pobierz

PROTOKÓŁ
z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej
w Somoninie w dniach 17 i 18 grudnia 2015 r. przez pracowników Wydziału Polityki
Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.
Kontrolę przeprowadzili:
1. Katarzyna Dańczyszyn – inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej
Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, upoważnienie Nr 357/2015 z dnia
27 listopada 2015 r. – przewodnicząca zespołu
2. Alicja Szwaj – starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, upoważnienie Nr 358/2015 z dnia 27 listopada 2015 r.
I.
Zasady i warunki organizacji kontroli
Celem kontroli była ocena organizacji, skuteczności pracy i poprawności realizacji zadań
zleconych przez administrację rządową z zakresu pomocy społecznej, zadań własnych
dotowanych
z
budżetu
państwa
i
wieloletniego
programu
„Pomoc
państwa
w zakresie dożywiania” w 2014 r.
Całokształt przedmiotu kontroli badano na podstawie:

Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182, z późn.
zm.),

Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013
r. poz. 267 z późn. zm.),

Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( Dz. U. z 2013 r. poz. 885
z późn. zm.),

Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn.zm.),

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2014 r. poz.
1202),

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie
rodzinnego wywiadu środowiskowego ( Dz. U. z 2012 r. poz. 712),

Uchwała Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia
wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc
państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020 (M.P. 2013 r. poz. 1024).
1
Informacja o przeprowadzeniu przedmiotowej kontroli:
Jednostka kontrolowana została powiadomiona o przeprowadzeniu przedmiotowej kontroli pismem
z dnia 26 listopada 2015 r., znak: PS.II.431.1.33.2015.KD (zał. nr 1).
Podstawa przeprowadzenia kontroli:
Upoważnienia Nr 357/2015, Nr 358/2015 z dnia 27 listopada 2015 r., (zał. nr 2, nr 3, nr 4).
Ustalenia ogólne:
Ilekroć w protokole jest mowa o:
- Ośrodku – należy przez to rozumieć: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Somoninie,
- Kierowniku - należy przez to rozumieć: Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Somoninie,
- Programie – należy przez to rozumieć: Program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”,
- Ustawie o pomocy społecznej – należy przez to rozumieć: ustawę z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.),
- Kpa – należy przez to rozumieć: ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2013 poz. 267 z późn. zm.),
Badaniem kontrolnym objęto następujące zagadnienia:
1) ogólne ustalenia organizacyjne dotyczące Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Somoninie,
2) zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami zgodnie z art. 116 ustawy
o pomocy społecznej,
3) wydatki na pomoc społeczną w 2014 r.,
4) wydatki na realizację Programu (wykorzystanie dotacji celowej z budżetu państwa),
5) zasadność przyznawania świadczeń w ramach zadań zleconych i własnych dotowanych
z budżetu państwa,
6) poprawność realizacji wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”,
7) prawidłowość i terminowość przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych,
rozpatrywania wniosków i wydawania decyzji,
8) współpraca z podmiotami uczestniczącymi w rozwiązywaniu problemów społecznych.
2
W toku kontroli wyjaśnień udzielała:
- Bożena Adamczyk – Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Somoninie,
II.
Ustalenia kontrolne
1. Ogólne ustalenia organizacyjne dotyczące Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Somoninie,
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Somoninie został powołany na mocy Uchwały
Nr XII/46/90 Gminnej Rady Narodowej w Somoninie z dnia 19 kwietnia 1990 roku w sprawie
utworzenia Ośrodka Pomocy Społecznej w Somoninie. (zał. nr 5).
Statut Ośrodka został nadany Zarządzeniem Nr 5/90 Naczelnika Gminy w Somoninie
z dnia 20 kwietnia 1990 r. (zał. nr 6). W związku ze zmianami zachodzącymi w pomocy społecznej
statut wymagał dostosowania do aktualnie obowiązującego stanu prawnego. Na dzień kontroli
aktualnie obowiązujący statut został wprowadzony Uchwałą Nr XXXV/247/14 Rady Gminy
Somonino z dnia 10 czerwca 2014 r. (zał. nr 7).
Wprowadzane kolejno zmiany do statutu obejmowały wszystkie zmiany ustawowe, zatem
uznać należy, iż na dzień przeprowadzania kontroli statut był aktualny.
Strukturę organizacyjną Ośrodka, szczegółowy zakres zadań, działalności oraz obowiązki
i zakres działania pracowników określa Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Somoninie (zał. nr 8).
W oparciu o art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej Wójt Gminy Somonino dnia 26
marca 2013 roku upoważnił Panią Bożenę Adamczyk – Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Somoninie do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach
z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy. (zał. nr 9).
Ponadto na wniosek Kierownika dnia 3 lutego 2014 r. udzielił stałego pełnomocnictwa Pani
Agnieszce Ulaczyk – pracownikowi socjalnemu, zatrudnionemu w Ośrodku w Somoninie do
podpisywania podczas nieobecności przekraczającej 2 dni dokumentów związanych z działalnością
Ośrodka w Somoninie.
Na podstawie danych przedstawionych przez Kierownika Ośrodka ludność gminy Somonino
wynosiła 10 138 mieszkańców. Stopa bezrobocia w powiecie kartuskim wg stanu na koniec grudnia
2014 roku kształtowała się na poziomie 8,4 %. (Dane WUP Gdańsk).
Głównymi problemami społecznymi w ramach których udzielana była pomoc to: ubóstwo,
bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała choroba.
Siedziba Ośrodka mieści się przy ul. Ceynowy 21 w Somoninie. Budynek jest własnością
Urzędu Gminy w Somoninie. Pozbawiony jest barier architektonicznych, posiada udogodnienia dla
3
osób niepełnosprawnych. Ośrodek posiada do dyspozycji 3 pomieszczenia biurowe. Stanowiska
pracy wyposażone są w niezbędny sprzęt techniczno-biurowy i komputerowy. Warunki lokalowe
zapewniają podstawowe warunki do pracy. Ośrodek czynny jest od poniedziałku do piątku
w godzinach od 7.30 do 15.15, z wyłączeniem środy, w ten dzień Ośrodek pracuje od 7.30 do
16.30. Interesanci przyjmowani są codziennie w godzinach pracy Ośrodka.
Wypłata świadczeń pieniężnych realizowana jest w Baku Spółdzielczym lub przelewem
na indywidualne konta bankowe klientów.
Pracownicy socjalni realizując pracę w terenie korzystają z prywatnych samochodów
za co otrzymują zwrot kosztów przejazdu, obliczany jako iloczyn przejechanych kilometrów
i stawki za 1 kilometr.
2. Zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami zgodnie z art. 116 ustawy
o pomocy społecznej.
W trakcie kontroli ustalono, iż w Ośrodku w 2014 roku zatrudnionych było 9 pracowników,
w tym:
1. kierownik,
2. 4 pracowników socjalnych (z tego 1 specjalista pracy socjalnej, 3 pracowników
socjalnych),
3. 1 aspirant pracy socjalnej,
4. 3 pozostałych pracowników (w tym: psycholog, księgowa, konsultant).
W Ośrodku zatrudniony jest na umowę zlecenie prawnik i informatyk.
Dokonując analizy przepisów dot. kwalifikacji zatrudnionych w Ośrodku osób, należy stwierdzić,
iż Kierownik spełnia kwalifikacje określone w art. 122 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy
społecznej (z 2009 r. Dz. U. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) i art. 6 pkt. 4 ustawy z dnia 21 listopada
2008 r. o pracownikach samorządowych, (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1202 z późn. zm). (zał. nr 10).
Pracownicy socjalni spełniają wymogi odnośnie kwalifikacji zawodowych wskazane
w art. 116 i 156 ustawy o pomocy społecznej. (zał. nr 11).
W czasie przeprowadzania czynności kontrolnych ustalono, iż pracę socjalną wykonuje 4
pracowników socjalnych, zatem na 1 zatrudnionego pracownika socjalnego w terenie przypada 2
534 mieszkańców, tym samym nie jest spełniony wymóg określony w art. 110 ust. 11 ustawy
o pomocy społecznej zgodnie, z którym Ośrodek winien zatrudniać pracowników socjalnych
proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2000
mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników.
4
W trakcie kontroli sprawdzono zakresy czynności pracowników socjalnych, które były aktualne
do wykonywanych zadań i zajmowanych stanowisk, a ich treść dostosowana była do
obowiązujących przepisów prawa. (zał. nr 12).
3. Wydatki na pomoc społeczną w 2014 r.
W ramach zadań własnych dotowanych z budżetu państwa z ustawy o pomocy społecznej,
gmina Somonino w 2014 roku realizowała zasiłki stałe i okresowe.
Na realizację pomocy Wojewoda przekazał dotację w wysokości:

zasiłki stałe
–

zasiłki okresowe
– 81 000 zł, wydatkowano 81 000 zł.
363 180 zł, wydatkowano 359 910,30 zł (zwrot 3 269,70 zł)
Dotacje zostały wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem, a środki niewykorzystane zwrócone
na konto Wydziału Finansów i Budżetu Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.
W ramach dotacji celowej Ośrodek otrzymał kwotę w wysokości 200 000 zł zgodnie
z Umową zawartą w dniu 28
a Wójtem
Gminy Somonino
stycznia 2014 r. pomiędzy Wojewodą Pomorskim,
na realizację
programu
wieloletniego „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania” otrzymana dotacja została wykorzystana w 100%. W ramach środków
własnych gmina przeznaczyła na ten cel kwotę 50 000 zł, co stanowiło 25 % udziału
w ogólnym koszcie realizacji Programu.
Nie zachodziła potrzeba udzielania pomocy w ramach zadań zleconych przez administrację
rządową z ustawy o pomocy społecznej w formie:

pomocy dla cudzoziemców (art. 18 ust. 1 pkt. 8),

wypłacania wynagrodzenia za sprawowanie opieki sądowej (art. 18 ust.1 pkt. 9),

usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 18 ust. 1 pkt. 3)
5. Zasadność przyznawania świadczeń w ramach zadań zleconych i własnych dotowanych
z budżetu państwa.
Zasiłki stałe
W 2014 r. pomoc w formie zasiłku stałego przyznano faktycznie 90 osobom w tym:
- 56 osobom samotnie gospodarującym - dla tej grupy osób wypłacono w ciągu roku 545
świadczeń na kwotę 256 217 zł. Średnia wysokość świadczenia wyniosła 470 zł.
- 34 osobom pozostającym w rodzinie - dla tej grupy osób wypłacono w ciągu roku 308
świadczeń na kwotę 103 693 zł. Średnia wysokość świadczenia wyniosła 337 zł.
Zgodnie z art. 37 ustawy o pomocy zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie
gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności jeżeli jej
dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej tj. 542 zł.,
5
pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub
niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie
456 zł.
Za 56 osób korzystających z zasiłku stałego, nie objętych ubezpieczeniem zdrowotnym
Ośrodek opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% przyznanego zasiłku stałego
zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 20 ustawy o pomocy społecznej oraz art. 66 ust. 1 pkt 26, art. 75 ust. 10
i art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późń.zm.). Zapis powyższej ustawy
przytaczano w podstawie prawnej decyzji przyznających zasiłek stały wraz ze składką zdrowotną.
W aktach znajdowały się stosowne dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach sytuację
rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klientów oraz osób pozostających z nimi we
wspólnym gospodarstwie domowym oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności uprawniające
do pobierania zasiłku stałego. Wywiady środowiskowe aktualizowane były w obowiązującym
terminie 6 miesięcy.
Przy ustalaniu sytuacji dochodowej rodziny sprawdzano możliwości udzielenia pomocy na
rzecz osoby ubiegającej się o świadczenie, przez osoby, o których mowa w art. 103 ustawy
o pomocy społecznej, zobowiązanych do alimentacji na mocy art. 128 ustawy – Kodeks rodzinny
i opiekuńczy.
Dokonano analizy 19 teczek na podstawie których wypłacano zasiłki stałe (zał. nr 16), który
stanowi wykaz skontrolowanych decyzji.
Sprawdzone decyzje zawierały pouczenie o prawach i obowiązkach osoby korzystającej ze
świadczenia, uzasadniały przyznanie pomocy i wskazywały tryb odwoławczy. Wysokość
przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo. W stosunku do trybu i zasadności
przyznawanych zasiłków nie wniesiono zastrzeżeń.
Zasiłki okresowe
W okresie objętym kontrolą Ośrodek przyznał pomoc w formie zasiłku okresowego
100 osobom i rodzinom, w tym: 30 osobom z powodu bezrobocia, w tej grupie osób w ciągu roku
wypłacono 84 świadczeń na kwotę 26 478 zł, 22 osobom z powodu długotrwałej choroby – 46
świadczeń na kwotę 18 457 zł i 35 osobom z powodu niepełnosprawności, wypłacono w ciągu roku
101 świadczenia na kwotę 24 702 zł i inne niż wymienione 13 osobom – 58 świadczeń na kwotę
11 401 zł. Średnia wysokość świadczenia wyniosła 280 zł.
6
Zasiłek okresowy zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej
przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie,
możliwość otrzymania lub nabycie uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia
społecznego: osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego
osoby samotnie gospodarującej; rodzinie której dochód jest niższy od kryterium dochodowego
rodziny. Zasiłek okresowy ustala się:
1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium
dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby.
2. w przypadku rodziny – do wysokości różnicy kryterium dochodowego rodziny a dochodem
tej rodziny.
Zgodnie z art. 38 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w 2014 roku minimalna wysokość tego
zasiłku nie może być niższa niż 50% różnicy między:
1. kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,
2. kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kontroli poddano 21 teczek na podstawie których wypłacano zasiłki okresowe (zał. nr 17),
który stanowi wykaz skontrolowanych decyzji.
Na podstawie skontrolowanych akt stwierdzono, że kompletowano dokumenty niezbędne do
rozpatrzenia sprawy w oparciu o art. 107 ust. 5 b ustawy o pomocy społecznej. Artykuł wskazuje
jakie załączniki i dokumenty należy przedłożyć w celu ustalenia sytuacji osobistej, dochodowej
i majątkowej. Dokumentacja dotycząca przyznania świadczenia zawierała niezbędne zaświadczenia
i oświadczenia o dochodach, oświadczenia majątkowe i inne potrzebne dokumenty. W przypadku
bezrobocia były to zaświadczenia z PUP o rejestracji bezrobotnych, a z tytułu niepełnosprawności
orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.
W rozstrzygnięciu decyzji informowano stronę o przyznaniu zasiłku okresowego, powodach
jego przyznania, kwocie przyznanego świadczenia, okresie na jaki świadczenie zostało przyznane,
dacie i miejscu jego wypłaty.
Na podstawie badanych akt ustalono, że kwalifikacja świadczeń była właściwa,
we wszystkich przypadkach świadczenie przyznawano z powodu spełnienia przesłanki określonej
w art. 38 ustawy o pomocy społecznej, tj. bezrobocia i ubóstwa. Informowano stronę o możliwości
wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Ośrodka
w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności
przyznawanych świadczeń.
Sprawdzone decyzje zawierały pouczenie o prawach i obowiązkach osoby korzystającej ze
świadczenia, uzasadniały przyznanie pomocy i wskazywały tryb odwoławczy. Wysokość
7
przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo. W stosunku do trybu i zasadności
przyznawanych zasiłków nie wniesiono zastrzeżeń.
Kontrakty socjalne
W celu poprawy skuteczności udzielanej pomocy Ośrodek sporządzał z osobami
i rodzinami kontrakty socjalne. Ustalono, iż w 2014 roku pracownicy socjalni zawarli
20 kontraktów socjalnych. Wszystkie kontrakty socjalne zawarte w zakresie rozwiązywania trudnej
sytuacji życiowej.
Sprawdzono 7 kontraktów socjalnych, wszystkie typu A związane z rozwiązywaniem
trudnej sytuacji materialnej spowodowanej bezrobociem. Kontrakty dotyczyły zwiększenia
aktywności w poszukiwaniu zatrudnienia. Ustalono, iż wszystkie skontrolowane kontrakty socjalne
zostały zakończone pozytywnie. (zał. nr 21).
Kontrakty sporządzone były prawidłowo, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 1 marca 2005 r. w sprawie wzoru kontraktu socjalnego.
W wyniku kontroli stwierdzono, iż dokumentacja dot. kontraktów była kompletna
i zawierała wszystkie wymagane przepisami dokumenty. Przed zawarciem kontraktu socjalnego,
pracownicy socjalni przeprowadzali rodzinne wywiady środowiskowe, na podstawie, których
klienci otrzymywali pomoc w formie zasiłków okresowych lub celowych. Pracownicy socjalni
prawidłowo ustalali zarówno cel główny jak i cele szczegółowe kontraktu. We wszystkich
skontrolowanych przypadkach dokonano oceny realizacji kontraktu socjalnego oraz podsumowania
osiągniętych efektów.
6. Poprawność realizacji wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”.
W okresie objętym kontrolą Ośrodek realizował zadania w oparciu o zapisy:
- Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego
programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”,
- Uchwały XXX/220/14 Rady Gminy Somonino z dnia 21 stycznia 2014 r. w sprawie
podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy w
zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób
objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc
gminy w zakresie dożywiania” na lata 2014 – 2020 (zał. nr 19),
- Uchwały XXX/221/2014 Rady Gminy Somonino z dnia 21 stycznia 2014 r. w sprawie określenia
zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku, zasiłku celowego na zakup
8
posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych
wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w
zakresie dożywiania” na lata 2014 – 2020 (zał. nr 20)
Podstawowym celem Programu jest:

wsparcie finansowe gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym,

poprawa poziomu życia rodzin o niskich dochodach

poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży

kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych
W ramach Programu udziela się wsparcia w szczególności:
1) dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej,
2) uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,
3) osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia
12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w szczególności osobom samotnym, w podeszłym
wieku, chorym lub niepełnosprawnym.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy uczeń albo dziecko wyraża chęć zjedzenia
posiłku, odpowiednio dyrektor szkoły lub przedszkola informuje ośrodek pomocy społecznej
właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ucznia lub dziecka o potrzebie udzielenia pomocy
w formie posiłku. Przyznanie pomocy, o której mowa powyżej możliwa jest w przypadku przyjęcia
przez gminę odpowiedniego programu osłonowego, o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt. 4 ustawy
z dnia12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, nie wymaga wydania decyzji administracyjnej
w sprawie i ustalenia sytuacji rodziny w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego. Liczba
dzieci i uczniów, którym udzielono pomocy, nie może przekroczyć 20% liczby uczniów i dzieci
dożywianych w szkołach i przedszkolach na terenie gminy w poprzednim miesiącu
kalendarzowym.
Ze środków przekazywanych w ramach Programu gminy udzielają wsparcia osobom
spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej oraz spełniającym kryterium dochodowe w wysokości 150% kryterium,
o którym mowa w art. 8 w/w ustawy. Gmina może uchwałą podwyższyć kryterium powyżej 150%,
co ma szczególne znaczenie w grupie dzieci, wśród których można skuteczniej realizować
wszystkie cele Programu, wykraczające poza standardową pomoc społeczną. Podwyższenie
kryterium dochodowego przy przyznawaniu tej formy pomocy sprzyja zwiększaniu kręgu
odbiorców pomocy.
Z analizy dokumentacji wynika, iż gmina nie skorzystała z możliwości
podwyższenia kryterium dochodowego i tym samym nie posiada takiej uchwały.
9
W ramach Programu w 2014 roku ogółem skorzystały 830 osoby w tym:
 70 dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej,
 690 uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej
 70 pozostałe osoby otrzymujące pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej.
Na podstawie skontrolowanych dokumentów ustalono, iż świadczenie w formie posiłku
udzielone było 398 osobom, w tym; 8 dzieciom do 7 roku życia, 390 uczniom do czasu ukończenia
szkoły ponadgimnazjalnej. W formie zasiłku celowego 432 osobom, w tym: 62 dzieciom do 7 roku
życia, 300 uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej i 70 pozostałym osobom.
Pomoc w formie dożywiania realizowana była na terenie gminy w:
1. Zespole Szkół w Somoninie - placówka posiada stołówkę, gdzie przygotowywane
są i wydawane gorące posiłki.
2. Zespole Szkół w Goręczynie - placówka posiada stołówkę, gdzie przygotowywane
są i wydawane gorące posiłki.
3. Niepublicznym Przedszkolu w Somoninie - placówka posiada stołówkę, gdzie
przygotowywane są i wydawane gorące posiłki.
4. Szkole Podstawowej w Egiertowie (w tym również Oddział Przedszkolny w Połęczynie),
5. Szkole Podstawowej w Borczu,
W dwóch w/w placówkach nie ma stołówek, a jedynie punkty do wydawania posiłków, do
których dostarczane są gorące posiłki w ramach zawartej umowy z firmą cateringową.
Programem objęto również dzieci uczęszczające do szkół poza terenem gminy Somonino w:
1. Zespole Kształcenia i Wychowania w Szymbarku,
2. Zespole Placówek Specjalnych w Kartuzach ,
3. Gimnazjum Nr 1 w Kartuzach,
4. Ośrodku
Szkolno-Wychowawczym
Nr
2
dla
Niesłyszących
i
Słabosłyszących
w Wejherowie,
Z podmiotami spoza obszaru gminy realizującymi dożywianie Ośrodek zawierał umowy.
Należności
za
wydane
posiłki
płacone
były
przelewem,
w
terminie
określonym
w umowie, na podstawie przedkładanych przez szkoły rachunków/faktur wraz z załączonymi
imiennymi wykazami dzieci i ilością wydawanych posiłków, potwierdzonymi przez dyrektorów
szkół (zał. nr 21).
10
Pomoc w formie dożywiania przyznawana była najczęściej na wniosek rodziców składany
bezpośrednio do Ośrodka, dyrektorów placówek oświatowych oraz z urzędu. Pomoc przyznawana
była na rok budżetowy zgodnie z planem finansowym.
Kontrola wykazała, iż w okresie objętym kontrolą, dzieciom z terenu gminy Somonino
zapewniono dożywianie w postaci gorących posiłków zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia,
a tym samym z celem Programu.
W
trakcie
kontroli
ustalono,
iż
Ośrodek
rozważał
możliwość
dożywiania
dzieci
i uczniów w okresie wakacji i ferii. Z wyjaśnień Kierownika wynika, iż w okresie dni wolnych od
nauki nie pracują szkoły, a tym samym stołówki, nie jest to na obecną chwilę technicznie możliwe.
Niemniej jednak, mając na względzie cel Programu, należałoby zmierzać w kierunku poprawy tej
sytuacji.
Ustalono, iż w szkołach na terenie gminy Somonino realizowane były programy "Szklanka
mleka", "Owoce i warzywa" i „Pajacyk”:
- Zespół Szkół w Somoninie
Pajacyk - 20 dzieci
Szklanka Mleka - 333 dzieci
Owoce i warzywa - 158 dzieci
- Zespół Szkół Goręczyno
Pajacyk - 15 dzieci
Szklanka Mleka (0-VI kl.) 320 dzieci
Owoce i warzywa (0-II kl.) 182
- Podstawowa w Borczu
Szklanka Mleka - 122 dzieci
Owoce i warzywa - 68 dzieci (0-III kl.)
- Szkoła Podstawowa w Egiertowie
Szklanka mleka - 210
Owoce i warzywa - 110
Kontroli poddano 40 losowo wybranych akt osób i rodzin, którym przyznano pomoc
w formie dożywiania w ramach Programu: (zał. nr 22), który stanowi wykaz skontrolowanych
decyzji.
Sprawdzone decyzje zawierały pouczenie o prawach i obowiązkach osoby korzystającej ze
świadczenia, uzasadniały przyznanie pomocy i wskazywały tryb odwoławczy. Wysokość
11
przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo. W stosunku do trybu i zasadności
przyznawanych zasiłków nie wniesiono zastrzeżeń.
7. Prawidłowość i terminowość przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych,
rozpatrywania wniosków i wydawania decyzji.
Kontrola
wykazała,
że
Ośrodek
prowadził
rejestr
wpływającej
korespondencji.
W sprawdzonej dokumentacji podania klientów o pomoc były rejestrowane z numerem i datą
wpływu w książce podawczej.
Na podstawie analizy akt osobowych podopiecznych ustalono, że po złożeniu przez
zainteresowanych
stosownych
wniosków,
pracownicy Ośrodka
przeprowadzali
wywiady
środowiskowe, na podstawie których wydawano decyzje administracyjne przyznające pomoc.
W dokumentacji znajdowały się dokumenty potwierdzające sytuację bytową i zdrowotną. Ponadto
stwierdzono, że osoby otrzymujące pomoc spełniały wymagane przepisami kryterium dochodowe
co potwierdzały zgromadzone w aktach dokumenty (zaświadczenia o dochodach, oświadczenia
majątkowe, odcinki potwierdzające wysokość renty lub emerytury, zaświadczenia z PUP itp.).
Kwalifikacja świadczeń była właściwa.
Wywiady środowiskowe przeprowadzane były w miejscu zamieszkania klienta. Treść
wywiadów pełna, zawierała opis sytuacji socjalno-bytowej i zdrowotnej rodziny oraz ustalony plan
pomocy przez pracownika socjalnego i wnioskującego, potwierdzony własnoręcznym podpisem
klienta. W wywiadach znajdował się również zatwierdzony przez kierownika Ośrodka plan pomocy
w oparciu, o który podjęte były decyzje dotyczące przyznania świadczeń.
Wydawane decyzje administracyjne na powyższe formy pomocy zawierały aktualną podstawę
prawną, pouczenie o możliwości odwołania do organu II instancji oraz zapis mówiący o obowiązku
informowania Ośrodka o każdej zmianie sytuacji osobistej i majątkowej podopiecznego. Każda
decyzja administracyjna posiadała pełne uzasadnienie pod względem formalno-prawnym.
Ustalono, iż decyzje administracyjne w sprawie przyznania pomocy, odbierane były w
większości przypadków przez świadczeniobiorców osobiście nie mniej jednak w części
dokumentacji brak było wskazania podpisu i daty odbioru decyzji.
Stwierdzona nieprawidłowość w postaci braku daty odbioru decyzji i podpisu odbierającego
jest niezgodna z art. 46 § 1 ustawy Kpa, który mówi, że „ odbierający pismo potwierdza doręczenie
mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia”.
12
8. Współpraca z podmiotami uczestniczącymi w rozwiązywaniu problemów społecznych.
Ośrodek współpracuje z władzami samorządowymi na polu szeroko rozumianej pomocy
społecznej, kierownik zapraszany jest na posiedzenia Komisje Rady Gminy gdzie poruszane są
problemy z obszaru pomocy społecznej, ponadto współpracuje z:
1)
Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Somoninie,
2)
Ośrodkiem Zdrowia,
3)
Gminnym Ośrodkiem Kultury,
4)
Policją,
5)
Powiatowym Urzędem Pracy,
6)
Kuratorami z Sądu Rejonowego.
Realizując założenia i cele Programu, Ośrodek współpracuje z placówkami oświatowymi na
terenie gminy, przede wszystkim w zakresie dożywiania. Uznać należy, iż Ośrodek dokłada
wszelkich starań, aby zgodnie z Programem ograniczyć zjawisko niedożywiania dzieci i młodzieży
udzielając świadczeń pieniężnych na zakup gorącego posiłku i produktów żywnościowych w celu
sporządzenia posiłku co w efekcie pozwoliło zabezpieczyć podstawowe potrzeby tej grupy
odbiorców na terenie gminy.
III.
Uwagi i wnioski z przeprowadzonej kontroli:
W trakcie kontroli stwierdzono, następujące nieprawidłowości:
1) W części skontrolowanej dokumentacji brak było potwierdzenia doręczenia decyzji, nie
wskazano
daty
odbioru,
co
uniemożliwiło
kontrolującym
ostateczny
termin
uprawomocnienia się decyzji. Decyzje administracyjne przekazywane były klientom z
naruszeniem zapisów art. 39 i art. 46 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
2) W Ośrodku nie jest spełniony wymóg określony w art. 110 ust. 11 ustawy
o pomocy społecznej zgodnie, z którym Ośrodek winien zatrudniać pracowników
socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik
socjalny na 2000 mieszkańców, nie mniej jednak niż 3 pracowników.
W związku ze stwierdzeniem powyższych nieprawidłowości zostaną wydane zalecenia
pokontrolne.
13
Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu
i terminu przeprowadzenia inspekcji pod pozycją nr 3/2015.
Na tym protokół zakończono, sporządzając go w 2-ch jednobrzmiących egzemplarzach,
przy czym jeden jest przeznaczony dla jednostki kontrolowanej.
Kierownik kontrolowanej jednostki zgodnie z § 16, ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej
(Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przed podpisaniem protokołu ma prawo zgłoszenia zastrzeżeń
co do ustaleń zawartych w protokole - w terminie 7 dni od daty otrzymania protokołu. Przysługuje
również prawo odmowy podpisania protokołu z kontroli, z jednoczesnym obowiązkiem złożenia w
terminie 7 dni od dnia otrzymania pisemnych wyjaśnień co do odmowy.
Somonino dnia 29.01.2016 r.
Kontrolujący:
Katarzyna Dańczyszyn
(podpis kierownika jednostki kontrolowanej)
Bożena Adamczyk
Kontrolujący:
Alicja Szwaj
Gdańsk, dnia 26.01.2016 r.
14