę. W gminie dominują gleby kwaśne i bardzo kwaśne (łącznie ponad 80% powierzchni gleb). Około 70% gleb wymaga systematycznego nawożenia magnezem. Gleby obszaru gminy Świdnica są mało zasobne w fosfor, a największe niedobory pierwiastków dotyczą molibdenu, miedzi i boru. W obrębie terenu przewidzianego do objęcia zmianą studium powierzchnia gruntów rolnych klasy IV – 0,87 ha. W świetle obowiązujących przepisów dla gruntów klasy IV nie jest wymagane uzyskanie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze i nieleśne. Pozostałe grunty to gleby niskich klas bonitacyjnych (V-VI klasa). 8 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 6.4. Lasy. W obrębie terenu przewidzianego do objęcia zmianą studium występuje niewielki obszar leśny, będący częścią dużego kompleksu leśnego znajdującego się bezpośrednio na południe od analizowanego terenu. Lasy w bezpośrednim sąsiedztwie analizowanego terenu administracyjnie należą do Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa Zielona Góra. Pod względem przyrodniczo–leśnym lasy gminy Świdnica położone są w III krainie Wielkopolsko–Pomorskiej, 6 Dzielnicy Pojezierza Lubuskiego. Lasy sąsiadujące z analizowanym obszarem, pod względem kategorii ochronności, są lasami ochronnymi w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców – miasto Zielona Góra. 6.5. Flora i fauna. W podziale zoogeograficznym Polski (wg A. Jakubowskiego) analizowany teren zaliczony jest do Krainy Południowobałtyckiej, regionu piaszczysk zachodniolubuskich. Na terenach niezabudowanych obszaru analizowanego stwierdzono występowanie gatunków objętych częściową ochroną prawną, tj. kreta, myszy polnej, a także innych drobnych gryzoni. Występują również kuna, nornik i inne gatunki zwierząt bytujące w sąsiedztwie siedlisk człowieka. W środowisku leśnym bytują największe ssaki: dziki, jelenie, sarny. Występują również: lisy, jenoty, borsuki, mysz leśna. Gatunki będące pod ochroną prawną to: jeże, krety, wiewiórki. Ornitofaunę reprezentują: kawka, gawron, wróbel oraz gatunki gniazdujące typowe dla ekosystemów rolnych oraz gatunki gniazdujące typowo leśne, jak m.in.: kowaliki, sikory. Na terenach leśnych stwierdzono występowanie gatunków ptaków objętych ochroną ścisłą, tj. kukułki, dzięciołów, puszczyka, pustułki, myszołowa. Południowo-wschodnia część przedmiotowego obszaru objęta jest strefą buforową, wyznaczoną w celu ochrony rozlewiska. Jest to rozlewisko z lustrem wody, porośnięte trzcinowiskiem, stanowiące miejsce bytowania m.in.: pary żurawi, kilku gatunków kaczek, ptaków śpiewających oraz płazów. Rozpoznanie występującej fauny wymaga wieloletnich badań i w tym zakresie jest niepełne. Dotyczy to przede wszystkim owadów. Na analizowanym obszarze występuje roślinność nieużytków rolnych, reprezentowana przede wszystkim przez roślinność stepową odłogów i łąk, stanowiących zbiorowisko roślin zielnych z domieszką traw. 6.6. Zasoby naturalne. W obrębie analizowanego terenu nie występują udokumentowane złoża kopalin posiadające zatwierdzone lub przyjęte dokumentacje geologiczne. W przeszłości, w latach 1933–1945, w sąsiedztwie, a częściowo na omawianym terenie, prowadzone były podziemne roboty górnicze, polegające na wydobywaniu węgla brunatnego. Na podstawie materiałów kartograficznych sprzed 1945r. ustalono, że na omawianym terenie istniał szyb wydobywczy „Pohlenz 9” oraz szyb wentylacyjny „Schloin II”. Prawdopodobną lokalizację szybów przedstawiono na załączniku graficznym do niniejszego opracowania. W miejscu szybu wentylacyjnego na powierzchni terenu znajduje się owalne zagłębienie, najprawdopodobniej po zasypanym otworze szybowym. Wymiary zagłębienia wynoszą w osiach 5 i 7m. Ze względu na intensywną roślinność i zagłębienia wypełnione wodą opadową, nie udało się ustalić dokładnie lokalizacji szybu wydobywczego. Teren w rejonie szybu wydobywczego (w kierunku północnym) ze względu na istniejące obniżenia i opisy na mapie ewidencyjnej „woda” należy traktować jak teren ulegający powolnym przemieszczeniom w wyniku ugięć i osiadań zalegających w nadkładzie utworów ilastych i gliniastych. W latach 60-tych XX wieku w południowej części działki nr 480 - obręb Słone prowadzone było wydobycie kruszywa naturalnego. Powstało wyrobisko, którego dno znajduje się 10m poniżej otaczającego terenu. W 1965r. wykonano badania geologiczne dla udokumentowania zasobów kopaliny – kruszywa na tym terenie. Ze względu na małe zasoby, jakie można było udokumentować, zlecający prace geologiczne odstąpił od ustalania tych zasobów. Poniżej dna istniejącego wyrobiska zalega jeszcze żwir i pospółka, lecz ze względu na niewielkie rozmiary odkrywki dalsza poprawna i bezpieczna eksploatacja jest niemożliwa. Wyrobisko winno zostać poddane rekultywacji zgodnie 9 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone z kierunkiem, jaki określi Starosta Zielonogórski na podstawie wniosku władających przekształconym terenem. 6.7. Warunki klimatyczne. Gmina Świdnica leży w strefie przejściowej, objętej wpływami Atlantyku i Eurazji. Ze względu na położenie gminy przy zachodnim skraju Polski uwydatniają się tu także wpływy oceaniczne. Gmina Świdnica położona jest na terenie XI krainy Wału Zielonogórskiego, a okolice wsi Piaski leżą w IX krainie Pasa Pradolin Południowych (Prawdziwiec, Koźmiński - Agroklimat województwa zielonogórskiego. Zielona Góra, 1972r.). W związku ze znacznym wzniesieniem Wału Zielonogórskiego, tutejszy klimat jest chłodniejszy od klimatu otaczających go pradolin. Występują tu największe opady atmosferyczne, zwłaszcza w okresie od kwietnia do września. Wcześniej pojawia się tu zima i występuje największa liczba dni z pokrywą śnieżną. Kraina ta jest najbardziej uprzywilejowaną pod względem amplitud średnich dobowych (wynoszą tylko 9-10ºC) i bardzo małego zagrożenia przez przymrozki. Przymrozki na Wale Zielonogórskim zanikają średnio między 15-20 kwietnia. Występuje tu również najmniejsza częstość okresów bezopadowych. Na podstawie danych ze stacji klimatycznej w Zielonej Górze, średnia temperatura wieloletnia dla lat 1951-1990 w gminie Świdnica wynosiła 8,3ºC. Najwyższa średnia roczna temperatura po wojnie wystąpiła w 1989r. i wynosiła 9,8ºC. Najchłodniejszym rokiem był rok 1949 ze średnią temperaturą roczną 6,1ºC. Charakterystyczne cechy klimatu dla krainy klimatycznej Wał Zielonogórski są następujące: - temperatura roczna – +8,0÷8,1°C, - temperatura okresu V-VII – 15,6÷15,7°C, - temperatura okresu IV-IX – 14,3÷14,4°C, - amplitudy dobowe temperatur okresu V-VII – 9,0÷10,0°C, - liczba dni gorących w roku (temp. powyżej 25°C) – 30÷32 dni, - liczba dni z przymrozkami w okresie IV-X – 5÷10 dni, - liczba dni mroźnych w roku (temp. max poniżej 0°C) – 35÷38 dni. Średnie opady gminy Świdnica szacuje się na 650mm. Największe opady atmosferyczne występują na Wale Zielonogórskim. Największe ilości opadu występują w miesiącu lipcu, najniższe w miesiącach zimowych. Opady w miesiącach IV-IX stanowią ok. 60% rocznego opadu. Na analizowanym terenie panują korzystne warunki klimatu lokalnego dla lokalizacji budownictwa. 6.8. Powietrze. Ocenę jakości powietrza przeprowadza Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w oparciu o następujące akty prawne: - ustawę z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012r., poz. 1031), - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012r. poz. 1032) - rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 10 września 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. z 2012, poz. 1034), Podstawę oceny jakości powietrza w Polsce stanowią określone dla substancji, w prawie krajowym (rozporządzenie Ministra Środowiska z 3 marca 2008r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu) i w dyrektywach unijnych (2008/50/WE – CAFE oraz 2004/107/WE), normatywne stężenia w postaci poziomów dopuszczalnych/docelowych/celu długoterminowego w powietrzu, ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego i ochronę roślin. Oceny jakości powietrza i wynikające z nich działania odnoszone są do obszarów nazywanych strefami. Gmina Świdnica zaliczona została do strefy lubuskiej (kod strefy PL0803). Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny jakości powietrza, zgodnie z art. 89 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowią: - dopuszczalny poziom substancji w powietrzu, 10 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone - dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji, - poziom docelowy substancji w powietrzu, - poziom celu długoterminowego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami co roku dokonuje się oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie klasyfikacji stref, w których poziom: 1) choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji, 2) choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym, a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji, 3) substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego, 4) przekracza poziom docelowy, 5) nie przekracza poziomu docelowego, 6) przekracza poziom celu długoterminowego, 7) nie przekracza poziomu celu długoterminowego. Klasyfikacji stref dokonuje się oddzielnie dla dwóch grup kryteriów: - ustanowionych w celu ochrony zdrowia (dla terenu kraju i uzdrowisk), - ustanowionych w celu ochrony roślin (dla terenu kraju z wyłączeniem aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców). Klasyfikacji dokonuje się dla każdego zanieczyszczenia, dla każdego parametru znajdującego zastosowanie w strefie, z uwzględnieniem: - obszarów wydzielonych (ochrony uzdrowiskowej, parków narodowych), - różnych czasów uśredniania stężeń dopuszczalnych (rok, 24 godziny, 1 godzina) dla SO2, NO2 i PM10 (w przypadku kryteriów związanych z ochroną zdrowia). Końcowym wynikiem klasyfikacji jest określenie jednej klasy dla strefy ze względu na ochronę zdrowia i jednej klasy ze względu na ochronę roślin. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska wykonał oceny jakości powietrza na podstawie pomiarów emisji przeprowadzonych w 2011 i 2012r. za pomocą automatycznych stacji monitoringu powietrza. Dokonana klasyfikacja stref opierała się nie tylko na wykonanych pomiarach, ale także na analizie i porównaniach otrzymanych stężeń z poprzednimi latami. Pomiary imisji wykazały, podobnie jak w latach ubiegłych, że głównym problemem w zakresie zanieczyszczenia powietrza w województwie lubuskim są wysokie stężenia pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. W świetle oceny stężeń zanieczyszczeń występujących w powietrzu w latach 2011-2012 na obszarze województwa lubuskiego, dokonanej pod kątem ochrony zdrowia, wszystkie strefy zaliczono do klasy C, ze względu na przekroczenia dotyczące dopuszczalnych i docelowych stężeń substancji w powietrzu. W świetle oceny stężeń zanieczyszczeń w powietrzu występujących w latach 2011-2012 na obszarze strefy lubuskiej, dokonanej pod kątem ochrony roślin, stwierdzono stężenia ozonu (wskaźnika AOT40) przekraczające poziom celu długoterminowego. Strefę lubuską zaliczono do klasy A wg poziomu docelowego oraz do klasy D2 wg poziomu długoterminowego. Wykonane oceny jakości powietrza za 2011 i 2012r. oraz wynikająca z nich klasyfikacja stref (wszystkie strefy zaliczone do klasy C) potwierdza konieczność wdrożenia nowych i kontynuacji już opracowanych programów ochrony powietrza. Zasadnym jest także dalsze wykonywanie pomiarów pyłu zawieszonego (optymalnie - z wykorzystaniem referencyjnej metody wagowej) - dla monitorowania kształtowania się stężeń tego zanieczyszczenia w powietrzu na obszarze województwa i określenia efektów podejmowanych działań naprawczych. Monitoring Chemizmu Opadów Atmosferycznych i Depozycji na obszarze województwa lubuskiego prowadzi Wrocławski Oddział Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej stanowiący jeden z podsystemów Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ). Ma on na celu określenie w skali kraju rozkładu ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych z mokrym opadem do podłoża w ujęciu czasowym i przestrzennym. Poprzez systematyczne badanie składu fizykochemicznego opadów oraz równoległe obserwacje i pomiary parametrów meteorologicznych monitoring ten dostarcza informacji o obciążeniu obszarów leśnych, gleb i wód powierzchniowych związkami zakwaszającymi, biogennymi i metalami ciężkimi deponowanymi wraz z opadami z powietrza. W województwie lubuskim badania prowadzone są na dwóch stacjach zlokalizowanych w Zielonej Górze i Gorzowie Wlkp. 11 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone Miesięczne sumy opadów w stacjach monitoringowych kształtowały się w 2011r. następująco: w Zielonej Górze od 0,8 mm (w listopadzie) do 199,0 mm (w lipcu), w Gorzowie Wlkp. od 1,7 mm (w listopadzie) do 177,3 mm (w lipcu). Wniesiony wraz z opadami w 2011r. ładunek siarczanów, w porównaniu do średniego z lat 19992010, zmalał o 23,7%, ładunek chlorków o 17,1%, azotynów i azotanów o 27,0%, azotu amonowego o 17,2%, azotu ogólnego o 25,5%, sodu o 8,1%, potasu o 12,4%, wapnia o 7,1%, magnezu o 35,6%, cynku o 49,4%, żelaza o 41,6%, ołowiu o 64,8%, kadmu o 46,3%, chromu o 18,5%, manganu o 34,2% oraz wolnych jonów wodorowych o 62,9%, natomiast wystąpił wzrost depozycji: fosforu ogólnego o 27,1%, miedzi o 85,7% i niklu o 48,7%. Ocena wyników badań monitoringowych chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża, prowadzonych w sposób ciągły wykazała, że depozycja roczna analizowanych substancji wprowadzonych wraz z opadami na obszar województwa lubuskiego w 2011r., dla większości składników była niższa od średniej z wielolecia 1999-2010, przy średniorocznej sumie wysokości opadów niższej o 2,4%. Roczny sumaryczny ładunek jednostkowy badanych substancji zdeponowany na obszar województwa lubuskiego w 2011r. wyniósł 38,9 kg/ha i był mniejszy niż średni dla całego obszaru Polski o 19,3%, przy średniorocznej sumie wysokości opadów niższej o 197 mm. Zanieczyszczenie powietrza w omawianym rejonie powodowane jest głównie przez emisje gazów i pyłów na terenie miasta Zielona Góra oraz przez zanieczyszczenia napływające z południa i z zachodu. O stanie zanieczyszczenia powietrza decydują również lokalne emitory zanieczyszczeń. Głównym problemem jest tzw. niska emisja (emisja zanieczyszczeń pochodzących z lokalnych kotłowni (emitor do 40m) i indywidualnych palenisk domowych) związana ze stosowaniem paliw o niskiej jakości i spalaniem odpadów w całkowicie do tego nie przystosowanych paleniskach domowych. W wielu gospodarstwach domowych często stosuje się różnego rodzaju "paliwa zastępcze" (butelki i opakowania z mas plastycznych, guma, papier zafoliowany, itp.). Szczególnie dotyczy to okresu jesiennego, kiedy temperatura powietrza jest na tyle wysoka, że można ogrzać pomieszczenie mniej kalorycznymi, zastępczymi paliwami. Mieszkańcy posiadają ogrzewanie z własnych, lokalnych źródeł, o zasięgu ograniczonym do poszczególnych budynków. W związku z dużą liczbą kotłowni wykorzystujących jako paliwo węgiel kamienny, miał węglowy, drewno oprócz problemu emisji niskiej i stosowania nieekologicznych paliw, dochodzi jeszcze niska sprawność kotłowni. Stopniowo jednak obserwuje się zmianę nośników energii z paliw stałych w postaci węgla i koksu na paliwa ekologiczne, w tym głównie gaz i energię elektryczną, olej opałowy i brykiety ze słomy i odpadów stolarskich. Źródłem liniowym emisji antropogenicznej zanieczyszczeń do powietrza, gruntu i wody podziemnej jest droga krajowa nr 27. Jest to droga w parametrach IV klasy technicznej, o szerokości jezdni 7m, nawierzchni bitumicznej i wytrzymałości nacisku 10 ton na oś. Stan techniczny drogi jest dobry. Natężenie ruchu wynosi ok. 6 tys. pojazdów na dobę. W strukturze ruchu notuje się znaczny udział samochodów ciężarowych. Ze względu na zwiększony ruch kołowy droga ta stanowi element zagrożenia skażenia środowiska poprzez wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza, pośrednio do gleby i wód gruntowych. Zanieczyszczenia komunikacyjne to przede wszystkim tlenki azotu, tlenek węgla i węglowodory aromatyczne. W rejonach zwiększonego ruchu drogowego prawdopodobnie są przekraczane dopuszczalne stężenia ozonu w powietrzu. Podwyżs zone s tężenia tlenków azotu mogą powodować zmi any w funkcjonowaniu ekosystemów, objawiające się zanikaniem szczególnie wrażliwych gatunków roślinnych na terenach położonych wzdłuż tras komunikacyjnych. Drogi krajowe stanowią również zagrożenie pod kątem przewożenia nimi materiałów niebezpiecznych. Ponadto drogi są źródłem hałasu. Zjawisku temu towarzyszą drgania mechaniczne, wstrząsy, infradźwięki i ultradźwięki, dlatego hałas traktowany jest jako szczególny rodzaj zanieczyszczenia powietrza. 6.9. Zabytki i dobra materialne. Obszar objęty niniejszym opracowaniem zlokalizowany jest w średnio atrakcyjnej krajobrazowo okolicy i znajduje się poza układem urbanistycznym wsi Słone lecz pozostaje w kontynuacji zabudowy pomiędzy zwartym układem osadniczym a rozproszoną zabudową działalności gospodarczej. We wschodniej części przedmiotowego obszaru (w sąsiedztwie drogi krajowej nr 27) realizowana jest zabudowa – hala w technologii szkieletowej, przeznaczona do prowadzenia działalności gospodarczej, 12 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone realizowana na podstawie ustaleń obowiązującego na tym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowej i działalności gospodarczej we wsi Słone W obrębie analizowanego obszaru występuje teren szkód górniczych w postaci zapadliska, które obecnie porośnięte jest trzcinami i stanowi teren podmokły. Występuje również zagłębienie terenu, stanowiące pozostałość po wydobyciu żwiru. Ze względu na brak większych wartości estetycznych, szczególną rolę w krajobrazie analizowanego terenu odgrywają okoliczne lasy, które, oprócz wartości produkcyjnych, są czynnikiem klimatotwórczym, pełnią rolę rekreacyjną i podnoszą walory estetyczne analizowanego terenu. Na terenie objętym niniejszym opracowaniem nie występują stanowiska archeologiczne podlegające ochronie prawnej. 6.8. Ludzie. Projektowane zainwestowanie musi uwzględniać przepisy obowiązującego prawa w zakresie oddziaływania inwestycji na środowisko, w tym zdrowie ludzi. Wobec powyższego, rozwiązania przyjęte w projekcie zmiany studium muszą spełniać warunki w zakresie ochrony środowiska i możliwości przebywania w nim ludzi bez narażania na negatywne znaczące oddziaływanie przedsięwzięć. Hałas, pyły i gazy, promieniowanie – to podstawowe zanieczyszczenia wprowadzane do powietrza w wyniku prowadzonej przez człowieka działalności, mające zasadniczy wpływ na zdrowie i życie ludzi. Źródłami tych zanieczyszczeń będą w szczególności układy komunikacyjne, prowadzona działalność gospodarcza oraz funkcjonowanie w środowisku zabudowy mieszkaniowej, eksploatacja sieci infrastruktury technicznej, w tym stacji bazowych telefonii komórkowej oraz sieci elektroenergetycznych. Tereny dróg powodują natomiast przerwanie ciągłości ekosystemów, są miejscami niekorzystnymi dla migracji zwierząt oraz mają negatywny wpływ ze względu na emisję zanieczyszczeń komunikacyjnych i hałasu. Innym zagrożeniem zdrowia i życia ludzi mogą być skutki poważnych awarii powstałych w wyniku zdarzeń na ciągach komunikacyjnych, rozszczelnienia się sieci gazowych, pożarów, awarii i wypadków w obrębie zakładów pracy. Zapisy zmiany studium nie obejmują terenów wymagających ograniczenia terenów zieleni wysokiej. Planowana zabudowa działalności gospodarczej związana jest z funkcją wytwórczości, usług i nie należy do funkcji chronionych. Forma tej zabudowy ma stanowić barierę dla uciążliwości pochodzących z funkcjonowania drogi krajowej. Mając na uwadze zapotrzebowanie na tereny związane z tworzeniem miejsc pracy oraz zmniejszony do minimum popyt na tereny zabudowy mieszkaniowej Gmina Świdnica postanowiła wykorzystać tereny przeznaczone już w planie miejscowym do urbanizacji z zamianą funkcji mieszkaniowej na usługową, wytwórczości oraz w ramach wygaszania konfliktów funkcję usługową z towarzyszącą mieszkaniową dla prowadzącego działalność gospodarczą. Obecnie tereny te zostały podzielone geodezyjnie na działki budowlane z wydzieleniem dróg publicznych. Wykonano częściowe uzbrojenie terenu w sieci gazową, wodociągową, elektroenergetyczną i kanalizacyjną. Pozwoli to na ograniczenie zanieczyszczeń wprowadzanych do ziemi, powietrza. Planowana zabudowa związana z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie usług i wytwórczości będzie się znajdować w bezpiecznej odległości od terenów zabudowy chronionej, w szczególności zabudowy mieszkaniowej. Mając na uwadze charakter projektowanej zabudowy, jej parametry, docelowo nakaz obsługi wodno-kanalizacyjnej z istniejących sieci, należy stwierdzić, że brak jest negatywnego wpływu przyszłych rozwiązań planistycznych na życie i zdrowie ludzi przebywających na terenie oraz w sąsiedztwie. Zaznaczyć należy, że projektem zmiany studium objęto tereny narażone na oddziaływanie hałasu pochodzącego od użytkowników drogi krajowej nr 27. W takim przypadku nowo powstałe obiekty będą stanowić barierę dla hałasu i będą chronić dalsze obszary przed tym zanieczyszczeniem 13 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 7. OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE Jedną z form ochrony przyrody są obszary chronionego krajobrazu, które obejmują wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów. Służą rekreacji we wszystkich jej formach. Działalność gospodarcza na tych terenach podlega pewnym ograniczeniom, polegającym m.in. na zakazie lokowania obiektów uciążliwych dla środowiska i stosowania niszczących form użytkowania przyrody. Obszar chronionego krajobrazu jest przestrzennie wydzieloną jednostką o określonych granicach na mapie województwa, poddaną ochronie ze względu na mało zniekształcone środowisko przyrodnicze zachowujące zdolność równowagi biologicznej. W województwie lubuskim obszary chronionego krajobrazu utworzono rozporządzeniem Wojewody Lubuskiego Nr 3 z dnia 17 lutego 2005r. (Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego Nr 9, poz. 172 ze zm.). Teren objęty niniejszym opracowaniem w całości położony jest w zasięgu obszaru chronionego krajobrazu nr 22 – Wzniesienia Zielonogórskie. Ponadto występują inne elementy podlegające ochronie prawnej. Są to tereny leśne oraz określone właściwymi przepisami gatunki roślin i zwierząt. W obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowej i działalności gospodarczej we wsi Słone, ustalono strefę buforową – ochronną od rozlewiska, w obrębie której obowiązują nakazy i zakazy, wynikające z przepisów o ochronie przyrody w zakresie ochrony gatunkowej flory i fauny, występującej w obszarze rozlewiska i strefy buforowej. Teren znajduje się poza siecią obszarów chronionych Natura 2000. Inne formy ochrony przyrody nie występują. Do obiektów i obszarów objętych ochroną prawna należą również zabytki - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003r. Nr 162, poz.1568 ze zm.). Zapisy projektu zmiany studium w pełni zabezpieczają potrzeby w zakresie ochrony obiektów budowlanych, terenów archeologicznych, układów osadniczych, stref ekspozycji itd. Analizowany obszar położony jest poza obszarami narażonymi na niebezpieczeństwo powodzi oraz obszarami potencjalnego zagrożenia powodzią. 8. PROGNOZA ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO WYNIKAJĄCYCH Z PROJEKTOWANEGO PRZEZNACZENIA TERENU. Niniejsza prognoza uwzględnia fakt, że obszar objęty zmiana studium jest już przeznaczony do urbanizacji ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. rozpoczęto już realizację jego ustaleń. Zmieniające się uwarunkowania gospodarcze wymusiły na gminie weryfikację potrzeb w zakresie funkcji terenu. Zmiana funkcji przeznaczenia terenów pod planowaną zabudowę, spowoduje jednak zmiany w środowisku przyrodniczym, które polegać będą w szczególności na: • zmianie użytkowania terenu i gleby W trakcie prac ziemnych nastąpi zerwanie oraz przemieszczenie powierzchniowych warstw glebowych; w wyniku degradacji mogą wystąpić następujące, negatywne dla gleb, zjawiska: intensywne zakwaszenie, niedobór składników pokarmowych dla roślin i naruszenie między nimi równowagi jonowej, nadmierne stężenie soli w roztworach glebowych, akumulacja substancji fitotoksycznych, niedobór tlenu i wody, pogorszenie struktury i porowatości, nadmierna mineralizacja substancji organicznej, niszczenie warstwy próchniczej przez erozję, osiadanie gruntów. • zmianie rzeźby terenu Posadowienie budynków, projektowane ewentualne nowe układy komunikacyjne i infrastrukturalne, spowodują konieczność niwelacji i plantowania terenu, w niewielkim stopniu, ponieważ teren należy raczej do terenów płaskich, o niewielkim skłonie i niezróżnicowanej rzeźbie; • zmianie krajobrazu naturalnego W krajobrazie pojawią się nowe obiekty kubaturowe (budynki usługowo-produkcyjne, mieszkalne oraz towarzysząca im infrastruktura techniczna), obce dla środowiska przyrodniczego; Potencjalne oddziaływanie terenów zabudowy mieszkaniowej, usługowej, przemysłowej i komunikacji na krajobraz to: – ubytek terenów otwartych i zielonych, a także ograniczenie lub przerwanie ciągów ekologicznych, 14 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone – powstanie nowych dominant, przekształcenie istniejących panoram, likwidacja osi widokowych, – ubytek atrakcyjnych krajobrazowo form oraz pojawienie się form niepożądanych: obiektów o znacznych gabarytach, nieuporządkowanych zespołów zabudowy o dysharmonizujących formach architektonicznych (kolorystyka, kształt dachu), – utrata dotychczasowej czytelności i zwartości układu przestrzennego, – wzrost ekspozycji terenów zabudowy o niskiej atrakcyjności krajobrazowej, – ponadto w przypadku zabudowy usługowej niepożądany wzrost ekspozycji urządzeń towarzyszących np. parkingów. Znaczny wzrost oddziaływania planowanych form zagospodarowania może nastąpić w przypadku braku określenia lub niedostatecznego zakresu warunków, zasad i standardów kształtowania zabudowy i urządzenia terenu oraz wadliwych zasad zagospodarowania terenu spowodowanych nie uwzględnieniem w dostatecznym stopniu potrzeby ochrony i kształtowania krajobrazu w ustaleniach przyszłych planów miejscowych dotyczących przedmiotowego obszaru. • zmianie czystości atmosfery Emisja zanieczyszczeń pochodząca z procesów spalania paliw to główny czynnik negatywnego oddziaływania substancji znajdujących się w powietrzu na zdrowie ludzi i zwierząt oraz na wegetację roślin. Aby nie dopuścić do zwiększenia stężeń substancji szkodliwych w powietrzu należy ograniczyć powstawanie nowych zanieczyszczeń i redukować już istniejące. Należy podejmować działania zmierzające do stopniowego ograniczania emisji, wymuszające zmiany technologiczne w procesach wytwórczych niektórych produktów. Ponadto trzeba ograniczyć: uciążliwość tzw. niskiej emisji komunalnej w rejonach zabudowy, wysoką energochłonność układu przestrzennego, gwałtowny wzrost zanieczyszczeń komunikacyjnych, a także specyficzne dla warunków miejscowych zanieczyszczenia lokalne (odory, emisja niezorganizowana itp.). Można to uzyskać m.in. poprzez: – określenie dodatkowych wymagań odnoszących się do systemów zaopatrzenia budynków w ciepło, wykorzystanie biopaliw i energii odnawialnej (m.in. wierzba energetyczna, panele solarne), termomodernizację obiektów, a także gazyfikację; – wyeliminowanie problemu spalania w paleniskach domowych „paliw zastępczych”: butelek z PET, opakowań z mas plastycznych i aluminium, gumy; – określenie energooszczędnych lub bezodpadowych wymagań technologicznych dla nowych działalności; – ochronę czynną dla poprawy standardów jakości powietrza w postaci urządzeń ograniczających emisję, pasów zieleni lub przeszkód hamujących rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń, w tym hałasu, – wyznaczenie obszarów ograniczonego użytkowania, jeśli zastosowanie innych środków jest niemożliwe, – egzekwowanie reżimu emisji spalin przez użytkowników pojazdów. Duży nacisk należy położyć na zmniejszenie skali narażenia mieszkańców gminy ponadnormatywnym poziomem hałasu. Działania, które należy podjąć w tym celu to m.in.: przebudowa dróg, zwiększenie udziału transportu zbiorowego i rowerowego, budowa ekranów akustycznych. Problem zagrożenia emisją hałasu należy uwzględniać w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Intensywna działalność człowieka w środowisku przyrodniczym, w tym rozwój urbanizacji, komunikacji i przemysłu, powoduje wzrost natężenia dźwięku – hałasu. Hałas, czyli dźwięk niepożądany, dokuczliwy i nieprzyjemny, jest szkodliwy, niezależnie od natury jego pochodzenia. Zjawisku temu towarzyszą drgania mechaniczne, wstrząsy, infradźwięki i ultradźwięki, dlatego hałas traktowany jest jako szczególny rodzaj zanieczyszczenia powietrza. Realizacja ustaleń spowoduje powstanie nowych, lokalnych źródeł hałasu (układ komunikacyjny, motoryzacja) i zanieczyszczenia atmosfery (lokalne źródła). Przewiduje się, że stopień oddziaływania tych czynników na otoczenie będzie niewielki i nie będzie przekraczał standardów dla terenów osadnictwa wiejskiego. Nie przewiduje się, żeby projektowane funkcja produkcyjna powodowały wprowadzanie do powietrza zanieczyszczeń mogących przekroczyć dopuszczone prawem progi. • możliwym znaczącym oddziaływaniu na środowisko projektowanych inwestycji W przypadku realizacji usługowej lub produkcyjnej w wyznaczonym terenie może zaistnieć sytuacja, że powstaną obiekty realizowane w ramach przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Osobny problem stanowi szkodliwość odpadów przemysłowych dla środowiska wodnego, wybór prawidłowej lokalizacji składowisk oraz metod składowania i 15 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone unieszkodliwiania odpadów, a także selektywnej ich zbiórki. Przedostanie się odcieków do gruntu lub wód może spowodować przede wszystkim skażenia chemiczne i bakteriologiczne lokalnych zasobów wodnych. Po analizie istniejących uwarunkowań, skali i rodzaju projektowanych przedsięwzięć nie przewiduje się negatywnego wpływu przyszłych inwestycji na stosunki wodne w tym poziom wód gruntowych, cieki wodne, zbiorowiska roślinne i siedliska fauny. Tereny objęte opracowaniem zmiany studium, ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo obszaru wiejskiego zurbanizowanego od wielu lat są penetrowane. Należy zaznaczyć, że obecnie obowiązujący plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego przeznacza ten teren do planowej urbanizacji. Mając na uwadze przepisy art. 9 i art. 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które nakazują określenie w studium w szczególności zasad i kierunków działań, a nie szczegółowych rozwiązań, których ustalenie jest zarezerwowane dla ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, na etapie sporządzania studium nie można ostatecznie rozstrzygać o rozwiązaniach technicznych dotyczących realizacji przedsięwzięć. Na obszar objęty opracowaniem sporządzono prognozę oddziaływania na środowisko związaną z mpzp. z 2009r. przeprowadzano też jedno postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia pod nazwą „Budowa zakładu produkcyjnego, wytwarzającego opakowania o podwyższonej wytrzymałości, składającego się z hali produkcyjnej, części magazynowej oraz części socjalno – biurowej z zapleczem technicznym w miejscowości Słone, gmina Świdnica, woj. lubuskie, na terenie działki nr 479/75”, planowanego do realizacji przez ROYALPACK Tatar Sp.j., ul. Sulechowska 4a, 65-119 Zielona Góra. Niniejsza prognoza uwzględnia postanowienia ww. dokumentów. 9. ZALECENIA I ROZWIĄZANIA MINIMALIZUJĄCE SKUTKI ZMIAN I ZAGROŻEŃ W ŚRODOWISKU PRZYRODNICZYM, ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE: W zakresie ochrony gleb i gruntu: W celu zapobiegania potencjalnym zagrożeniom gleb należy położyć nacisk na ich właściwe użytkowanie, ochronę przed zanieczyszczeniami oraz na rekultywację gleb zdegradowanych. Racjonalne wykorzystanie zasobów gleb powinno polegać na zagospodarowaniu gleb w sposób, który odpowiada ich przyrodniczym walorom oraz na lepszym dostosowaniu formy ich zagospodarowania do naturalnego potencjału. Dla utrzymania optymalnego stanu wilgotności gleby i prawidłowego systemu odwadniania konieczne będzie zachowanie właściwej retencji terenowej i możliwie długim utrzymaniu zasobów wody w profilu glebowym. Polityka ochrony gleb będzie również uwzględniać działania zapobiegające procesom erozji. Erozja wietrzna jest typowa dla otwartych przestrzeni rolnych, dlatego niezbędne będzie stosowanie zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych oraz stałe utrzymanie gleby pod pokrywą roślinną. Zakładając ciągły rozwój przedsiębiorczości, a równocześnie sieci komunikacyjnej, należy liczyć się ze wzrostem negatywnego wpływu oddziaływania obiektów działalności gospodarczej i ruchu kołowego na gleby. Z tego względu budowa ciągów komunikacyjnych i zakładów na obszarach gleb najwyższej jakości musi być ograniczana. W tym celu, przy lokalizacji zabudowy należy stosować bariery wyłapujące zanieczyszczenia, w tym zieleń izolacyjną, urządzoną i inną. W zakresie ochrony rzeźby terenu i krajobrazu naturalnego: Rozmiary i jakość zmian krajobrazowych uzależnione będą od przyjętych rozwiązań urbanistyczno – architektonicznych planowanych inwestycji kubaturowych; Jedną z przesłanek uwzględnianych w ustalaniu przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu powinny być reguły kompozycji krajobrazu obejmujące zasady: – podporządkowania, czyli „wtopienia w tło”, – neutralności, według której nowe elementy uzupełniają krajobraz bez zmiany istniejącej koncepcji kompozycyjnej układu, – kontrastu. O pięknie krajobrazu decyduje spójność całości, a nie wyłącznie jakość poszczególnych jego komponentów. Brak konsekwentnego stosowania powyższych zasad w zgodności z przyjętymi celami 16 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone i kierunkami zagospodarowania przestrzennego może spowodować zagrożenie lub zniszczenie istniejącej kompozycji krajobrazu bądź utrudnić kształtowanie jego nowej kompozycji. Określenie rodzaju oddziaływań na krajobraz polega na identyfikacji zmian, jakie mogą powstać w wyniku realizacji ustaleń planów miejscowych, czyli do jakiego stopnia zmieni się dotychczasowy typ krajobrazu, jego kompozycja, warunki ekspozycji, a także w jakim zakresie zostaną utrzymane elementy decydujące o jego walorach. Jednakże, nie przewiduje się żeby projektowane inwestycje miały duży negatywny wpływ na rzeźbę terenu i krajobraz. Projektowana zabudowa będzie się znajdować w relacji kontynuacji istniejącej zabudowy wsi Słone, spajając, obecnie rozdwojony, układ urbanistyczny położony wzdłuż drogi powiatowej. Mając na uwadze istniejącą sytuację gospodarczo-ekonomiczną kraju, regionu i gminy podstawowym zaleceniem jest ograniczanie powierzchni zespołów osadniczych, koncentracja zabudowy, wykorzystywanie terenów już uzbrojonych w infrastrukturę techniczną i komunikację, bazowanie na własnych zasobach ludzkich i surowcowych. Ogólny stan środowiska przyrodniczego Gminy Świdnica należy określić jako dobry. Obszar gminy uważa się za stosunkowo mało zdegradowany. W zakresie ochrony wód: Aby nie dopuścić do degradacji wód powierzchniowych i podziemnych należy realizować następujące główne cele: – zapewnienie II klasy czystości wód powierzchniowych, – ograniczenie spływu zanieczyszczeń do wód, – zapewnienie odpowiedniej jakości wody pitnej, – uregulowanie gospodarki wodno–ściekowej. Zwiększenie skuteczności ochrony jakości wód podziemnych ma na celu zmniejszenie przenikania zanieczyszczeń z powierzchni ziemi do warstw wodonośnych. Duże znaczenie będzie mieć zapewnienie właściwej ochrony wód w strefach szczególnie wrażliwych, a więc tam, gdzie podatność na ich zanieczyszczenie jest największa. Do osiągnięcia tego celu konieczne jest uwzględnienie w przyszłych planach zagospodarowania przestrzennego wszelkich informacji bieżących oraz prognoz dotyczących oddziaływania na środowisko wodne projektowanej zabudowy i obszarów funkcjonalnych. Sporządzenie na ich podstawie projektów stref ochronnych, a następnie odpowiednie ich wdrożenie da możliwość sprawowania dostatecznej kontroli nad procesami migracji zanieczyszczeń i tym samym ograniczy degradację wód. Głównymi czynnikami, które powinny być brane pod uwagę są parametry hydrogeologiczne, topografia, a także dane na temat istniejących obiektów mogących zagrażać jakości wód (m.in. ferma hodowli pieczarek, linia kolejowa) oraz urządzeń lub miejsc związanych z pozyskiwaniem wody (ujęcia), a także zbiorników i cieków powierzchniowych. Istotnym źródłem zanieczyszczenia, zwłaszcza wód podziemnych, są spływy obszarowe oraz przedostawanie się zanieczyszczeń z nieszczelnej kanalizacji. Z tego względu, dla zapewnienia odpowiedniej jakości użytkowej wód konieczne jest uporządkowanie gospodarki ściekowej w gminie, czyli: – rozbudowa sieci kanalizacyjnej - wieś Słone posiada system kanalizacji sanitarnej, – kontrola miejsc nielegalnego zrzutu ścieków, – optymalizacja wykorzystania istniejących oczyszczalni ścieków; – wdrażanie programów racjonalnej gospodarki wodno–ściekowej w przemyśle. Wyżej wymienione działania, zwłaszcza odnośnie ochrony jakości wód podziemnych, będą skutkowały poprawą jakości wody ujmowanej dla celów pitnych. Udostępnienie wody dobrej jakości zależeć będzie także od poprawy wskaźnika zwodociągowania i stanu technicznego istniejącej sieci wodociągowej oraz wydajności i sprawności stacji uzdatniania wody. W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu: Stosowanie proekologicznych nośników energii. Dla ograniczania niskiej emisji winny być propagowane do wytwarzania ciepłej wody i ogrzewania skojarzone systemy, wykorzystujące energię słońca, ziemi, ze wspomaganiem gazowym. Podobnie powinno być na nowych terenach przewidzianych w przyszłości do zainwestowania. Postęp gazyfikacji istniejącej zabudowy, pozwalający na eliminację spalania kopalnych paliw stałych, przyczyni się do zmniejszenia ilości 17 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone emitowanych do powietrza zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Powyższe działania winny zapewnić poprawę jakości powietrza, zwłaszcza w sezonie grzewczym, kiedy niska emisja jest najbardziej odczuwalna, Działania minimalizujące wpływ negatywnych czynników na klimat lokalny powinny polegać m.in. na: określeniu preferowanego układu i typu zabudowy oraz układu zieleni, a także sposobu rozbudowy istniejących osiedli, dogęszczeń i warunków lokalizacji nowych zespołów mieszkaniowych. Szczególny nacisk należy położyć na ochronę terenów zielonych, gdyż zieleń oddziałuje na zmianę własności termicznych i wilgotnościowych powietrza oraz na aktywność ruchu powietrza. Klimatyczne i aerosanitarne oddziaływanie zieleni zależy od wielkości, kształtu powierzchni oraz składu gatunkowego. Emisja zanieczyszczeń pochodząca z procesów spalania paliw to główny czynnik negatywnego oddziaływania substancji znajdujących się w powietrzu na zdrowie ludzi i zwierząt oraz na wegetację roślin. Aby nie dopuścić do zwiększenia stężeń substancji szkodliwych w powietrzu należy ograniczyć powstawanie nowych zanieczyszczeń i redukować już istniejące. Należy podejmować działania zmierzające do stopniowego ograniczania emisji, wymuszające zmiany technologiczne w procesach wytwórczych niektórych produktów. Ponadto trzeba ograniczyć: uciążliwość tzw. niskiej emisji komunalnej w rejonach zabudowy, wysoką energochłonność układu przestrzennego, gwałtowny wzrost zanieczyszczeń komunikacyjnych, a także specyficzne dla warunków miejscowych zanieczyszczenia lokalne (odory, emisja niezorganizowana itp.). Można to uzyskać m.in. poprzez: – określenie dodatkowych wymagań odnoszących się do systemów zaopatrzenia budynków w ciepło, wykorzystanie biopaliw i energii odnawialnej, termomodernizację obiektów, a także gazyfikację; – wyeliminowanie problemu spalania w paleniskach domowych „paliw zastępczych”: butelek z PET, opakowań z mas plastycznych i aluminium, gumy; – określenie energooszczędnych lub bezodpadowych wymagań technologicznych dla nowych działalności; – ochronę czynną dla poprawy standardów jakości powietrza w postaci urządzeń ograniczających emisję, pasów zieleni lub przeszkód hamujących rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń, w tym hałasu, – wyznaczenie obszarów ograniczonego użytkowania, jeśli zastosowanie innych środków jest niemożliwe, – ograniczenie ruchu docelowego na obszarach cennych przyrodniczo, – egzekwowanie reżimu emisji spalin przez użytkowników pojazdów. Duży nacisk należy położyć na zmniejszenie skali narażenia mieszkańców gminy ponadnormatywnym poziomem hałasu. W trakcie realizacji i funkcjonowania inwestycji związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej należy stale kontrolować emisje hałasu pochodzącą z tej działalności. Inne działania, które należy podjąć w tym celu to m.in.: przebudowa dróg, zwiększenie udziału transportu zbiorowego i rowerowego, budowa ekranów akustycznych, wykorzystywanie zabudowy niechronionej do ograniczania hałasu na terenach zabudowy chronionej. Problem zagrożenia emisją hałasu należy uwzględniać w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W zakresie ochrony zdrowia ludzi: Przy realizacji inwestycji zgodnie z przyjętymi kierunkami zagospodarowania przestrzennego i obowiązującymi przepisami nie wystąpią zagrożenia dla zdrowia ludzi. W przypadku realizacji usługowej lub produkcyjnej w wyznaczonym terenie może zaistnieć sytuacja, że powstaną obiekty realizowane w ramach przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Jednakże, w studium zastosowano stopniowe wygaszanie funkcji konfliktowych w stosunku do terenów zabudowy mieszkaniowej i innych chronionych. Jakość powietrza na obszarze Gminy Świdnica ogólnie jest dobra. Stopniowo obserwuje się zmianę nośników energii z paliw stałych w postaci węgla i koksu na paliwa ekologiczne, w tym głównie gaz i energię elektryczną, olej opałowy i brykiety ze słomy i odpadów stolarskich. Ważne jest wyeliminowanie z procesu spalania w indywidualnych paleniskach tzw. „paliw zastępczych”. W celu zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczeń powietrza spowodowanych emisją przemysłową, należy przyjąć koncepcję „najlepszej dającej się zastosować technologii nie wymagającej nadmiernych kosztów”. 18 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone 10. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Mając na uwadze położenie Gminy Świdnica oraz projektowane zagospodarowanie nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania na środowisko. 11. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI PRZEPROWADZANIA MONITORINGU SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy poddawane jest ocenie i analizie zmian zachodzących w zagospodarowaniu przestrzennym co najmniej raz w czasie kadencji rady. Ze względu na charakter Gminy Świdnica będącej sypialnią dla miasta Zielona Góra oraz obecnie panującą sytuację gospodarczą w kraju nie przewiduje się zwiększenia częstotliwości dokonywania ww. analiz. Monitoring środowiska musi być prowadzony zgodnie z przepisami odrębnymi wynikającymi z ustaw: Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne, ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Na część obszaru objętego opracowaniem przeprowadzano postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia pod nazwą „Budowa zakładu produkcyjnego, wytwarzającego opakowania o podwyższonej wytrzymałości, składającego się z hali produkcyjnej, części magazynowej oraz części socjalno – biurowej z zapleczem technicznym w miejscowości Słone, gmina Świdnica, woj. lubuskie, na terenie działki nr 479/75”, planowanego do realizacji przez ROYALPACK Tatar Sp.j., ul. Sulechowska 4a, 65-119 Zielona Góra. W dokumencie narzucono obowiązek monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w zakresie monitoringu porealizacyjnego płazów przebywających w rejonie przedsięwzięcia z celu określenia rzeczywistego oddziaływania na stan tej grupy zwierząt, z zachowaniem poniższych warunków. Mając na uwadze wyniki niniejszej prognozy, po uchwaleniu zmiany studium należy przystąpić do zmiany obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na ten teren w celu doprowadzenia do zgodności ustaleń obu dokumentów. 12. STRESZCZENIE Realizacja ustaleń projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica może spowodować zmiany w środowisku przyrodniczym dotyczące: • użytkowania i rzeźby terenu, • warstwy glebowej, • krajobrazu naturalnego. Mając na uwadze zapisy projektu zmiany studium, należy przyjąć, że skutki realizacji przyjętych rozwiązań na środowisko przyrodnicze będą minimalizowane poprzez maksymalną ochronę jego istniejących walorów i nie pogarszania stanu środowiska, respektując lokalne uwarunkowania fizjograficzne oraz zasady realizacji w/w inwestycji. Projektowane w zmianie studium i przyszłych planach miejscowych zmiany funkcji terenów zabudowy wymagać będzie dodatkowych działań zabezpieczających środowisko przyrodnicze w zakresie: - uzbrojenia terenów zurbanizowanych i projektowanych do urbanizacji w media infrastruktury technicznej niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania tych terenów zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, w celu zabezpieczenia przed skażeniem wód, gleby i powietrza, - stopniowania uciążliwości funkcji terenu w celu „wygaszenia” konfliktów, - zachowanie właściwej retencji terenowej. Przyszły rozwój inwestycyjny nie powinien powodować drastycznych zmian w czystości powietrza. Planowane tereny zainwestowania są już częściowo uzbrojone w sieć gazową, co pozwoli wyeliminować spalanie stałych paliw kopalnych i tzw. „niską emisję”. 19 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Świdnica – obręb Słone Powyższe działania zapewniają jak najczystsze powietrze, stanowiące jeden z czynników przyciągających inwestorów skłonnych lokować na terenie gminy przedsięwzięcia turystyczne, usługowe czy zabudowę mieszkaniową. Diagnoza stanu naruszeń, ocena gospodarki przestrzennej i ochrony środowiska w gminie pozwala określić działania, jakie samorząd i społeczność lokalna winny podjąć, by skutki zagrożeń środowiska zminimalizować i umożliwić jego funkcjonowanie. Obszar objęty opracowaniem charakteryzuje się dużym potencjałem zdolności odpornościowej na postępujące zmiany w jego strukturze. Zmiany w sferze gospodarczo-społecznej i politycznej kraju znalazły swoje odzwierciedlenie zagospodarowaniu przestrzeni, a co za tym idzie również w środowisku naturalnym. Obszarem konfliktowym są: tereny przebiegu dróg, występujące lokalnie szyby i korytarze stanowiące pozostałość po kopalni podziemnej węgla brunatnego. Mówiąc o konfliktach mamy na myśli sytuacje, w których określone formy działalności człowieka powodują niepożądane zmiany cech komponentów środowiska przyrodniczego, w istotny sposób zakłócając jego funkcjonowanie, utrudniając lub uniemożliwiając prawidłowy rozwój innych form działalności oraz zagrażając egzystencji samego człowieka. W przypadku terenów zabudowanych to ubytek gruntów biologicznie czynnych, odpady. Tereny dróg powodują natomiast przerwanie ciągłości ekosystemów, są miejscami niekorzystnymi dla migracji zwierząt oraz mają negatywny wpływ ze względu na emisję zanieczyszczeń komunikacyjnych i hałasu. Elementy infrastruktury podziemnej związanej z wydobyciem węgla brunatnego naruszają naturalną strukturę podłoża, powodując zagrożenie wystąpienia szkód górniczych. Tereny dróg powodują natomiast przerwanie ciągłości ekosystemów, są miejscami niekorzystnymi dla migracji zwierząt oraz mają negatywny wpływ ze względu na emisję zanieczyszczeń komunikacyjnych i hałasu. Niekorzystnym zjawiskiem występującym na przedmiotowym obszarze jest duży udział gruntów ugorowanych i odłogowanych. Środowisko w obrębie analizowanego terenu jest przekształcone w wyniku planowej urbanizacji, wynikającej z realizacji ustaleń obowiązującego na tym obszarze planu miejscowego. Elementami antropogenicznymi są tutaj drogi komunikacji kołowej, sieci infrastruktury technicznej, obiekty budowlane, podziały na działki budowlane oraz drogi publiczne. Brak jest atrakcyjnych kulturowo elementów środowiska. Na analizowanym obszarze występują ograniczenia związane z występowaniem elementów środowiska przyrodniczego objętych ochroną prawną tj. obszar chronionego krajobrazu nr 22 – Wzniesienia Zielonogórskie. Proponowane w zmianie studium inwestycje, w momencie ich niewłaściwego wykonania i eksploatacji oraz ewentualnych awarii mogą stworzyć zagrożenie dla istniejących okolicznych ekosystemów leśnych. Dotyczy to przede wszystkim pożarów oraz zanieczyszczenia wód i gleby pochodzącego ze ścieków i odpadów stałych. Proces użytkowania i zagospodarowania terenu opracowania powinien odbywać się z uwzględnieniem jego naturalnych (przyrodniczych) predyspozycji dla rozwoju określonej funkcji z uwzględnieniem infrastruktury technicznej i komunikacji niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania tych obszarów. Zwrócono uwagę na obecny chaotyczny rozwój zabudowy związany ze spełnianiem większości wniosków właścicieli gruntów w zakresie określania warunków zabudowy na podstawie decyzji administracyjnych oraz podejmowanie prac planistycznych na terenach oddalonych od obszarów zurbanizowanych, pozbawionych sieci infrastruktury technicznej. Biorąc pod uwagę fakt, iż studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego określa tylko zasady i kierunki w zagospodarowaniu przestrzeni, bez określania szczegółowych rozwiązań, większość zaleceń zawartych w niniejszej prognozie powinna być uwzględniona na etapie sporządzania przyszłych planów miejscowych, a także innych, szczegółowych dokumentów strategicznych. Mając na uwadze powyższe, po uchwaleniu zmiany studium należy przystąpić do zmiany obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na ten teren w celu doprowadzenia do zgodności ustaleń obu dokumentów. 20