Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych

Transkrypt

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych
Świdnica, dnia 11.03.2010 r.
RAPORT
RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH
i NADWYŻKOWYCH w POWIECIE ŚWIDNICKIM w 2009r.
CZĘŚĆ I RAPORTU - DIAGNOSTYCZNA
1. WSTĘP.
/Cel opracowania, podstawa opracowania, metodologia opracowania/
Prowadzenie prawidłowej polityki rynku pracy wymaga sprawnego systemu informacyjnego w
tej dziedzinie. Podstawowym źródłem informacji o poziomie i strukturze bezrobocia, stosowanych
aktywnych i pasywnych programach przeciwdziałaniu bezrobociu i łagodzeniu
jego
negatywnych skutków, a także o instytucjonalnej obsłudze rynku pracy jest system statystycznosprawozdawczy z rynku pracy. Choć zawiera on wiele cennych danych to jednak wydaje się
oraz
niewystarczający do zapewnienia bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych
kształcenia zawodowego z potrzebami rynku pracy. W związku z tym powstała jednolita metoda
służąca bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego
z
potrzebami rynku pracy w postaci „Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych”.
Monitoring ten jest procesem systematycznego śledzenia (obserwowania) zjawisk
zachodzących na rynku pracy, nie odnosi się jednak do ogólnej sytuacji na rynku pracy,
ale do popytu i podaży w poszczególnych rynkach zawodowo- terytorialnych. Pozwala
na formułowanie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego
funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych.
Jego celem jest:
−po pierwsze opisanie rzeczywistości lokalnego rynku pracy (ze szczególnym uwzględnieniem
rożnych aspektów jego nierównowagi);
−po drugie umożliwienie formułowania ocen i wniosków dla systemu kształcenia zawodowego,
szkolenia bezrobotnych oraz poradnictwa zawodowego.
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (art.8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9 ) opracowanie analiz rynku pracy,
w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań
samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy.
Źródłem informacji do opracowania w/w Raportu są :
- załącznik 3 do sprawozdania MPiPS - 01 – „Bezrobotni oraz oferty pracy według
zawodów i specjalności. Stan za 2009r.”,
- załącznik 2 do sprawozdania MPiPS - 01– „Bezrobotni według rodzaju działalności,
ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za 2009r.”.
Monitoring dotyczy 30 dużych grup zawodowych, 392 grup elementarnych oraz 1636
zawodów i specjalności określonych w „Klasyfikacji zawodów i specjalności” wprowadzonej
do stosowania Rozporządzeniem MGiP z dnia 8 grudnia 2004r. (Dz. U. Nr 265, poz. 2644),
które zostało zmienione Rozporządzeniem MPiPS z 01 czerwca 2007r. w sprawie klasyfikacji
1
zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 106,
poz. 728).
Ponadto przy monitoringu uwzględniono poziom i strukturę bezrobotnych oraz zgłaszane
oferty pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pozwoli w szczególności
na:
- określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo -kwalifikacyjnej
na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy;
- stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo -kwalifikacyjnych
w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym;
- określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, zapewniających większą
efektywność organizowanych szkoleń;
- bieżącą korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego (dot. władz oświatowych
oraz dyrekcji szkół );
- usprawnienie poradnictwa
i nadwyżkowych;
zawodowego
poprzez
wskazanie
zawodów
deficytowych
- usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy
na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów;
- ułatwienie realizacji programów specjalnych.
2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW .
Analizę bezrobocia wg zawodów dokonano w oparciu o dane statystyczne za 2009 r. ze sprawozdań
MPiPS – 01 wygenerowane dzięki programowi komputerowemu.
Na podstawie szczegółowych zestawień tabelarycznych zawierających n/w dane statystyczne:
Największa liczba osób bezrobotnych na koniec 2008 i 2009r. była w n/w zawodach (tabela
porównawcza):
L.P.
1.
Kod
zawodu
0
Wyszczególnienie
2008r.
ogółem kobiety
bez zawodu
1356
735
2.
522107 sprzedawca
417
3.
722204 ślusarz
4.
Kod
zawodu
2009r.
ogółem kobiety
bez zawodu
1622
857
388
522107 sprzedawca
478
432
254
26
722204 ślusarz
383
33
743304 krawiec
193
189
341902 asystent ekonomiczny
192
169
5.
341902 asystent ekonomiczny
186
166
743304 krawiec
181
176
6.
743604 szwaczka
172
172
743604 szwaczka
163
162
7.
419101 pracownik biurowy
128
124
419101 pracownik biurowy
156
143
8.
311502 technik mechanik
114
21
712102 murarz
148
0
9.
914103 robotnik gospodarczy
106
50
722304 tokarz
146
15
10.
722304 tokarz
106
22
914103 robotnik gospodarczy
144
77
11.
712102 murarz
100
0
311502 technik mechanik
132
18
2
0
Wyszczególnienie
12
512201 kucharz
98
87
512201 kucharz
99
81
13.
413103 magazynier
77
27
413103 magazynier
98
27
14.
244104 pedagog
72
59
244104 pedagog
87
75
15.
913207 sprzątaczka
67
66
913207 sprzątaczka
81
80
16.
241102 ekonomista
67
52
343101 pracownik
administracyjny
75
67
17.
343101 pracownik
administracyjny
66
61
931301 robotnik budowlany
67
0
18.
341501 handlowiec
53
41
247901 specjalista
administracji
publicznej
64
53
19.
832302 kierowca samochodu
ciężarowego
53
0
932103 pakowacz
61
54
20.
742204 stolarz
52
7
241912 specjalista ds
marketingu i handlu
60
40
21
723105 mechanik samochodów
osobowych
51
0
742204 stolarz
58
3
22.
241912 specjalista ds marketingu
i handlu
49
28
312102 technik informatyk
57
14
23.
312102 technik informatyk
49
17
711301 kamieniarz
56
0
24.
247901 specjalista administracji
publicznej
47
40
741203 piekarz
55
1
25.
931301 robotnik budowlany
46
0
341501 handlowiec
54
36
26.
932103 pakowacz
43
38
828105 monter maszyn i
urządzeń
przemysłowych
53
37
27.
742207 stolarz meblowy
43
10
828203 monter elektrycznych
przyrządów
pomiarowych
51
49
28.
741203 piekarz
43
2
723105 mechanik samochodów
osobowych
50
0
29.
724201 elektromonter zakładowy
42
5
724201 elektromonter
zakładowy
49
4
30.
711301 kamieniarz
41
0
832302 kierowca samochodu
ciężarowego
48
0
31.
311204 technik budownictwa
39
15
241102 ekonomista
47
38
32.
828203 monter elektrycznych
przyrządów
pomiarowych
36
34
742207 stolarz meblowy
46
6
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano tylko te zawody i specjalności, w których na koniec 2009r.
zarejestrowanych było co najmniej 46 osób bezrobotnych. Tabela obejmuje 32 zawody, w których na koniec 2009r.
zarejestrowanych było 5061 spośród 8361 osób, co stanowi 60,53 % ogółu.
Poddając analizie porównawczej zawody, w których było najwięcej osób bezrobotnych
na koniec 2008 i 2009r. należy stwierdzić, że 31 spośród nich występuje w jednym i drugim roku.
W tabeli można zaobserwować także następujące zmiany wśród wymienionych tam zawodów:
– 10 z nich pozostało na tym samym miejscu (bez zawodu, sprzedawca, ślusarz, szwaczka, pracownik
biurowy, kucharz, magazynier, pedagog, sprzątaczka, elektromonter zakładowy);
3
–
21 przesunęło się w jej ramach, z tego 13 w górę (asystent ekonomiczny, murarz, tokarz, pracownik
administracyjny, robotnik budowlany, specjalista administracji publicznej, pakowacz, specjalista ds
marketingu i handlu, technik informatyk, kamieniarz, piekarz, monter elektrycznych przyrządów
pomiarowych, kierowca samochodu ciężarowego), a 8 w dół (krawiec, robotnik gospodarczy, technik
mechanik, stolarz, handlowiec, mechanik samochodów osobowych, ekonomista, stolarz meblowy);
–1
został zastąpiony nowym (technik budownictwa zastąpiony przez monter maszyn i urządzeń
przemysłowych);
–w
5 zmniejszyła się liczba osób bezrobotnych;
–w
26 zwiększyła się liczba osób bezrobotnych;
Zwiększyła się też ogólna liczba osób bezrobotnych z 6931 w 2008r. do 8361 w 2009r.,
tj. o 1430 osób.
Jak wynika z powyższej tabeli struktura bezrobocia w powiecie świdnickim w 2009r. opiera
się na następujących grupach:
−bez zawodu,
−sprzedawca,
−ślusarz,
−asystent ekonomiczny,
−krawiec,
−szwaczka,
−pracownik biurowy,
−murarz,
−tokarz,
−robotnik gospodarczy.
W grupach tych na koniec 2009r. zarejestrowanych było 3613 osób (w 2008r.- 3032), co stanowi:
71,39% osób zarejestrowanych w zawodach wymienionych w tabeli (w 2008r.- 70,48%)
oraz 43,21% ogółu zarejestrowanych (w 2008r.- 43,75%).
Spośród wyszczególnionych
było w następujących grupach:
−bez zawodu,
−sprzedawca,
−asystent ekonomiczny,
−krawiec,
−szwaczka,
−pracownik biurowy,
−kucharz,
−sprzątaczka.
w tabeli
zawodów najwięcej
kobiet
zarejestrowanych
W grupach tych na koniec 2009r. zarejestrowanych było 2100 kobiet (w 2008r.-1927), co stanowi:
41,49% osób zarejestrowanych w zawodach wymienionych w tabeli (w 2008r.- 44,79%),
25,11% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (w 2008r.- 27,80%) oraz 48,69% ogółu
zarejestrowanych kobiet (w 2008r.- 50,17%).
4
Największy liczbowo napływ bezrobotnych w powiecie świdnickim w 2008 i 2009r.
był w n/w zawodach (tabela porównawcza):
L.P.
1.
Kod
zawodu
0
Wyszczególnienie
2008r.
ogółem kobiety
bez zawodu
3990
2016
2.
522107 sprzedawca
929
3.
722204 ślusarz
4.
Kod
zawodu
2009r.
ogółem kobiety
bez zawodu
4766
2254
839
522107 sprzedawca
1036
900
542
50
722204 ślusarz
729
51
341902 asystent ekonomiczny
400
354
341902 asystent ekonomiczny
404
343
5.
743304 krawiec
328
317
712102 murarz
361
0
6.
743604 szwaczka
304
303
743304 krawiec
315
302
7.
712102 murarz
264
0
743604 szwaczka
304
302
8.
311502 technik mechanik
262
28
311502 technik mechanik
302
27
9.
419101 pracownik biurowy
261
247
722304 tokarz
264
38
10.
512201 kucharz
213
170
914103 robotnik gospodarczy
254
129
11.
244104 pedagog
204
172
419101 pracownik biurowy
248
226
12.
722304 tokarz
203
39
244104 pedagog
216
185
13.
914103 robotnik gospodarczy
199
92
512201 kucharz
204
151
14.
741203 piekarz
158
4
741203 piekarz
185
4
15.
723105 mechanik samochodów
osobowych
152
0
413103 magazynier
179
43
16.
413103 magazynier
150
40
931301 robotnik budowlany
152
1
17.
241102 ekonomista
142
120
723105 mechanik
samochodów
osobowych
152
0
18.
247901 specjalista administracji
publicznej
138
110
828105 monter maszyn i
urządzeń
przemysłowych
147
103
19.
913207 sprzątaczka
131
131
312102 technik informatyk
141
35
20.
312102 technik informatyk
130
41
742204 stolarz
137
10
21.
341501 handlowiec
128
88
832302 kierowca samochodu
ciężarowego
135
0
22.
343101 pracownik administracyjny
124
119
241102 ekonomista
134
107
23.
742204 stolarz
117
13
341501 handlowiec
134
76
24.
832302 kierowca samochodu
ciężarowego
112
0
723106 mechanik pojazdów
samochodowych
133
0
25.
724201 elektromonter zakładowy
103
9
241912 specjalista ds
marketingu i handlu
130
82
26.
241912 specjalista ds marketingu i
handlu
97
68
913207 sprzątaczka
128
128
27.
742207 stolarz meblowy
95
18
247901 specjalista
administracji
publicznej
127
101
28.
341404 organizator usług
hotelarskich
92
84
724201 elektromonter
zakładowy
121
5
5
0
Wyszczególnienie
29.
741201 cukiernik
91
33
828203 monter elektrycznych
przyrządów
pomiarowych
118
106
30.
723106 mechanik pojazdów
samochodowych
90
0
932103 pakowacz
117
105
31.
931301 robotnik budowlany
90
0
343101 pracownik
administracyjny
115
102
32.
311204 technik budownictwa
89
24
711301 kamieniarz
109
0
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano napływ bezrobotnych w 2009r. wg zawodów (co najmniej 109 osób)
Tabela obejmuje 32 zawody, w których w 2009r. napłynęło 11997 spośród 19150 osób, co stanowi 62,65 % ogółu.
Analizując zawody, w których był największy napływ osób bezrobotnych na koniec 2008
i 2009r. należy stwierdzić, że 28 spośród nich występuje w jednym i drugim roku.
W tabeli można zaobserwować także następujące zmiany wśród wymienionych tam zawodów:
– 6 z nich pozostało na tym samym miejscu (bez zawodu, sprzedawca, ślusarz, asystent ekonomiczny,
technik mechanik, piekarz);
22 przesunęło się w jej ramach, z tego 10 w górę (murarz, tokarz, robotnik gospodarczy, magazynier,
robotnik budowlany, technik informatyk, stolarz, kierowca samochodu ciężarowego, mechanik pojazdów
samochodowych, specjalista ds marketingu), a 12 w dół (krawiec, szwaczka, pracownik biurowy, pedagog,
kucharz, mechanik samochodów osobowych, ekonomista, handlowiec, sprzątaczka, specjalista administracji
publicznej, elektromonter zakładowy, pracownik administracyjny);
–
4 zostały zastąpione nowymi (stolarz meblowy, organizator usług hotelarskich, cukiernik, technik
budownictwa zastąpione przez monter maszyn i urządzeń przemysłowych, monter elektrycznych przyrządów
pomiarowych, pakowacz, kamieniarz);
–
–w
7 zmniejszył się napływ osób bezrobotnych;
–w
19 zwiększył się napływ osób bezrobotnych;
–
w 2 napływ osób bezrobotnych był taki sam jak w 2008r.
Zwiększyła się też ogólna liczba napływu osób bezrobotnych z 16194 w 2008r. do 19150 w 2009r.,
tj. o 2956 osób.
Zawody, w których w 2009r. w powiecie świdnickim wystąpił największy napływ osób
bezrobotnych to:
−bez zawodu,
−sprzedawca,
−ślusarz,
−asystent ekonomiczny,
−murarz,
−krawiec,
−szwaczka,
−technik mechanik,
−tokarz,
−robotnik gospodarczy.
W grupach tych na koniec 2009r. napłynęło 8735 osób (w 2008r.- 7493), co stanowi: 72,81% osób
w zawodach wymienionych w tabeli (w 2008r.- 72,55%) oraz 45,61% ogółu napływu bezrobotnych
(w 2008r. 46,27%).
6
Spośród wskazanych w tabeli zawodów najwięcej kobiet napłynęło w następujących grupach:
−bez zawodu,
−sprzedawca,
−asystent ekonomiczny,
−krawiec,
−szwaczka,
−pracownik biurowy,
−pedagog,
−kucharz.
W grupach tych na koniec 2009r. napłynęły 4663 kobiety (w 2008r.- 4418), co stanowi: 38,87%
osób w zawodach wymienionych w tabeli (w 2008r.- 42,78%), 24,35% ogółu napływu osób
oraz 51,52 % ogółu napływu kobiet.
Jak wynika z analizy powyższych tabel zawody, które stanowią dominującą strukturę
bezrobocia w powiecie świdnickim, czyli: bez zawodu, sprzedawca, ślusarz, asystent ekonomiczny,
krawiec, szwaczka, murarz, tokarz, robotnik gospodarczy (z wyjątkiem zawodu pracownik biurowy)
są jednocześnie zawodami, w których nastąpił największy napływ osób do bezrobocia.
Należy zwrócić również uwagę, że duży odsetek w grupach: bez zawodu, sprzedawca, asystent
ekonomiczny, krawiec, szwaczka, pracownik biurowy, kucharz stanowią kobiety.
3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW.
W 2008 i 2009r. najwięcej ofert pracy wpłynęło w n/w zawodach (tabela porównawcza):
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
2008r.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie
2009r.
1.
914103 robotnik gospodarczy
604
914103 robotnik gospodarczy
794
2.
522107 sprzedawca
456
932104 robotnik pomocniczy
w przemyśle przetwórczym
534
3.
343101 pracownik administracyjny
254
522107 sprzedawca
277
4.
913207 sprzątaczka
194
343101 pracownik administracyjny
271
5.
932104 robotnik pomocniczy
w przemyśle przetwórczym
179
419101 pracownik biurowy
237
6.
419101 pracownik biurowy
146
741103 rozbieracz- wykrawacz
212
7.
931301 robotnik budowlany
130
711301 kamieniarz
125
8.
712102 murarz
116
913207 sprzątaczka
105
9.
413103 magazynier
109
828105 monter maszyn i urządzeń
przemysłowych
101
10.
743604 szwaczka
106
931301 robotnik budowlany
92
11.
832302 kierowca samochodu ciężarowego
92
932103 pakowacz
80
12.
711301 kamieniarz
78
413103 magazynier
79
13.
515902 pracownik ochrony osób
i mienia
77
712102 murarz
64
14.
913204 pomoc kuchenna
65
913204 pomoc kuchenna
61
15.
932103 pakowacz
64
512302 kelner
55
7
16.
828105 monter maszyn i urządzeń
przemysłowych
62
515902 pracownik ochrony osób
i mienia
53
17.
712401 brukarz
59
833401 kierowca operator wózków
jezdniowych
53
18.
722204 ślusarz
57
832302 kierowca samochodu
ciężarowego
52
19.
832101 kierowca samochodu osobowego
55
421102 kasjer handlowy
43
20.
741104 rzeźnik- wędliniarz
48
343201 księgowy
40
21.
833401 kierowca operator wózków
jezdniowych
48
512201 kucharz
40
22.
513301 opiekunka domowa
42
722204 ślusarz
40
23.
741103 rozbieracz- wykrawacz
41
741104 rzeźnik- wędliniarz
39
24.
343201 księgowy
39
341503 przedstawiciel handlowy
38
25.
341503 przedstawiciel handlowy
39
712401 brukarz
38
26.
421102 kasjer handlowy
36
743604 szwaczka
38
27.
811204 operator maszyn i urządzeń
do rozdrabniania i sortowania
surowców mineralnych
32
832101 kierowca samochodu
osobowego
30
28.
512302 kelner
31
233201 nauczyciel przedszkola
29
29.
235901 nauczyciel bibliotekarz
30
723106 mechanik pojazdów
samochodowych
29
30.
713604 monter instalacji wodociągowych
i kanalizacyjnych
30
827404 operator urządzeń do
produkcji wyrobów
cukierniczych
29
31.
741105 ubojowy
30
741105 ubojowy
28
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano tylko te oferty pracy wg zawodów, których zgłoszono co najmniej 28.
Tabela obejmuje 31 zawodów, które zawierają 3706 spośród 5122 ofert pracy w 2009r., co stanowi 72,35 % ogółu.
Porównując zawody, w których zgłoszono najwięcej ofert pracy w 2008 i 2009r. należy
stwierdzić, że 27 spośród nich występuje w jednym i drugim roku.
W tabeli można zaobserwować także następujące zmiany wśród wymienionych tam zawodów:
– 3 z nich pozostały na tym samym miejscu (robotnik gospodarczy, pomoc kuchenna, ubojowy);
24 przesunęło się w jej ramach, z tego 11 w górę (robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym,
pracownik biurowy, rozbieracz- wykrawacz, kamieniarz, monter maszyn i urządzeń przemysłowych,
pakowacz, kelner, kierowca operator wózków jezdniowych, kasjer handlowy, księgowy, przedstawiciel
handlowy), a 13 w dół (sprzedawca, pracownik administracyjny, sprzątaczka, robotnik budowlany,
magazynier, murarz, pracownik ochrony osób i mienia, kierowca samochodu ciężarowego, ślusarz, rzeźnikwędliniarz, brukarz, szwaczka, kierowca samochodu osobowego);
–
4 zostały zastąpione nowymi (opiekunka domowa, operator maszyn i urządzeń do rozdrabniania
i sortowania surowców mineralnych, nauczyciel bibliotekarz, monter instalacji wodociągowych
i kanalizacyjnych zastąpione przez kucharz, nauczyciel przedszkola, mechanik pojazdów samochodowych,
operator urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych);
–
–
w 17 zmniejszyła się liczba zgłoszonych ofert pracy;
–w
10 zwiększyła się liczba zgłoszonych ofert pracy.
Zwiększyła się też ogólna liczba ofert pracy, które wpłynęły do Urzędu z 4844 w 2008r. do 5122
8
w 2009 r., tj. o 278 ofert.
Najwięcej ofert pracy zostało zgłoszonych w zawodach:
gospodarczy,
−robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym,
−sprzedawca,
−pracownik administracyjny,
−pracownik biurowy,
−rozbieracz- wykrawacz,
−kamieniarz,
−sprzątaczka;
−monter maszyn i urządzeń przemysłowych.
−robotnik
W zawodach tych w 2009r. zgłoszonych zostało 2656 ofert pracy (71,67% ofert w zawodach
wymienionych w tabeli), co stanowi 51,85% ogółu ofert pracy.
Z analizy danych zawartych w powyższych tabelach wynika, że we wszystkich trzech
przedstawionych statystyk powtarzają się następujące zawody:
−robotnik gospodarczy,
−sprzedawca,
−pracownik biurowy.
W zawodach tych w 2009r. wystąpiła największa liczba osób bezrobotnych, największy
napływ do bezrobocia oraz zgłoszono w nich najwięcej ofert pracy.
Poniższy wykres przedstawia zmiany w zakresie liczby osób bezrobotnych, napływu osób
bezrobotnych oraz ilości zgłoszonych ofert pracy jakie zaszły w 2009r. w stosunku do roku 2007
i 2008.
25000
20000
15000
liczba osób bezrobotny ch
napły w osób bezrobotny ch
ilość of ert pracy
10000
5000
0
2007
2008
2009
4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH
I NADWYŻKOWYCH.
Przez zawód:
należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie
niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie;
−deficytowy
−nadwyżkowy
należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze
9
zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie;
−w
równowadze należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo
zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Wartość wskaźników intensywności deficytu lub nadwyżki przedstawia się następująco:
W < 0,9
dla zawodów nadwyżkowych
0,9 ≤ W ≥ 1,1
dla zawodów w równowadze
W > 1,1 dla zawodów deficytowych
średnio- miesięczny napływ ofert pracy
W=
gdzie wskaźnik
X
średnio- miesięczny napływ osób do bezrobocia
100%
Dane statystyczne /wg kodu 6 cyfrowego/ dotyczące zawodów deficytowych
i nadwyżkowych w powiecie świdnickim w 2009r. zawierają 835 zawodów (w 2008r.- 803).
Spośród nich, aż 691, czyli 82,75% przynależy do grupy zawodów nadwyżkowych (w 2008r.- 639
i 79,58%), 121 czyli 14,49% do grupy zawodów deficytowych (w 2008r.- 141 i 17,56%),
natomiast 23, czyli 2,75% zalicza się do grupy zawodów w równowadze (w 2008r.- 23 i 2,86%).
Powyższe dane w ujęciu wykresowym przedstawiają się następująco:
900
800
700
600
500
ilość zawodów
zawody nadwyżkowe
zawody deficytowe
400
zawody w równowadze
300
200
100
0
2007
2008
2009
Ranking zawodów deficytowych w 2008 i 2009r.(tabela porównawcza):
10
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie 2008r.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie 2009r.
1.
235901 nauczyciel bibliotekarz
741103
rozbieracz- wykrawacz
2.
343107 sekretarz sądowy
827404
operator urządzeń do produkcji
wyrobów cukierniczych
3.
932104 robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym
932104
robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym
4.
741103 rozbieracz- wykrawacz
343107
sekretarz sądowy
5.
241302 doradca personalny
235901
nauczyciel bibliotekarz
6.
422201 recepcjonista
713201
glazurnik
7.
741105 ubojowy
915105
goniec
8.
513301 opiekunka domowa
741105
ubojowy
9.
734103 drukarz
347601
animator kultury
10.
713302 tynkarz
514104
manikiurzystka
11.
915105 goniec
714104
malarz lakiernik wyrobów metalowych
12.
522108 sprzedawca w stacji paliw
914103
robotnik gospodarczy
13.
412104 fakturzystka
241302
doradca personalny
14.
713501 monter/ składacz okien
241903
doradca podatkowy
15.
811104 operator maszyn urabiających
i ładujących
346102
opiekun w domu pomocy społecznej
16.
235908 wychowawca w placówkach
oświatowych, wychowawczych
i opiekuńczych
734305
montażysta reprodukcyjny
17.
828305 monter zestrajacz urządzeń
elektronicznych
711102
górnik odkrywkowej eksploatacji złóż
18.
832201 kierowca autobusu
421102
kasjer handlowy
19.
341901 asystent bankowości
343101
pracownik administracyjny
20.
421102 kasjer handlowy
342204
spedytor
21.
914103 robotnik gospodarczy
513102
opiekunka dziecięca
22.
331101 instruktor amatorskiego ruchu
artystycznego
828304
monter sprzętu radiowego i
telewizyjnego
23.
713203 posadzkarz
131301
kierownik małego przedsiębiorstwa w
budownictwie
24.
921101 pomocniczy robotnik przy hodowli
zwierząt
213202
projektant stron internetowych
25.
712401 brukarz
233104
nauczyciel języka obcego w szkole
podstawowej
26.
713401 monter izolacji budowlanych
421202
kasjer walutowy
27.
513102 opiekunka dziecięca
713401
monter izolacji budowlanych
28.
811102 operator koparek i zwałowarek
732101
ceramik wyrobów ceramiki budowlanej
29.
725108 monter elektronik- układy
elektroniczne automatyki
przemysłowej
731306
złotnik- jubiler
11
30.
828111 monter sprzętu gospodarstwa
domowego
712401
brukarz
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano w sposób malejący zawody deficytowe, w których wskaźnik
intensywności deficytu wyniósł, co najmniej 1,9000. Tabela obejmuje 30 spośród 121 zawodów deficytowych,
tj. 24,79%. W tabelce, zgodnie z sugestiami MPiPS, nie uwzględniono zawodów, których wskaźnik wynosi MAX
oraz tych, które kończą się cyframi 90, czyli Pozostali... .
Analizując zawody deficytowe z 2008 i 2009r. należy stwierdzić, że 12 spośród nich
występuje w jednym i drugim roku.
W tabeli można zaobserwować także następujące zmiany wśród wymienionych tam zawodów:
– 11 przesunęło się w jej ramach, z tego 5 w górę (rozbieracz- wykrawacz, goniec, robotnik
gospodarczy, kasjer handlowy, opiekunka dziecięca), a 6 w dół (sekretarz sądowy, nauczyciel bibliotekarz,
ubojowy, doradca personalny, monter izolacji budowlanych, brukarz);
–
18 zostało zastąpionych nowymi.
Ranking zawodów nadwyżkowych w 2008 i 2009r. (tabela porównawcza):
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie 2008r.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie 2009r.
1.
932103 pakowacz
913204 pokojowa
2.
932106 sortowacz
721403 monter konstrukcji stalowych
3.
832302 kierowca samochodu ciężarowego
913207 sprzątaczka
4.
512301 bufetowy
712501 meliorant
5.
312201 operator sprzętu komputerowego
232110 nauczyciel języka polskiego
6.
914101 gospodarz domu
828105 monter maszyn i urządzeń przemysłowych
7.
712301 cieśla
932103 pakowacz
8.
742302 pilarz
243101 archiwista
9.
721202 spawacz ręczny gazowy
347104 stylista
10.
714201 lakiernik samochodowy
412104 fakturzysta
11.
812201 operator maszyn i urządzeń do
obróbki plastycznej
514301 organizator usług pogrzebowych
12.
913202 palacz pieców zwykłych
723704 monter sieci wodnych i kanalizacyjnych
13.
512302 kelner
742302 pilarz
14.
122401 kierownik wewnętrznej jednostki
działalności podstawowej w handlu
hurtowym i detalicznym
813205 prasowacz ceramiki elektronicznej i
elektrotechnicznej
15.
343102 sekretarka medyczna
244401 psycholog
16.
414101 listonosz
811104 operator maszyn urabiających i ładujących
17.
713704 monter sieci wodnych i
kanalizacyjnych
832201 kierowca autobusu
18.
832301 kierowca ciągnika siodłowego
931301 robotnik budowlany
19.
812403 tłoczarz w metalu
915204 portier
20.
343201 księgowy
348202 bibliotekarz
21.
342204 spedytor
421103 kasjer w przedsiębiorstwie
22.
913302 praczka
821207 pilarz kamienia
12
23.
932101 konserwator części
322401 masażysta
24.
713604 monter instalacji wodociągowych
i kanalizacyjnych
131401 kierownik małego przedsiębiorstwa w
handlu hurtowym i detalicznym
25.
245101 dziennikarz
214207 inżynier inżynierii środowiskagospodarka wodna i hydrologiczna
26.
724301 elektromonter instalacji
elektrycznych
214917 inżynier transportu (logistyk)
27.
419101 pracownik biurowy
311801 grafik komputerowy
28.
341601 zaopatrzeniowiec
322503 technik weterynarii
29.
122601 kierownik wewnętrznej jednostki
działalności podstawowej w
gospodarce magazynowej,
transporcie i łączności
346104 pracownik socjalny
30.
211302 chemik- technologia chemiczna
347101 florysta
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano w sposób malejący zawody nadwyżkowe, w których wskaźnik
nadwyżki wyniósł, co najmniej 0,5000. Tabela obejmuje 30 spośród 691 zawodów nadwyżkowych, tj. 4,34%.
W tabelce, zgodnie z sugestiami MPiPS, nie uwzględniono zawodów, których wskaźnik wynosi 0 oraz tych, które
kończą się cyframi 90, czyli Pozostali... .
Jeśli porównamy zawody nadwyżkowe z 2008 i 2009r. należy stwierdzić, że 3 spośród nich
występuje w jednym i drugim roku.
W tabeli można zaobserwować także następujące zmiany wśród wymienionych tam zawodów:
– 3 przesunęły się w jej ramach, z tego 1 w górę (monter sieci wodnych i kanalizacyjnych), a 2 w dół
(pakowacz, pilarz);
–
–
27 zostało zastąpionych nowymi;
2 z zawodów w równowadze w 2008r. przeszedł w zawód nadwyżkowy w 2009r. (inżynier
transportu, pracownik socjalny)
–
3 z zawodów deficytowych w 2008r. przeszły w zawód nadwyżkowy w 2009r. (fakturzysta,
operator maszyn urabiających i ładujących, kierowca autobusu).
Na uwagę zasługuje również grupa zawodów zrównoważonych, (wskazująca na równowagę
na rynku pracy), do której należą:
Ranking zawodów zrównoważonych w 2008 i 2009r. (tabela porównawcza):
L.P.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie 2008r.
Kod
zawodu
Wyszczególnienie 2009r.
1.
211403 geolog
121101 dyrektor generalny
2.
214917 inżynier transportu (logistyk)
122201 kierownik wewnętrznej jednostki
działalności podstawowej w
przemyśle przetwórczym
3.
232102 nauczyciel chemii
214805 inżynier geodeta- geodezyjne
pomiary podstawowe i satelitarne
4.
243101 archiwista
232111 nauczyciel muzyki
5.
244306 tłumacz tekstów
233105 nauczyciel języka polskiego w
szkole podstawowej
6.
245503 kierownik produkcji filmowej
241303 doradca zawodowy
13
i telewizyjnej
7.
356104 pracownik socjalny
241403 zarządca nieruchomości
8.
347503 instruktor odnowy biologicznej
242901 asystent prawny
9.
421201 kasjer bankowy
244306 tłumacz tekstów
10.
421401 inkasent
311908 technik organizacji produkcji
Źródło: dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy.
UWAGA: W powyższej tabeli zaprezentowano 10 pierwszych zawodów w równowadze. Tabela obejmuje 10 spośród
23 zawodów w równowadze, tj. 43,48%. W tabelce, zgodnie z sugestiami MPiPS, nie uwzględniono zawodów, które
kończą się cyframi 90, czyli Pozostali... .
Poddając analizie zawody zrównoważone z 2008 i 2009r. należy stwierdzić, że 1 spośród nich
występuje w jednym i drugim roku.
W tabeli można zaobserwować także następujące zmiany wśród wymienionych tam zawodów:
– 1 przesunął się w jej ramach w dół (tłumacz tekstów);
– 9 zostało zastąpionych nowymi.
Jak wynika z analizy powyższych danych zarówno w 2008 jak i 2009r. na terenie powiatu
świdnickiego dominowały wyraźnie zawody nadwyżkowe, czyli te, na które na rynku pracy
występuje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Ponadto w 2009r. procentowy udział w rynku tych zawodów wzrósł z 79,58% w 2008r. do 82,75%
w 2009r.
Zmienił się także procentowy udział w rynku zawodów deficytowych, w którym nastąpił
spadek z 17,56% w 2008r. do 14,49% w 2009r. oraz zawodów w równowadze z 2,86% w 2008r.
do 2,75% w 2009r. I jest to niepokojące zjawisko z uwagi na fakt, że są to zawody, w których
występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy
w tym zawodzie oraz takie, w których występuje na danym rynku pracy takie samo
zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Sukcesywne zmniejszanie
się ich udziału procentowego w rynku może być sygnałem o niekorzystnych zmianach na nim
zachodzących.
Ciekawym wydaje się też fakt, że w zestawieniu z liczbą 1636 zawodów objętych Klasyfikacją
Zawodów i Specjalności, na rynku pracy powiatu świdnickiego liczba zawodów osób bezrobotnych
na koniec 2009r. wynosiła 729 przy ogólnej liczbie osób bezrobotnych 8361
(w 2008r.
odpowiednio 695 zawodów i 6931 osób bezrobotnych), natomiast oferty pracy w 2009r.
sklasyfikowano w 835 zawodach przy ogólnej ich liczbie 5122 (w 2008r. odpowiednio 803 zawody
i 4844 oferty pracy).
Powyższe dane w ujęciu wykresowym przedstawiają się następująco:
14
9000
8000
liczba zawodów reprezentowanych
przez osoby bezrobotne zarejestrowane w ewidencji
7000
liczba osób bezrobotnych w nich zarejestrowanych
ilość zawodów, w których odnotowano
oferty pracy
6000
liczba ofert pracy w nich sklasyfikowanych
5000
4000
3000
2000
1000
0
2007
2008
2009
5.WNIOSKI.
Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest sporządzany rok rocznie. Celem
niniejszego raportu jest uzyskanie informacji, na jakie zawody istnieje zapotrzebowanie wśród
lokalnych pracodawców, a na jakie nie. W porównaniu do lat poprzednich sytuacja na rynku pracy
uległa niestety pogorszeniu. Na przestrzeni lat 2005 – 2008 liczba zarejestrowanych osób
bezrobotnych spadała. Jednak sytuacja ta uległa zmianie. Na koniec 2009r. w powiecie wzrosła
liczba osób zarejestrowanych. Na koniec grudnia 2009r. w ewidencji tut. Urzędu zarejestrowanych
było 8361 osób bezrobotnych, co stanowi wzrost o 1430 osób w stosunku do analogicznego okresu
2008 roku. Wzrost bezrobocia w analizowanym okresie 2009 roku był niestety wynikiem między
innymi niższego niż w analogicznym okresie 2008 roku odpływu z bezrobocia z powodu podjęcia
pracy. Doszło do wyhamowania dynamiki tworzenia nowych miejsc pracy, a do częstych praktyk
obserwowanych wśród pracodawców z naszego terenu zaliczyć można nieprzedłużanie
wygasających umów na czas określony. Większa była też liczba bezrobotnych nowo
zarejestrowanych, którą można chyba wiązać przede wszystkim z kryzysem gospodarczym jaki
przeżywają kraje Unii Europejskiej. Wpływa to niestety na zmniejszenie zapotrzebowania
15
na pracowników i usługi oraz na zmniejszenie migracji zarobkowej osób z terenu naszego powiatu.
Dlatego dokonując analizy sytuacji na rynku pracy powiatu świdnickiego w oparciu o dane
statystyczne wygenerowane przez system komputerowy widać wyraźnie, że rynek ten podlega
ciągłym zmianom. Można też zauważyć kilka prawidłowości.
1) Lokalny rynek pracy charakteryzuje się głęboką nierównowagą. Na sytuację na rynku pracy
w powiecie świdnickim ma wpływ wiele czynników. Nie tylko tempo rozwoju gospodarki
i przybywanie miejsc pracy, które zwłaszcza w ostatnim okresie jest zbyt małe by wchłonąć znaczną
część rejestrowanego bezrobocia, ale również struktura zawodowa samych bezrobotnych. Obecnie
nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności, którego nie jest w stanie
wchłonąć lokalny rynek pracy. W 2009r. w porównaniu do roku poprzedniego odnotowaliśmy
na szczęście wzrost ilości zgłoszonych ofert pracy o 278. Tym samym zgłoszone w 2009r. wolne
miejsca pracy wystarczyłyby dla około 61,26% zarejestrowanych w tym okresie bezrobotnych
(w 2008r. dla około 70%). Oznacza to, że mimo wzrostu ilości ofert pracy wciąż mamy
do czynienia z nadwyżką siły roboczej, chociaż jak wynika z powyższych zestawień różnie
to wygląda w poszczególnych zawodach. Przy analizowaniu tych danych należy jednakże
dodatkowo wziąć pod uwagę fakt, że informacje dotyczące wolnych miejsc pracy, które zostały
zgłoszone do Urzędu nie stanowią wszystkich ofert pracy jakie pojawiły się na lokalnym rynku.
W związku z brakiem obowiązku zgłaszania ofert pracy przez pracodawców do urzędów pracy,
nie trafiają do nas wszystkie oferty z lokalnego rynku, a wielu pracodawców decyduje
się na rekrutację we własnym zakresie. Znaczna część ofert nie jest więc zgłaszana, ale jednocześnie
brak jest szacunków jakiej części z nich zjawisko to dotyczy. Ponadto coraz większą rolę
w poszukiwaniu pracowników spełnia Internet, w którym prawdopodobnie zamieszczana
jest też znaczna część ofert pracy.
2) Największą grupę wśród pozostających bez pracy nadal stanowią bezrobotni nieposiadający
zawodu, a w analizowanym okresie było ich 1622 osoby, czyli 19,40% ogółu zarejestrowanych.
Osoby te znacznie częściej też tracą pracę o czym świadczy fakt, że w 2009r. stanowiły
one dominującą grupę rejestrujących się, tj. 4766 osób – co stanowi 24,89% wszystkich
rejestrujących się. Wśród
nich ponad połowę, bo 857 osób, czyli 52,84% stanowiły kobiety.
Natomiast najwięcej ofert pracy oczekiwało na robotników gospodarczych, robotników
pomocniczych w przemyśle przetwórczym i sprzedawców, czyli pracowników o niższych
lub średnich kwalifikacjach. W zawodach tych zgłoszono 1605 spośród 5122 ofert, co stanowiło
31,34% ogółu.
Duża liczba zatrudnianych sprzedawców może być wynikiem dużej rotacji na tym stanowisku
pracy. Ponadto nie zawsze deklaracja pracodawcy o utworzeniu nowego stanowiska pokrywa
się z rzeczywistością. Często jest wynikiem zatrudnienia kilku osób na tym samym stanowisku,
które są zwalniane np. za brak kompetencji. Utworzenie nowych miejsc pracy w tym zawodzie
16
mogło być też spowodowane wydłużeniem czasu pracy istniejących sklepów bądź też otwieraniem
nowych placówek- zwłaszcza centrów handlowych. Zauważalny wzrost zapotrzebowania
na pracowników przy pracach prostych w szczególności robotników gospodarczych i robotników
pomocniczych w przemyśle przetwórczym nie oznacza jeszcze, że osoby zarejestrowane
jako bezrobotne w jednym z tych zawodów nie miały kłopotu z podjęciem zatrudnienia. Problemem
są tu duże oczekiwania pracodawców wobec pracowników, którzy powinni mieć jeśli nie wysokie
kwalifikacje to uprawnienia do wykonywania zawodu oraz doświadczenie zawodowe. Dodatkowo
pracownicy w tych zawodach są przywiązani do swoich miejsc zamieszkania, często utożsamianych
z obszarem poszukiwania zatrudnienia i przez to stają się mało mobilni. Ponadto pojawiające
się trudności lub wręcz niemożność obsadzenia wolnych miejsc pracy bywa też związana ze: stanem
zdrowia osób bezrobotnych, ich wiekiem, utratą bądź zdezaktualizowaniem uprawnień
i kwalifikacji zawodowych, niemożnością przestawienia się na nowsze techniki prac na niektórych
stanowiskach, długotrwałym bezrobociem lub przerwą w zatrudnieniu, a także brakiem
zainteresowania do podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie.
3) Na terenie powiatu świdnickiego nadal przeważają zawody nadwyżkowe. W dalszym ciągu
obserwujemy więc wysokie niedopasowanie strukturalne podaży pracy do popytu na nią z uwagi
na fakt, że w zawodach tych występuje większa ilość osób poszukujących pracy niż wynikałoby
to z zapotrzebowania rynku. Ich znaczny, bo 82,75%, i wciąż wzrastający, jak wynika
z zaprezentowanych danych, udział w rynku pracy będzie mieć w przyszłości duże znaczenie
dla określenia możliwości i rodzaju wsparcia jakie Urząd powinien udzielić osobom z tych grup
zawodowych w trakcie poszukiwania przez nich zatrudnienia. Zwłaszcza jeśli połączymy
to z informacją o większej liczbie osób bezrobotnych i wciąż niewystarczającej liczbie ofert pracy.
Wynika z tego, że obecny rynek pracy oraz rysujące się tendencje najprawdopodobniej,
w większym stopniu niż dotychczas, będą wymagały od osób poszukujących zatrudnienia
otwartości na zmiany i chęci dostosowania się do nowych zawodów. Wzrośnie tym samym
konkurencja wśród osób poszukujących pracy i tylko jednostki najbardziej mobilne i otwarte będą
miały większe szanse na pozytywny efekt końcowy w postaci podjęcia zatrudnienia.
4) Niniejsze opracowanie wskazuje na trudną sytuację na naszym lokalnym rynku pracy. Wielu
bezrobotnych ma trudności ze znalezieniem pracy w posiadanym zawodzie. Związane
jest to
często z faktem, że mimo posiadania przez osobę bezrobotną wymaganego przez pracodawcę
zawodu, nie spełnia ona innych wymagań stawianych przez pracodawcę takich jak np. odpowiednie
doświadczenie, czy inne dodatkowe umiejętności i uprawnienia. Tymczasem wśród osób
zarejestrowanych w naszym powiecie rośnie odsetek bezrobotnych o niskim poziomie
wykształcenia,
nie
posiadających
kwalifikacji
lub
z
umiejętnościami
zawodowymi
nie przystosowanymi do wymagań współczesnego rynku pracy, a także nie potrafiących, z przyczyn
mentalnych i osobowościowych, skutecznie nabyć umiejętności poszukiwania zatrudnienia.
17
Powiększa się więc populacja bezrobotnych „trudnych” do reaktywacji zawodowej. Niezbędne
jest zatem stałe podejmowanie działań zmierzających do umożliwienia zarejestrowanym w urzędzie
osobom zdobycia zawodu, czy też podwyższenia lub uzupełnienia posiadanych kwalifikacji.
Wskazane byłoby także, aby wśród osób bezrobotnych wzrosła świadomość konieczności podjęcia
niezbędnych kroków: przekwalifikowania bądź uzupełnienia posiadanych kwalifikacji w celu
sprostania dynamicznym zmianom pojawiającym się na rynku pracy.
5) Niepokojące jest zjawisko niewielkiego, bo 14,49% udziału w rynku pracy powiatu
świdnickiego
zawodów
deficytowych
oraz
2,75%
udziału
zawodów
zrównoważonych.
Z powyższych danych wynika, że tylko w 17,24% (w 2008r. 20,42%) spośród 835 zawodów
wymienionych w statystyce zapotrzebowanie rynku pracy jest na tyle duże, że osoby bezrobotne
nie powinny mieć większych kłopotów ze znalezieniem zatrudnienia. Niestety ich niewielki udział
w rynku pracy, w połączeniu ze wzrostem procentowego udziału zawodów nadwyżkowych,
świadczy o niekorzystnych zjawiskach jakie zachodzą na lokalnym rynku pracy.
6) Częstym zjawiskiem jest obecnie podejmowanie pracy nie w zawodzie wyuczonym,
ale pokrewnym. Większość osób pracuje więc w zawodach, w których może tylko w części
wykorzystać wyuczone umiejętności i wiedzę. Analiza przedstawionych w niniejszym raporcie
danych nasuwa więc wniosek, że w trakcie pracy z osobą bezrobotną powinno się skupiać nie tylko
na konkretnych kwalifikacjach zawodowych, zdobytych w systemie szkolnym, czy na kursach
dokształcających, ale także na dodatkowych umiejętnościach o charakterze uniwersalnym, takich
jak: planowanie ścieżki własnego rozwoju zawodowego, elastycznego podejścia do oczekiwań
pracodawców, uwzględniania konieczności kilkakrotnej reorientacji zawodowej na przestrzeni całej
kariery zawodowej.
7) Analiza danych dotycząca zawodów w 2009r. w powiecie świdnickim pokazuje, że od kilu
lat utrzymuje się stała tendencja charakterystyczna dla lokalnego bezrobocia i rynku pracy.
Tak więc w strukturze zawodowej osób bezrobotnych dominują te same grupy zawodowe, którym
z roku na rok coraz trudniej powróć na rynek pracy z uwagi na wiek i dezaktualizację umiejętności
zawodowych.
Reasumując wszystko powyższe oraz mając na uwadze dające się w ostatnim czasie
zaobserwować zahamowanie rozwoju rynku pracy powiatu świdnickiego należy stwierdzić,
że istnieje spora grupa osób bezrobotnych, która nie znajduje zatrudnienia. W dodatku
przedstawione dane wskazują na to, że prawdopodobnie w nadchodzących miesiącach coraz
trudniej będzie znaleźć pracę. Pracodawcy zwiększać będą bowiem ostrożność w kierowaniu
polityką kadrową w swoich firmach, a co za tym idzie coraz częściej będą chcieli zatrudniać dobrze
wykwalifikowaną kadrę. Zwłaszcza, że wzrastające koszty funkcjonowania firm powodują
konieczność rygoru finansowego.
18
W związku z tym poprawa sytuacji tych osób na rynku pracy może wymagać podjęcia
skorelowanych działań polegających z jednej strony na dostosowaniu oferty szkoleniowej
do potrzeb rynku pracy, podnoszeniu jakości szkoleń – ze szczególnym uwzględnieniem modułu
praktycznego, a z drugiej strony na objęciu tej grupy osób profesjonalną pomocą w zakresie wyboru
szkolenia, czy kierunku dalszego kształcenia zawodowego z uwzględnieniem predyspozycji
osobowościowych. Tym samym coraz wyraźniej rysuje się konieczność rozpoczęcia stosowania
zróżnicowanych sposobów postępowania w działaniach wspomagających aktywność zawodową
osób poszukujących pracy. Wskazane jest, aby z jednej strony doszło do podjęcia działań mających
na celu zaspokojenie potrzeb zatrudnieniowych pracodawców w zawodach deficytowych, z drugiej
zaś – ograniczenia kształcenia w zawodach nadwyżkowych. Badanie rynku pracy w 2009r.
wskazuje po raz kolejny na to, że działania te powinny być bardziej intensywne w tym ostatnim
aspekcie dlatego, że problem nadwyżek zasobów pracy staje się coraz bardziej uciążliwy.
Szanse na znalezienie pracy zwiększają się wraz ze wzrostem liczby ofert pracy zgłaszanych
przez pracodawców, ale w ostatnim czasie posiadanie zawodu poszukiwanego na rynku pracy
nie zawsze stwarza szanse na zatrudnienie. „Obok kwalifikacji formalnych istotne dla pracodawcy
wydaje się być posiadanie doświadczenia zawodowego, gotowość do uczenia się, umiejętność
rozwiązywania problemów oraz umiejętność dobrej organizacji pracy. Firmy coraz częściej szukają
ludzi wszechstronnie wykształconych, z wiedzą i umiejętnościami z różnych dziedzin. Największe
szanse na pracę mają i jak się wydaje będą miały w przyszłości osoby, które potrafią szybko
reagować na zmieniające się potrzeby pracodawców; są elastyczne i otwarte na zmiany dokonujące
się na lokalnym rynku pracy”*. Wszystko to może się odbywać poprzez ciągłe podnoszenie
kwalifikacji, tj. dokształcanie oraz zdobywanie potrzebnych umiejętności. Jednakże ważniejszym
i bardziej efektywnym dla przyszłego rynku pracy wydaje się być rozpoczęcie zmian od samego
kształcenia, dzięki któremu umiejętności i kwalifikacje już na etapie „bycia absolwentem” powinny
być możliwie jak najbardziej dopasowane do wymogów pracodawców. Dlatego istotne jest,
aby doszło do podjęcia przez placówki szkolne ściślejszej współpracy z lokalnymi pracodawcami,
którzy są w stanie najlepiej określić swoje zapotrzebowanie na zawody. Zwłaszcza, że w realiach
obecnego rynku pracy coraz większe znaczenie ma posiadanie umiejętności praktycznych.
Stąd nasuwa się wniosek, że system kształcenia zawodowego tylko we współpracy z pracodawcami
mógłby wykształcić w pełni wartościowych pracowników. „Zdaniem ekspertów rynku pracy nowe
umiejętności wymagane przez pracodawców powinny być znane już absolwentom tzn. że młodzi
ludzie nie powinni się ich uczyć dopiero w miejscu pracy”*.
W świetle powyższych informacji wydaje się, że dopiero połączenie niniejszych analiz
i konkretnych działań gwarantowałoby dopasowanie zawodowe absolwentów, a co za tym idzie
osób bezrobotnych do realnej sytuacji na rynku pracy, a w konsekwencji zwiększenia
prawdopodobieństwa powodzenia w poszukiwaniu zatrudnienia.
19
Monitoring zawodów nie daje pełnego obrazu sytuacji na rynku pracy, pozwala jednak
na identyfikację tendencji jakie zachodzą w obszarze popytu i podaży. Dlatego rozpatrując
powyższe uwagi podkreślić należy, że raport ten nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji,
jaka ma miejsce na lokalnym rynku pracy w badanym zakresie, a stanowi jedynie pewną jej część
będącą składową większej całości.
* informacje zaczerpnięte z raportów z badań, które powstały w ramach Projektu „Zawód na dziś i jutro- diagnoza
kierunków kształcenia kadr dla małych i średnich przedsiębiorstw w regionie wałbrzyskim” współfinansowanego
ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Sporządziła:K. Ślimak- Kołodziejska
Doradca zawodowy I stopnia
20

Podobne dokumenty