Podyplomowe Studium dla Doradców Podatkowych

INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN
Podyplomowe Studium dla Doradców Podatkowych
Program ramowy (142 godz.)
I. Teoria prawa – zagadnienia podstawowe
1. Źródła prawa. Norma prawna a przepis prawny. Rodzaje przepisów prawnych. Hierarchia
norm prawnych.
2. Prawo stanowione. Prawo stanowione a inne systemy norm (prawo międzynarodowe,
prawo krajowe, prawo Unii Europejskiej, prawo a moralność, zwyczaj i prawo zwyczajowe,
obyczaje).
3. System prawa. Zagadnienia podstawowe. Prawo publiczne – prawo prywatne. Prawo
materialne – prawo proceduralne. Zasady prawa. Hierarchia aktów prawnych.
4. Tworzenie prawa – zagadnienia podstawowe. Obowiązywanie prawa (promulgacja aktu
prawnego, reguły kolizyjne, reguły derogacji aktów prawnych, nieważność aktów prawnych,
pojęcie luki w prawie).
5. Prawa podmiotowe – istota prawna i rodzaje. Roszczenia. Przedawnienie roszczeń.
6. Stosowanie prawa. Wykładnia prawa.
II. Logika prawnicza – zagadnienia podstawowe
1. Język prawny i prawniczy.
2. Nazwa – podziały, treść i zakres.
3. Definicje. Rodzaje definicji, błędy w definiowaniu.
4. Właściwe rozumienie spójników międzyzdaniowych.
III. Prawo cywilne ( w tym prawo umów)
1. Osoby prawne – istota i rodzaje. Powstanie i ustanie osoby prawnej. Struktura – organy.
Reprezentacja osoby prawnej – zasady, skutki nieprawidłowej reprezentacji.
2. Przedstawicielstwo ustawowe. Przedstawicielstwo umowne (pełnomocnictwo). Prokura.
3. Czynność prawna – pojęcie czynności prawnej. Oświadczenie woli. Czynność prawna a
inne zdarzenia prawne.
4. Rodzaje czynności prawnych. Umowy. Jednostronne czynności prawne.
5. Autonomia woli stron. Zasada swobody umów.
6. Tryby zawierania umów (oferta, negocjacje, aukcja, przetarg, zawarcie umowy drogą
elektroniczną).
7. Formy umowy. Swoboda formy. Ustawowy wymóg formy prawnej umowy. Rodzaje form
prawnych: zwykła forma pisemna, forma pisemna pod rygorem nieważności, forma pisemna
zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych, forma pisemna dla celów
dowodowych. Skutki niedochowania należytej formy umowy.
8. Umowa przedwstępna a umowa przyrzeczona. Skutki prawne umowy przedwstępnej.
9. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej.
10. Umowa o zwolnienie dłużnika. Zadatek. Umowne prawo odstąpienia.
11. Bezpodstawne wzbogacenie. Nienależne świadczenie. Przepadek świadczenia.
12. Przelew wierzytelności. Przejęcie długu.
13. Wielość wierzycieli lub dłużników. Zobowiązania solidarne.
14. Wykonanie zobowiązań . Skutki niewykonania zobowiązania.
15. Wybrane typy umów cywilno-prawnych. Umowa sprzedaży. Umowa zamiany. Umowa
pożyczki. Umowa depozytu nieprawidłowego. Umowa darowizny. Umowa o dzieło. Umowa
zlecenia. Umowa rachunku bankowego. Umowa leasingu. Umowa dożywocia. Umowa o
zniesienie współwłasności.
16. Umowy z zakresu prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej. Umowy o
przeniesienie prawa. Umowy licencyjne. Umowy dotyczące programów komputerowych.
17. Elementy prawa rzeczowego. Podstawowe pojęcia. Nabycie i utrata własności.
Zasiedzenie. Umowy przeniesienia własności.
18. Szczególne zasady obrotu nieruchomościami. Szczególne reguły kodeksowe, obrót
nieruchomościami rolnymi, obrót nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa
i jednostek samorządu terytorialnego, obrót nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
19. Ograniczone prawa rzeczowe – istota prawna i rodzaje. Ustanowienie hipoteki.
Ustanowienie odpłatnego użytkowania. Użytkowanie nieprawidłowe. Ustanowienie
służebności.
20. Prawo spadkowe. Pojęcie i rodzaje dziedziczenia. Pojęcie spadku. Zachowek. Otwarcie i
nabycie spadku. Zrzeczenie się spadku. Stwierdzenie nabycia spadku. Dział spadku. Umowy
dotyczące spadku (umowa o dział spadku). Powstanie obowiązku podatkowego spadkodawcy
i innych osób.
IV. Prawo gospodarcze
1. Podstawowe zasady prawa gospodarczego prywatnego.
2. Umowy gospodarcze – zagadnienia podstawowe. Specyfika umów gospodarczych. Rodzaje
umów gospodarczych. Przykłady typowych umów gospodarczych. Umowy koncernowe i
inne umowne powiązania między przedsiębiorcami.
3. Spółka cywilna – pojęcie i charakter prawny. Tworzenie i ustanie spółki cywilnej. Zasady
funkcjonowania spółki cywilnej (ze szczególnym uwzględnieniem zasad prowadzenia spraw i
reprezentowania spółki). Postacie spółki cywilnej. Tzw. spółka cicha (spółka cywilna o
skutku wewnętrznym). Zastosowanie spółki cywilnej.
4. Spółki handlowe – pojęcie i charakter prawny. Rodzaje i typy spółek handlowych. Spółka
jawna. Spółka partnerska. Spółka komandytowa. Spółka komandytowo-akcyjna. Spółka z o.o.
Spółka akcyjna.
5. Zasady funkcjonowania osobowych spółek handlowych. Prawo prowadzenia spraw
i prawo reprezentowania osobowych spółek handlowych. Zasady odpowiedzialności
w osobowych spółkach handlowych.
6. Zasady funkcjonowania spółek kapitałowych. Konstrukcja spółki kapitałowej. Organy:
funkcje, kompetencje, zasady działania. Reguły występowania spółki kapitałowej w obrocie
(prowadzenie spraw i reprezentacja spółki). Zasady odpowiedzialności w spółkach
kapitałowych. Kapitał zakładowy i inne fundusze spółki. Podwyższenie i obniżenie kapitału
zakładowego. Dopłaty. Świadczenia majątkowe spółki na rzecz wspólników z tytułu:
umorzenia udziału, dywidendy, powtarzających się świadczeń majątkowych.
7. Fuzje i przekształcenia spółek handlowych. Transgraniczne łączenie się spółek.
8. Spółka europejska. Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych.
9. Postępowanie sądowe w sprawach gospodarczych – zagadnienia podstawowe.
10. Prawo upadłościowe – podstawowe zasady. Zagadnienia prawno-podatkowe.
V. Procedura sądowo-administracyjna
1. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne. Dopuszczalność
drogi sądowo-administracyjnej. Zakres przedmiotowy kontroli sądowo-administracyjnej.
Zasady ogólne postępowania sądowo-administracyjnego.
2. Sądownictwo administracyjne. Wojewódzki sąd administracyjny oraz Naczelny Sąd
Administracyjny. Właściwość rzeczowa, miejscowa i instancyjna.
3. Skład sądu. Strony i uczestnicy postępowania. Pisma w postępowaniu sądowym. Skarga.
Terminy. Koszty postępowania.
4. Postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym. Wszczęcie i przebieg
postępowania. Orzeczenia w postępowaniu sądowo-administracyjnym (prawomocność
orzeczeń, wykonanie orzeczeń). Postępowanie mediacyjne i uproszczone.
5. Środki odwoławcze w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Postępowanie
odwoławcze przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Skarga kasacyjna. Zażalenie.
6. Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego.
7. Nadzwyczajne środki zaskarżenia orzeczenia sądowego. Skarga o wznowienie
postępowania sądowo-administracyjnego. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia. Wniosek o unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu
administracyjnego.
VI. Prawo karne
1. Podstawowe zagadnienia odpowiedzialności prawno-karnej. Czyny będące przestępstwami.
2. Zasady odpowiedzialności za przestępstwa. Środki prawne stosowane wobec sprawców
przestępstw.
3. Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Oszustwo i przywłaszczenie.
4. Tajemnica zawodowa. Przesłanki zwolnienia. Skutki naruszenia.
5. Odpowiedzialność karna za naruszenie tajemnicy skarbowej.
VII. Postępowanie karne
1. Podstawowe zagadnienia postępowania karnego. Właściwość i skład sądu. Strony
postępowania. Czynności procesowe. Dowody. Akt oskarżenia.
2. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji. Postępowanie odwoławcze. Postępowania
szczególne. Kasacja i wznowienie postępowania.
3. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych (wybrane
zagadnienia).
VIII. Prawo karne skarbowe
1. Prawo karne skarbowe – zagadnienia podstawowe. Zasady odpowiedzialności za
przestępstwa i wykroczenia skarbowe. System sankcji – kary i środki karne.
2. Prawo karne skarbowe – zagadnienia szczegółowe dotyczące poszczególnych przestępstw i
wykroczeń skarbowych.
3. Prawo karne skarbowe procesowe – zasady postępowania w sprawach o przestępstwa
skarbowe i wykroczenia skarbowe. Organy prowadzące postępowanie karne skarbowe.
4. Prawo karne skarbowe wykonawcze – zasady wykonywania orzeczeń w sprawach karnych
skarbowych.
IX. Prawo europejskie – zagadnienia wybrane
1. Unijne prawo instytucjonalne – zagadnienia podstawowe. Instytucje Unii Europejskiej:
rodzaje, skład, organizacja, kompetencje, reguły działania.
2. Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska.
Instytucje doradcze: Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów.
3. Trybunał Sprawiedliwości UE, Sąd Pierwszej Instancji, izby sądowe. Trybunał
Obrachunkowy.
4. Instytucje finansowe: Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków
Centralnych, Europejski Bank Inwestycyjny. Polityka gospodarcza i pieniężna UE.
5. Źródła prawa Unii Europejskiej – pojęcie. Katalog i klasyfikacja źródeł prawa UE.
6. Prawo pierwotne (traktaty założycielskie i traktaty modyfikujące, ogólne zasady prawa,
prawo zwyczajowe). Prawo pochodne (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia,
opinie, umowy międzynarodowe). Zasady prawa Unii Europejskiej.
7. Europejski Trybunał Sprawiedliwości i rola orzecznictwa. Prawo krajowe a prawo unijne.
Zasada pierwszeństwa prawa unijnego. Obowiązek prounijnej wykładni prawa krajowego.
8. Prawo gospodarcze Unii Europejskiej – zagadnienia podstawowe. Swobody traktatowe
(swoboda przepływu towarów, swoboda przemieszczania się pracowników, swoboda
świadczenia usług, swoboda przedsiębiorczości, swoboda przepływu kapitału i płatności).
9. Unijne prawo cywilne, prawo spółek i międzynarodowe prawo prywatne. Unijne prawo
upadłościowe. Unijne prawo konkurencji. Unijne prawo karne.
X. Zagadnienia prawno-podatkowe cen transferowych (cen transakcyjnych)
1. Cena transferowa (cena transakcyjna) stosowana w transakcjach między podmiotami
powiązanymi – pojęcie, funkcje, skutki. Regulacje dotyczące cen transferowych.
2. Ustalanie cen transferowych uwzględniających zasadę ceny rynkowej.
3. Polityka ustalania cen transferowych. Propozycja Komisji Europejskiej co do wspólnej
skonsolidowanej korporacyjnej podstawy opodatkowania.
4. Kwestia ,,przerzucania” dochodów w umowach międzynarodowych o unikaniu
podwójnego opodatkowania. Stosowane w obrocie światowym praktyki w zakresie polityki
cen transferowych.
5. Techniki ,,przerzucania” dochodów w praktyce obrotu gospodarczego w Polsce.
6. Metody szacowania cen transferowych w praktyce obrotu gospodarczego. Metody
szacowania wartości rynkowej przez organ podatkowy; ustalanie ceny dóbr niematerialnych.
7. Ustalanie
podatkowego.
wartości
rynkowej
przedmiotu
transakcji.
Określanie
zobowiązania
8. Zasady dokumentowania transakcji usługowych. Przykłady dokumentacji podatkowych
według rodzajów realizowanych transakcji.
9. Postępowania kontrolne administracji podatkowej w zakresie cen transferowych.
10. Unikanie i rozwiązywanie sporów w zakresie cen transferowych.
XI. Prawo podatkowe UE
1. Prawo podatkowe Unii Europejskiej. Podatki bezpośrednie (opodatkowanie spółek – osób
prawnych, opodatkowanie osób fizycznych). Podatki pośrednie (podatek VAT, opłaty
akcyzowe). Zwolnienia podatkowe.
2.Porozumienia między państwami członkowskimi w sprawie wysokości podatku w sytuacji
nieuregulowanej lub odmiennie uregulowanej w poszczególnych państwach.
3. Podstawy i instrumenty prawne harmonizacji podatkowej w UE. Współpraca
administracyjna w sprawach podatkowych w UE.
XII. Opodatkowanie w państwach członkowskich UE
1. Modelowa konwencja OECD dot. eliminowania podwójnego opodatkowania. Metody
unikania podwójnego opodatkowania. Zasady rozliczeń podatkowych.
2. Polityka podatkowa UE w stosunku do państw członkowskich. Koordynowanie systemów
podatków bezpośrednich w państwach członkowskich UE (CIT, PIT). Sposoby znoszenia
barier fiskalnych. Instrumenty zwalczania nadużyć związanych z unikaniem opodatkowania
oraz związanych z podatkiem VAT.
3. Zakres suwerenności państw członkowskich w odniesieniu do podatków bezpośrednich.
Krajowe reżimy prawno-podatkowe a prawo UE oraz orzecznictwo ETS.
4. Systemy podatkowe w wybranych krajach Unii Europejskiej (Wielka Brytania, Irlandia,
Belgia Holandia, Niemcy). Przegląd regulacji prawno-podatkowej w wybranych krajach UE:
podatki dochodowe (PIT, CIT), podatek VAT, podatek obrotowy (podatek z tytułu
prowadzenia działalności gospodarczej), akcyza.