inspekcja systemów klimatyzacji – analiza wymagań i propozycja

INSPEKCJA SYSTEMÓW KLIMATYZACJI – ANALIZA WYMAGAŃ I PROPOZYCJA PROTOKOŁU
Wydanie 3/2009 | Data dodania: 19.03.2009 | Autor: Maciej MIJAKOWSKI
Analiza zapisów Dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz informacji zawartych we
wprowadzonych normach około dyrektywowych pozwala przestawić wstępną koncepcję przeprowadzania inspekcji
systemów klimatyzacji. W celu uwzględnienia wymagań krajowych wzięto również pod uwagę obowiązujące w tym
zakresie przepisy prawne, normy oraz praktykę serwisową. Przedstawiony sposób realizacji inspekcji i propozycja
protokołu ma charakter wstępny i jest jedną z możliwości wypracowaną w trakcie prac grupy roboczej ekspertów
Zrzeszenia audytorów Energetycznych.
Cele i wymagania dyrektywy
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Energy Performance Directive – 2002/91/EC) powstała w celu
ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Jednym ze sposobów realizacji tego celu jest ograniczenie zużycia energii w budynkach,
wykorzystywanej na ogrzewanie, chłodzenie, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, czy oświetlenie. W ramach redukcji zużycia energii na
ogrzewanie i chłodzenie (w zakresie wentylacji i klimatyzacji) w artykule 9 ustanowiono obowiązek wprowadzenia regularnej kontroli
systemów klimatyzacji o efektywnej nominalnej mocy większej niż 12 kW.
W kolejnym akapicie stwierdza się, że kontrola ta ma być prowadzona trzema torami i ma obejmować:
● zbadanie sprawności działania klimatyzacji,
● sprawdzenie dostosowania klimatyzacji do potrzeb i wymagań chłodzenia budynku,
● doradztwo dla użytkowników w zakresie ewentualnych udoskonaleń lub wymiany systemu klimatyzacji oraz w zakresie rozwiązań
alternatywnych.
W związku z powyższym można zdefiniować wymagany zakres inspekcji jako:
● inspekcję stanu technicznego instalacji,
● sprawdzenie strategii działania systemu w powiązaniu z obsługiwanym budynkiem,
● wskazania dla użytkownika.
Z zastrzeżeniem, że powyższe elementy powinny być realizowane pod kątem:
● redukcji zużycia energii,
● ograniczenia emisji CO2,
● informacji dla użytkownika o komforcie zapewnianym przez system.
Następny artykuł dyrektywy określa między innymi kto ma dokonywać inspekcji. RYS 01b
Państwo ma zapewnić, aby inspekcja była wykonywana w sposób niezależny przez kwalifikowanych i/lub akredytowanych ekspertów.
Mogą oni działać jako samodzielni fachowcy, lub jako osoby zatrudnione w firmach publicznych lub prywatnych.
W dalszej części artykułu przedstawiono analizę możliwości realizacji powyższych celów przy wykorzystaniu wytycznych zawartych w
projektach norm europejskich i przyjętych ograniczeniach. W wyniku analizy zaproponowano roboczą wersję „protokołu okresowej inspekcji
systemu wentylacji i klimatyzacji wyposażonego w urządzenie chłodnicze o mocy powyżej 12 kW”.
Wytyczne zawarte w projektach norm europejskich
Inspekcji systemu klimatyzacji są bezpośrednio poświęcone dwie normy:
● PN-EN 15240:2007 – wentylacja budynków – Charakterystyka energetyczna budynków – Wytyczne dotyczące kontroli instalacji
klimatyzacji;
● PN-EN 15239:2007 – wentylacja budynków – Charakterystyka energetyczna budynków – Wytyczne dotyczące kontroli instalacji
wentylacji.
Punktem wyjścia jest definicja systemu wentylacji/klimatyzacji zapisana w wyżej wymienionych normach i tożsama z dyrektywą:
● „system klimatyzacji” – połączenie wszystkich elementów wymaganych dla zapewnienia procesów przeróbki powietrza dzięki którym
kontrolowana jest temperatura (z możliwością jej obniżenia), w powiązaniu z kontrolą wentylacji, wilgotności i czystości powietrza; RYS 01c
Zatem zgodnie z powyższą definicją oraz wytycznymi norm europejskich proponowany zakres inspekcji to:
a) inspekcja stanu technicznego,
b) sprawdzenie strategii działania systemu,
c) wskazania dla użytkownika – wszystkie elementy kontrolowane pod kątem możliwości ograniczenia zużycia energii, ograniczenia emisji
CO2 i informacji dla użytkownika.
W tak rozumianym zakresie inspekcji można wymienić:
ad. a)
● szczelność instalacji,
● stan izolacji cieplnych,
● czystość powierzchni wymiany ciepła,
● czystość mikrobiologiczną instalacji,
● sprawdzenie zużycia energii do napędu sprężarek, pomp, wentylatorów chłodzących skraplacze, itp.
ad. b)
● porównanie mocy urządzeń i aktualnego zapotrzebowania na energię chłodniczą,
● sprawdzenie schematów czasu działania systemu,
● sprawdzenie nastaw i strategii układu automatycznej regulacji,
● sprawdzenie zasadności realizacji procesów obróbki powietrza,
● weryfikację parametrów obliczeniowych powietrza,
● sprawdzenie efektywności systemu wentylacji.
ad. c)
● uwagi na temat stanu technicznego instalacji i możliwych usprawnień,
● możliwości zastosowania alternatywnego źródła chłodu,
● wskazanie bardziej efektywnego systemu,
● ocenę komfortu zapewnianego przez system.
Przyjęte założenia i ograniczenia
(...)
Zakres i propozycja protokołu inspekcji
(...)
Tak skonstruowany protokół inspekcji pozwala na spełnienie celów zdefiniowanych w dyrektywie przy wytycznych zawartych w
projektach norm europejskich oraz postawionych ograniczeniach.
Wykaz norm i aktów prawnych związanych z inspekcją systemu wentylacji / klimatyzacji
● Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie książki obiektu budowlanego;
● Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o substancjach zubożających warstwę ozonową;
● Informacje na temat kontroli czystości elementów systemu wentylacji i klimatyzacji;
● Informacje serwisu urządzeń klimatyzacyjnych i chłodniczych;
● PN-EN 15240:2007. Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne dotyczące kontroli instalacji klimatyzacji;
● PN-EN 15239:2007. Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne dotyczące kontroli instalacji wentylacji;
● PN-EN 378-1:2002 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 1: Wymagania
podstawowe, definicje, klasyfikacja i kryteria wyboru;
● PN-EN 378-2:2002 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 2:
Projektowanie, budowanie, sprawdzanie, znakowanie i dokumentowanie;
● PN-EN 378-4:2002 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 4: Obsługa,
konserwacja, naprawa i odzysk;
● PN-EN 12309-1:2002 Urządzenia klimatyzacyjne absorpcyjne i adsorpcyjne i/lub wyposażone w pompy ciepła, zasilane gazem, o
obciążeniu cieplnym nieprzekraczającym 70 kW. Część 1: Bezpieczeństwo;
● PN-EN 12309-2:2002 Urządzenia klimatyzacyjne absorpcyjne i adsorpcyjne i/lub wyposażone w pompy ciepła, zasilane gazem, o
obciążeniu cieplnym nieprzekraczającym 70 kW. Część 2: Racjonalne zużycie energii;
Ponadto, przy opracowywaniu propozycji protokołu inspekcji wykorzystano:
● Informacje na temat kontroli czystości elementów systemu wentylacji i klimatyzacji;
● Informacje serwisu urządzeń klimatyzacyjnych i chłodniczych.