WARTO WIEDZIEĆ - rozwój widzenia

WARTO WIEDZIEĆ
PRAWIDŁOWY ROZWÓJ WIDZENIA OD NARODZIN DO 7 ROKU ŻYCIA
WRAZ Z MOGĄCYMI WYSTĄPIĆ ZABURZENIAMI
PIERWSZY ROK ŻYCIA
Wiek
Prawidłowy rozwój widzenia – funkcje i zachowania wzrokowe
Pierwszy miesiąc życia
Dziecko:
 reaguje na światło, na bodźce poruszające się jak również bodźce wzrokowe o
wysokim kontraście (głównie czarno – białe, kolorowe, widzi barwy: czerwoną,
żółtą i zieloną),
 reaguje na twarze (na krótko zatrzymuje spojrzenie, bada wzrokowo twarz, ale
zatrzymuje wzrok głównie na zewnętrznych cechach twarzy – linii włosów,
brodzie),
 krótko fiksuje wzrok – fiksacja jednooczna, naprzemienna; ma trudności z
koordynacją ruchów oczu,
 śledzi w linii poziomej (na początku bez przekraczania linii środkowej ciała),
brak płynności śledzenia, może nie nadążać ruchami oczu za obiektem,
 przenosi spojrzenie,
 ostrość wzroku – mieści się w przedziale od 0,05 do 0,025,
 pole widzenia – reaguje wzrokowo w obszarze do 20 stopni.
Dziecko:
 wpatruje się w obiekty o jaskrawych barwach i złożonych wzorach,
Drugi-trzeci miesiąc życia
 dłużej patrzy na ruchome obiekty,
 bada wzrokowo bliskie otoczenie – przeszukuje, lokalizuje i utrzymuje












spojrzenie na obiektach wzrokowych znajdujących się w różnych odległościach
od oczu,
bada wzrokowo twarz - przygląda się wewnętrznym elementom twarzy: oczy,
nos, usta,
fiksuje wzrok częściowo obuocznie, dłużej utrzymuje spojrzenie,
rozwija się koordynacja obu gałek ocznych (w tym okresie dziecko może
okresowo zezować),
pojawiają się zbieżne ruchy gałek ocznych,
śledzi w linii poziomej, pionowej i po okręgu; śledzi ruch osób poruszających się
w pobliżu,
szybciej i bardziej precyzyjnie przenosi spojrzenie między obiektami
znajdującymi się w podobnej odległości od oczu oraz szybciej przenosi
spojrzenie z obiektów bliższych na oddalone,
odwzajemnia uśmiech,
przygląda się własnym rączkom,
zaczyna wyciągać ręce w kierunku zabawki,
przenosi spojrzenie w kierunku źródła dźwięku,
w wieku trzech miesięcy ostrość widzenia wzrasta do 0,1,
pole widzenia obejmuje obszar około 30 – 40 stopni.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 1
ul. Wrocławska 183a, 59-220 Legnica
tel. 76 854 68 43
Kiedy należy zwrócić się do
specjalisty?
 występuje widoczna
różnica w wyglądzie oczu i
powiek,
 oczy są w mimowolnym
ruchu,
 oczy są zaczerwienione,
pojawia się wydzielina, np.
ropa,
 dziecko często ma
zamknięte oczy.
Dziecko:
 mruży oczy, zamyka je,
zaciska silnie powieki
(występuje nadwrażliwość
na światło),
 reaguje z opóźnieniem na
pokazywane zabawki,
 wyraźnie patrzy tylko
jednym okiem (ustawia
głowę w jedną stronę),
 przygląda się własnej
rączce tylko po jednej
stronie ciała,
poza tym:
 oczy często zezują lub
poruszają się niezależnie
od siebie,
 oczy drgają w poziomie,
pionie lub naprzemiennie.
email: [email protected]
www.ppp1.legnica.eu
Wiek
Kiedy należy zwrócić
się do specjalisty?
Dziecko:
Prawidłowy rozwój widzenia – funkcje i zachowania wzrokowe
Trzeci-piąty miesiąc
życia
 widzi barwy,
 skupia wzrok na przedmiotach z odległości ok. 1 m,
 obserwuje swoje dłonie bawiąc się nimi w linii środkowej ciała,
 szybko przenosi spojrzenie i zainteresowanie z jednego przedmiotu na inny,
 sięga w kierunku wiszących przedmiotów i chwyta je,
 przekłada zabawkę z ręki do ręki,
 przenosi zabawki do ust pod kontrolą wzroku,
 obserwuje upadające zabawki, oddalające się osoby,
 ma prawie pełne pole widzenia.
Dziecko:
Piąty-siódmy miesiąc
życia
Dziecko:









ma w pełni skoordynowane ruchy obu oczu,
śledzi we wszystkich kierunkach spojrzenia,
ma pełną lub zbliżoną do pełnej ostrość wzroku,
ma pełne lub prawie pełne pole widzenia,
manipuluje przedmiotami pod kontrolą wzroku,
wyrzuca zabawki i patrzy, gdzie upadły,
rozpoznaje wzrokowo znane mu osoby i obiekty,
śmieje się do swojego odbicia w lustrze,
reaguje odmiennie na zmieniający się wyraz twarzy rodzica.
 nie skupia wzroku na
osobach, na
zabawkach,
 nie wyciąga ręki w
kierunku zabawki,
 słabo interesuje się
otoczeniem,
 nie reaguje na
odbicie w lustrze.
 brak lub słaba
koordynacja okoręka,
 słaba fiksacja,
 wyraźna preferencja
jednego oka.
DRUGI ROK ŻYCIA
Prawidłowy rozwój widzenia – funkcje
i zachowania wzrokowe
Dziecko:
 identyfikuje podobieństwa i różnice na
obrazkach,
 potrafi przywołać obrazy wzrokowe,
 przejawia umiejętność dobierania brył
geometrycznych wg kształtu.
Kiedy należy zwrócić się do specjalisty?
Dziecko:
 podczas chodzenia potyka się o meble, zabawki, progi,
 powoli, niechętnie przemieszcza się z jednego pomieszczenia do drugiego,
 mało interesuje się otoczeniem,
 nie interesuje się książeczkami, obrazkami,
 wykazuje brak zainteresowania bazgraniem,
 nie porusza się w stronę osób, zabawek.
TRZECI-PIĄTY ROK ŻYCIA
Prawidłowy rozwój widzenia – funkcje
i zachowania wzrokowe
Dziecko:
 sortuje przedmioty, grupuje i dzieli na kategorie wg
np. wielkości, barwy, funkcji
 wyraźnie widzi i nazywa szczegóły na obrazkach,
 dobiera obrazki przedmiotów do konkretnych
przedmiotów i obrazków,
 rysuje linie i kształty wg wzoru,
 trzyletnie rozróżnia kolor czerwony, żółty, zielony i
niebieski oraz dobiera kolor do wzoru, natomiast
pięcioletnie używa trafnych przymiotników na
określenie tych kolorów,
 rozwija się wzrokowa orientacja przestrzenna,
 identyfikuje obraz przedmiotu na podstawie
częściowo widocznego elementu,
 identyfikuje zdarzenia na obrazkach i opowiada
historyjki obrazkowe.
Kiedy należy zwrócić się do specjalisty?
Dziecko:












PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 1
ul. Wrocławska 183a, 59-220 Legnica
ma kłopoty z rozróżnianiem figury od tła, kształtów, barw,
nie widzi szczegółów na obrazku,
nie nazywa kolorów,
przechyla głowę w bok lub nienaturalnie układa ciało podczas
oglądania telewizji, książeczek,
mruży oczy,
marszczy twarz gdy obserwuje coś z dalszej odległości,
ma problemy z prostymi czynnościami ruchowymi, z
wchodzeniem i schodzeniem po schodach,
słabo posługuje się kredkami, łyżką,
szybko męczy się po dłuższym wysiłku wzrokowym z bliska,
skarży się na ból głowy, nudności, swędzenie i pieczenie oczu,
sygnalizuje zamazywanie i rozmywanie się obrazu, podwójne
widzenie,
źle toleruje ostre światło,
tel. 76 854 68 43
email: [email protected]
www.ppp1.legnica.eu
PIĄTY-SIÓDMY ROK ŻYCIA
Prawidłowy rozwój widzenia – funkcje
i zachowania wzrokowe
Dziecko:
 identyfikuje i odtwarza figury i znaki abstrakcyjne,
 dobiera figury na podstawie pojedynczego
szczegółu,
 identyfikuje i nazywa brakujące szczegóły na
obrazku,
 rozpoznaje i identyfikuje podobieństwa i różnice w
zakresie liter i wyrazów,
 identyfikuje i odtwarza pojedyncze znaki i układy
znaków, litery pisane różnymi rodzajami druku,
 kojarzy wyraz z obrazkiem,
 identyfikuje wyrazy (czyta),
 odtwarza znaki abstrakcyjne z pamięci (pisze).
Kiedy należy zwrócić się do specjalisty?
Dziecko:














źle widzi z bliskich lub dalekich odległości,
myli cyfry i litery,
opuszcza litery w wyrazach podczas czytania,
przechyla głowę lub całe ciało podczas czytania/pisania,
przekręca zeszyt, książkę,
czyta, pisze z głową bardzo nisko tekstu,
wolno przepisuje z tablicy,
podczas czytania używa palca jako wskaźnika,
mruży oczy, zasłania oko podczas pisania, szeroko otwiera
oczy, trze oczy,
narzeka na ból głowy przy czytaniu/podczas jazdy
samochodem/pociągiem,
zamyka lub zakrywa jedno oko,
zamienia końcówki wyrazów, pomija lub dodaje litery przy
czytaniu/pisaniu,
nie widzi liniatury,
ma trudności z rysowaniem, rysunki są schematyczne i
pozbawione proporcji.
Opracowała: Andżelika Chanas-Wapińska
Bibliografia:
Grałek M., Okulistyka pediatryczna i zez, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław 2003.
Walkiewicz M., Funkcjonalna ocena wzroku i proces wspomagania rozwoju widzenia u dzieci słabowidzących, Wydawnictwo APS,
Warszawa 2002.
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 1
ul. Wrocławska 183a, 59-220 Legnica
tel. 76 854 68 43
email: [email protected]
www.ppp1.legnica.eu