PDF Pobierz - Urząd Gminy Łyszkowice

Transkrypt

UCHWAŁA NR IX/37/2015
RADY GMINY ŁYSZKOWICE
z dnia 27 maja 2015 r.
w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 - 2022
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz.
594, poz. 645 i poz. 1318, z 2014 r. poz. 379 i poz. 1072) Rada Gminy Łyszkowice uchwala, co następuje:
§ 1. Przyjmuje się do realizacji Strategię Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 – 2022, stanowiącą
załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Łyszkowice.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady Gminy
Anna Kwestarz
Id: D720BAFB-F467-4988-8CD2-BA573DA2B158. Uchwalony
Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr IX/37/2015
Rady Gminy Łyszkowice
z dnia 27 maja 2015 r.
Strategia
Gminy
na lata 2015 - 2022
Rozwoju
Łyszkowice
Spis treści
1.
Wstęp
2.
Obszar i czas realizacji Strategii
3.
Aktualna sytuacja społeczno- gospodarcza na obszarze objętym Strategią
Podstawowe dane dotyczące obszaru
Położenie
Powierzchnia
Ludność
Środowisko przyrodnicze
Rys historyczny
Rys kulturowy
Zagospodarowanie przestrzenne
Infrastruktura techniczna
Własność nieruchomości
Stan obiektów dziedzictwa kulturowego
Uwarunkowania ochrony środowiska
Strona 1
Sfera społeczna
Sytuacja demograficzna i społeczna na danym obszarze
Warunki i jakośćżycia mieszkańców
Oświata i edukacja
Opieka zdrowotna
Określenie grup społecznych wymagających wsparcia
Rynek pracy
Sfera ekonomiczna
Gospodarka
Turystyka
Analiza SWOT
Identyfikacja najważniejszych problemów występujących na danym obszarze
4.
Cele ogólne i szczegółowe rozwoju danego obszaru
5.
Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na danym obszarze
Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru
Zmiany w sposobie użytkowania terenu
Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury
Poprawa stanu środowiska
Poprawa stanu środowiska kulturowego
Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców
6.
Realizacja zadań
Planowane zadania inwestycyjne w okresie 2015 – 2022
Zadania planowane do realizacji po roku 2022
Powiązania realizowanych zadań z innymi działaniami realizowanymi na terenie powiatu/województwa
7.
Oczekiwane wskaźniki efektów realizacji Strategii
8.
Plan finansowy
9.
System wdrażania Strategii
10. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej Strategii
System monitorowania
Sposób oceny
Sposób inicjowania
pozarządowymi
współpracy
pomiędzy
sektorem
publicznym,
prywatnym
i organizacjami
Działania informacyjne i promocja Strategii
1. Wstęp
Podstawowym celem działań władz samorządowych powinno być jak najlepsze zaspokojenie
indywidualnych i zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej oraz zapewnienie jej jak najwyższego standardu
życia. Zwykle osiągnięcie tego celu jest możliwe poprzez realizację zadań własnych określonych przez ustawę,
jednak szczególnie należy mieć na uwadze postulaty zgłaszane przez społeczeństwo osobiście. Realizacja tych
zamierzeń powinna również sprzyjać długookresowemu rozwojowi lokalnemu.
Szybko zmieniające się zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania rozwoju oraz integracja Polski
z Unią Europejską sprawiają, że władze samorządowe są praktycznie zobowiązane do podejmowania
Strona 2
skoordynowanych decyzji i działań zarysowanych w dłuższej perspektywie czasu. Osiągnięcie rozwoju
lokalnego jest więc możliwe jedynie wówczas, jeśli jego realizacja opierać się będzie na stabilnym, wieloletnim
programie rozwoju społeczno-gospodarczego. Podstawowym narzędziem umożliwiającym zarządzanie
jednostką terytorialną w długim horyzoncie czasu jest strategia rozwoju.
Strategia rozwoju gminy to pewien generalny plan systemowego, długofalowego działania władz
(i wszystkich, którzy chcą im w tym pomóc) wobec szans i zagrożeń wynikających ze zmiennego otoczenia
i działań innych podmiotów, ukierunkowany przez wartości i opcje uznane przez społeczność lokalną, bazujący
na wewnętrznym potencjale sił i uwzględniający wewnętrzne słabości.
Strategia stanowi koncepcję rozwoju, wytycza cele rozwoju oraz kierunki działania. Jest ona instrumentem
stymulowania
procesów
społecznogospodarczych
zachodzących
na
terenie
gminy,
a w szczególności:
dyktuje główne kierunki rozwoju gminy,
stanowi plan będący podstawą do podejmowania decyzji rozwojowych,
zwiększa spójność decyzji podejmowanych przez władze samorządowe,
pozwala na lepsze zagospodarowanie zasobów gminy,
stanowi podstawę do ubiegania się o środki finansowe z krajowych i zagranicznych funduszy pomocowych,
informuje mieszkańców i inwestorów o spodziewanych kierunkach rozwoju gminy.
Strategia spełnia zatem funkcję:
materiału
informacyjnego,
i gospodarczy gminy,
określającego
aktualny
potencjał
społeczny,
ekonomiczny
programu działania dla władz lokalnych,
formalnej podstawy umożliwiającej ubieganie
oraz o środki z funduszy pomocowych Unii Europejskiej,
się
o środki
wsparcia
z budżetu
państwa
materiału promocyjnego.
Prace nad strategią gminy Łyszkowice toczyły się z uwzględnieniem następujących zasad:
zasada koncentracji na realnych siłach gminy Łyszkowice – strategia powinna zmierzać
do wszechstronnego wykorzystania unikalnych zasobów lokalnych, w szczególności historycznych,
przyrodniczych, a także kapitału ludzkiego oraz cennych odmienności. Dlatego zawartość celów strategicznych
to przede wszystkim pomysły na wykorzystanie atutów lokalnych, na które zarówno Urząd Gminy, jak i sami
mieszkańcy mają największy wpływ;
zasada koncentracji na zagadnieniach najistotniejszych dla przyszłości – przyjęto, że każdy potencjalny cel
strategiczny
powinien
być
rozpatrywany
w kontekście
jego
doniosłości
dla przyszłości Gminy. Dokonano zatem selekcji i wyodrębniono cele o najwyższym priorytecie;
zasada koncentracji tematycznej – Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 - 2022 będzie
koncentrowała się na niewielu, ale najważniejszych zagadnieniach z punktu widzenia rozwoju społecznogospodarczego. Ta swojego rodzaju wybiórczość zapobiega stworzeniu dokumentu, który będzie obejmować
wszystkie
cele,
a faktyczna
realizacja
następuje
tylko
w niewielu przypadkach.
Realizacja zadań określonych w Strategii przypada na okres programowania Unii Europejskiej
i zawiera się w latach 2015 – 2022. Rezultaty i oddziaływania niektórych zadań, szczególnie tych rozpoczętych
w latach 2019 – 2020 obejmą także następny okres programowania.
2. Obszar i czas realizacji Strategii
Obszar objęty strategią rozwoju to gmina wiejska Łyszkowice, położona w powiecie łowickim,
w województwie łódzkim.
Czas realizacji Strategii to lata 2015 – 2022, okres ten wpisuje się w nowy okres programowania interwencji
funduszy Unii Europejskiej w Polsce.
3. Aktualna sytuacja społeczno- gospodarcza na obszarze objętym Strategią
Strona 3
3.1. Podstawowe dane dotyczące obszaru
3.1.1. Położenie
Gmina Łyszkowice zlokalizowana jest w północno- wschodniej części województwa łódzkiego, przynależy
do powiatu łowickiego.
Powiat łowicki w województwie łódzkim
Gmina Łyszkowice położona jest w południowej części Powiatu
Gmina Łyszkowice na mapie powiatu łowickiego
Gmina graniczy z następującymi jednostkami:
od strony północnej z gminami: Nieborów i Łowicz (powiat łowicki);
od strony zachodniej z gminami: Domaniewice (powiat łowicki) i Głowno (powiat zgierski);
od strony południowej z gminą Lipce Reymontowskie (powiat skierniewicki);
od strony południowo- zachodniej z gminą Dmosin (powiat brzeziński);
od strony wschodniej z gminą Skierniewice (powiat skierniewicki);
od strony południowo- wschodniej z gminą Maków (powiat skierniewicki).
Strona 4
Centralną
od miast:
część
Gminy
stanowi
miejscowość
Łyszkowice,
położona
w następującej
odległości
Łowicz – 16 km;
Skierniewice – 23 km;
Brzeziny – 25 km;
Stryków – 30 km;
Łódź – 46 km;
Sochaczew – 45 km;
Warszawa – 87 km.
Układ drogowy
Mapa poniżej obrazuje położenie Gminy względem najważniejszych ciągów komunikacyjnych.
Położenie gminy Łyszkowice na mapie drogowej
Na sieć drogową w Gminie składają się:
Autostrada A2, Autostrada Wolności - biegnąca w śladzie trasy europejskiej E30, położona równoleżnikowo,
przecina
centralne
obszary
kraju,
w gminie
Łyszkowice
przebiega
od północnego- wschodu na południowy- zachód; na obszarze Gminy znajduje się węzeł Łowicz (dawniej
Łyszkowice);
Droga wojewódzka nr 704, przecinająca Gminę w kierunku północ – południe, prowadząca
na północ do graniczącej z Gminą drogi krajowej nr 14 oraz na południe do Kołacina i Brzezin. Do drogi
wojewódzkiej
włączone
są
drogi
powiatowe
rozchodzące
się
promieniście
w 6 kierunkach (Bełchów, Jacochów, Pszczonów, Chlebów, Zawady, Chruślin).
Drogi powiatowe, gminne oraz drogi dojazdowe.
Do dróg powiatowych w Gminie zaliczają się:
Nr 1310E – Skierniewice – Pszczonów – Łyszkowice,
Nr 2728E – Łyszkowice – Bełchów,
Nr 2746E – Łyszkowice – Chruślin – Urzecze,
Nr 2752E – Łowicz (ul. 1 Maja, ul. Klickiego) – Polesie – Stara Wieś,
Strona 5
Nr 5126E – Głowno (ul. Targowa) – Wola Lubiankowska – Łyszkowice,
Nr 1304E - Skierniewice – Wola Makowska – Łyszkowice,
Nr 2733E – Kalenice – Bobrowa,
Nr 2749E – Maurzyce – Pilaszków – Grudze – Zakulin,
Nr 2750E – Grudze – Bobrowniki,
Nr 2751E – Seligów – Zielkowice,
Nr 2935E – Grodzisk – Zawady – Trzcianka - Chlebów – Maków,
Do dróg gminnych zaliczają się:
Nr 105106E – (Reczyce) - granica gm. Domaniewice – Czatolin – Baranówka,
Nr 105111E – (Reczyce) - granica gm. Domaniewice – Wrzeczko – Kuczków,
Nr 105301E – Stachlew – gr. Gm. Maków – (Wola Makowska),
Nr 105302E – Łyszkowice – Wrzeczko,
Nr 105303E – Czatolin – Łyszkowice,
Nr 105304E – Kalenice – Pszczonówka – gr. Gm. Maków – (Pszczonów),
Nr 105305E – Łyszkowice – Pszczonówka,
Nr 105306E – Bobrowa – gr. gm. Lipce Reymontowskie – (Mszadla),
Nr 105307E - Bobrowa – gr. gm. Lipce Reymontowskie – (Chlebów),
Nr 105308E – Seligów – gr. gm. Maków – (Jacochów),
Nr 105530E – (Łowicz) – gr. gm. Łowicz – Uchań Dolny – Kuczków,
Nr 115252E – (Jacochów) - gr. gm. Maków – Stachlew – gr. gm. Skierniewice (Sierakowice Lewe).
Sieć dróg publicznych uzupełniają ogólnodostępne drogi wewnętrzne w poszczególnych miejscowościach.
Gęstość sieci dróg jest znaczna, w wysokim procencie o nawierzchni bitumicznej.
Obszar Gminy przecina również linia kolejowa jednotorowa, zelektryfikowana Łódź - Łowicz
z przystankiem na terenie wsi Grudze Nowe, przebiegając kolizyjnie (klasyczne przejazdy kolejowe
niestrzeżone) z drogami: wojewódzką, powiatową i wewnętrznymi.
Miejscowość Łyszkowice jest siedzibą władz samorządowych Gminy, pełni funkcję ośrodka usług
społecznych oraz funkcję mieszkaniową. Jako funkcje uzupełniające wymienia się: produkcję
i obsługę produkcji rolniczej, rolnictwo oraz produkcję przemysłową.
Funkcje pełnione przez miejscowość Łyszkowice będą ewaluować, jako konsekwencja przebiegania przez
Gminę autostrady A2 oraz zlokalizowania węzła Łowicz w obrębie Gminy, są to czynniki wpływające na
poprawę dostępności komunikacyjnej Gminy. Większa dostępność komunikacyjna wpływa na zainteresowanie
tym
obszarem
potencjalnych
inwestorów
czy
mieszkańców.
Czynniki
te mogą spowodować dalszy rozwój miejsc zamieszkania z ograniczeniem funkcji rolniczych oraz wywołać
presję na lokowanie zakładów produkcyjnych, magazynów i składów działających w oparciu o autostradę A2.
3.1.2. Powierzchnia
Gmina Łyszkowice jest gminą wiejską o charakterze rolniczo- przemysłowym, o powierzchni 10730ha, co
stanowi 10,86% powierzchni powiatu łowickiego. Siedzibą Gminy jest miejscowość Łyszkowice.
Użytki rolne zajmują w Gminie około 78%, użytki leśne około 16%, zaś 6% to pozostałe grunty.
Gmina obejmuje 20 wsi, które tworzą 21 sołectw. Różnią się one między sobą zarówno pod względem
zajmowanej powierzchni, jak i liczbą ludności.
Wykaz miejscowości i ilości osób zameldowanych na terenie gminy Łyszkowice na dzień 31.12.2012r
L.p.
1
Nazwa sołectwa
Bobiecko
Liczba mieszkańców
187
Strona 6
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
razem
Bobrowa
Czatolin
Nowe Grudze
Stare Grudze
Gzinka
Kalenice
Kolonia Łyszkowice I
Kolonia Łyszkowice II
Kuczków
Łagów
Łyszkowice
Polesie
Stachlew
Seligów
Seroki
Wrzeczko
Uchań Dolny
Uchań Górny
Trzcianka
Zakulin
236
602
163
293
184
469
130
70
83
117
1 396
678
839
246
127
468
74
117
144
161
6 784
Źródło: Uchwała nr XXVII/150/2013 Rady Gminy Łyszkowice z dnia 30 stycznia 2013 r. w sprawie
uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013-2020
Struktura przestrzenna osadnictwa w Gminie ukształtowała się na planie centralnie położonego ośrodka –
miejscowości
Łyszkowice,
z wychodzącymi
promieniście
drogami
w kierunkach
do: Łowicza, Brzezin, Bełchowa, Skierniewic i Chruślina. Charakterystycznymi cechami struktury przestrzennej
są:
znaczna koncentracja zabudowy w ośrodku gminnym jakim jest wieś Łyszkowice;
ukształtowane
pasma
zabudowy
zagrodowej
z występowaniem pasma głównego i pasm kolonijnych;
w niewielkim
i Łyszkowicach;
stopniu
rozproszona
zabudowa
we
zagrodowa
wszystkich
w Czatolinie
miejscowościach
i Kalenicach,
Wrzeczku
występowanie zabudowy wielorodzinnej wyłącznie w Łyszkowicach;
występowanie (poza Łyszkowicami) zabudowy jednorodzinnej w pasmach zabudowy zagrodowej;
wysoki stopień koncentracji obiektów usługowych w Łyszkowicach;
niewielkie obszary leśne w większości skoncentrowane w rejonie wsi:
o Bobrowa (Lasy doświadczalne SGGW),
o Czatolin i Kalenice przy zachodniej granicy gminy,
o Seligów - Polesie,
o Wrzeczko – Uchań Dolny;
dominujące obszary otwarte terenów rolnych:
o wysokiej
i Stachlew,
jakości
w rejonie
wsi:
Czatolin,
Łyszkowice,
Kolonia
Łyszkowice,
Zakulin
o niskiej jakości z fragmentami gruntów porolnych i zalesionych w pozostałych miejscowościach.#
3.1.3. Ludność
Na koniec grudnia 2013 roku gminę Łyszkowice zamieszkiwało faktycznie 6767 osób, gęstość zaludnienia
wynosiła zatem 63 osoby/km2. Liczba mieszkańców stopniowo maleje, na co wpływa ma ujemny przyrost
naturalny oraz często ujemne roczne wartości salda migracji wewnętrznych. Pozytywnym aspektem struktury
ludności jest przewaga liczby osób w wieku przedprodukcyjnym nad liczbą osób w wieku poprodukcyjnym.
Należy jednak mieć na uwadze, iż w obliczu ujemnego przyrostu naturalnego tendencja ta będzie się zmieniać.
Strona 7
Problemem o charakterze społeczno- gospodarczym jest stosunkowo wysoki poziom bezrobocia
mieszkańców (najwyższy spośród gmin wiejskich w powiecie), co ma wpływ na jakość ich życia. Zauważalny
jest stosunkowo niski poziom wykształcenia społeczeństwa. Wśród grup osób wymagających wsparcia kładzie
się nacisk na osoby starsze i niepełnosprawne, które mają utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów.
3.1.4. Środowisko przyrodnicze
Krajobraz Gminy jest na tle wielu innych obszarów powiatu łowickiego bardziej zróżnicowany
i co z tym związane – bardziej wartościowy. Gmina leży na Równinie Łowicko- Błońskiej stanowiącej
południowo- zachodnią część Niziny Środkowomazowieckiej. Region ten ma charakter niewysokiej, morenowej
równiny denudacyjnej rozciągniętej przez liczne dopływy Bzury.
Walory krajobrazowe uwydatnia urozmaicona rzeźba południowych obszarów Gminy. Szczególnym
elementem są stawy rybne w dolinie rzeki Bobrówki i Uchanki.
Na obszarze Gminy występują również tereny, które w związku z efektami działalności wydobywczej
prowadzonej przez człowieka uległy dewastacji oraz degradacji. W okolicach Czatolina oraz Kalenic, czyli
w obrębie Wału Domaniewickiego powstały liczne wyrobiska po eksploatacji złóż kruszywa naturalnego.
Najcenniejszymi obszarami w strukturze przestrzennej krajobrazu Gminy, z punktu widzenia ochrony
różnorodności biologicznej ekosystemów, jak również z uwagi na różnorodność funkcji i rozległość tych
struktur, są obszary leśne.
Kolejnym wyróżniającym się elementem środowiska przyrodniczego są doliny rzeczne. Na obszarze gminy
Łyszkowice szczególnymi walorami odznacza się górny odcinek rzeki Bobrówki, z wyjątkową malowniczością
pejzażu. Odcinek źródliskowy oraz górny odcinek rzeki otaczają wyraźnie widoczne stoki wysoczyzny
Wzniesień Łódzkich i Wału Domaniewickiego.
Na terenie Gminy występuje kilka większych kompleksów leśnych oraz niewielkie lasy chłopskie. Lasy
występują w wielu punktach Gminy jednak największe kompleksy można spotkać w południowej
i południowo- zachodniej jej części. Kompleksy leśne o mniejszej zwartości oraz rozległości występują również
we wschodniej części Gminy w paśmie pomiędzy zabudową wsi Stachlew, Polesie, a ciągiem zabudowy wsi
Seligów i Bobiecko, a także w części środkowo- północnej – w paśmie między zabudową wsi Wrzeczko
i Glinka, a Uchaniem Dolnym.
W granicach wsi Bobrowa i Kalenice znajduje się najcenniejszy pod względem przyrodniczym las,
użytkowany przez Zakład Leśny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Rogowie, zajmujący łączną
powierzchnię 390 ha. Skład występującego tu drzewostanu charakteryzuje się przewagą sosny z obecnością
dosyć licznych gatunków drzew liściastych, w tym buka. Opisany kompleks leśny znajduje swoją kontynuację
na terenie gminy Lipce Reymontowskie.
W niedużej odległości, po wschodniej stronie rzeki Bobrówki znajduje się również spory kompleks leśny,
zwany Lasem Kraszewka, pozostający w granicach gminy Maków.
Pozostałe lasy porastające teren gminy Łyszkowice nie prezentują już takiej różnorodności siedlisk
i drzewostanów jak opisane powyżej kompleksy leśne. W przeważającej części są to lasy prywatne, zajmujące
ubogie siedliska, w większości zmienione lub całkowicie ukształtowane przez gospodarkę leśną.
W 2013 roku powierzchnia gruntów leśnych w Gminie wynosiła 2110,02 ha, wskaźnik lesistości kształtował
się na poziomie 19,6%. W strukturze własności dominują grunty leśne prywatne zajmując 73,8% ogółu,
pozostała część to grunty leśne publiczne Skarbu Państwa, z których 27,5% pozostaje
w zarządzie Lasów Państwowych.#
Użytki leśne skoncentrowane są w kompleksach:
„Las Doświadczalny SGGW” w Bobrowej o zróżnicowanym zbiorowisku sosny, buka i dębu,
z dosyć ubogą roślinnością zielną, miejscami z naturalnymi płatami boru mieszanego sosnowo- dębowego;
lasy porastające Wał Domaniewicki oraz kompleksy we wsi Seligów i Polesie, monokultury sosnowe
pierwszego nasadzenia na gruntach porolnych.
W zadrzewieniu pasów drogowych dominują klony, topole, jesiony, lipy, wierzby. Drzewostan występuje
sporadycznie.
Topole
w pasie
drogowym
drogi
wojewódzkiej
osiągają
wiek
rębności
i wymagają wymiany.
Pomniki przyrody i rezerwaty przyrodnicze
Strona 8
Na obszarze Gminy występują pomniki przyrody :
lipa drobnolistna o obwodzie 203cm,
lipa drobnolistna o obwodzie 430cm.
oraz rezerwat przyrodniczy Kwaśna Buczyna i Bukowiec.
Rezerwat przyrody „Kwaśna Buczyna”, to chroniony obiekt w Leśnictwie Lipce, określony Zarządzeniem Nr
7/2010 Regionalnego Dyrektora ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 3 lutego 2010r. w sprawie rezerwatu
przyrody „Kwaśna Buczyna, utworzonego rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów
Naturalnych
i Leśnictwa
z dnia
23 grudnia
1998r
(Dz. U. Nr
166 poz.
1221)
o powierzchni 14,80 ha (oddziały 24 d, 40 b, 40~b). Celem jest ochrona lasu mieszanego bukowo-dębowego
o cechach naturalnych.
Rezerwat przyrody „Bukowiec” – określony Zarządzeniem Nr 4/2010 Regionalnego Dyrektora ochrony
Środowiska w Łodzi z dnia 3 lutego 2010r. w sprawie rezerwatu przyrody „Bukowiec) utworzonego
Zarządzeniem Ministra Leśnictwa z dnia 12 maja 1954r (M.P. Nr 54.A-54 poz. 748) o powierzchni
6,6 ha (oddziały 20 d, 20~d, 20 j, 21 d). Celem tego rezerwatu jest ochrona naturalnie występującego na
północnej granicy zasięgu buka. Rezerwat Bukowiec położny jest częściowo na terenie gminy Lipce
Reymontowskie.
Wszystkie pomniki i rezerwaty są położone w obrębie lasów doświadczalnych SGGW.
W miejscowości Kalenice występuje użytek ekologiczny „Bagno śródleśne”.
Fauna obszarów rolnych i zabudowanych:
walory obszaru Gminy z racji istniejącego zagospodarowania są niewielkie;
na terenach rolnych brak jest fauny stale bytującej lub występuje ona sporadycznie;
na obszarach zabudowanych występują zbiorowiska typowe dla towarzyszących siedliskom ludzkim,
zwierzęta domowe oraz dziko żyjące szkodniki, z ssaków występują tu głównie gryzonie synantropijne
i związane z polami uprawnymi: mysz domowa (Mus musulus), szczur wędrowny (Rattus norvegicus), nornik
zwyczajny (Microtus arvalis), mysz polna (Apodemus agrarius), zając szarak (Lepus europaeus).
Sieć rzeczna na terenie Gminy jest stosunkowo gęsta, stąd liczne doliny rzeczne. Według podziału
hydrograficznego omawiany teren należy do zlewni rzeki Bzura. Wszystkie cieki wodne zachowują
południkowy przebieg z kierunkiem spływu na północ. Szczególną formą jest wyraźnie miejscami
zaakcentowana, w górnym odcinku, dolina rzeki Bobrówki. Z kolei dolina rzeki Uchanki jest bardzo płytka
i niezbyt rozległa. Rzeka Zwierzyniec, a miejscami także jej dopływ –Ruczaj, również ma formę dolinną.
Licznie występują zbiorniki wód stojących o niedużych powierzchniach. Najczęściej są to stawy rybackie,
a największe z nich zbudowane są na rzece Bobrówce, Uchance oraz na lewostronnym dopływie Uchanki.
Konieczne staje się zwiększenie naturalnej retencji ze względu na możliwość wystąpienia lokalnych
podtopień i powodzi. W związku z tym planuje się budowę zbiornika wodnego, który zabezpieczy częściowo
Gminę
przez
podtopieniami.
Wokół
zbiornika
wykonane
zostaną
miejsca
rekreacji
dla mieszkańców.
Klimat
Teren gminy Łyszkowice, jak cały obszar województwa łódzkiego, zaliczany jest do klimatu nizin
środkowopolskich. Region ten charakteryzuje, w stosunku do innych regionów Polski, duża częstotliwość
występowania dni z pogodą bardzo ciepłą, pochmurną bez opadów, mała częstotliwość dni z pogodą
umiarkowanie ciepłą, dni z opadem i dużym zachmurzeniem. Klimat ten kształtują ścierające się masy
powietrza kontynentalnego i oceanicznego.
Średnia roczna temperatura powietrza to 7 - 7,50 C. Suma rocznych opadów to 500 - 550 mm. Okres
wegetacyjny wynosi od 200 do 210 dni. Warunki klimatyczne panujące na obszarze Gminy określa się jako
względnie korzystne w zakresie potrzeb gospodarczych.
Strona 9
Gleby
Warunki glebowe na terenie Gminy są zróżnicowane przestrzennie, w odróżnieniu od innych obszarów
powiatu łowickiego. Źródłem tego zróżnicowania jest zmienność rodzaju podłoża mineralnego i charakteru
stosunków wodnych.
Gleby hydromorficzne o większej, zwartej powierzchni występują jedynie w rejonie odcinka ujściowego
rzeki Ruczaj, w obrębie obniżenia wykorzystywanego przez tę rzekę oraz w sąsiednim obniżeniu, stanowiącym
obszar źródliskowy cieku bez nazwy. Te gleby organiczne są tutaj reprezentowane głównie przez gleby
murszowe i glejowe wytworzone na torfowiskach niskich. Gleby te stanowią użytki zielone bagienne
i pobagienne.
Na pozostałym obszarze gminy Łyszkowice królują gleby mineralne. Biorąc pod uwagę klasyfikację
rodzajową, gleby zalegające obszar rejonu, zostały prawie w całości wytworzone z glin zwałowych lekkich,
piasków słabogliniastych i gliniastych leżących na glinach, a także piaskach luźnych i żwirach. Dominującymi
typami genetycznymi gleb są gleby rdzawe oraz gleby brunatne wyługowane i gleby płowe. Na południowozachodnich krańcach Gminy oraz w jej części środkowej (w obszarze ograniczonym Wałem Domaniewickim,
na północ od Kalenic - Pszczonówki, po Czatolin - Starą Wieś, dalej nieco na północ od Łyszkowic po
południowe obszary Kuczkowa), występują gleby dobrej jakości zaliczane głównie do IV, a nawet III klasy
bonitacji gleby. Pod względem przydatności rolniczej, większą część obszaru omawianego zaliczyć można do
kompleksu
żytniego
bardzo
dobrego.
W paśmie obejmującym grunty północnego Czatolina, południowych obszarów wsi Wrzeczko i Łagów
występują gleby typu czarne i szare ziemie, wykształcone na glinach zwałowych lekkich i piaskach leżących na
glinach. Gleby te są okresowo podtapiane, ale pomimo to ich przydatność rolnicza jest dosyć wysoka – duża ich
część zalicza się do kompleksu zbożowo- pastewnego mocnego. W dolinie rzeki Uchanki występują natomiast
również
szare
ziemie,
ale
wykształcone
z piasków
słabogliniastych
i gliniastych, do tego okresowo silnie zawilgocone. Gleby rdzawe i bielicowe wytworzone z piasków
słabogliniastych i gliniastych, występują niemal powszechnie w północnej części Gminy. Klasy bonitacyjne
przedmiotowych gruntów ustalone zostały na V i VI, rzadko IVb i tworzą kompleksy rolniczej przydatności
typu
żytni
słaby
i żytniołubinowy.
W obrębie
Wału
Domaniewickiego
na podłożu piaszczysto- żwirowym powstały również gleby rdzawe, zaliczane do kompleksu żytniołubinowego. Podobną przydatnością charakteryzują się też większe obszary gruntów wsi Bobrowa.
Rodzaj szaty roślinnej związany jest z uprawą przyległych terenów rolnych w układach ekologicznych
i w zespołach typowo rolniczych.
Udział procentowy gleb poszczególnych klas bonitacyjnych w gminie Łyszkowice przedstawia się
następująco:
III klasa gruntów – 17%
IV klasa gruntów – 25,6%
V klasa gruntów – 37,3%
VI klasa gruntów – 18,2 %
VIz klasa gruntów - 1,8 %
Surowce mineralne
Rozpoznane na terenie Gminy surowce mineralne to przede wszystkim naturalne kruszywa mineralne jakimi
są wodnolodowcowe utwory okruchowe - piaski i żwiry wału kemowego - Wału Domaniewickiego.
Na obszarze Gminy udokumentowano złoża kopalin w Czatolinie, Kalenicach, Uchaniu Górnym
i Serokach. W ramach udokumentowanych złóż kopalin funkcjonują tereny i obszary górnicze: „Kalenice Czatolin III”, „Czatolin II”, „Uchań”, „Kalenice V”, „Kalenice VI”.
Z uwagi na dynamiczną eksploatację ww. złóż należy przyjąć że niektóre z nich zostały w całości
wyeksploatowane i podlegają rekultywacji (np. Uchań Górny).
3.1.5. Rys historyczny
Obszar dzisiejszej gminy Łyszkowice to ziemie historycznego Mazowsza. Pierwszymi właścicielami ziemi
byli książęta mazowieccy. W XII wieku dobrami tymi władali już arcybiskupi gnieźnieńscy,
a później prymasi Polski. Władztwo to trwało nieprzerwanie do końca XVIII wieku. Od roku 1246 mazowieckie
Strona 10
ziemie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego zyskują nazwę kasztelani łowickiej, a rolę centrum administracyjnego
pełni pobliski Łowicz. W 1773 r. ziemie te zyskują oficjalną nazwę Księstwa Łowickiego. W czasie rozbiorów
Księstwo
Łowickie
przypadło
Prusom,
następnie
weszło
w skład Księstwa Warszawskiego, by w roku 1815, już jako dobra rządowe Rosji, znaleźć się
w granicach Królestwa Polskiego. Historia Księstwa Łowickiego jako szczególnej jednostki administracyjnej
skończyła się z chwilą wybuchu I wojny światowej. Dzisiejsza zachodnia granica gminy Łyszkowice stanowiła
zachodnią granicę Księstwa Łowickiego.
O wsi Łyszkowice pierwsza wzmianka w dokumentach pisanych pochodzi z 1359 r.; dokumentem
tym był przywilej księcia mazowieckiego Ziemowita III, potwierdzający przynależność tej miejscowości
(zwanej wówczas „Liscowicze”) do dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich. Osada została założona
już w XIII w. i lokalizacji tej przypisuje się znaczenie militarne. Pod koniec XIV w. za czasów arcybiskupa Jana
wieś lokowano według prawa niemieckiego. Z kolei w XV w. za czasów arcybiskupa Oleśnickiego powstał
w Łyszkowicach folwark, pod którego zarządem znajdowało się 11 wsi. Szczególnego znaczenia Łyszkowice
zyskały za rządów arcybiskupów - Jana Dzierzgowskiego i Jana Uchańskiego, kiedy to stały się siedzibą tzw.
klucza Łyszkowskiego. Z kolei od XVII w. wieś dzięki zdrowemu mikroklimatowi zyskała dodatkową funkcję letniej rezydencji arcybiskupiej. Za czasów sprawowania władzy przez arcybiskupów: Wojciecha
Baranowskiego, Jana Lipskiego, Macieja Łubieńskiego, Wacława Leszczyńskiego (daty ich „panowania”
przypadały na lata 1608 - 1666) odrestaurowano istniejące budynki folwarczne oraz zbudowano murowany
pałac
rezydencję.
W
następnym
stuleciu
szczególne
zainteresowanie
arcybiskupów
Łyszkowicami
wygasło
(z wyłączeniem zainteresowania ściąganiem zysków ze swoich dóbr). Po rozbiorach dobra łyszkowickie,
podobnie jak wszystkie dobra Księstwa Łowickiego, były zarządzane kolejno przez: rząd królestwa Prus,
marszałka Francji Ludwika Davousta, cara Aleksandra I, Wielkiego Księcia Konstantego i od 1831 r. ponownie
carów Rosji. Łyszkowice za czasów panowania Księcia Konstantego i cara Mikołaja I były siedzibą
administracji Księstwa Łowickiego. Od 1822 r. znajdował się tutaj Zarząd Lasów, a dziesięć lat później także
biura całej administracji Księstwa. W roku 1850 obiekty pofolwarczne znalazły się w rękach Hermana Epsteina.
To on uruchomił tutaj dużą cukrownię, nadając Łyszkowicom charakter osady fabrycznej. O wielkości zakładu
świadczy liczba zatrudnianych pracowników - w sezonie kampanijnym było ich ok. 800 a poza sezonem - 300.
Wokół cukrowni powstawały domy mieszkalne dla robotników. Poza cukrownią funkcjonowały
w Łyszkowicach także browar, olejarnia i cegielnia. W XIX w. i początkach XX folwark był znany z hodowli
dobrej rasy koni pociągowych oraz produkcji wyrobów wełnianych. W okresie przedwojennym w jednym
z budynków funkcjonowała mleczarnia. W 1952 r. cukrownia w Łyszkowicach uległa przeprofilowaniu.
W miejsce cukru spożywczego z buraków rozpoczęto produkcję laktozy i pożywek pleśni do produkcji
penicyliny. W roku 1976 zakłady przemianowano na Łowickie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa”
w Łyszkowicach.
Odmienne - w stosunku do terenów otaczających - procesy polityczne, ekonomiczne i społeczne, jakie przez
wieki zachodziły na terytorium Księstwa Łowickiego, wykształciły odrębne struktury gospodarcze i społeczne
oraz odmienne wartości kulturalne (ślady tej odmienności spotyka się i dzisiaj). Istotną rolę w tych procesach
odegrał fakt, że w dobrach prymasowskich położenie chłopów było wyraźnie korzystniejsze niż w pozostałych
obszarach stanowiących własność szlachty. Również wcześniej przeprowadzono tutaj reformę uwłaszczeniową.
Ich skutkiem były: większa zamożność społeczności zamieszkującej tereny Księstwa, inność struktur
osadniczych a następnie z tym związane - odmienność w sferze kulturowej i w sferze budownictwa. Najbardziej
widocznym i utrwalonym efektem przeprowadzonej w I połowie XIX w. komasacji, była zmiana
dotychczasowych kształtów wsi; znikły owalnice, ulicówki i wielodrożnice, a na ich miejscu powstawały
rzędówki,
rozciągające
się
na znacznych przestrzeniach. Taki typ zabudowy prezentuje do dziś większość miejscowości Gminy.
Na przyśpieszenie rozwoju gospodarczego, a częściowo i kulturalnego, terenów rejonu łowickiego wpłynęła
lokalizacja magistralnych linii kolejowych; w przypadku terenu gminy Łyszkowice ważne było uruchomienie
w 1903 r linii kolejowej tzw. kaliskiej, biegnącej z Warszawy przez Łowicz, Łódź, Sieradz do Kalisza oraz linii
kolejowej relacji Skierniewice - Łowicz, stanowiącej połączenie z koleją warszawsko- wiedeńską. Dobre
warunki komunikacyjne (oprócz połączenia kolejowego, także połączenie drogowe na kierunku Łowicz - Łódź
i Łowicz - Brzeziny) i bliskie położenie dużych ośrodków miejskich - Warszawy i Łodzi - wpłynęły na
przemiany w sferze kultury. Przemianom tym towarzyszył przyśpieszony proces zaniku tradycyjnych form
księżackiej kultury ludowej.
Strona 11
Charakter wiejski Gminy, rolniczy charakter gospodarki o specyficznej strukturze własności kształtowanej
w przeciągu
wieków,
także
szybko
postępujące
przemiany
gospodarczokulturalne
w XIX i XX w., nie sprzyjały powstawaniu i zachowaniu na obszarze Gminy zbyt wielu zabytków architektury
i budownictwa. Coraz rzadziej spotyka się obiekty budownictwa ludowego. Stare, drewniane budynki zostały
zastąpione nowymi - murowanymi, które nie prezentują sobą cech regionalnych. Zachowały się gdzieniegdzie
drewniane domy mieszkalne z pierwszej połowy XX wieku. Prawie nie spotyka się już starych, drewnianych
budynków
gospodarczych;
jeśli
pozostały
to są to obiekty w bardzo złym stanie technicznym.
Herb gminy Łyszkowice
3.1.6. Rys kulturowy
Działalność kulturalną dla mieszkańców gminy Łyszkowice prowadzi Gminny Ośrodek Kultury. GOK został
powołany Uchwałą Rady Gminy Łyszkowice z dnia 25.04.2007 roku. Organizuje imprezy środowiskowe na
terenie Gminy, prowadzi działalność informacyjną i turystyczną, a także zajęcia dla dzieci i młodzieży, jak np.
taekwondo, koło plastyczne czy zajęcia tańca. Udostępniona jest również sala bilardowa i kafejka internetowa.
W ramach GOK działa Gminna Biblioteka Publiczna w Łyszkowicach. W bibliotece znajdują się stanowiska
komputerowe z dostępem do Internetu (czytelnia internetowa). Biblioteka organizuje konkursy czytelnicze,
wiedzy, plastyczne. Biblioteka udostępnia również czasopisma: dziennik, miesięczniki, dwutygodniki
i tygodnik. W 2013 roku odnotowano 461 czytelników, księgozbiór liczył 17964 woluminów, wypożyczenie
księgozbioru na jednego czytelnika wyniosło 25,9 woluminu (GUS).
Na terenie GOK działa Klub Seniora, Orkiestra Dęta, Zarząd Gminny KGW.
Sport na terenie Gminy opiera się na działaniu Gminnego Klubu Sportowego, w którym działa sekcja piłki
nożnej zrzeszająca dzieci, młodzież i starszych w sześciu kategoriach wiekowych.
W Gminie prowadzony jest również Klub Seniora „Jutrzenka”, założony przez grupę emerytów
z terenu Gminy. Działalność Klubu opiera się na pracy społecznej członków. Na terenie gminy Łyszkowice
prowadzone są również następujące organizacje i stowarzyszenia społeczne:
Koło Gospodyń Wiejskich we Wrzeczku – główny cel to działalność na rzecz integracji społecznej
mieszkańców wsi. Członkinie organizują spotkania integracyjne, okolicznościowe, wycieczki.
Ochotnicze Straże Pożarne w: Łyszkowicach, Wrzeczku, Czatolinie, Kalenicach, Bobrowej, Łagowie,
Stachlewie, Polesiu, Gzince i Seligowie. Łącznie zrzeszają 329 druhów, w tym 26 kobiet. Obok zadań ochrony
przeciwpożarowej realizują przedsięwzięcia z obszaru działalności kulturalnooświatowej. OSP organizują
festyny dla mieszkańców gminy Łyszkowice oraz gmin ościennych. Corocznie strażacy ze wszystkich OSP
uczestniczą w obchodach „Dnia Strażaka” przypadających w maju, z okazji św. Floriana, patrona strażaków.
Przy OSP działa orkiestra dęta licząca 24 osoby.
Strona 12
Fot. Ochotnicza Straż Pożarna w Łyszkowicach
Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych uświetniają swoją obecnością uroczystości gminne i biorą czynny
udział w życiu kulturowym Gminy, jednak ich głównym zadaniem jest zapobieganie pożarom, udział w akcjach
ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska
oraz innych klęsk i zdarzeń. Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej nie posiadają specjalistycznego sprzętu,
którego mogłyby użyć w sytuacjach zagrożenia – zjawiska atmosferyczne coraz częściej powodują podtopienia
i powodzie,
także
podczas
wypadków
np. samochodowych potrzebny jest taki sprzęt.
OSP Łyszkowice znajduje się w Krajowym Systemie Ratowniczym. W systemie tym w 2015 ma być również
ujęta OSP w Kalenicach.
3.2. Zagospodarowanie przestrzenne
Gmina Łyszkowice posiada „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy
Łyszkowice”, dokument był aktualizowany w styczniu 2013 roku. Jest to podstawowy dokument kształtujący
politykę przestrzenną Gminy. Jest to trzecia edycja Studium sporządzonego w 2009 roku. Dokument określa
cele
i kierunki
polityki
przestrzennej,
jakie
będzie
realizować
Samorząd
na obszarze Gminy. Przedmiotem Studium jest obszar Gminy w granicach administracyjnych,
z ludnością, zagospodarowaniem, środowiskiem przyrodniczym i kulturowym oraz z uwzględnieniem powiązań
z obszarami sąsiednimi. Zakres Studium obejmuje podstawowe problemy życia Gminy
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. każda gmina
w Polsce powinna posiadać własny plan zagospodarowania przestrzennego. Gmina Łyszkowice dysponuje
„Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łyszkowice, obszary wsi: Kuczków, Łagów,
Zakulin, Bobiecko, Seligów, Stachlew oraz fragmenty obszarów wsi Polesie i Łyszkowice”, przyjętym Uchwałą
Nr
XLVI/237/2010
Rady
Gminy
Łyszkowice
z dnia
25 sierpnia 2010r. Dokument jest zgodny z ustaleniami Studium.
3.2.1. Infrastruktura techniczna
Infrastrukturą techniczną nazywa się zbiór różnego rodzaju urządzeń i obiektów o charakterze publicznym,
niezbędnych do poprawnego funkcjonowania gospodarki narodowej oraz społeczeństwa na określonym
terytorium.# Stan i poziom nowoczesności infrastruktury warunkują zatem możliwości rozwoju danego obszaru
oraz poziom życia społeczeństwa zamieszkującego go. W ramach infrastruktury technicznej wyróżnia się
infrastrukturę: transportu, energetyczną, wodnokanalizacyjną, związaną z gospodarką odpadami oraz
infrastrukturę łączności.
Infrastruktura transportu
Infrastruktura ta została omówiona w rozdziale 3.1.1 Położenie.
Energetyka, ciepłownictwo#
Obszar Gminy zasilany jest w energię za pośrednictwem stacji transformatorowych, które pokrywają obszary
zabudowy dosyć jednolicie, z nieco większym zagęszczeniem urządzeń w miejscowości Łyszkowice.
Urządzenia
i sieci
posiadają
rezerwę
i możliwości
dostarczenia
energii
odbiorcom,
Strona 13
a zaopatrzenie w energię elektryczną nie stanowi problemu „progowego” dla rozwoju Gminy. Linie
energetyczne ograniczają możliwość zabudowy terenu oraz możliwość nasadzeń drzew i zalesień.
Nie występują sieci i urządzenia gazu przewodowego z którego jest pobierany gaz dla celów grzewczych do
zabudowy na terenie gminy. Poprzez teren wsi Polesie i Stachlew przebiega trasa gazociągu wysokiego
ciśnienia DN200 ze Skierniewic do Łowicza. Najbliżej położona stacja redukcyjna gazu jest w Łowiczu
w odległości 6km, umożliwia zasilanie obszaru Gminy gazociągami średniego ciśnienia w izochronie 15km.
Rozpowszechniona jest forma zaopatrzenia w gaz (propan-butan) w 11kg butlach. Dystrybucję wspomaga
gęsta sieć punktów wymiany butli - minimum jeden punkt na miejscowość.
Zaopatrzenie w energię cieplną:
źródłem energii do ogrzewania pomieszczeń są paleniska piecowe, a w budynkach mieszkalnych w dobrym
stanie technicznym - lokalne instalacje centralnego ogrzewania;
głównym czynnikiem grzewczym jest węgiel i produkty węglopochodne;
sporadycznie występują instalacje centralnego ogrzewania oparte na oleju opałowym;
źródłem energii dla celów kulinarnych i podgrzewania wody są paleniska kuchenne, kuchnie na propan-butan
oraz kuchnie elektryczne, uzupełniająco termy elektryczne i gazowe;
w
obiektach
użyteczności
publicznej,
modernizacje
na wprowadzaniu jako czynnika - oleju opałowego (szkoły);
urządzeń
grzewczych
polegają
nie występują na obszarze Gminy znaczące przemysłowe źródła ciepła;
niski stopień koncentracji zabudowy wskazuje na brak podstaw do promocji i realizacji zdalaczynnych źródeł
ciepła.
Wodociągi
System zaopatrzenia w wodę zasilany jest z trzech stacji i 6 studni głębinowych. Pobór wody
następuje z zasobów kategorii B, studnie mają głębokość od 29m do 48m. Łączna wydajność
dla wszystkich studni wynosi 241m3 /h. Zasilanie następuje z trzech stacji:
Kolonia Łyszkowice z 3 studniami (Qmax/Max – 1646m3),
Trzcianka z jedną studnią (Qmax/Max – 192m3),
Stachlew z dwoma studniami o wydajności 24 m3 /h i 15 m3 /h.
Sieci wodociągowe obejmują wszystkie ukształtowane pasma zabudowy. Pojedyncze siedliska zabudowy
rozproszonej zasilane są z własnych studni lub poprzez dowóz z hydrantów. Zakład produkcyjny „Takeda”
posiada własne ujęcia wody (dwie studnie) o łącznej wydajności 85m3 /h.
Sieć wodociągowa w Gminie mierzy 93,9 km długości, do budynków prowadzi 1751 połączeń. Począwszy
od 2003 roku rozwój sieci nastąpił w oparciu o zwiększenie liczby połączeń, wzrost długości wyniósł 4,7 km.
Ilość wody dostarczanej gospodarstwom domowym ulega znacznym wahaniom, w 2013 roku było to 292,5
dam3 (w roku 2003 – 308,9 dam3). Liczba ludności korzystającej z sieci wodociągowej również podlega
zmianom, w 2013 roku były to 5904 osoby, a zatem 87,2% ludności. W porównaniu do 2003 roku odsetek
ludności
korzystającej
z tej
instalacji
wzrósł
o 2,4 punktu procentowego.
Sieć wodociągowa nie jest doprowadzona do niewielkiej liczby siedlisk w zabudowie rozproszonej.
Wodociągi w gminie Łyszkowice
2003
89,2
1418
308,9
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
długość czynnej sieci rozdzielczej [km]
90,5
90,5
90,8
90,9
91,4
91,4
91,4
91,4
połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania [szt.]
1627
1627
1641
1668
1708
1717
1717
1717
3
woda dostarczona gospodarstwom domowym [dam ]
257,9
220,0
294,3
273,9
245,8
208,3
232,3
292,2
ludność korzystająca z sieci wodociągowej
2012
2013
92,8
93,9
1718
1751
343,2
292,5
Strona 14
5966
6036
43,8
36,7
5992
5990
5975
5961
5947
5924
5921
zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca [m3]
31,6
42,5
39,7
35,8
30,4
34,0
43,0
5911
5904
50,6
43,1
Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych
Kanalizacja
Gminny system odprowadzania i oczyszczania ścieków oparty jest o:
oczyszczalnię ścieków mechaniczno- biologiczną, o przepustowości 1736m3 na dobę,
sieć
kanalizacji
ponad 145 budynków.
sanitarnej
w Łyszkowicach
o długości
6,5
km,
obejmującą
obsługą
Utylizacja ścieków z pozostałej zabudowy odbywa się poprzez dowóz na zlewnię oczyszczalni
lub utylizację w obrębie areału gospodarstwa rolnego.
Oczyszczalnia posiada znaczne rezerwy przepustowości (aktualnie oczyszczane jest około 65 tys. m3 na rok).
Z czterech
wybudowanych
reaktorów
pracują
obecnie
tylko
dwa,
co
jest
związane
z niedostatecznym obciążeniem tej instalacji.
W latach poddanych analizie długość sieci kanalizacyjnej wzrosła ponad dwukrotnie, jednak w 2013 roku
wynosiła tylko 14,4 km. Funkcjonowało 209 połączeń prowadzących do budynków. Ilość odprowadzanych
ścieków wzrasta, ich ilość osiągnęła 101 dam3. W 2013 roku z sieci kanalizacyjnej korzystało 1191 osób, czyli
zaledwie 17,6% ludności.
Kanalizacja w gminie Łyszkowice
2003
6,0
124
63,2
858
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
długość czynnej sieci kanalizacyjnej [km]
6,4
6,4
6,4
6,5
6,5
6,5
6,5
6,5
14,4
połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania [szt.]
136
136
141
148
155
157
159
164
165
ścieki odprowadzone [dam3]
63,9
53,8
62,0
64,0
72,3
70,8
71
77
63
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
889
883
897
914
930
933
935
954
955
2013
14,4
209
101,0
1191
Według danych GUS, w 2013 roku na obszarze Gminy funkcjonowało 1011 zbiorników bezodpływowych
(szamb#), nie było niestety żadnej przydomowej oczyszczalni ścieków.
Gospodarka odpadami
Z dniem 1 lipca 2013 roku zaczęły obowiązywać nowe zasady gospodarki odpadami komunalnymi. Zgodnie
z nimi, wywozem odpadów oraz ich zagospodarowaniem zajmuje się Gmina. Odpady wywożone są przez firmę
wyłonioną w drodze przetargu. Za odbiór odpadów właściciele nieruchomości uiszczają do Urzędu Gminy
opłatę ustaloną przez Radę Gminy. Uchwalono dwie stawki opłat. Kwota niższa obowiązuje przy prowadzeniu
selektywnej zbiórki odpadów, zaś kwota wyższa przy braku prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów. Odpady
odbierane są od mieszkańców zgodnie z ogłoszonym harmonogramem.
Na terenie Gminy w miejscowości Czatolin funkcjonowało gminne składowisko odpadów. Powierzchnia tego
składowiska wynosi 6000 m². Składowisko objęte było przeglądem ekologicznym, a w dalszych latach
planowana była jego modernizacja. W 2014 roku zostało ogłoszone zamówienie na roboty budowlane na
realizację
zamówienia
pod
nazwą
„Zamknięcie
i rekultywacja
składowiska
odpadów
w Czatolinie gm. Łyszkowice”.
Łączność
Gmina posiada dogodne warunki rozwoju sieci telekomunikacyjnej, przez jej obszar przebiega sieć
telekomunikacji międzymiastowej, ze stacją łączności oraz rozwiniętą siecią kablową opartą o centralę
telefoniczną w Łowiczu, wraz z przyłączami do poszczególnych abonentów. Na obszarach zurbanizowanych
sieć telefoniczna jest stosunkowo gęsta.
Strona 15
Obszar Gminy znajduje się w zasięgu cyfrowej telefonii komórkowej z istniejących stacji bazowych
w miejscowości Łyszkowice.
Odnawialne źródła energii
Trwa postępowanie w sprawie budowy elektrowni fotowoltaicznej „Nowe Grudze II” wraz
z infrastrukturą towarzyszącą – elektroenergetyczną, drogowo – budowlaną i ogrodzeniem realizowanego na
działkach nr. ew.: 1/3, 5/2 w obrębie Nowe Grudze oraz działce 760 – obręb Jamno.
W tym momencie toczy się również postępowanie w sprawie lokalizacji elektrowni wiatrowych
w miejscowości Zakulin.
3.2.2. Własność nieruchomości
Gmina Łyszkowice jest właścicielem wszystkich obiektów użyteczności publicznej, gdzie prowadzi
działalność publiczną. Gmina jest również właścicielem poszczególnych budynków OSP.
3.2.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego
„Do rejestru zabytków wpisuje się zabytek nieruchomy na podstawie decyzji wydanej
przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z urzędu bądź na wniosek właściciela zabytku nieruchomego
lub
użytkownika
wieczystego
gruntu,
na
którym
znajduje
się
zabytek
nieruchomy.
Do rejestru może być również wpisane otoczenie zabytku wpisanego do rejestru zabytków, a także jego nazwa
geograficzna, historyczna lub tradycyjna (art. 8, 9 pkt. 1, 2).”#
Poniżej wymieniono zabytki z obszaru gminy Łyszkowice zgodnie z „Wykazem zabytków nieruchomych
wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2014 r.)”, znajdują się one tylko
w miejscowości Łyszkowice i należą do nich:
gorzelnia, obecnie dom mieszkalny, ul. Księstwa Łowickiego 21, 1 poł. XIX, 1903, nr rej.:
612 z 24.08.1967
cukrownia,
z 1.10.1998:
obecnie
domy
mieszkalne,
ul.
Wolności
1i
2,
1830-XX,
nr
rej.:
1007-A
o budynek „Podkowa”,
o budynek „Mydlarnia”.
Na obszarze Gminy ochronie podlegają następujące obiekty będące w ewidencji zabytków:#
a) w Łyszkowicach:
kościół, plebania i cmentarz przykościelny przy kościele pw. NMP Królowej Polski,
kapliczka przy ul. Kościelnej,
domy Nr 2 i 9 przy ul. Wolności,
b) cmentarz grzebalny Parafii pw. NMP Królowej Polski w Łyszkowicach,
c) cmentarz ewangelicki w Łyszkowicach Kolonii,
d) w Bobiecku, domy Nr 6, 13 i 43,
e) w Bobrowej, kapliczka i remiza strażacka,
f) w Gzince, kapliczka i dom Nr 30,
g) w Kalenicach, domy Nr 130 i 184,
h) w Kuczkowie, dom Nr 1,
i) w Łagowie, domy Nr 1, 19, 48, 56, 75 i obora w zagrodzie Nr 13,
j) w Polesiu, kapliczka, domy Nr 72, 80, 142 i obora w zagrodzie Nr 144,
k) w Seligowie, domy Nr 25, 58 i 64,
l) w Serokach, dom Nr 12,
m) w Stachlewie, dom Nr 151 i obora w zagrodzie Nr 190,
Strona 16
n) w Trzciance, dom Nr 52 i obora w zagrodzie Nr 30,
o) we Wrzeczku, dom Nr 13,
p) w Zakulinie, dom Nr 2,
q) stanowiska archeologiczne.
Obiekty te wskazane są do ochrony lub odtworzenia w celu zachowania walorów krajobrazowych,
a w szczególności formy i skali zabudowy wiejskiej. W wielu przypadkach ochrona związana będzie
z całkowitym odtworzeniem obiektów i zagospodarowaniem ich otoczenia.
3.2.4. Uwarunkowania ochrony środowiska
Ochroną środowiska nazywa się działania podejmowane lub zaniechane mające na celu zachowanie lub
przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:
Racjonalnym
kształtowaniu
środowiska
z zasadą zrównoważonego rozwoju;
i gospodarowaniu
zasobami
środowiska
zgodnie
Przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom;
Przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.
Ochrona środowiska w Gminie skupia się głównie wokół: racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych
w tym ochrony gleb, zasobów kopalin, przyrody i krajobrazu oraz eksploatacji lasów wraz z identyfikacją
potrzeb w tym zakresie, ale również poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego wraz
z analizą stanu obecnego, w zakresie ochrony wód, ochrony powietrza, gospodarowania odpadami, hałasu,
bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego oraz ochrony przyrody i bioróżnorodności, promieniowania
niejonizującego. Zadaniem jest także edukacja ekologiczna społeczeństwa, która ma na celu uświadomić, jak
ważne są zasoby środowiskowe, w jaki sposób je niszczymy i – co najważniejsze - jak temu zapobiegać.
W realizacji polityki rozwoju na obszarze gminy Łyszkowice respektowane powinny być ustalenia
określone w odpowiednich dokumentach dotyczących występujących tu form ochrony przyrody, które będą
wymagać zachowania wielkości i wartości ekologicznej istniejących systemów przyrodniczych, zakazywać
lokalizacji działalności, mogących spowodować zanieczyszczenia gleby, powietrza oraz wód
powierzchniowych i podziemnych.
Ważnym elementem ochrony przyrody jest również wdrażanie „Programu Usuwania Wyrobów
Zawierających Azbest z Terenu Gminy Łyszkowice na lata 2011 – 2014 z uwzględnieniem perspektywy do
2032 roku”. Program zawiera również plan ochrony zdrowia mieszkańców Gminy przed szkodliwością
azbestu.
3.3. Sfera społeczna
Niniejszy rozdział ma na celu przedstawienie sfery społecznej gminy Łyszkowice. Analiza oparta została
w szczególności na danych zaczerpniętych z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Lokalnych),
informacjach zawartych w dokumentach strategicznych Gminy, danych z Powiatowego Urzędu Pracy
w Łowiczu
oraz
obserwacjach
własnych.
Przestawiono
sytuację
demograficzną
i społeczną, warunki życia mieszkańców, system oświaty i edukacji, warunki opieki zdrowotnej oraz
na podstawie dostępnych danych - obrazowo stan zdrowia mieszkańców, określono grupy społeczne
wymagające wsparcia, wskazując najważniejsze problemy, opisano również sytuację na lokalnym rynku
pracy. Rozwój gminy Łyszkowice możliwy jest tylko przy udziale jej mieszkańców, to oni tworzą lokalną
społeczność, to dla nich i z myślą o nich powinny być podejmowane wszelkie działania oraz realizowane
inwestycje,
służące
podniesieniu
standardu
życia,
a także
tworzenia
możliwości
dla rozwoju, wypoczynku i rekreacji.
3.3.1. Sytuacja demograficzna i społeczna na danym obszarze
Liczba ludności w gminie Łyszkowice w latach 2003 – 2013 kształtowała się następująco:
Liczba ludności faktycznie zamieszkującej gminę Łyszkowice – stan na dzień 31 grudnia
2003
2004
ogółem
7 035
6 985
kobiety
3 554
3 532
mężczyźni
3 481
3 453
Strona 17
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
6 934
6 924
6 892
6 855
6 834
6 807
6 803
6 791
6 767
3 529
3 535
3 514
3 496
3 496
3 494
3 489
3 486
3 475
3 405
3 389
3 378
3 359
3 338
3 313
3 314
3 305
3 292
Liczba mieszkańców Gminy począwszy od 2003 roku maleje, w 2013 roku było ich 6767, z czego 51,35%
stanowiły kobiety. Liczba kobiet co roku przewyższała liczbę mężczyzn. Zmniejszanie się liczby ludności
zamieszkującej Gminę nie jest pozytywnym prognostykiem dla rozwoju Gminy w latach kolejnych.
Liczba ludności faktycznie zamieszkującej gminę Łyszkowice
Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS, Bank Danych Lokalnych
Na liczbę ludności wpływ ma zarówno ruch naturalny jak i ruch migracyjny społeczeństwa. O sile Gminy
świadczą jej zasoby, w tym kapitał społeczny. Jak zatem kształtuje się struktura mieszkańców względem
ekonomicznych grup wieku? Poniżej przedstawiono dane dotyczące struktury wieku ludności w gminie
Łyszkowice. W strukturze tej można wyróżnić trzy podstawowe kategorie, które są istotne z punktu widzenia
rynku pracy i zasobów siły roboczej:
ludność w wieku przedprodukcyjnym tj. w wieku od 0 do 17 lat,
ludność w wieku produkcyjnym, w tym: kobiety od 18 do 59 lat, a mężczyźni od 18 do 64 lat,
ludność w wieku poprodukcyjnym, w tym: kobiety od 60 lat i więcej, a mężczyźni od 65 lat
i więcej.
Przedstawiony powyżej podział ludności względem grup wiekowych obowiązuje dla danych znajdujących się
w tabeli poniżej. Od 2013 roku powszechny wiek emerytalny w Polsce ulega wydłużeniu – docelowo do 67 lat
(zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn). Zmianie ulegnie zatem struktura ludności względem ekonomicznych
grup wieku (zwiększy się odsetek osób w wieku produkcyjnym).
Liczba ludności wg ekonomicznych grup wieku
przedprodukcyjnym
produkcyjnym
poprodukcyjnym
2003
1728
3989
1318
2004
1657
4018
1310
2005
1604
4050
1280
2006
1569
4094
1261
2007
1548
4110
1234
2008
1511
4111
1233
2009
1464
4158
1212
2010
1407
4189
1211
2011
1365
4211
1227
2012
1351
4210
1230
2013
1316
4214
1237
Strona 18
Porównując dane krańcowe badanego okresu stwierdza się, co następuje:
liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym zmniejszyła się o 412 osób,
liczba ludności w wieku produkcyjnym zwiększyła się o 225 osób,
liczba ludności w wieku poprodukcyjnym zmniejszyła się o 81 osób.
Przestawione dane statystyczne dają pozytywny obraz struktury mieszkańców Gminy, bowiem
od 2003 roku notowana jest przewaga osób w wieku przedprodukcyjnym nad liczbą osób w wieku
poprodukcyjnym. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że na przestrzeni 11 lat poddanych analizie, udział osób
w wieku przedprodukcyjnym w ogóle mieszkańców zmniejszyła się o 5,2 punktu procentowego, udział osób
w wieku produkcyjnym zwiększył się 5,6 punktu procentowego, zaś udział osób w wieku poprodukcyjnym
zmniejszył się o 0,4 punktu procentowego.
W % ogółem ludność wg ekonomicznych grup wieku w gminie Łyszkowice
wiek
przedprodukcyjny
produkcyjny
poprodukcyjny
2003
24,6
56,7
18,7
2004
23,7
57,5
18,8
2005
23,1
58,4
18,5
2006
22,7
59,1
18,2
2007
22,5
59,6
17,9
2008
22,0
60,0
18,0
2009
21,4
60,8
17,7
2010
20,7
61,5
17,8
2011
20,1
61,9
18,0
2012
19,9
62,0
18,1
2013
19,4
62,3
18,3
Dane te wskazują na zmniejszanie się liczby osób do 17 roku życia, liczba osób starszych w Gminie będzie
stopniowo wzrastać.
W % ogółem ludność wg ekonomicznych grup wieku w gminie Łyszkowice
Wśród gmin wiejskich powiatu łowickiego w gminie Łyszkowice występuje jeden z wyższych odsetek osób
w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym oraz jeden z niższych w wieku poprodukcyjnym.
Ludność w gminach powiatu łowickiego wg ekonomicznych grup wieku w % ogółem w 2013 roku
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Kocierzew Południowy
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
wiek przedprodukcyjny
16,20%
19,19%
19,44%
18,16%
19,39%
19,85%
19,45%
18,51%
17,90%
wiek produkcyjny
60,40%
61,15%
61,26%
61,04%
61,08%
62,40%
62,27%
62,77%
59,40%
wiek poprodukcyjny
23,40%
19,66%
19,29%
20,80%
19,53%
17,75%
18,28%
18,72%
22,70%
Strona 19
Poniżej przedstawiono proces kształtowania się ruchu naturalnego ludności w gminie Łyszkowice
w latach 2003 – 2013. Co roku odnotowywany jest ujemny przyrost naturalny, co oznacza, że liczba zgonów
ogółem przewyższa liczbę urodzeń żywych w danym roku.
Ruch naturalny ludności w gminie Łyszkowice
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
urodzenia żywe
71
73
56
82
70
78
69
80
63
78
76
zgony ogółem
95
97
103
94
97
86
97
81
80
88
83
przyrost naturalny
-24
-24
-47
-12
-27
-8
-28
-1
-17
-10
-7
Odnotowywane wahania wartości przyrostu naturalnego w poszczególnych latach nie są wysokie. Ujemny
przyrost naturalny ma wpływ na zmniejszającą się liczbę ludności faktycznie zamieszkującej Gminę.
Ruch naturalny ludności w gminie Łyszkowice
W porównaniu do pozostałych gmin powiatu łowickiego, przyrost naturalny w gminie Łyszkowice kształtuje
się na przeciętnym poziomie.
Przyrost naturalny ludności w gminach powiatu łowickiego
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
2003
-50
-5
-47
-31
-11
-7
-24
-2
-48
2004
-61
-21
-11
-16
-23
-31
-24
-24
-32
2005
-57
-5
-26
-16
-3
-33
-47
-17
-29
2006
-29
-14
6
-16
-2
-35
-12
-14
-35
2007
-35
-7
-15
-16
-6
-28
-27
-27
-36
2008
-37
-21
1
-31
-15
-25
-8
-7
-41
2009
-25
-29
0
-15
1
-10
-28
-23
-15
2010
-44
-22
-4
-7
-6
-21
-1
0
-35
2011
-43
-21
-17
-22
5
-14
-17
-46
-19
2012
-61
-19
-6
-32
-16
-41
-10
-24
-28
2013
-26
-3
-7
-19
-19
-24
-7
-16
-43
Strona 20
Na kształtowanie się liczby ludności ma również wpływ ruch migracyjny. Zgodnie z definicją GUS:
”Migracje wewnętrzne to przemieszczenia ludności w granicach państwa, czyli zmiana gminy zamieszkania lub
w przypadku
gminy
miejsko-wiejskiej
przeniesienie
się
z terenów
miejskich
do wiejskich tej gminy lub odwrotnie.”, natomiast „saldo migracji to różnica między napływem
i odpływem migracyjnym.”
Istnieje kilka czynników determinujących ruch migracyjny społeczeństwa, zaliczają się do nich: #
- czynniki demograficzne, takie jak wiek, płeć i stan cywilny;
- czynniki pozademograficzne: ekonomiczne, polityczne, etniczne, społeczne i kulturowe.
W gminie Łyszkowice od wielu lat występuje regularny spadek liczby mieszkańców, który spowodowany
jest
najprawdopodobniej
opuszczaniem
ludności
Gminy
w poszukiwaniu
lepszej
pracy
i lepszych warunków mieszkaniowych. Spadek liczby ludności spowodowany jest również odpływem
z Gminy młodych ludzi pragnących się dalej kształcić.
W porównaniu do pozostałych gmin Powiatu, saldo migracji wewnętrznych nie wykazuje wysokich
wartości liczbowych, za wyjątkiem roku 2008.
Saldo migracji wewnętrznych# w gminach powiatu łowickiego
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Kocierzew
Południowy
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
2003
-21
-27
-4
-8
2004
-16
0
-3
-4
2005
-33
10
7
-16
2006
-20
-6
-8
1
2007
-39
-26
8
-11
2008
-15
-8
12
-3
2009
17
-9
-6
-11
2010
-15
-5
5
-26
2011
2
-8
20
18
2012
-6
-17
-11
-9
2013
-23
-28
-3
-14
-24
13
-15
2
-34
-24
-19
-34
-7
-29
-6
32
-7
47
-27
24
-11
31
-21
20
13
21
-12
35
5
-2
-22
22
-21
56
13
32
-36
18
-1
44
1
4
-19
41
-20
11
10
47
12
4
10
20
-12
26
4
76
2
17
-28
Saldo migracji zagranicznych we wszystkich gminach w badanych latach wykazuje w większości wartości
(0). W gminie Łyszkowice saldo wykazuje również zarówno wartości ujemne jak i dodatnie. Najmniej
korzystna sytuacja dotyczyła roku 2013, w którym saldo wynosiło (-4).
Saldo migracji zagranicznych# w gminach powiatu łowickiego
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Kocierzew
Południowy
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
2003
0
0
0
0
2004
-1
0
0
1
2005
0
0
0
0
2006
-1
0
-1
0
2007
1
0
0
0
2008
-1
0
0
0
2009
0
-1
1
0
2010
1
1
0
0
2011
1
2
0
-1
2012
-5
-1
0
0
2013
0
0
0
0
0
0
0
-3
0
1
0
0
0
0
0
0
0
4
-1
-1
-4
-2
-1
-1
1
0
-1
1
1
0
1
0
1
0
0
1
2
-1
1
0
0
1
2
0
0
0
1
0
0
0
0
0
-2
-1
0
0
-4
-5
0
Należy jednak pamiętać, iż zarówno w przypadku salda migracji wewnętrznych jak i zagranicznych
zaprezentowane dane są danymi statystycznymi i nie uwzględniają one ruchów migracyjnych nierejestrowanych
osób, które nie zgłosiły faktu zmiany miejsca zamieszkania do Urzędu.
3.3.2. Warunki i jakość życia mieszkańców
Jednym z podstawowych czynników warunkujących jakość życia mieszkańców są warunki mieszkaniowe.
W gminie Łyszkowice „Budynki mieszkalne występują głównie w zabudowie zagrodowej i zabudowie
jednorodzinnej. Największy potencjał znajduje się w ośrodku gminnym, gdzie występują wszystkie formy
Strona 21
zabudowy mieszkaniowej (jedno i wielorodzinna) oraz w Czatolinie, Kalenicach, Polesiu i Stachlewie.
W pozostałych miejscowościach występuje mieszkalnictwo prawie wyłącznie w zabudowie zagrodowej
z niewielką liczbą zabudowy jednorodzinnej.
Fot. Budownictwo wielorodzinne w Łyszkowicach
Ogółem na 1668 siedlisk, 55% to zagrody z zabudową gospodarczą w dobrym i średnim stanie technicznym,
ale
z budynkami
inwentarskimi
lub
inwentarskoskładowymi
o małej
pojemności,
są to budynki, których modernizacja dla potrzeb wprowadzenia nowoczesnych technik i technologii produkcji
zwierzęcej jest możliwa i nie wymaga dużych inwestycji budowlanych.
Zagrody z niewielkimi budynkami inwentarskimi, najczęściej w złym stanie technicznym oraz innymi
budynkami gospodarczymi, w większości przypadków o średnich lub złych stanach technicznych stanowią
40%.
Zagrody z budynkami inwentarskim lub inwentarsko- składowym (czasem obydwoma), którego wielkości
umożliwiają obsadę zwierząt powyżej 20 DJP stanowią 2% siedlisk.”#
Godne uwagi jest zadbane centrum miejscowości Łyszkowice.
Strona 22
Fot. Odnowiony budynek wielorodzinny przy ulicy Wolności w Łyszkowicach
Liczba mieszkań w Gminie stopniowo wzrasta, w 2013 roku było ich 2087. Przeciętna powierzchnia
użytkowa 1 mieszkania wynosiła 93,1 m2, zaś na 1 osobę przypadało średnio 28,7 m2. Z roku na rok zwiększa
się także wyposażenie mieszkań w urządzenia techniczno- sanitarne, w 2013 roku:
88,12% mieszkań posiadało dostęp do sieci wodociągowej;
78,73% mieszkań było wyposażonych w ustęp spłukiwany;
74,37% posiadało łazienkę.
Zasoby mieszkaniowe w gminie Łyszkowice
2003
Mieszkania
1976
2004
2005
1979
Przeciętna powierzchnia użytkowa
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
1989
1995
2002
2021
2023
2056
2070
2076
2087
[m2]
1 mieszkania
88,4
88,4
88,7
88,9
89,0
89,5
89,5
92,3
92,8
92,9
93,1
na 1 osobę
24,8
25,1
25,5
25,6
25,9
26,4
26,5
27,9
28,2
28,4
28,7
Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno- sanitarne
wodociąg
1670
1673
1683
1689
1696
1715
1717
1808
1822
1828
1839
ustęp spłukiwany
1305
1308
1318
1324
1331
1350
1352
1612
1626
1632
1643
łazienka
1316
1319
1329
1335
1342
1361
1363
1521
1535
1541
1552
Pogorszenie jakości życia i zdrowia mieszkańców Gminy może nastąpić w obszarach oddziaływania
uciążliwości komunikacyjnych – głównie Autostrady A2, drogi wojewódzkiej nr 704 oraz linii kolejowej.
W pasie terenu o szerokości 50m licząc od krawędzi drogi oraz o szerokości 40m od torów kolejowych, ludzie
są szczególnie narażeni na toksyczne spaliny samochodowe, hałas i wibracje, stanowiące zagrożenie dla ich
zdrowia. Na pozostałym obszarze Gminy nie występują czynniki obniżające jakość środowiska zamieszkania.
W terenach zabudowanych nie występują elementy obniżające jakości życia i stanu zdrowia mieszkańców.
O jakości życia mieszkańców decyduje infrastruktura techniczna, która została szerzej opisana
w rozdziale 3.2.1, ale również infrastruktura społeczna. Obecnie, zagadnieniem najbardziej problematycznym
w tym obszarze jest niedostateczna liczba atrakcyjnych miejsc rekreacji i spędzania wolnego czasu dla dzieci
i młodzieży. W Gminie funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury oraz stadion sportowy, ale nie spełniają one
potrzeb mieszkańców. Młodzi ludzie nie mają możliwości rozwijania swoich zainteresowań, spędzania czasu
Strona 23
wolnego w sposób dla nich atrakcyjny, ale również produktywny i korzystny dla ich rozwoju. Pozostawieni
sami sobie często zaczynają szukać rozrywek urozmaicając sobie czas wolny rożnego rodzaju używkami.
W Gminie potrzebne są świetlice środowiskowe, w ramach których dzieci i młodzież mogłyby rozwijać własne
zainteresowania i talenty, zarówno intelektualnie jak i sportowe, które być może zaowocują w przyszłości. Dla
rozwoju
dzieci
i młodzieży celowym byłoby również stworzenie szerokiej gamy zajęć pozalekcyjnych. Świetlice mogłyby
stanowić również miejsca spotkań starszych mieszkańców Gminy. Potrzebne są boiska
i place zabaw, a także miejsce w którym mogłyby się odbywać duże imprezy sportowe i kulturalne.
W Gminie funkcjonuje powszechny punktu dostępu do Internetu w postaci kawiarenki internetowej
w Gminnym Ośrodku Kultury w Łyszkowicach oraz w Bibliotece w Łyszkowicach.
W szczególnej sytuacji znajdują się również osoby starsze, chore i niepełnosprawne, które wymagają
specjalistycznej opieki medycznej, do której dostęp na obszarze gminy jest niestety utrudniony.
3.3.3. Oświata i edukacja
Zadania z zakresu oświaty i edukacji wypełnia na terenie gminy Łyszkowice jedno publiczne Gimnazjum
w Łyszkowicach oraz 4 szkoły podstawowe zlokalizowane w miejscowościach: Łyszkowice, Stachlew, Seligów
i Kalenice, w których dzieci i młodzież z terenu gminy mogą w dobrych warunkach pobierać naukę.
W miejscowości
Łyszkowice
funkcjonuje
również
przedszkole
z oddziałami dla dzieci: 3 - 4 lata, 4 lata, 5-cio letnich i dla dzieci 6-cio letnich. Przy szkołach
w Kalenicach, Stachlewie i Seligowie funkcjonują oddziały „0”.
Edukacja i wychowanie
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
73
76
90
96
110
124
126
125
43
73
38
73
17
73
43
73
37
110
44
125
47
125
50
125
432
256
423
236
400
223
365
212
355
193
367
168
362
152
352
158
0
44
0
0
1
35
1
32
1
30
1
37
1
35
1
41
1
47
1
27
1
23
1
31
1
43
1
49
1
49
1
48
1
30
1
5
Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego
przedszkola
53
59
71
oddziały przedszkolne przy
szkołach podstawowych
53
40
36
miejsca w przedszkolach
70
70
70
szkoły podstawowe ogółem uczniowie
529
503
459
gimnazja ogółem - uczniowie
271
257
262
licea ogólnokształcące ponadpodstawowe dla dorosłych
liczba
uczniowie
1
50
0
65
uzupełniające licea ogólnokształcące dla dorosłych
liczba
uczniowie
-
-
W latach 2003 – 2013 odnotowuje się wzrost liczby dzieci uczęszczających do przedszkola oraz
do oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych. W zasadzie co roku wszystkie miejsca
w przedszkolu były zajęte. Wzrost liczby dzieci obejmowanych wychowaniem przedszkolnym, wynika z faktu,
iż coraz więcej osób docenia wagę nauki i wychowania przedszkolnego dla dalszego rozwoju dziecka.
Wychowanie przedszkolne obejmuje prowadzenie w ramach ogólnych zajęć również realizację programów
dostosowanych do lokalnych i aktualnych potrzeb.
Placówki oświatowe funkcjonujące na terenie Gminy Łyszkowice prowadzone są przez samorząd. Każda
z nich oferuje standard kształcenia na niezbędnym i wysokim poziomie, m.in. poprzez rozwój zainteresowań
uczniów w kółkach zainteresowań, naukę języków obcych oraz możliwość skorzystania z dobrze wyposażonych
sal informatycznych ze stałym dostępem do Internetu.
Widoczna jest zmniejszająca się tendencja w zakresie liczby uczniów w szkołach podstawowych oraz
gimnazjum, co wiąże się ze zmniejszającym się w Gminie przyrostem naturalnym oraz faktem że dzieci z terenu
Łyszkowic uczęszczają do placówek w Makowie i Dzierzgówku.
Strona 24
W Gminie prowadzone jest również liceum ogólnokształcące ponadpodstawowe dla dorosłych oraz
uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych. Liczba osób uczęszczających do tych szkół waha się
pomiędzy 30 a 50. Świadczy to o stosunkowo dużym zainteresowaniu mieszkańców dokształcaniem się. Można
wywnioskować, że wzrasta świadomość mieszkańców na temat konieczności kształcenia się.
Komputeryzacja
Dane dotyczące liczby uczniów przypadających na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do
użytku uczniów wskazują, iż wartość wskaźnika ma tendencję malejącą, co jest dobrym prognostykiem dla
rozwoju szkół w tym zakresie. W 2012 roku w szkołach podstawowych było to 6,35 osoby, zaś w gimnazjum
13,82 osoby. Przy tendencji zmniejszania się liczby uczniów w szkołach, wartości wskaźników również będą
się
zmniejszać.
Paradoksalnie,
ujemny
przyrost
naturalny
w Gminie i zmniejszająca się liczba osób w wieku przedprodukcyjnym dają lepsze możliwości
dla rozwoju dzieci i młodzieży w szkołach.
Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku uczniów
2003
2004
176,33
167,67
41,73
39,27
18,39
16,67
9,13
7,55
7,81
6,35
27,10
25,70
26,20
25,60
23,60
22,30
21,20
19,30
16,80
13,82
szkoły
podstawowe dla
dzieci
i młodzieży
gimnazja
dla dzieci
i młodzieży
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Wykształcenie
Tabela poniżej prezentuje poziom wykształcenia społeczeństwa w sześciu powiatach województwa łódzkiego
zgodnie z Narodowym Spisem Powszechnym 2011 – ostatnie dostępne dane. W powiecie łowickim najniższy
odsetek
stanowiły
osoby
o wykształceniu
podstawowym
nieukończonym
i bez wykształcenia szkolnego, a najwięcej osób odebrało wykształcenie średnie i policealne ogółem.
Poziom wykształcenia w poszczególnych powiatach woj. łódzkiego w roku 2011
Poziom wykształcenia
wyższe
średnie i policealne – ogółem
średnie i policealne
- średnie zawodowe
- średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne
podstawowe ukończone
podstawowe nieukończone
i bez wykształcenia szkolnego
Powiat kutnowski
osoba
udział %
11 441
12,98%
28 829
32,72%
Powiat łęczycki
osoba
udział %
4 840
10,69%
12 689
28,02%
Powiat łowicki
osoba
udział %
9 049
13,01%
21 496
30,90%
15 764
17,89%
7 106
15,69%
13 978
20,09%
10 470
11,88%
4 586
10,13%
5 860
8,42%
19 819
4 795
21 879
22,49%
5,44%
24,83%
9 737
2 631
14 268
21,50%
5,81%
31,50%
16 290
3 824
17 646
23,41%
5,50%
25,36%
1 353
1,54%
1 127
2,49%
1 267
1,82%
Powiat rawski
Poziom wykształcenia
wyższe
średnie i policealne – ogółem
- średnie zawodowe
- średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne
Powiat skierniewicki
osoba
udział %
osoba
udział %
5 095
13 041
11,99%
30,68%
3 156
9 141
9,67%
28,01%
7 912
18,61%
5 413
16,58%
4 230
9,95%
3 288
10,07%
10 035
2 328
11 053
23,61%
5,48%
26,00%
8 999
2 022
8 734
27,57%
6,19%
26,76%
Strona 25
podstawowe nieukończone i bez
wykształcenia szkolnego
957
2,25%
588
1,80%
Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, Narodowy Spis Powszechny 2011
W porównaniu do innych obszarów, w powiecie łowickim odnotowano najniższy udział osób legitymujących
się wykształceniem średnim ogólnokształcącym, największy - wykształceniem wyższym, na pozostałych
poziomach
wykształcenia
udział
procentowy
osób
jest
zbliżony
do
tego
w pozostałych przedstawionych powiatach.
Poziom wykształcenia mieszkańców gminy Łyszkowice możliwy jest do opisania tylko za pomocą danych
statystycznych pochodzących z 2002 roku z Narodowego Spisu Powszechnego. Są to zatem dane wysoce
nieaktualne. Wynika z nich, iż największy odsetek społeczeństwa otrzymał wykształcenie podstawowe
nieukończone, następnie zasadnicze zawodowe i średnie razem. Wykształcenie wyższe odebrało wtedy
zaledwie 166 osób.
Poziom wykształcenia mieszkańców gminy Łyszkowice w 2002 roku
wyższe
średnie razem (policealne, średnie zawodowe i średnie ogólnokształcące)
zasadnicze zawodowe
podstawowe nieukończone i bez wykształcenia
166
989
1571
2725
385
Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, Narodowy Spis Powszechny 2002
Analizy wskazują, iż obecnie miejscowa społeczność zwraca coraz większą uwagę na konieczność
dokształcania się i ma świadomość istoty odebranego wykształcenia dla dalszego rozwoju oraz poziomu
i jakości życia. Wpływ na to mają z pewnością oczekiwania pracodawców, którzy mając możliwość wyboru,
zatrudniają osoby o wyższych kwalifikacjach. Problemem Gminy jest jednak odpływ osób wykształconych,
które
decydują
się
na
zmianę
miejsca
zamieszkania
i pracy
głównie
ze względu na możliwość uzyskiwania wyższego wynagrodzenia oraz prowadzenie życia w bardziej
atrakcyjnym miejscu, oferującym większy wachlarz usług, miejsc rekreacji, odpoczynku i spotkań.
3.3.4. Opieka zdrowotna
W gminie Łyszkowice funkcjonuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej BETER-MED. – praktyka
lekarza rodzinnego, Gabinet Stomatologiczny oraz 2 apteki. Opieka zdrowotna sprawowana jest przez NZOZ,
usługi specjalistyczne świadczone są natomiast przez Zespół Opieki Zdrowotnej w Łowiczu, przy ul. Ułańskiej
28.
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej BETER-MED. zarejestrowanych jest około 4 600
pacjentów, czyli około 68 % ogółu mieszkańców, przy czym jest to wartość zmienna w okresach miesięcznych.
Pozostali
mieszkańcy
Gminy
korzystają
z usług
podstawowej
opieki
zdrowotnej
w pobliskich gminach. NZOZ BETER-MED w Łyszkowicach w ramach swej oferty i na podstawie kontraktu
podpisanego z Narodowym Funduszem Zdrowia oferuje m. in. wszystkie badania proponowane przez NFZ
dostępne na bieżąco, bezpłatnie, ze skierowaniem od lekarza POZ. Ponadto, wydawane są skierowania na
wszelkiego rodzaju konsultacje specjalistyczne i leczenie szpitalne. Wśród głównych problemów zdrowotnych
mieszkańców Gminy - na podstawie własnych analiz NZOZ i badań – wymienia się:
schorzenia cywilizacyjne (choroby układu krążenia i układu oddechowego, cukrzyca),
uzależnienia (alkohol, substancje psychoaktywne, nikotyna),
schorzenia narządów ruchu (duże zapotrzebowanie na leczenie rehabilitacyjne).
Potwierdza to tabela poniżej.
Dane o stanie zdrowia osób w wieku 19 lat i więcej będących pod opieką lekarza POZ (rodzinnego)
w latach 2011-2012
liczba osób, u których stwierdzono schorzenia
ogółem
gruźlica
nowotwory
choroby tarczycy
2011
1 749
40
56
2012
1 720
37
59
Strona 26
cukrzyca
niedokrwistość
choroby obwodowego układu nerwowego
choroby układu krążenia
w tym choroba nadciśnieniowa
przebyty zawał serca
przewlekły nieżyt oskrzeli
przewlekłe choroby układu trawiennego
choroby układu mięśniowo- kostnego
pacjenci z innymi schorzeniami wymagający opieki czynnej
173
32
105
692
582
21
96
57
97
352
182
27
107
701
588
19
97
56
93
361
Źródło: Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej BETER-MED. w Łyszkowicach.
Warto zauważyć, że w przypadku dzieci i młodzieży do 18 roku życia (kolejna tabela) pojawia się problem
cukrzycy (2 osoby), otyłości (48 osób), zaburzenia refrakcji i akomodacji oka (142 osoby), zniekształcenia
kręgosłupa (181 osób), których przyczyn należy upatrywać m.in. w prowadzeniu siedzącego trybu życia, zbyt
małej aktywności ruchowej, a także w nadmiernym przesiadywaniu przy telewizorze, komputerze, tablecie czy
telefonie.
Dane o stanie zdrowia osób w wieku 0-18 lat będących pod opieką lekarza POZ (rodzinnego) w latach 20112012
Liczba osób, u których stwierdzono schorzenia rozpoznanie
ogółem
nowotwory
niedokrwistość
choroby tarczycy
cukrzyca
niedożywienie
otyłość
zaburzenia odżywiania
upośledzenie umysłowe
padaczka
dziecięce porażenie mózgowe
zaburzenia refrakcji i akomodacji oka
choroba nadciśnieniowa
alergie
zniekształcenia kręgosłupa
choroby układu moczowego
wady rozwojowe
zaburzenia rozwoju
trwałe uszkodzenia narządu ruchu
pacjenci z innymi schorzeniami wymagającymi opieki czynnej
2011
692
1
12
1
44
23
4
4
138
1
44
173
7
32
72
4
132
2012
1 720
1
11
2
48
21
3
4
142
1
43
181
6
35
73
4
138
Źródło: Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej BETER-MED. w Łyszkowicach.
Przedstawione dane nie dotyczą wszystkich mieszkańców Gminy, ponieważ - jak wcześniej stwierdzono ponad 30% osób korzysta z podstawowej opieki zdrowotnej w sąsiednich gminach (Nieborów, Dmosin,
Maków, Domaniewice).
Według danych GUS w 2013 roku udzielono 14872 porady z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, na
1 aptekę ogólnodostępną przypadają w Gminie 3384 osoby.
Gmina nie posiada własnej przychodni. Problemem jest dostęp do lekarzy specjalistów. Mieszkańcy Gminy
proponują, aby pełnili oni chociaż dyżury w przychodni w Łyszkowicach. Problemem jest niska dostępność
poradni specjalistycznych. Gmina podejmie więc działania do budowy nowej przychodni zdrowia, gdzie opiekę
specjalistyczną na wysokim poziomie znajdą wszyscy mieszkańcy Gminy.
3.3.5. Określenie grup społecznych wymagających wsparcia
Zadania w zakresie pomocy społecznej wypełnia w Gminie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, który
współpracuje ze służbą zdrowia, oświatą, stowarzyszeniami gminnymi, Gminną Komisją Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych oraz Parafią. Funkcjonuje on w oparciu o Statut, nadany uchwałą Rady Gminy
Łyszkowice Nr XIX/100/2012 z dnia 27 czerwca 2012 r.
Strona 27
Jak czytamy w Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013 - 2020, stale rośnie
liczba osób oczekujących na pomoc, zwłaszcza materialną, podczas gdy środki finansowe, jakimi dysponują
instytucje
pomocy
społecznej
są
niewystarczające.
„Do
niedawna
korzystającymi
z pomocy społecznej byli przede wszystkim ludzie starsi, a także osoby niepełnosprawne, rodziny wielodzietne
i rodziny osób uzależnionych od alkoholu. Obecnie wśród podopiecznych ośrodka pomocy społecznej
przeważającą grupę stanowią osoby w wieku produkcyjnym, które z powodu bezrobocia lub zbyt niskich
dochodów
nie dysponują
wystarczającymi
środkami
na
utrzymanie
i szukają wsparcia z uwagi na trudności w rozwiązywaniu swoich problemów bytowych.”
Poniżej przedstawiono powody przyznawania pomocy społecznej w Gminie. Z tabeli wynika,
iż największym problemem jest ubóstwo mieszkańców, liczba osób ubogich w Gminie pozostaje
od kilku lat na zbliżonym poziomie. Ubóstwo wynika m.in. z bezrobocia, z powodu którego w 2012 roku
udzielono pomocy 95 osobom. Problemem mieszkańców jest również długotrwała choroba, niepełnosprawność,
bezradność opiekuńczo- wychowawcza oraz alkoholizm. Pomoc udzielana jest również rodzinom niepełnym,
wielodzietnym oraz osobom bezdomnym. W Gminie obserwuje się również m.in. problem przemocy
w rodzinie.
Pomoc Społeczna w Gminie Łyszkowice w latach 2009– 2012
Powód przyznania
2009
116
3
37
98
39
39
33
22
10
32
1
-
ubóstwo
sieroctwo
bezdomność
ochrona macierzyństwa
bezrobocie
niepełnosprawność
długotrwała choroba
bezradność opiekuńczo- wychowawcza
rodziny niepełne
rodziny wielodzietne
alkoholizm
narkomania
trudności w adaptacji po opuszczeniu zakładu karnego
sytuacja kryzysowa
przemoc w rodzinie
klęska żywiołowa
Liczba osób
2010
2011
119
107
3
3
39
33
98
82
41
43
37
48
41
45
24
31
11
11
30
35
1
2
2
2
-
2012
112
2
40
95
58
63
57
33
16
44
4
1
-
uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013-2020, na podstawie
danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łyszkowicach
W 2012 roku z pomocy społecznej korzystało aż 7,3% ogółu mieszkańców gminy Łyszkowice.
Korzystający z pomocy społecznej w stosunku do ogółu mieszkańców
2009
mieszkańcy gminy Łyszkowice
mieszkańcy korzystający z pomocy OPS
udział %
6 834
663
9,7
2010
2011
Liczba osób
6 807
6 803
694
559
10,19
8,2
2012
6 784
502
7,3
uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013-2020,
na podstawie danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łyszkowicach
Niepokojące są również statystyki dotyczące liczby uczniów objętych dożywianiem w szkołach.
W 2012 roku 134 dzieci z 67 rodzin objętych było tego rodzajem pomocy, co podkreśla wagę problemu braku
środków finansowych nawet na wyżywienie.
Dożywianie dzieci w szkole
2009
liczba uczniów objętych dożywianiem
168
2010
158
2011
2012
149
134
Strona 28
liczba rodzin
kwota /zł./
78
58 670
78
54 936
66
48 099
67
48 915
na podstawie danych OPS w Łyszkowicach
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Łyszkowicach realizował Projekt Systemowy w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki „Nowa szansa powrotu na rynek pracy” na lata 2008 – 2013, który miał na celu
umożliwić osobom bezrobotnym, zagrożonym wykluczeniem społecznym zwiększenie aktywności zawodowej
oraz readaptację społeczno- zawodową. Beneficjenci mogli nabyć nowe umiejętności zawodowe i społeczne, co
zwiększyło ich możliwość znalezienia pracy.
Poniżej przedstawiono podstawowe problemy grup społecznych w Gminie, które wymagają wsparcia. Opisy
zaczerpnięto z Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2013 – 2020.
„Alkoholizm oraz inne uzależnienia, takie jak narkomania i nikotynizm, to zauważalne zjawiska
w obszarze pomocy społecznej. Są one trudne do rozwiązania, gdyż zarówno ich źródłem,
jak i ich skutkiem są inne problemy. Nadużywanie alkoholu i środków psychoaktywnych powoduje szkody we
wszystkich sferach życia człowieka. Następstwa te dotyczą nie tylko zdrowia fizycznego
i psychicznego. Głównymi problemami współwystępującymi wraz z uzależnieniami są bezdomność,
bezrobocie, ubóstwo, dysfunkcje rodziny, długotrwała choroba, przestępczość - w tym przemoc
w rodzinie. Wśród przyczyn popadania w alkoholizm można wymienić uwarunkowania społeczne,
nieprawidłowe wzorce rodzinne, brak celów życiowych, utratę zatrudnienia. Zjawisko narkomanii wzrasta
z kolei z powodu zwiększającej się dostępności do środków psychoaktywnych, pewnego rodzaju mody na
zażywanie narkotyków wśród młodzieży, braku autorytetów i celów życiowych.”
W 2009 roku GOPS w Łyszkowicach udzielił pomocy materialnej z powodu uzależnienia
lub nadużywania alkoholu 32 rodzinom. W roku 2010 było to 30 rodzin, w 2011 - 35 rodzin, a w 2012 –
44 rodziny. W 2012 roku Komisariat Policji zarejestrował 44 przypadki wykroczeń alkoholowych,
w tym 34 związane z kierowaniem pojazdami w stanie nietrzeźwym.
Tabela poniżej przedstawia skalę problemów wynikających z nadużywania alkoholu. Alkoholizm nie jest
rzadkim powodem przyznawania świadczeń z pomocy społecznej. Dane Policji oraz Gminnej Komisji
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
pokazują,
że
problem
ten
nie zmniejsza
się,
w 2012 roku przeprowadzono 242 interwencje, w tym aż 69 dotyczyło przemocy w rodzinie związanej
z nadużywaniem alkoholu.
Dane dotyczące odnotowanych problemów związanych z nadużywaniem alkoholu
2009
2010
2011
zakłócanie spokoju i porządku publicznego
44
53
38
interwencje ogółem
273
251
297
interwencja dotycząca przemocy w rodzinie
76
48
53
liczba sprawców interwencji domowych w stanie nietrzeźwym
22
14
7
GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
liczba wniosków o skierowanie na leczenie odwykowe
12
10
7
2012
46
242
69
34
9
na podstawie danych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Łyszkowicach
Problemami Gminy Łyszkowice w obszarze uzależnień zajmuje się w szczególności Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punkt Konsultacyjno- Informacyjny dla Osób Uzależnionych
i Członków ich Rodzin.
W latach 2009 - 2012 sprzedaż alkoholu prowadziło 21 punktów, poza tym w Gminie występuje zjawisko
nielegalnej sprzedaży alkoholu, w tym alkoholu niewiadomego pochodzenia i przydatności
do spożycia. W 2012 roku 24 dzieci wychowywało się w rodzinach z problemem alkoholowym. Niestety,
zjawisko spożywania alkoholu i innych środków psychoaktywnych występuje już w szkołach podstawowych,
drastycznie obniża się wiek, w którym dzieci po raz pierwszy sięgają po używki.
Kryzys rodziny – przemoc w rodzinie
Strona 29
„Prawidłowo funkcjonująca rodzina zapewnia zaspokojenie podstawowych potrzeb jej członków.
W rodzinie wychowują się dzieci i od tego, jak są wychowywane zależy kształt przyszłych pokoleń. Aby
rodzina mogła prawidłowo funkcjonować musi mieć zapewnione odpowiednie warunki, tzn. musi mieć
mieszkanie, środki finansowe na zakup żywności, odzieży, a także dostęp do lecznictwa, szkolnictwa i innych
zdobyczy
cywilizacji.
Zachwianie
któregoś
z tych
elementów
prowadzi
do dysfunkcji. Niestety, nie są to rzadkie sytuacje. Sytuacja ekonomiczna w kraju, regionie, w Gminie, wysokie
bezrobocie, zachwiało bezpieczeństwem socjalnym rodziny. W niejednej rodzinie została zaburzona realizacja
zadań i planów życiowych. Brak pracy powoduje nie tylko zubożenie, ale również prowadzi do takich patologii,
jak nadużywanie alkoholu, zdobywanie środków do życia nielegalnymi sposobami, przemoc, w tym względem
współmałżonka i dzieci. Pojawia się bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych (…) Brak jest
środków
na
edukację
dzieci,
co
z kolei
obniża
ich możliwości w dorosłym życiu, utrudnia znalezienie pracy, a więc ubóstwo utrwala się i powiela
w następnym pokoleniu.”
Analiza danych z lat 2009 – 2012 wskazuje, iż liczba rodzin z problemem bezradności w sprawach
opiekuńczo- wychowawczych wzrasta. W 2012 roku było to 57 rodzin, w ramach których funkcjonowało
łącznie 219 osób.
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych w rodzinach korzystających z pomocy społecznej
2009
ilość rodzin z problemem bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych
ilość osób w tych rodzinach
2010
2011
2012
33
41
45
57
137
153
169
219
Źródło: Dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łyszkowicach
„Bezrobocie w gminie Łyszkowice jest zjawiskiem dotykającym szerokich kręgów lokalnej społeczności,
a straty
i skutki
społeczne,
które
powoduje
są
trudne
do
oszacowania.
(…)
Na niepokojącą skalę pojawia się degradacja dużych grup społecznych i to nie tylko bezrobotnych,
ale także ich rodzin. Brak pracy, przejście na zasiłek, potem z kolei jego utrata i ostatecznie korzystanie
z pomocy społecznej - prowadzi do ubóstwa ze wszystkimi tego konsekwencjami. Brak zatrudnienia
negatywnie
wpływa
nie tylko
na
ekonomiczną
kondycję
rodzin,
ale
także
na pozamaterialne kwestie życia rodzinnego. Przymusowe pozostawanie bez pracy oraz niemożność znalezienia
ponownego zatrudnienia powoli i systematycznie pozbawiają człowieka poczucia własnej wartości. Stres
i utrata
stabilizacji
powodują
często
trudności
w podejmowaniu
racjonalnych,
a niekiedy jakichkolwiek decyzji. Pojawia się apatia i zniechęcenie. Okres bezrobocia oznacza radykalną
zmianę rozkładu czasu w ciągu dnia. W zmianie trybu życia ujawnia się tradycyjny podział obowiązków na
kobiece i męskie. Bezrobotni mężczyźni często sięgają po używki, głównie w celu rozładowania stresu. Osoby
o niewielkich szansach na rynku pracy (brak kwalifikacji, zaawansowany wiek) dostrzegają raczej nadmiar
wolnego
czasu
i rodzące
się
przygnębienie,
a rozczarowanie
lub stres „leczą" alkoholem lub używkami. Bardziej aktywnie i twórczo starają się wykorzystać swój czas ci
bezrobotni, którzy dostrzegają szansę poprawy swojej pozycji na rynku pracy (młodzi, posiadający
poszukiwany zawód lub gotowi do przekwalifikowania się). Złe warunki materialne są jednym z głównych
czynników wywołujących stany depresyjne związane z poczuciem braku stabilności i bezpieczeństwa
socjalnego.
Niskiej
kondycji
psychosomatycznej
towarzyszy
w szczególności wzrost zapadalności na niektóre choroby zakaźne, choroby społeczne - nerwice, choroby serca,
choroby psychiczne oraz znaczny wzrost zachorowalności na czynną gruźlicę płuc, tradycyjnie już uznaną za
chorobę będącą wynikiem biedy i niedożywienia.”
Patologie społeczne – „jedną z najpoważniejszych kwestii społecznych, będących powodem problemów
osobistych i rodzinnych są uzależnienia m. in. od narkotyków, alkoholu, leków, nikotyny. Prowadzą one do
utraty zdrowia oraz rodzą takie problemy jak przemoc, rozpad rodziny, przestępczość, itp. uzależnienia od
narkotyków, leków i nikotyny nie są na terenie Gminy zdiagnozowane, mimo, że stanowią ważki problem,
w szczególności jeśli chodzi o narkotyki, po które sięga coraz więcej młodych ludzi. Chociaż na obecną chwilę
z zestawień GOPS wynika, że żadna osoba nie korzysta z pomocy z tytułu uzależnienia od narkotyków
nie znaczy to, że tego typu substancji nie ma na terenie Gminy. (…) Znacznie lepiej przedstawia się sytuacja
w zakresie diagnozy uzależnień do alkoholu, choć i te dane nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji. Powodem
jest
fakt,
Strona 30
iż problem ten często jest ukrywany i osoby oraz rodziny, których on dotyczy nie utożsamiają się
z nim.”
Niepełnosprawność „Biorąc pod uwagę fakt, że to właśnie ludzie starsi stanowią mocną liczebnie grupę
mieszkańców gminy Łyszkowice, należy zapewnić im godne warunki codziennej egzystencji. Osoby
niepełnosprawne oraz przewlekle chore także stanowią sporą część społeczeństwa, która aby funkcjonować na
miarę
swoich
możliwości,
rozwijać
swoje
zainteresowania,
usprawniać
się
i integrować z lokalną społecznością musi mieć silne wsparcie w instytucjach pomocowych działających na
rzecz osób niepełnosprawnych. (…) Marginalizacja niepełnosprawnych oraz starszych osób z aktywnego życia
społecznego
powoduje
szereg
negatywnych
skutków,
m.in.
uderza
w najsłabsze jednostki i grupy społeczne powodując, że są częściowo lub całkowicie pozbawione dostępu do
różnych instytucji pracy, edukacji, kultury, rekreacji, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego. Dostęp do
powyższych dóbr jest uzależniony nie tylko od środków finansowych, ale także od wiedzy, kwalifikacji,
umiejętności, zdrowia, sprawności, motywacji i mobilności. Długotrwałe spychanie jednostek na margines życia
społecznego powoduje utrwalenie takich zachowań jak: bierność, apatia, brak zaufania do innych. Bardzo
istotne są działania zmierzające do aktywizacji osób niepełnosprawnych w życiu zawodowym, społecznym
i kulturalnym, podnoszące świadomość osób niepełnosprawnych w zakresie przysługujących im praw,
eliminacji
zjawiska
niechęci
czy
wrogości
do osób niepełnosprawnych, które są przyczyną ich społecznej alienacji.”
Identyfikacja podstawowych problemów społecznych w gminie Łyszkowice
W celu identyfikacji problemów posłużono się badaniami ankietowymi mieszkańców, które miały wskazać
najistotniejsze problemy społeczne w opinii mieszkańców poszczególnych sołectw. Celem badań było również
„uświadomienie mieszkańcom potrzeby przygotowania przez Gminę systemowych i długotrwałych sposobów
rozwiązywania
problemów
społecznych
jej
mieszkańców
oraz
ich uwrażliwienie na problemy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, będących na marginesie życia
społecznego i zawodowego, jak i skłonienie do myślenia nad sposobami rozwiązania takich problemów.
Badania tworzyły wśród mieszkańców Gminy atmosferę akceptacji na etapie opracowywania strategii, która
powinna ułatwić jej realizację w trakcie wdrażania.” Przeprowadzono sondaż ankietowy, pozyskano
60 kompletnych i umożliwiających dokonanie analizy kwestionariuszy ankiet. „Rozkład odpowiedzi na pytanie
dotyczące dostrzegania na terenie gminy Łyszkowice problemów społecznych był następujący: na pierwszym
miejscu większa część respondentów wskazała alkoholizm jako główny problem społeczny, tuż za nim
plasowały się takie problemy jak: bezrobocie, ubóstwo, problemy osób starszych, długotrwała lub ciężka
choroba,
natomiast
na dalszych miejscach plasowały się takie problemy jak: zaniedbanie dzieci, bezradność w sprawach
opiekuńczych, przemoc w rodzinie, brak poczucia bezpieczeństwa, brak mieszkań, niepełnosprawność czy
narkomania i bezdomność. (…) Zdaniem ankietowanych w gminie Łyszkowice występują rodziny ubogie,
którym nie wystarcza środków na zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych. (…) Najczęstszą przyczyną
popadania tych rodzin w ubóstwo są uzależnienia (często powodowane niskimi dochodami, bądź ich brakiem
skutkiem czego może być popadanie w alkoholizm jako ucieczka od wszelkich problemów) i bezrobocie, które
w ankiecie zostały wskazane na pierwszym miejscu, następnie były: wielodzietność, choroby, niedostosowanie
społeczne
(brak
integracji
ze środowiskiem lokalnym), rozpad społeczny i dziedziczenie, kiedy to młode pokolenie jest bierne
w podjęciu działań służących wyjściu z kryzysu by zmienić swoją dotychczasową sytuację życiową.
Da się jednak zauważyć troskę mieszkańców o osoby ubogie. Pomoc jaką najczęściej wskazywali respondenci
w rozwiązywaniu problemów uzależnień i rodzin to Klub Anonimowych Alkoholików, konsultacje i porady
u specjalistów, zwiększenie roli GOPS oraz większe zaangażowanie policji. (…) Kolejnym tematem
przedstawionym w ankiecie był problem ludzi niepełnosprawnych z terenu gminy Łyszkowice. Faktem jest iż
ludzie niepełnosprawni w znacznym stopniu mają utrudniony dostęp do ofert pracy, placówek rehabilitacyjnych
i możliwości korzystania z środków transportu. Przy problemie osób niepełnosprawnych respondenci
wskazywali najczęściej bariery architektoniczne na terenie gminy Łyszkowice oraz utrudniony dostęp do usług
opiekuńczych, izolacje i problemy psychologiczne. (…) Jeśli chodzi o problemy zdrowotne mieszkańców
gminy Łyszkowice sytuacja nie przedstawia się najgorzej, mimo to należy stwierdzić fakt, iż u większości
rodzin lub znajomych respondentów można znaleźć osoby długotrwale chore, niepełnosprawne. Dostęp do
placówek lecznictwa zdrowotnego na terenie gminy był oceniony w sposób pozytywny. Narzeka się jednak na
brak specjalistów, którzy mogli by pełnić dyżury w przychodni w Łyszkowicach. Zderza się to z problemem
niskiej dostępności poradni specjalistycznych (…). Ponad połowa uważa, że ich liczba jest niezadawalająca,
a dostęp
Strona 31
do placówek rehabilitacyjnych jest znacznie utrudniony. Kolejny problem jaki występuje
w gminie Łyszkowice to problem społeczny osób starszych. Według ankietowanych do najczęstszych przyczyn
występowania tych problemów należy samotność, choroby, niepełnosprawność. Zwrócono także uwagę na brak
opieki ze strony rodzin, ubóstwo i niedostosowanie społeczne. Można stwierdzić, iż oferty dla osób starszych
takie
jak
usługi
opiekuńcze,
zdrowotne
w tym
wsparcie
GOPS,
nie są
w pełni wystarczające. Potrzeba większego zaangażowania społeczności lokalnej i zaplecza finansowego by
móc organizować spotkania dla tej grupy osób, przygotowywać pomoc materialną, sprawować nad nimi
należytą opiekę, zagospodarować dla nich czas wolny (rozrywka kulturalna skierowana do osób starszego
pokolenia). W przypadku problemu dotykającego przemocy domowej wielu ankietowanych odpowiadała
twierdząco na pytanie czy w rodzinach zamieszkujących Gminę istnieje zjawisko przemocy domowej. Za
główną przyczynę tego zjawiska podawali uzależnienia (przede wszystkim alkoholizm), nieumiejętność
radzenia sobie z problemami wychowawczymi, stres, bezrobocie jaki i ubóstwo czy choroba. (…) W części
dotyczącej
występowania
negatywnych
zjawisk
u dzieci i młodzieży prawie wszyscy respondenci wytypowali za przyczynę zaniedbanie wychowawcze,
następnie spożywanie alkoholu, demoralizację, przemoc w rodzinie, zaniedbanie socjalne, narkomanię
w mniejszym stopniu przestępczość, sieroctwo (…)
W ramach pytań otwartych respondenci zwracali uwagę na następujące problemy oraz sugerowali:
zwiększenie pomocy finansowej i rzeczowej osób ubogich;
podniesienie roli działania GOPS, do którego najczęściej przychodzą klienci mający właśnie problemy
finansowe;
organizację
kursów
i szkoleń
dla
dorosłych,
i uwarunkowania cywilizacyjne są dużym wyzwaniem;
zwiększenie zaangażowanie
o charakterze charytatywnym;
władz
Gminy
dla
w programy
których
pomocowe,
dzisiejszy
tworzenie
rynek
pracy
akcji,
imprez
miejsc
pracy
pomoc psychologa oraz zaplecze socjalne w postaci mieszkań socjalnych;
tworzenie nowych miejsc pracy, możliwość podejmowania prac interwencyjnych;
braku transportu, który ułatwiałby dojazd osobom niepełnosprawnym do
czy instytucji takich jak przedszkola, szkoły, bank oraz likwidacja barier architektonicznych;
konieczność większego zaangażowania w tworzeniu miejsc spotkań i integracji dla osób niepełnosprawnych,
lepszy dostęp do rehabilitacji;
potrzeba zatrudnienia w działającym na terenie Gminy Ośrodku Zdrowia specjalistów takich jak: ginekolog,
okulista, neurolog;
funkcjonowanie klubu seniora i założenie wolontariatu, który mógłby integrować stare i młode pokolenia;
brak gabinetu rehabilitacji dla osób starszych i zniedołężnianych;
zwiększenie kontroli
niebezpiecznych;
policyjnej
i patrolowania
w godzinach
wieczornych,
miejsc
potencjalnie
zakaz sprzedawania alkoholu nieletnim;
wprowadzenie dyżurów policyjnych w poszczególnych miejscowościach w Gminie;
monitoring obiektów sportowych, szkoły czy innych miejsc publicznych takich jak okolice przystanków
autobusowych, parku;
częstsze organizowanie imprez sportowych na terenie Gminy, zawodów sportowych, zatrudnienie animatora
sportowego, stworzenie dobrej organizacji obiektów sportowych;
tworzenie świetlic środowiskowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich jako miejsca spotkań dla dzieci
i młodzieży oraz ludzi w wieku emerytalnym;
organizowanie wycieczek o charakterze edukacyjnym i wypoczynkowym;
zagospodarowanie
wypoczynkowych;
przez
władze
Gminy
niewykorzystanych
terenów
w celach
rekreacyjno-
Strona 32
zwiększenie
dostępu
do
Internetu,
zajęć
które
zagospodarowałyby
czas
wolny
i umożliwiły rozwój i poszerzanie zainteresowań młodych ludzi w okresie ferii letnich
i zimowych, organizowanie szkoleń, kursów, które byłyby dostępne na terenie gminy Łyszkowice i przyczyniły
się do rozwoju społeczności lokalnej.
„Większość problemów, z jakimi borykają się mieszkańcy Gminy Łyszkowice uznawana jest
za problemy społeczne, będące konsekwencjami zakłóceń organizacji życia zbiorowego. Tego przykładem jest
głównie bezrobocie, ubóstwo, uzależnienia, niepełnosprawność, niezaradność życiowa, starość. Problemy te
jakby wiążą się razem, zachodzi między nimi często związek przyczynowy np.: bezrobocie powoduje utratę
środków
utrzymania,
ale
również
pogłębienie
i nawarstwienie innych problemów, takich jak: bezradność, izolacja społeczna, uzależnienia itp.
Aby zagwarantować prawidłowe funkcjonowanie człowieka istnieje potrzeba zabezpieczenia jego
podstawowych potrzeb życiowych takich jak: żywność, odzież, opał, dach nad głową, itp. Brak środków
materialnych powoduje, że większość osób zgłasza się o wsparcie do pomocy społecznej, aby w tym trudnym
okresie udzielona pomoc pozwoliła na faktyczne zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych. W sytuacji
nie radzenia sobie z czynnościami domowymi lub samoobsługą osób starszych, niepełnosprawnych, aby jak
najdłużej zatrzymać ich w środowisku lokalnym jest zapewnienie im pomocy usługowej. Z tego też względu
należy poszukiwać dodatkowych środków np.:
unijnych oraz wspieranie Gminy przez wszystkie podmioty, w tym organizacje pozarządowe działające na
rzecz rozwiązywania problemów społecznych.
Poza wsparciem finansowym niezbędny jest rozwój taniego budownictwa socjalnego, dzięki czemu osobom
o niskich dochodach łatwiej będzie radzić sobie z zaspakajaniem podstawowych potrzeb bytowych. Obok form
o charakterze finansowym lub usługowym, konieczne jest rozwijanie form pozamaterialnych takich jak:
organizacja punktu wsparcia psychologicznego, prawnego, aktywizację
społeczną, rozwój samopomocy, wolontariatu. (…)
Niezależnie od badania ankietowego, problemy społeczne identyfikowane były podczas warsztatów
strategicznych przez osoby pracujące w powołanym zespole do spraw opracowania strategii.
W ten sposób zidentyfikowane zostały najważniejsze problemy społeczne w Gminie, stanowiące uzupełnienie
badań ankietowych. Problemy dotyczą czterech głównych obszarów:
pomoc społeczna, zdrowie i bezpieczeństwo;
edukacja, kultura, sport;
gospodarka, rynek pracy i ekologia;
integracja społeczna.
Zestaw zidentyfikowanych problemów społecznych w Gminie Łyszkowice:
brak pracy dla ludzi młodych i wykształconych - specyfika lokalnego rynku pracy;
słaby rozwój zatrudnienia w Gminie;
brak zorganizowania wolnego czasu w okresie ferii i wakacji - nuda, zwłaszcza wśród dzieci
i młodzieży, nierozwijanie zainteresowań;
ubożenie rodzin – coraz bardziej ograniczony dostęp do zaspakajania różnego rodzaju potrzeb;
niedostateczna baza turystyczno- wypoczynkowa - ograniczenie rozwoju lokalnego, brak ciekawej oferty
przyciągającej turystów;
migracje ludności - odpływ z regionu ludzi młodych, drenaż zasobów lokalnych, wyjazd zwłaszcza ludzi
przedsiębiorczych, kreatywnych;
uzależnienie rodzin od pomocy społecznej - brak efektywności systemu pomocy społecznej, postawy
roszczeniowe, dziedziczenie biedy i niezaradności;
brak miejsc spotkań dla społeczeństwa - ograniczone możliwości budowania relacji, więzi między
mieszkańcami, brak okazji do spotkań;
problemy z bezpieczeństwem podczas uprawiania aktywnych form wypoczynku (brak ścieżek rowerowych,
chodników);
Strona 33
patologie społeczne (alkoholizm, narkomania, bezrobocie) - współwystępowanie niekorzystnych zjawisk
społecznych.
(…) poziom integracji społecznej wśród mieszkańców jest niski Najważniejsze problemy społeczne
dostrzeżone przez mieszkańców uczestniczących w warsztatach to brak aktywności społecznej mieszkańców podejrzliwość wobec osób angażujących się, trudności w kształtowaniu nowych liderów, ludzie mają słabe
więzi i relacje, trudno im się razem współpracuje, nie potrafią budować trwałych systemowych rozwiązań
opartych na sieci.”
3.3.6. Rynek pracy
W 2013 roku 322 osoby z obszaru gminy Łyszkowice zarejestrowane były jako osoby bezrobotne
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Łowiczu. W analizowanym okresie wg podziału na płeć zarejestrowanych
było więcej mężczyzn.
Bezrobotni zarejestrowani z gminy Łyszkowice
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
ogółem
481
422
383
346
283
246
266
267
257
336
322
mężczyźni
294
241
223
189
161
150
157
158
143
198
187
kobiety
187
181
160
157
122
96
109
109
114
138
135
Liczba osób bezrobotnych malała do 2008 roku i od tamtej pory przybiera tendencję wzrostową.
Bezrobotni zarejestrowani z gminy Łyszkowice wg płci
Udział zarejestrowanych osób bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w Gminie
w 2013 roku wyniósł 7,6%. Jest to najwyższy wskaźnik spośród wszystkich gmin wiejskich powiatu
łowickiego.
Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w gminach powiatu
łowickiego
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Strona 34
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
11,8
9,4
11,6
11,2
7,4
10,9
12,1
10,1
11,0
10,8
8,6
9,9
10,3
7,8
9,2
10,5
8,9
10,1
10,3
8,2
9,5
9,4
6,7
8,5
9,5
8,0
8,5
8,8
6,4
7,3
7,2
5,4
7,0
8,5
6,4
7,1
7,4
4,8
6,4
5,6
4,3
5,0
6,9
5,3
5,9
6,2
4,0
5,9
5,0
3,2
5,0
6,0
5,3
5,2
5,1
4,9
6,0
4,4
4,2
6,0
6,4
5,8
5,9
5,8
5,1
5,5
4,3
4,4
6,7
6,4
5,9
6,4
5,6
5,5
5,2
4,9
3,2
5,1
6,1
5,5
5,0
5,9
5,6
7,3
5,7
4,7
6,5
8,0
7,5
6,0
6,7
6,1
6,4
5,7
4,9
6,5
7,6
7,0
6,2
Zgodnie ze sprawozdaniem wg. gmin sporządzonym przez Powiatowy Urząd Pracy Łowicz, na koniec okresu
sprawozdawczego za okres 01.12.2013 – 31.12.2013, spośród 322 zarejestrowanych osób kobiety stanowiły
41,93%. Osoby zarejestrowane po raz pierwszy stanowiły około 20% ogółu, prawo do zasiłku posiadało
zaledwie 11,8% bezrobotnych. Około 8,4% osób zarejestrowanych stanowili zarejestrowani w ciągu
12 miesięcy od ukończenia szkoły. Niepokoi struktura wiekowa osób zarejestrowanych. Największy udział
stanowią osoby od 18 do 24 roku życia. Liczba osób zarejestrowanych z poszczególnych grup wiekowych
maleje wraz ze wzrostem ich wieku.
Problemem w Gminie jest z pewnością bezrobocie długotrwałe. Odnotowano 41 osób zarejestrowanych
dłużej niż 2 lata oraz 59 osób zarejestrowanych od 12 do 24 miesięcy.
Dane wskazują również, iż problemem jest niskie wykształcenie mieszkańców, im niższy poziom
wykształcenia, tym więcej zarejestrowanych osób bezrobotnych.
Osoby bezrobotne z gminy Łyszkowice zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Łowiczu (okres
sprawozdawczy 01.12.2013 – 31.12.2013)
Osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec okresu sprawozdawczego
ogółem
kobiety
322
zarejestrowani po
raz 1
135
41,93%
66
20,5%
z prawem
do zasiłku
zarejestrowani w ciągu 12 mies.
od ukończenia szkoły
38
11,8%
zwolnieni
z przyczyn zakładu
27
8,39%
7
2,17%
Osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec okresu sprawozdawczego wg. wieku
25 - 34
35 - 44
45 - 54
55 -59
18 - 24
poprzednio
pracujący
272
84,47%
pow. 60
92
80
54
51
40
Osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec okresu sprawozdawczego wg okresu pozostawania bez pracy
w miesiącach
do 1
1 do 3
3 do 6
6 do 12
12 do 24
pow. 24
59
wyższe
24
brak
50
67
40
56
59
5
41
Osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec okresu sprawozdawczego wg wykształcenia
średnie zawodowe
średnie
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne i poniżej
i policealne
ogólnokształcące
65
28
102
103
Osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec okresu sprawozdawczego wg stażu pracy
w latach
do 1
1 do 5
5 do 10
10 do 20
20 do 30
powyżej 30
69
58
61
46
23
15
Źródło: Sprawozdanie wg. gmin za okres 01.12.2013 – 31.12.2013, zestawienie wewnętrzne, Powiatowy
Urząd Pracy Łowicz
Sprawozdanie PUP w Łowiczu wyróżnia osoby bezrobotne pozostające w szczególnej sytuacji
na rynku pracy. Na koniec analizowanego okresu sprawozdawczego stanowiły one 91,93% ogółu
zarejestrowanych w tym czasie osób bezrobotnych. Tabela poniżej przedstawia liczbę osób znajdujących się
w szczególnej sytuacji na rynku pracy, podaje udział procentowy osób w danej kategorii w liczbie osób ogółem
w grupie osób w sytuacji szczególnej, a także przedstawia udział procentowy kobiet w liczbie osób ogółem
Strona 35
w danej kategorii osób bezrobotnych. Analizując te dane widoczny jest problem długotrwałego bezrobocia
(51,69% osób w szczególnej sytuacji), braku wykształcenia średniego (69,26%), braku kwalifikacji (43,92%)
i doświadczenia (26,69%). Osoby niepełnosprawne stanowią 5,07% osób w sytuacji szczególnej.
Problematyczna jest również sytuacja osób do 25 roku życia, których udział w tej grupie stanowi 31,08% oraz
powyżej 50 roku życia (23,99%). Uwagę należy również zwrócić na liczbę kobiet bezrobotnych po urodzeniu
dziecka (7,09%) oraz liczbę osób samotnie wychowujących dziecko (7,77%), z czego 82,61% stanowią kobiety.
Względem podziału na płeć, w większości wymienionych kategorii dominują zarejestrowani mężczyźni, jednak
należy tutaj wziąć również pod uwagę fakt, iż łatwiej jest im znaleźć zatrudnienie
w szarej – nierejestrowanej przecież – strefie. Zwykle są to prace w polu czy na budowie.
Osoby bezrobotne z gminy Łyszkowice będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy zarejestrowane na
koniec okresu sprawozdawczego (okres 01.12.2013 – 31.12.2013) (o = ogółem; k = kobiety)
ogółem
w szczególnej
sytuacji
o
k
długotrwale
bezrobotne
o
k
bez
wykształcenia
średniego
o
k
bez
doświadczenia
o
k
bez kwalifikacji
o
k
o
osoby
296
123
153
65
205
70
79
44
130
57
%
100
41,55
ogółem
w szczególnej
sytuacji
51,69
42,48
69,26
34,15
26,69
55,7
43,92
43,85
o
k
powyżej
50 roku życia
o
k
do 25 lat
o
k
po urodzeniu
dziecka
po zakładzie
karnym
o
o
k
niepełnosprawni
k
k
15
5
5,07
33,33
samotnie
wychowujący
dziecko
o
k
osoby
296
123
71
20
92
42
x
21
8
0
23
19
%
100
41,55
23,99
28,17
31,08
45,65
7,09
100
2,7
0
7,77
82,61
Źródło: Sprawozdanie wg. gmin za okres 01.12.2013 – 31.12.2013, zestawienie wewnętrzne, Powiatowy
Urząd Pracy Łowicz
„Wykształcenie wywiera silny wpływ na sytuację bezrobotnego na rynku pracy. Wśród bezrobotnych
dominują osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Drugie miejsce zajmują osoby
z wykształceniem średnim zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej. Bezrobotni posiadający wykształcenie
średnie ogólnokształcące i wyższe stanowią najniższy odsetek wśród bezrobotnych.
Problem bezrobocia nabiera szczególnego znaczenia w przypadku ludzi młodych, absolwentów szkół
wyższych, którzy pomimo, iż dysponują dużym potencjałem intelektualnym, nie mogą znaleźć pracy.
Pracodawcy szukają bowiem osób posiadających już staż pracy. Dla wielu z nich status osoby bezrobotnej jest
pierwszym zetknięciem z realiami rynku pracy i oznacza, że na początku drogi zawodowej natrafiają na barierę
ograniczającą zrealizowanie aspiracji i potrzeb bytowo- społecznych. Im dłużej ktoś pozostaje bez pracy, tym
mniej staje się interesujący dla potencjalnych pracodawców, ponieważ jego umiejętności stopniowo się
dezaktualizują. Wynika to także z uprzedzenia pracodawców do ludzi żyjących przez dłuższy czas z zasiłku lub
zapomogi społecznej.
Z doświadczeń pracowników socjalnych wynika, że bezpośrednim i najbardziej widocznym skutkiem
bezrobocia jest obniżenie standardu materialnego rodziny, co wręcz wymusza konieczność korzystania
z pomocy
społecznej.
Mniej
widoczne,
lecz
nie mniej
zagrażające
spójności
rodziny,
są skutki psychologiczne bezrobocia. Bezrobocie powoduje bowiem zmianę sytuacji społecznej
i emocjonalnej całej rodziny, zarówno dorosłych jak i dzieci. Częstym zjawiskiem jest izolacja społeczna ograniczone zostają kontakty interpersonalne wszystkich członków rodziny bezrobotnego zarówno ze
znajomymi jak i z dalszą rodziną. Bezrobocie wpływa także niekorzystnie na układ stosunków
wewnątrzrodzinnych, przy czym okazuje się, że bezrobocie mężczyzn ma znacznie bardziej negatywne skutki
dla rodziny niż bezrobocie kobiet. Bezrobotny mężczyzna doświadcza silnej frustracji, obniżenia swojej pozycji
w rodzinie, utraty autorytetu, które to doznania powodują bezradność, apatię, sięganie po alkohol - coraz
częstsze zjawisko u bezrobotnych.”#
3.4. Sfera ekonomiczna
3.4.1. Gospodarka
Strona 36
Liczba podmiotów gospodarczych na obszarze Gminy wpisanych do rejestru REGON nie ulega znacznym
wahaniom. Obserwuje się jej niewielki wzrost, w 2013 roku w stosunku do roku 2003
ich liczba zwiększyła się o 47 jednostek.
Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON (stan w dniu 31 XII) w gminie Łyszkowice
2003
299
2004
286
2005
284
2006
282
2007
289
2008
294
2009
294
2010
311
2011
324
2012
331
2013
346
Kształtowanie się liczby podmiotów gospodarczych w latach 2003 – 2013 przedstawia wykres poniżej.
Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON (stan w dniu 31 XII) w gminie Łyszkowice
W podziale podmiotów względem sektorów własnościowych w Gminie dominują oczywiście podmioty
należące do sektora prywatnego – stanowią 96,24% ogółu. W sektorze prywatnym największy udział (około
88,3%) mają osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, tworzą one około 85% podmiotów
gospodarki narodowej ogółem. W 2013 roku w Gminie zarejestrowanych było 11 stowarzyszeń i organizacji
społecznych, 5 spółek handlowych oraz 2 spółdzielnie.
Podmioty gospodarki narodowej
w 2013 roku w gminie Łyszkowice
wpisane
do
podmioty gospodarki narodowej ogółem
sektor publiczny - ogółem
państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego
przedsiębiorstwa państwowe
spółki handlowe
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
sektor prywatny - ogółem
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
spółki handlowe
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
spółdzielnie
fundacje
stowarzyszenia i organizacje społeczne
rejestru
REGON
wg
sektorów
własnościowych
346
13
10
0
0
0
333
294
5
0
2
0
11
Poniżej przedstawiono strukturę podmiotów gospodarczych zarejestrowanych wg sekcji PKD 2007
w 2013 roku.
Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane według sekcji PKD 2007 w 2013 roku w gminie Łyszkowice
Strona 37
Sekcja
Nazwa Sekcji
A
B
C
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
górnictwo i wydobywanie
przetwórstwo przemysłowe
wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze
do układów klimatyzacyjnych
dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją
budownictwo
handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle
transport i gospodarka magazynowa
działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
informacja i komunikacja
działalność finansowa i ubezpieczeniowa
działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
edukacja
opieka zdrowotna i pomoc społeczna
działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
m.in. działalność organizacji członkowskich, naprawa i konserwacja komputerów i artykułów
użytku osobistego i domowego
organizacje i zespoły eksterytorialne
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
SiT
U
OGÓŁEM
Jednostka
gospodarcza
21
1
33
0
1
68
111
15
14
3
9
5
6
6
11
14
10
4
14
0
346
Najwięcej podmiotów zarejestrowanych jest w sekcjach:
G - handel hurtowy i detaliczny;
111 podmiotów, 32,08% ogółu;
naprawa pojazdów samochodowych, włączając
motocykle –
F – budownictwo – 68 podmiotów, 19,65% ogółu;
C – przetwórstwo przemysłowe – 33 podmioty, 9,54% ogółu;
A - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo – 21 podmiotów, 6,07% ogółu.
Strukturę podmiotów w ujęciu ilościowym obrazuje wykres poniżej.
Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane według sekcji PKD 2007 w 2013 roku w gminie Łyszkowice
Strona 38
Miejscowość Łyszkowice jest najważniejszym w Gminie centrum handlu i usług. Mieszkańcy okolicznych
miejscowości mogą tu skorzystać z wielu punktów handlowych. Znajdują się tu rodzinne, małe punkty
handlowe, ale również międzynarodowe sieci. W ostatnich latach powstały także małe punkty gastronomiczne.
Co ciekawe, korzystają z nich nie tylko mieszkańcy Gminy, ale również przyjezdni. Miejscowość Łyszkowice
stała
się
ważnym
punktem
na
mapie
regionu.
Krzyżują
się
tu drogi lokalne z regionalnymi i międzynarodowymi. Dlatego też jest to miejsce gdzie następuje szybki rozwój
handlu, usług.
Fot. Punkty handlowe w miejscowości Łyszkowice
Do głównych instytucji, zakładów pracy i punktów usługowych prowadzących działalność gospodarczą na
terenie gminy Łyszkowice należą:
Urząd Gminy w Łyszkowicach,
Bank Spółdzielczy w Skierniewicach O/ Łyszkowice,
Bank PEKAO SA w Skierniewicach O/ Łyszkowice,
Urząd Pocztowy,
ZSP w Łyszkowicach (ze Szkołą Podstawową i Gimnazjum),
Szkoła Podstawowa w Stachlewie,
Szkoła Podstawowa w Kalenicach,
Szkoła Podstawowa w Seligowie,
GOK w Łyszkowicach,
Przedszkole w Łyszkowicach,
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej BETER-MED w Łyszkowicach,
Posterunek Policji w Łyszkowicach,
OSP w Łyszkowicach,
Oczyszczalnia ścieków,
GKS w Łyszkowicach,
Hurtownia farmaceutyczna TAKEDA Pharma Sp. z o.o. w Łyszkowicach,
Stacja paliw HALTER w Łyszkowicach,
Strona 39
STYROMAX w Łyszkowicach,
Betomet Przedsiębiorstwo PHU Anna Klimaszewska – Kolonia Łyszkowice,
PRAL-TRANS Piotr Bojski w Łyszkowicach,
Ubojnia zwierząt rzeźnych Ryszard Szymajda w Łyszkowicach,
Piekarnia Piotr Panak w Łyszkowicach,
Betoniarstwo Sławomir Piotrowski w Czatolinie.
Ciekawym zjawiskiem jest występowanie na targu w Łyszkowicach lokalnego rękodzieła (dziś
już popularne jako „handmade”). Jest to znaczące nawiązanie do historii ziemi łowickiej i lokalnych targowisk.
Targowisko zawsze oferowało produkty wytworzone w okolicach Łowicza. W ostatnich latach obserwujemy
powrót do koniunktury na lokalne rękodzieło. Należy przemyśleć, czy nie upowszechnić mody na produkty
„handmade” wśród osób z terenu gminy i okolic. Na rynku jest coraz większy popyt na wytwarzane na wymiar
meble, okucia do płotów czy nietypowe ozdoby do domu. Dużym zainteresowaniem cieszy się również ręcznie
uszyta odzież oraz zrobiona biżuteria. Wiele osób szuka też ciekawych pamiątek z lokalnymi wzorami oraz
kolorami.
Wzrastające zapotrzebowanie na rękodzieło już od dawna powoduje, że w całej Polsce zwiększa się ilość
osób zajmujących się wytwarzaniem tego typu przedmiotów. Korzystając z doświadczenia
i potencjału ciągłe rozwijającego się rynku, przemyśleć należy rozwój tego typu działalności na terenie gminy.
Jednym z podstawowych wskaźników najlepiej ilustrujących stan lokalnej gospodarki jest poziom
aktywizacji gospodarczej liczony jako ilość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na 10 tys.
mieszkańców. Wyraża on skłonność danej populacji do podejmowania działalności gospodarczej,
jak również zaufanie do sytuacji na rynku.
Poziom aktywizacji gospodarczej na przykładzie gmin wiejskich w powiecie łowickim, stan na 31XII
gminy
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
2006
415,21
394,98
544,51
517,58
323,54
579,98
407,28
519,07
533,57
2007
444,74
422,71
573,10
510,32
338,87
626,60
419,33
528,19
555,46
2008
464,21
430,90
595,47
524,26
366,41
653,44
428,88
555,73
573,95
2009
446,29
420,71
540,37
508,91
376,37
602,80
430,20
533,54
540,59
2010
464,35
459,99
571,92
536,71
408,21
628,16
456,88
577,80
564,60
2011
448,46
477,12
584,44
579,23
435,47
629,39
476,26
2012
480,20
509,60
617,74
607,84
461,36
669,41
487,41
2013
518,68
530,71
609,39
615,78
470,56
683,65
511,30
566,52
577,08
563,43
589,71
590,55
614,61
Poziom aktywizacji gospodarczej w gminie Łyszkowice jest jednym z niższych spośród wszystkich gmin
wiejskich, należących do powiatu łowickiego. Jest to jednak jedyna Gmina, w której z roku na rok
odnotowywano wzrastającą wartość badanej cechy. Również różnica pomiędzy rokiem 2013 a 2006 jest tu
jedną z najwyższych i wynosi 104,02 punktu, wyższe wystąpiły tylko w gminach: Kocierzew Południowy
(147,02) oraz Chąśno (135,73).
Jednak poziom aktywizacji gospodarczej jest tylko jednym ze wskaźników obrazujących aktywność
biznesową populacji. Ważnym wskaźnikiem dodatkowym jest tzw. indeks PEAI (Present Economic Activity
Index – wskaźnik aktualnej aktywności gospodarczej), obliczamy jako procentową zmianę ilości firm na 10 tys.
mieszkańców w ostatnich trzech latach. PEAI powyżej 9% oznacza pomyślną koniunkturę, a powyżej 15%
gwałtowny rozwój. Okres od roku 2004 jest okresem bardzo dużego wzrostu gospodarczego w całym kraju.
W gminach wiejskich wskaźnik PEAI bardzo często jest większy niż 4% a gminach wiejsko – miejskich często
przekracza 9%.
Warto zauważyć, że nie ma prostej korelacji między poziomem aktywizacji gospodarczej
a indeksem PEAI. Należy to interpretować następująco: poziom aktywizacji to skumulowany przez wiele lat
dorobek aktywności lokalnego sektora gospodarczego, natomiast PEAI obrazuje aktualną dynamikę.
Saldo ilości firm w ostatnich 3 latach na analizowanym obszarze dla roku 2013
Strona 40
gminy wiejskie
Bielawy
Chąśno
Domaniewice
Kiernozia
Łowicz
Łyszkowice
Nieborów
Zduny
Saldo ilości firm w ostatnich trzech latach
Ilość nowych firm
Przyrost procentowy PEAI
24
11,70
17
15,37
17
6,55
26
15,27
35
11,91
46
8,83
35
11,91
11
2,21
26
8,86
We wszystkich gminach wiejskich powiatu przyrost procentowy PEAI dla 2013 roku był dodatni. Gminy
Łowicz i Zduny osiągnęły prawie 9%, zaś gminy: Łyszkowice, Kocierzew Południowy i Bielawy przekroczyły
tę wartość, co oznacza pomyślną koniunkturę. W gminach Kiernozia i Chąśno odnotowano wartości wskaźnika
przekraczające próg 15%, co oznacza gwałtowny rozwój tych terenów.
Rolnictwo
Gmina Łyszkowice jest typową wiejską gminą rolniczą. Użytki rolne stanowią ok. 70% ogólnego obszaru
gminy i wynoszą 7460,48 ha. Struktura użytków rolnych w Gminie w 2012 roku przedstawiała się następująco:
grunty orne – 6138,28 ha,
sady – 128,54 ha,
łąki – 794,12 ha,
pastwiska – 399,54 ha.
Ziemia uprawna należy do III, IV, V i VI klasy bonitacyjnej gleb. Według Powszechnego Spisu Rolnego
2010 – wg siedziby gospodarstwa, w Gminie było 880 gospodarstw rolnych, w tym 851 prowadziło działalność
rolniczą.
Wśród
gospodarstw
rolnych
przeważają
te
małe,
tradycyjne
o powierzchni
od 1 do 5 ha. Najczęstszym modelem gospodarstwa jest gospodarstwo o produkcji wielokierunkowej zarówno
produkcji roślinnej i produkcji zwierzęcej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, ziemniaków
kukurydzy roślin pastewnych, natomiast w zwierzęcej – produkcja mleka, trzoda chlewna
i hodowla bydła. Pomimo przewagi produkcji wielokierunkowej następuje specjalizacja gospodarki rolnej, co
sprzyja
obniżce
kosztów
i poprawie
jakości.
Można
je
zaobserwować
szczególnie
w produkcji warzyw pod osłonami, produkcji warzyw w uprawie polowej, uprawy sadownicze.
Strona 41
Fot. Drobny handel na lokalnym targowisku
Mieszkańcy Łyszkowic i okolic od razu pokochali targowisko z jego kolorytem, gwarem, nieprzemijającym
urokiem starego placu targowego. I tak jest do dzisiaj. Tłumy okolicznych mieszkańców kupują tu świeże,
pachnące owoce, warzywa, zioła. W sezonie sadzonki, grzyby. Nie brak tu urokliwych staroci sąsiadujących
z nowiutkimi garnkami, talerzami. W budkach i obwoźnych straganach można kupić ryby, mięso i jaja, a także
specjały
trudno
dostępne
na
co
dzień
nawet
w galeriach handlowych. Na targowisku można zaopatrzyć się właściwie we wszystkie artykuły. Kupić tutaj
również można odzież. Niestety dominują tu głównie produkty azjatyckie. Lokalny przemysł odzieżowy
praktycznie tu nie istnieje. Stał się nieopłacalny ze względu na niskie koszty odzieży importowanej.
Fot. Dzień targowy na rynku w Łyszkowicach
3.4.2. Turystyka
Gmina Łyszkowice nie posiada rozbudowanej oferty turystycznej. Na jej obszarze znajdują się obiekty
zabytkowe oraz miejsca o wysokiej randze historycznej, które warto jednak poznać.
Do obiektów wpisanych do rejestru zabytków zaliczają się:
Budynki dawnego zespołu cukrowni z drugiej połowy XIX wieku: tzw. „Mydlarnia” i „Podkowa” (obecnie
budynki mieszkalne) oraz obora (obecnie budynek magazynowy), położone w Łyszkowicach. Obiekty
wzniesiono w stylu klasycystycznym. Budynek obory założony jest na planie wydłużonego prostokąta,
dwutraktowy, jednokondygnacyjny, z bramą na przestrzał przesuniętą w stosunku do osi
w kierunku wschodnim, kryty dachem pulpitowym. Budynki „Mydlarnia” i „Podkowa” – na rzucie litery „C”,
usytuowane razem w kształcie czworoboku. Oba budynki są podpiwniczone, dwukondygnacyjne, przykryte
dachem dwuspadowym.
Budynek dawnego browaru (obecnie budynek mieszkalny) położony w Łyszkowicach. Jest
to budynek wolnostojący, murowany, otynkowany, zbudowany w 1903 roku w stylu neoklasycystycznym.
Założony jest na planie prostokąta, dwutraktowy, parterowy z mieszkalnym poddaszem, podpiwniczony.
Budynek przykryty jest dachem dwuspadowym z naczółkami.
Miejscem historycznym jest wieś Czatolin, która w czasie II wojny światowej była obszarem pierwszego
zrzutu alianckiego nad okupowaną Polską. Zdarzenie to miało miejsce w nocy z 7 na 8 listopada 1941 roku.
Wówczas na pokładzie angielskiego samolotu "Halifax" znalazło się dwóch cichociemnych - porucznik Jan
Piwnik oraz kapitan Niemir Bidziński. Lot ten zapoczątkował systematyczne zrzuty sprzętu nad okupowanym
krajem. Dla upamiętnienia tego wydarzenia we wsi Czatolin postawiono pomnik, przy którym corocznie
odbywają się uroczystości o charakterze ponadlokalnym.
W miejscowości Bobiecko zlokalizowane jest stanowisko archeologiczne nr 1 wpisane do rejestru zabytków
decyzją nr 784 z dnia 15.01.1988 roku.
Strona 42
Warto również zapoznać się z miejscami pochówków:
Cmentarz przy kościele N.M.P. Królowej Polski, założony w 1927 roku (kościół budowany był w latach
1927 - 1930, a erekcja Parafii w Łyszkowicach miała miejsce w 1928 roku);
Cmentarz ewangelicki w Łyszkowicach, założony w drugiej połowie XIX wieku. W jego obrębie zachował
się nagrobek właścicieli dóbr Łyszkowice Luizy i Johanna Maier (z 1888 roku). Najstarszy nagrobek pochodzi
z 1883 roku Cmentarz w znacznym stopniu uległ dewastacji.
Przez obszar Gminy przebiega szlak rowerowy: "SZABLE I BAGNETY" o łącznej długości 119 km
(w tym 40 km nieutwardzonej nawierzchni). Szlak jest trasą średnio trudną, od nawierzchni brukowej przez
asfalt, drogi gruntowe polne i utwardzone. Oznakowany został kolorem czerwonym, zgodnie
ze standaryzacją PTTK. Przebieg szlaku przedstawia się następująco: położony w południowej części powiatu
łowickiego, obejmuje Łowicz, a także: Nieborów, Bełchów, Łyszkowice, Czatolin, Domaniewice, Guźnię,
Bielawy, Walewice, Sobotę i Bocheń. Miejsca te nawiązują do najważniejszych wydarzeń historycznych
w dziejach regionu i kraju - powstań narodowych oraz obu wojen światowych.#
Źródło: www.powiat.lowicz.pl
Gmina nie posiada bazy turystycznej (noclegowej, gastronomicznej), nie są tu prowadzone gospodarstwa
agroturystyczne. Dzięki walorom krajobrazowym oraz przyrodniczym Gmina szczyci się jednak kompleksami
leśnymi, stawami hodowlanymi, atrakcyjnymi terenami łowieckimi dla myśliwych polujących na kaczki
Strona 43
i bażanty, ale również bliskością Nieborowa – gminy o wielu zabytkach przyciągających rzesze turystów.
Gmina należy do powiatu łowickiego, w którym bardzo silnie zakorzeniona jest tradycja, kultura i obrzędowość.
Dodatkowe korzyści Gmina może zyskać z zagospodarowania turystycznego funkcjonującego
tu zalewu. Konieczna jest odpowiednia promocja gminy, powiązana z promocją powiatu i województwa.
3.5. Analiza SWOT
SPOŁECZEŃSTWO, SYTUACJA SPOŁECZNA
MOCNE STRONY
Bliskie położenie względem Łowicza i Łodzi, dające możliwość m.in. dalszego kształcenia się;
Dobre połączenia komunikacyjne dzięki przebiegającej przez Gminę autostradzie oraz drodze wojewódzkiej,
zwiększające atrakcyjność inwestycyjną Gminy;
Wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym;
Utrzymująca się przewaga liczby osób w wieku przedprodukcyjnym nad liczbą osób w wieku poprodukcyjnym
(jednak z tendencja malejącą);
Aktywna postawa mieszkańców, nastawienie i gotowość do zmian;
Coraz
wyższa
świadomość
społeczna
o wadze
podnoszenia
kwalifikacji
zawodowych
i wykształcenia, coraz większe ambicje młodych ludzi;
Rozwój społeczeństwa obywatelskiego;
Utrudniony dostęp do narkotyków;
Niski poziom przestępczości;
Znaczny odsetek osób korzystających z pomocy społecznej, w tym długotrwale.
SŁABE STRONY
Stopniowo zmniejszająca się liczba mieszkańców Gminy (ujemny przyrost naturalny, często ujemne roczne
wartości salda migracji wewnętrznych);
Odpływ w szczególności ludzi młodych, lepiej wykształconych w poszukiwaniu pracy oraz lepszych warunków
życia;
Stosunkowo wysoki poziom bezrobocia mieszkańców, znaczny odsetek zarejestrowanych osób młodych;
Stosunkowo niski poziom wykształcenia mieszkańców, niskie kwalifikacje i brak doświadczenia,
co znajduje odzwierciedlenie w braku pracy;
Niski odsetek osób z wykształceniem wyższym;
Niedostateczna liczba atrakcyjnych miejsc rekreacji i spędzania wolnego czasu dla dzieci
i młodzieży;
Bariery architektoniczne i społeczne uniemożliwiające osobom niepełnosprawnym codzienne funkcjonowanie.
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
MOCNE STRONY
Interesujący krajobraz Gminy;
Występowanie rzek, stawów rybnych i terenów łowieckich;
Występowanie obszarów leśnych, w tym rezerwatów przyrody, pomników przyrody oraz użytku
ekologicznego;
Warunki klimatyczne określane jako względnie korzystne w zakresie potrzeb gospodarczych;
Usuwanie azbestu z obszaru Gminy;
Urodzajne gleby w środkowej oraz południowo- zachodniej części gminy;
Występowanie złóż kruszyw naturalnych.
SŁABE STRONY
Niedostateczne wykorzystanie bogactwa zasobów krajobrazowych gminy i walorów przyrodniczych;
Trasy szybkiego ruchu powodują zanieczyszczenie powietrza, co ma wpływ na jakość życia mieszkańców
Gminy;
W przeważającej części występujące tu gleby są średniej jakości;
Lokalne zanieczyszczenia płytkich wód gruntowych;
Niewystarczająco rozwinięta sieć kanalizacyjna, czego efektem mogą być zanieczyszczenia gleb.
TURYSTYKA, SPORT, REKREACJA
MOCNE STRONY
Występowanie obiektów zabytkowych podlegających ochronie;
Działalność Gminnego Ośrodka Kultury, Biblioteki Gminnej oraz Gminnego Klubu Sportowego;
Aktywnie działający zespół orkiestry dętej;
Organizowanie licznych corocznych imprez;
Warunki przyrodnicze sprzyjające uprawianiu sportu i rekreacji;
Działalność OSP;
Funkcjonowanie stadionu;
Strona 44
Wolne tereny rekreacyjne do zagospodarowania, w tym tereny wokół zalewu;
Przebieganie przez Gminę szlaku rowerowego.
SŁABE STRONY
Niedostateczna liczba atrakcyjnych miejsc rekreacji i spędzania
i młodzieży, ale również osób starszych (np. świetlice środowiskowe);
Brak ścieżek rowerowych;
Niewiele walorów kulturowych;
Mało zabytków;
Budynki zabytkowe wymagające ochrony;
Brak infrastruktury turystycznej oraz oferty turystycznej;
Brak strony internetowej promującej Gminę.
wolnego
czasu
dla
dzieci
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I ROLNICTWO
MOCNE STRONY
Stopniowy wzrost liczby podmiotów gospodarczych;
Dobre warunki do prowadzenia specjalistycznej produkcji rolniczej oraz jej stopniowy rozwój;
Duża liczba gospodarstw rolnych;
Dużo użytków rolnych;
Występowanie terenów inwestycyjnych oraz zainteresowanie nimi inwestorów.
SŁABE STRONY
Występowanie gleb słabych;
Spadek opłacalności produkcji rolnej;
Stosunkowo wysoki poziom bezrobocia, niechęć mieszkańców do podjęcia pracy, brak kwalifikacji
i doświadczenia;
Niewystarczająco rozwinięty sektor usług (w tym w obszarze turystyki);
Przewaga małych gospodarstw rolnych;
Niska opłacalność produkcji;
Brak alternatyw w aktywizacji zawodowej ludności wiejskiej poza rolnictwem;
Mała liczba inwestorów;
Mała ilość firm innowacyjnych;
Niski poziom aktywizacji gospodarczej;
Istniejące
tereny
inwestycyjne
nie są
uzbrojone
w odpowiednią
infrastrukturę,
a zatem
ich konkurencyjność jest bardzo niska.
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
MOCNE STRONY
Sieć dróg rozbudowana jest w sposób zadawalający, stan techniczny dróg określany jest jako dobry;
Przebiegająca przez Gminę autostrada A2 oraz droga wojewódzka nr 704 komunikujące Gminę z większymi
ośrodkami miejskimi;
Znaczny udział dróg gminnych posiadających twardą nawierzchnię;
Dostęp do linii kolejowej wraz ze stacją kolejową na terenie Gminy;
Dobrze rozbudowana sieć energetyczna;
Dobrze rozwinięta i sprawna sieć wodociągowa;
Zadbane „centrum” miejscowości Łyszkowice;
Rozwinięta sieć telekomunikacyjna.
SŁABE STRONY
Brak dostępu do gazu z sieci;
Brak alternatywnych źródeł energii w stosunku do węgla i elektryczności;
Niski stopień rozwinięcia sieci kanalizacyjnej;
Na obszarze Gminy nie występują przydomowe oczyszczalnie ścieków;
Niewykorzystywanie odnawialnych źródeł energii dla produkcji energii cieplnej i elektrycznej.
EDUKACJA I SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE
MOCNE STRONY
Strona 45
Wysoko wykwalifikowana kadra pedagogiczna;
Sprawnie zorganizowany dowóz uczniów do szkół;
Coraz większy odsetek dzieci uczęszcza do przedszkola
przy szkołach podstawowych;
Zmniejszanie się liczby uczniów w szkołach podstawowych
dla Gminy, to paradoksalnie daje możliwość lepszego rozwoju uczniów;
Funkcjonowanie kółek zainteresowań w szkołach;
Dokształcanie się osób dorosłych z obszaru Gminy.
oraz
oddziałów
i gimnazjum,
choć
przedszkolnych
niekorzystne
SŁABE STRONY
Stosunkowo niski poziom wykształcenia społeczeństwa;
Niewystarczająco zorganizowany wypoczynek dzieci i młodzieży na terenie gminy;
Brak środków finansowych na zajęcia pozalekcyjne;
Małe zaangażowanie rodziców we wspieraniu procesu edukacyjnego szkół;
Brak bazy rekreacyjnej;
Brak świetlic środowiskowych;
Internet jest ogólnie dostępny tylko w GOK w Łyszkowicach oraz w Bibliotece w Łyszkowicach (dzieci mają
dostęp do niego w szkole);
Niska aktywność OSP w zakresie kultury;
Mała liczba bibliotek.
POMOC SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA
MOCNE STRONY
Dobrze przygotowana kadra do pracy z osobami uzależnionymi;
Działalność komisji rozwiązywania Problemów Alkoholowych: kontrole sklepów, rozpatrywanie wniosków
i kierowanie na leczenie, sprawozdania z działalności komisji;
Działająca grupa AA;
Realizacja projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, POKL.
SŁABE STRONY
Stosunkowo wysoki poziom bezrobocia mieszkańców;
Długotrwałe uzależnienie rodzin od pomocy społecznej;
Brak chęci do zmiany swojej trudnej sytuacji przez podopiecznych pomocy społecznej;
Mentalność społeczna, brak zainteresowania społecznego problematyką uzależnień;
Niewystarczająca
ilość
czasu
poświęcona
spotkaniom
dotyczącym
zagrożeń
związanych
z piciem alkoholu i spożywaniem narkotyków, brak kampanii informacyjnych;
Zły wzór płynący od rodziny;
Problem ubóstwa, alkoholizmu, długotrwałych chorób mieszkańców;
Niekorzystna sytuacja osób niepełnosprawnych;
Utrudniony dostęp do specjalistycznej opieki medycznej oraz do placówek rehabilitacyjnych;
Rozwój wśród dzieci i młodzieży otyłości, cukrzycy, zniekształceń kręgosłupa oraz chorób oczu, na które
wpływ może mieć ograniczona aktywność ruchowa.
SZANSE
Dalsza rozbudowa sieci dróg: autostrad, dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych;
Aktywność inwestorów zewnętrznych;
Utrzymujący się w Polsce wzrost gospodarczy;
Wykorzystanie funduszy strukturalnych z Unii Europejskiej;
Łatwiejszy dostęp do kredytów na rozwój działalności gospodarczej;
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i budowa sieci gazowej;
Modernizacja istniejących i budowa nowych dróg;
Promocja Gminy, przygotowanie oferty inwestycyjnej, wykorzystanie walorów przyrodniczych dla rozwoju
funkcji turystycznej;
Rozwój działalności agroturystycznej;
Bliskość strategicznych ośrodków miejskich - Łodzi i Łowicza;
Pozyskiwanie środków na prowadzenie zajęć pozalekcyjnych;
Przekazywanie kolejnym pokoleniom wartości dziedzictwa kulturowego, a także kształtowanie świadomości
ekologicznej;
Dostosowanie obiektów użyteczności publicznej dla poruszania się osób niepełnosprawnych;
Tworzenie miejsc pracy poza sektorem rolnictwa, przy równoczesnym kształceniu osób odchodzących z tego
sektora;
Zwiększenie pomocy – nie tylko finansowej – dla osób ubogich i niepełnosprawnych.
Strona 46
ZAGROŻENIA
Wzrost bezrobocia, niedostosowanie kwalifikacji osób starających się o pracę do potrzeb pracodawców;
Spadek szybkiego tempa wzrostu gospodarczego;
Brak kapitału skłonnego do inwestowania na terenach wiejskich;
Słaby rozwój małych i średnich firm spowodowany dużymi kosztami pracy – podatki, ZUS;
Brak środków finansowych na rozwój przedsiębiorstw;
Skomplikowane procedury i wysokie wymagania instytucji pomocowych udzielających wsparcia finansowego;
Duża konkurencja pomiędzy gminami w zakresie pozyskiwania środków z funduszy UE;
Niska opłacalność produkcji rolnej;
Rozpowszechniony handel produktami przez sieć Internet oraz duża dostępność produktów
o niskiej jakości i cenie np. z Chin, na czym mogą tracić lokalni przedsiębiorcy;
Brak działalności związanej z opieką nad osobami starszymi, związanej przede wszystkim
z wykształceniem umiejętności odnalezienia się w społeczeństwie, aktywizacji.
3.6. Identyfikacja najważniejszych problemów występujących na danym obszarze
Rozwój danego obszaru jest procesem złożonym, przebiegającym na wielu, wzajemnie przenikających się
płaszczyznach. Jeżeli płaszczyzny te uzupełniają się i tworzą harmonijną całość, rozwój przebiega sprawnie,
czyniąc region konkurencyjnym; jeśli natomiast elementy te nie współgrają ze sobą, tworzy się chaos, a obszar
traci na wartości.
Rozwój regionalny może być rozumiany jako „systematyczna poprawa konkurencyjności podmiotów
gospodarczych i poziomu życia mieszkańców oraz wzrost potencjału gospodarczego regionów, przyczyniający
się do rozwoju społeczno- gospodarczego kraju”#, definiowany jest on również jako „trwały wzrost poziomu
życia mieszkańców i potencjału gospodarczego w skali określonej jednostki terytorialnej”#. Definicje te można
przenieść na rozwój lokalny, czyli na poziom gminy.
Rozwój danego obszaru determinuje szereg czynników decydujących o jego atrakcyjności,
w tym atrakcyjności inwestycyjnej. Do czynników tych (na poziomie lokalnym) zaliczane są
m.in. te wymienione w tabeli poniżej#. Podkreślono najbardziej problematyczne obszary, występujące na
obszarze gminy Łyszkowice, na które Samorząd ma wpływ i przy sprzyjających warunkach może podjąć
działania zmierzające ku poprawie sytuacji.
Położenie
Czynniki ekonomiczne
Demograficzne
Kapitał ludzki
Kapitał społeczny
Innowacyjność
Jakość otoczenia
(środowiska)
i rozwój turystyki
Kulturowe
Otoczenie biznesu
Infrastruktura
techniczna
Infrastruktura społeczna
w pobliżu międzynarodowych szlaków komunikacyjnych;
dobra dostępność komunikacyjna;
struktura sektorowa gospodarki;
udział działalności usługowej w strukturze przedsiębiorstw;
rozwój przedsiębiorczości;
sytuacja na rynku pracy;
struktura wg wieku i płci;
przyrost liczby ludności;
wykwalifikowana i wykształcona siła robocza;
skłonność do kształcenia ustawicznego;
wiedza i umiejętności ludzi;
skłonność ludności do zrzeszania się w różnego typu organizacjach;
poczucie więzi i tożsamości regionalnej oraz lokalnej;
obecność instytucji B&R, jednostek szkolnictwa wyższego;
zdolność do wytwarzania i absorpcji innowacji;
zróżnicowanie krajobrazu;
dobra jakość powietrza, wód, gleby;
bogactwo lasów, obecność miejsc przyrody chronionej;
obecność infrastruktury turystycznej o wysokim standardzie i jej wykorzystanie;
kultywowanie tradycji, zwyczajów, wierzeń;
obecność instytucji otoczenia biznesu;
rozbudowa i dywersyfikacja sieci transportu (transport multimodalny: autostrady, koleje, rzeki,
lotniska) i telekomunikacji;
zainwestowanie w infrastrukturę „środowiskową” (wodociągi, kanalizacja, oczyszczalnie
ścieków z uzdatnianiem wody);
sprawny system edukacji, sprawna sieć usługowa z zakresu ochrony zdrowia;
Niezmiernie istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi gminy Łyszkowice jest jej bliskie położenie
względem Łowicza oraz Łodzi oraz dostępność komunikacyjna. Jak zaznaczono w analizie, przez Gminę
przebiega autostrada A2, zaś na jej obszarze zlokalizowany jest węzeł „Łowicz” umożliwiający bezpośrednie
Strona 47
połączenie komunikacyjne z tym obszarem. Jest to obecnie jeden z podstawowych atutów Gminy, dający jej
przewagę konkurencyjną nad innymi regionami. Dostępność komunikacyjna, szybkie i wysokiej jakości
połączenia drogowe są jednym z kluczowych czynników determinujących atrakcyjność inwestycyjną obszaru.
Niestety sam fakt dobrej dostępności terenów nie gwarantuje uzyskania przewagi, obszar musi być wyposażony
w odpowiednią infrastrukturę techniczną. Brak uzbrojenia terenów inwestycyjnych w wodociągi i kanalizację
znacznie ogranicza zainteresowanie nimi potencjalnych inwestorów. Niezbędne staje się zatem poczynienie
działań,
które
sprawią,
iż
ziemia
na obszarze Łyszkowic stanie się obszarem atrakcyjnym dla zlokalizowania na nim nowych przedsiębiorstw.
Funkcjonujące na obszarze Gminy firmy w większości nie są innowacyjne, nie generują też dużej liczby
miejsc pracy. Pojawienie się w Gminie nowego inwestora/ inwestorów daje szanse długotrwałego rozwoju
jednostki, ale również podwyższenia standardu życia mieszkańców. Nowe inwestycje niosą za sobą pojawienie
się nowych miejsc pracy dla mieszkańców. Dla części z nich może to oznaczać podjęcie zatrudnienia po długim
okresie bycia bezrobotnym, dla młodzieży może się zaś stać okazją podjęcia pierwszej pracy, odbycia stażu czy
praktyk.
Jest
to
szansa
na zahamowanie odpływu młodych, wykształconych osób z gminy Łyszkowice, które migrują
w poszukiwaniu pracy lub bardziej atrakcyjnych warunków zatrudnienia, ale również możliwości
wykorzystania zdobytej dotychczas wiedzy. Należy mieć na uwadze, że coraz częściej
dla pracodawców nie liczy się „tania siła robocza”, ale osoby posiadające wykształcenie, wiedzę
i umiejętności. Problemem w Gminie jest poziom wykształcenia mieszkańców. Odsetek osób posiadających
wykształcenie wyższe jest niski, nie oznacza to jednak, że tylko wykształcenie wyższe daje lepsze możliwości
rozwoju. Coraz ważniejsze staje się wykształcenie techniczne, ukierunkowanie ku danej specjalizacji. Coraz
więcej mieszkańców dostrzega konieczność kształcenia się oraz płynących z tego korzyści. Mieszkańcy Gminy
nie mają niestety dostępu do uczelni wyższej na jej obszarze, ale dobrym rozwiązaniem byłoby organizowanie
szkoleń i warsztatów podnoszących umiejętności, przygotowujących do pracy np. w nowo otwieranych
przedsiębiorstwach. Dobre wzorce powinny być przekazywane dzieciom od najmłodszych lat, stąd tak istotne
jest rozpowszechnienie edukacji przedszkolnej, ale również organizowanie ciekawych zajęć pozalekcyjnych
w szkołach podstawowych i gimnazjum. Zajęcia te miałyby charakter ogólnodostępny, a zatem mogłyby na
nie uczęszczać również dzieci z rodzin biedniejszych oraz tych, w których opiekunowie nie przywiązują wagi
do wykształcenia – w ten sposób zahamowane zostałoby zjawisko dziedziczenia negatywnych wzorców
i biernych postaw społecznych.
Problemem z jakim zmagają się mieszkańcy Gminy jest również utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów
oraz zabiegów rehabilitacyjnych. Jest to szczególne utrudnienie dla osób długotrwale chorych oraz
niepełnosprawnych. Dla niektórych osób przejazd do lekarza np. do Łowicza stanowi wyzwanie. Osoby chore
nie zawsze decydują się na podjęcie rehabilitacji czy konsultacje u lekarzy specjalisty właśnie ze względu na
konieczność
przemieszczenia
się
do
innego
miasta.
Wiąże
się
to m.in. z pogorszeniem stanu zdrowia, niemożliwością kontynuowania wykonywanej dotychczas pracy,
rezygnacją z podejmowanych aktywności życiowych, czasami odsunięcie od kręgu znajomych
i rodziny. Jest to bardzo niekorzystne zjawisko, nie dające pozytywnego obrazu Gminy jako miejsca
zamieszkania.
Problemy społeczne Gminy dotykają również takich stref jak ubóstwo, uzależnienia czy bezrobocie, które jak wspomniano w analizie – przeplatają się i łączą ze sobą. Osoby pozostające bez pracy
– w szczególności mężczyźni, którzy trudniej radzą sobie z tym problemem – często sięgają
po alkohol, zaburzony zostaje ich codzienny rytm życia, nasilają się konflikty rodzinne. Co gorsza, cierpią
również dzieci, które w przypadku braku zainteresowania opiekunów mogą trafić na margines społeczny. Nie
jest to jednak wynikiem ich złej woli, a brakiem możliwości porozmawiania o problemie, brakiem akceptacji
i zainteresowania opiekunów oraz zachwianiem dotychczasowych funkcji rodziny.
Gmina Łyszkowice nie funkcjonuje również poza jej obrębem jako miejsce atrakcyjne
dla potencjalnego turysty. Pomimo występujących tu walorów przyrodniczych, pięknych lasów, rzek
i zabytków (choć niewielu), a także sąsiedztwa popularnej gminy Nieborów, nie przyciąga osób
odwiedzających. Brakuje tu bazy turystycznej, atrakcyjnych lokali gastronomicznych, bazy noclegowej, w tym
gospodarstw agroturystycznych, ciekawych miejsc spotkań i rozrywki, ale również rekreacji, gdzie byłoby
można spędzić czas wolny aktywnie. Brak takich miejsc jest również dotkliwy dla samych mieszkańców
Gminy,
w szczególności
dzieci
i młodzieży,
które
napotykają
na
ograniczenia
i niedogodności w rozwijaniu własnych zainteresowań związanych np. ze sportem.
Strona 48
Przebiegająca przez Gminę autostrada odciążyła i zmniejszyła ruch na drodze krajowej nr 14, położonej
w bliskim sąsiedztwie Gminy, zwiększając go jednak na obszarze samej gminy Łyszkowice. Choć autostrada
jest ciągiem drogowym bezkolizyjnym, na którym ruch pojazdów przebiega płynnie, to jednak generuje on
zwiększony
poziom
zanieczyszczeń
do
atmosfery.
Ruch
na
drogach
wzrasta,
a zatem wzrasta również zagrożenie pyłem całkowitym emitowanym przez pojazdy. Pyły te pochodzą z procesu
spalania paliwa, ale również ze ścierania opon i hamulców, a także ścierania powierzchni dróg. Ryzyko
związane
z odczuciem
szkodliwego
wpływu
zanieczyszczenia
powietrza
maleje
wraz
ze zwiększeniem odległości od kluczowych ciągów drogowych. Pyły emitowane przez ruch pojazdów na
autostradzie pochodzą głównie ze ścierania opon i powierzchni dróg. Szkodliwe cząstki mogą docierać do
górnych dróg oddechowych i płuc, a w przypadku pyłów najmniejszych, mogą również przenikać do krwi.
Rezultatem
przedostania
się
pyłów
do
dróg
oddechowych
i płuc
może
być
np. kaszel czy trudności z oddychaniem. Pyły mogą być również przyczyną większej podatności
na zagrożenia infekcjami układu oddechowego oraz występowania zaostrzeń objawów chorób alergicznych np.
astmy, kataru siennego i zapalenia spojówek. Pyły przenikające do krwi mogą mieć zaś wpływ na przebieg
chorób serca, mogą również zwiększać ryzyko zachorowania na chorobę nowotworową, w szczególności płuc.
Intensywność występujących objawów uzależniona jest w dużym stopniu od: stężenia pyłu w powietrzu, czasu
ekspozycji, dodatkowego narażenia na czynniki pochodzenia środowiskowego oraz od indywidualnych
skłonności.# Ponieważ władza samorządowa nie ma znacznego wpływu na poziom pyłów płynących znad
autostrady, w trosce o zdrowie mieszkańców należy zmniejszyć poziom emisji niskiej płynącej ze
zlokalizowanych tu gospodarstw domowych, używających starych pieców lub nieefektywnych instalacji do
ogrzewania domów, podgrzewania ciepłej wody użytkowej, ale również przygotowywania posiłków.
Rozwiązaniem są m.in. działania termomodernizacyjne oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, takich
jak np. słońce czy wiatr poprzez montowanie urządzeń wykorzystujących ich energię (kolektory słoneczne,
ogniwa fotowoltaiczne czy elektrownie wiatrowe).
4. Cele ogólne i szczegółowe rozwoju danego obszaru
Poniżej wskazano cel główny Strategii, cztery cele strategiczne oraz służące ich realizacji cele szczegółowe.
CEL GŁÓWNY
stworzenie optymalnych warunków zamieszkania oraz zrównoważony, dynamiczny rozwój gminy
Łyszkowice, przy wykorzystaniu istniejącego potencjału gospodarczego i ludzkiego,
z zachowaniem ładu przestrzennego oraz środowiska przyrodniczego
Cel strategiczny I: Rozwój przedsiębiorczości wśród mieszkańców, pozyskanie inwestorów
zewnętrznych oraz wsparcie sektora rolniczego realizowany będzie poprzez:
a) Uzbrojenie terenów inwestycyjnych w infrastrukturę wodociągową oraz kanalizacyjną;
b) Stworzenie oferty inwestycyjnej terenów Gminy;
c) Promowanie i kształtowanie postaw przedsiębiorczych;
d) Dywersyfikację działalności gospodarczej opartej na rolnictwie;
e) Promowanie działalności gospodarstw agroturystycznych, rolnictwa ekologicznego.
Gmina będzie dążyć do rozwoju postaw przedsiębiorczych wśród mieszkańców, będzie również starać się
o pozyskanie nowych, zewnętrznych inwestorów. Niewątpliwą przewagą gminy Łyszkowice jest
przebieganie przez jej obszar autostrady A2 wraz z węzłem „Łowicz”, zlokalizowanym na terytorium
jednostki. Znakomite położenie geostrategiczne powinno zostać wykorzystane na rzecz powstawania tu
nowych przedsiębiorstw. Nowe firmy to nowe miejsca pracy, które z pewnością przyczyniłyby się
do zmniejszenia poziomu bezrobocia w Gminie, to również szansa dla młodych wykształconych osób na
zdobycie pracy zgodnej z ich kwalifikacjami. Rozwój gospodarczy bezpośrednio wpływa na rozwój
społeczny i lepsze warunki życia mieszkańców. Aby obszary inwestycyjne stały się atrakcyjne
w oczach potencjalnych inwestorów muszą zostać uzbrojone w odpowiednią infrastrukturę techniczną,
w szczególności wodociągową i kanalizacyjną, które ułatwią budowę i funkcjonowanie przyszłych
przedsiębiorstw, biur, magazynów, czy hal produkcyjnych.
Dla łatwiejszej obsługi inwestorów, ale również większej przejrzystości oraz w celu przyciągnięcia
nowego kapitału, powinna funkcjonować w Gminie oferta inwestycyjna tych terenów, dzięki czemu
zainteresowanie nimi może się zwiększyć.
Strona 49
W celu rozwoju Gminy konieczne staje się również wspieranie mieszkańców w dywersyfikacji
działalności gospodarczej, unowocześnianiu gospodarstw, wprowadzaniu rozwiązań innowacyjnych, ale
również przekonywanie do zrzeszania się, dzielenia pomysłami i problemami. W ostatnich czasach coraz
bardziej zyskują na znaczeniu produkty pochodzące z upraw ekologicznych, jest to także szansa dla rolników
z gminy Łyszkowice.
Pomoc musi być również udzielana osobom odchodzącym od rolnictwa, muszą one mieć możliwość
przekwalifikowania się i podjęcia pracy w innym zawodzie.
Ważnym elementem dla rozwoju przedsiębiorczości jest tworzenie podstawowej infrastruktury technicznej
w postaci sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej. W miarę możliwości taka infrastruktura będzie
tworzona.
Promowane będą postawy przedsiębiorcze, kształcenie się, podnoszenie kwalifikacji, specjalizacja
w danej dziedzinie. Gminie potrzebni są fachowcy, osoby pomysłowe, ale i zaradne, które będą potrafiły
wdrażać dane działania, kreatywne by wiedzieć, gdzie szukać wsparcia i w jaki sposób
z niego skorzystać.
Również osoby prowadzące już działalność gospodarczą będą mogły liczyć na wsparcie w postaci szkoleń
czy doradztwa.
Cel strategiczny II: Polepszenie standardu życia mieszkańców Gminy realizowany będzie poprzez:
a) Ochronę zdrowia mieszkańców;
b) Promowanie kształcenia, w tym również kształcenia ustawicznego;
c) Utrzymywanie wysokiego poziomu nauczania;
d) Wsparcie tworzenia dodatkowych zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży;
e) Promowanie aktywnego spędzania czasu wolnego;
f) Tworzenie miejsc rekreacji i wypoczynku.
Wszelkie działania podejmowane przez władzę samorządową służące rozwojowi Gminy, służą tak
naprawdę podniesieniu warunków życia, pracy i rozwoju jej mieszkańców. Inwestycje w infrastrukturę
techniczną takie jak m.in.: rozbudowa/ naprawa dróg, budowa sieci wodociągowej, kanalizacyjnej,
termomodernizacje budynków mają sprawić, aby mieszkańcom żyło się lepiej na danym obszarze,
aby podróż do pracy czy szkoły była mniej uciążliwa, aby wykonywanie codziennych czynności było
łatwiejsze.
Podniesienie standardu życia miejscowej ludności będzie również realizowane poprzez działania
skierowane bezpośrednio ku infrastrukturze społecznej oraz świadczeniom i usługom o charakterze
społecznym. Jako jeden z priorytetów, Gmina stawia sobie ochronę zdrowia mieszkańców poprzez
podniesienie jakości oraz powiększenie wachlarza świadczonych usług. Mieszkańcy gminy Łyszkowice mają
utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów oraz świadczeń rehabilitacyjnych. Konieczna jest zmiana w tym
zakresie
i poczynienie
działań,
które
ułatwią
i przyspieszą
wizytę
u lekarza, ale również umożliwią szybszą rehabilitację osób chorych, wymagających wdrożenia ćwiczeń
i zabiegów, które ułatwią powrót do zdrowia. Zdrowie mieszkańców gminy Łyszkowice jest niezwykle
ważne zarówno dla każdej z tych osób, jak i dla Gminy ogółem. Osoba zdrowa, która może pracować
zupełnie inaczej postrzega świat, ma inne cele i wymagania, łatwiej jest jej również żyć, mając świadomość,
że nie jest ciężarem dla innych i potrafi zdobyć środki na zaspokojenie codziennych potrzeb.
Standard życia danej osoby w przeważającej mierze jest uzależniony od jej własnych ambicji,
umiejętności, ale również od tego jak była wychowana, wg. jakich zasad i priorytetów. Dlatego
tak ważna jest edukacja na wysokim poziomie już dzieci w wieku przedszkolnym, następnie w szkole
podstawowej, gimnazjum i szkołach wyższych. Konieczne jest rozwijanie zainteresowań dzieci, zarówno
tych naukowych i sportowych. Już od najmłodszych lat dzieci powinny być aktywne ruchowo, uprawiać
sport.
Wpływa
to
korzystnie
na
organizm,
któremu
dla
prawidłowego
wzrostu
i funkcjonowania niezbędna jest codzienna dawka ruchu; dodatkową korzyścią jest natomiast
zagospodarowanie dziecku czasu wolnego, co zmniejsza ryzyko m.in. sięgania po używki. Czynny udział
w zajęciach sportowych pozwala również na wypracowanie nawyku dążenia do celu, pracy
w grupie oraz umiejętności zarządzania czasem.
Strona 50
Pożądane jest stworzenie w Gminie miejsc, w których wszyscy mieszkańcy, ale również osoby będące tu
przejazdem, mogłyby zrelaksować się na świeżym powietrzu.
Szczególną opieką Gminy zostaną objęte osoby z grup marginalizowanych, potrzebujące opieki
społecznej. Dla osób bezrobotnych organizowane będą kursy dokształcające i specjalne poradnictwo
zawodowe. Każda inwestycja Gminy prowadzić będzie również do wyrównania szans dla osób
niepełnosprawnych.
Cel strategiczny III: Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz kształtowanie ładu
przestrzennego realizowany będzie poprzez:
a) Poprawę jakości powietrza atmosferycznego;
b) Poprawę efektywności energetycznej budynków publicznych i prywatnych;
c) Dbanie o ład przestrzenny poszczególnych miejscowości;
d) Budowę infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej;
e) Wspieranie edukacji ekologicznej i promocję postaw proekologicznych wśród mieszkańców Gminy.
Priorytetem Strategii w zakresie celu III jest szeroko pojęta ochrona środowiska przyrodniczego Gminy.
Planuje
się
podejmowanie
działań
służących
zmniejszeniu
zanieczyszczenia
powietrza,
w szczególności zaś emisji niskiej, której źródłem są tradycyjne formy ogrzewania domów, a paliwem
dominującym jest węgiel. Niestety spalaniu ulega również część odpadów generowanych na co dzień przez
gospodarstwa domowe, co jest szczególnie szkodliwe dla zdrowia mieszkańców. Dlatego
też Gmina planuje wdrażać rozwiązania wykorzystujące odnawialne źródła energii, takie jak słońce czy wiatr.
Niezbędna staje się również termomodernizacja poszczególnych budynków, która znacznie obniża
generowane starty ciepła. Działaniami powinny zostać objęte również budynki użyteczności publicznej.
Pozwoli to na zmniejszenie kosztów ich utrzymania, wdrożenie instalacji opartych o OZE pozwoli zaś na
stopniowe uzyskiwanie niezależności energetycznej. Realizowany program ochrony powietrza ma
doprowadzić do spadku substancji niebezpiecznych uwalnianych do powietrza oraz pośrednio prowadzić do
spadku ilości zachorowań (w szczególności na choroby układu oddechowego i alergii).
Niezmiernie ważnym aspektem ochrony środowiska przyrodniczego jest również rozwój infrastruktury,
w szczególności zaś systemu kanalizacji. Budowa sieci prowadzi do polepszenia stanu sanitarnego wód
powierzchniowych, ponieważ obniża się ryzyko odprowadzania nieoczyszczonych ścieków
do rzek, gleby oraz wycieku nieczystości z szamb. W miarę możliwości – tam gdzie budowa sieci
kanalizacyjnej jest nieopłacalna – powinny powstawać przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Ochrona środowiska przyrodniczego jest obecnie jednym z najważniejszych priorytetów polityki
wdrażanej przez Unię Europejską. Mieszkańcy Gminy powinni mieć świadomość, że oni sami
w największym stopniu mają wpływ na to, w jakim otoczeniu żyją oraz w jakich warunkach będą żyć ich
dzieci i wnuki. Konieczne jest wdrażanie zasady zrównoważonego rozwoju, a o ochronie środowiska
powinny być uczone dzieci już w wieku przedszkolnym, tak aby od najmłodszych lat nabierały prawidłowych
nawyków, np. sortowania odpadów, wyrzucania ich do kosza, oszczędności wody czy prądu. Edukacja
ekologiczna powinna być również prowadzona wśród osób dorosłych, które często nie zdają sobie sprawy
z tego, jak zgubny wpływ mają na środowisko ich nieprzemyślane działania. Konieczne jest prowadzenie
kampanii informacyjnych oraz np. konkursów, które będą docierać do wszystkich mieszkańców Gminy. Przy
okazji akcji dotyczących ochrony środowiska można również rozpowszechniać informacje o zachowaniu
porządku i czystości np. w ogrodach przydomowych i obejściach, co z pewnością wpłynie na lepszy
wizerunek Gminy, a i mieszkańcom będzie się żyć przyjemniej.
Cel strategiczny IV: Odnowa i rozwój miejscowości wiejskich realizowany będzie poprzez:
a) Wzmacnianie więzi społecznych;
b) Odnowę lokalnych tradycji i kultury;
c) Włączanie w proces odnowy wsi dzieci i młodzieży;
d) Wykorzystywanie lokalnych odmienności i tradycji w celu promocji Gminy;
e) Aktywne uczestnictwo mieszkańców w życiu społecznym oraz podejmowaniu decyzji dotyczących rozwoju ich
rodzinnych miejscowości.
Strona 51
Cel IV ma szczególne znaczenie dla rozwoju mieszkańców Gminy, wzmacniania i tworzenia więzi
międzyludzkich, ale również kształtowania poczucia przynależności do Gminy. Mieszkańcy gminy
Łyszkowice powinni brać udział w procesach decyzyjnych, mieć wpływ na rozwój miejscowości,
w której mieszkają. Pomysły i kreatywność mieszkańców ma być wspierana i wykorzystywana w celu
realizacji celów Strategii. To właśnie miejscowa społeczność wie najlepiej, jakie są największe potrzeby
w zakresie podwyższenia standardów życia. Często również mieszkańcy mają pomysły
jak zaradzić pewnym problemom, nie mają jednak okazji by podzielić się swoimi uwagami z innymi
lub po prostu nie chcą angażować się w procesy rozwojowe, wiążąc to z koniecznością poświęcenia własnego
czasu. Mieszkańcy muszą zdać sobie sprawę, że to oni tworzą lokalną społeczność i mają wpływ na to, jakie
zmiany zachodzą w Gminie, a jakie powinny zajść. W procesy rozwojowe powinny być włączane dzieci
i młodzież,
które
mając
świadomość
tworzenia,
będą
również
bardziej
dbać
o wyniki swoich prac.
Każda wieś w Gminie ma być miejscem przyjaznym i dobrym do życia.
Mieszkańcy Gminy powinni pielęgnować tradycje, obrzędy i brać czynny udział oraz organizować
imprezy o charakterze kulturalnym. Starsi mieszkańcy muszą przekazać tradycje i zwyczaje najmłodszym
mieszkańcom
Gminy.
To,
co
wyróżnia
Gminę,
powinno
być
eksponowane
i wykorzystywane do jej promocji.
Promowane będą inicjatywy oddolne. Gmina kreować będzie powstawanie i działalność małych
organizacji w miejscowościach, które mogą korzystać ze środków zewnętrznych i wspierać małe
społeczności. W ten sposób aktywnie może działać Koło Gospodyń Wiejskich, urządzając np. pokaz swoich
dań, również dzieci w szkołach mogą skorzystać z funduszy UE, uczestnicząc w ciekawych zajęciach
pozalekcyjnych.
5. Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na danym obszarze
Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na danym obszarze wymieniono w podrozdziałach poniżej. Opis
zadań znajduje się w rozdziale 6. Realizacja zadań.
5.1. Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru
Przygotowanie terenów inwestycyjnych w Gminie Łyszkowice
Przebudowa dróg na terenie gminy Łyszkowice
Rozbudowa placów zabaw wraz siłowniami, boiskami zewnętrznymi na terenie gminy Łyszkowice
5.2. Zmiany w sposobie użytkowania terenu
Rewitalizacja zbiornika wodnego w Łyszkowicach
Budowa hali sportowej przy Gimnazjum w Łyszkowicach
5.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury
Uporządkowanie gospodarki wodno- ściekowej na terenie gminy Łyszkowice poprzez modernizację
oczyszczalni ścieków oraz rozbudowę kanalizacji sanitarnej
Zwiększenie efektywności energetycznej budynków Zespołu Szkół w Łyszkowicach Przygotowanie terenów
inwestycyjnych w Gminie Łyszkowice
E – urząd
Unowocześnienie bazy ratownictwa w gminie Łyszkowice
Promocja Gminy Łyszkowice
Strona 52
5.4. Poprawa stanu środowiska
Zwiększenie efektywności energetycznej budynków Zespołu Szkół w Łyszkowicach Przygotowanie terenów
inwestycyjnych w Gminie Łyszkowice
5.5. Poprawa stanu środowiska kulturowego
E – urząd
5.6. Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców
Zwiększenie efektywności energetycznej budynku Gimnazjum w Łyszkowicach
E – urząd
6. Realizacja zadań
6.1. Planowane
2015 – 2022
zadania
inwestycyjne
w okresie
Poniżej przedstawiono zadania planowane do realizacji w latach 2015 – 2022.
Nazwa projektu
Uporządkowanie gospodarki wodno- ściekowej na terenie gminy Łyszkowice poprzez modernizację oczyszczalni ścieków
oraz rozbudowę kanalizacji sanitarnej
Opis projektu
Przewiduje się modernizację oczyszczalni ścieków wraz z siecią kanalizacji sanitarnej obejmującą nieskanalizowane
dotychczas miejscowości.
Kanalizacja sanitarna będzie wybudowana w miejscach ścisłej zabudowy. Dokładny zasięg sieci będzie zweryfikowany
podczas analizy finansowo- ekonomicznej. Tereny rozproszone, gdzie budowa kanalizacji będzie niezasadna, zostaną w miarę
możliwości objęte programem budowy oczyszczalni przydomowych.
Szacowane koszty
Szacowany koszt projektu to 4 mln PLN.
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR (lub PROW) w wysokości do 85% kosztów projektu
Wkład EFRR (lub PROW) – 3 400 000,00 PLN
Wkład własny gminy Łyszkowice – 600 000,00 PLN
Szacowana data realizacji
Planuje się realizację projektu w latach 2017 - 2019.
Strona 53
Wpływ na realizację Strategii
Projekt pozwoli zwiększyć liczbę przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie gminy Łyszkowice. Zwiększy się tym samym
liczba miejsc pracy. Polepszą się warunki życia w obszarze realizacji projektu. Projekt wpłynie również na zmniejszenie ilości
ścieków uwalnianych do środowiska w sposób niekontrolowany.
Co najważniejsze, projekt wpłynie wymiernie na poprawę warunków życia na terenach wiejskich gminy Łyszkowice.
Wskaźniki osiągnięcia celów
- liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie gminy,
- spadek bezrobocia,
- wzrost cen działek na terenie gminy,
- wzrost średnich dochodów gospodarstw domowych,
- zwiększenie jakości środowiska naturalnego;
Projekty uzupełniające
Aby osiągnąć cele projektu konieczna jest realizacja projektów komplementarnych realizowanych m.in. ze środków EFRR
i EFS:
1. Edukacja ekologiczna – projekt ma ukazać mieszkańcom wagę problemu ochrony środowiska.
2. Rozwój terenów inwestycyjnych powiązanych z autostradą A2 (sieć TEN – T).
Nazwa projektu
Zwiększenie efektywności energetycznej budynków Zespołu Szkół w Łyszkowicach
Opis projektu
Niezwykle
ważnym
elementem
rozwoju
gminy
jest
zapewnienie
efektywności
energetycznej
we wszystkich obiektach użyteczności publicznej. W związku z tym planowana jest wymiana źródeł ciepła w poszczególnych
obiektach.
Najważniejszym
elementem
projektu
jest
budynek
gimnazjum
w
Łyszkowicach.
Przewiduje
się
prace
termomodernizacyjne
wraz
z wymianą
stolarki
okiennej
i drzwiowej. Zlikwidowany zostanie kocioł węglowy. Wykorzystane zostaną odnawialne źródła energii.
Szacowane koszty
Szacowany koszt projektu to około 3 mln PLN.
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR w wysokości 85% kosztów projektu.
Wkład EFRR – 2 550 000,00 PLN
W miarę możliwości planowany jest udział innych środków krajowych w realizacji przedsięwzięcia.
Planuje się realizację projektu w latach 2016 – 2017.
Projekt ma na celu racjonalizację gospodarki zasobami na terenie gminy. Efektywność energetyczna ma doprowadzić do
zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i pozwolić na stopniową dywersyfikację źródeł energii.
- spadek ilości substancji niebezpiecznych uwalnianych do powietrza,
- poprawa bezpieczeństwa,
- poprawa zdrowotności mieszkańców;
1. Działania promujące efektywność energetyczną oraz odnawialne źródła energii – planuje się realizację działań
promocyjnych, które finansowane będą z EFS, środków krajowych. Będą one miały na celu promowanie postaw
ekologicznych wśród mieszkańców. Szczególny nacisk położony zostanie na promowanie efektywności energetycznej
w budynkach
prywatnych
i przedsiębiorstwach.
Nazwa projektu
Opis projektu
Przez
kompleksowe
przygotowanie
terenów
inwestycyjnych
rozumie
się
–
w zależności
od zapotrzebowania – w szczególności: prace studyjno- koncepcyjne dotyczące tworzenia terenów inwestycyjnych, badania
geotechniczne, uporządkowanie, uzbrojenie terenów inwestycyjnych oraz inwestycje polegające na uzupełnieniu brakujących
elementów uzbrojenia technicznego terenów inwestycyjnych, modernizację wewnętrznej infrastruktury komunikacyjnej oraz
wyposażenie
w niezbędną do ich funkcjonowania infrastrukturę. W Gminie Łyszkowice przewiduje się przygotowanie terenów
w miejscowości Wrzeczko – budowę sieci wodno- kanalizacyjnej, systemu komunikacji z autostradą A2.
Szacowane koszty
Szacowany koszt projektu to około 3 mln. PLN.
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR (lub PROW) w wysokości 85% kosztów projektu.
Wkład EFRR – 2 550 000,00 PLN
Strona 54
Wzmocni się wizerunek Gminy, co może spowodować rozwój przedsiębiorczości. Gmina pozyska nowych inwestorów, czemu
sprzyja położenia przy wjeździe na autostradę A2.
- rozwój przedsiębiorczości,
- wzrost liczby miejsc pracy,
- spadek bezrobocia;
Planuje się również projekty z zakresu promocji Gminy.
Nazwa projektu
Opis projektu
Działania Gminy koncentrować się będą przede wszystkim na projektach mających na celu zwiększenie naturalnej retencji ze
względu na możliwość wystąpienia lokalnych podtopień i powodzi. Jednym z takich działań jest budowa zbiornika wodnego,
który zabezpieczy częściowo Gminę przed podtopieniami. Wokół zbiornika wykonane zostanie miejsce rekreacji dla
mieszkańców.
Szacowane koszty
Wkład EFRR – 850 000,00 PLN
Gmina zostanie zabezpieczona przed nieprzewidzianymi zjawiskami pogodowymi, które to zagrażać będą mieszkańcom.
Poprawi się tym samym jakość życia na terenach wiejskich.
- poprawa bezpieczeństwa,
- poprawa zdrowotności mieszkańców;
1. Zakup pojazdów ratunkowych.
Nazwa projektu
Opis projektu
Projekt ma na celu uwolnienie terenów inwestycyjnych oraz rozwój przedsiębiorczości w gminie Łyszkowice. Poza tym,
zwiększona ma zostać jakość życia mieszkańców terenów wiejskich. Przebudowa dróg będzie więc uzależniona od analizy
przeprowadzonej w dokumentacjach technicznych i aktualnych potrzeb. W miarę możliwości wsparte zostaną również
powiatowe ciągi drogowe (m.in. droga w miejscowości Polesie).
Planuje się również zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców poprzez program budowy chodników
i ciągów pieszych.
Szacowane koszty
Szacowany koszt projektu to 4 mln PLN.
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR (lub PROW) w wysokości 85% kosztów projektu
Wkład EFRR (lub PROW) – 3 400 000,00 PLN
Projekt ma zapewnić spójność społeczno- gospodarczą obszaru gminy Łyszkowice. Tereny wiejskie muszą mieć łatwy dostęp
do miast i głównych ciągów drogowych, w szczególności do autostrady A2.
- liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie gminy,
- spadek bezrobocia,
- wzrost cen działek na terenie gminy;
Aby osiągnąć cele projektu konieczna jest realizacja projektów komplementarnych realizowanych m.in. ze środków EFRR
i EFS:
1. Kursy
doszkalające
dla
mieszkańców
gminy
–
planuje
się
organizację
szkoleń
dla mieszkańców podnoszących ich kompetencje.
Nazwa projektu
Strona 55
E - urząd
Opis projektu
Obecny
rozwój
cywilizacyjny
wymusza
wykorzystanie
w coraz
większym
stopniu
narzędzi
ICT
w przestrzeni publicznej i prywatnej. Dużego znaczenia nabiera zwłaszcza wykorzystanie nowoczesnych dróg przekazu
informacji w świadczeniu usług. Planuje się integrację usług publicznych na platformie dostępnej on - line. Większość spraw
mieszkańcy
gminy
będą
mogli
załatwić
w domu,
bez konieczności dojazdu do Urzędu.
Internetowa platforma gminna będzie również obejmowała szkoły, przedszkola. Rodzice będą mogli kontrolować postępy
dzieci w nauce, dowiadywać się o imprezach, zajęciach pozalekcyjnych.
W ramach projektu planuje się również przebudowę samego budynku Urzędu Gminy, aby stał się on przyjazny dla
mieszkańców. Powstanie m.in. widna dla osób niepełnosprawnych.
Szacowane koszty
Efektem wdrażania nowoczesnych technologii jest likwidacja nierówności w dostępie do informacji. Upowszechnienie
systemów informatycznych pozwoli na szybką i sprawną wymianę danych pomiędzy różnymi podmiotami publicznymi
i prywatnymi, co w znacznym stopniu poprawi efektywność zarządzania.
- poprawa jakości świadczenia usług publicznych;
1. Szkolenia dla mieszkańców gminy z zakresu wykorzystania technologii ICT – planuje się organizację szkoleń dla
mieszkańców gminy Łyszkowice.
Nazwa projektu
Opis projektu
Zmiany klimatu powodują w Polsce sytuacje niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzi. Widoczne jest zwiększenie liczby
silnych wiatrów, burz, suszy, gwałtownych opadów. Celem projektu będzie poprawa zdolności adaptacji do zmian klimatu
poprzez wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu (głównie powodzie i susze), a w przypadku ich
wystąpienia
- zminimalizowanie ich skutków poprzez poprawę systemowego zarządzania ryzykiem. System wymaga również gotowości
do zagrożeń płynących z dróg krajowych. Przez gminę prowadzony jest przewóz towarów niebezpiecznych. Przebiega
również tu najważniejszy ciąg drogowy w Polsce – autostrada A2. Zjazd z autostrady powoduje, że służby ratownicze gminy
muszą włączać się w akcje prowadzone na autostradzie. Dlatego też przewiduje się wzmocnienie bazy OSP m.in. poprzez
zakup nowoczesnych pojazdów ratowniczych.
Szacowane koszty
W wyniku realizacji projektu nastąpi poprawa w zakresie gospodarowania zasobami wodnymi, zapobiegania powodziom oraz
przeciwdziałania skutkom suszy, co przyczyni się do poprawy jakości bezpieczeństwa ludności gminy w sytuacji nagłego
wystąpienia
zjawisk
katastrofalnych
lub ekstremalnych oraz podniesienia sprawności służb ratowniczych.
- poprawa jakości świadczenia usług publicznych,
- zmniejszenie zagrożeń dla życia i zdrowia ludzkiego;
Nie przewidziano.
Nazwa projektu
Opis projektu
Siłownie zewnętrzne przeznaczone są dla wszystkich – niezależnie od wieku, płci, czy wykonywanego zawodu. Siłownie
Strona 56
zewnętrzne mają ten atut, że można na nich ćwiczyć na dworze, oddychać świeżym powietrzem, dodatkowo – wstęp do takiej
siłowni
jest
bezpłatny,
w związku
z czym
korzyści
z ich powstania może odnosić każdy mieszkaniec gminy. Siłownie takie mają wtopić się w otoczenie miejscowości gminy.
Siłownie zostaną powiązane z nowymi placami zabaw.
Szacowane koszty
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR lub PROW w wysokości 85% kosztów projektu
Wkład EFRR (lub PROW) – 850 000,00 PLN
Projekt
pozwoli
przeciwdziałać
negatywnym
zjawiskom
społecznym.
Chodzi
w szczególności
o zmniejszenie ilości przypadków problemów ze statyką ciała. Wykorzystanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież w sposób
aktywny, korzystny dla ich zdrowia, przyczyni się również do wzrostu poziomu edukacji w okresie długoterminowym. Projekt
pozwoli
wszystkim
mieszkańcom
korzystać
z bezpłatnych siłowni i placów zabaw. Dostęp do nich będą mieć również starsi mieszkańcy.
Dla
części
z nich
będzie
to
możliwość
poprawienia
kondycji
fizycznej,
wzmocnienia
mięśni
i zwiększenia wydolności organizmu. Dla innych siłownie będą miejscem spotkań czy spacerów
z dziećmi, wnukami. Siłownie mogą stać się kolejnymi miejscami w gminie, gdzie będą nawiązywane znajomości oraz
wzmacniane więzi społeczne.
- spadek ilości zachorowalności mieszkańców,
- poprawa wizerunku gminy,
- poprawa jakości życia mieszkańców,
- wzrost poziomu wyksztalcenia mieszkańców gminy;
Aby osiągnąć cele projektu niezbędna będzie realizacja projektów komplementarnych realizowanych m.in. ze środków EFRR,
EFS, PROW:
1. Projekty kulturalne w ramach osi LEADER i RPO – projekty będą miały na celu kultywowanie lokalnej tradycji i kultury.
Planowane są zajęcia uczące lokalnego rękodzieła, sztuki kulinarnej, tańca.
Nazwa projektu
Opis projektu
Choć przy szkołach znajdują się małe sale gimnastyczne to braku dużej, pełnowymiarowej hali sportowej, gdzie byłoby można
organizować zawody sportowe czy imprezy kulturalne. Dlatego zapadła decyzja o budowie pełnowymiarowej hali sportowej,
która na co dzień użytkowana będzie przez uczniów ze szkół w Łyszkowicach
Szacowane koszty
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR w wysokości 85% kosztów projektu
Wkład EFRR 3 400 000,00 PLN
Projekt upowszechni w gminie sport i rekreację. Mają one się stać zabawą i formą spędzenia wolnego czasu dla wszystkich jej
mieszkańców.
Projekt
wpłynie
więc
na
zwiększenie
się
liczby
osób
na co dzień uprawiających sport.
Poprawi się tym samym jakość zdrowia mieszkańców.
- spadek ilości zachorowalności mieszkańców,
- odnowa kultury lokalnej,
- poprawa wizerunku gminy,
- poprawa jakości życia mieszkańców,
- wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców gminy;
Aby osiągnąć cele projektu niezbędna będzie realizacja projektów komplementarnych realizowanych m.in. ze środków EFRR,
EFS, PROW:
1. Badania profilaktyczne – przewiduje się stałe projekty z zakresu profilaktyki zdrowia. Badania mammograficzne,
dentystyczne
czy
kręgosłupa
mają
pomóc
w utrzymaniu
zdrowia.
Tym samym zwiększy się liczba osób zdolnych do pracy.
Nazwa projektu
Strona 57
Opis projektu
Projekt przewiduje wykreowanie marki Łyszkowice oraz jej promocję poza gminą. Zaprojektowane zostanie logo, zbudowane
witacze, ulotki i inne materiały promocyjne. Program promocji ma być ściśle związany z planami promocji województwa,
powiatu
oraz
działaniami
realizowanymi
we
współpracy
z Lokalną Grupą Działania.
Szacowane koszty
Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR (lub PROW) w wysokości 85% kosztów projektu.
Wkład EFRR (lub PROW) – 850 000,00 PLN
Wzmocni się wizerunek gminy, co może spowodować rozwój przedsiębiorczości. Gmina zostanie również dostrzeżona przez
inwestorów zewnętrznych.
- rozwój przedsiębiorczości,
- wzrost liczby turystów;
Nie planuje się w tym zakresie działań uzupełniających.
Wszystkie ww. projekty są zgodne z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Harmonogram
ich realizacji został przedstawiony w rozdziale 8 Plan finansowy.
6.2. Zadania planowane do realizacji po roku 2022
Realizacja poszczególnych projektów jest uzależniona od otrzymania dofinansowania oraz dat ogłaszania
poszczególnych konkursów w ramach np. RPO WŁ lub PROW. Dlatego też harmonogram
ma charakter intencyjny i będzie w ramach potrzeb modyfikowany. Jeżeli na poszczególne projekty Gmina
nie uzyska
dofinansowania
będzie
je
prawdopodobnie
realizować
w kolejnych
latach,
w tym prawdopodobnie również po roku 2022.
6.3. Powiązania realizowanych zadań z innymi działaniami realizowanymi na terenie powiatu/województwa
I. Powiązania
Strategii
Rozwoju
Gminy
Łyszkowice
na
lata
2015 –
2022 z dokumentami
i programami planistycznymi stanowiącymi wykładnię polityki regionalnej na poziomach: krajowym,
wojewódzkim oraz powiatowym:
Strategia Rozwoju Kraju 2020
„Strategia …” przedstawia Wizję Polski 2020 jako: „aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka
i sprawne
państwo”.
W dokumencie
przedstawiono
główne
obszary
interwencji,
cele
i priorytety rozwojowe. Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice wpisuje się w szczególności
w następujące dziedziny:
Obszar strategiczny I. Sprawne i efektywne państwo
Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywatela
(rozwój kapitału społecznego; zwiększenie bezpieczeństwa obywatela).
Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka
Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki (poprawa warunków ramowych dla prowadzenia działalności
gospodarczej);
Cel II.3. Zwiększenie innowacyjności gospodarki (zwiększenie wykorzystania rozwiązań innowacyjnych);
Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego (zwiększanie aktywności zawodowej; poprawa jakości kapitału
ludzkiego; zwiększanie mobilności zawodowej i przestrzennej);
Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych (zapewnienie powszechnego dostępu
do Internetu; upowszechnienie wykorzystania technologii cyfrowych; zapewnienie odpowiedniej jakości treści
i usług cyfrowych);
Strona 58
Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko (racjonalne gospodarowanie zasobami; poprawa
efektywności energetycznej; zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii; poprawa stanu środowiska;
adaptacja do zmian klimatu);
Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu (modernizacja i rozbudowa połączeń transportowych).
Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna
Cel III.1. Integracja społeczna (zwiększenie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem
społecznym; zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej nim zagrożonych);
Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych (podnoszenie jakości
i dostępności usług publicznych; zwiększenie efektywności systemu świadczenia usług publicznych).
Strategie są ze sobą spójne m. in. we wszystkich wyżej wymienionych obszarach aktywności.
Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku ( z perspektywą do 2030 roku)
Zachodzi zgodność niniejszej strategii ze Strategią Rozwoju Transportu:
CEL GŁÓWNY: Zwiększenie dostępności transportowej oraz poprawa bezpieczeństwa uczestników ruchu
i efektywności
sektora
transportowego,
przez
tworzenie
spójnego,
zrównoważonego
i przyjaznego użytkownikowi systemu transportowego w wymiarze krajowym, europejskim i globalnym CEL
STRATEGICZNY 1: Stworzenie zintegrowanego systemu transportowego
Cele szczegółowe:
- Stworzenie nowoczesnej, spójnej sieci infrastruktury transportowej
- Poprawa sposobu organizacji i zarządzania systemem transportowym
- Bezpieczeństwo i niezawodność- Ograniczanie negatywnego wpływu transportu na środowisko
- Zbudowanie racjonalnego modelu finansowania inwestycji infrastrukturalnych
Polityka Energetyczna Polski do roku 2030
Strategia zgodna jest z Polityką w szczególności w zakresie rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł
energii, w tym biopaliw. Podkreślone jest w niej znaczenie energii słonecznej: „W znacznie większym niż
dotychczas
stopniu
zakłada
się
wykorzystanie
energii
promieniowania
słonecznego
za pośrednictwem kolektorów słonecznych oraz innowacyjnych technologii fotowoltaicznych.”. Zwrócono
również uwagę na biomasę, energię geotermalną oraz wiatr. Polityka energetyczna zakłada wzrost udziału
odnawialnych
źródeł
energii
w finalnym
zużyciu
energii
co
najmniej
do
poziomu
15% w 2020 roku oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych.
Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014 - 2020
Niniejsza Strategia pozostaje spójna z Programem Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Realizacja
większości inwestycji zaplanowana jest w układzie komplementarnym do projektów realizowanych
ze środków m.in. Europejskiego Funduszu Społecznego. Zaplanowane w ten sposób przedsięwzięcia
spowodują maksymalizację efektów interwencji, wpłyną na zwiększenie ich spójności
oraz efektywności.
W wyniku decentralizacji Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce w latach 2014-2020,
72% środków tego Funduszu zasili regionalne programy operacyjne, a 28% Program Operacyjny Wiedza
Edukacja Rozwój.
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020
POIiŚ będzie kontynuacją Programu funkcjonującego w latach 2007 – 2013. Zgodność Strategii
z Programem przejawia się w następujących obszarach:
- PRIORYTET I (FS)
Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej:
- produkcja, dystrybucja oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE);
- poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym;
Strona 59
- rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji, np. budowa sieci dystrybucyjnych średniego i niskiego
napięcia.
- PRIORYTET II (FS)
Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu:
- rozwój infrastruktury środowiskowej (np. oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna oraz wodociągowa,
instalacje do zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym do ich termicznego przetwarzania);
- ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, poprawa jakości środowiska miejskiego (np. redukcja
zanieczyszczenia powietrza i rekultywacja terenów zdegradowanych);
- dostosowanie do zmian klimatu, np. zabezpieczenie obszarów miejskich przed niekorzystnymi zjawiskami
pogodowymi, zarządzanie wodami opadowymi, projekty z zakresu małej retencji oraz systemy zarządzania
klęskami żywiołowymi.
- PRIORYTET III (FS)
Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej:
- rozwój drogowej i kolejowej infrastruktury w sieci TEN-T, połączeń kolejowych poza tą siecią oraz
w aglomeracjach;
- niskoemisyjny transport miejski, transport śródlądowy, morski i intermodalny;
- poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym.
- PRIORYTET V (EFRR)
Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego:
- rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, magazynowania i przesyłu gazu ziemnego i energii elektrycznej,
np. budowa sieci przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego lub energii elektrycznej.
- PRIORYTET VI (EFRR)
Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego:
- inwestycje w ochronę i rozwój dziedzictwa kulturowego oraz zasobów kultury, np. instytucji kultury, czy też
szkół artystycznych.
Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020
Jak czytamy w Strategii: „Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 przyjmuje następującą wizję
rozwoju regionu:
REGION SPÓJNY TERYTORIALNIE I WIZERUNKOWO, KREATYWNY I KONKURENCYJNY
W SKALI KRAJU I EUROPY, O NAJLEPSZEJ DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ, WYRÓŻNIAJĄCY SIĘ
ATRAKCYJNOŚCIĄ INWESTYCYJNĄ I WYSOKĄ JAKOŚCIĄŻYCIA. Terytorium województwa łódzkiego
cechować będą silne powiązania wewnętrzne i zewnętrzne oraz atrakcyjne warunki zamieszkania i pracy.
Promowane
będą
kreatywne
postawy
mieszkańców
i przedsiębiorców. Zagwarantowanie najlepszej dostępności komunikacyjnej przełoży się na wysoką
atrakcyjność inwestycyjną. Istotnym czynnikiem podnoszącym warunki i poziom życia mieszkańców będzie
wysoka jakość środowiska przyrodniczego osiągana dzięki racjonalnej gospodarce jego zasobami.
Województwo łódzkie będzie postrzegane jako region kreatywny i konkurencyjny, wyróżniający się
specyficznym potencjałem efektywnie wykorzystywanym na rzecz długookresowego wzrostu oraz
zrównoważonego i trwałego rozwoju.
Misja regionu łódzkiego zorientowana na:
PROWADZENIE
ZINTEGROWANEJ
I TERYTORIALNIE
UKIERUNKOWANEJ
POLITYKI
ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU, OPARTEJ NA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ, BUDOWANIU
WIĘZI SPOŁECZNYCH ORAZ TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ.
Misja koncentruje strategiczne kierunki działań na:
Strona 60
- budowaniu przyszłości (dobrobytu) regionu dzięki wzmacnianiu endogenicznych potencjałów Województwa
oraz
współpracy
gospodarczej,
zarówno
w wymiarze
regionalnym,
krajowym
i międzynarodowym;
- budowaniu powiązań między mieszkańcami i społecznościami oraz sprzyjaniu kreowania tożsamości
Regionalnej z uwzględnieniem wielokulturowości i różnorodności regionalnej.”
Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 – 2022 wpisuje się w swych założeniach
w wykładnię rozwoju województwa łódzkiego. Jej cele są spójne z celami strategicznymi dokumentu,
a więc także z celami operacyjnymi oraz strategicznymi kierunkami działań. Realizacja działań zawartych
w strategii Gminy przyczynia się do realizacji założeń wskazanych w Strategii Rozwoju Województwa
Łódzkiego 2020.
Plan Przeciwdziałania Depopulacji w Województwie Łódzkim
Celem głównym Planu jest „Odbudowa kapitału ludzkiego poprzez tworzenie sprzyjających warunków na
rynku pracy, rozwój wykształcenia i kompetencji oraz poprawę jakości życia mieszkańców województwa
łódzkiego w perspektywie krótko i długookresowej.” Cel ten jest realizowany za pomocą celów szczegółowych.
Przedmiotowa Strategia jest zgodna w szczególności z celami o brzmieniu:
- Dostępność i atrakcyjność
do województwa łódzkiego;
miejsc
pracy
w regionie,
sprzyjające
warunki
dla
napływu
ludności
- Równe szanse edukacyjne w regionie, wysoka jakość usług świadczonych w systemie oświaty oraz równy
poziom kształcenia na obszarach miejskich i wiejskich, w tym wsparcie na rzecz przeciwdziałania marginalizacji
osób z obszarów wiejskich;
- Modernizacja szkolnictwa zawodowego oraz dostosowanie oferty edukacyjnej placówek kształcenia
ustawicznego i praktycznego do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy;
- Zdrowi i świadomi profilaktyki zdrowia mieszkańcy województwa;
- Aktywizacja zawodowa kobiet/osób powracających na
z wychowywaniem dzieci lub opieką nad osobami zależnymi;
- Wysoka atrakcyjność zatrudniania osób z grup
niepełnosprawne) dla potencjalnego pracodawcy.
rynek
pracy
defaworyzowanych
po
przerwie
(kobiety/młode
związanej
matki/osoby
Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego –„LORIS - 2030”
Wizja Innowacyjnego Województwa Łódzkiego w roku 2030 brzmi: „Spójny terytorialnie
i wizerunkowo, kreatywny i konkurencyjny w skali kraju i Europy, o najlepszej dostępności komunikacyjnej,
wyróżniający się atrakcyjnością inwestycyjną i wysoką jakością życia.”.
Misją jest natomiast: „Prowadzenie aktywnej polityki innowacyjnej z wykorzystaniem potencjału
wewnętrznego regionu do pobudzania kreatywności i przedsiębiorczości mieszkańców w trosce
o zrównoważony rozwój.”
Województwo Łódzkie w 2030 to region:
- W którym siłą jest różnorodność.
- Który posiada tożsamość kulturową i gospodarczą.
- Który jest otwarty i przychylny dla przedsiębiorstw.
- Kreatywnych ludzi i przedsiębiorców.
- Silnego i konkurencyjnego lokalnego biznesu.
- Lokalnych patriotów.
Przekładając zapisy „LORIS – 2030” na rzeczywistość lokalną, widoczna jest zależność pomiędzy
niniejszą Strategią, a dokumentem wojewódzkim. Cele strategii opracowanej dla gminy Łyszkowice wpisują
się w przedstawioną powyżej Wizję i Misję.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2014 – 2020, wersja 6.0
Stwierdza się zgodność niniejszej Strategii z RPO WŁ na lata 2014 – 2020, wersja 6.0.
Strona 61
RPO WŁ na lata 2014 – 2020 składać się będzie z dwunastu osi priorytetowych:
Oś priorytetowa I – Badania, rozwój i komercjalizacja wiedzy
Oś priorytetowa II – Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka
Oś priorytetowa III – Transport
Oś priorytetowa IV – Gospodarka niskoemisyjna
Oś Priorytetowa V – Ochrona środowiska
Oś Priorytetowa VI – Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu
Oś Priorytetowa VII – Infrastruktura dla usług społecznych
Oś Priorytetowa VIII – Zatrudnienie
Oś Priorytetowa IX – Włączenie społeczne
Oś Priorytetowa X – Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw w regionie
Oś Priorytetowa XI – Edukacja, Kwalifikacje, Umiejętności
Oś Priorytetowa XII – Pomoc Techniczna
Niniejsza Strategia zgodna jest w swych zapisach w szczególności z działaniami w obrębie:
Oś priorytetowa II – Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka
Priorytet inwestycyjny 3a. Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie
gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również
poprzez inkubatory przedsiębiorczości.
Cel szczegółowy: Lepsze warunki do rozwoju MŚP.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 3a :
- uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych
oraz uzbrojenie terenów inwestycyjnych
Oś priorytetowa III – Transport
Priorytet inwestycyjny 7b. Zwiększenie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych
i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi
Cel szczegółowy: Lepsza dostępność transportowa województwa w ruchu drogowym.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 7b :
W ramach PI 7b wspierana będzie budowa, przebudowa lub modernizacja dróg wojewódzkich
lub lokalnych (w tym m.in. obiektów inżynierskich w ich ciągach), w tym także inwestycje z zakresu
inteligentnych systemów transportowych oraz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Oś priorytetowa IV – Gospodarka niskoemisyjna
Priorytet inwestycyjny 4.a. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł
odnawialnych
Cel szczegółowy: Zwiększona produkcja energii ze źródeł odnawialnych.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 4.a :
- budowa, przebudowa lub modernizacja infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii (sieci niskiego
napięcia poniżej 110 kV), pochodzącej ze źródeł odnawialnych (ze szczególnym nastawieniem na produkcję
energii elektrycznej), w oparciu o moc instalowanej jednostki: energia wodna (wyłącznie na już istniejących
budowlach piętrzących, wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej drożności
budowli dla przemieszczeń fauny wodnej), energia wiatru, energia słoneczna, energia geotermalna, energia
biogazu, energia biomasy.
Strona 62
Priorytet inwestycyjny 4.c. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią
i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych,
i w sektorze mieszkaniowym.
Cel szczegółowy: Poprawiona efektywność energetyczna w sektorze publicznym i w sektorze
budownictwa mieszkaniowego.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 4.c.:
- głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej lub wielorodzinnych budynków
mieszkalnych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne (ocieplenie obiektu, wymiana
okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudowa systemów grzewczych wraz
z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), modernizacja systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacja OZE
w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach przedsięwzięcia możliwa będzie wymiana źródła
ciepła
z opartego
na
paliwach
konwencjonalnych
na źródła ciepła wytwarzające energię ze źródeł odnawialnych bądź na przyłącza sieciowe oraz najbardziej
wydajne urządzenia grzewcze wykorzystujące paliwa konwencjonalne. Zastosowanie pieców węglowych
nie będzie przedmiotem dofinansowania.
Priorytet inwestycyjny 4.e. Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów,
w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności
miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu.
Cel szczegółowy : Lepsza jakość powietrza.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 4.e.:
- inwestycje w ramach modernizacji źródeł ciepła (kompleksowa wymiana lub renowacja), rozbudowy systemów
zaopatrzenia w ciepło oraz doprowadzenia źródeł ciepła do budownictwa jednorodzinnego
i wielorodzinnego oraz budynków użyteczności publicznej. Zastosowanie pieców węglowych nie będzie
przedmiotem dofinansowania,
- inwestycje w zakresie oświetlenia publicznego z wykorzystaniem
i ekologicznych jako element szerszego projektu infrastrukturalnego.
urządzeń
energooszczędnych
Oś priorytetowa V – Ochrona środowiska
Priorytet inwestycyjny 5.b. Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy
jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami
i katastrofami
Cel szczegółowy: Zwiększone bezpieczeństwo przeciwpowodziowe w regionie
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 5.b.:
- budowa, przebudowa lub modernizacja obiektów małej retencji, w tym retencji naturalnej,
- rozwój systemów wczesnego ostrzegania lub prognozowania zagrożeń oraz wsparcie w zakresie działań
zapobiegawczych.
Priorytet inwestycyjny 6.b. Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań
określonych w dorobku prawnym Unii zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza
te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie.
Cel szczegółowy: Zwiększony odsetek ludności korzystającej z systemu oczyszczania ścieków zgodnego
z dyrektywą dotyczącą ścieków komunalnych.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 6.b.:
- budowa, modernizacja kanalizacji ściekowej (…). Możliwa jest również realizacja inwestycji dotyczących
budowy, rozbudowy sieci wodociągowej (w tym m.in. ujęcia lub stacje uzdatniania wody oraz zakup lub remont
urządzeń służących gromadzeniu, odprowadzaniu, uzdatnianiu lub przesyłowi wody).
Oś priorytetowa VI – Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu
Priorytet inwestycyjny 8.b. Wspieranie wzrostu gospodarczego sprzyjającego zatrudnieniu poprzez rozwój
potencjału endogenicznego jako elementu strategii terytorialnej dla określonych obszarów,
Strona 63
w tym poprzez przekształcanie upadających regionów przemysłowych
do określonych zasobów naturalnych i kulturalnych oraz ich rozwój
i zwiększenie
dostępu
Cel szczegółowy : Zwiększone wykorzystanie walorów przyrodniczych i kulturowych województwa
łódzkiego dla rozwoju gospodarki turystycznej.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 8b:
Budowa, przebudowa infrastruktury turystycznej (w tym obiektów i urządzeń) wraz z zakupem
wyposażenia i sprzętu oraz zagospodarowanie otoczenia pozostającego w bezpośredniej lokalizacji
inwestycji. W ramach interwencji PI 8b wsparcie mogą uzyskać również projekty związane z adaptacją
obiektów do pełnienia funkcji turystycznych.
Oś priorytetowa VII – Infrastruktura dla usług społecznych
Priorytet inwestycyjny 2c Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia
społecznego, e-kultury i e-zdrowia.
Cel szczegółowy: Zwiększone wykorzystanie e-usług publicznych, w tym informacji sektora publicznego,
przez mieszkańców województwa łódzkiego.
Typy przedsięwzięć przewidziane w ramach PI 2c :
Interwencja obejmie wsparcie inwestycji z zakresu e-administracji, e-bezpieczeństwa, e-zdrowia,
polegających na rozwoju interoperacyjnych elektronicznych usług publicznych z wykorzystaniem
nowoczesnych technologii informacyjno- komunikacyjnych oraz zapewniających powszechny, otwarty
dostęp dla obywateli do usług.
Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 - 2022 jest spójna ze wszystkimi osiami
priorytetowymi wyszczególnionymi w RPO WŁ na lata 2014 – 2020.
Strategia Powiatu Łowickiego
Misja powiatu została określona jako:
„Umocnienie wspólnoty terytorialnej poprzez inwestowanie w człowieka i podniesienie konkurencyjności
powiatu w warunkach poprawy wykorzystania zasobów i przy użyciu technik przyjaznych środowisku”
Misja przekłada się na cel strategiczny:
„Spójny rozwój wspólnoty samorządowej, poprzez doskonalenie wykonywania zadań publicznych
(w dziedzinie rozwoju człowieka, bezpieczeństwa publicznego i socjalnego, zdrowia, infrastruktury
i ochrony środowiska, pielęgnacji dziedzictwa kulturowego krajobrazowego) dla podniesienia poziomu jakości
życia mieszkańców powiatu.”
Niniejsza Strategia wpisuje się zatem w Misję oraz cel strategiczny powiatu, w szczególności zbieżność
zachodzi
w zakresie
celu
cząstkowego
IV
„Rozwój
infrastruktury,
podniesienie
stopnia
jej funkcjonalności i korzyści dla rozwoju wspólnoty terytorialnej.”
Gmina będzie dążyć do realizacji projektów, które mają wspomagać i umożliwiać rozwój społecznogospodarczy jej obszaru, a zatem również całego powiatu.
Program Ochrony Środowiska Powiatu Łowickiego, Warszawa 2004
Ze względu na datę powstania dokumentu, cele ekologiczne i kierunki działania w nim zawarte zostały
określone na lata 2004 – 2010, nie mniej jednak są one tak sprecyzowane, iż z pewnością będą realizowane
również długookresowo. Niniejsza strategia wpisuje się m.in. w następujące cele:
Zwiększenie
poziomu
świadomości
ekologicznej
w ochronie przyrody jako elementu środowiska,
społeczeństwa
w zakresie
jego
roli
Poprawa jakości wód powierzchniowych,
Ochrona powietrza,
Zrównoważone i racjonalne gospodarowanie energią w powiecie,
Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
Strona 64
II. Zadania realizowane w ramach strategii rozwoju powinny być również komplementarne
z innymi dokumentami określającymi rozwój danego obszaru, stanowić ich uzupełnienie
i przyczyniać się do kompleksowego, zrównoważonego rozwoju danego obszaru. W związku
z tym, niniejsza Strategia pozostaje w ścisłym powiązaniu z:
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Łyszkowice na lata 2007 – 2013
Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 – 2022 stanowi kontynuację Planu Rozwoju
Lokalnego Gminy opracowanego na lata 2007 – 2013. PRL wskazywał jako cel główny:
„Zapewnienie mieszkańcom gminy wysokiego poziomu życia poprzez rozwój przedsiębiorczości
i tworzenie przyjaznych warunków zamieszkania.”
Cele strategiczne określono zaś jako:
Wspieranie rozwoju gospodarczego w gminie;
Poprawa warunków życia mieszkańców poprzez rozbudowę infrastruktury społecznej i rozwój funkcji
kulturalnych;
Poprawa stanu środowiska przyrodniczego;
Odnowa wsi - pielęgnacja kultury i tradycji.
Zachodzi zatem zbieżność celów, w latach 2015 – 2022 będą one realizowane oczywiście za pomocą innych
zadań i projektów, które są jednak komplementarne wobec tych poprzednich. Realizacja działań prowadzi do
długookresowego rozwoju Gminy.
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gmina Łyszkowice, powiat
łowicki, województwo łódzkie (III edycja)
Jak wskazuje synteza ustaleń studium, podstawowymi ustaleniami w zakresie kierunków rozwoju
przestrzennego jest przyjęcie m.in.:
rozwoju Łyszkowic, jako centrum wielofunkcyjne z promocją nowych terenów pod rozwój sfery
mieszkaniowo- usługowej,
rozwoju terenów produkcyjno- usługowych
na autostradzie A2 (Wrzeczko, Czatolin),
położonych
w zbliżeniu
do
węzła
"Łyszkowice"
modernizacji sieci dróg,
rozbudowy systemów infrastruktury technicznej.
Zapisy zawarte w Strategii są zbieżne z zapisami Studium.
Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice na lata 2015 – 2022 jest zgodna z Planem Zagospodarowania
Przestrzennego Gminy Łyszkowice.
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Łyszkowice
Program Ochrony Środowiska dla gminy Łyszkowice uwzględnia horyzonty czasowe realizacji zadań
i dzieli je na dwa etapy jako:
cele krótkoterminowe do 2008 roku,
cele długoterminowe do 2016 roku.
Realizacja zadań programu ma prowadzić do poprawy jakości stanu środowiska naturalnego, zapewnić
bezpieczeństwo ekologiczne, a także stworzyć warunki dla wdrożenia wymagań prawnych.
Zadania długoterminowe wyznaczono w podziale na sfery:
Ochrona gleb i zasobów kopalin:
o Nadzorowanie
wydobywczej,
i egzekwowanie
o Prowadzenie
wapnowania
pod względem zakwaszenia,
rekultywacji
gleb
gruntów
o wysokim
zdewastowanych
współczynniku
w wyniku
bonitacji
działalności
negatywnej
Strona 65
o Modernizacja oraz poprawa struktury towarowych gospodarstw rolnych,
o Organizacja
lekcji
wychowania
ekologicznego
dla rolników z zakresu Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej.
dla
dzieci
i młodzieży
oraz
szkoleń
Gospodarka wodno- ściekowa
o Budowa gminnej oczyszczalni ścieków w Polesiu o wydajności 300 m3 /dobę.
o Likwidacja niezorganizowanych zrzutów ścieków.
o Budowa kanalizacji sanitarnej w gminie ok.50 km.
o Poprawa retencyjności na obszarze gminy poprzez powiększenie areału lasów oraz budowę małych
zbiorników retencyjnych.
o Wymiana rurociągów wykonanych z rur stalowych, żeliwnych i azbestowych.
Ochrona powietrza atmosferycznego
o kontynuacja działań w zakresie modernizacji ruchu kołowego,
o realizacja programów edukacyjnych uświadamiających problemy ochrony powietrza.
Oddziaływanie hałasu
o Minimalizacja
i modernizację dróg.
emisji
hałasu
komunikacyjnego
poprzez
planowe
remonty
o Kontynuacja programów edukacyjnych uświadamiających problemy ochrony przed hałasem.
Oddziaływanie pól elektromagnetycznych
o kontrola i ograniczenie emisji niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego do środowiska.
Zadania realizowane na podstawie niniejszej Strategii będą prowadzone zgodnie z wymogami prawnymi
w zakresie ochrony środowiska. Część z nich jest związana bezpośrednio z ochroną środowiska przyrodniczego
Gminy.
Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Łyszkowice, pow. łowicki, woj.
łódzkie na lata 2011 – 2014 (z uwzględnieniem perspektywy do 2032). (Zawiera plan ochrony zdrowia
mieszkańców gminy przed szkodliwością azbestu)
Celem głównym Programu jest bezpieczne usunięcie wyrobów oraz odpadów zawierających azbest
z obszaru Gminy Łyszkowice. Działania te maja na celu ochronę środowiska przyrodniczego, zdrowia
mieszkańców Gminy oraz polepszenie warunków zamieszkania. Program służy zatem realizacji celów
zbieżnych z celami określonymi w niniejszej Strategii.
III. Inwestycje Gminy w latach 2007 – 2013:
Poniżej przedstawiono przykładowe inwestycje przeprowadzone przez gminę Łyszkowice w ostatnich
latach. Projekty te są komplementarne względem tych planowanych do realizacji w niniejszej Strategii.
modernizacją drogi gminnej w m. Kalenice;
modernizacja
dróg
w miejscowościach:
Wrzeczko,
Kalenice,
Czatolin,
w Łyszkowicach, zakup działki nr 745/9 i działki nr 746/2 w Czatolinie pod budowę drogi;
ul.
Szkolna
wykup gruntów bod budowę dróg gminnych w m. Czatolin;
modernizacja dróg dojazdowych na obszarze Gminy;
budowa parkingu ul. Kościelna;
przygotowanie kosztorysu inwestorskiego kanalizacji sanitarnej Kol. Łyszkowice, Uchań Dolny;
budowa kanalizacji w m. Łyszkowice, Zakulin, Łagów Kuczków;
budowa wodociągu w m. Polesie- Stachlew;
wykonanie prac dotyczących zamknięcia i rekultywacji składowiska odpadów;
budowa placu zabaw przy Szkole Podstawowej w Łyszkowicach;
Strona 66
wydatki na rozbudowę świetlicy wiejskiej w m. Stare Grudze;
modernizacja stadionu;
budowa Strażnicy w Gzince;
wykonanie termomodernizacji budynku komunalnego w Łyszkowicach;
docieplenie z wykonaniem elewacji budynku OSP Polesie;
Projekty realizowane z udziałem środków Unii Europejskiej:
Tytuł projektu
„MOSTY DO WIEDZYWyrównanie szans
edukacyjnych uczniów Szkoły
Podstawowej
w Łyszkowicach”
„NA SZLAKU WIEDZYWyrównanie szans
edukacyjnych uczniów Szkoły
Podstawowej
w Stachlewie”
„Wsparcie systemu
ratowniczo- gaśniczego
w powiecie łowickim poprzez
zakup samochodów
ratowniczo-gaśniczych dla
OSP Łyszkowice oraz OSP
Stachlew”
„Indywidualizacja nauczania
uczniów klas
I-III w szkołach
podstawowych Gminy
Łyszkowice”
„DRUGA MŁODOŚĆ Aktywna jesień życia”
Wartość projektu
769 006,10 zł
697 450,00 zł
911 373,04 zł
90 000,00 zł
46 600,00 zł
Źródło dofinansowania
POKL, poddziałanie: 9.1.2 Wyrównywanie
szans edukacyjnych uczniów z grup
o utrudnionym dostępie do edukacji oraz
zmniejszanie różnic w jakości usług
edukacyjnych
edukacyjnych
EFRR, RPO WŁ, działanie: II.5. Zagrożenia
środowiska
edukacyjnych
POKL, działanie: 7.3. Inicjatywy lokalne na
rzecz aktywnej integracji
Dofinansowanie
z UE
769 006,10 zł
697 450,00 zł
681 275,00 zł
90 000,00 zł
46 600,00 zł
7. Oczekiwane wskaźniki efektów realizacji Strategii
Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice będzie monitorowana za pomocą zestawu wskaźników. Pomoże to
wyciągać wnioski i mierzyć skuteczność działań podejmowanych przez Gminę. Wskaźniki realizacji Strategii
nie są tożsame ze wskaźnikami poszczególnych projektów realizowanych w ramach Programów Unijnych.
Wskaźniki
Strategii
są
bardziej
ogólne
i obrazują
ogólne
zmiany
w Gminie,
w następstwie realizacji różnych powiązanych ze sobą projektów. Dołożono wszelkich starań,
aby poszczególne projekty wzajemnie na siebie oddziaływały tworząc efekt synergii. Np. działanie związane
z rewitalizacją zbiornika wodnego w Łyszkowicach połączono z zakupem pojazdów ratunkowych, co ma
w rezultacie wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa oraz zdrowotności mieszkańców gminy. Strategia ocenia te
działania spójnie. Niezwykle ważnym i niezbędnym etapem jest wyciągnięcie wniosków z realizacji Strategii.
Poszczególne wskaźniki nie są również podporządkowane danym celom strategicznym. Ze względu na efekt
synergii należy je monitorować wspólnie.
Poniżej przedstawiono wskaźniki efektów realizacji Strategii:
liczba przedsiębiorstw w gminie Łyszkowice – dane można zweryfikować na stronie internetowej
Głównego Urzędu Statystycznego, Bank Danych Lokalnych. Wzrost wskaźnika będzie świadczyć
o zwiększeniu się atrakcyjności inwestycyjnej terenów gminy. Zwiększenie się liczby przedsiębiorstw oznacza
tworzenie nowych miejsc pracy, a tym samym zmniejszanie się poziomu bezrobocia.
To również wzrost dochodów gospodarstw domowych, a zatem podniesienie poziomu jakości życia
mieszkańców. Wartości wskaźnika należy porównywać z innymi, wyżej wymienionymi.
liczba osób bezrobotnych – konieczne jest zmniejszenie się poziomu bezrobocia w gminie, czemu sprzyjać
mają działania zachęcające do lokowania się tu nowych przedsiębiorstw. Dane należy weryfikować na stronie
Strona 67
GUS, ale również w Powiatowym Urzędzie Pracy w Łowiczu, gdzie można uzyskać bardziej szczegółowe
informacje o strukturze zarejestrowanych osób bezrobotnych.
wzrost średnich dochodów gospodarstw domowych – podwyższenie się wartości wskaźnika będzie
świadczyło
o podwyższeniu
jakości
życia
mieszkańców.
Jest
to
wskaźnik
powiązany
m.in. z poziomem bezrobocia, liczbą przedsiębiorstw funkcjonujących w gminie. Wzrost dochodów oznacza
zwiększenie wydatków gospodarstw domowych, a zatem przychody dla innych podmiotów prowadzących
działalność produkcyjną czy usługową. Wzrost dochodów oznacza stopniowy rozwój społeczno- gospodarczy
gminy.
liczba zachorowań mieszkańców – dane można zweryfikować w placówce udzielającej pomocy medycznej
mieszkańcom. Osoby zdrowe są zdolne wykonywać pracę i samodzielnie się utrzymywać, co oznacza
zmniejszenie wydatków gminy ponoszonych na pomoc społeczną. Osoby zdrowe mogą
w pełni uczestniczyć w życiu gminy i ich rodzinnej miejscowości, co podwyższa ich zdanie na temat gminy
oraz zwiększa poczucie przynależności do małej ojczyzny.
poziom wykształcenia mieszkańców – dane można zweryfikować na stronie GUS. Wskaźnik należy badać
w powiązaniu
z liczbą
osób
bezrobotnych,
poziomem
dochodów
gospodarstw
domowych,
a także liczbą powstających przedsiębiorstw. Czym wyższe wykształcenie i kwalifikacje, tym większa szansa na
prowadzenie własnej działalności gospodarczej czy znalezienie pracy.
liczba wypadków na drogach – dane można uzyskać od Policji oraz OSP. Polepszenie się jakości dróg ma
znaczny wpływ na zmniejszenie się liczby wypadków drogowych. Wskaźnik jest związany
z podniesieniem się poziomu bezpieczeństwa mieszkańców.
wzrost cen działek na obszarze gminy – wzrost wartości wskaźnika będzie świadczyć o wzroście
atrakcyjności inwestycyjnej gminy, ale również o wzroście jej atrakcyjności w oczach potencjalnych
mieszkańców.
poprawa bezpieczeństwa – gmina będzie dokładać wszelkich starań, aby poziom bezpieczeństwa
mieszkańców wzrastał. Jest to możliwe dzięki poczynieniu inwestycji związanych np. z przebudową dróg oraz
nabyciem sprzętu umożliwiającego przeprowadzanie sprawnych akcji ratowniczych.
liczba osób korzystających z e-usług – wartość wskaźnika powinna wzrastać wraz z wydłużeniem czasu
funkcjonowania e- usług. Wskaźnik będzie świadczyć o rozwoju społeczeństwa informacyjnego w gminie, ale
również o podwyższeniu jakości życia mieszkańców.
8. Plan finansowy
Poniżej zamieszczono plan finansowy realizacji Strategii. Realizacja poszczególnych projektów jest
uzależniona od otrzymania dofinansowania oraz dat ogłaszania poszczególnych konkursów w ramach RPO WŁ
lub PROW. Dlatego też harmonogram ma charakter intencyjny i będzie w ramach potrzeb modyfikowany.
Kwoty podano w tys. zł.
Projekt
rok 2015
ogółem
Środki
UE
rok 2016
Środki
własne
inne
ogółem
Środki
UE
Środki
własne
inne
Uporządkowanie gospodarki wodnościekowej na terenie gminy Łyszkowice
poprzez modernizację oczyszczalni
ścieków oraz rozbudowę kanalizacji
sanitarnej
0
0
0
0
0
0
0
0
Zwiększenie efektywności energetycznej
budynków Zespołu Szkół w Łyszkowicach
0
0
0
0
2000
1700
300
0
Przygotowanie terenów inwestycyjnych
w Gminie Łyszkowice
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Rewitalizacja zbiornika wodnego
w Łyszkowicach
Przebudowa dróg na terenie gminy
Łyszkowice
E - urząd
Strona 68
Unowocześnienie bazy ratownictwa
w gminie Łyszkowice
Rozbudowa placów zabaw wraz
siłowniami, boiskami zewnętrznymi na
terenie gminy Łyszkowice
Budowa hali sportowej przy Gimnazjum
w Łyszkowicach
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
cd.
Projekt
rok 2017
ogółem
Środki
UE
rok 2018
Środki
własne
inne
ogółem
Środki
UE
Środki
własne
inne
sanitarnej
1000
850
150
0
2000
1700
300
0
1000
850
150
0
0
0
0
0
1000
850
150
0
1000
850
150
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1000
850
150
0
1000
850
150
0
500
425
75
0
500
425
75
0
500
425
75
0
500
425
75
0
200
170
30
0
200
170
30
0
0
0
0
0
0
0
0
0
200
170
30
0
200
170
30
0
w Łyszkowicach
Łyszkowice
E - urząd
w Łyszkowicach
cd.
Projekt
rok 2019
ogółem
sanitarnej
w Łyszkowicach
Łyszkowice
E - urząd
Środki
UE
rok 2020
Środki
własne
inne
ogółem
Środki
UE
Środki
własne
inne
1000
850
150
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1000
850
150
0
0
0
0
0
300
255
45
0
300
255
45
0
1000
850
150
0
1000
850
150
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Strona 69
w Łyszkowicach
200
170
30
0
400
340
60
0
2000
1700
300
0
2000
1700
300
0
200
170
30
0
200
170
30
0
cd.
Projekt
rok 2021
ogółem
Środki
UE
rok 2022
Środki
własne
inne
ogółem
Środki
UE
Środki
własne
inne
sanitarnej
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
400
340
60
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
200
170
30
0
0
0
0
0
w Łyszkowicach
Łyszkowice
E - urząd
w Łyszkowicach
9. System wdrażania Strategii
Strategia jest dokumentem ponadkadencyjnym, określającym cele i programy działań na kilka lat oraz
wymagającym ciągłej pracy nad podnoszeniem jego jakości. Proces jego wdrażania jest złożonym
przedsięwzięciem, wymagającym dobrego przygotowania informacyjnego i stałej komunikacji
z otoczeniem. Wdrożeniu Strategii towarzyszyć będzie jego ewaluacja, która będzie się opierać
na pozyskiwaniu obiektywnej informacji o jego przebiegu, skutkach i publicznym odbiorze.
Strategia Gminy jest warunkiem koniecznym rozwoju danej jednostki terytorialnej. Sam dokument nie jest
jednak receptą na sukces. Aby mógł przynieść zaplanowane efekty, konieczne jest sukcesywne jego wdrażanie,
czuwanie nad jego realizacją i kontrolowanie przebiegu.
Właściwy proces wdrażania Strategii wymaga połączenia wysiłków wielu instytucji, organizacji i osób.
Przedkładana Strategia jest "własnością" społeczności lokalnej - dla niej przede wszystkim była budowana.
Udział lokalnych liderów i lokalnej społeczności będzie czynnikiem wspierającym procesy implementacyjne.
Niezwykle istotne jest partnerstwo ponadgminne. Wdrażanie wytyczonych planów zakłada potrzebę animacji od
podstaw, która wiąże się z głębszymi kwestiami, takimi jak: zmiana mentalności, stosunki społeczne oraz
kultura
lokalna,
których
ewolucja
jest
procesem
rozłożonym
na wiele lat.
Realizacja Strategii uzależniona jest od wysokości pozyskanych środków zarówno krajowych
jak i z funduszy strukturalnych. Biorąc pod uwagę prognozę dopuszczalnej wysokości zobowiązań
w poszczególnych latach i wysokość środków, jakie mogą być wydatkowane bezpośrednio z budżetu,
możliwości finansowe Gminy wskazują, że na realizację przyjętych celów Jednostka zabezpieczy 15% wkładu
w stosunku do uzyskanych środków wspólnotowych.
Strona 70
Za wdrażanie Strategii odpowiedzialny będzie Urząd Gminy Łyszkowice.
1. Zarządzanie
Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Strategii będzie pełnił specjalnie powołany zespół
pracowników. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje m.in.:
zapewnienia zgodności realizacji Strategii z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu,
w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad konkurencji, ochrony środowiska, jak też
zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych;
zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji
projektów w ramach Strategii;
zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji Strategii;
przygotowanie rocznych raportów na temat wdrażania Strategii;
zbieranie informacji do rocznego raportu o nieprawidłowościach;
dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Strategii.
2. Instytucja wdrażająca Strategię Gminy Łyszkowice.
Urząd Gminy, jako instytucja wdrażająca Strategię, odpowiedzialna będzie za:
opracowanie i składanie wniosków o finansowanie zewnętrzne;
bezpośrednią realizację działań przewidzianych w Strategii w zakresie przygotowania przetargów,
gromadzenia dokumentacji bieżącej, nadzoru nad wykonawcą pod kątem terminowości i jakości wywiązania się
z zobowiązania;
zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów.
W przypadku Strategii, kluczową postacią w procesie jej realizacji i monitoringu jest Wójt. Kierując bieżącą
działalnością, ma największy wpływ zarówno na sam proces opracowywania Strategii,
jej wdrażania, jak również oceny jej realizacji. Do najważniejszych zadań Wójta w zakresie zarządzania
i monitoringu należałby bezpośredni nadzór nad wdrażaniem strategii oraz wyznaczenie koordynatora jej
realizacji.
Ważną rolę w procesach wdrożeniowych Strategii odgrywać powinien koordynator strategii jako osoba
zaangażowana bezpośrednio w realizację zadań wyznaczonych w Dokumencie i dobrze zorientowana
w istniejących realiach, mająca jednocześnie bezpośredni wpływ na procesy gospodarcze i społeczne
zachodzące w Gminie.
Główne zadania koordynatora polegałyby na:
bieżącej analizie stanu realizacji Strategii;
obserwacji uwarunkowań
na realizację strategii;
wewnętrznych
i zewnętrznych
wpływających
lub
mogących
wpłynąć
prowadzeniu bazy informacji;
wypracowaniu kryteriów oceny stanu realizacji Strategii;
aktywnym poszukiwaniu źródeł finansowania.
Wdrażanie na każdym etapie podlega weryfikacji i aktualizacji. Opierać powinno się ono
na odpowiednim rozdziale zadań realizacyjnych w ramach struktury organizacyjnej Urzędu. Pozwala to na
koncentrowanie się na konkretnym przedsięwzięciu, a tym samym zwiększa jego efektywność.
10. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej Strategii
10.1. System monitorowania
Monitorowanie jest procesem, który ma na celu analizowanie stanu zawansowania projektu,
czy strategii i jej zgodności z postawionymi celami. Istotą monitorowania jest wyciąganie wniosków
z tego, co zostało i nie zostało zrobione. Jest nią także modyfikowanie dalszych poczynań w taki sposób, aby
osiągnąć zakładany cel w przyszłości. Istotnym elementem monitorowania jest wypracowanie technik zbierania
Strona 71
informacji oraz opracowanie odpowiednich wskaźników, które będą odzwierciedlały efektywność
prowadzonych działań.
Monitorowania wdrażania Strategii oraz jej poszczególnych elementów dokonywać będzie Komitet
Monitorujący. Aby zachować ciągłość procesu przygotowania Strategii i jej realizacji, w skład Komitetu
Monitorującego wchodzić będą członkowie grupy roboczej, zaangażowanej w sporządzanie Strategii. Skład
Komitetu Monitorującego przedstawiać się będzie zatem następująco:
Wójt Gminy Łyszkowice,
Skarbnik Gminy,
Koordynator Zespołu,
Przedstawiciel Rady Gminy.
Zebrania Komitetu Monitorującego odbywać się będą raz na pół roku. Istnieje możliwość częstszych spotkań
po uprzednim zawiadomieniu członków Komitetu przez Sekretariat Komitetu. Funkcję Sekretariatu Komitetu
Monitorującego pełnić będzie sekretariat Gminy Łyszkowice. Obowiązkiem Sekretariatu będzie zawiadamianie
członków Komitetu o terminach posiedzeń oraz przygotowywanie na w/w posiedzenia szczegółowych
informacji na temat postępów w realizacji Strategii w formie standardowego raportu monitorującego.
Obowiązkiem Sekretariatu będzie także przygotowywanie protokołów z posiedzeń Komitetu Monitorującego,
zawierających
ustalenia
w/w
posiedzeń
i przesyłanie ich do członków Komitetu. Komitet Monitorujący analizować będzie ilościowe
i jakościowe informacje na temat wdrażanych projektów i całej Strategii w aspekcie finansowym
i rzeczowym. Celem takiej analizy jest zapewnienie zgodności realizacji projektów i Strategii
z wcześniej zatwierdzonymi założeniami i celami. Jeśli w raportach monitoringowych ujawnione zostaną
problemy związane z wdrażaniem Strategii, Komitet Monitorujący powinien podjąć działania mające na celu
wyeliminowanie pojawiających się trudności wdrożeniowych.
Na koniec każdego podokresu planowania (tzn. styczniu 2022 roku) Komitet Monitorujący sporządzi raport
końcowy, obrazujący faktycznie zrealizowane zadania w kontekście założeń Strategii. Wszelkie rozbieżności
pomiędzy ustaleniami Strategii, a jego rzeczywistym wykonaniem będą w w/w raporcie szczegółowo
wyjaśnione. Raport końcowy będzie dostępny do wglądu w Urzędzie Gminy Łyszkowice.
10.2. Sposób oceny
W procesie monitorowania Strategii przewidziano następujące fazy:
Ocenę wstępną
Rozpoczęcie każdego programu i wchodzących w jego skład projektów poprzedzone zostanie ustaleniem
wszelkich parametrów ilościowych i jakościowych (wskaźniki określające wyniki realizowanych zadań).
Zostaną również wyraźnie określone etapy cząstkowe realizacji poszczególnych zadań (termin rozpoczęcia
i zakończenia). Przyjęte raz parametry powinny być stosowane przez cały czas realizacji programów
i projektów.
Monitoring sterujący
Dotyczy całego okresu wdrażania projektu. Zadaniem prowadzonego monitorowania będzie wykrycie
wszelkich odchyleń, jakie mają miejsce w trakcie realizacji projektu.
Kontrolę końcową - ewaluację efektów
Ewaluacja zaczyna się w już procesie planowania/programowania. Można powiedzieć, że planowanie
ukierunkowuje ewaluację i ewaluacja ukierunkowuje planowanie przyszłych działań. Jest to bardzo ważna
funkcja ewaluacji, gdyż pozwala na zbadanie wewnętrznej logiki programu/projektu. Logika programu/projektu
opisuje relacje pomiędzy wszystkimi jego elementami: potrzebami, strategią, celami, nakładami, działaniami,
produktami, rezultatami i wpływem. Ewaluacja, badając wewnętrzną spójność programu/projektu, weryfikuje
w jaki
sposób
nakłady
programu
przekształcane
są
w produkty, jak produkty prowadzą do uzyskania rezultatów i oddziaływania, a więc i zaspokojenia potrzeb
grup docelowych.
Ogólnym celem ewaluacji jest podwyższanie stopnia adekwatności, efektywności i znaczenia rezultatów
wynikających z programów finansowanych przez Unię Europejską. Głównym zadaniem jest, zatem dążenie do
stałego ulepszania skuteczności i efektywności interwencji publicznej, rozumiane nie tylko jako pozytywne
Strona 72
efekty
społeczne
lub
gospodarcze
związane
bezpośrednio
z programem, lecz także jako zwiększenie przejrzystości i promowania działań podejmowanych
przez władze publiczne.
Główne zastosowania ewaluacji:
identyfikacja słabych i mocnych stron;
oszacowanie możliwości i ograniczeń;
usprawnienie zarządzania;
wskazanie kierunków rozwoju i priorytetów działalności sektora publicznego;
poprawianie błędów dla celów odpowiedzialności;
wsparcie alokacji zasobów finansowych;
ulepszenie procesu decyzyjnego.
W szczególności zadaniem ewaluacji jest dostarczenie odpowiednim odbiorcom dokładnych ocen stanu
wdrożenia programów w zakresie:
działania programów;
wydajności i trwałości w stosunku do założonych celów;
wpływu na problemy, do których odnoszą się programy;
wyciągniętych wniosków w celu poprawy wdrożenia programów i projektowania nowych programów;
identyfikacji dobrych praktyk o potencjalnym szerszym zastosowaniu.
Jednym z celów ewaluacji jest również zapewnienie przejrzystości wykorzystania środków publicznych
poprzez przekazywanie i upowszechnianie informacji o powodzeniu lub niepowodzeniu przedsięwzięć
finansowanych z programów pomocowych. Ewaluacja ma również wymiar edukacyjny. Uczy bowiem
rejestrować i stymulować zmianę, analizować i rozumieć złożoność zjawisk.
Ocena końcowa powinna określić na ile zakładane w Strategii cele zostały osiągnięte oraz ustalić przyczyny
wszelkich
odchyleń
w realizacji.
Ewaluacja
posłuży
za
podstawę
sprawdzenia,
czy planowane efekty są zgodne z przyjętymi celami i ich miarami. W trakcie ewaluacji zostanie również
dokonana analiza podejmowanych działań korygujących. Wnioski z ewaluacji zostaną wykorzystane w trakcie
realizacji kolejnych, podobnych projektów w przyszłości.
10.3. Sposób inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami
pozarządowymi
Uwarunkowania współpracy
Fundamentem ideowym wyznaczającym podstawy współpracy państwa, w tym samorządów terytorialnych
i organizacji pozarządowych jest zasada subsydiarności, zapisana w preambule Konstytucji RP. Zakłada ona, że
państwo bierze na siebie tylko te zadania, których nie są w stanie rozwiązać obywatele i ich wspólnoty.
Praktyczną konsekwencją przyjęcia tej zasady jest decentralizacja państwa i przekazywanie władzy lokalnej
wspólnotom samorządowym. Bardzo ważnym krokiem na tej drodze jest przeniesienie znacznej części
kompetencji rządu centralnego samorządom: powiatom i województwom. Obok tego procesu powinien się
dokonywać proces przekazywania części kompetencji państwa obywatelom dobrowolnie zrzeszającym się
dla rozwiązywania zadań społecznych. Przemawiają za tym nie tylko względy ideowe,
ale i praktyczne. Nie chodzi tylko o to, że obywatele mają prawo sami definiować swoje problemy
i liczyć na pomoc państwa w ich rozwiązywaniu, ale także o to, iż w wielu dziedzinach organizacje
te szybciej i taniej potrafią rozwiązać problemy niż administracja rządowa i samorządowa.
Podstawowym faktem, który winni uświadamiać sobie wszyscy samorządowcy i pozarządowcy jest
to, że podmiotem ich działania są ludzie. Zarówno samorząd lokalny, jak i organizacje pozarządowe, choć
w oparciu o różne podstawy (samorząd z mocy prawa, organizacje dobrowolnie) są reprezentantami
społeczności. Obie te instytucje, znów w różny sposób i na różnych zasadach, dążą do wspólnego celu. Jest nim
zaspokajanie potrzeb społecznych, służenie ludziom, którzy wybrali swoich przedstawicieli do tych instytucji.
Zrozumienie tego, skądinąd oczywistego faktu, nie jest wcale powszechne, a jest to przecież fundament
współdziałania, w ramach wspólnej misji, jaką jest dobro społeczności lokalnej. Organizacje pozarządowe
Strona 73
z reguły
są
znaczniej
bliżej
ludzi,
wyrastają
w odpowiedzi na ich konkretne potrzeby. Administracja natomiast często (na całym świecie zresztą) zapomina
o swojej misji, o tym, komu służy. Świadomość misji, nadanie podmiotowości ludziom uruchamia proces
uwłaszczenia obywateli, przywrócenia im podmiotowości poprzez tworzenie możliwości wpływania na własne
sprawy. Jednym z nurtów takiego procesu uwłaszczenia obywateli jest budowanie współpracy władz lokalnych
z organizacjami pozarządowymi, które pełnią funkcję uspołeczniania życia zbiorowego.
Organizacje, o czym była już mowa, powstają tam, gdzie pojawiają się niezaspokojone potrzeby. Najczęściej
są odpowiedzią na problemy dnia codziennego, gdyż te właśnie są najbardziej istotne. Część organizacji
w sposób
świadomy
pozostaje
na
tym
poziomie
działania.
To
jest
ich
misja,
tak określiły swoją rolę i miejsce: pomagać wtedy, gdy pojawia się problem. Najczęściej zresztą uzupełniają
w ten sposób działania samorządu i państwa. Jednak inne organizacje starają się poszukiwać przyczyn
problemów, a nie tylko łagodzić ich skutki. To jest skuteczna metoda rozwiązywania problemów, ale trudna, bo
wymagająca
umiejętności
i wytrwałości
w docieraniu
do rzeczywistych źródeł problemów, spojrzenia ponad codziennością. Wiele organizacji, które
w tym właśnie upatrują swoją rolę, stara się docierać do źródeł problemów i rozwiązywać
je, i to zarówno w skali lokalnej, jak i ogólnopolskiej.
Nie jest to również łatwe dla samorządowców, którzy bardzo często przygnieceni są problemami dnia
codziennego: dziurawymi jezdniami, czy brakiem pieniędzy na wypłatę zasiłków z pomocy społecznej. Ale
także wśród nich istnieje wiele przykładów starań o patrzenie na problemy w dłuższym horyzoncie czasowym
i określanie celów, które odnoszą się do źródeł problemów, a nie tylko do ich skutków
- w myśl twierdzenia, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Przykładem takiego podejścia do określania celów
działania są Strategie w wielu gminach w Polsce.
Świadomość tego, że w działaniu najważniejsze są rezultaty wiąże się ściśle ze świadomością misji, celów.
Myślenie w kontekście rezultatów podejmowanych działań wymaga planowania i to w dłuższym horyzoncie
czasowym. Finansować należy nie działania, ale ich rezultaty. Dobrze znane są sytuacje, w których pewne
rezultaty można osiągnąć bardzo prostymi, tanimi sposobami. Nie da się ich jednak zastosować, trzeba wybrać
sposób droższy i niekoniecznie gwarantujący osiągnięcie zakładanych rezultatów, tylko dlatego, że tak mówią
przepisy. To bardzo często problem administracji, którego rozwiązaniem mogą być organizacje pozarządowe,
elastyczne i - między innymi dzięki temu - skuteczne w działaniu.
Władza samorządowa z mocy prawa jest gospodarzem w swojej gminie. Dobry gospodarz
to nie zawsze ten, który sam wszystko potrafi zrobić najlepiej, ale przede wszystkim ten, który potrafi dobrze
kierować
innymi.
Władze
samorządowe
powinny
przede
wszystkim
tworzyć
warunki
do
współpracy,
z wszystkimi
tymi,
którzy
działają
dla
dobra
społeczności
lokalnej,
w tym z organizacjami pozarządowymi.
Organizacje potrafią osiągać założone rezultaty taniej i skuteczniej niż na przykład jednostki budżetowe,
obarczone administracją i skrępowane przepisami. Jest to również, a może nawet przede wszystkim, ważne
z jednego
jeszcze
powodu.
Ludzie
wtedy
są
szczęśliwi,
gdy
czują
w pełni,
że ich potrzeby są zaspokajane, gdy się ich nie wyręcza, ale daje się możliwość decydowania
o zaspokajaniu własnych potrzeb. Jedną z form takiego uczestnictwa jest właśnie współpraca
z organizacjami pozarządowymi, które reprezentują interesy obywateli.
Innym elementem świadomości współpracy jest uświadomienie sobie ról jakie pełnią obaj partnerzy.
Oczywiste jest, że podstawą dla określania tych ról jest stan obecny, co nie oznacza,
że nie można dążyć - w ramach obowiązujących reguł - do jego zmiany. Władze lokalne, w ramach bycia
gospodarzem w swojej gminie, zobowiązane są do świadczenia określonego zakresu usług
o określonych standardach. W przeciwieństwie do nich, organizacje tworzone są dobrowolnie, same określają to
co robią. W określeniu ról pomaga zidentyfikowanie i przekonanie się nawzajem o swoich atutach. Samorząd,
na przykład ma możliwość kreowania warunków i regulacji dotyczących różnych sfer życia publicznego,
posiada
zasoby
i środki
na
prowadzenie
działań
na
rzecz
mieszkańców,
ma dostęp do różnych źródeł informacji. Organizacje natomiast są elastyczne, nie są bowiem skrępowane
tyloma przepisami co samorząd, mogą być zatem znacznie bardziej innowacyjne, mają lepsze rozpoznanie
potrzeb społecznych, mogą efektywniej świadczyć usługi na rzecz mieszkańców. Dobre poznanie siebie
nawzajem, określenie własnych atutów i słabości pozwala precyzyjnie określić role obu partnerów. Różnice
w ich możliwościach działania i w tym czym dysponują stanowią siłę współpracy, w której obaj partnerzy mogą
uzupełniać się, pomnażając efekty współdziałania.
Strona 74
Organizacje pozarządowe jako partner samorządu terytorialnego
Organizacje są reprezentantem społeczności lokalnej, wyrazicielem potrzeb, dążeń i oczekiwań
tej społeczności (lub jej grup). To powoduje, że dla samorządu organizacje stanowią znakomity “pas
transmisyjny”, którym przepływają informacje zarówno od ludzi do samorządu, jak i od samorządu
do społeczeństwa. Organizacje jako reprezentant społeczności powinny mieć zatem możliwość wypowiadania
się w sprawach ważnych dla społeczności i współuczestniczyć w podejmowaniu istotnych dla mieszkańców
decyzji. Główne formy współpracy to: stała współpraca informacyjna, konsultacje, współudział
w podejmowaniu decyzji przez władze samorządowe. Organizacje świadczą również, o czym była już mowa,
pomoc bezpośrednią na rzecz mieszkańców społeczności lokalnej. Dysponują w tym zakresie potencjałem,
wiedzą i doświadczeniami. Mogą być zatem znakomitym wykonawcą zadań publicznych, których zakres
i sposób realizacji określa samorząd.
Główna forma współpracy: kontraktowanie usług organizacjom przez samorząd. Organizacje obok
wykonywania zlecanych przez samorząd zadań publicznych, proponują zupełnie niekonwencjonalne,
nowatorskie sposoby rozwiązywania problemów. Pełnią funkcję innowacyjną i w tym zakresie samorząd
również powinien współpracować z nimi, przede wszystkim inspirując działania innowacyjne i wspierając ich
realizację.
Główne formy współpracy to: programy dotacji i inne formy wspierania organizacji.
Organizacje pozarządowe spośród innych partnerów samorządu terytorialnego wyróżniają następujące cechy:
łączenie funkcji usługowej i reprezentacji;
bardzo dobre rozpoznanie potrzeb, dążeń i oczekiwań społecznych;
elastyczność podejmowanych działań,
klientów/adresatów działań organizacji;
łatwość
w dostosowaniu
ich
do
potrzeb
i preferencji
potencjał, przede wszystkim ludzki;
aktywizowanie i organizowanie wokół działań organizacji społeczności lokalnej;
możliwość pozyskiwania środków na realizację działań niedostępnych lub trudno dostępnych
dla samorządu i innych partnerów;
elastyczność w kalkulowaniu kosztów realizacji działań.
Programy współpracy najczęściej przewidują następujące formy współpracy pomiędzy samorządem
i organizacjami pozarządowymi:
konsultowanie decyzji podejmowanych przez władze samorządowe z organizacjami pozarządowymi,
najlepiej w ustalonym wspólnie trybie i formie;
zaproszenie organizacji pozarządowych do współtworzenia strategii rozwoju lokalnego, szczególnego
znaczenia nabiera w tworzeniu regionalnych planów rozwoju nowych województw samorządowych;
określenie
zasad
i procedur
ubiegania
się
przez
organizacje
pozarządowe
o dotacje
z budżetu samorządowego na realizację innowacyjnych projektów służących mieszkańcom danej społeczności
lokalnej;
uwzględnianie organizacji pozarządowych w przetargach na wykonywanie zadań publicznych;
stanowienie prawa lokalnego (uchwały Rad Samorządów), które w sposób kompleksowy określają cele,
zasady, mechanizmy i formy współpracy samorządu i organizacji pozarządowych.
Różne formy wspierania działań organizacji, na przykład:
możliwość korzystania z infrastruktury posiadanej przez samorząd; organizacje bezpłatnie
lub na zasadach preferencyjnych mogą korzystać z lokali, sal na szkolenia i konferencje, środków transportu;
możliwość korzystania z informacji posiadanych przez samorząd;
możliwość korzystania z wiedzy i doświadczeń ekspertów samorządowych;
możliwość korzystania z kanałów promocyjnych gminy;
możliwość korzystania z kontaktów zagranicznych gminy;
Strona 75
możliwość udzielania przez gminę rekomendacji dla organizacji pozarządowych;
możliwość korzystania ze szkoleń i to zarówno w zakresie merytorycznych zagadnień,
jak i w zakresie rozwoju organizacyjnego, jak też dotyczących funkcjonowania władz samorządowych, urzędu
gminy, etc#.
10.4. Działania informacyjne i promocja Strategii
Gmina Łyszkowice będzie upowszechniać informacje o projektach i jego efektach przede wszystkim
na obszarze jego realizacji oraz na ogólnodostępnej stronie internetowej. Informacje o projektach
i Strategii będą również upowszechniane na terenie Polski. Celem takiego działania jest szeroka promocja
projektów oraz zachęcenie do współpracy na terenie Polski i Europy.
Działania promocyjne będą zgodne z wymogami Rozporządzenia w sprawie środków informacyjnych
i promocyjnych stosowanych przez Państwa Członkowskie odnośnie pomocy z funduszy strukturalnych.
Zapewnienie informacji zwrotnej jest jednym z kluczowych elementów umożliwiających efektywne
wdrażanie Strategii oraz ocenę działań promocyjnych. Również systematyczne zbieranie danych
i gromadzenie ich w istniejących bazach danych jest elementem ułatwiającym późniejsze prace
i działania promocyjne. Celem ewaluacji działań promocyjnych jest odpowiedź na pytanie,
czy wszyscy mieszkańcy regionu mają wystarczającą wiedzę o działaniach realizowanych
przez Urząd Gminy? W przypadku problemów z promocją, działania powinny być korygowane w miarę
zapisów projektu. Innym celem jest zapewnienie efektywnej promocji przy jednoczesnym obniżeniu
jej kosztów.
W prasie lokalnej i regionalnej oraz w Internecie podawane będą systematycznie informacje na temat
zaangażowania finansowego UE w realizację projektów oraz stanie zaawansowania realizacji zadań
i ich efektów w ramach Strategii.
Strona 76
Uzasadnienie
Strategia Rozwoju Gminy Łyszkowice stanowiąca załącznik do niniejszej uchwały stanowić będzie podstawę
do prowadzenia przez władze samorządowe długookresowej polityki rozwoju. Niniejszy dokument będzie służył
jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych ze środków własnych budżetu
Gminy Łyszkowice, ze środków budżetu Unii Europejskiej oraz z innych zewnętrznych źródeł finansowania.
Dokument przedstawia sposób alokacji zidentyfikowanych zasobów gminy przy określonych warunkach
zewnętrznych. Określa priorytetowe obszary działań oraz zestawy celów i zadań koniecznych do realizacji
zrównoważonego rozwoju.
Treść dokumentu uwzględnia ustalenia innych dokumentów planistycznych takich jak: Strategia Rozwoju
Kraju 2020, Strategia Rozwoju Województwa łódzkiego 2020, Strategia Powiatu Łowickiego, Plan Rozwoju
Lokalnego Gminy Łyszkowice na lata 2007 – 2013, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego Gmina Łyszkowice, powiat łowicki, województwo łódzkie (III edycja), Regionalny Program
Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2014 – 2020, wersja 6.0, Program Operacyjny Infrastruktura
i Środowisko 2014 – 2020.
Strona 1

PDF Pobierz - Urząd Gminy Łyszkowice

Transkrypt

Podobne dokumenty

Odpowiedź na zapytanie ofertowe z dnia 08.07.2016 r.