!_Sprawozdanie 2007

Realizując ustawowe zadania, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno SpoŜywczych
przeprowadza kontrole w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych na rynku
krajowym i w obrocie z zagranicą. Urzędowe kontrole Ŝywności przeprowadzane są w trybie
planowym i doraźnym.
Tematy kontroli planowych określa Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów
Rolno SpoŜywczych w Warszawie w ,,Rocznym ramowym planie kontroli”. Plan ten
opracowywany jest co roku na podstawie analizy ryzyka opartej o wyniki kontroli z poprzednich lat
oraz propozycji zgłaszanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencję
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencję Rynku Rolnego, Główny Inspektorat Inspekcji
Handlowej oraz wojewódzkie inspektoraty JHARS.
Szczegółowy zakres kontroli realizowanych przez Wojewódzki Inspektorat JHARS,
określany jest w ,,Programach kontroli planowych” zatwierdzanych przez Głównego Inspektora
JHARS.
Kontrole planowe przeprowadzone zgodnie z ,,Rocznym ramowym planem kontroli na 2007
rok” dotyczyły przede wszystkim:
− jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych, w tym: przetworów zboŜowych,
przetworów z mięsa czerwonego, mięsa i przetworów drobiowych, przetworów mlecznych,
makaronów, świeŜych owoców i warzyw, przetworów owocowych i warzywnych,
wyrobów winiarskich, jaj spoŜywczych, miodu, pieczywa, soków i nektarów, ryb
i przetworów rybnych,
− wprowadzania do obrotu nawozów,
− wprowadzania do obrotu artykułów rolno-spoŜywczych potencjalnie zawierających GMO,
− nadzoru nad klasyfikacją mięsa wieprzowego w systemie EUROP.
Kontrole doraźne podejmowane są na podstawie bieŜącej analizy sytuacji na
poszczególnych rynkach rolno-spoŜywczych, wynikają ze skarg i wniosków kierowanych do
Inspekcji przez konsumentów oraz z innych sygnałów wskazujących na występowanie
niezgodności.
Kontrole doraźne realizowane są równieŜ na polecenie Głównego lub Wojewódzkiego Inspektora
JHARS. Tematyka kontroli doraźnych zleconych przez Głównego Inspektora w 2007r.
obejmowała:
− jakość handlową przetworów z mięsa czerwonego,
− jakość handlową wyrobów czekoladowych,
− zafałszowania masła tłuszczami roślinnymi,
− prawidłowość pracy rzeczoznawców do pobierania próbek.
Oprócz ww. kontroli Inspekcja wykonuje ustawowe zadania związane z:
1). kontrolą zgodności świeŜych owoców i warzyw ze standardami UE dokonywaną na wniosek
przedsiębiorcy zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 2200/96 z dnia 28 października 1996r.
w sprawie wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw oraz Rozporządzeniem Komisji (WE)
Nr 1148/2001 w sprawie kontroli zgodności z normami handlowymi obowiązującymi dla świeŜych
owoców i warzyw,
2). oceną jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych, dokonywaną na wniosek
przedsiębiorcy (na podstawie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych),
3). oceną jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych w ramach udzielonego kredytu
z linii NT (zgodnie z zasadami ARiMR w sprawie udzielania kredytów na realizację przedsięwzięć
inwestycyjnych w zakresie nowych technologii w rolnictwie, zapewniających wysoką jakość
produktu),
4). atestacją magazynów ziarna zbóŜ, nasion rzepaku oraz cukru (na podstawie rozporządzenia
str. 2/6
Rady Ministrów z dnia 20 maja 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania
dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze),
5). pomiarem i waŜeniem surowców energetycznych (na podstawie art.10 ustawy z dnia
26 stycznia 2007r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej),
6). realizacją zadań delegowanych przez Agencję Rynku Rolnego i Agencję Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa (na podstawie ustaw: ustawa o jakości handlowej artykułów rolnospoŜywczych, ustawa o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, ustawa
o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego
oraz zawartych z agencjami umów),
7). kontrolą prawidłowości wydatkowania funduszy UE (kontrole ex-post).
Wyniki działalności kontrolnej
W 2007 roku, WIJHARS w Kielcach przeprowadził ogółem 3957 kontroli, w tym:
• 3701 w obrocie z zagranicą,
• 256 na rynku krajowym.
ogółem kontroli 3957
256
3701
obrót krajowy
obrót z zagranicą
Wykres 1. Ilość kontroli przeprowadzonych przez WIJHAR-S w Kielcach w 2007r.
Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych na rynku krajowym
W 2007 roku Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno SpoŜywczych
w Kielcach przeprowadził:
• 214 kontroli planowych,
• 18 kontroli doraźnych,
• 4 kontrole ex-post,
• 5 ocen jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych w ramach realizacji kredytu NT,
• 9 ocen jakości handlowej przetworów zboŜowych na potrzeby wojska,
• 2 atestacje magazynów cukru i zbóŜ,
• 4 pomiary surowców energetycznych.
W trakcie kontroli planowych i doraźnych z 420 partii artykułów rolno-spoŜywczych pobrano 645
próbek do oceny organoleptycznej i badań fizyko-chemicznych.
W 37,9% skontrolowanych jednostek stwierdzono nieprawidłowości w zakresie
przestrzegania przepisów o jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych.
str. 3/6
Najwięcej nieprawidłowości dotyczyło znakowania kontrolowanych towarów oraz
zgodności jakości handlowej z deklaracją producenta.
Stwierdzono, Ŝe:
1). 23,1% skontrolowanych partii artykułów rolno-spoŜywczych było nieprawidłowo
oznakowanych. Najgorzej przedstawiała się sytuacja w zakresie znakowania: soków owocowych –
100% masy ocenianych partii, bułki tartej – 67,1% masy ocenianych partii, makaronów – 57,1%
masy ocenianych partii, przetworów mlecznych – 54,9% masy ocenianych partii, pieczywa – 52,2%
masy ocenianych partii, mąki – 36% masy ocenianych partii. Nieprawidłowości w zakresie
znakowania artykułów rolno-spoŜywczych świadczą o braku znajomości przez producentów
aktualnych przepisów w tym zakresie, nie dostosowaniu opakowań do zmian zachodzących
w prawodawstwie, ale mogą równieŜ być wynikiem świadomego działania producentów mającego
na celu wprowadzenie konsumenta w błąd.
2). 8,1% skontrolowanych partii wyrobów było niezgodnych z przepisami o jakości handlowej
oraz z deklaracją producenta. Najgorzej przedstawiała się sytuacja w zakresie jakości: bułki
tartej – 72,4% masy ocenianych partii, napojów winiarskich – 45,1% masy ocenianych partii,
mąki – 39,5% masy ocenianych partii, makaronów – 38,9% masy ocenianych partii, tuszek
drobiowych – 11,7% masy ocenianych partii, przetworów mlecznych – 8,5% masy ocenianych
partii.
3). 1% partii świeŜych owoców i warzyw skontrolowanych na rynku krajowym nie spełniało
wymagań w zakresie jakości handlowej, a 25% partii świeŜych owoców i warzyw było
nieprawidłowo oznakowanych.
Kontrole jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych w obrocie z zagranicą
W 2007r. przeprowadzono 3701 urzędowych kontroli artykułów rolno-spoŜywczych w obrocie
z zagranicą, w tym:
• 3644 - (98,5%) kontroli towarów wywoŜonych z kraju.
• 57 - (1,5%) kontroli towarów przywoŜonych z krajów trzecich,
obrót z zagranicą 3701 kontroli
57
3644
Import
Eksport
Wykres 2. Ilość kontroli w obrocie z zagranicą przeprowadzonych przez WIJHAR-S w Kielcach w 2007r.
W 2007r. kontrolą zgodności z normami handlowymi objęto:
str. 4/6
− 70.129 ton świeŜych owoców i warzyw wywoŜonych do krajów trzecich.
Najczęściej eksportowano jabłka (Ukraina, Rosja, Białoruś, Norwegia), kapusta biała, marchew,
cebula (Ukraina, Mołdawia, Białoruś), pomidory (Ukraina), pieczarki (Białoruś), brzoskwinie, kiwi,
gruszki, winogrona (Ukraina),
eksport świeŜych owoców i warzyw
5,60%
4,70% 5,70%
jabłka
84%
kapusta
marchew
inne
Wykres 3. Ilość świeŜych owoców i warzyw eksportowanych w 2007r.
− 55 ton świeŜych owoców przywoŜonych z krajów trzecich,
Przedmiotem importu były głównie: brzoskwinie (Macedonia), jabłka (Mołdawia). Importowane
brzoskwinie eksportowano do innych krajów trzecich a jabłka przeznaczano na cele przetwórcze.
− 1014 ton artykułów rolno-spoŜywczych przywoŜonych z krajów trzecich, w tym głównie:
− przetwory owocowo-warzywne w tym: jagoda mroŜona (Ukraina),
− rośliny strączkowe w tym: fasola biała (Chiny),
− zioła i przyprawy: trawa cytrynowa, strąk senesu, liść podbiału importowane z Indii
i Ukrainy.
− 2082 ton oraz 3038 litrów artykułów rolno-spoŜywczych wywoŜonych z kraju, w tym
głównie:
− przetwory owocowo-warzywne (Rosja, Ukraina),
− nasiona roślin strączkowych (Grecja, Hiszpania).
Zastosowane sankcje
W związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi podczas kontroli Wojewódzki
Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-SpoŜywczych w Kielcach zastosował następujące
sankcje:
• grzywną w drodze mandatu karnego ukarano 60 osób na ogólną kwotę 17.300 zł,
• wydano 23 decyzje administracyjne, w tym:
− 4 decyzje zakazujące wprowadzenia do obrotu (1. partii jaj spoŜywczych w ilości 18.540
sztuk, 1. partii masła ekstra w ilości 1920kg i 2. partii makaronów w ilości 882kg),
− 10 decyzji nakazujących poddanie zabiegom prawidłowego oznakowania (3. partii
przetworów mlecznych w ilości 120kg, 4. partii świeŜych owoców i warzyw w ilości
930kg, 2. partii mąki w ilości 10.400kg i 1. partii przetworów z mięsa czerwonego w ilości
100kg),
− 1. decyzja nakazująca poddanie prawidłowym zabiegom technologicznym (1. partii mięsa
drobiowego w ilości 1680kg),
str. 5/6
− 8. decyzji wydano na podstawie ustawy o cenach dotyczących ustalenia stopnia wadliwości
kontrolowanych artykułów rolno-spoŜywczych (3. partii przetworów mlecznych w ilości
710kg i 75 litrów, 1. partii rodzynek w ilości 30kg, 1. partii napojów bezalkoholowych
w ilości 1.267,2 litra, 2. partii mąki w ilości 8 000kg i 1. partii bułki tartej w ilości 82,5kg),
• skierowano do organów kontroli finansowej 6 wniosków o wydanie decyzji w sprawie określenia
kwoty nienaleŜnej i ustalenia kwoty dodatkowej dla wyrobów o pogorszonej jakości (2. partii
masła ekstra o masie ogółem 710kg, 1. partii bułki tartej o masie 105kg, 1. partii rodzynek
o masie 30kg, 1. partii śmietanki kremowej w ilości 74 litry, 2. partii mąki pszennej o masie
ogółem 8.000kg i 1. partii napoju niegazowanego w ilości 1267,2 litrów),
• skierowano do Sądu Grodzkiego 2. wnioski o ukaranie 2. przedsiębiorców za nieprzestrzeganie
przepisów dotyczących klasyfikacji tusz wieprzowych w systemie EUROP. Sąd Grodzki ukarał
przesiębiorców grzywną w wysokości 1.000zł kaŜdy,
• wobec podejrzenia nielegalnej produkcji przetworów mięsnych przekazano 1. sprawę do
Komendy Wojewódzkiej Policji i Urzędu Skarbowego.
Funkcjonowanie systemu zarządzania jakością.
Przeprowadzony w dniu 2 marca 2007 roku przegląd zarządzania wykazał, Ŝe System
Zarządzania Jakością w WIJHAR-S w Kielcach funkcjonuje i jest ciągle doskonalony a cele jakości
załoŜone na 2006 rok zostały zrealizowane. Przyjęte na 2007 r. cele jakości w zakresie zapewnienia
efektywności SZJ i skuteczności wdraŜania procedur zostały zrealizowane następująco:
− w 2007 roku zgodnie z programem wewnętrznych audytów jakości przeprowadzono
4 planowane audyty oraz 3 pozaplanowe. Stwierdzono ogółem 2 niezgodności, wdroŜono
działania korygujące i zapobiegawcze oraz oceniono ich skuteczność. Audyty obejmowały
swym zakresem Zgodność systemu z Normą ISO 9001:2000, obieg dokumentacji i zakup
towarów i usług w Wydziale Administracji oraz przestrzeganie procedury Szkolenia.
− w 2007 roku opracowano i wdroŜono nową procedurę „Nadzorowanie wyposaŜenia do
pomiarów” wraz z 5 instrukcjami, 7 załącznikami i 8 formularzami, wdroŜono wspólną dla całej
organizacji procedurę „Przegląd zarządzania” oraz dokonano 4 zmian w procedurach
systemowych, 2 w procedurach głównych i 1 w Księdze Jakości.
Pracownicy Inspektoratu na bieŜąco są informowani o wszelkich zmianach w dokumentach SZJ.
str. 6/6