Projekt UE “Transformacja” Zmiany w ubiorze

Projekt UE “Transformacja”
Zmiany w ubiorze
Włączenie różnych obszarów w obręb cesarstwa rzymskiego
spowodowało także zmiany w ubiorze miejscowej ludności. Informacje o odzieniu, głównie w stroju kobiet, zawdzięczamy z
jednej strony przedstawieniom, z drugiej zaś zabytkom archeologicznym. Szczególne znaczenie mają fibule, a to dlatego, że
inaczej niż we współczesnych broszkach miały one nie tylko
charakter dekoracji, lecz także praktyczną funkcję, a mianowicie
utrzymywały na ramionach kobiecą szatę. Trzy wybrane regiony
północnego pogranicza cesarstwa pokazują, w jak różnorodny
sposób zmieniał się w czasach rzymskich przede wszystkim
ubiór kobiecy.
Przedstawienie tancerki w odzieniu
greckim (Nesebar, BG, była kolonia
grecka)
Przedstawienie kobiety w stroju greckim. I w.
n.e. (Kunino, BG)
Zupełnie odmienny obraz maluje sytuacja w Noricum. Nawiązujące do przedrzymskiej tradycji odzienie kobiece składało się
tam z długiej, spodniej szaty i krótszej, opasanej w talii sukni,
która była noszona na ramionach wraz z dwiema, wyjątkowo
dużymi fibulami. Typowe dla noryckiego stroju kobiecego jest
poza tym nakrycie głowy, na którym często był noszony ponad-
Norycki strój dziewczęcy i kobiecy z
połowy II w. (Zollfeld, A)
Nad dolnym Dunajem, w obrębie późniejszych prowincji mezyjskich, upowszechnił się już w okresie przedrzymskim grecki
strój kobiecy. Składał się on z długiej szaty bez rękawów, zszytej na ramionach i opasanej pod piersią. W charakterze płaszcza mogła być poza tym noszona prosta narzuta. Takie odzienie nosiły kobiety jeszcze również w okresie rzymskim przez I
wiek n.e. Kiedy jednak doszło w Mezji do powstania pierwszych
miast rzymskich, mieszkające w nich lub w ich pobliżu kobiety
przejęły bardzo szybko rzymskie odzienie kobiece. Składało się
ono z długiej szaty spodniej z rękawami i owijającej misternie
ciało szaty wierzchniej.
to rodzaj welonu. W przeciwieństwie do prowincji mezyjskich,
kobiety w Noricum pozostawały wierne swemu tradycyjnemu
odzieniu prawie do końca II wieku, podczas gdy ich małżonkowie poprzez noszenie togi manifestowali posiadanie przez rodzinę rzymskiego obywatelstwa.
Kobieta w czepku z welonem. Połowa II w. (Lendorf,
A)
W Brytanii plemiona zamieszkujące w I wieku p.n.e. południowo-wschodnią część obecnej Anglii przejęły typowy strój rdzennej ludności północnej Galii. Wprawdzie nie mamy pochodzących z Anglii odpowiednich przedstawień, ale dysponujemy za
to znaleziskami charakterystycznych fibul, którymi w parach spinana byla na ramionach wierzchnia szata kobieca. Od 75 r. n.e.
wytwarzano w Brytanii fibule z uszkami na łańcuszek łączący je
Przedstawienie kobiety w
ubiorze rzymskim (Arčar,
BG, kolonia rzymska)
Małżonka w stroju noryckim, małżonek w odzieniu
rzymskim. Pierwsza połowa II w. (Wels, A)
w pary. Pojawienie się tych fibul także w północnej Anglii dowodzi, że w okresie rzymskim w całej Brytanii upowszechnił się
prowincjonalny strój rodem z kontynentu, a nie ubiór rzymski.
Dopiero od połowy II wieku tradycyjna, galijska suknia wierzchnia została zastąpiona długą tuniką w formie litery T, z szerokimi
rękawami. Strój ten nie wymagał już więcej noszenia fibul.
Para fibul i naszyjnik ze skarbu z Winchester, GB (75-25 r. p.n.e.)
Para małżeńska w stroju galijskim. Początek I w. (Moguncja, D)
17
Spięte łańcuszkiem tzw. fibule trąbkowate
z Chorley, GB
Kobieta w długiej tunice w kształcie litery T. Druga połowa II w. (Arbeia Roman Fort, GB)