Krzysztof Dariusz Sadowski MARKETINGOWY MODEL

Krzysztof Dariusz Sadowski
MARKETINGOWY MODEL CENTRÓW
AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W POLSCE
(Streszczenie)
Analizy dorobku teoretycznego, zawartego w literaturze przedmiotu oraz dającej się
zaobserwować praktyki wskazują, iż ważnym sposobem poprawy sytuacji na rynku pracy jest
doskonalenie jego instytucjonalnej obsługi. Główną funkcją instytucjonalnej obsługi rynku
pracy jest bowiem niesienie pomocy bezrobotnym i osobom poszukującym pracy
w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia, natomiast pracodawcom w znalezieniu
odpowiednich pracowników.
Jednym z rozwiązań mających na celu poprawę instytucjonalnej obsługi rynku pracy
w Polsce była zmiana struktur organizacyjnych urzędów pracy wynikająca z nowelizacji
w 2008 r. ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy, wprowadzająca Centra Aktywizacji Zawodowej (CAZ). Okres trzech lat, jaki minął od
powołania CAZ jest wystarczająco długi dla podjęcia próby oceny prowadzonej przez nie
działalności. Jest jednocześnie na tyle krótki, iż można mówić o początkowym stadium ich
rozwoju, a więc stadium, w którym starania na rzecz doskonalenia funkcjonowania każdej
instytucji mogą być najskuteczniejsze.
Celem głównym rozprawy jest dokonanie oceny funkcjonowania Centrów
Aktywizacji Zawodowej, a następnie sformułowanie marketingowego modelu usług
oferowanych przez CAZ niezbędnego dla usprawnienia instytucjonalnej obsługi rynku pracy.
Cele szczegółowe obejmują:
1) Ocenę stanu zatrudnienia w CAZ;
2) Ocenę stanu realizacji standardów usług rynku pracy w CAZ;
3) Ocenę stosowanych systemów zarządzania w CAZ;
4) Ocenę barier i stymulatorów sprawnego funkcjonowania CAZ;
5) Opracowanie elementów marketingowego modelu CAZ, obejmującego w szczególności:
 Segmentację bezrobotnych ze względu na:
posiadane kwalifikacje (posiada wymagane kwalifikacje, nie posiada wymaganych
kwalifikacji),
1
motywację do podjęcia pracy (motywacja niska, motywacja umiarkowana,
motywacja wysoka),
status na rynku pracy (posiada status osoby znajdującej się w szczególnej sytuacji
na rynku pracy, nie posiada takiego statusu);
 Segmentację pracodawców (stale współpracujących z CAZ, potencjalnych partnerów
do współpracy z CAZ, nie zainteresowanych współpracą z CAZ, niewiarygodnych dla
CAZ);
 Koncepcję zintegrowanego podejścia do obsługi bezrobotnych (Indywidualne Plany
Działań – IPD);
 Koncepcję systemu zarządzania przez cele programami rynku pracy;
 Zastosowanie metod i modeli matematycznych przy podejmowaniu decyzji
dotyczących optymalnego podziału środków finansowych (z Funduszu Pracy) na
aktywne programy rynku pracy w CAZ (zastosowanie modelu programowania
liniowego realizowanego za pośrednictwem programu SOLVER);
 Zastosowanie teorii masowej obsługi (teorii kolejek) do określania optymalnej liczby
stanowisk ds. rejestracji w PUP.
W pracy podjęto próbę zweryfikowania hipotezy badawczej, iż opracowanie
i wdrożenie marketingowego modelu Centrów Aktywizacji Zawodowej przyczyni się do
udoskonalenia systemu obsługi bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pracodawców
w Polsce.
Hipoteza podstawowa jest objaśniana następującymi hipotezami szczegółowymi:
1) Obsada kadrowa CAZ jest niewystarczająca dla zapewnienia sprawnej obsługi
bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pracodawców.
2) Obowiązujące standardy usług rynku pracy w Polsce są niedostosowane do CAZ,
wymagają modyfikacji i dalszego doskonalenia.
3) Zarządzanie aktywnymi programami rynku pracy w CAZ jest nieefektywne, oparte
głównie na intuicji i nie uwzględnia rachunku optymalizacyjnego.
4) Między
rodzajami
stosowanego
modelu
pośrednictwa
pracy
(jednotorowy,
dwutorowy), a liczbą zatrudnionych w CAZ pośredników pracy występuje istotna
stochastyczna zależność.
5) Między liczbą zatrudnionych w CAZ doradców zawodowych a liczbą zatrudnionych
w CAZ pośredników pracy występuje dodatnia zależność korelacyjna, umożliwiająca
zbudowanie modelu regresji liniowej między tymi zmiennymi.
2
Dla opracowania marketingowego modelu CAZ niezbędne stało się uzyskanie
odpowiedzi m. in. na następujące pytania badawcze:
1) Czy utworzenie CAZ w powiatowych urzędach pracy było decyzją słuszną i jakie są
przesłanki takiej oceny?
2) Czy prowadzona jest przez CAZ segmentacja bezrobotnych i pracodawców, a jeśli tak, to
jakie są kryteria tej segmentacji?
3) Jak przebiega dotychczasowa współpraca CAZ z partnerami rynku pracy (rodzaj
partnerów, sposoby, formy i częstotliwość współpracy)?
4) Jaki model pośrednictwa pracy (jednotorowy, dwutorowy itp.) jest stosowany przez CAZ
i czym to jest uwarunkowane?
5) Czy w CAZ dokonywane są okresowe oceny efektywności, skuteczności i jakości
świadczonych usług?
6) Czy przydział środków do poszczególnych instrumentów rynku pracy w CAZ uwzględnia
planowane wskaźniki efektywności?
7) Czy stosowane są przez CAZ innowacyjne systemy planowania budżetu (np. system
zadaniowy)?
8) Czy istnieje w CAZ możliwość załatwiania spraw przez Internet i jakich spraw to
dotyczy?
9) Jaki wpływ na jakość obsługi klientów CAZ wywiera system informatyczny SYRIUSZ?
10) Czy występują istotne bariery utrudniające sprawne funkcjonowanie CAZ i na czym one
polegają?
Dla osiągnięcia celu głównego i celów szczegółowych zastosowano następujące
metody badawcze:
1) Analiza literatury przedmiotu na temat realizacji polityki rynku pracy.
2) Analiza opracowań i wyników badań prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny
(GUS), EUROSTAT oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPIPS) dotyczących
rynku pracy.
3) Analiza i ocena wniosków z badań dotyczących współpracy pracodawców z urzędami
pracy.
4) Przeprowadzenie własnego badania ankietowego wśród powiatowych urzędów pracy na
temat organizacji i funkcjonowania CAZ.
3
5) Przeprowadzenie własnego sondażowego badania ankietowego wśród pracodawców.
mających siedzibę w Warszawie na temat organizacji i funkcjonowania CAZ Urzędu
Pracy m. st. Warszawy.
6) Przeprowadzenie własnego sondażowego badania ankietowego wśród bezrobotnych
i poszukujących pracy na temat organizacji i funkcjonowania CAZ Urzędu Pracy m. st.
Warszawy.1
7) Zastosowanie testów statystycznych do weryfikacji hipotez dotyczących zależności
między badanymi zmiennymi, w tym w szczególności: testu niezależności chi-kwadrat,
testu serii oraz parametrycznych testów istotności (t-Studenta, testu F).
8) Zbudowanie modelu optymalizacyjnego wyboru aktywnych programów rynku pracy dla
CAZ w formie zadania programowania liniowego.
9) Zastosowanie analitycznego podejścia do ustalenia optymalnej liczby stanowisk ds.
rejestracji w PUP (wykorzystanie teorii masowej obsługi).
10) Zastosowanie modelu symulacyjnego do ustalenia optymalnej liczby stanowisk ds.
rejestracji w PUP.
Praca składa się z sześciu rozdziałów, zakończenia i aneksu.
W rozdziale pierwszym przedstawiono teoretyczne podstawy polityki rynku pracy,
w tym w szczególności:
podstawowe pojęcia i definicje dotyczące rynku pracy, w tym: podaż pracy, popyt na
pracę, wskaźnik zatrudnienia, współczynnik aktywności zawodowej, stopa bezrobocia,
wskaźnik wolnych miejsc pracy;
występujące zależności pomiędzy zatrudnieniem a wzrostem gospodarczym (funkcje
zatrudnienia oraz modele wzrostu gospodarczego);
ewolucję sektorowej struktury zatrudnienia;
podejście strumieniowe do analiz rynku pracy;
rynek pracy w ujęciu neoklasycznym;
rynek pracy w ujęciu keynesistowskim;
rodzaje bezrobocia (bezrobocie frykcyjne, bezrobocie strukturalne, bezrobocie
naturalne, bezrobocie typu keynesowskiego, bezrobocie klasyczne, bezrobocie
sezonowe, bezrobocie długotrwałe);
1
Badania wymienione w pkt 5) i 6) mają charakter uzupełniający do badania wymienionego w pkt 4).
4
działalność państwa dotycząca bezrobocia (aktywna i pasywna polityka państwa na
rynku pracy);
zmodyfikowany model Layarda-Nickella dla analiz rynku pracy;
bezrobocie równowagi NAIRU;
zjawisko histerezy bezrobocia;
prawo Okuna;
stosowane modele polityki rynku pracy
(model substytucyjny oraz model
komplementarny);
najważniejsze uwarunkowania polityki rynku pracy (uwarunkowania demograficzne,
uwarunkowania edukacyjne, uwarunkowania makroekonomiczne, uwarunkowania
strukturalne,
uwarunkowania
związane
z
zarządzaniem
zasobami
ludzkimi,
uwarunkowania wynikające z instytucjonalnej obsługi rynku pracy).
W rozdziale drugim omówiono politykę wobec rynku pracy realizowaną w Unii
Europejskiej. Skoncentrowano się na przedstawieniu:
podstaw polityki zatrudnienia w Unii Europejskiej, omawiając następujące cztery
filary: zatrudnialność (zdolność do uzyskania zatrudnienia), przedsiębiorczość,
zdolność adaptacyjną pracowników i pracodawców oraz równość szans;
charakterystyki strategii Europa 2020, obejmującej trzy obszary problemowe
(priorytety) (wzrost inteligentny, wzrost zrównoważony oraz wzrost sprzyjający
włączeniu społecznemu) oraz pięć wymiernych celów rozwojowych do osiągnięcia
w roku 2020 na poziome unijnym, jak również 10 zintegrowanych wytycznych
dotyczących realizacji strategii Europa 2020;
modelu flexicurity, którego celem jest zagwarantowanie obywatelom UE wysokiego
poziomu pewności zatrudnienia. Model ten obejmuje następujące cztery komponenty:
1) elastyczne i przewidywalne warunki umów, osiągane dzięki nowoczesnemu prawu
pracy, układom zbiorowym i organizacji pracy, 2) kompleksowe strategie uczenia się
przez całe życie, zapewniające stałą zdolność pracowników do dostosowania się i do
bycia zatrudnionym, 3) skuteczne aktywne polityki rynku pracy, pomagające
w radzeniu sobie z szybkimi zmianami, umożliwiające skrócenie okresów bezrobocia
i ułatwiające zmianę pracy, 4) nowoczesne systemy zabezpieczenia społecznego,
zapewniające
odpowiednie
wsparcie
i ułatwiające mobilność na rynku pracy;
5
dochodów,
sprzyjające
zatrudnieniu
organizacji i funkcjonowaniu sieci EURES oraz wizji publicznych służb zatrudnienia
w Unii Europejskiej do 2020 r.
Rozdział trzeci poświęcony został analizie sytuacji na rynku pracy w Polsce w latach
2005–2010. Przedstawiono najważniejsze uwarunkowania gospodarcze i demograficzne,
omówiono aktywność zawodową ludności oraz stan i strukturę zatrudnienia i bezrobocia,
scharakteryzowano główne aspekty polityki państwa na rynku pracy, a także instytucjonalną
obsługę rynku pracy prowadzoną przez publiczne służby zatrudnienia.
W rozdziale czwartym omówiono założenia marketingowego modelu CAZ,
przedstawiając w szczególności: przyczyny i podstawę prawną powołania CAZ, cele i zakres
działania CAZ, istotę marketingowego modelu CAZ, strukturę funkcjonalną marketingowego
modelu CAZ oraz charakterystykę podstawowych usług i wybranych instrumentów
w marketingowym modelu CAZ.
W rozdziale piątym przedstawiono założenia i wyniki badań ankietowych na temat
organizacji i funkcjonowania CAZ. Badania przeprowadzone zostały w powiatowych
urzędach pracy jako instytucji funkcjonującej na rynku pracy oraz wśród ich klientów, to jest
pracodawców, bezrobotnych i poszukujących pracy. Ponadto zamieszczono - w oparciu
o uzyskane wyniki badań - analizę SWOT dla CAZ.
W rozdziale szóstym sformułowano koncepcję budowy i funkcjonowania wybranych
elementów marketingowego modelu CAZ. Koncepcja ta w szczególności obejmuje:
rozpoznawanie pracodawców i dokonywanie ich segmentacji, rozpoznawanie bezrobotnych
i dokonywanie ich segmentacji, wskaźniki efektywności podstawowych usług i instrumentów
rynku pracy, model optymalizacyjny wyboru aktywnych programów rynku pracy, zarządzanie
przez cele programami rynku pracy, zastosowanie teorii masowej obsługi do ustalania
optymalnej liczby stanowisk ds. rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy w PUP oraz
rekomendacje dotyczące wdrażania marketingowego modelu CAZ.
W zakończeniu omówiono wyniki uzyskane w pracy oraz przedstawiono syntetyczne
wnioski i rekomendacje dotyczące organizacji i funkcjonowania CAZ. Do najważniejszych
z nich można w szczególności zaliczyć:
1) Utworzenie CAZ, jako wyodrębnionej komórki, w powiatowym urzędzie pracy
zostało ocenione pozytywnie, zarówno przez urzędy pracy, jak również przez
pracodawców, bezrobotnych i poszukujących pracy. CAZ bowiem stwarza możliwość
6
zindywidualizowanego
i
kompleksowego
podejścia
do
obsługi
klientów
(bezrobotnych, poszukujących pracy oraz pracodawców) oraz wzmacnia działania
aktywizujące nad pasywnymi realizowanymi przez PUP.
2) Wprowadzone w 2010 r. standardy prowadzenia usług rynku pracy, chociaż ocenione
pozytywnie, wymagają dalszego doskonalenia. Pożądane byłoby w szczególności:
a)
opracowanie
jednolitych
standaryzowanych
wzorów
dokumentów,
jako
załączników do standardów, b) podania sposobów wykorzystania standardów
kwalifikacji
zawodowych
przy
określaniu
standardów
usług
rynku
pracy,
c) uwzględnienie uwag szczegółowych do poszczególnych standardów wynikających
z przeprowadzonych badań.
3) Obsada kadrowa CAZ jest niewystarczająca i wymaga wzmocnienia. Świadczą o tym
średnie współczynniki obciążenia pracowników CAZ ogółem oraz według stanowisk.
Na pracownika CAZ przypadało bowiem średnio 265 bezrobotnych, na pośrednika
pracy - 670 bezrobotnych, zaś na doradcę zawodowego – 1284 bezrobotnych. Są to
wskaźniki znacząco odbiegające od pożądanych (ok. 80 bezrobotnych na pracownika
CAZ, ok. 300 bezrobotnych na pośrednika pracy oraz ok. 600 bezrobotnych na
doradcę zawodowego). Ponadto w kilku badanych CAZ nie zatrudniano w ogóle
specjalistów ds. programów, liderów klubu pracy oraz specjalistów ds. rozwoju
zawodowego.
4) Struktura organizacyjna i system zarządzania w badanych CAZ charakteryzowały się
dużą różnorodnością. Tylko w ok. 1/4 ogólnej liczby badanych CAZ posiadało
opracowaną i realizowaną strategię działania oraz w ok. 2/3 badanych CAZ
dokonywane były okresowe oceny stanu realizacji planów. Natomiast podział
środków na poszczególne usługi i instrumenty rynku pracy odbywał się najczęściej
w sposób intuicyjny. Z tych też powodów pożądane byłoby powszechne wdrożenie
w CAZ systemu zarządzania przez cele.
5) Oceny okresowe efektywności, skuteczności i jakości świadczonych usług były
prowadzone tylko w ok. 2/3 ogólnej liczby badanych CAZ. Do sporządzania tych ocen
była wykorzystywana bieżąca sprawozdawczość stanowisk roboczych PUP oraz
odpowiednie badania ankietowe. Dla poprawy efektywności i jakości świadczonych
usług, przez część badanych CAZ, była prowadzona segmentacja pracodawców oraz
bezrobotnych i poszukujących pracy. Segmentacja ta była jednak prowadzona
niejednolicie i nie wykorzystywała, ocenianych powszechnie pozytywnie, kryteriów
stosowanych do segmentacji w Matrycy Kurcmana. Z tego też względu wydaje się
7
celowe wprowadzenie do działalności CAZ jednolitej, wielowymiarowej segmentacji
uwzględniającej również kryteria Matrycy Kurcmana.
6) W pracach CAZ stosowane są powszechnie dwa modele pośrednictwa pracy,
a mianowicie: model jednotorowy oraz model dwutorowy. Stosowanie modelu
uzależnione jest przede wszystkim od wielkości powiatu i liczby pośredników pracy
zatrudnionych w CAZ. W przypadku większych powiatów z reguły stosowany jest
model dwutorowy. Uwzględniając jednak wady i zalety każdego z tych modeli wydaje
się celowe podjęcie prac nad modelem mieszanym lub rotacyjnym.
7) Badanie CAZ pozwoliło na zweryfikowanie hipotezy badawczej mówiącej o istotnej
zależności stochastycznej między liczbą zatrudnionych w CAZ pośredników pracy
a stosowanym modelem pośrednictwa pracy. Siła tego związku, mierzona
współczynnikiem Czuprowa T=0,38, jest jednak umiarkowana i wskazuje, że oprócz
liczby zatrudnionych pośredników pracy na wybór modelu mają wpływ również inne
czynniki (zmienne), które należałoby uwzględnić w pracach nad modelem mieszanym
lub rotacyjnym.
8) Istnieje silna zależność stochastyczna między liczbą zatrudnionych w CAZ doradców
zawodowych a liczbą zatrudnionych w CAZ pośredników pracy. Fakt ten umożliwił
opracowanie modelu regresji liniowej pozwalającego na szacowanie liczby doradców
zawodowych zatrudnionych w CAZ w zależności od liczby zatrudnionych w CAZ
pośredników pracy. Model ten może znaleźć zastosowanie przy opracowywaniu
i wdrażaniu standardów usług rynku pracy.
9) Do
najważniejszych
partnerów
współpracujących
z
CAZ
należy zaliczyć:
pracodawców, instytucje szkoleniowe, instytucje pomocy społecznej oraz inne
instytucje rynku pracy (agencje zatrudnienia, OHP, instytucje dialogu społecznego,
instytucje partnerstwa lokalnego). Najczęściej stosowanym przez CAZ sposobem
kontaktu z partnerami - niezależnie od rodzaju partnera - był telefon i faks, natomiast
najrzadziej był stosowany kontakt osobisty. Niezbędne jest doskonalenie organizacji
wizyt pośredników pracy CAZ u pracodawców. Chodzi tu zarówno o ich
częstotliwość, jak również charakter tych wizyt (wizyta wstępna, wizyta usługowa,
wizyta monitorująco-analityczna).
10) Szczególnie ważne dla pracodawców okazały się świadczone przez CAZ następujące
usługi i instrumenty rynku pracy: pośrednictwo pracy, staże, prace interwencyjne oraz
dotacje na utworzenie dodatkowych miejsc pracy. Te usługi i instrumenty mają
8
bowiem wpływ na właściwy dobór pracowników, jak również zmniejszają koszty
prowadzonej przez firmę działalności. Zdaniem pracodawców, pożądane byłoby
rozszerzenie przez CAZ promocji świadczonych usług i instrumentów rynku pracy
w środkach masowego przekazu, w tym w szczególności w prasie lokalnej. Na
szczególną uwagę przy promocji zasługuje instrument jakim są „programy specjalne”
oraz system EURES. Są to instrumenty dotychczas mało znane wśród pracodawców.
11) Najczęstszymi sposobami informowania przez CAZ o wolnych miejscach pracy były:
a) ogłoszenia w siedzibie PUP, b) wezwania w celu przedłożenia propozycji pracy,
c) ogłoszenia na stronie internetowej PUP, d) udzielane informacje w trakcie
potwierdzania przez bezrobotnego gotowości do pracy, e) ogłoszenia w innych
urzędach i instytucjach. Pożądane byłoby - w większym niż dotychczas stopniu –
informowanie o wolnych miejscach pracy poprzez:
ogłoszenia w lokalnych mediach (ogłoszenia radiowe i w lokalnej prasie),
upowszechnianie ofert pracy w infokioskach,
organizowanie giełd i targów pracy.
Najbardziej pożądanymi przez bezrobotnych i poszukujących pracy usługami rynku
pracy świadczonymi przez CAZ były: pośrednictwo pracy oraz szkolenia
i przekwalifikowania, natomiast najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się usługi
EURES. Z kolei do najbardziej pożądanych przez bezrobotnych i poszukujących pracy
instrumentów rynku pracy należały: staże, prace interwencyjne oraz roboty publiczne,
zaś
najmniejszą
popularnością
cieszyło
się
przygotowanie
zawodowe
w miejscu pracy.
12) Odnośnie celowości stosowania instrumentów rynku pracy ocenę pozytywną wyraziło
47,6% ogółu badanych bezrobotnych i poszukujących pracy, którzy dotychczas zostali
objęci instrumentami rynku pracy, ocenę negatywną – 38,1%. Głównym powodem
negatywnej oceny było niewłaściwe adresowanie instrumentów do potrzeb osób
bezrobotnych i poszukujących pracy oraz zbyt niskie uzyskiwane w ich ramach
wynagrodzenia (świadczenia). Dla poprawy tej sytuacji pożądane byłoby wdrożenie
odpowiedniej segmentacji bezrobotnych oraz pracodawców.
13) Dla racjonalnego wydatkowania środków na aktywne formy przeciwdziałania
bezrobociu w działalności CAZ, niezbędne jest badanie efektywności stosowanych
usług i instrumentów rynku pracy. Według opinii badanych bezrobotnych
i poszukujących pracy najwyższą efektywność zatrudnieniową posiadają:
9
pośrednictwo pracy - pod warunkiem optymalnego kojarzenia bezrobotnych
z ofertami pracy,
szkolenia i przekwalifikowania - pod warunkiem, że będą dotyczyły zawodu
poszukiwanego (deficytowego) na rynku pracy,
staże, gdyż dostosowują umiejętności bezrobotnych i poszukujących pracy do
potrzeb pracodawców,
dotacje na prowadzenie własnej działalności gospodarczej, gdyż dzięki nim
powstają nowe miejsca pracy i wzrasta zatrudnienie.
14) Z analizy zalet i niedostatków systemu informatycznego SYRIUSZ wynika, że
powinien być nadal rozwijany i doskonalony, w celu zapewnienia w szerszym niż
dotychczas zakresie automatycznego kojarzenia bezrobotnych i poszukujących pracy
z ofertami pracy. Wskazane byłoby również uruchomienie platformy komunikacyjnej
w ramach systemu SYRIUSZ włączającej do współpracy ośrodki pomocy społecznej,
co usprawniłoby wymianę informacji o wspólnych klientach.
15) Coraz powszechniej w pracach CAZ stosowany jest Internet. Do najczęściej
załatwianych spraw przez Internet należało:
zgłaszanie ofert pracy;
uzyskiwanie informacji o aktualnych ofertach pracy i realizowanych
programach aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych;
uzyskiwanie odpowiedzi na indywidualne zapytania dotyczące sytuacji
prawnej osoby bezrobotnej i możliwości skorzystania z usług i instrumentów
rynku pracy;
pobieranie w formie elektronicznej aktualnych formularzy, druków (np. karty
rejestracyjnej, wniosku o staż, wniosku na szkolenie, wniosku na dotację itp.);
składanie wniosku na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu;
ustalanie i sprawdzanie terminu wizyty w PUP.
Zastosowanie Internetu w pracach CAZ w szerszym niż dotychczas zakresie będzie
wymagało środków finansowych na rozbudowę stron internetowych o nowe funkcje
oraz wdrożenie elektronicznego podpisu klientów CAZ.
16) Do istotnych barier utrudniających sprawne funkcjonowanie CAZ zaliczono m. in.:
brak jednolitych, spójnych przepisów określających funkcjonowanie CAZ;
zbyt często zmieniające się przepisy dotyczące instrumentów rynku pracy;
niejasne przepisy dotyczące współpracy PUP i OPS;
10
niewystarczającą bazę lokalową oraz bariery architektoniczne;
niskie płace zatrudnionych w CAZ pracowników;
trudny lokalny rynek pracy – recesja, wysokie bezrobocie, brak ofert pracy,
niskie kwalifikacje bezrobotnych;
brak środków finansowych na różne formy aktywizacji zawodowej;
bariery prawne: a) wiele instytucji uzależnia udzielenie wsparcia osobom
potrzebującym pomocy od posiadania statusu osoby bezrobotnej, np. OPS;
b) wśród zarejestrowanych osób bezrobotnych część z nich zainteresowana jest
utrzymaniem statusu bezrobotnego tylko ze względu na przysługujące
ubezpieczenie zdrowotne i nie jest zainteresowana żadną propozycją CAZ.
Z analizy przedstawionych barier wynika, że ich przełamanie nie będzie łatwe, będzie
wymagało podjęcia wielu różnorodnych działań zarówno o charakterze prawnym,
organizacyjnym, finansowym i technicznym. Działania te muszą zostać podjęte nie
tylko na szczeblu powiatu, ale również na szczeblu krajowym.
Zaprezentowany w pracy marketingowy model CAZ obejmuje następujące elementy:
 Segmentację bezrobotnych ze względu na:
posiadane kwalifikacje (posiada wymagane kwalifikacje, nie posiada wymaganych
kwalifikacji),
motywację do podjęcia pracy (motywacja niska, motywacja umiarkowana,
motywacja wysoka),
posiadany status na rynku pracy (posiada status osoby znajdującej się
w szczególnej sytuacji na rynku pracy, nie posiada takiego statusu);
 Segmentację pracodawców (stale współpracujących z CAZ, potencjalnych partnerów do
współpracy z CAZ, nie zainteresowanych współpracą z CAZ, niewiarygodnych dla CAZ);
 Wskaźniki efektywności programów rynku pracy;
 System zarządzania przez cele programami rynku pracy;
 Zastosowanie modelu programowania liniowego przy podejmowaniu decyzji dotyczących
optymalnego podziału środków finansowych (z Funduszu Pracy) na aktywne programy
rynku pracy w CAZ;
 Zastosowanie teorii masowej obsługi (teorii kolejek) do określania optymalnej liczby
stanowisk ds. rejestracji w PUP.
11
Każdy z wyżej wymienionych elementów został przedstawiony w rozprawie,
potwierdzając celowość i realność jego uwzględnienia w marketingowym modelu CAZ.
Ponadto przy opracowaniu koncepcji wyżej wymienionych elementów starano się
wykorzystać, w maksymalnym stopniu, dotychczasowe doświadczenia krajowe dotyczące
realizacji usług i instrumentów rynku pracy przez publiczne służby zatrudnienia.
Uwzględniając złożoność oraz szeroki zakres prac związany z wdrożeniem
marketingowego modelu CAZ w Polsce sformułowano w pracy odpowiednie rekomendacje.
Warto na koniec podkreślić, iż wdrożenie marketingowego modelu CAZ w Polsce jest
w pełni możliwe, ponieważ zastosowane w pracy narzędzia informatyczne (Analysis
ToolPack oraz SOLVER) są obecnie powszechnie dostępne w powiatowych urzędach pracy,
jako dodatki programu Excel.
Pracę uzupełnia aneks, w którym zamieszczono kwestionariusze badawcze, wyniki
oszacowanego modelu regresji liniowej, wyniki modelu optymalizacyjnego oraz wzory
dokumentów do zastosowania metody zarządzania przez cele (ZPC).
12