15. Imiesïów wspóïczesny participe présent ibformabgérondif

15. IMIES ÓW WSPÓ CZESNY PARTICIPE PRÉSENT I FORMA GÉRONDIF
15. Imies!ów wspó!czesny
participe présent
i"forma" gérondif
Imies ów wspó czesny participe présent to bezosobowa forma czasownika, któr! tworzymy
dodaj!c do tematu pierwszej osoby liczby mnogiej ko"cówk# -ant, na przyk ad:
nous chantons (my $piewamy) – chantant ($piewaj!c)
nous prenons (my bierzemy) – prenant (bior!c)
Wyj!tkami s! czasowniki:
être (by%) – nous sommes (my jeste$my) – étant
avoir (mie%) – nous avons (my mamy) – ayant
savoir (wiedzie%) – nous savons (my wiemy) – sachant
Form# gérondif tworzymy, stawiaj!c przed imies owem wspó czesnym participe présent
przyimek en, na przyk ad:
buvant (pij!c) – en buvant
disant (mówi!c) – en disant
Obie formy pozwalaj! wyra&a% równoczesno$% wydarze", na przyk ad:
Il mange le déjeuner en regardant la télé. – On je obiad, ogl!daj!c telewizj#.
Elle tricote en écoutant de la musique. – Ona robi na drutach, s uchaj!c muzyki.
Ponadto mog! sygnalizowa% przyczyn#, warunek lub sposób wykonania czynno$ci, na przyk ad:
Elle est devenue célèbre en écrivant des romans pour jeunes Þlles. – Sta a si# s awna, pisz!c
powie$ci dla m odych dziewczyn.
En restant concentré sur ton travail, tu le Þnirais plus vite. – Koncentruj!c si# na swojej pracy,
szybciej by$ j! sko"czy .
Il est arrivé chez nous en courant. – Przyby do nas w biegu.
Podstawowa ró&nica mi#dzy imies owem participe présent i gérondif polega na tym, &e gérondif
okre$la okoliczno$ci zdarzenia. Ponadto czynno$% wyra&ona za jego pomoc! dotyczy podmiotu
zdania, a nie jego dope nienia, na przyk ad:
En sortant du magasin, j’ai croisé ton frère. – Wychodz!c ze sklepu, min! em si# z twoim
bratem. (ja wychodzi em i ja min! em si# z twoim bratem)
Natomiast participe présent mo&e by% zast!piony przez zdanie podrz#dne wzgl#dne, na przyk ad:
J’ai vu ton copain sortant du magasin. J’ai vu ton copain qui sortait du magasin. – Widzia em
twojego koleg# wychodz!cego ze sklepu. Widzia am twojego koleg#, który wychodzi ze sklepu.
www.jezykiobce.pl
Francuski- Gramatyka.indd 145
145
2010-09-30 16:49:55
FRANCUSKI GRAMATYKA
#WICZENIA
1
Utwórz imies ów participe présent od podanych czasowników.
Przyk ad: venir (przyje&d&a%) – .........................................................
Odpowied': venir (przyje&d&a%) – venant
1. nager (p ywa%) – .....................................................................
2. peindre (malowa%) – ...............................................................
3. réparer (naprawia%) – .............................................................
4. se reposer (odpoczywa%) – .......................................................
5. s’intéresser (interesowa% si#) – .................................................
6. découvrir (odkry%) – ................................................................
7. vouloir (chcie%) – ....................................................................
8. prier (modli% si#, prosi%) – .......................................................
9. penser (my$le%) – ....................................................................
10. boire (pi%) – ...........................................................................
2
Utwórz form# gérondif od podanych czasowników.
Przyk ad: boire (pi%) – ....................................................................
Odpowied': en buvant
1. dire (mówi%) – ........................................................................
2. aller (i$%, jecha%) – ..................................................................
3. sortir (wychodzi%) – .................................................................
4. rester (zosta%) – ......................................................................
5. toucher (dotyka%) – ..................................................................
6. arriver (przychodzi%) – ..............................................................
7. desiner (rysowa%) – ..................................................................
8. danser (ta"czy%) – ...................................................................
9. ouvrir (otwiera%) – ...................................................................
10. prendre (bra%) – .....................................................................
3
Po !cz dwa zdania w jedno za pomoc! formy gérondif.
Przyk ad: Je marche. Je chante. (Maszeruj#. (piewam.)
Odpowied': Je marche en chantant.
1. J’ai appris les langues. J’ai vécu à l’étranger. (Nauczy em si# j#zyków obcych. Mieszka em
za granic!.)
..................................................................................................................................
146
Francuski- Gramatyka.indd 146
2010-09-30 16:49:55