1866 - Serbski

Transkrypt

1866 - Serbski

sa Sserbow
na
knthowf.jfl
le to
1866. W
S n a ! taboin M a c z i c y S s e r b s k e j e .
W kommissiji kniharnje S sm o lerja a Pêcha.
■——
wot
toot
wot
toot
W
-
- -
-
Z -------
— w w w -
-
-
'
V '
T
v
------------------
"
V
'Y
' " f
w o p sch ija , lic z i ßo:
"
"
"
' - _V
'r
stworjenja ß w e t a ........................................... 5 8 1 5 , toot saiozenja budyskeho tachantjiwa . .
wustajenja julianskeje protyki . . . ' . . 1 9 1 1 , wot spoczatka r e f o r m a z i j e ...............................
czerpjenja a horjestacza Khrystußoweho . . 1833, wot naroda krala J a n a .....................................
spotzatka kschesczijanstwa we Sserbach . .
84 6 , wot satozenja maczicy ßerbsteje.........................
Zyrkwinske letne snamjenja.
porjedzenej RehoW starej julianskej
rjowej protyzy
protyzy.
"V
stota liczba
V
X IV
epakty
XXV
X X V II
wobwod ßkönza
X X V II
IX
tomffe banste czißto
IX
G
pißmik njedzelski
B
1. haperleje
jutrowniczka
27. merza.
2 6 njebjdje po s;wj. trojijl) do 1, abti. 2 6 .
Saczmicze ßköncZka a meßaczka.
W e l. 1866 ßo ßkönczko tsi kröcz, meßaczk dtoaj
krLcz saczmi; a budze jenoz kruch jeneho saczmicza
ßkönczka a pokojza meßaczkoweho saczmicza pola naß
k widzenju. — P renje saczmicze ßlönczka stanje ßo
1 6. merza a budze widzene jenoz w poknbznej Asiskej
o we wjeczornej Am erizy; druhe smeje ßo 15. haperl.
a je I widzenju jenoz we pokonschim m orju a w pokonschej Awstraliskej; tstcze budze 8. oktobra 3 hodz.
5 8 m in. ßo sapoczecz, ale jenoz s dzela pola naß k
widzenju, mjenujzy 5 hodz. 2 3 m m ., hdyz ßo ßlönczko
khowa. — P renje saczniicze meßaczka 31. m erza rano
3 hodz. 27 min. ßo sapocznje, je 4 hodz. 3 4 min.
najböle widzecz a 5 hodz. 2 3 m . sastanje, dokelz w Ihm
czaßu meßaczk zyle saczmith ßo khowa. — D ru he
saczmicze meßaczka 24. septembra popokdnju pokaze
ßo jenoz wobhdlerjam pokonscheje Asiskeje, Australi'skeje
a wjeczorneje polnözneje Ameriki.
^
646,
349,
65,
18.
skasycz. Roz a pschenzasmLjetejwjazh ßtömy, dhzlisorno.
N ashm u dhrbi ßo wschitko sahe woßycz a ßymjo
ßo praw je sawköczicz. _ W jele ßadu njebudze. M özne
wichory a ßylne deschcziki' wjele schkodh naczinja.
H ußanzy a toast a mhsche budza pkody semje
wobschkodzecz. W jele rybow , mako sornow.
'
Sapoczatk
-
Schtyri letne cZaßy.
nalecza: 20. merza 8 hodz. 4 0 min. wjeczor.
lecza: 21. junija 5 hodz. 18 min. popokdnju.
nasymy: 23. septembra 7 hodz. 3 6 min. rano.
symy: 22. decembra 1 hodz. 35 min. rano.
Schtyri kwatembry.
W porjedzenej Rehorjotoej a w starej julianskej protyey
21. februara t Reminiscere I 16. februara
2 3 . meje
I ßwj. trojizy ( 18. meje
19. septembra »
kschiza j 21. septembra
19. decembra l
Lucije J 14* decembra.
Jutrowna tabella.
1873:
1 8 6 7 : 21. haperleje.
1 8 6 8 :1 2 .
- psch. l.
1874:
1875:
1869 : 20. rnörza.
1876:
1 8 7 0 : 17. haperleje.
i 1877:
1 8 7 1 : 9. haperleje.
: 1878:
1872 . 31. mörza psch.
13. haperleje.
5.
2 8. mLrza.
16. haperleje psch. l.
1. haperleje.
21. haperleje.
12 njebjeske snamjenja.
law ,
E
tsilnik,
W l. 1866 knjczi Meßaczk. ( 0 v fä ? botst«,
byk,
^
knjczna,
kosorözk,
v S to lk tn a prothka y ra ji, so ßu te leta, w kotrychz
M dwöjnikstj,
w aha,
M wödny muZ,
meßaczk knjezi, böle moste, dhzli shmnc a ßuche.
R aleto je jara moste a pschi thm czople, merz je
rak,
M
schkorpion, ^
rybje.
symny a haperleja deschczikojta; meja je wot spoczatka
rja n a , m a Pak deschcziki, n a kotpez syma ßleduje, junij
Abbreviatury abo pschikrötsenja
je rjan h a s dzela deschczikojth. —
'
ßlowow.
W leczu je s khwilemi czopko, tola Pak husto tez
shmne wjedro.
Q ßkönczko,
! skh. p. skhadzenje popoknju.
N ashm a a syma stej pschi sapoezatku mokrej a sme| skh. d. skhadzenje dopoknja.
meßaczk,
jetej ßrenju shmu; pschi könzu novembra a w dezembru
; kh. p. khowanje popoknju.
pokny
meßaczk,
pondze ßneh a na to nastanje wötre mjersnjenje. W
’ kh. d. khowanje dopoknja.
6
poßlm
i
břrttif,
tu tej shmje wowzh a pcjokh ja ra könz bjeru.
. hod. hodzina.
R aletn y ßhw, kaz jeczmjen a wowß, budze ßrenje D mkody meßaczk, | min. minuta.
znö dawacz, njeßmje ßo Pak pscheö meru sahh woßycj. D prjeni bertlik,
; * skötne wiki.
W jeke ßhna budze ale mako wotawy.
Maczicznhch spißow czo. 46.
Rasym nh ßhw möge, jeli je sahe woßhty, ßo lohzy
1866. Januar,
wulki rözk,z
ma 31 dnjöw.
M ßaczkow e
pschemmjenje.
W jedro.
S to lü n a
protyka.
Hermanki
a
skötne wiki.
IS
SE
S ta r « julianska
Dezember.
o
D
1. Lipsk.»
kh. C Poßlcni
" g sih.
h.
m.
2.
B a rt*
bertl. 8. jan.
k I
((ane wiki)
wjecz.lOhodz.
2 4 — 2 8 ; pop: Luk. 12, 5-- 9 .
26
m
in.pschi3.
Njeßwaczi8 5 4 2
2 0 lg n a c a
skh. P. njeße ßnöh o
bto.*
6 2 mjersnjenje.
8 5 4 3
21 J u l i ja
8. Rakezy.*
7 11
2 2 A n a s ta s ija 8 5 4 4
16. Kinsbürk.*
G
M
tody
8 20
23 D a g o b e r ta 8 5 4 5 E
16. jan. 17. Rakezy.*
9 2 J meß.
2 4 l l a d . a. J . 8 5 4 7
wjeczor9hodz. 20. Bndyschin*
1 0 32 25 min. ma 29. Luban.*
2 5 tio z i cisccn. 8 4 4 8 *
njewobstajne 30. S utoto*
2. tydzen. Text dop.: Galat., 3, 2 3 — 9 ; pop.: Luc. 2, 4 1 — >2.
wjedro.
3 fv 2 6 B o ž . m a ć. 8 4 4 10 ř i 11 36
7 njrdz. '1 . n. p. 3 tx . L n,
H P ren i
S everina
8 pöndz. E rhard«
skh. p.
27 Š e ĕ p a n a 8 3 4 11
bertt.
23. jan. NB. W NjeJu lia n a
28 2 0 0 0 0 m a r t 8 2 4 12
0 38
9 w ut. Z acharja ^
ßwaczidleßu
wjecz. 9 hodz.
1 41 4 3 min. möze
A gathona
10 ßrjeda Czesczomer»
29 N je w . d z . 8 2 4 13 M
kozdu prenju
8 1 4 15
ßrjedu meH ygina
3 0 A n is ije
2 42 ja ra symne
11 schtw. Aloifije
ßaza, w R adnypschinjescz.
31
S
y
lv
e
s
tr
a
8
1
3
4
3
Arkadija
4 17
12 pjatk Reinholda
kezach
Pak
Leontija
1 ja n u a v a
8 0 4 18
13 ßobot. H llartja
4 4o
közdu tseczu
T
Pokny
ßrjedu skötne
möß. 30. jan.
3. tydzen. Text dop.; Romsk. 12, 1 — 6 ; p o p .: J a n . 2 i — 11.
wiki.
1 4 M dz. 2. n. p. 3 kr 2. .n.: p. 3 kr. 2 n je d z .p .n .l. 7 59 4 19 J t 5 35 wjecz. 9 hodz.
18min.skhowa
Paw oka
15 pöndz. B ohuw ^ra
3 70 ja p .
7 58 4 21 a a 6 26
symne wjedro.
16 wut. E d m u n d a ^ ^ . M arcella
4 T h e o f a n t a 7 57 4 23 a a kh. p.
Antonije
17 ßrjeda Antonije
5 M a la c h ija 7 56 4 24 ch. 5 34
P e tr. stow. R . ' g ir o e h .k r a t. 7 55 4 25 eh 6 45
18 schtw. Felicity
S t o l e t n a Wopomnzenj«
7.Ja n a k řć c rt. 7 55 4 27
19 pjatk P riski
K anuta
7 59 protyka:
hödne dny.
2 0 ßobot. Fab. Sebast. F abiana a B . . 8 J u r i j a K r . 7 54 4 29
9 14 Sapoczatk ja- 1. nowe leto
n uara m a staj- 2. Landtag.
5— :
21 KicLij.
4 31 4 f i f l 0 30 nu sym u; 8. 6. tsjoch kral.
pschindze s nolO R e h . N y s . 7 52 4 32
2 2 pöndz. Bincenca
Bincenca
11 45 w a ßneh a 20. F abian«.
Sebastian«.
l l T h e o d o s . 7 51 4 33
M arije lnb.
2 3 tont. Charity
kh. d. syma wosta
22.
Vincenza.
Timotheja
1 2 T a tia n a
7 50 4 35
2 4 ßrjeda T im oth.
1 0 nje hacz do
P
aw
.
wobr.
25.
Paw
oka
lS lle rm ila
7 4 9 4 36
2 5 schtw.
2 15 1 5 ; na to harz
wobroczedo
könza
czoPolykarpa
14 Z a c h e ja
7 4 8 4 38
3 25
2 6 Pjatk. Polykarpa
nje abo
wjedro
4 30 plische
27 ßobot. J a n a Khrysost. J a n a Khrysost. 15 P a w . t h . 7 46 4 40
nastanje s wö- ptaczi kwaß.
trom , ßnchom
tydzen. Text: 1. K o r.. 9, 24— 2 7 ; pop.
20 , 1 — 16 .
gtbhsnc
2 8 ;:’4ft>L Scm
uagesim a Septuaaesim a I ß d . n . p »3 k£r *. ?7 45 4 41
5 25 a deschczikom.
7 43 4 43
6 14
2 9 pöndz. T h e o b a ld a B ^ F ranca S a l . 17 A n to n a
18 A th a n a s ije 7 42 4 45
3 0 wut. A d elgu nd y^-^ M artin y
skh- PP e tr. N ol.
19 M a k a rija 7 4 0 4 47
5 59
31 ßrjeda V irgilija
Tydzenje P o r j e d z e n a p r o t y k a
a dny. e v a n g e lsk a . | k a th o ls k a .
.. tydzen. Text dop.: Romsk. 8,
1 pöndz. R ow e lcty.
nowe leio.
2 w ut. M akcharja
M akarija
Genovefy
3 ßrjeda Kaschpra
T ita
4 schtw. B a tz a rja
Telesfora
5 Pjatk S im eona
6 ßobot Tsjoch. kral. : S to .. 3 tra t.
II
*
at
Mößaczkowe
pschemenjenje.
W jedro.
S to le tn a
protyka.
1866. Februar,
maly rözk,
ma 28 dnjöw.
Tydzenje
a dny.
|
f
P o r je d z e n a p ro ty k a
e v a n g e lsk a . | k a th o ls k a .
1 schtw.
Jg naca
.qtfc>
2pjatk
3 ßobot. B lazija
Bkazija
S t a r a julianska
J a n u a r.
lltl D
ih. nt).
o
skhad.j khow. - e s
h -m . | h. m. l s J . | h. m.
1
f
1
C Poßleni
bertl.
7. febr.
7 7
wjeczor8hodz.
8 1 5 28 m in. po9 20 kaze na symny
deschez a
wukli wötr.
2 0 E u t h y m i a 7 39 4 49* £ v
7 37 4 51 &
21 M a x im a
22 T im o t.
7 35 4 53 &
6. tydzen. Text dop.: 2. Kor. l l 2 1 — 3 1 ; p o p .: Luk. 8, 4 — 5.
4 njedz. Sexagesima
S G agesim a
2 3 S e p t u a g . 7 33 4 54 4 * 4
5 pöndz. Ägathy
Agathy
2 4 X e n ije
7 32 4 56 4 * 1
6 Wut. D o r o th e je ^ ^ Dorotheje
2 5 J u r i j a T h . 7 31 4 48 m
7 ßrjeda Richarda X L ' R om ualda
26 X e n o f o n a 7 29 5 0 M
8 schtw. H onorata
J a n a m art.
27 J a n a K r . 7 28 5 2 J§fr
9 pjatk Apollonije
H aple
.
28 E u f r , 8 .
7 26 5 3 %
1 0 ßobot. S cholastiki'
Scholastiki
2 9 Jg naca
7 25 5 5 O -
1024
112 7
skh.d.
028
128
227
323
> P ren i
bertl. 22. febr.
4 1 4 rano 5 hodz.
5 2 3 7 m in .m aku 5 4 3 rjaw u, deschcz
a ßneh.
620
kh- P.
6 57
814
7.' tydzen. Text dp.: . 1. Kor, 1 3 ; Pop.: Luk 18, 8 1 — 43.
11 njedz.
1 2 pöndz.
13 Wut.
1 4 ßrjeda
15 schtw.
16 pjatk
17 ßobot.
Estomch'.
Jo rd an «
Pöstnizy .
P a v '-'
Faustiua
Onesima
Konstanzije
8. tydzen.
18 njedz.
19 pöndz.
2 0 Wut.
21 ßrjeda
2 2 schtw.
2 3 pjatk.
2 4 ßobot.
Quituiuagef.
Eulalije
Pöstlnzy
''v je ln a ßr.
Faustina
Ju lia n y
Kanstancije
7
7
7
7
7
7
7
23
21
19
17
15
14
12
5
5
5
5
5
5
5
7
10
12
14
15
16
18
a a
>*►
>*►
>*►
•*<
Atoletna
protyka:
Text dop.: 2. Kor. 6, 1— 1 0 ; pop.: J a n .. 1 0 , 12— 16.
ÄNvokavit
S usann y Lebrechta
Kwatember
P etr.sto l.^ M »
Lazara
M atth iaß a
5.
Zarow.
7. Njeßwaczi-
fcto*
8 . Radeberg.*
12. Shorjelz. *
Kalawa.*
Wojerecy.
Nowosalz.
Wostrowz.*
Brody.*
ll.B je rn a c z i-
zy*
17. Trebule.
19. Biskopicy*
Drazdzany
(st. mesto).
Luboras.
Hrödk.
20. Barsche;.*
Grodzischczo.
21. Rakezy*',
2 4. Aitawa.*
Iasonza.
26. S tolpnjo.
Rosbörk.
Zahan.* '
2 7 . Dobrotug. _
2 8 . Radeburg?
1. febr. budze
9 3 2 czoplo, 3. hacz
6. syma a Wopottmjenja
w io 5 o dopomröczene
fth. d. njebjo;8.renje, hödne dny.
Fs- 0 5 13.deschcz wot 1. Kralowske
dawki.
16. hacz do
D 1 1 6 kbnca
2
.
Ssweczk
ßneh
a
2
2
2
O
M arse.
wulka
syma.
HE 3 2 0
13. Pöstnizy.
24.M atthiaßa.
12, 1 — 6 ; pop.: M atth. 15, 21- - 2 8 .
pö^ta 1 3 Q u a d r a g 6 56 5 3 2 HE 4 1 0
14 A u x e n c ija 6 54 5 3 3
451
15 O n e s im a 6 5 2 5 4 5
527
16 X -m u eu L u . 6 5 0 5 3 7
558
1. njedz. .pösta 6 S y r o p o s i a
G ab ina
7 P a rth e n a
8 T h e o d o ra
Eucharija
Suche dny
9 E u f r o s in y
P ö tr. stot.
1 0 C h aralam p .
Rom any
11 B ł a ž i j a
M atthias«
12 M e le tija
9. tydzen. Text dop.: Hebr.
25njedz. Reminiseere
2 . niedz.
2 6 pöndz. Nestorija
Nestor«
27 Wut. Bolprechta
Leandra
2 8 ßkjeda M ak arija
M akarija
i ..
30 M ja so p o »
31 C y ria k a
1 F e b ru a r«
2 M a r . -w uć.
3 S im s o n a
4 J s id o r y
5 A g a th y
G M ödy
meß. 15. febr.
dop. 11 hod..
2 m .m özerjenische dny, ale
nözne mjersnjenja pschinjescz.
Hermanki
a
flötne wiki.
7
7
7
7
7
7
6
10
8
6
4
2
0
58
5
5
5
5
5
5
5
19
21
23
25
27
29
31
fJrł
j
Tydzenje
a dny.
1 schtw.
2 pjatk.
3 ßobot.
P o rje d z e n a p ro ty k a
I e v a n g e lsk a . k a th o ls k a .
Albina
Albina
P o k ilt.v j.M - Sim pliea
Kunigundy
Kunigundy
Meßaczkowe
1866. Merz 9
pschemenjenje.
n a le tn ik ,
ma 3 i dnjöw.
W jedro.
S to letn a
protyka.
.£•§*!
S ta r a julianska
o
S
^ryav.
khow. j J .I ■J)
Februar.
h. m. h. m. 1£ 5 2 .1skh. kh.
17 T h e o d o r a 6 47 5 39
skh. p.
18 A r c h ip p a 6 46 5 4 0
7 5
1 9 L e a K a ta n 6 43 5 42
8 9
10. tydzen. Text dop.: 1. Pet. 2, 2 1 — 2 5 ; pop.: Luk. 20, 8 - -2 0 .
4 ;V'
3. nzedz pösta 2 0 2 . n . p o » f, 6 41 5 44 ł l
Okul:
, 5 pöndz. Bjedricha
Bjedricha
21 T i m o i h . 6 39 5 46 ř iFridolina
' 6 Wut. Fridolina
6 37 5 48 M
22 E u g e n a
, 7 ßrjeda Perpetuy
Domascha Akw. 23 P o lik a r p a 6 35 5 49 M
- 2 4 lU o w y J a u 6 33 5 51 &
r 8 schtw. Filem ona /ST n Filem ona
Franciska
9 pjatk. R ebeki ^
2 5 T a r a s ija 16 30 5 53
K aja e
10 ßobot. Alexandra
26 T o r f y r a
6 28 5 55 H
11. tydzen. Text dop.: Romsk. 5, 1— 6 ; vop.: J a n .
11 ■
6
4. u;e0z. pöstc 2 7 :1 iij p
R ehorja
12 pöndz. Rehorja
28 B a s ilija
6
Ricefora
13 tout. S alo m o n a
6
1 m ĕ rć a
M athildy
14 ßrjeda Abigaile
2 T h e o d o ta 6
Longina
15 schtw. Khrystofa
3 E u tr o p ija 6
16 pjatk Henrietty ' 0 ' H eriberta
4 G e r a s im a 6
P atricija
17 ßobot. Herty
5 K onona
6
12. tydzen. Text dop.: Romsk. 8, 31 — 3 9 ; pop.:
18 njcdz. Juö'.ka
5. uzedz. postc. 6 -i, r p
19 pöndz. Josefa
Josefa
7 B a s ilija
20 Wut. Joachima
Joachim a
8 T h e o f ’y l.
21 ßrjeda Benedikta
^ ^Benedikta
9 4 0 r a a r t.
O ktaviana
22 schtw. K asim ira *
lO K o d r a ta
23 pjatk Eberhar.
Viktorina
11 S o lr o n ija
24 ßobot. 1G abriela > J ř ' G abriela
12 T h e o s an a
15,
25
24
22
19
17
15
13
J a n . 16,
6 10 6
6 8 6
6 6 6
6 3 6
6 1 6
5 59 6
5 57 6
13. tydzen. Text dop.: Phil. 2, 5— 1 5 ; pop.: M atch.
1 3 5 . !>
25medz. Palm .aM .psck. Bowomrka,
5 54
26 pöndz. K astula
Ludgera
1 4 B e n e d ik ta 5 52
27 Wut. R uperta
R uperta
15 A g a b a
5 50
28 ßrjeda Angelika
G u n tram a
16 S a b in a
5 47
29 schtw. Seleny schtw. Zeleny schtw. 17 A le x ija
5 45
30 pjatk Czichi pj. Ä
18 C y r . "w ulk 5 4 4
W ulki pjatk.
31 ßobot. D e tla w a ^ U ^ B albiny
1 9 K h r y s a n , 5 41
e i
18
5 56
5 57
5 59
6 0
6 2
6 4
6 6
5.
ZL
l a
&
9 12
10 15
11 16
skh. d.
0 15
1 11
2 3
2 52
3 35
4 14
4 48
a
y&b 5 2 0
kh- P.
7 8
14 —
22
7
9
11
12 U
14 U
16
18 - N
21, 1 — 9.
6 19
6 21
6 23 E
6 24 &
6 26 &
6 27
6 28
Hermankk
a
{tobte wiki.
© Pokny
meß. 1. merza S.Halschtrow.*
pschipoknju 12 Sstanknow . *
Rukow.*
hodz. 4 min.
Lubin.
madeschczköjte
Rychwakd.*
ßnehojte, wetsikojte a ßkön- 6. B a r t*
czne wjedro. 3. Njeßwaczibfo*
d Poßleni
Biskopizy*
bertl 9. merza
Kroßyn.
pop. 4 hodzin.
Wospork*
4 2 min. pschiRuhland.
njeße njewob- 12. Golischyn.
stajne,tolaböle
D u b z*
symne wjedro.
Rychbach.*
G MLody
Pokczniza.*
meß. I6.m erza 13. Grabin.*
wjeczor
10 19. Lubij.*
Muzakow.
hodz. 26 min.
W ößlink*
pokaze na wetr
a deschcz.
Lubnjow.
D P ren i 20. Köstkow.
bertl.23.m erza 21. Rakecy.*
wjeczor 4hodz. 22 . Kamjenz.*
52 min. pschi- 24.Budhschin*
Trebule. *
njeße
jaßne
26. Luboras.
dnh a symne
O rtrand.
.
nozy.
Kulow.
'S*' Pokny
Luboras.
meß.31. m erza 2 7 . Wikow.
rano 5 hodz.
Barsches.*
21 min. möze
rjenische wje
dro pschinjescz.
8 28
Z 9 47
11 3
kh. d.
0 13
1 15
Wopomnjrnja
hödne dny.
2 9 S to le tn a
protyka:
12. Rehorja.
6. 8. 9. merza 20. Sapoczatk
2 52 budze mokre
nalecza.
3 29 w jedro; 13. 29. S eleny
schtwörtk.
4 1 hacz do 15.
7
0
.
Czichi.
deschcz;
18.
4 29
pjatk.
aczdo20löd;
4 53 H
22. hacz do 31. Kralowska
5 17 29.w ulkiw etr;
renta.
kh- P- 31* deschcz.
1866. Haperleja,
ju tr o w n ik ,
ma 30 dnjöw.
„ .s .
S ta r « julianska
D
skhad.
I
khow.
I
I skh. kh.
M
e
rz
.
I). m. 16. m. * ! h. m.
14. tydzen. Text dop.: 1 Petr. 1, 3 — 9 ; pop.: M arc. 16, 1 — 8.
8 5
5 39 6 2 9
1 njedz. 1. ßw. jutrow 1. sw. dz. jut. 2 0 W a j e
e
g
g
9 6
2 pöndz. 2 . ßw. jutrow 2. sw. dz. jut. 21 J a k . b is k . 5 37 6 31
G
$e
10 6
22 B a s ilija
D a rija
3 tont. D a rija •
5 35 6 32
4 ßrjeda Ambrosija
Jsidora
2 3 W ik o d e m a 5 33 6 34 A 11 3
2 4 C ic ln p ja tk 5 31 6 36
11 57
5schtw. M axim a
Bicenca
6 pjatk Jre n ä ja
S ix ta
2 5 M a r. p řip . 5 29 6 38
skh. d.
7 ßobot. Luisy
Herm. Josefa 2 6 K o r t u l a
5 26 6 39 4 a 0 45
15. tydzen. Text dop.: 1 Kor. 15, 5 0 — 5 7 ; pop.: J a n . 20, 2 4 - 2 9 .
"
irmodog.
L njedz. s. jur 27 1 s w . j u t r . 5 24 6 41 4 a 1 3 0
8
2 9
9 pöndz. Theofila O p M a r. Kleoph. 28 2 s w . ju tr . 5 22 6 43
2 45
2 9 3 sw . j u t r . 5 2 0 6 4 4
Ezechiela
1 0 Wut. D aniela
3 17
11 ßrjeda J u lija
Leona wulk.
3 0 J a n a k l. 5 17 6 46
12 schtw. Eustorgija
5 15 6 4 8 4fr< 3 47
J u lija
31 J ly p a tja
4 16
1 3 pjatk Justin«
1 b a p e r le je 5 13 6 50
Hermogcny
14 ßobot. Tiburza
Tiburca
2 T ita
5 10 6 51 i r l 4 46
o
Tydzenje
a dny.
18. tydjen. Text dop.: Roinst. 10,
M iserif. 5 W -■ l-jedz. P. jul.
16 pöndz. A arona M a P A arona
17 Wut. R udolfa
Jnnocenca
1 8 ßrjeda Khrysostoma
Eleuthera
1 9 schtw. Hermogena
Khrysostoma
2 0 pjatk S ulp iza
S ulp ica
21 ßobot. A dolalra
S o te ra
8 — 1 4 ; pop.:
3 Q n a s im o d
4 J o s e fa
5 E u lic h i ja
6 J u rija m .
7 D o m aša
8 E u ty c h a
9 T e re n c a
Ja n . 21, 1 5 — 17.
5 8 6 53 F * kh. P.
8 40
5 6 6 55
9 56
5 4 6 56
11 4
5 2 6 57
5 0 6 59 * g g kh. d.
4 58 7 1 » M 0 2
4 56 7 3 H R 0 51
17. tydzen. Text do P.: 1 P etr. 2, L1— 1 7 ; vop.: Luk. 2 1, 4 7 - - 4 9 .
3. njedz. p. jut. 10 M is D o m , 4 53 7 4
22 njedz. Jubilate
1 31
m
2 3 pöndz. J u r ija ^
J u rija
2 4
11 A n tip a s a 4 51 7 6 m
2 4 w ut. Alberto **Jp* Anselma
2 33
12 B a s ilija
4 50 7 7
2 5 ßrjeda M arka
M arka
13 A r tim o n a 4 48 7 9
2 59
2 6 schtw. Kleta
Kleta
14 M a r tin a
4 46 7 10 s h 3 23
27 pjatk T ertulliana
Anthima
15 A r is ta r c h a 4 4 4 7 12
3 46
2 8 ßobot. B itala
B ita la
16 A g a p y
4 42 7 13 öEG 4 10
18 . tydzen. Text. dop.-. Jak. 1, i: H 1 8 ; vop.-. C an. 1(5, 5 - 15.
ag
2 9 njedz. C antate o M j 4. njedz. p. jut. 17 J u b i l a t e
4 4 0 7 15 rTIPS
skh. P3 0 Pöndz. E u tro p ija ^ L ^ j Kathy S ie n .
18 J a n a d e c . 4 39 7 16
7 59
Mößaczkowe
Pschemüijenjc.
W jedro.
S to litn a
protyka.
Hermanki
a
stöhle wiki.
V' Poßleni | 3 Schiirachow. ‘
Dzeze* _
börtl. 8 hap.
4.
Njeßwacz«:
dop. 9 hodz.
b fo *
|
31 min.pokaze
'
n a rjone na- 7. S ta r «
SDarfcnft*
letne wjedro
9. Khoczebus.
s czopkhm
Pözkowy*
deschczikom.
Wospork.*'
11. Radeberg* ^
M M kody 16. Drjowk* i
meß. 15 hap.
MikoraS i
rano 7 hodz.
Brody.* j
52 m in. pschiNowofalz :
njeße njewob- 1 7 . Krakow* '
stajne wjedro.
Dam na. :
23. Rakecy.
1 PrLni
bertl. 21 hap.
w nozyllhodz.
2 0 m in. m a
rjenische dny.
Ramjenjow*
Wetoschow*
24.Sty.K om orow.
30. Wojerecy.
Luboras. ,
Rädmerizy*
Lukow.*
Pokny
meßi 29. hap.
wjecz. lOhodz.
12 m in. pschinjeßeczoplische Wopomnjenza
wjedro s czop- hödne dny.
kymdeschczom. 1. Jutrowniczka.
S to le tn a
p ro ty k a :
W ot 1 hacz
do 9 haperl.
w e tra deschcz;
1 0 ,1 1 ,1 2 ,1 3
deschcz; 14.
shm a; wot 21
do 2 5 rjany
czaß; wot 26
hacz do kbuza
deschcz.
1. Dawki sa
- wopalnupoktadnizu.
IS.Parschonstc
a rjemjeßniske dawki.
23. J u r ija ßyj
len.
25. M arka.
Mößaczkowe
pschemÄjenje.
W jedro.
S to litn a
protyka.
1866. M e j a ,
rozomnik,
ma 31 dnjötv.
S ta r a julianska
Haperleja.
a dny. e v a n g e ls k a . | k a th o ls k a .
F il. a Jak.
grf. b Jak.
19 I l e r m o g .
1 wut.
A thanasija
2 0 T h e o d o ra
2 ßrjcda S igm u nd a
3 schtw. Kschiza namak. Ä jchrzn ttUUltlC 21 J a n u a r ija
F lorian a
4 pjatk F lorian«
22 P a r a k ly la
G o tth ard a
5 ßobot. G ottharda
2 3 R e h o r j. w .
cD
D
HermanN
a
skötne wiki.
C Poßlent 2. B a rt.'
Lukow.
Berti. 7. tneje
wjecz.lOhodz.
3.
Njeßwaczi8 57
4 37 7 18
31 min. pschidko.*
4 35 7 20 D - 9 52 njeße ßuche
4.
Kalawa.*
10 42 symne wjedro.
4 34 7 21
Ä
7. Kamjeüz.*
11 29
4 32 7 32
Lubij*
4 31 7 24
skh.d. G Mkody
Gubin.
msß. 14. ineje
Kalawa.
pop. 3 hodz.
19. tydzen. Text dop.: 2 Kor. 9, 8 — 1 1 ; pop.: J a n . 3 6, 2 3 — 26.
Z ah an *
6 njedz. Rogate
5. ;ö, po j.
2 4 iuU iie
4 29 7 25
0 9 47 nam.w pokaze
etr, 11. Rukow.
25 M a rk a
7 pöndz. B o h u m e ra -^ ^ S tan isk aw a
4 27 7 26 & 0 45 deschcz a g?o
Grodzisch»
4 25 7. 28
1 16 nczne wjedro.
M ichata yeto. 26 B a s ilija
8 wut. D ietricha
czo.
9 ßrjeda B cnigny
R chorja N az. 27 S im e o n a 4 24 7 29 t t r 1 46
12.
Eisenberg.*
Zitawa.
10 schtw. Bozeho ftpicza Vo .... ,,
28 J a s o n a »
4 22 7 31
2 14 Z P röni
2 9 9 m a r t.
4 2 0 7 33
2 42 börtl. 21. meje i 4. Lubin.
N Pjatk Adolfa
Florentina
'
Kinsbörk.*
12 ßobot. P ankraza
3 0 J a k . ja p . 4 19 7 34 4$x 3 12 dop. 10 hodz.
Pankraca
47 min. m a
Wikow.
2 0. tydzen. Text. dop.: Ephes. 2, 4 — 7 ; p op.: J a n . 15, 2 6 — 16, 4.
czopleapkodne
WöSpürk.*
wjedro.
1 B«.)gs$e
Hrödk.*
4 17 7 36
3 45
13
Sstanknow*
14 pöndz. Khryst. W
2 A th a n a s ija 4 16 7 37 F $ - kh. P.
Pachom ija
Z
Pokny
15.
Barscher.*
3 T i m o t h e j a 4 14 7 39 M 8 4 3
15 w ut. S v fije
S vfije
mžfj.
29.
meje
Rakezy.*
16 ßrjeda S a r y
4 P e la g i ja
J a n a s Nep.
4 13 7 4 0 M 9 48 pop. 2 hodz. 16. Radeburg.*
17 schtw. Jodoka .
B ru n a
4 11 7 42
5
10 43 7 min. pokaze a
2 W olbra18 pjatk Venanza
6
H
io
h
a
Felix«
4 10 7 43
11 48 na czopke dnh
mozy*
19 ßobot. Potenzija
P ö tra Cölest.
7 K ř iž n am . 4 9 j 7 4 4 m kh. d. a symne nozy.
Kulow*
Zhbali».
21. tydzeü. Text dop.: Ephes. 1, 9 — 1 4 ; pop.; J a p . sk. 2, 1-- 1 3 .
28. Biskopicy*
20 N ;chz . l.ß w .ß w z « ^ ^ i tU‘ jVuîUt, 8 r
4 8 7 45 m 0 6
Pizn.
S
t
o
l
e
t
n
a
21 pöndz. L ß w .ß w ja D ^ 2. sw. swjatk. 9 N ik o la ja 4 6 7 47 & 0 37
Ruhlaud.
protyka:
22 tont. Heleny
10 S im . 8 .
4 5 7 48
Heleny
1 4
23 ßrjeda Kwatrmber
11 M a m e rta 4 4 7 49 £
1 29 W ot 1 hacz.
do 6. rjane
24 schtw. H any
H any
12 P a n k r a c a 4 3 7 51
1 51 w jedro; wot Wupornnjetu«
25 pjatk H urbana
13 318 w ö tc . 4 2 7 53
H urbana
2 15 8 hacz do 13. hvdnr dny:
26 ßobot. Bedh
W ylem a
14 I s id o r a
4 1 7 54 m
2 29 ja ra czopko; 1. Kralowske
n a to pöndze
. ,
dawki.
22. tydzen. Text dop.: Romsk. 11, 3 3 — 3 6 ; pop.: J a n . 3, l- - 1 5
deschcz a löd 12. Pankraza.
27 njcdz. S sw jed . trojict S w . sw. trojicy 15 l .s w . sw aj- 3 59 7 55 m
3 6 m ersnje; 2 5 .1 3 . C ervaza.
16 2 .s w .s w a j. 3 58 7 56
28 pöndz. W ylem a
G erm ana
3 35 hacz do 2 7 .1 4 . Bonifaza.
m
bndza shm ne25. H urbana.
17 3 .s w . s w a j; 3 57 7 57
29 wut. M an ilija
M axim ian«
skh. P. dny a nozy;31.P etronelle.
18 R w a te m h . 3 56 7 58
3 0 ßrjeda W iZanda
Ferdinand«
s t 8 4 0 pschikönz.saßo
31 schtw. Petrvnelle
Petrvnelle
19 P a tr ik a
3 5 5 7 58 Z A 9 27 böle czopko. 1
skhad. khow.
h. m. h. m.
f-l
S ,I
skh. ky.
h. m.
X
a a s»
Tydzenje
a dny.
- P o rje d z e n a p ro ty k a
1 ß rjed^ Nikodcma
2 schtw. | M arzelina
23. tydzen.
3 uM z.
4 pöndz.
5 Wut.
6 ßrjeda
7 schtw.
8 pjatk
9 ßobot.
| g o rh m ata
j M arcelina
ßm aznik,
ma 30 dnjvw.
S t a r a julianska
O
11 D
skhad. | skhow. 'S g
kh.
M - ja .
1^»m | in« * 1 h. m.
| 20 T a la li ja j 3 5 4 | 8 0 |< ^ L l i l i
j 21 K o n s ta n t. ) 3 5 3 18 2 | tzßk 10 47
Luk. 16, 1 9 - -3 1 .
3 53 8 3 &
2 3 M ic h a ła
3 52 8 4
2 4 S im e o n a 3 51 8 5
25
3 50 8 6
26 K a r p a
3 50 8 7 d r t
27 T h e r a p .
3 50 8 8 des
28 N ik ity
3 50 8 8
Text dop.: J a n . 4 , 1 6 — 2 1 ; 'p o p .:
2. n. p. sw.
22 1. n . p .a w
l.n .p .ß w .tr
K arpasija
B onifaca
B enigna
Lukrezije
M edarda
P rim a
Kwirina
B onifaca
N orbert«
Lukrecije
M edarda
M arg arity
Meßaczkowe
pschemenjenje.
W jedro.
S to letn a
protyka.
1866« Junij,
11 20
11 50
skh. d.
0 18
0 45
1 13
1 42
” P oß lm i
Berts. 6. jun.
rano 8 hodz.
2 min. mo
njewobstajne
wjedro.
G Mkody
mefj^ 12. jun.
wjecz. 10 hodz.
56 miit. inöze
rjenische dny s
deschczom
pschinjescz.
Hermanki
a
skötne wiki.
1. S ta r a
D arbna.
2. Lubin?
4. Shorjelz.*
Lubnjow.
6. Kroßyn.
Njeßwae,.Mo.*
8. O rtrand.
11. Luban.*
Grabin.*
Brody.*
Rychwakd*
G ubin*
18. Huczina.*
Halschtrow.*
D P reni
1 6 - -2 4 .
belrtl.
20 jun.
Muzakow.*
29 2. n , p . s w 3 49 8 9
10 njedz. 2.n .p . ßw .tr. 3. n. p. sw.
2 16 rano 0 hooz. 1 9 .
m
Damna.
11 pöndz. B arn ab aß a
3 0 Isaa k a
Antonije
3 49 8 10 & 2 56 3 4 m in. m a
Kostkow.
12 w ut. B asilida
31 I le r m ia s a 3 49 8 10 & kh. P. w etr, deschcz a 20. Rakecy.
B asilida
1 3 ßrjeda Tobiaßa
Antona P a d . 1 jU n ija
3 48 8 11 s h 8 29 ßkoczne wje 22. Wjeleczin*
dro.
1 4 schtw. Eliseja
B asilija
2 N ic e f o r a 3 46 8 12 s h 9 21
Lö.Drazdzany
15 pjatk V ita
P ita
3 L u c ilia n a 3 46 8 13 M 10 2
(n. m.)*
Posny
Drjowk.*
16 ßobot. Engelbert«
R ainera
4 M itro fa n a 3 46 8 14
10 37 meß. 28. jun.
Rosbork. *
rano 4 hodz.
Luboras.^
25 tydzen.
Text dop.: 1. Tim. 6 , 6 — 1 0 ; pop.: Luk. 15, 1- - 10.
24 min. mohk
Rychbach*
5 3 .n .p .s w . 3 45 8 15
17 njedz. 3. n .p . ßw. tr. 4. n. v. sw.
deschczkojte
m 11 7
Aarow.*
18 pöndz. A rnolfa
Ju lian y
6 T h e o d o ta 3 4 5 8 16 & 11 33 dnh pschinjescz.
W oßlink*
G
ervasija
1 9 Wut.
G ervasija
7 N o r k e r t a 3 45 8 16 & 11 57
____
j 29. Sky Ko8 T h e o d o r a 3 45 8 17
skh. d.
20 ßrjeda S ylverij.
S y lv era
j
morow.
21 schtw. F ilippina sJer Aloysija
9 C y r illa A r. 3 45 8 17 4*1 0 21 S t o t e t n a I
----22 pjatk Pom hajboha
Paw liny
10 T im o th e ja 3 46 8 17 M
0 45
protyka-. i
11 B a r tr o m ja 3 47 8 16
2 3 ßobot. B asilija
Agrippiny
1 10
Pschi spoczatku!
m a junij rjane
26. tydzen.
Text dop.: 2. Kor. 4, 1 3 — 1 8 ; pop. : Luk, 6, 3 6 — 42.
a czopke wje- 8. M edarda.
2 4 njedz. i 4 .n.p.ßw .tr.aIL . 5. tu p. sw. a I . ř J ^ 4 . o . p . s w 3 4 8 8 16
dro; 4 . hacz 9. M ta.
2 5 pöndz. Elogija
Prospera
13 A k w ilin y 3 49 8 15
do 7. kurjawa 24.7spanzow .
2 6 tout. Jerem iaßa
a deschcz; na 29. P etra a
3 5 0 8 15
J a n a P aw .
14 E lis e ja
to czopko; 27., j
Pawoka.
2 7 ßrjeda 7 sp a n z o w sM Krescenca
15 A m o s a p r , 3 50 8 15
28.,
29.
deschcz;
2 8 schtw. Lea
l G T y c h o n a 3 51 8 14
w
Lea I I .
30.shm nanöz. j
j 8 50
2 9 pjatk P etra a P aw . P etra a P aw 17 E m a n u e la 3 51 8 14
I»
8 25
3 0 ßobot. Paw oka wop. Paw oka wop. l S L e o n t i j a 3 52 8 14
24. tydzen.
Text dop.: Jak. 1, 2 1 — 2 5 ; pop.: Luk. 14 ,
Meßaczkowe
pschemenjenje.
W jedro.
S to lö tn a
protyka.
1866. Julij,
p ra zn ik ,
ntst 31 dnjöw.
£•!? | D
S ta r a julianska
o
3 un i
,rvflD’ ")ow. #
<?ünt! h. m. ] h. m. J r l i T 27. tydzen. Text dop.: 1. Pet. 3, 8 — 15; pop.: Luk. 5, 1— 1
956
1 ujedz. 5. ii. p. h w .tr. (>. u. P- jto . 19 5. n . p , 3W. 3 51 8 14 A
M
k
r.
dvmap.
1
024
2 0 M e tlio d i ja 3 53 8 14
2 pöndz. M a r . dmnap.
E uloga
3 54 8 14
21 J u l ia n a
3 tont. Kornclija
1050
Udalrika
2 2 E u s e b ija 3 55 8 13 ( v ř 1 1 1 7
4 ßrjcda Holdricha
2 3 A g r ip i n y 3 55 8 13 e e 1 1 4 5
5 schtto. C h a r l o t t y ^ ^ Dominiki
Jesajasa
6pjaik. Jcsajaßa
2 4 Jah .. Ki'1 . 3 55 8 12
skh.P.
7 ßobot. W ilibalda
j W ilibalda
25 F e b r o n ije 3 56 8 12 P * 0 1 6
28. tydzen. Text dop.: Romsk. .6, 3— 6; vop.: M atth. 5, 1 — 12 .
051
8 ’i-vbi - u. p.ßw . tr, 7. n. p. fro. 27 6. il. |* :■w 3 57 8 11
134
C
yrilla
3
59
8
11
2
8
S
a
m
s
o
n
a
9 pöndz. C y rilla '
'
N
4
0
8
10
■Felicity
2 9 C y rilla
10 tont. Felizity
m 223
»°W
323
Ilß rje d a Placm ca
M arcian a
3 0 P e ł.a P iłs » . 4 1 8 9
12schtw. Hendrich.
J a n a G ualb. ! 1 W š ĕ c h ja p . 4 2 8 9
kh- P'
834
4 3 8 8
13pjatk. M argarethy
| 2 ju lija
Avakleta
14 ßobo. Japoschtok.
Hendricha 11. \ 3 S u k n .M a r . 4 4 8 7 m i 9 7
29. tydzen . Text dop.: 1. Petr. 2, 5 — 10; pop.: M ark. 8, 1-- 9 .
4 7. n . p. s w ; 4 6 8 6 & 9 35
15 njedz. 17. n. p. ßw. t. 8. n. p. sto.
5 I l a n d r i j a !4 7 8 5 * 1 0 1
16 pöndz. R afaela
M a r. Karm .
6 A n a s ta s ija 4 8 8 4
1025
Alexija
17 tont. Alcxija
1049
4 9 8 3
7 S iso a sa
Kam illa
18 ßrjcda'Euczcna
1114
M arth y
8 D o m . a k w . 4 10 8 1
19 schlw. R ufina
1141
E liasa
9 P r o k o p a ;4 11 8 0
20pjatk E liaßa
P raxeda
10 P a n k r a c a 4 12 7 59 M ^ k h . d.
21 ßobot. P raxcda
Tydzenje! P o r j e d z e n a p r o t y k a
a dnh. ! c v a n g e lsk a . | k a th o ls k a .
30. tydzen. Text dop.: Romsk. 8, 12— 17; pop.: Match. 7, 15 — 23.
22 njcdz. 8 . n. p. ßw. trl 9. u. p. sto. 11 S . n . p . s w i 4 14 7 5 7 | # 1
1 2 E if e m ije 4 15 7 56 Ĕt
" 3 pöndz. A pollinara
A pollinara
4 16 7 55 H '
Khrystiny
24 Wut. Khrystiny
13 P r o k la
Iakuba
. 14 G a b r ie la 4 18 7 53
25 ßrjcda v a t u L n
4 19 7 52 &
15 A k w ile
26 fditto. Hany
H any
4 2 0 7 52 ick
16 K w i r i n a
P antalevna
27 pjatk M arth y
17 A l h e n o g . 14 21 7 50 z
28 ßobot. P an talevn a
N azarija
31. tydzen. Text dop. 1. Kor. 10, 1 2 - 1 3 ; pop. Luk. 16, 1 - 9 .
n . p. sw . 4 2 2 ,7 4 8
9. n. n .ß jv .tr. 10. v. p. sw. 17
29
18 I l y a c i n t h a 4 2 4 7 47 * <
Ju litty
30 Pöndz. R uthy
Jgnaca B o l. 19 M a k r y n y 4 2 5 )7 46
31 Wut. Florentiny
012
046
127
215
3 8
flh.p.
758
828
857
923
Hermanki
a
skötne wiki.
$ Poßleni 2. Huska*
Stotpnjo.*
bertl 5. julija
Dubz.*
pop. 2 hodzin.
53 m inut. ma 3. B a rt*
rjane a tez 4. Njeßwaczihrosne wjedro.
dko.*
9.
BjernaM MLody
czizy.*
meß. 12. jul.
Kalawa.
rano 6 hodz.
Rukow.
24 m. pschinjeNowosalz.
ße deschcz a
TrSbule*
w etr a kurjaDzeze*
wy.
10. Barschcz.*
Grodzischczo.
1 P ren i
bertl. 19. jul. 16. L ubij*
pop. 4 hodz. 32 Schörachow.*
m in.pokazena
11. Polczniza.*
rjane dnh.
18. Rakecy.*
' ^ § P o k n y 2 3 . W öspörk*
meß. 2 7 . jul.
pop. 5 hodzin. 26. Kamjenz.*
2 m in. pschi- 28. Lubm.*
n je ß e . rjane 30. Nowogerswjedro.
dorf.
Wopomuzenja
S tötet««
hödne duy.
protyka: 2. M arijedo«
1. kurjawa,
wot 3. do 5.
luth deschcz;
7.do13.w etsikojte w jed ro ;
Ib.deschcz; na
to hacz do könzarjenje.
m a phtanje.
22. Sapoczatk
pßowhch
dnjow.
25. Jak u b a.
2 6 . H any.
Meßaczkowe
pschcmenjenje.
W jedro.
S to letn a
protyka.
1866, August,
znjenz,
ma 31 dnjöw.
e v a n g e ls k a . j - M M s U L
1 ßrjeda P e tra w rjecz.
2 schtw. G ustav« i f i ř ' Schczepana
Augusta
3 pjatk Augusta
Dominika
4 ßobot. Dominika
Tydzenje
n dny.
5
6 Pöndz.
7 Wut.
8 ßrjeda
9 schtw.
1 0 pjatk
l i ßobot.
Ulriki
D o n ata
S ev era
Erich a
Lawrjenz
H erm ann
S ta r a julianska
Iu U i2 0 E lia sa
21 S im e o n a
2 2 M a r. M a d l.
23 T r o f im a
n jc d K 4 .1 ^ r ^
19
2 0 Pöndz. B ern ard a
21 Wut. Anastasija
2 2 ßrjeda Alfonsa
2 3 schtw?
2 4 pjatk
2 5 ßobot. Ludwiki
4
4
4
4
27
28
30
31
7
7
7
7
| |
sih. kh.
1). m.
S1
44 w
9 31
43
10 2 0
41 % 10 54
40
11 32
Poßleni
bertl. 3. aug.
wjeczor 8 hodz.
5 mtn. m arjane czopke dny.
1. Njeßwaczibfo.*
3 .Eisenberg.*
4 . Budyschin *
6. Kulow*
Kinsbörk.*
10. S ty Komorow.
1 3. Wostrowz.*
Z ah an *
G M lody
meß. 10. aug.
4 33 7 38
kh. d. pop. 3 hdz. 25
4 35 7 36 I
0 1 7 min. pschinjeße Sstanknow.*
symne deschczi4 36 7 34 H E 1 1 1 kojte wjedro. 14. B art.*
Dobrotng.*
4 37 7 32 H E 2 1 2
15. Rakezy*
4 39 7 30
3 1 9 D P r e n i . 2 0 . Shorjelz.*
4 4 0 7 29 M kh- P- bertl. 18. aug.
Ramjenjow*
4 42 7 28 & 7 35 dop. 10 hodz.
Wetoschow.
5 min. pokaze
Ruhland.
Luk. 1 8 ,.9 — 14.
na njewobstaj- 2 3. Nadeberg*
4 4 5 7 26
8 2 ne wjedro. 24. Halschtrow.*
4 46 7 24
8 27 O
.
Hrbdk*
Pokny
4 48 7 21
8 52
Gothschin.
meß.
26.
aug.
4 49 7 19
917
rano 4 hdz. 23 25. D rtranb.*
4 51 7 17 H E 9 4 4 min.pschinjeße 27. Lukow*
O rtrand.
4 52 7 15 M 1 0 1 2
czopkotu.
Brody.*
4 53 7 13 # 1 0 4 5
>h Ä-npsk.sw, 1 — l31>r p e p . s f t u t
24
Khrysta pschekr. 25 H a n y
K ajetana
2 6 H e r m o la a
Cyriaka
27 P a n ta le o n .
28 F r o c h o r a
M m m ia
29 K a lin ik a
3 0 b ih a s a
S usanny
«jedz. L L .tyW chw .L extM prij.SH »m ^.l,16^W ^p.zpvs.
31
13 pöndz. Aurory
Kassiana
1 A u g u s ta
lHrchbkja. stp.
14 Wut. Eusebija
2 Š ćčpana
3 Jsä ä k ä
15 ßrjeda M a r. k n. stp.
Rocha
16 schtw. Rocha
4 7 m a r tr .
Liberata
5 E u s ig n a
17 Pjatk Liberata
6 ö ik s ta
18 ßobot. S lu g u ftm .s jp Heleny
12
D
o
skhad.lsfhow.
I). m I h. m.
Hermanki
a
skötne roiti.
19, 4 1 — 48.
dlp!: -L.Kcstv.4, 1- —3fi. r p o p .« iv M a t t h . 1 3 , 2 4 — -30'.
7
4 54 7 11
B ern ard a
S E m ilia n a 4 56 7 9
Franciski
9 M a tth ia s a 4 57 7 7
S ym sronija
10 Ł a w r je ń c a 4 58 7 4 Z T
11 E u p la
4 59 7 2
' 12 F o k ija
4 1 7 1 A
Ludwiki
13 M a x im a
4 3 7 0 >*►
41K
1143
skh. d.
0 7
057
155
257
3 6
Stoletna
protyka:
Hacz do 8. je
czoplo;10.hacz
do 13. mrösy;
14.deschcz;15.
a!6.rjenje;20.
wulka horzota;
21. do 26.
n M z. M ^ z tz n ß w . Textlb^P.A vm sk. 7, ls^ v 5 p .?> N P .: Luk. 1 0 , 2 5 - -37.
deschcz; 27.
26
14
5 5 6 58 4 » < skh-P. hacz do könza
27 pöndz. G e b h a r d ^ ^ G ebharda
15 M a r.k n . st. 5 6 6 55
7 2 7 rjane wjedro.
2 8 tont. P elagija
Hawschtyna
16 P o t r u b a 5 8 6 53
755
2 9 ßrjeda J a n . ßm.
Jan o w a ßm. 17 F lo r a
825
5 10 6 51
3 0 schtw. E rnsta
Rozy
' l 8 JN ikona
5 11 6 4 9 F * 8 57
31 pjatk Josuy
R aim unda
19 H a n d r . w . 5 12 6 47 F * 9 33
Pozkowy*
Wospork.*
Luban.
31. S ta ra
D arbna.
Wopomnjenja
hödne d»y.
1. Kralowske
dawki.
10. Lawrzenza
23. Könz pßowhch dnjow.
2 4 . B artro m ja
1866. September 9
p o z n je n z ,
ma 30 dnjöw.
Tydzenje
a dny.
P o rje d z c ila p ro ty k a
1 ßobot. Egidija
Egidija
S ta r « julianska
O
4 .U D
skhad. | khow.
sih. kh.
August.
6- m. 1b. m. 1.1 k>. m.
2 0 S a m u e la 5 1 4 ( 6 45 j U ] 1 0 16
Meßaczkowe
pschcmenjenje.
W jedro.
S to letn a
protyka.
Poßleni
Hermanki
a
skötne wiki.
1. Aitawa.*
Barschcz. *
3. S totpnjo.*
Khoczebus.*
4. D a m n a /
58 min. pschinjeße czopky
5. -Wjeßwaczi1
1
'
6
czaß.
6
43
5
16
21
2
»
b fo *
3pöndz. MansMtq^ tKansuktasw
sth. P.
22lAgfltfiyw 5 17 6 40
8. M uzakow.*
5 19 6 38 HE 0 4 G M o d y Wolbramozy.*
23 Z a c h e ja
R ozalija
4Wut. M ojsaßa
5 21 6 36 W 1 7 meß. 9 septem. 10. Kalawa.
24
L aw r. Just.
ü ßrjeda N athanaela
rano 3 hodzi.
Nowosalz.
2 15 4 min. pokaze
25jffibsei>ijfe 5 2 4 6 33
6schtw. M ag n a
Onesofora
Aarow.*
26 A d r ia n a
5 25 6 31 m 3 26 na rjane dny.
Reginy
7pjatk Reginy
12. Radeburg*
4 35
27 G e b h a r d a 5 26 6 2 9
M a r. n a r /
8 ßobot. M a r . n ar.
16. Kamjenz.*
D P ren i
Drjowk*
37. tydzen. Text dop.: G al. 5, 2 6 -6 , 5 ; pop.: Match. 6, 24-•34.
Berts.
17.
sept.
Lubin.
5 27 6 27
9
28
kh. p- rano 4 hodz.
MikoraS
lo M z .
M K k M ch a th. 2915. n .p .s w . 5 28 6 25 ł l 6 54 17 min. m a
Wostrowz*
7 19 jenak
3 0 Ö e n ja m in a 5 3 0 6 23
rjane
11 Wut. A braham a
P ro ta
Rychbach.
wjedro.
7 45
19. Rakecy*
Juvencija
31 M a ri je p . 5 31 6 20 M
12 ßrjeda -Bohumika
21. B a rt*
8 13
1 s e p te m b r a 5 33 6 18 m
13 schtw. A m ata
A m ata
24. Biskopicy*
P
oln
y
8
45
Kschizapowysch. 2 A n tliim a 5 34 6 16
14 pjatk t Powysch.
Sstanknow ^
9 20 O ß . 24. sept.
5 35 6 14 *
Rikodema
3 B a b y ia
15 ßobot. Frideriki
G ubin*
pop. 2 hodz.
Strebute.*
4 5 min. dyrbi
38 tydzen. Text dop.: Eph. 3, 1 4 — 2 1 ; pop.: Luk. 7 ,1 1 — 17.
Poicznizy*
10 0 deschcz pschi- 26.
5 37 6 12
4
16
29. Woßlink.*
njescz.
F rattciK aM
10 47
5 !Z ad p a eiasa 5 39 6 10
17- M z .
Wjeleczin*
6 M agna
5 40 6 7 G 11 41
18 wut. T ita
Josesa Kup.
Grodzischczo.
l 9 ßrjeda
5 42 6 5 a a kh. d.
7 R e g in y
o le tn a
Wojereey.*
P M id lW
5 43 6 2 c ? \ 0 41 S pt ro
20 schtw. H S k W b c r
8
ty k a :
üM oachiana 5 45 6 0 čS l 1 46
21 pjatk
Wot 1. do 6.
2 55 czoplo; 8.mros; Wopomiijenja
M ü w r k ija
lO M e n o d o r y 5 47 5 58
22 ßobot. M t i t z a
9. syma; wot
hödne dny.
39.tydzen. Text dop.: E p h .4, 1— 6 ; pop.: Luk. 1 4 ,1 — 11.
13.
do
1
6
.rje11
5 48 5 55
4 8
23
19. Kwatemnje; 1 8 .deschcz;
ber.
24pöiidz. J a y c h p o d tM Ä e ra rd a '■
5 5 0 5 53
laiM B ty iijw
skh. P- na to hacz do
21.
M
attheja.
K
l
e
o
f
a
ß
a
d
Kleofasa
1 3 M a te r n a
5 52 5 51
25 Wut.
6 2 4 21. rjenje;w ot
29.
Michaka.
26 ßrjeda C ypriana
C ypriana
14
5 53 5 48
6 56 21.haczdokön- 30. Kralowska
27 schtw. Kos. a D am .
Kos. a D am . 15]N jikitasa
5 55 5 46
7 33 za deschczik a
renta.
28 pjatk W jazßkaw a'
W jacskawa
16 K u fe m ije 5 57 5 4 4 R
8 15 mokry czaß.
29 ßobot.
5 58 5 41
17 S o fije
9 3
36. tydzen.
Text dop.: Filipp. 3, 1 2 - 1 6 ;
pop.: Luc. 17, 11 — 19 ;
*
40. tydzen.
30
Text dop.: Hebr. 10, 38 — 11, 6 :
I
1 6 .N .P . ßw .rr:
pop.: M atth. 22, 3 4 — 40.
118
19. ». p. ,ch.
1 8 ,n .p .s w .
|6
0 |5 3 9 j
gft |
6 59
2*
L 8 6 6
O k to b e r,
winowz,
ma 31 dnjöw.
a dny. e v a n g e lsk a . | k a th o ls k a .
1 pöndz. Rem igija m T' Rcm igija
2 wut. Rahele ^
Rahele
3 ßrjeda M axim iniana Kandida
4schtw. Franziska
F ranca S ev .
Placida
5 Pjatk Placida
6 ßobot Fidy
M arka b.
S t a r a julianska
o
| khvw.
S September. sfhad.
h. m. 1l). m.
6 2 5 37
19 T e r f im a
20 E n s ta c h ija 6 3 5 35
2j K w a te itm 6 4 5 33
6 6 5 31
22 ł'o k a s a
23 J a n . p o d j. 6 8 5 29
2 4 T h e k le
6 9 5 27
tg-f
D
»>.
S i sih.
S» JE- h. m.
Meßaczkowe
pschemenjenje.
W jedro.
S to lttn a
Protyka.
Hermanki
a
skötne wiki.
^ Poßleni 1. Bjernaczizy*
Huczina?
bertl. 1. oktob.
Huska.*
- M 110 rano 6 hdz 58
Rakecy.
min. pokazena
- W skh. d. jaßne
Dubz.*
a czopke
07
0
Luboras.
dny.
tiS 1 1 5 A Mkody 3. Njeßwaczi2 24
»r
bfo* '
Kroßyn.
3 2 2 meß. 8. okt.
wjeczorohodz. 4. Krakow.*
47 min. pschi- 8. Lubij*
41. tydzen. Text dop.: Eph. 4 , 22— 2 8 ; pop.: Luc. 10, 38— -42.
deschcz se Scherachow.*
7 njeds. 19. n. p. ßw. ir. 20, n. p. sw. 25 1 9 .n .p ,s w 6 10 5 25
4 3 9 njeßesym».
Zybalin.
26 J a n a t h e o l . 6 13 5 23
8 pöndz. E fraim a ^
kh. pB rigitty
Kulow.
H PreNi
27 J k a lis tra ta 6 15 5 20
547
9 Wut. Dionys.
D ionysija
G rabin*
6 1 5 bertl. 16. okt. 9. Barsche;.*
10 ßrjeda Athanasija
Franciska s B . 28 U h a r ito n a 6 17 5 18
29 M irb itta
Hrodk*
6 18 5 16 M r 6 4 4 wjecz.lOhodz.
11 schtw. Gereona
Placidije
13 min. m a
6 19 5 14 &
7 1 8 njewobstajne 15. Kinsbörk*
12 pjatk M axim .
M axim iliana S O Ü e h o rja
Wospork.
1 o k to b ra
13 ßobot. Kolom.
6 20 5 11 #
7 56
E duarda
wjedro.
16. Kostkow.
SkyKomo42. tydzen. Text dop.: Kol. 3, 1 4 — 1 7; pop.: Luc. 13, 6—-9.
^ ' P otny
row.
mkß.
24.
okt.
14-icdz. 20. u. p .ß w .tr. 21, n. p. sw. 2 20. n .p . sw . 6 22 5 9
840
17.
Rakezy.*
1 hodz.
15 pöndz. HedwM
3 D io n y s ia 6 24 5 7
Hedwiki
9 3 0 2rano
min. pokaze 22. Drazdzany
16 wut. Hawka
4 ti i e r o t h e j a 6 26 5 5 Z L 1 0 2 7 na rjenischi
(st. mesto).
Hawka
Halschtrom.
17 ßrjeda Jnnocenz.
5 C h a r itin y 6 28 5 3 Śi, 1 1 2 7
Florent b.
czaß.
Radme18 schtw. Lukascha ev.
6 D o m . jap . 6 29 5 1 ick kh. d.
Lukascha ev.
ricy?
^
Poßlcni
19 pjatk Ferdinda
7 S e r g ija
034
6 30 4 59
P e tra s Alk.
Golischyn.
bertl. 30. okt.
20 ßobot. W endelina
8 P e la g ija
1 4 4 pop. 3 hodz.
6 32 4 57
W endelina
Aahan.*
35 min. pschi- 23. Pschibreg.*
43. tydzen. Text: 1. Petr. 1, 22 — 2 5 ; pop.: M atth. 25, 1- -1 3 .
njeße deschcz a 24. Biskopizy*
21. n. v. zzw.ir. 22. tt. p .. sw. g i l l . n . p . s w 6 34 4 55
21
2 5 7 symnh wetr. 2 5. O rtrand.*
22 pöndz. Kordule
lO E u la m p ija 6 36 4 53
Kordule
2 7 . Budyschin*
413
28. Iasonza.
2 3 Wut. S evcrina M
11 F ilip p a
S evcrina
6 37 4 5 0
5 32
29. Brody.*
2 4 ßrjeda S alo m y ^=>7 Rasaela
S
t
o
1
e
t
n
a
12 P r o b a
6 39 4 48
kh. PRychwatd*
2 5 schtw. W yleminy
13 K a m p a
Khrysantha
6 41 4 46
6 7 protyka:
Ruhland.
2 6 pjatk. Hioba
14 N a z a re th a 6 43 4 44
E variasa
6 5 4 W ot 1. hacz
Wetoschow.
ob27 ßobot. S ab in y
S ab in e
- 15 E u th im ij‘a 6 45 4 4 2
7 4 9 do!3.njew
stajne wjedro;
wot 14. hacz Wopoinnjrnja
44. tydzen. Text Philipp. 1, 3 - - 11: cop.: M atth. 18, 21— 35.
2 8 nieb j. 22.lt. P. |W .tr. 2ö. 11. v. sw. j g 22. n .p . sw . 6 46 4 41 n. flto»
8 5 1 do 25. je ja- hödne dny.
K
shm a; 26. l.W opalenska
29 pöndz. Narcissa
17 I lo s e a s a
Narcissa
6 47 4 4 0 t
9 58 ra
deschcz; 29. a
pokiadniza.
3 0 Wut. K laudija (f5Ts Klaudija
18 L u k . e v n g . 6 4 9 4 38 0 11 6 30. syma, 31. 28. Schim ana
31 ßrjeda S ö w .re f.
19 J o e la p ro f . 6 51 4 36 0 skh-PW olfganga
deschcz.
Ju d y .
MLßacjkowe
1866. November, JPschcmenjenje.
nasymnik,
ma 30 dnjöw.
Tydzenje j P o r j e d z e n a p r o t y k a
n dny. | c v a n g e lsk a . | k a th o ls k a .
Ischtw. Wschech ßw jat. Wschech ßw.
2 pjatk Wschech duschow Wschech dusch.
3 ßobot. H ubcrta
H ubert«
S ta r a juliansta
o
fffjab.i fljoni.
Oktober.
f). m. 1 h in.
2 0 A r te r a ija 6 52 4 35
21 H ila r io n a 6 54 4 33
6 56 4 31
22 A lb e r ta
45. tydzen. Text dop.: Phil. 3, 17 — 2 1 ; pop.: M atth. 22,
4 Ntdz. •25. n. p. ßw .ir. 24. n. p. sw. 2 4 2 3 .n . p .s w . 6 58 4
5pöndz. B landiny
2 5 A r c th a s a 6 59 4
Emericha
6 wut. Lconhard
26 M a ria na
7 1 4
Leonharda
7 ßrjeda E rdm ana ' S F Engelberta
27 D e m e tr i ja 7 3 4
28 N e s to ra
7 5 4
8 schtw. Emericha
Godofreda
9 pjatk B ozidara
Ursina
29 T e r e n c a
7 6 4
lOßobot. M arcz.Luth.
Tiberija
3 0 A lia s ta sije 7 8 4
46. tydzen. Text
11 ncdz. 24. n. P. ßw .ir.
12pöndz. M odesta
13 wut. Arkadija
14 ßrjeda Levina
15 schtw. Leopolda
16 pjatk Edm und« s S z
17 ßobot. H uga
t
dp.: G al. 6, 7 — 9 ; pop.: M atth.
2 5 . n. p. sw. 3 0 2 4 .n . p. sw 7
31 S ta c h is a
7
Kunibert«
1 n o v e m b ra 7
S tan islaw «
2 A k in d in a 7
Klementiny
Leopolda
3 A k e p s im a 7
Edmund«
4 J a n a ja p . 7
O th m ara
7
5 P a w o la
j
4 i| d
« b N -W s f S I v. <"■
015
123
*
2
30
*
15 - 2 2 .
28
28 ń
26 M
24 M
22 &
21 »
19 S t
3 37
441
544
kh. P.
518
554
6 36
26, 3 1 — 46.
7 23
10 4 18
11 4 17
817
13 4 15 iik 9 1 6
15 4 14 ĕ k 1 0 1 8
17 4 13 & 1 1 2 4
18 4 12
kh. d.
033
20 4 10
47.
1 8 ^ 'b j.
19pondz.
20 Wut.
21 ßrjeda
22 schtw.
23 pjatk.
24 ßobot.
tydzen. Text dop.: 2. Kor. 5, 1 — 10; pop.: M atth. 24,
25. n. p. ßw. tr. 26. ii. p. sw. 6 2 o .n .p .« w 7 22 4
Hilzbjety
7 33 m a r tr . 7 24 4
»
Emilije
7 25 4
B enigna
8 M ichala
M a r. wopr.
7 26 4
M a r. wopr.
9 O n e s ifa
Cäcilije
7 27 4
Eäcilije
10 E r n s ta
P ol. pj. d
7 29 4
Klemme«
11 M in y
Khrysogcna
12 J a n a ja lm . 7 31 4
Khrysogena
48.
25 -',kdz.
26pöndz.
27 Wut.
2 8 ßrjeda
2 9 schtw.
3 0 pjatk.
tydzen. Text dop.: 2 P etr. 3,
26. n. P. ßw. lr. 27. ii. p. sw.
K onrada
K onrada
Hunczerja
B asilija ■
Ruffa
Sosthena
W alter« sä*- S a tu rn in a
H an drija
H andrija
aa
Za
»
Ii
15— 22.
9
146
8
3 1
7 JR ř 4 1 9
6
539
5 I i sth.P.
4 8» 5 32
3
6 32
8 — 1 3 ; pop.: Jo h . 12, 44-—50.
1 32 6.n . p . s w . 7 33 4 2 4 B
14 F ilip a ja p . 7 34 4 1
15 J a p p ö s t. 7 36 4 0 W
16 M a th . jap . 7 37 3 5 9 W
17 R je h o r ja 7 38 3 5 8 ¥
18 P la to n a m . 7 4 0 3 5 8 *
7 40
8 50
10 3
1113
kh. d.
021
W jedro.
S to letn a
protyka.
G Mkody
mjeß. 7. nov.
dop. 11 hod..
14 m pokaze
n ajbö lenarjane wjedro.
P rein
bertl. 15. nov.
pop. 1 hodz.
56 min. moze
d esc h c z k ö jte
wjedro pschinjescz.
6" Pvkny
meß. 22. nov.
dop. 11 hodz.
4 miiiut. ma
wetr w ßneh.
F Poßleni
bertl. 29. nov.
rano 3 hodz.
54m .pschinjeße mokre a
shmne wjedro
a mjersnjenje.
Stotctna
protyka:
Hermanki
! flötne wiki.
1. Hrödk.*
! 2. S ta ra
! Darbn«.
| 5. Nowosalz.
; 6. B a rt*
| tzukow.*
i 7. Njeßwaczibło.*
8. Radeberg.*.
10. Trebule.*
12. Rychbach.*
Stotpnjo.*
Rosbork.*
P izü*
IZ .D am na.
Jasonza.
16. Rakecy.
26. Wospörk.*
Lubin.
27. Sky Komorow.
28. Radeburg.*
30. Pschibus*
Wopomnjenja
hödne dny.
W ot I.hacz do
16. deschcziki; 1. Kralowske
23. jaßnje a
dawki.
syma; 24.czo- 25.Parschonske
plischo • 28., a rjemjeßniske
29., 30. ßneh.
dawki.
30. H andrija.
1866. Deeember,
hodownik,
ntst 31 dnjöw.
Meßaczkowe
pschemenjenje.
W jedro.
S to le tn a
protyka.
Hermanki
a '
skötne wiki.
£ ij D
I f k kh. G M kody 1. Zitawa.*
S ,|_] h. m. meß. 7. dez. 3. Biskopicy*
A I 1 2 8 rano 6 hodz. 4. B art.
1 ßobvt. jLongina
| E ligija
14 m in. pschi(laue wiki)
•
49. tydzen. Text dop.: Luc. 1, 67— 75; pop: Romsk. 13, 11— 14.
njeße abo
abo 5. Njeßwaczi2rr;edz. 1. ii. advm ta I. ii. adventa. 2% jt. p. sw . 7 43 3 57 A 2 3 3 deschcz
M o .*
ßneh.
s g 3 35
21 M a r. w o p . 7 44 3 56 q uu\x
3 pöndz. Frauca^Tav.
F ranca Xav.
10. Drjowk.*
22 F ile m o n a 7 45 3 55 cjjjjg 4 3 8
4 Wut. B orbory
S ab b asa
Dzezc.'
H P ren i
23 A m filo c h a 7 47 3 55 uflte 5 3 9
P auliny
5 ßrjeda Am oßa
M ikoras.
Brody.*
6 38 Berts. 15. dez.
Mikkawscha
2 4 K a t r ž i n y 7 48 3 54 *
6schtw. Mikkwsch ^
rano 5. hodz.
kh. P. 32m in.m anjx- 12. Eisenberg.
Ambrosija
25 K le m e n ta 7 50 3 54
7pjatk M arkw d.
26 J u r i ja
7 51 3 54 s a 5 2 0 wobstajne w je -14. S ta ra .
8 ßobvt. M a r. podj.
M ar. podj.
dro.
D arbna
50. tydzen.
Text dop.: M atth. 3 ,1 —1 0 ; pop.: J a p . sk. 3, 22 —25
15. Trebule. *
9njcdz., 2. n. advm ta 2. n. advm t«
n . a d v . 7 52 3 54 Z a 6 1 1
Pokny
Wojerecy.
7
8
7 53 3 53 a a
1 0 pöndz. Ju d ith y
Ju dithy
28 Šćĕpana
2
1
*
b
,ei!7.Luboras.^
11 wut. D am asa
29 P a r a m o n a 7 5 4 3 53 ick 8 8 wjeczor 9 hd.
D am asa
Hrödk.
9 1 2 32 min. pokaze
7 55 3 53 A
12 ßrjeda Epimacha
Dionysije
^ Q ia n d rija
Kulow. *
1 d e c e m b r a 7 56 3 53
1 0 2 0 na w etr, ßneh
13schtw. Lucije
Lucije
a deschcz 18. Barsch cz.*
2 H a b a k u k a 7 57 3 53
1128
14 pjatk Jsid o ra / ' m Nikasija
19. Rakezy.*
7 58 3 53 4SK kh. d.
15ßobot. JgN aza - J F ' Khrystiny
o b o ir o n a
Ruhland.
Poßleni
51. tydzen. Text.dop.: Luc. 3 ,1 5 — 1 7 ; pop7: Kok. 1, 1 2 — 15.
iertl. 28. dez. 21. Muzakow*
ISijedz. 1. ii. advm ta ;J. ii. advcnta
^>, n . a d v . 7 59 3 53 fär 0 4 0 wjeczor 8 hd.
17 pöndz. Jsa a k a ’
Lazara
b M i k ła w i a 7 59 3 54
1 5 4 12 m. pschinje'
1 8 Wut. W unibalda
3 1 0 ße shmne wje
Theotima
6 A m b r o s ija 8 0 3 54
dro.
19 ßrjeda dwatember
7 P a ta p ija
8 1 3 54
428
suche dny
Wopomnjenja
ZOschtw. Ammona
Liberata
544
hödne dny:
4 la u y p o d . 8 2 3 54 »
21 pjatk b o m - M
9
M
in
a
s
a
8
2
3
55
4.
B örbory.
ômascha
skh-P.
l
. gaff 5 1 4 S t o l e t n a 21.D ornascha
2 2 ßobvt. B eaty d
1 0 D a n ie la
F lo ra
8 3 3 55 H
m
protyka: 24. Patorziza
5 2 .tydzen. Text dop.: Ja n . 1, 15 — 1 8; pop.; 1. J a n . 1, 1 -- 4 .
1. syma; 4. 1 Krakow ska
2L;edz. 4 ii. advm ta. • . ii. adventa
ren ta.
^
q. a d v 8 3 3 54 H m 6 2 6 ßneh: toot 5.
3 4 pöndz. H ad am a aJövy H adam a aJö v y 12 S p ir id o n a 8 4 3 58 0
7 39 hacz do 10.
2 5 Wut. J ■ ßw. hodow! i. sw. hodow
13 E u s tr a c a
8 4 3 57 m 8 53 deschcz awulka
26ßrjedct
8
4 3 58
10 5 woda, l l . a ! 2 .
schchcpana
^ & w a te m b .
27schtw .l m na cvang.
15 E l e u t h n j a 8 4 3 58
s ana ev.
11 14 deschcz;13.a!4
hrosne wjedro;
2 8 pjatk Njew. ta jń k Njew. dz.
16 A g g a ja
8 5 3 59 A skh. d. 21. ßneh; toot
2 9 ßobvt. J o n a th a i! ^ , Domascha bisk. 17 S ta r . w d tc . 8 5 4 0 A 0 2 2 22. haez do
könza syma.
53. tydzen. Text dop.: Ia c . 1, 9 - -1 4 ; pop.: Jak . 4, 1C5— 15.
8 514 1 k W 1 2 7
R e d z . i Po hodz.
n . P. hodz.
n . ctrlv
31 pondz.s S ylvestra
ld P o I if a c a
S ylvestra
8 5 |4 2 (uIVs 2 30
I
F
a dny. 1 e v a n g e ls k a . | k a th o ls k a .
S t a r a julianska
o
skhad, 1khow.
November.
h. in. 1h. in.
119 A b a d ia s a 7 4 1 13 57
» - < © © © © © © © ©
—
w
«- ö
©
©
CO
© © © © © © © ©
o o o
©© ©
TTtfl ©
—
es ■*-.
0 Ž
t*
8
^
d
s li
I
N
5?
© b-
d
l ^
d
l
©
©
b- © d
G)
©
I b- © d
I b ifl I ©
I ©
I I
"B1 i ś. — t > © d
l l l ' l
rH d I
^ d
I
^
1 1 — 1
1 |
I H f - H ( N W w e < c i 5 e o ^ " ' t ‘C O © © © © ©
h* d d
© ©
________d
© © o o o o o o
=f
-L e
-Z- —
♦
e
i f»
tu.
N-
A
t»
«
e
S
cF ž T.
I
— © — c o c o x x © ©
© b- x
^ d
i H H W W W W ^ O » f l © b O Ö H
I
I
I
3?
»fl b»
W «
M
f_
~
Š
o
r-> H d
I I
I I
d
I I
I I
I I
— © d x ip
H — d
i i
i
M
i p © © b * X © © ©
h d
CO CG ^
I I
M
^
i
i*I
s
-•
-S
I
1 1
M
M
M
I I
M
I
««p i d ^ ©
d
I — d
w* FH W r H d d d X X
M
©
£*
d
X
rH
H N C O ' f »0 « b « « 0
© © © © © © © © © ©
S- ffi
«rp
^P ©
d d G*
t
d CO ’t f © © b- x © ©
X X X x x x x x ©
-
i i
i
© © © ©
I
M
x
tn
* ' p x
l
©
©
©
©
I
©
l
>£pg«
I
L
1-1 TH d
d d d
d
d
«
d
CG CG ^
d d d
d
b
© © b
b> b b
X
b* b . X
x
b
b
CO
l
l
©X
X X © © ©
irH tH rH
1
«
d CG ^
© © ©
©
©
© ©
b- X © ©
© © © b-
© ©
d
© X
tH
8
L
K
Š
© ©
© ©
I I
© ©
I I
I I
©
d x
I I
TpOiCOOOdbrH h d d
2 2 fs § §
Z
b- IP ©
co b» tfl d
tfl____ tfl____ tfl_______
i
ta ©
x x ^ t f l © © t > . © d
d
rH PH fl| d
I I
I I
I I
M
I
1
CO (O «
s
*
i o
o
1—I 1—1
o
c$
’S
s
tSQ
S r
t
-
’S
8
»-* r r
i5 - Š=
M
M
N
4
I
d
— d
^
©
hH
d d
© b b b X
rH tH
© x
rH ^
co CG CG TP ’rp
©
o
©©
"
I
1p ©
CG 1p .fl © b- X © ©
1p 1 P r# 1ř i p i f i P ©
o
i
*
s. a
d CG i p © ©
CG X X X X
X
© ©
d
©
© ©
b b
© x
H ^
b
|
i p © © b. x © ©
d gi d d d d x
x
© © d
x
x
-
d
© 00 rH ^
b-
|
Ip Ip Ip © © © ©
x
*
b> C
XO X
©©
X
b X X X ©
»
1
|
© o ©
•h d x
d d d
I 1
o e
© © ©- ©“i©© ©© ©© ©© ©©
d
=
«
«
£
ti
© © d
i!
L
’ CP
© ©
d d
X © © d © x — 'tp
ri
j «3
^ I iF |
M
—
d
K
______________ 2 L
©
r* - « w b
M
— © © © ^p x d
— — d
^
H rt
F< H W
5
='
3Ł
d
w c o ^ © © b» X
© © © © © © ©
"E S
^
Sf? | Sf:
3>
d ©
tfl ^
d tfl b»
tij | Ui
t f l © t f l p ^ © ^ © d b* d CO CG i t ^ tfl
~ d
^ ^ d d
—
r n r n d d d X X t > ©
co b. I p © 0V d
j i rn ph — d
?o©
©o
=
š
•<
W
d
~
-»ri©CO
jo
£
5>
X b» tfl <N
i p X X b©
» © X d rH
^ tfl © b. b» X b- <C -rt W M "
H H f l w CO M
IN
— <N —
, i-i — IN r 1
M
I I I
i I I I
I M
M
M
I
^
^
«
L
S
d
d
1
s
CO ©
l
© © © © © b*
d d d d d d
M C O J W i O c ß H ^ b
^ - 2
n u ll'—
Ä- vJ
Ö Ö
<6 ^
I
«fl tfl
d
d
I I
i
© © © © © © © ©
^
co
=
o
o
c< r D
H H
A
#^
1
b * b . b * X X X © © © ©
d d d d d d d d d c o
© ©
5
g»
©
IN
d
CO
3M
^
b» ©
co r - © d
«•» © d
b* — i p X — tfl
r H © C 0 © b * X © b - 1P
I 2
I 2
d
-H
—' d d
— n d
T - . ^ - . ^ H d d d x e o ^ ^ f © CO X d
^ — d
#1
3$
Ui
£
»»»
1^
M
•«®
-• d
—
,
I
ü
^
Š
C O © 05d© X rH ^b*
Js
Sir-
%
N-
L
©
d_
rH H d ^ ©
d
Il
I
« Ö C J W i f t X H ^ b
1 f
I II
©
x ~ x ~ ^p © © © b « x © i - * d ©
h — »-• d
°U - L
in
^
©
"•<OdCOtflrHb.ee
o
©
©
©
X
Ip © ©
b>
1—l X
rH ©
řH d©
X © © d © X i - l i p b -
ia . L#
« H t f l © t f l © t f l © t f l © tfl © © _ ^ _ _ _ _ _ _ _
H i ^ d d X X - r p r p t f l © b » X © © © © © © ©
' d co ^ © ©
|
|
| r* — rH d
d
d
|
oo
r H d X l P © © t * X © ©
I
P f c h i d a w k .
Nekotsi europiscy tolerchojo.
J a n , kral sakski, rodz. 12. dezembra 1 8 0 1 ; zenjeny s
A m a l i u A u g u s t u , bajerftej prynzeßynu, rodz. 13.
novembra 1801. Dzöczi: 1) B j e d r i c h A u g u s t A l
b e r t , rodz. 23. haperleje 1 8 2 8 : zenjeny s prynzeßynu
K a r o l u s W a s a , rodz. 5. augusta 1 8 3 3 ; 2) M a r j a
H i l z b j e t a , rodz. 4.februara 1 8 3 0 , wudowa njebo
genuesiskeho wöjwody F e r d i n a n d a : 3 ) B j e d r i c h A u
gust J u r i j , rodz. 8. augusta 1832, zenjeny s portugalskej pryzeßynu: H a n u M a r j u , rodz. 21. julija
1 8 4 3 ; 4) S o f i a , rodz. 15. mjerza 1845.
B j e d r i c h W y l e m L, kral pruski, rodz. 22. merza 1797.
F r a n z J o s e f , khezor rakuski, rodz. 18. augusta 1830.
A l e x a n d e r II., khezor rufst, rodz. 29. haperleje 1818.
N a p o l e o n III., khezor franzowski, rodz. 20. hap. 1808.
A b d u l Az i z , khözor turkowski, rodz. 9. febr. 1830.
1.
Pom haj Böh tonnt!
Hdyz ty, luby czitarjo, rano s czichcho spanja
wotuczisch, dha je to wescze twvje prenje dzeto, so
ßo k tcmu modlisch, kiz je cze stw oril a sdzerzak.
Rjenischo ßo Pak modlicz njcmozesch, khiba s tym i
ßkow am i Knjesoweje modkitwy: Wötcze nasch, kiz ßy
w njebjeßach! Pom yßl ßcbi, kajka je to woßebna
czescz sa tebje, so tcmu wschchomöznemu B ohu, temu
stworiczelej njcbjeßow a semje mözesch rekacz: wötz!
a hdyz ty Bozeho roda a Boze dzeczo ßy, dha dyrbisch ty ßo peknje a pschistojnje sadzerzecz, a njeßmesch zanu stoscz czinicz, am f myßliczku, ani s jasykom, ani se skutkom. W opom n b äte: söffe to wuhjerne wjeßele sa tebje je, so chce tajki mvzny B öh
tw öj wötz bycz; ty ßo potajkim psched nikim njetrjebasch bojecz, psched zanym czlowjekom, ani psched zanym czertom, ani psched zanym njesbozom! S po m in aj pschi tym n a to, so je közdy czloldjek, s kotrym z wobkhadzesch abo ryczisch, Boze dzeczo runje
kaz t y , a so ty se wschitkimi, woßebje Pak s twojim
m uzom, s twojej zonu, s dzeczimi, s bratrom , se ßot r u a s czeledzu pschistojnje a lubosnje masch wobkhadzecz a ßo hladacz, so njeby nikomu zaneje kschiwdy czinit, ani nikoho njesrudzik, Pschetoz tön njebjeski
Wötz ßo po wschitkich horje bjerje. Njesabudz tez,
L u d w i g n., kral bajerski, rodz. 25. augusta 1845.
L e o p o l d , kral belgiski, rodz. 16. dezembra 1799.
K h r y s t i a n IX., kral danski, rodz. 8. haperleje 1818.
J u r i j L, kral grichiski, rodz. 24. dezembra 1845.
J u r i j V., kral hanoverski, rodz. 27. meje 1819.
W y l e m III., kral niederlandski, rodz. 19. febr. 1817.
L o u i s I., kral portugalski a algarbiski, rodz. 31. oktobra 1838.
P i u s IX ., bamz romski, rodz. 13. meje 1792.
V i k t o r E m a n u e l , kral italski, rodz. 14. mjerza 1820.
J s a b e l l a , kralowa schpaniska, rodz. 1. oktobra 1830.
K o r l a X V ., kral schwedski, rodz. 3. meje 1826.
K o r l a , kral würtembergski, rodz. 6. merza 1823.
V i k t o r i a , kralowa jendzelska, rodz. 24. meje 1819.
Mi k t a w s c h , wjerch czornohürski, rodz. 6 .dezembra 1841.
so, hdyz je tw öj Wötz w njebjeßach, semja tw öj prawy wötzny kraj njeje, ale so ßy na njej jenoz zusobnik a podroznik. P o tajkim njeßmesch na semske wezy
ßwvje zyte sboze saivzicz, ani tudy lute wjeßele dny
ßebi zadacz, ale, jeli so masch tudy wobczeznoscze,
kschiwdu a prözu, dyrbisch ßebi prajicz: ja ßym tudy
hischcze w zusbje a w wnczbje; hdyz pak bomoj pschindu,
smeje to wschitko ßwöj könz.
„ N a to wschitko spominaj ßweru, jeli so ßo rano
modlisch: Wötcze nasch, kiz ßy w njebjeßach; wopomn
tute kraßne ßtow a, prjedy hacz ßo dale modlisch a
staraj ßo, so bu ßo tw oja duschn temu Knjcsej na
zyky dzen ßwjeczila. Je li Pak chzesch wo dnjo sky
abo njesczerpliwy abo njespokojny abo lohzy smyßleny
bycz, dha p raj k ßwojej duschi: ßy dha saßo sabyka,
kak ßy ßo dzenß rano m odlila a schto ßy ßlubika, je
to tebi zel, abo chzesch ty ßwöj ßlub saßo lam acz?
Tak rycz se ßwojej dusch» rano a zyliczki dzen, dha
budze tebi tw öj njebjeski Wötz, tön wjerschny, pomhacz k wschej ßwjatosczi a prawdowsczi, kotraz ßo
jemu spodoba.
Wschitke pröstwy Pak, kotrez tut« kraßna Knjesowa m odlidwa w ßebi wopschija, kschesczana n a lute
dobre wezy dopomnja. P renja pröstwa m a ßo, kaz
wösch: ßwjeczene budz twoje mjeno! Kak wjele chze
to tola prajicz: S s y to ßebi hizom ßweru pschemyßlik, luby bratsje, luba ß o tra? Hlej! njedzela je.
Schtö mohk wschitke swony liczicz, tute moßasne jasyki,
kotrez n a tajkim dnju wot ran ja ßem Po scmi rycsa
a klincza a tych, kolrychz m a tön njebjeski Wötz w
Khrystußu Jesußu, ßwojim ßynu, sa ßwoje dzeczi, do
doma Gozeho a do cyrkwjow a zyrkwiczkow, kiz k
jeho czesczi w mestach a na wßach steja, lubosnje
pscheproschuja a wokaju! A nutskach w templach a
ßwjatnizach hraja ßo byrgle a we möznych spewach
sanjeßu ßo nutrne, khwalobne kherlusche t czesczi tsijeniczkeho B o h a ; kemschazy lud ßo klaknje, styknje
ruzy psched nim, dzakuje ßo, poßlucha na jeho ßkowo,
kaje ßo, proßy, lubi a modli ßo a jeho ßwjate mjeno
budze ßwjeczene, kaz w njebjeßach, tak tez na semi. A
ly nochzyk tarn hicz, ty chzyk ßo wusanknycz wot tutychBozich ßkuzbow a wopuschczicz tute shromadzisny?
Ty by chzyk czinicz Po waschnju nascheho czaßa, po
kotrymz wulki ' dzel kschesczanow njedzelski dzen wotßwjeczuje a wo Boze ßkowo a wo kemschi khodzenje
njerodzi? B öh sw arnuj! H lej psched mojimi woknami
steji wulka mözna lip a, ta pokhila ßwoju hkowu,
hdyz ju ton Knjeö sc ßwojim wetrom tichaße a ty
ßy wjazy, dyzli tajki schtom, ßy rosomne stwvrjenje,
kotrez je wön ßebi shotowak, so by neschto byk k
khwalbje jeho czescze, a ty njechak ßo njedzelski dzen
psched nim pokhilecz, so by ßwjeczik jeho ßwjate mjeno?
N e! ty, kiz ty to czitasch, czin, schtoz ßo tebi ßkuscha
n njekomdz ßo njedzelu a ßwjate dny kemschi khodzicz,
so by voßtuchat n a to, schtoz m a tw oj Wotz w nje
bjeßach s tobn ryczecz k sbüznosczi twojeje dusche.
Hdyz Pak kemschi dzesch, dha njcwoblecz ßo niz
jenoz njedzelskn ßuknju, ale tez njedzelsku duschn a
wostaj domach .w komorzy abo wö jstwje ßwoju wschednu
w utrvbu, kolraz jenoz n a semske myßli a pohladuje.
Njedonjeß do Bozeho tem pla sersawz a njerjad domjazych a ßwetnych starosczow. Njerycz na kemschazym puczn shnike a njekniczvmne rycze, so ßo njerospröschisch! Pschetoz Boze mjeno ßo jenoz njeßwjeczi s
tym, so kemschi khodzisch, ale so ßo tez w Bozim
domje nulrnje a pschistvjnje sadzerzisch. Hdy by do
wutrobow lych ludzi pohladacz mohk, kotsiz njedzelu
w Bozim domje w ßwojich kawkach ßedza, schto by
tvla widzik! P o swvnkvwnym napohladze ßu wschak
pekni doscz, ale w snutskowncj wutrobje m jerw i ßo
wscho wol starosczow wo' kubko a donr a hospodarstwo. S e ßwvjej hubu m edla ßo k B o h u , ale myßle
rejw aja wokoko skoteho czclecza, kotrez ßwet reka.
Jich ßuknja je csista a pobo^ne jich wobliczo, ale
w utroba je pokna hrosneho jeda, pokna sawiscze a
njepopschecza a bjesbozneje hordosczc. Nekotry w
ßwojej wulkej nutrnosczi wußnje a drema a spi, jako
by w ßwojim kozu lezat. Sswjeczi ßo s tym Boze
mjeno? D opom n ßo, hdyz je njedzela, schto prenja
pröstwa we wötzenaschu praji a nastaj ßwoju nohu,
so by schok, hdzez B o za czescz bydli a napom inaj tych
ßwojich, ßwoje dzeczi, ßwoju czeledz, so bychu dom a
njewostali. P om haj se skntkom a s pschikkadom a f
dobrym napom inanjom , so ßo s njenusnym dsekom
Knjesowy dzen njewotßwjecza.
Hdyz Pak ßy w
kemschach, budz nutrny a poßkuchaj na Boze predowanje,- hewak ßo ßameho sjebasch.
Sswjeczene budz twojc mjeno! — to njeje pröstwa
jenoz sa njedzelu, ale pkaczi sa wschitke dny lydzenja,
a dyrbi ßo kösdu hodzinu kozdeho dnja stacz. H dyz
po haßach w mesczc abo na wßach khodzisch, poßkuchaj
n a to, schtoz taun ßtyschisch. Dzeczi, kotrez tam hraja,
wokaju: möj Bozo, moj Jesußo, jako njeby to niczo
na ßebi meko a tola budze s tym Boze mjeno wotßwjeczene! T o ßu hreschne a njekniczvmne rycze w
dzeczazej hubje, kotrez jich starschich czezzy ßudza, so
je njejßu lepje wuczili, druhu käsen dzersecz. K temu
kedzbuj tola n a te lestrarske, klijerske ßkowa, kotrez ßo
rycza w domach, w hrödzach, w korczmach, na potach,
na wikach, a to czinja czi ßami, kotsiz rano a wjeczor
ruzy styknjo ßo m odla: ßwjeczene budz twoje mjeno.
Njeje to, jako bychu ßwoj ßmech s B ohom mecz chzyli ?
S jeneho r ta wukhadza khwalenje a pokliwanje! J e
to praw je? J e to pschistvjnje? Njewesch ty, so dyrbisch
n a ßudnym dnju samolwjenje dacz sa közde njewnzitne
ßkowczko?
W ashington, general a pschedßyda amerikanskeje
republiki, muz ßkawny a khröbky wvjak, kiz ßwvj lud
nawjedvwasche a, so by jön wot knjejstwa Jendzclczanow wumohk, wöjnu wjedzische, ßedzische junu s nckotrym i wyschschimi wojakami a wöjskowymi sastojnikami
pvla wvbjeda. Jedyu wot »ich klijekske ßkowo w upraji.
W ashington, jako to wußtyscha, pokozi nöz ä widliczki
wot ßo a pohladny s wötrym miknjcnjom na teho
klijerja, so ßo ton nastrvza a hkowu pvkhili. J a ßebi
myßlach, p raji won, so ßym w towarstwje kschescz^nskich a pschistojnych muzow! W ot teho czaßa je to
dokho w Amerizy sa wulku hanibu pkacziko, hdyz schto
klijesche.. W Nemzach a, B o hu zel, tez w Sserbach
to ludzo sa hanibu spösnacz njechadza, a njeje to niz
3
jenoz ham ba, afe wulki hrech, hdyz schtö ßakruje a
leftruje ak lije! O I so by tola Boze mjeno ßo ßwjecziko! S o bychu mtodzi kaz starr tola wuknyli, temu
rzescz dawacz a wopokasowacz, kiz sich Wöczcz je w
njebjeßach, a Boze mjm o sa ßwjate dzerzeli, Boze
ßkowo wuknyli, temu ßamemu w erili a ßwjeczi jako
dzeczi Boze Po nim cstmli; k temu pomhaj B ö h ! —
2.
Rjane wuhudanje rjaneho hudanczka.
August 11., khurwjerch sakski a kral Polski, kiz
1. februara 1733 we Warschawjc wumrje, s pschimjcuom
S sy ln y , be we wüjnje khröbky a w utrobity, w czaßu
m era pak pscheczinjaty a lubowasche kraßne ziwjenje.
Pschi tym pak wopokasowasche toon pschecziwo ßwojim
poddanam wulku mitoscz. — T ön ßamy pschebywasche
junu w Uibigawje pola D razdzan n a tam nym hrodze,
kotryz be pölnemu marschalej s Flemming wotkupit,
o wukhodzowaschc ßo jene rarste czicheho nalecza w
tam nej wokolnosczi. Zaneho ßtuzomnika wün pschi
ßebi njemejesche a dzesche we wschednjazej ßukni bje
wscheho swonkowneho wusnamjenjenja, so nichtü jeho sa
khurwjercha njedzerzesche. B rr Pak tehdy s Uibigawa
do Zschiczewiga droha tw arjena, wot kvtrejez zadyn
ßled ßo wjazy njenamaka. Wjele muzow mejesche na
drosy döbre dzeto. K nim stupi kral a p ra jo : pomhaj
B ö h , pschihladowasche jim. Wschitzy jeho sa jeneho
wobkedzbowarja dzerzachu ä hdyz bechn jemu wjerschpomasy prajili, dzelachu ßwoje dzeto dale a njestarachu
ßo wo njeho. B je s tymi dzetaczerjemi be Pak mtody
muz, kiz ßo sdasche pilnischi bycz, dyzli wschitzy drusy
o wjeßelscheje mhßle be wün tez, pschctoz toon hwisdasche
pschi ßwojim dzele a spewasche jene hrönczko Po drnhim .
Kak rekasch? praschesche ßo jeho kral.
M arczin Karig, w otm olwi tön.
Kak wjele ßebi so dzm saßtuzisch?
Schtyri ßlebornyl
T o wjele njeje, p ra j mi tola, kak dha mözesch
ßo w ot teho ziwicz?
S s o ziwicz? rjekny M arczin Karig, hdy by to
jenic^ke byto, ja ßo wot teho jenoz njeziwju; ja wot
teje msdy dan sa wulki kapital ptaczu a wysche teho
ßebi kapitalste hrom adzuju! Mözecze wy to tez, knjeze?
Luby pschcczclo, wotmolwi kral, ty mi s tym
hudanczko prajisch; pokaz mi klucz k njemu a ja chzu
tebje khwalicz a czi to dcrje saptaczicz!
D h a pöjcze ßobu do mojeho wobydlenja, rjeknu
tön mtody muz a dokel^ bö runje czaß ßwacziny, poda
wön ßo do blisko lezazeje kheze a kral dzesche sa nim.
Psched kheznvmi durjemi ßedzischtaj wobstarny
muz a schedziwa zönka. Hlejcze, praji tön dzetaczer
ke kralej, to staj möj nan a m oja mäcz, kotrajz wyßokeje staroby a wulkeje ßkaboscze dla njemozetaj
wjazy dzetacz a ja jeju s ty m , schtoz ßebi saßtuzu,
ziwju. Jako bech ja m tody, staj wonaj sa mnje
dzckakoj, mje do schule ßtakoj a to bojosczi a na*
pom inanju k temu Knjesej wotczahnykoj. T o je tön
kapital, sa kotryz ja netk dan ptaczu. N a to wjedzische wön krala do jstw y, hdzez schescz dzeczi ßedzische a jich macz ßrjedza bjes nim i pilnje pschedzo
kolesko wjerczesche. Hölzy ro knihach czitachn abo pißachu, holzy schijachu abo pschedzichu. Hlejcze, praji
M arczin , n a to stadto pokasujo, ja tu czinju, kaj
mojej starschej staj czinitoj; ja ßebi tudy kapital hro«
madzuju, kotryz, da-li B öh, mi rjan u daü pschinjeße!
K ral bu,htuboko hnuty. W ön khwalesche te
dzeczi, kotrez wü jstwje bechu a pschistojnje: bozemje,
knjeze, prajachu, a pschejesche tym aj starschimaj pscheir
khezu sboze, so m ataj tajkeho ßyna. Nichtö jeho njespüsna, so be won kral; wön tez njewostaji jim zadyn
dar, pschctoz wön zane pjenjesy pschi ßebi njemejesche,
ßlubi Pak, so chze börsy saßo pschincz.
N asajtra rano sahe pschibe'za k M arczinej kralowski >behar a pschipowjedzi jemu, so m a ßo hnydom
swoblelacz a do D razdzan na kralowski hrüd Pschincz,
dokelz chze kral s nim ryczecz, so Pak nikomu wo
wßy niczo prajicz njeßmje, hdze m a hicz. Netk wön
häkle sa tym pschindze, schtö be tön knjes byk, kiz
wczerawschi dzen jeho be w opytat. H ana, rjeknu wön
k ßwojej zonje, to je nasch najhnadnischi kral byt,
kiz wczera pola naß be; B ö h pozohnuj jeho! N a to
woblecze ßo wön ßwoju najlepschu njedzelsku ßuknjv
a khwatasche do Drazdzan. T am 6u wot kralowskeho ßluzomnika, ki^j be na njeho czakak, do jeneje
stwiczki wjedzeny, hdzez jemu w mjenje krala 1 00 tolcrjow wuptaczichu. P o khwili pschindze tam kral
ßam a ryczesche s nim pscheczelnje, jeho khwaljo dla
jeho dzakomnoscze pschecziwo starschimaj, dla jehospokojneho a bohabojasneho ziwjenja a dla rosomneho
wotczehnjenja dzeczi. T y ßy m i wczera, Pschistaji toon,
rjane hudanczko naw dat a je tcz wuhudacz pomhal.
J a chzu tuto hudanczko m oitm hosczam, kotrychz ßym
dzenßa k wobjedu ßebi pscheproßyk, nawdacz a pschikazu tcbi, so ty nikomu wo tym niczo njeprajisch, k
najmjenschcmu, rjeknu wön ßo ßmejo, prjedy niz, hacz
mje njejßy pol sta kröcz saßo widzit.
M arczin K arig to s wjcßekym duchom polubi a
khwatasche born, so by ßo s tym i ßwojimi teho wulkeho sboza wjeßclik, kotrez wön w saku mejesche.
Tehdy be wjcle woßebnych zusych hvsczi pola
krala Augusta na wopyt, kaz D o n G iovanni, Gaston,
Herbski prynz s Florenza, swudowjena ferschczina N aßawska, m arkhrabja Ernst s B ay reu th a, Eleonora,
wudowa prynza J u r ja s Radziw illa a drusy. Pschi
tajkich sktadnosczach lubjesche ßo kralej, Weste zorty wuwjescz a ßwosich hvsczi s neczim swjeßelicz. T ym
ßamym, kotsiz runje pola njeho pschebywachu, myßlesche
ßebi s tym wjeßele pschihotowacz, so jim to hudanczko
naw da. Najböle chzysche wön jenu knjeni hrabinu s
Jscrloe, mandzelsku najwyschscheho dwörneho marschala
do spytowanja wjescz, kotraz jako duchapokna knjeni
a ßwojeje wulkeje slutniwoscze dla snata be.
Jako ßo wschitzy bechn k blidn ßynyli, khwalesche kral pschcde wschitkimi ßwojimi hosczemi tütn
hrabinu s Jserloe, so w ona toe, kaz nichtü druhi w
zytym kraju, lutowacz, a prajesche k njej: ja chzu wam
hudanczko p ra jic z, kotrez nichtö tak derje njebudze
möz wuhudacz, kaz wy, knjeni hrabina. Kajkc to je?
praschesche ßo wona. K ral wotm olwi: kak je mözno,
so schtö, kiz küzdy dzen jenoz schtyri ßleborne saßtu'zi
a zonu se jchesczi dzeczimi sezlwicz um, beut sa wyßoki
kapital placzi a wysche teho ßebi hischcze kapital nahrom adzi? Jedyn mojich poddanow czini to, pschistaji
k ra l; jeho mjeno njetrjebaczc wjedzicz, ale kak wön
to wuwjedze, to dyrbicze wuhudacz.
Wschitzy hosczo, kotsiz sa blidom ßedzichu, ßo
prözowachu, to hudanczko wuhudacz, nikomu Pak ßo
njeporadzi. Teho dla kral ßo ßmejo p raji: dokelz wi-
dzu, so na zane waschnje sa tej wezu njcpschindzecze,
dha chzu w am czaß wostajicz, hacz do dzenßa sa tydzen,
pschindzcze tehdom saßo ke mni na hvsczinu a budzemy
widzicz, schtö je m udry doscz byk, so je wvtmolwjenje
n a moje praschenje nam akat; woßebje pak m am tu
nadziju, so wy, knjeni hrabina, kiz scze tajka m udra
a slutniw a zona, mi sa tydzen klucz k hudanczku podacze.
Poßlenje ßkowa hrjebachu hrabinu Jserloe müznje;
w ona ßebi wschitku möznu prözy dawasche, so by n a
kralowe hudanczko wvtmolwjenje nam akata — ale
podarm o. S chtyri dny bechn ßo hizom minyke a
wona niczo hischcze njebe wuhudaka. T ola be jcj wjele
na tym lezane, so by kralej, kiz jej husto k lubu ryczesche, wopokasala, so wona m udra je, kaz slutniw a.
W ona Pak mejesche domjazcho wnczerja sa ßwoje
dzeczi, kandidatu duchomnstwa, s mjenom G erm ann,
kiz mejesche westu wustojnoscz', najczezsche hudanczka
wuhudacz. N a teho ßo wc ßwojej wulkej nusy wobroczi. Dokelz Pak temu mözno njebe, na mescze
prajicz, schtö s tym hudanczkom je, lubjesche jcj wön,
so chze sa nekotrc dn^ w tej wezy pomhacz. T ön
ßo napraschowasche nekotrych kralowskich ßkuzobnikow,
s kotrymiz be snaty, hdze je kral w poßlcnich dnjach
pobyk a nashoni, so je w Uebigawje ßo sadzerzal,
so je tam n a drösy s dzelaczerjom dolhi czaß ßo
rösryczowak a so je s tym ßamym do jeho khezc
saschok. G erm ann Poda ßo hnydom do Uebigawa a
namaka po dleschim napraschowanju M arczina K ariga,
s kotrymz ßo do ryczow da. Kaz wjele prözy M arczin
ßebi tez dawasche, so by hnbu dzerzak a niczo wo
tym njepschcradzik, schtoz besche s kraloin m et, dha
to la G erm ann leßnje wjedzische jeho do ryczow saplescz,
so borst) shoni, kak ßo s tej wezu m a. T o la Pak
M arczin wjazy njeprajesche, hacz so dyrbi G erm ann sa
nekotre leta saßo ßo wopraschecz Pschincz. Czoho dla
to ? praschesche ßo tön. N a to wotmolwi M arczin,
so je kralej ßlubit, so njccha prjedy, hacz njeje krala
pol sta kröcz widzit, nikomu niczo wo tym potajnstwje
prajicz. Pschi tym wosta wön, so chze tuto ßlubjenje
dzerzecz.
T o prawje czinicze, rjckny G erm ann k M arczinej,
hdyz Pak dale niczo njeje, hacz krala pot sta kröcz
widzicz, to möze ßo stacj, sa hodzinu ßym ja saßo
tu a pschiwjedu krala ßobu a wy mözecze jeho sa
pot sta minutow pot sta kröcz widjicz. N a to khwa
tasche G erm ann do D razdzan, powjedasche hrabinje.
kak ßo ta wez m a a proschesche ju wo pok sta sakskich skotych dukatow, n a kotrychz je kralowe snamjo
wotczischczane, p ra jo , so tcntu Uebigawskemu muzcj
skoty tra t runje tak luby budze, kaz ziwy, a so budze
ßo jenoz n a to waschnje patajnstwo hudanczka shonicz.
Hdyz be G erm ann ßo k M arczinej wröczik a
jemu te pok sta skotych pokasak, wobarasche ßo tön
khwilu, borst) Pak pschindze n a hinajsche myßle. W ön
dosta te stete a jeho w utroba ßo ßmejesche teho wulkrho bohatstwa b ta, kotrez be dobyk. Jak s ßebi be
wschitko derje wobhladak, njeczinjesche ßebi zane ßwedomnje, ® erm annet wupowjebacz, ta t ßo s tym hudanczkom m a. H rabina pak be psches m eru wjeßeka a
njemozesche bzen docâkacz, na kotrymz by tratet na
jeho hudanczko wotmotwjenje daka.
N a postajenym dnju buchn wschitzy hosczo, kaz
tybzen prjedy, wot krala n a hosczinu do jeho hrodu
pscheproscheni a psches kralowskeho komornika bu
wschittim pscheproschenym tue mjenje tra la poruczene,
so byrbja klucz k hudanczkcj ßobu pschinjescz.
HbyZ bechu ßo wschitzy t blidu poßynuli, p raschesche ßo hnybom tra t sa tym hudanczkom. Poniznje
ßo wschitzy wusnachu, so jim njeje mozno byko, je
wuhnbacz. Jeniczka hrabina s Jsertoe be wteßekeje
myßle a praschesche ßo trat» thröbte, hacz jej njeby
dowolene bylo, klucz bö jstwy Pschinjescz dacz. Pschinjescz — klucz pschinjescz? praji tra t ßo ßme'jo a
dziw ajo, tön ßo pschinjescz njetrjeba, tön ßo n a hubom aj njeße. A Pak tota, wotmolwi roona, wotpuschcze mi, hnabny tnjeze, so bych ßmeka tön tluczik
ßem pschinjescz bacz! W ona be wschitko s G crm annom
a s nekajkim kralowskim ßkuzobnikom prjedy peknje
wotryczaka, a jako be kiwnyka, wotczinichu ßo burje,
a sastupichu: M arczin Karig a jeho zona a jeho
schescz bzeczi a jeho starschej, swoblekani kaz winizarjo.
M arczin Pak pothili ßo poniznje pscheb kratom, a pschepoba jemu spew wot G erm anna wubzekany, Po czimz
w ön s tym i ßwojimi pö jstwje rejwasche. T ön spew
mejesche Pak ßo ta t:
Psches Tebje, träte, ßu ße kraßne wezy stake,
T e nasche woczi ßu s radosczu wohladake!
Hdje pak je w ßwecze byt hdy tajki mvzny trat,
Psched kotrymz rejwai je s tej danju stary kapital?
T o woboje je widzicz tu w Uebigawskim M arczinje;
Schtoz staischich luboscz jemu daka je, to wön nett sapkaczi;
A hacz je runje khudy wön, dha tota hromadzi
S se j nowy kapital we ßwojich dzeczi wutrobje,
S o by ßo shubika wot njeho khudoba,
A so by dan wön mek, hdyz pschindze staroba!
tra t be hnuty, hdyz tön spew be pscheczitak a tota
trochu sty na M arczina, so be wscho pscherabzik. Jako
pak hrabina jemu be powjedaka, so M arczin je ßkowo
dzerzak a prjedy niczo njeje prajik, hacz njcbe krala
pok sta kröcz widzik, ßmejesche wön ßß zakoßnjc a
wobbari s noweho M arczina a jeho zyku ßwöjbu:
G erm ann Pak dosta sa krötki czaß farski ham t w
Borizach pvla M ischnja, hbze'z je 1742 wumrjek.
3.
J a n a pschedzenak ßo wo protyzy
rosrycZujetaj.
P s ch e b z. B ö h daj strow je!
J a n . Wjersch pomasy.
P s c h e b z . Masch schnupn?
J a n . H aj! a laschet tez a je ßo m i tön na
plawzu lehnyk; w boku kakanje tez m am a ßym ja ra thory.
P s c h e b z . Njeje werno? strowy ziwot je lepschi,
dyzli wulke kubko a czerstwoscz je löpscha, dyzli stoto.
Schto dha Pak ßy czinik, so ßy skhorik?
J a n . S s y m ßo najskerje nasym nit a njejßym
tez w praw ym czaßu îku puschczik; teho bta mje w botu täte.
.
P s c h e b z . Wericz chzu, so ßo nasymnik ßy,
alc schloß ty wo ziku abo frei puschczenju prajisch,
to nicZo njeje!
.
J a n . O haj! Czlowjek dyrbi we westych câßach küzdoletnje ziku ßebi puschczicz bacz, hewak ßo krej
sh e z u je a ßo seßyba a s teho khoroscze nastanu; to
ßebi ja wuryczecz njedam. W tym wy nowischi protykarjo praw je njeczinicze, so do ßwojich protykow
wjazy njestajecze, kaz to w starym czaßu w nich stejesche,
kotry bzen je bobre, ziku puschczecz, kunki stajecz a krepki picz.
P s c h e b z . O ! n a tu lubu pschiweru! Wöm
wschak, so w starych protykach prajene bu, kotry dzen
je najkmanischi, so ßo kunki stajeja, krcj ßo puschcza
a krepki ßo p ija, wem ßo dopomnicz, so w starej
meschczanskej protyzy wot l. 1682 steji: „ n a M arije
pschipowjedanje, n a Schim ana Judascha, n a H andrija
njeßme nichtö ziku puschczccz bacz; to je ja ra njestrowe!"
Möze schto hkupische bycz, hacz to ? Pom yßl ßebi, so
tute ßwjate dny woprawdze tola niczo sa to njemoza,
hdyz schto skhori. T o je Po mojim satodzerzenju
runje tak hkupe, kaz to , schtoz prjedy w protykach
stejesche wot czelatow a jich sw jasanja, n. p. czelo,
kotrez je ton dzen pschischto, hdzez knjezna w protyzy
steji, zane leto ziwe njeje; kotrez Pak je ßo w snamjenju schkorpiona narodziko, hischcze prjedy w um rje;
teho dla njeßme ßo zane tajke czelo na knjeznu, ani
schkorpiona, ani n a ryby, ani na raka a t. d. swjasacz.
N a tu lubu pschiweru burskeho luda!
J a n . H aj wschak, netto wschitko dze Po nowej
„m ödze" a ßwet niczo wjazy njeweri, schtoz ßu naschi
wötzojo ßebi wyßozy wazili a ßweru wobkedzbowali a
ßu ßo pschi tym derje meli. Budzemy wschak widzecz,
hdze to powjedze!
P s c h e b z . Luby w u jo ! czomuz ty w era rekasch,
to zana w era njeje, ale hoka pschiwera a tu dyrbisch
puschczicz! Woßebje we wezach strowoscze a khoroscze
hrösbna pschiwera bjes ludzimi knjezi. Hdyz schto
skhori, dhä beza abo pösczelu k selowej zonje abo k
nekajkemu runarjej abo mudremu m uzej, runje tak,
kaz hdyz sköt w hrödzi skhori. Abo woni k nim ßobu
wosmu nekajku koschlu abo druhu ßuknju a s njeje
zony a muzojo wuhudaju, kajka khoroscz je, abo schto
je w ina khoroscze. N a to mudre zony nekajki selowy
tej abo krepki abo m as wukaza abo dacza. D ruhdy
khoremu to p om ha, druhdy niz. Abo woni rjeknu,
so je ßebi schto schkodu sczinik abo meru shubit; a
n a to beza k ru n arjej, kiz pschindze a ßwoje khumschty czini. Abo woni dadza ßo pozohnowacz.. Jeli
pak so wschitko niczo njepomha, dha häkle ßo n a lekarja wvbrocza, kiz, posdze wokany, njemoze, schtoz
je skomdzene, wuporjedzecz! M esto teho wscheho dyrbjeli
ludzo, hdyz skhorja, hnydom lekarsku p'omoz nalozicz,
dha by jim rucze pomhane byko.
J a n . Lekar pak dyrbi ßo s pjenjesami droho
doscz Pkaczicz a khudy nima, so by to n a ßo wazik.
Pschebz: Czinja dha selowe' zony abo runarjo
schto därm o? Njedyrbisch tez jim jich prözu sapkaczicz? Njeje pak tola khudeho najlöpsche samozenje
strowoscz? Hdyz je wön khory, njemoze ßebi niczo
saßkuzicz, a jeli so ßo dokho s czelnej hubjenosczu bedzi,
abo czaß ziwjenja braschny wostanje, dyrbi wön bäte
böte wokhudnycz. Njeje dha to wjele mudrischo, so
wön s czaßom po lekarja pösczele a ßo wulekowacz
da, hacz so dokho lezi a hubjeny wostanje?
J a n . Lekarjo Pak tez niczo njepomhaju a nje
moza wot ßmjercze wumöz.
P s c h e b z . T o je Weste, so ßmjerczi wobaracz
njemoza, jeli B o za w ola, so schto wumrjecz dyrbi. Ale
B ö h je lekarjam mvz a mudroscz bans, khoroscze sahojicz a po tajkim je pschißkuschnoscz közdeho kschesczijana, so jich pomoz nakozuje. A jeli schto khudy,
dha wschitzy lekarjo njejßu tajzy njeßmilni muzojo,
so bychu jemu pkaczisnu njepvmjenschili abo spuschcziltl
J a n . W em pak to la , so lekarjo njejßu pomh a li, a selowa zona abo ru n a r je radu wjedzik a
pomoz shotowak.
P s c h e b z . Schto chzhk prajicz, hacz stej zona
abo ru n a r pomhakoj, abo niz wjele böte lekarstwo,
kotrez je ßo prjedy nakozowako?
J a n . Njech je kaz chze, ja lekarstwo a lekarjow zyle njesaczißnu, ale pschi tym w ostanu, so ßo
wot nich wjele schibakstwa stanje.
P s c h e b z . Lekarjo ßam i p ra ja , so woni Po
praw ym niczo njemoza ant nochzedza, hacz psches ßwoje
lekowanje a lökarstwo „n atu rje" khoreho k pomozy
pschincz, so w ona ßebi ßam a pomha, a wobaracz, so
khoroscz mvz njedostanje, hdyz je n atu ra abo naturske
ziwjenje ßo nehdze wobschkodzito. P o tajkim woni
ßo teho w usnaja, so wschak je lözo, khorosczi woba
racz, dyzli khoroscz hojicz. Psched khorosczu möze
ßo közdy wobarnowacz, hdyz ßo pschemcrneje jedze a
schködneho picza sdzerzi, ßo czisteho dzerzi, strowy a
cM y powetr wuziwa. W opom n te ist wezy, sdzerzliwoscz w jedzi a piczu, strowy (oft a czistoscz czeka
stroweho czlowjeka czinja. S o by ty to lepje rosymik, chzu tebi tudy protyku strowoscze sapißacz, kaz
wot ßkawneho lekarja je postajena.
Jan .
D h a rycj abo P ißaj, ßnadj nöschto
pomha.
P s c h e b z . Sapoczm y s januarom abo wulkim
rözkom. W jan u aru je s wjetscheho syma a symny
we'tr s ra n ja abo s potnozy duje a wuje. Tehdy ßo
jedyn najböle nasymni. Hdyz pak ßo nasymnisch,
njemözetej am koâ ani schlink ßwoje dzeto dokonjecz,
ani ßwoju porncznoscz wuwjescz, kotraz jim aj w G ow jkim czele je pschipokasana. Schlink dyrbi wjazy dzetacz, hacz snjescz möze, a teho dla nastanje w nim shezowanje krwe, kiz ßo w Kokn kakanju wosjewi a s
teho pschindze, schtoz ludzo: brustentzündunku injenuja,
abo schnupa s kaschelom.
Teho d la staraj ßo wo
to, so by czopku drastu a czopke czrije a czopku stwu
mef a hladaj ßo wscheho nasymnjenja.
J a n . T o ßam wem , njctrjebasch m i Prajicz!
Pschedz. M a ty rözk njeje lepschi, dyzli jeho
prjedomnik. Najbölc symne wjedro strowosczi schkodzi.
Kedzbuj n a dwoje, k jenem» n a to, so je schködnische,
hdyz ßo husczischo dwaj,^ tsi kröcz sa ßobn nasymnisch,
hacz hdyz ßo jedyn kröcz ja ra nasymnisch. Je li tw oja
n atu ra tajka, so czopkotu we krwi ßebi ßam a njepschihotuje, dha ßo h la d aj, so njeby czi syma schkodzita. K druhemu Pak hladaj ß o , so njeby se
symneho lofta do horzeje jstwy stupit a n i, jeli ja ra
syma a wulke mjersnjcnjc wonka, ßo sa czopke khachle
njeßynyk, ani se jstwy, hdzez je ja ra czopto a horzo,
won njeschot, hdzez ranischi w etr duje, abo psches
ineru syma je. S teho nastanu straschne hezne
khoroscze.
J a n . M öze dha ßo jedyn po tym sadzerzecz?
Pschedz. Hc»! t0 jedyn d yrbi, hewak czlowjek
skhori. Poßkuchaj jeno dale.
Najhörschi czaß je
nimo, hdyz merz tu je, rjany naletnik! W jele ßy dobyk, hdyz ßy ßebi hacz do teho czaßa dobru strowoscz
skhowat. N a jene m a ßo po tajkim spomnicz, injenujzy n a to, so m a ßo na czistoscz a woßebje n a czisty
a czerstwy lost wö jstwje a w sparnej komorzy ßweru
dzerzecz. W tym ludzo ßebi najwjetschu schkodu na
strowosczi czinja, so n a czisty lost w ßwojich wobydlenjach njedzerza. Schto dha wschitko we burskich
stwach ßo stanje? W ö jstwje ßo polecze sa sköt naczinja, s brunizu abo s törfom ßo tepi, s njeczistym
ßweczenjom ßo ßweczi, wschön njerjad s dwora a s hrödze se ßwojimi drjewjanzami nuts noscha, h aj, hußyzu, kokosche, ßamo proßata m aju pod khachlemi,
bydla ßam i pjeczo a wjazy w njej a sa zyku symu
njewoczinja zane wokno, so by ßo skazeny lost wobnowik, a pschi tym chzedza woni strowi wostacz! Hdyz
po wßy khodzisch, njech je w letze abo w symje, njebudzesch zenje widzicz, so by schtö wokno woczinjene
mek, so by ßo strowy czerstwy powerr nuts puschczik.
Twjerdze ßu wschitke dzery sanknjcne, jako bychu ßo
ludzo bojeli, so je strowy lost nekajki paduch, kiz by
jim neschto kranyk. S tu p jenoz do sparnejc komory
w burskim domje! Kak to w njej ßmjcrdzi, so ßo
jenem» seznje. T o nikomu do myßlow njepschindze,
so by wokno rano abo wjecjor wotczinik. Je dha
potom dziw, so ludzo skhorja? S teho, so strowemu
powetrej do ßwojich jstwow a komorow njepuschcza,
nastanu fte khoroscze, jako jendzelska khoroscz pola dzeczi, rhenm atism us a jichtna khoroscz pola wotrosczenych. B u r na to wotm olwi: wschak ßym ja s wjetscheho wonka a m am ßwoje dzeto, abo w brözni, abo
n a polu, abo w kölni, abo na dworje, so czerstweho
lofta na doscz naßrebam . T o tez czini, jo je wön
s wjetscheho strowy. Ale hdyz w symje wulkeho ßneha
a mjersnjenja dla wö jstwje wostacz a sa koleskom ßedzicz dyrbi, dha tez közdy na to skorzi, so praw je
strowy njeje. S teho ßo hizom pokaze, so ta ska
p ara wö jstwje jemu schkodzi. Teho dla schtöz chze strowy
wostacz, tön hladaj na to , so by dys a dyö wokna
wö jstwje a we sparnej komorzy wotczinjak, so by ska-^
zeny lost psches strowy ßo wobnowik. K temu ma
ßo hischcze pschispomnicz, so ßu zelesne khachle wö jstwje
abo w komorzy strowosczi ja ra schküdnc, dokelz ßo psches
tepjenjc w nich lost wußuschi. P o tajkim njekupcze
ßebi zane zelesne, ale hornczerske khachle; te burske
stare, kaz naschi wötzojo je mejachu, ßu te najlepsche!
J a n . O kak mudrje ty tola predujesch! Hdy
by jedyn jenoz mohk Po tym czinicz.
P s c h e d z . Poßkuchaj dale! Z adyn meßaznjeje
böte straschny sa strowoscz, hacz haperleja. W ona
m a s wjetscheho symne moste a wetsikojte wjedro.
S y m a a czopkota, deschcz a ßkönczka ßweczenje ßo
Pschemenjuja. Te najbüle hezne khoroscze a ska syma
n a czlowjeka pschindze. Nekolsi p ra ja : T u dyrbi ßo
krej puschczicz, to pomha. Jenem » möze to strowe bycz
a njech to czini, hdyz je ßo prjedy lekarja wo tab u
wopraschak, druhemu pak to schkodzi. P o tajkim neschto
druhe ßo radzi, psches czoz krej ßo c'zisczi. Dyrbisch
mjenujzy tydzen sa ßobu köjdy wjeczor, prjedy hacz
do koza ßo lehnjesch, m atu khofejowu kzizu tokczeneho
rhabarbera abo kurelloweho bröstpölvera wsacz. Wschitke
druhe, tajke wezy, kotrez w nowinach ßo poruczeja,
niczo njepomhaju a ßu psches meru drohe.
J a n . Tajki pölver by ßo mi lubik, tön ßo
duschnje bjerje, hdzeha jedyn tön dostanje?
P s c h e d z . T ö n dostanjesch w közdej haptyzy. P o
ßkuchaj dale! Hdyz je lubosna meja pschischka, ßy wescze
wjeßety. T y tutön mößaz wntrobnje powitasch, dokelz nett semja ßwoju poknu pködnoscz sjewi a w
selach a w koruschkach ßwoju sahojazu möz, ale tez
ßwöj jed w otpotoji. W meji shonisch, hacz je twüj
ziwot nutska strowy abo hacz w twojej krwi abo w
twojich kosczach zana khoroscz a zane pokhilcnje k khorosczi njetc'zi. J e li ßo strowy njeczujesch, dha staraj
ßo, so bychu te sasparne mozy twojeho czöta k ziwjenjn
wotucjike. Woßebje staraj ßo wo kozu ßwojeho ziw ota, so by ßo wona w ot wscheje njecziftoscze peknje
wurjedzita.
M jenujzy koza twojeho ziwota m a
tute* make dzerki, s kotrychz ßo pöt, podobny n a paru,
wuczischczuje. Hdyz ßu tute dzerki psches wschelaku
njeczistoscz, psches proch abo stary pöt satykane, dha
nihdy njemozesch strowy bycz. K strowosczi ßkuscha
to , so möze ßo czlowjek derje poczicz. P ö t to je
p ara, kotraz s krwe a se ziwota won dyrbi. Je li so
w ona w ziwocze wostanje, nastanje khoroscz. Teho dla
je nusne ßo kupacz w czopkym lecze, abo ßo mycz
po zykym ziwocze s liwkej wodu, abo s kampherowym
spiritußom . Psches to ßo koza wurjedzi a pokhilenje
k wjele khorosczam möze ßo shubicz.
J a n . Schto pak tola ludzo ßebi w um yßla!
Kak dha möze nasch jedyn to czinicz, ßo kupacz a s
wodu po zykym ziwocze ßo mycz; hdy dha m a nasch
jedyn k temu khwile?
P s c h e d z . Masch prawje, ale to ßo pröcz njeda,
so wjele ludzi ßo wody boji, kaz czerta. Kak mako
jich je, kotsiz ßo közdy dzen rjedza a m yja, kaz ßo
ßkuscha? Njedzelu, abo hdyz je schtü n a kschczisna abo
n a kwaß pscheproscheny, dha to nekak czini — ale
dzekawy dzen ßo mako na to myßli a khodzi nekotry
kaz ßwinjo njerjcdzeny a njesmyty zyliczki tydzen.
Pschi tym ßo jemu pak proch a luty njerjad n a ziwot
ßynje a s tym ßo, kaz tez hdyz ßo schtö poczi, kozowe
dzörki satykaju. P o tajkim , schtöz. chze khorosczam
wobaracz, tön njech ßo myje a jeli mözno, kupa a
w ön shoni, kak strowe to je !
J a n . T y dziwnu rad u wudzelesch!
P s c h e d z . W opom n, w u jo , ja to njeczinju,
ale m udri lekarjo to ßebi zadaju. — N a meju sczehuje junij abo rözownik. B udz wjeßety, so czopky
powetr duje a ßkönczko rjenje ßweczi. T y wö jstwje
tepicz njetrjebasch, so by ßo shrek: ßkönczko a czopky
powetr tebje hrejetej a s tym ty wjele dobudzesch.
W lecje tez njetrjebasch tak wjele jescz kaz w symje,
pschetoz wschitka jedz Po praw ym k temu ßkuzi, so
by uusna czopkota w ziwocze nastaka a krej ßo czopka
dzerzaka. T u tu czopkotu w lecze czopke wjedro shotuje
a Po tajkim Pokojzu jedze mjenje trjebasch, hacz w sy
mje. Je li so w lecze wjele jesch, budjesch lohko
skhoricz. Pschetoz schtoz wjele je, to zokdk a ziwot
njemozetaj snjescz, a wön ßo skasy.
J a n . W lecze, hdyz ßym prawje djekak a druhdy,
hdyz ßym n a poln dzekak, jedz kraßnischo ßkodzi, hacz
wokoko pöstniz, hdyz wö jstwje ßebsu a Pschadu.
P s c h e d z . T o wschak je werno a ty cjejfe
jedze njejesch, ale tajke, kotrez ßo lohzy snjeßu. P o
praw ym s tym niczo njecha ßo prajicz, hacz s noweho
to , schtoz hijom prajene je: budz sdzerzliwy w jedzi
a w piczu; njejes wjazy hacz tebi trjeba je a njepij
a njezlokaj do ßo palenzowu juchu, dha budzesch wjele
khorosczam wobaracz.
S ch toz pak je ßo wot junija prajiko, to tez
w ot julija pkaczi. W prazniku hlaj je horzota wulka.
Hdyz tu w jedzi a w piczu meru njedzerzisch, skhorisch
rucze. Bezenje abo cholerina na tebje pschindze.
J a n . Schto pak m am czinicz, hdyz je ja ra
horzo a ßo m i picz sechze?
P s c h e d z . Njepij, hdyz tebi ja ra czopko je a
hdyz ßo praw je pschepoczik ßy. Pschi rozku ßyczenju
abo pschi domkhowanju a hdyz ßy zyliczki dzen w
pocze ßwojeho woblicza dzekak, dha njepij zanu wodu,
ani zane mloko, ani niczo teho runja. B udz sdzerz
liwy w tym , wsmi ßebi kapku abo schklenczku palenza
— niz wjele n a dobo, abo kup ßebi natron bicarbonicum w haptyzy, a smeschej prrsku do wody a pij tu,
hdyz ßo wjazy njepoczisch. Pschi tym kupaj ßo,
abo smyj ßo rano a tojeqor se symnej wodu. Hdyz
Pak skhorisch, so bezenje abo wröczcnje n a tebje pschindze,
dha pösczel hnydom k lekarjej, hewak mohko s teho
cholerina abo cholera nastacz a to je straschna khoroscz,
kotraz möze sa cjaß nekotrych dnjow tebje moricz.
J a n . Cholera, kaz ßym ßkyschak, ßo k nam
pschiblizuje; njeje dha pschccziwo njej zana pomozna wez^
P s c h e d z . A ana, khiba ta, so ßo czisty dzerzisch, czisty pow etr wö jstwje a w sparnej komorje wuziwasch a sdzerzliwy ßy w jedzi a w piczu. — Schtoz
je wot julija ßo prajito, to m a ßo tej wot augusta
a septembra prajicz. — Meschczenjo, hdyz ßu bohaczi
a czi ßami, kotrychz powotanje nusuje, so wjele wo
jstwje ßcdzicz m aju , ßo w augustu a septembru do
kupjelow podadza, abo do zusby sapuczuja, so bychu
ßo sa ßwoju strowoscz starali. W jcßny bur pak ma
w tym cjaßu doscz dzeka n a polach a na kukach a
hijom s tym sa ßwoju strowoscz ßo sta ra ; pschetoj
nicjo strowische njeje, dyzli durste dzeto. Ale staraj
ßo közdy tez sa ßwoju dusch» a hladaj ßo, so njeby
brjuch jeho B ö h byk; budz közdy merny, sdzerzliwy,
dzetaw y, czisty a pözcziwy we zykym ßwojim ziwjenju, a wön budze ßo dobreje strowoscze swjeßelicz.
J a n . W ot Michaka do höd ßo Pak sty czaß
saßo sapoczina!
,
P s c h e d z . W oktobru semja w am strowe plody
skiczi, ß ad , winowu kicz, bernu, rep u , kak a druhe
w arjen je, kotremuz B ö h tön knjes je naroscz dak!
Te wschitke ßu strowe, jeli so po merje je wuziwasch!
N ajw jazy zyrobh czlowskemu ziworej skicza: mjaßo,
jeja, khleb a hroch. S o by je zokdk snjeßk, dyrbja
Pak wschitke jedze, kaz to küzda hosposa we, s kißakom,
se ßelu, s zokorom abo s tucznym saczinjene bycz.
B erny a w arjenja njejßu tak strowe kaz khleb, m jaßo,
jeja a ßad. Najstrowischa jedz pak je mloko — to
jjenjc njeschkodzi a najböle ßyczi a ziwi.
J a n . H aj! ty mözesch to derje prajicz; ale
hdy by jenoz közdy to m et! kak dha möze ßebi khudy
mjaßo kupicz a jejka waricz a mloko picz? W ön
dyrbi spokojom bycz, hdyz jenoz közdy dzenB ozi khleb
m a a berny, kotrez husto doscz ßuche jescz dyrbi!
P sc h e d z . T o by wschitko ja ra derje mözno
byko, hdyz jenoz naschi lubi dzetawi ludzo njebychu
tak wjele palenza pili. S a te pjcnjesy, kotrez sa tu
njeschwarnu jedojtu juchu, kotraz czeto a duschn skasy,
w udaw aju, bychu ßebi möhli wjele stroweje jödzc kapicz, kaz mloko, jeja a mjaßo.
J a n . Wschak ßy prjedy prajik, so palenz je
strowy a nett Pak n a njön ßwarisch.
P schedz. J a njepraju, so dzekawy m uj pschi
czezkim dzele njedyrbjak schklenczku palenza picz; ale
wön jön niz Po schklenczkach, ale po khanach do ßo
lije — a to je niz jenoz njerosomnje, ale tez hre'ch.
Hdyz w novembru abo w nasymniku pschi symnym
mokrym wjedrje ßo wonka dzöta, nichtö dzekaczerjej
sa sko njewosmje, hdyz k ßwaczinje kapku ßebi popscheje.
M eßaz November je s wjetscheho ja ra njestrowy, deschczikojteho a mokreho wjedra a kurjawy dla, kotraz
tehdy najböle nastanje. Teho dla m a ßo közdy na
kedzbu bracz, so by ßo njenasymnyk. D o tuteho czaßa
pada tez wjele kermuschow a teho dla m a ßo küjdy
hladacz, so njeby ßebi zokdk s tykanzom a s druhej
tucznej njestrowej jödzu skasyk. P o kermuschach m aju
lekarjo husto najwjazy czinicz, dokelz ludzo njejßu
sdzerzliwi byli.
J a n . N a tebje to la. Chzcsch m i sakasacz, so
njeßmem wjazy n a kermuschu khodzicz; ty ßy pak tola
njepopschaty czlowjek. S ad yn rjenischi czaß sa zyke
leto njeje, hacz kermuschny!
P s c h e d z . Z adyn pak njeje straschnischi sa stro
woscz hacz tön, dokelz ludzo s jedzu a s piczom ßo na
kedzbu njebjeru. Teho dla hlaj! wopomn, hdyz na 'kcrmuschu khodzisch, so ßebi brjuch a zokdk njepschepjelnisch.
Wuliczene je, so w novembru a w februaru najwjazy
czlowjekow wumrje. Dezembra ßo bojecz njetrjebasch,
tön tak sty njeje, kaj November a februar staj. S a dzerz ßo jenoz tak, kaz je wjele kröcz prajcne, czisty,
pözcjiwy, sdzerzliwy a wuziwaj czerstwy powetr — dha
budzesch wjeßeke a strowe hvdy ßwjeczicz. Boze dzeczo pak wobradz tebi a wschitkim twojim lubym dobru
strowoscz — dha, jeli so B ö h sechze a my'ziwi ßmy,
strowi n wjeßeli to lube nowe leto nastupimy.
Boze mje! —
4.
,
Khejor japanski mejesche wjele nozow sa ßobu
jedyn a tön ßamy ßön. Wokoko poknozy jemu ßo dzijesche, so tsi mysche psches jeho poßleschczo kaza, a jena
be ja ra tuczna, druha ja ra ßucha, tsecza pak ßlepa.
T ute ßony khejorej Pjele staroscze czinjachu, tak so
be potny njemera. Wschitkich ßwojich radziczelow a
mudrych, kotsij w kraju bechu, skasa wön k ßebi, so
bychu jemu te ßony wukozili. Nichtö Pak to njemozesche dokonjecz. N a poßledk be ßo nechtö dopomnik,
so je bjes wojakami jedyn, kiz ßo n a to wusteji.
T ön wojak bu tez Psched khezora wjedjeny, njewerjesche
ßebi pak khezorej prajicz, schto te ßony na ßebi m aju
a to niz prjedy, hacz ßo jemu h ü te ßlubjenje njebe
stako, so ßo jemu ja n a schkoda njestanje, njech to
wukojenje wupanje kaz chze. Jako khejor wojakej
fjüibif be, so möze bjes bojoscze ryczce^
tö n :
ta tuczna mysch, to ßu radziczeljo o ûizobnizy wascheje
khezorskeje majestoscze; ta ßuch- -nysch — to ßu wascht
poddaui — to je w as4 m d, a ta ß le p a ,,, to je wascha
majestoscz ßam a. N a to je khezor japanski dolho w
hkubokich wr/ßtach ßedzal a ßebi te ßony pschemyßlit,
äse w kraju japanskim je wschitko pschi stary m wostako.
5.
Hdyz staj dw aj w o js tw je , jedyn je m udry a
d ru h i h lu p y , a hdyz m udry se jstwy dze, schto dha
nutska w ostanje, praschesche ßo schewski holz ßwojeho
m ischtra. N o hlupy czlowjccze, p ra ji m ifdjtr, tehdy
tön hlupy nutska wostanje. B oze m je, rjeknu n a to
tön holz, staji ßebi ßw oju czapku, wotczini durje a
dzesche se jstwy.
6.
Lonscha protyka je ßw ojim lubym czitarjam
w öjnu w Schlesw ig-H vlsteinje w opißaka a tez pschiczinu (w in u ) teje ßameje rosestajila. W o ju a s tselbam i
a mjeczcmi drje je skonczetta, ale w ojna s pjerom traje
hischcze dale. Pruski kral je Lauenburg dostal a
ßwojcm u ßobuw ojow arjej, rakuskomu khezorej, peknu
hrom adu pjenjcs dak; Schlesw ig je w ot P ru ß o w a
H olstein w ot Rakuschanow w obßadzeny, ale n a kak
4
'b o ftjo , to nichts njewe. B jeS tym czaka hischcze
pschezy w dobrej nadziji prynz Bjedrich s Augustenburga na trćn, kotryz chze jako Bjedrich V lll., wöjw oda Schleswigholsteinski, nastupicz. Skoro po zykych
Nemzach hizo dwe lecze fa njoho rycza a pißaja a
tez schleswigholsteinszy wobydlerjo ßu sa njoho, s wuwsaczom potnöznych Schlcswigskich, kolsiz chzedza ßwojeje
danskeje narodnoscze dla r»d saßy Danskej pschipokasani
bycz. Njcch je netto kaz chze, njech Schleswig-Holstein
prynzej Bjedrichej pschipadnje abo druhennl nemskemu
knjezerjej (derje, so my S se rb jo to wuczinjecz njetrjcbam y!), chzcmy naschim S serb am tot« hischcze spomnjenoho woczakowarja wöjwodskoho trö n a we wobrasu
psched woczi stajicz a skrötka joho ziwjenje wopomnicz.
P rynz Bjedrich Khrystian August narodzi ßo
6. julija 1829. Jeho starschejbeschtaj wüjwoda Khrystian
K arl Bjedrich August se Schlesw ig-H olstein-SonderburgAugustenburga a wöjwodowa Loüisa S o fija rodzena
hrabina Daneskiold-Sam söe. W ot ll.se p te m b ra 1856
je wön w mandzelstwje s Adelheidu Liktoriu Am aliu
Louisu M a riju Konstanzu (rodz. 1835), dzowku njeboh
wjercha Hohenlohc-Langcnburg, s kotrejz m a hizo dzeczi.
W ön wojowasche se ßwojim nanom w prm jej wöjnje
wo Schleswig-Hölstein 1 8 4 8 — 50, woßebje w bitwjc
pola Jdstedta, hdzcz bu Schleswig-Holsteinskim Psches
wschelake njesbozowne pschipady a ßnadz psches stu
wvlu wyschka Wynecken pjchi generalstabje weste dobycze
wutorhnjenc. N a to du prynz n drusy s jeho ßwöjby
s Danskeje wupokasany a 6e jako kralowski pruski
M ajor a la s u ite prenjeho pescheho garderegimenta na
ßwojim hrodze Dlusku (D olzig) w Delnjej Luzizy ziwy.
W czaßu poßlenjeje wöjuy pschebywasche wön husto w
Kiel», hdzcz jeho kaz w druhich holsteinskich mestach
pschezy ja ra w itaja.
7.
B itw a pola W aterloo.
Napoleon 1. bu pola Lipska sbity, dyrbjesche ßo
4 . hapryla 1814 ßwojeho tröna wotrjez a dosta wot
sjenoczenych möznarjow italsku kupu E lb a jako wobßedzenstwo pschipokasanu s letnymi dokhodami dweju
Milijonow nörtow ; tez ßmedzesche 400 0 ßwojeje ßwerneje
gardy pschi ßebi mecz. Kongreß knjezerjow we W inje
dyrbjesche nvwy pvrjad pvstajicz. A hdyz ßo kam
hischcze tostMAdju wo kralestwa a kraje, a hdyz na
franzowfki krön P ^ M n y tra t Ludwik X V III. k spokojnosczi ßwojich poddanow nicknjezesche, spyta Napoleon I.
hischcze jedyn kröcz ßwoje sv ^ . a he runje wotbezane
leto pokstaletny jubilej waznhch dnjow joho pschewinjenja.
S dzewjeczimi stami ßwojich ßwernych pschijedze wön
1. mörza 1815 po m orju na franzowske brjohi a rospößka powokanjo k ludej, pokne rjanych ßlubjenjow.
Lud jom u pschipadowasche a tez wojazy, haj börsy
tez generalojo. D uz czekny kral Ludwik X V I I I . do
G ent« a Napoleon cjehnjeschc do khözorskoho hrodu
w P arisu 20. merza a sapocza knjejstwo 100 dnjow.
Dzekaczerjo zadachu tselby a lud ßam ßo stara arm eju
powjetschicz. Ale sdjekana ßrjedzna klaff» ludu jomu
doscz njewerjesche, tak so mözesche ßo wön jenoz na
wöjsko & niski lud spuschczecz. Pruskaj generalej Blücher
a Gneisenau radzeschtaj Napoleon», kotrohoz kongreß
psched nakhwilnym rosendzcnjom sa sbezkarja a schködnika w upraji, börsy s pruskim wüjskom pschimacz, ale
Rakuschenjo a Rußowje poßluchachu n a radu Schwarzenberga, so dyrbi ßo prjedy wulke wöjsko shromadzicz,
kiz m a Napoleon s pschemozu häkle w juniju nadbL
howacz. Prjedy hacz bechu sjenoczeni möznarjo ßwoje
pol m ilijona wojakow pschihotowali, w ali ßo Napoleon
do netczischeje Belgiskeje, so by tam najprjedy Prußow
pod Blücherom sbik a Potom jendzelsku armeju, w
kotrejz be wjele sapkaczenych nemskich dobrowölnikow.
T o la Napoleon njcmejesche pschi wschitkim prözowanju
wjazy hacz 130,000 muzi pschecziwo Blücherej a
W ellingtonej wjescz a mözesche k tomu jenoz 3 0,0 00
starych wojakow Pschi R ajnje pschecziwo Rakuschanam
a R nßam stajicz. Blücher a W ellington mejeschtaj
nim ale junkröcz wjazy wojakow a kanonow. Napoleon
nadzijesche ßo jenoz psches pschekhwatanjo Blüchera a
Potom W ellington» pschewinycz.
Spoczatk be sa
Franzowsow dobry; 16. junija bu trochu pschekhwatany Blücher, kotromuz be W ellington sa tön dzen
2 0 ,0 0 0 muzi k pomozy ßlubik, ale njepößtal, pola
Ligny sbity a ßam ranjeny; tez pschecziwjesche ßo general
Netz derje wüjskej W ellingtona pola Q u atreb ras, hdzez
ryczerski wöjwoda W ylem Braunschweigski wumrje.
T o la Gncisenau w generalstabje Blüchera radzesche
m udrje, so dyrbi Blücher W ellingtonej blisko wostacz.
S hrom adnje dyrbjesche schkoda wuporjedzana bycz.
Gneisenau wjedzesche wöjsko wröczo Po makych wuskich
puczach a niz po drosy do N am u ra. R a tünle n»j-
krötschi pucz ßej Napoleon ujemyßlesche. Hdyz wön
na druhi dzen pschipoldnju generalej Grouchy (w u praj:
Gruschi) porucznoscz da, sa P ru ß am i khwatacz, pokasa
joho bo N a m u ra , bjes tym so bechn ßo czile hizo
sady W avrea postajili.
Wröczenjo G neisenaua
dopomha k dobyczu pola W aterloo. W nozy hischcze
wuradzi Gneisenau s Blücherom dalische skutkowanje.
Prußow je drje bechn 12,000 muzi, bjes nim i 4 0 0
wyschkow a 21 kanonow pola Ligny shubili a Napoleon
jenoz 8,000, tola tön ßo njebe sa P ru ß am i puschczit
a k tomu Grouchya na wopacznu stronu Pößkak; s
tym w oßtabi ßo wo 3 2,0 00 muzi, bjes tym so ßo
17. junija B ülow se ßwojim wöjskom k Blücherej
Pschiblizi.
Blücher a Gneisenau daschtaj 17. junija komdzazemu W ellingtonej ßkowo, so chzetaj k njemu storczicz
hacz runje bechn pucze deschcza dla ja ra hubjene a
jeju wöjsko seßkabjene. D opoldnja 17. dasche ßo
Blücher W ellingtona praschecz, hacz chze wön Napoleona
pschimacz, hdyz ßo Prußojo s nim sjenocsa. W ellington
do teho swoli a postaji ßo pola W aterloo, hdzH chze
ßo wobaracz, jeli möze ßo n a 2 5 ,0 0 0 P rnßow k
pomozy spuschczecz; bjes tajkeje pomozy chze Brüssel
Franzowsam pschepodacz a ßo do Antwerpena sczahnycz.
Ale wön ßam, kotremuz tez Blücher börsy njewotm olw i, njeshromadzi ßwoje zyke wöjsko. Wokolo
polnozy W ellington saßy ßo praschcsche a netto wotmokwi
Blücher, psches dzelby Thielemanna aB ü low apoßylnjeny:
„ J a pschindu s zytym ßwojim wöjskom, a hdyz Napoleon
1 8 .n a j njepschima, chzemoj jeho 19. ßam aj pschimacz.
W nozy k 18. pschihotowa Gneisenau wscho k
wotendzenju wöjska do W aterlo. W ön czehnjesche,
pschecziwo postajenju W ellingtona, na najkrötschim
puczu k njemu a do khribjeta njepscheczelow; bjes toho
budzesche Napoleon W ellingtona pola W aterloo - sm jatt.
S o by W ellingtona spokojit, pößka Gneisenau najprjedy dzelbu 1 8,0 00 pod Ziethenom k njemu. P o stajenje wschech druhich dzelbow Gneisenaua be tajke,
so mözesche N apoleona sbicz a niz ka^ W ellington
jenoz ßo joho wobaracz. Napoleon myßlesche, so
Prußojo po bitwje pola Ligny k R ajnej czekaja, a
komdzesche ßo 17., pschezy n a P a r is myßlo, kak chze
tarn ßwojich njepscheczelow wotstronicz; jenoz 600 0
muzi pößla wön sa Blücherom a k temu n a wopacznym puczu, a wjeßelesche ß o, so möze börsy tez
W ellingtona sbicz. Prußow je Pak bechn 10 hodzinow
do predka, hdyz Napoleon pornczi, so m a Grouchy
s 3 3 ,0 0 0 muzemi a 98 kanonami sa P ruß am i khwa
tacz a sich „do R ajn a czißnycz." Grouchy sczini
N apoleona kedzbneho, so je na puczu do N am ura joho
zyka möz sa pschichodnu bitwu Napoleona shubjena,
ale ton hnewny pschi tym wosta, so m a ßo Blücher
pytacz. Popokdnju wotendze Grouchy a joho wöjsko
w oßtabyy pschi deschczowym wjedrje; wjeczor be wön
wot P rußow 6 hodzinow sdaleny. B jes ty m czehnjesche
Napoleon s 72,500 muzemi a 2 4 0 kanonami psches
Q u atreb a s k Brüsselej. Wjeczor w ßedmich 17. ju
nija be. wön preni, kiz do dwora L a-B elle-A lliance
pschijecha, kotryz na hörzy lezi. W ön widzesche wot
tudy na hörkach pola W aterloo w scheiokej liniji
W ellingtona a wjeßelesche ßo, so lyvze' joho n asajtra
pschewinycz; to Pak njemejesche sa möznoscz, so m ohl
Blücher k W ellingtonej pschirasycz a wön ßam bjes
dwe wöjszy Pschincz, s kotrejuz be kozde woßebje tak
ßylne kaz jeho. T o be jeho sahubny smölk! P o la
W aterlooa, hdzcz be hkowna kwartira, mejesche W el
lington 6 7 ,0 0 0 muzi a 1 50 kanonow stejo. Pucze,
kotrez bechu hizo prjedy pschemokane, buchn hischcze
hörsche, dokelz zylu nöz ßo dcschcz lijesche, tak so mözachu kanony a wosy ledom wujecz. Toho dla m ö
zesche Napoleon 18. junija häkle pschipokdnju pschi
m acz, 25' minutvw psched dwanaczimi. Speschnje
pocza ßo tselecz na zykej liniji wot G oum ont hacz do
Papelotte. W jenej chzysche ßo Napoleon n a ßrjedzisnu armeje W ellingtona walicz. N a hörzy, hdzez
bechu jemu blidko a stok s dw ora pschinjeßli, ßedzesche
Napoleon a mözesche wscho pschewidzecz. W jenes
w uhlada pola S a m t Lamberta psches dalokohlad
czrjödy ßo b l$ cz a spösna w nich P ru ß o w ; tola
myßli, so je jich jenoz mako pod B ülow om a so ßo
B lücher nehdze s Grouchyom bije. S sw o ijm ludzom
njepraji wön niczo, haj wudawasche, so ßo Grouchy
6 1 $ . P otajnje powoka netto psches pößkow G ro u
chya n a pomoz, ale tön be 6 hodzinow sdaleny, bjes
tym so be B ülow jenoz 700 0 kroczeli. Tak miny
ßo pok hodziny bjes nadbehowanja n a W ellingtona.,
P oto m pak khwatasche N apoleon, so by W ellingtona
pschewinyk, Prjedy hacz by B ülow pschiczahnyk. N a
pok dweju nadpadowasche wön hörki, s kotrychz jeho
W ellingtonowe wöjsko wotrasy. Psches tön w otrazeny nadpad shubi Napoleon 5 0 0 0 muzi a bjes nim i
2 0 0 0 jatych. W ellingtonowe kanony a bodaki (bajonm ty) pschinjeßechu Napoleona do mjerwjenzy. Wsche
mozy ßo n ap in aja; Napoleon w e, so ßo tu jedna
wo franzowski trön a knjejstwo w Europje. Napoleonow i jesdni w ustawaju w stajnych nadpadach. N ap o
leon chze wjes La Haye dobycz. Tele lewe kschidko
W ellingtona je ßkabsche; n a tejle stronje m a ßo pruska pomöz woczakowacz, n a tejle stronje möze Pak
tez Grouchy ßo wröczicz. Je li Franzowsojo La Haye
dobudu, je sjenoczenje pruskeje pomozy s W ellingtonom wotresnjene. Wokoko schtyrjoch smözni ßo m arschal Ney dw ora La Haye S a m te a kubka Hougoum ont, schtoz woboje psched ßrjedzisnu W ellingtona lezi.
W ellington je hizo wjele czerpit psches nadpady, woßebje psches pschemöznu franzowskn artiü eriju ; tez
jeho bataillony ßu pschezy redsche. W tajkej nusy
skorzi W ellington: J a bych chzyk, so by wjeczor byk
abo Prußow je pschischli. N a drosy k Brüsselej rjaduje W ellington naspjetne czehnjenje; tarn ßu tez czekanzojo a ranjeni. Posdzischo dyzli Napoleon be
W ellington wo pschiblizenju P ruß ow shonik; tola
wjedzcsche wön wo Blücheru hizo n a pok tsjoch.
Pschetoz niz jeno B ülow , ale zyka pruska arm eja ßo
blizesche. ■— R ano sahe 18. jun ija be ßo Blücher s
khoreho koza n a konja ßynyk. Lekarjo chzychu hischcze
ju n u joho smjeczenzy namasacz; ale wön p ra ji: W ostajcze to ; hacz dzenß balsam irowany abo njebalsam irow any do druheho ßweta d u , budze drje wscho
jene. Hdyz wön widzesche, »kajki pucz bechu sliwki
pschihotowake a kak be njebjo hischcze pokne deschcza,
rjekny wjeßele: T o ßu naschi pomoznizy pola Katz-
bacha. Pschi wschich bolosczach ßedzesche wön krucze
n a konju; wön jechasche pschi prenich rjädach ßwojeho
wöjska a wokasche: D o predka, dzeczi! W e W avren
be droha psches wohen saraczena a poboczne pucze
dyrbjachu ßo pytacz. S tym skomdzi ßo czaß, a
hischcze böte psches njekhödne njerune drohr, napjate
reki, wuzkobiny pokne wody. Pschi sastupjenju do
hkubokoho pucza pola S a m t Lambert prözuja ßo wojazy, psches bköto a kuze pschelescz, a pschi wotebjerazych mozach morkotaja woni: Njendze w jazy, to je
njemözne. „Dzeczi, ryczi k nim pschikhwatazy Blücher,
my dyrbimy do predka; praji drje ß o , so njendze,
ale hicz dyrbi; ja ßym ßlubik, ßkyschicze? W y tola
njechacze, so bych ßkowo stam ak?" T o wön tak nutrnje
a möznje prajesche, so woßkabjeni saßy woziwichu a
kanony bäte wjesechu. Aadyn druhi njemohk tak na
wöjsko skutkowacz. W ellington sczelesche pößka sa
pößkom k Blücherej wo pomoz. Wotmokwjenjo be,
so dyrbi ßo muznje dzerzecz, doniz prüfte kanony njepschindu, bjes nich njemöze ßo pschimacz. Ale börsy
po schtyrjoch sahrim aja prenje prüfte kanony s hörkow
pola S a in t Lambert: Wjetschina P rußow je hischcze
w hkubokim puczu a mako kanonow n a runinje, ale
Blücher njemöze ßo dle'je sdzerzecz; wön widzi
stajne nadpady franzowskich jesnych n a W ellingtona a
chze s praskanjom Franzowsow traschicz a W elling
tona poßylnicz. Krötko po tsjoch mejesche Napoleon
westoscz, so je niz jeno B ülow , ale so je zyk e prüfte
wöjsko dzen prjedy pola W avrea stako, ale wön be
w ot tarn tez kanony ßkyschak a menjesche, so tont
Grouchy Blüchera wotdzerzuje. T ola s Grouchyom
bijesche ßo jenoz Thielemann. Hdyz Blücher na pok
pjeczich nadpadowacz pocza, dyrbjesche Napoleon ßwoju
möz do dweju dzelow rosdzelicz; wön Pößka Lobaua
pschecziwo P ru ß am a ßam mejesche potom jeno 5 0,000
muzi pschecziwo W ellingtonej. Thielem ann zadasche
pomoz napscheczo Grouchyej, ale Blücher a Gneisenau
daschtaj Prajicz, so m a ßo Po möznosczi wobaracz a
so je pola njeju bitw a waznijcha. Pschezy wjazy
P rußow stupa do bittet), pschezy wjazy pruskich ka
nonow hrim a. Wokoko schesczick be Blücher s B ü
lowom Lobaua pola Planchenoit do sady czißnyk.
N apoleon dyrbjesche tarn tseczinu ßwojich gardow k
poßylnjenju Pößkacz, a tola bu spomnjena wjeß wot
dzeßacj pruskich bataillonow tos ata. S nowa pschipößkane gardy häkle wotdobuchu wjeß saßy; Pscheto^
tarn chzychu ßo Franzowsojo na drohn s Brüssela do
Charleroy domoj sczahnycz. B je s tym beschtaj ßo
Ney a W ellington dale bikoj a ja ra spröznomu wöjsku W ellingtona be hizo czezko, nowe nadpady N eya
wotpokasacz; pschctoz wone be ßo hacz na 3 0,0 00
muzi shubito a wjetscha pokojza kanonow njeskutkowasche, dokelz n a kanonirach pobrachny. Netk wsa
Napoleon ßwoje poßlenje dzeßacz pschihotowanych gar«
dowych bataillonow k poßlenjemu nadpadej na W el
lingtona, bjes La Haye S a m te a Goum ontom . W one
nadbehuja hörki pola La Haye S a m te a czißnu
tarn Wellingtonowych. T o la njeporadzi ßo nadpad
gardow n a ßrjedzisnu, tarn ßu wot jendzelskich gardow wotrazene. Tez Pola G oum onta ßu Franzow svwje wotpokasani. P rjedy hacz möze Ney s gardam i
nadpad n a hörki wobnowicz, bechu Prußow je wez
wuczinili: dzel wüjska pod Zietenom be psches O h ain
pschischok t lewomu kschidku W ellingtona a pschimasche
nadbehowaze gardy na prawej stronje a tute pruske
batterije pluwachu wohen do prawizy tych, kiz pod
Neyom pola La Haye S a m te wojowachu, a tez do
lewizy tych, kiz ßo pod Lobauom wo wjeß Plcmchen o it, wot B ü lo w a s now a w satu , ßylnje bijachu.
Netko khabkaja gardy w bitwje s Jendzelczanami, rosendu ßo w dziwim czekanju s hörkow dele, B ra u n schweigszy pak widza sadziwani, so jich runje mözny
njepscheczel czeka! „Prußow je tu ßu, Blücher tu je!"
Tele ßtow a slemichu muznoscz ßwernych gardow, kotrez bechu dotal Grouchya woczakowali. Wschitko
padasche pschi tymle nadpadze B lüchera; B ülow dobu
Planchenoit s now a; franzowske dzelby Lobaua, D u hesnea a M u ran d a rosprochnu sötte. Hdyz W elling
ton w idzi, so Napoleonowa arm eja njeje wjazy
straschna, da wön zyku liniju ßwojeho wöjska s dokho
wobaranych hörkow k wulkemu nadpadej n a FraÜzowsow, wot P rußow hizo pschewinjenych, do predka
hicz. T ute wöjsko njepschindze wjazy k bitwje; pola
La Belle Alliance dyrbjesche sastacz, dokelz franzowska
arm eja be dawno sahnata a wot sahubjazoho G nei
senaua pschesczehana. W ellington mejesche psches zyky
dzen jenoz 13,000 muzi sabitych a ranjenych, dzelba
B ü lo w a ß am a pak psches 6 00 0. Tak satraschnje bu
pola Planchenoit wojowane; tak waznje bechu P r u
ßowje ßobuskutkowali, tak be ßkowo derje dzerzazy
Blücher W ellingtona psched sahinjenjom sakhowak.
Napoleon wundze jeno psches skok s wosa sajeczu
psches Gneisenaua. B je s kkobuka a teßaka n a konja
skocziwschi khwatasche do P a risa . Wschö kanony wostachu sa njepscheczelow a jenoz schtwörczina armeje ßo
sakhowa. T o be wulka a rosßudna bitwa pola
W aterloo psched 5 0 letam i!
W P a risu be njespokojnoscz; krajnej komorje
beschtej wojerskoho knjejstwa ßytej a chzyfchtej lepschu
konstituziju. N a jej zadoscz wotrjekny ßo Napoleon
trön a k lepschömu ßwojoho ßyna Napoleona II. a czekasche ßam, hdyz ßo njepscheczeljo P arisej blizachu, k
M orju do Rocheforta, so by ßo do. Ameriki podak.
W dowerje n a jendzelsku wulkomyßknoscz, dzesche wön
n a jenu s jich küdzow w pschistawje. Ale jendzelszy
tehdomni statnizy njemejachu ßmilnoscz sa spadnjenu
wojersku wulkoscz. N a jendzelskim brjosy shoni N a
poleon straschnu powjescz, so dyrbi jako jaty n a ßamotnej kupje S t . Helena ßwoje ziwjenje wobsanknycz.
P odarm o protestirujo pschipkowa wön 18. oktobra n a
Helenu a krucze wobstrazowany a s mako Pscheczelemi wobdaty mejesche wön — nehdy hordy njemerny
khejor srudne ziwjenje, kotrez 5 . meje 1821 skönczi.
W ön bu tarn pohrjellany, ale 1842 bu jeho popjek
do P a risa pschewjeseny, hdzez w jeho duchu netk bratrow y ßyn Napoleon III. dale ßwetej möznje ro skasuje!
M . H.
8.
Werny podawk se ziwjenja
krajneho hrabje Ludwiga VIII. f
Heßen - Darmstadta.
L u d w i g V III., krajnh hrabja heßenski, besche
mikoscziwh, prawdoscziwy wjerch, a Heßojo mejachu
jeho teho dla ja ra lubo, kaz wön to tez saßkuzesche.
W kraju wön na dobrc poczinki a pekne waschnja,
na praw du a porjad dzerzesche.
S a czaß jeho knjezerstwa ja ra husto wulke czrjödyZ yganow po kraju wokoko czahachu, kranhchu a rubjachu a wujebachu pschiwernhch ludzi, kotrymz wschelaku hkuposcz bledzachu, a to woni a czi hkupi ludzo
,,dobru wernoscz prajicz" mjenowachu. T o wjercha
psche wschu m eru mjersasche, a wön by jich rady s
mozu psches mjesy pschinjescz dak, hdy by ßo to jeno
ezinicz dato — pschetoz buchn woni k ran ju s kraja
wuhnaczi, dha saßo w ot wjeczora do njeho pschindzechu.
W to woprawdzita czwila sa wschön k ra j! — A tola
bösche krajny hrabja wubjerny ßredk wunam akat.
W ön dawasche ßwojim sastojnikam pißacz, Zyganow ,
kotsiz buch» na nekajkim njeprawhm puczu abo pschi
ßamym wuwjedzenju nekajkeje njeprawdoscze trjecheni,
Po pomörje jich saw inow anja khostacz abo do jastwow
wotwjedowacz.
Tajkeje krutoscze dla bu krajny hrabja wot Z y
ganow wulzy jara hidzeny, a tuto hidzenje ßo hischcze
böle powjetschesche, jako ßo ßledowazy podawk sta.
K rajny hrabja möjesche hröd Kranichstein woßebjc
rad y , czehoz dla ßo s wjetscha közdy tetny czaß do
njeho pscheßydli. N etto be ßo, jako wön runje w K ranichsteinu bydlesche, w tym kraßnym leßu, kiz k hrodej
storkasche, wulka ßyka Zyganow saßydlika a czerjesche
f wulkej khroblosczu ßwoje snate dzelo we wschej wokolnosczi. Je d y n s nich, a to wodzer zykeje czrjödy,
da pschi skkadnosczi jeneho hermanka, w bliskosczi wotdzerzaneho, ßwojim porstam w dhbsakü jeneho knjesa
po teho mdschniczzy Pytacz. T o la tön knjes Z yganowu ruku njejapzy popadze, jako chzhsche runje möschniczku do wöstoscze pschinjescz, hdzez by psched paduchami wukhowana bhla. — • N a hermanku na pomozy
njepobrachowasche a knjes zyganski whschk bu do jastwa
thknjeny a psches straznikow derje wobarnowany.
Ja k o krajny hrabja wo tym Powjescz dosta, ßo
wön wulzy jara roshnew a. W ön spösna, so je nusne,
tutön rubjezny a padnschny^prak psches woßebith pschikkad do praweho stracha stajicz, a pschikasa teho dla,
popadnjenemu paduchej po krutym praw je Proceß na
schiju swalicz a jeho bje wscheje hnady n a schibjenzu
powißnhcz. T u by ßebk netko myßlicz mohk, so je s
tym Z hganam strach do stawow sajek, tak so ßu nosy
n a khribjet wsali a ßo khetse rucze s kraja podali.
T o pak ßo njesta, pschetoz uajprjödzy bechu woni teho
m enjenja, so je to jeno hole hrozenje, kotrez ßo tola
njedopjelni; jako pak bu jich nawjedowar woprawdze
n a schibjenzu powißnjenh a rapaki hizom pschindzechu,
jemu ßwoje ßobuzelenje wuprajicz, dha ßo se zakoßnej
njemdrosczu hkubscho do leßa nuts sczahnychu, a pschißahachu krajnemu hrabji krwawne wjeczenje, mjenujzy,
jeho satsölicz, hdyz po dotalnhm waschnju psched wjeczorom do D arm stadta Pojedze. S o wön tehdh közdy
kröcz w prönim wosu ßedzi, jeho pschewod pak w druhim, to U Z hganam derje snate.
Tez w zotto-brunej kozi Zyganow tczi druhdy
dobry czlowjek. M je s tej czrjödu, kotraz s wjeczenja
krajno-hrabjowu ßmjercz wobsankny, besche mkody,
rjany czlowjek, kotremuz ßo to tola wulka njeprawda
bycz sdasche, teho dobreho wjercha takle moricz. W ön
bu po tajkim w Bozej ruzy n a jenes stronje g rat jeho
hnady a na druhim boku grat praweho sapkaczenja.
R ano sahe pschindze wön khwatajo do hrodu a zada
s krajnyin hrabju rhczecz. T o bu jemu s wopredka
wot poßkuzobnikow sapowjedzene; jako Pak wön n a tym
wobstejesche a to krajny hrabja shoni, bu wön hnydom psched njeho puschczcny.
K njes krajny hrabja, pocza Zygazi, th (Z yganjo
mjenujzy közdeinu „ ty " p ra ja) wulkemu njesbozu napschecziwo dzesch. Hejso-li mi dowolisch, w twojim kraju
wostacz, ßo tu saßydlicz a ßo wot ßwojeju rukow dzeka
po prawdze ziwicz, dha mözu a chzu ja t e b j e w o t
ß m j e r e z e w u m o z , kotraz ezi dzenßa hischcze s westosczu hrosyl —
S naströzenjom pschitomni vwörui knjeza pschi
tym n a ßo pohladowachu, tola krajny hrabja, kotryz
ßwoje ptaki snajesche a be tych paduschnych weschczenjow
tuteho praka dawno ßyth, teho rjaneho pachoka pak
s radosczu wobkedzbowasche, rjekny: J a derje wem,
so mözu, sechze-li Böh tön K njes, hischcze dzenßa wumrjecz, ale niz, dokelz ty to prajisch; tola njecham czi
twoju pröstw u, hejso-li je spraw na, njewußkyschanu
wostajicz; ale kschesczanstwo dyrbisch pschijecz a jako
kschesczau ziwy bycz. W ostaj pak ßwoje hkupe wöschczenja, hewak preki pöndze! —
Z ygan krajnemu hrabji mernje do woczow hladasche
a tez runje tak mernje dzesche: Knjes krajny hrabja,
njesazpij moje ßkowa, dokelz ßym Zygan. Weschczicz
czi ja nochzu, ale chzu tebi wernoscz prajicz. T y ßy
wczera wodzerja nascheje ßyly powißnhcz dak. W ulka
njeprawda to njebe; ale zyka czrjöda, kotraz je ßo w
hustym leßu pödla drohi skhowala, je czi ßmjercz pschiß ah ala, totrejz ty s czezka wundzesch, hejso-li moje
ßkowo sazpijesch. Dzenßa wjeczor, hdzez ty do mefta
pojedzesch, budzesch satseleny, tak wernje, hacz ja netkle
psched tobn steju!
Z yganow a khutnoscz tola netko tez krajneho hrabju
do stracha staji. Pschi smyßlenju tuteho luda ßo jemu
to njemozne njesdasche.
Hejso-li ßy ty wernoscz ryczat a to ßo tak wupokaze, so mi woni sa ziwjenjom steja, dha chzu czi
ja twoju sprawnoscz bohacze saptaczicz, rjeknh krajny
hrabja: tola dyrbisch ty wschitko na drobnje wupowjedacz, ta t ßu woni ßwoju wez ßebi wotrhczeli, a
dyrbisch sowie w hrodze wostacz, doniz zyka naleznoscz
«imo njebudze. N a niczim czi pobrachowacz njedhrbi.
N a to wön wschitko hacz na najdrobnischo powjedasche, a bu potom do westeje a wysche teho derje
wobarnowaneje jstwy dowjedzeny, ßwedkam tuteho rosryczenja pak mjelczenje pschiporuczene, a n a to we
wschej czichosczi, tat so nichtö niczo wo tym njepytny,
wschön trebnh pschihot sczinjeny.
M jes ty m , so bö to netko wscho w obstarane, a
w hrodze Kranichsteinu tak czicho wosta, jako by wschitko
w swuczenhch wscheduhch wobstejenjach byto, jechasche
jedyn krajnohrabjowy adjutant do D arm stadta a poruczi we wschej czichosczi doßahazej liczbje dobrhch
wojakow, so bychu psched wjeczorom tön keß wobstupili
a ßo bjese wscheho nadpadowanja pschezo böle temu
mestnej blizili, kotrez be Z ygan jako tön tut posna
mjenik, hdzez be ßo snata zyganska czrjöda skhowata
a hdzez m ordarjo na krajneho hrabju kakachu.
K temu dyrbjachu jesdni, w Kranichsteinu stejazy,
sa thm aj wosomaj krajneho hrabje, hdyz wön wjeczor
do D arm stadta pojedze, po nasdala jechacz.
Jak o na hrodze Kranichsteinu wößom bijesche, dha,
kaz to ta l, dwaj wosaj do D arm stadta jedzischtaj, tola
preni, w kotrymz hewak stajnje krajny hrabja ßydasche,
be tön.kröcz prösdny a sawischki w nim bechu bete
puschczenc, a w druhim ßedzesche s tsjomi ßhlnymi
pschewodzerjemi krajny hrabja, derje wobronjeny. .
Jak o preni wös k temu mestej pschijedze, kotrez
be Z ygan posnamjenik, saschrötoka ßo w leßu a schthrjo
Zyganjo njcjapzy s njeho wuleczichu a ßwoje tselby
n a wös wutselichu. Kulki wosowe sczenh pschedrechu
a dokelz we wosu wscho tak czicho wosta, da ßebi
m ordarjo myßlachu, so ßu ßwöj wotpohlad dozpili a
chzhchu rucze saßo do leßa wröczo czeknycz; ale hizom
bechu krajny hrabja a jeho pschewodzerjo s wosa won
a sa nim i; jesdni s wetrowhm spechom psch.ijechachu,
jako te schthri wutsele saßkyschachu, wotstupichu rucze
s konjow a czischczachu ßo do lößa, a czi wojazh, kiz
bkchu leß wobstttpili, ßo s wulkej wokanzu do njeho
walichn. T u ßm jertny strach Z yganow nadpadje.
Proscze tu mnzojo stejachu a mjes nimi czi m ordarjo
a zadyn ßo njewobarasche, jako wojazy sich wschitkich
jimachu.
K rajny h rabja njebe hischcze tsi sta kroczel do
leßa u u ts, dha wosta pschi möznhm dubje stejo, pschetoz k jeho nohomaj jedyn zyganski hölczk bjesstrachoscziwje s mtodym pßom hrajkasche. T o dzeczo ßo zhle
wo to nje.starasche, schtoz ßo wokoko njeho sta, a wo
czimz tez s zyka hischcze zaneho sapschijecza möcz njemozesche. B e to ja ra rjane dzeczo, a jako netko wo
jazy jatych ßem pschiwjedzechu, dha ßo pokasa, so be
to dzeczo najdziwischeho s tych m ordarjow , kotsiz bechu
runje krajnemu hrabji sa ziwjenjom statt, a so wono
zanu inacz wjazy njemejesche. — Sapschijath wot podawkow tuteje hodziny, sapschijath wot myßle na tajke
spodziwne wumozenje, kotrez bö ßo jemu psches Boze
mikoscziwe wodzenje dostako, — posbehny wön to dzöczatko n a ßwoju ruku, wokoschesche je pschißahajo, so
chze jemu nan a sastarar bycz, a ßo tak dzakomnh
pschecziwo Bozej mikosczi sa spodziwnje wumozene zi
wjenje wopokasowacz.
M o rd arjo w trjechi po najkruczischim sakonju derje
saßküzene khostanje. W olli buchn wschitzy schthrjo na
schibjenzu powi'ßnjeni. D rusy Z yganjo pak buchn psches
mjesy wuczerjeni s tym pschipowjedzenjoni, so közdy
Z y g an , tak rucze hacz na Hessenski kraj wustupi, n a
mescze a bje wscheje hnady n a schibjenzu pschindze.
T o dzeczatko pak da tön nadobny wjerch, ßebje ßameho
tak kschesczanszy wobknjezazy, derje wotczahnhcz, staroscziwje roswuczowacz, a jako besche sköncznje k dobremu
muzej wotrvstko, postaji jeho sa hajnika teho ßameho
leß a, hdzex be jeho prawy nan jeho dobroczelej sa
ziwjenjom stak.
"
S sw o je m u wumozerjej pak, temu mkodemu Z h ganej, da wön dobru kschesczansku wuczbu wudzölecz,
a jako be tön ßwoju wem pösnak a n a to wukschczeny,
kupi jemu krajny hrabja w möstaczku G ernsheim khözu,
dwör a pola. T am ßo wön saßhdli, wozeni ßo s
peknej kschesczanskej holcz'ku, wobdzekasche ßwöru a pilnje
ßwoju rotit, poczesczowanje a luboscz ßwojich ßobuczlowjekow wuziwajo hacz do ßwojeho sbözneho skönczenja.
9.
Jejäkulenje na HrodzischeZu pola
Budyschina.
jich s jenym knlenjom wjazy trjechi a runje tak wjele
pjenjejkoto bobywa. Hbyz ßu sköncznje wschitke jeja
ßvbuhrajazych toe w alzy, wvsmje tön, kiz je ßwoje
najpreni bele puschczil, ßwoje najprjeby wvn, so by
je n a brühe toe walzy M it, a tak po rjab» czi brüst).
Weso je pschi walkanju tez wjele pschihlabowari.
Tajke toalkanje ßu S se rb ja ßnabz wjele stow
let n a zibowskim hrobzischku (staroßerbszy: grobzischczo,
s czohoz je netczischi Grodschen- abo Brobschenberg nastalo) bzerzeli. Posbzischo tez bubyszy Nemzy a me*
schczenjo poczachu spobobanje mecz we wopytowanju
hrobzischcza n a jutrowniczku; czim böte, bokelz njewjebzachu, hbze mohli lepje a sabawnischo ßwoj jutrow ny
wukhob bzerzecz. W evangelskim bzele zyrkwje s. P e tra
mjenujzy njemejachu Nemzy bo 1. 1848 jutrowniczku
pschipolbnju zane boze ßluzby; pschetoz Po starym
praw je besche w spomnjenym cyrkwinskim bzele ßerbske
prebowanje a spew sa katholsku woßabu. D uz sapocza
ßo se spoczatkom katholskoho ßerbskeho nyschpora közby
kröcz jutrvwne harowaze wjeßele na hrobzischczu tez
sa meschczanow. Netto hbyz je hrobzischczo roswozene,
ßo wjazy njewalka, ale pobobne wjeßelo pschihotuje
ßo bzöczom n a w ißatym lewym brjosy S prjew je.
Schczebriwi Zibowczenjo a Bnbyschczenjo m jetaja abo
kuleja wot 12.— 3. hodziny jeja, zalty a brühe pjecjwo
wot horjeka bete; beleka Pak mjerwi ßo s bzeczimi,
kotreZ „jeja, jeja!" wotajo te bary sböraja a töja.
Neschtozkuli slcczi hacz bo Sprjew je, ale hölczata njeboja
ßo woby, ßu speschni rybakojo. Nekotry bzeczi pscheczel
rosbaw a wjele pschi tymle jutrownym wjeßeku n a
hrobzischku. Hacz runje je wot 1. 1848 boza ßtuzba
sa evangelskich Nemzow pschipolbnju to zyrkwi s. P etra,
bubze brje to fakorjenjene njewinowate ßerbskonemske
jejäkulenje (Eierschieben) sa bzeczi a jich pscheczelow
hischcze bolho ßo wotbywacz.
M. H.
Je tt ßy, luby czitarjo w Bubyschinje snaty,
njetrjcbam czi Po prawym rosestajecz, schto m a pöbln
stejazy w obras n a ßebi; to bze je pohlad n a zibowski
brjoh nascheje S prjew je, pohlab s bubyskeho hrobu
na stare pohanske „hrobzischczo." Tez shubasch ßam ,
kotry czaß lĕta m a ßo tw ojim aj woczomaj pschebstajecz,
ßneh wißa hischcze n a lisczaprösnych kerkach a —
wjelc tubu ßo m jerw i n a boscz nahkym brjosy, schtoz
je tosn sa le'to jeno junu tarn wibzecz, mjenujzy jutrow
niczku Pschi je ja k u le n ju .
J u try wjeßela ßo wschitke kschesczanske luby nab
horjestaczom ßwojeho sboznika; wschelake jutrvwne bary
a hry pschcnjeßu to wjeßelo f zyrkwje bo kschesczanskich
domvw a na kschesczanske hona. P o la S slo w jan o w
pokasuje ßo wjeßelo n a honach woßebje to hrach s
jejemi; tak je n. pjch. pola Polakoto wokolo Krakowa
i^kaw ka, pola S serboto to a lk a n je .
W alkanje jeji traje na hornjoluziskich pomjesach a
woßebje to Delnjej Luzizy zyly jutrow ny tybzen;
pola Hröbka a Komorowa (Senftenberg) walkaja tez
wotrosczeni hölzy a muzvjo, weso na wjetschej, 61ohczi
bothej a 3 scherokej walzy. Schtöz njewe, kak ßo
w alka, tön pvßtuchaj! W alka, kvlija sa jejäkulenje
wuryje ßo s kopaczom bo semje a je n a belnim konzu
hlubscha ä scherscha. P ren i ßvbuhrajer puschczi jene
barbjene jejo bele. Sczehowazy czini to ßamo a
pyta se ßtoojim to beleka lezaze trjechicz, bokelz tak
je toön dobubze abo bostanje tola Pjenjezk abo kroschik,
wo kotryz ßo najböle hraje. Schtöz trjechi, ßme ßtovje
jejo saßy s walki wsacz a tak husto sa tym trjechenym kulecz a pjenjezk bobywacz, boniz nim o njetrjechi.
Netto ßme trjccheny ßwoje jejo toe walzy n a tajke
mesto ßabzicz, hbzez ßo czezzy trjechi, a tam ny sbojotony
10 .
trjecher puschczi ßwoje jejo s now a,sa tam nym . B tzi-li
wone nimo a njebotknje-li ßo beleka lezazvho, bha
Tsi W 4 i sa jene,
dyrbi je toön tez tarn lezo wvstajicz, hbzez je ßo kulito
.
abo
a tseczi ßvbuhrajer pschinbzc n a rjab . T on kuli ßwoje
spodZiwna pomoz w nusy.
jejo sa tym aj toe walzy a czini to tak bokho, hacz
Pscheb wjele letam i byblesche w jenym wjetschim
trjechi. Hbyz njetrjechi, byrbi wotstupicz a sa nim
sczehowazy kula. Tak ßo stanje, so bruhby wjele nemskim mescze khuby schewz, kotrehoz chzemy po jeho
jeji toe walzy steji, kiz möza trjechene bycz, tak so ßo kschczenskim mjenje H a n b r i j mjenowacz. S am oênja
5
toön zaneho njemejesche a schtoz trjebasche, byrbjesche
ßebi se ßam ßnym aj rukomaj saßluzicz. A to ßo jcmu
tez czinjesche, Pschetoz toott mejesche pschezo kruch bzeka
a be, B o hu budz bzak, strotoy a bzeka swuczeny. Tez
pomhasche jemu pschi tym ßw eru jeho sprözniwa m andzelska H a n z a a tak namakaschtaj w obaj pschi sjenoczenej
pilnosczi a pschi ßwernym bzele ßwoje nusne toonpschiüdzenje. Ale jxnoz to a niz w jazy, a hdyz be leto
k ßwojemu konzej, dha njewosta zadyn sbytk. Dzeczi
mejeschtaj hizom na boscz a tola njechaschebaba pschestacz,
jim aj Pschezo saßo wjazy bo bomu noßycz. A czim
wjazy jich pschinbze, czim pi-lnischo byrbjeschtaj Hartb rij a H anza bzekacz, njechaschtaj wobaj se ßwojimi
bzeczimi trabacz. A tola njechaschc napoßlebku tez
pschi najpilnischim dzele wjazy ani prjeby, ant saby
boßahacz, ale pocza husto nusa to bomje bycz a H anb rij hlabasche n a Hanzu a H anza na H an brija a
be na wobeju wobliczomaj husto boscz czitacz to praschenje: „schto sechze s teho b y c z ? "— Kak strozi ßo
teho dla pschi tajkich wobstejenjach Hcutbrij, jako jemu
jeho H anza nehby se srubnej w utrobu wosjewi, so
pak baba börsy saßo pschinbze a jim aj to woßme
bzeczo pschinjeße! M ischtr H anbrij myßlcsche ßebi
tarn a ßem, kak by nvwe pncze k dalischemu seziwjcnju wunam äkak, äle tak ja ra , hacz ßebi tez sa tajkim i myßlcsche, zane ßo jemu njewotewrichu. N a
poßlebku pschinbze won na tu m yßl, jenemu psche
kupzej teho ßamßneho mesta, kiz be samozity a pschi
tym bjes bzeczi, to bzeczatko, tak rucze, hacz by ßo
narodziko, pschcb burje pokozicz. W ön wosjewi tuto
ßw oje prjöbkwsacze ßwojej zonje, kotrejez w utroba a
m aczerna luboscz ßo botho pschecziwo temu sapjerasche.
Napoßlebku Pak da ßo tola tez wona wot ßwojeho
m uza naryczecz, so bo jeho raby swoli, woßebje, bo
kelz njewibzesche, kak byrbjeschtaj ßo hewak s tak wjele
bzeczimi seziwicz.
H anza 4)ytasche netto, ta t wjele hacz mözno,
pschcb lubzimi to Pvtajicz, so be ßam obruha. A to
ßo ji tez porabî. Ale jako hobzina pschinbze, so
w ona porobzi, ach — kajke be to bziwanje pola wo
beju manbzelskeju — H anza porobzi bwöjnikow —
hölcZka a holczku. W obej bwe bzesrzi njechaschtaj
w onaj tola temu pschekupzej na schiju pojßnycz, ale
chryschtaj jene wot njeju skhowacz, njewjebzischtaj jenoz
— kotre. H anâ chzysche raby teho hölczka skho
wacz a tez H anbrija bolesche to , tuteho prjecz bacz,
bokelz be rjane a leßne bzeczo; ale wön myßlcsche
ßebi, so bubze hölczk temu pschekupzej lubschi, a so
bubze toön tuteho skerje k ßebi wsacz a jemu lepsche
wotczehnjcnje bacz, bokelz mozesche hölza börsy w ßwojich khlamach trjebacz. Tak bu wobsanknjene, teho
HSlczka pschekupzej pscheb burje pokozicz.
Jako be H anbrij teho bla teho hölczka skhowak,
bzesche won najprjeby po babu a tn ta be wjeßeka,
jako wona w rukom aj Hanze hizom n a ßwet narodzenu holczku nam aka. W pschichobnej nozy shotow a ßo H anbrij, jako be 10 w otbito, a pschinjeße
hölczka, wot kotrehoz chzysche ßo bzelicz, najprjeby
hischcze k H anzi, so by ßo poßlebni krocz hischcze n a
nabrach ßwojcje maczerje wokschewicz mohk. S bolosczu wc wutrobje a se ßkowami: „ty ßy tola möj
a wvstanjesch m öj" — pschepvba Potom H anza to
lube bzeczo H anbrijej, ßwojemu muzej, kiz je netko
berje saw ali a je potom Pob ßwvj Pkäschcz wsa a
n a to s nim k bomej teho pschekupza khwatasche.
T am be wscho czicho a toön njcßtyschesche niczo, khiba
styskne kkapanje ßwojcje ßamßneje w utroby. Netko
be won hizom n a skhodzenkach, kiz k durjam pschekupzoweje kheze horje wjebzichu a chze tam n a po
ßlebni trjepjen to bzeczatko pokozicz — hlej bhä wotew rja ßo w tym ßamym wokomiknjenju burje a se
ßkowami: „m am cze, ty czlowjecze", boßahnje jeho tön
pschekupz sa khornar pkaschcza. H anbrij njewjebzische,
kak ßo jemu sta a tön pschekupz njewvstaji jemu tez
czaß, ßebi botho sa tym myßlicz, ale tykny jemu s
tym i ßkowami: „chjesch twojeho pschemjenka na mescze
saßo ßobu wsacz, abo byrbu cze k berje saßkuzenemu
pokhostanju wyschnosczi pschepobacz?" — waczok pob
pazu, w kotrymz — nowonarobzene bzeczatko schkreczesche. T a wez mejesche ßo mjenujzy takle. T on
ßamy wjeczor be hizom nechto bruhi H anbrijej bo
prjeby pschischvt a be Pvk hvbziny prjeby jeho pschinbzenja to ßame sczinik, schtoz chzysche H anbrij czinicz
a be temu pschekupzej jene nowonarobzene bzeczatko
pscheb burje pokozik. T am ny pschekupz be börsy na
to bomoj pschischvt, be to bzeczo namakak a je sbehnyt
a ßo s nim sa khezne burje stupik, bokelz ßo nabzijesche, so ton, kiz be to bzeczo toupotopt, ßnabno
saßo pschinbze, so by p o h lab at, hacz je sbehnjene.
Jako be toön nehbze pok hvbziny saby burjow takak,
pschinbze H anbrij, kiz chzysche ßwoje bzeczo wupokozicz. Ale prjeby, hacz mejesche k temu czaßa, be
M y chzcmy jene khwilku czakacz
jemu tön pschekupz hizom s hornymi ßkowami a se
A wostacz s dobrym pokojom,
wschelakim sakliwanjom to zuse bzöczo pod pazu ßuN a Bozu hnadnu wolu kakacz,
nyk a be jemu n a to durje pscheb noßom sapraßnyk.
T a czini berje s czlowjekom;
Kaz se symncj' wodu woblaty stejesche H anbrij netko
Böh, kiz naß jara lubo ma,
pscheb durjemi teho pschekupza a njewjedzische, schto saT ön toř, schto közdy potrjeba.
K temu bopomni H anza H anbrija hischcze n a to
poczecz. Dyrbjesche wön to zuse bzeczatko prjecz
czißnycz, abo je wo preni lepschi kamjen resnycz? Ne, a tam ne rjane ßkowo Boze, kaz n a pschikkab na tamne,
to njepschida jemu jeho ßwedomnje. Niczo njewosta w kotrymz je rycz wot mkobych rapakow, kotrez B öh
jemu teho dla napoßlebku wysche, hacz so pod közdu tez seziwi a t. b. S tym wschem spokoji wona H an
pazu jene bzeczo wsa a wröczi ßo saßo bo ßwojeho b rija tak nekak, so ßo napoßlebku smerowa a wobwobyblenja. A jako wön n a bompuczu be, bha sankny, so chze tez to bzeßate bzeczo se ßwojimi bzepocza jemu wjeßelischo wokoko wutroby bycz, hacz be wjecz wotczahnycz pytacz. Jako be H anbrij to
jemu prjeby byko, jako be wön wot botna pschischok. wobsanknyk, wotuczi to namakane bzeczo a pdcza
M jes tym ptakasche jeho Hanza bomach a maczesche wokacz. T u skkabnoscz chzysche H anbrij wupcz a sa
ßwoje njebzelske kozo se ßylsami. W ona pkakasche tym bzesczom pohlabacz a je ßebi pschi tym tez kusk
s bzela, bokelz ßo staraschc tak berje wo H anbrija, böte wobhlabacz, hacz be ßo to wot njeho hacz botal
kaz tez wo ßwoje prjecz bonjeßene bzeczo a s bzela stako. W ön wsa je teho bla se sawczkow, bo kotrychz
tez, bokelz ßo kajesche, so be k temu, k czomuz be ju be sawalene, won a wibzesche, so be hölczk. Jako
H anbrij naryczak. ßwoju bowolnoscz baka. W ona wön netko w sawczkach teho hölczka bale ryjesche a je
Mvblesche ßo k B ohu, so by ji tajki jejny hrech wo- wobhlabowasche — hlej, schto tam nam aka? T am
dak a so by tez temu pschekupzej ßobuczerpjenje a tcêsche pakczik a w nim be 100 to te r! Tez lezesche
ßmilnoscz pschecziwo jejnemu bzesczu bo wutroby dak. tam lisczik na teho pschekupza, pscheb kotrehoz burjemi
Jako be wona tak ßrjedza w ßwojim rubzenju, po- be to bzeczatko lezako a w liscze stejesche: „ T o bze
kuczenju a m oblenju, wotczinichn ßo jstwine burje a czatko njeje hischcze kschczene. Jeho starschej staj
jejny muz stupi bo jstwy nute. N a jejne praschcnjc, wschelakich winow bla nusow anaj, je wupokosicz a
kak je ta wez w upabnyta? sweri ßebi wön lebom je hacz bo westeho czaßa bruhim lnbzom k wotczehto wotmolwjenje bacz, so sa jene bzeczo bwe saßo njenju pschepobacz. W onaj staj je temu pschekupzej
pschinjeße. — „A ch, masch ty naschn popku saßo? pscheb burje pokozicz bakoj, bokelz ßo nabzijetaj, so
— 9tö B o hu bubz bzak a khw alba!" — sawoka jejn bzeczo pola njeho ßmilne pschijecze a bobre wotH anza wyßozy swjeßelena. „ D a j mi jenoz te bzö- hlabanje namaka. Wescze bubze wön temu bzesczu
czatko jow, so je wokoscham. B e mi tola tak, so ßwerny nan a bostanje k bzakej sa to tute sto toter
je saßo bostanu, jako byrbjack je prjeby jow bacz a jako preni b ar jeho starscheju. Pschi tych 1 00 tolerjach
Pschi tym prajach: ty ßy moje a wostanjesch moje. njebyrbi Pak to wostacz, ale m a jebyn pjenjeznik (to
H aj moje byrbisch wostacz tak bokho, hacz B ö h sechze." reka tajki pschekupz, kiz s pjenjesami wikuje a je psche— N a to bzesche H anbrij: „T y brje ßo wjeßelisch, menjuje) w jenym ßnßobnym mescze porucznoscz, psche
luba H an za, so masch twojeho pachokka saßo, äle kupzej sa wotczehnjenje teho bzescza közbe leto runu
hdzeha wosmjemy khleb ßem sa nasche ßamßne dzewjecz snmmu wupkaczicz. —
T o wschitko stejesche w liscze, kotryz be mischtr
bzeczi a sa to bzeßate, to zuse? T ön bobry muz njewidzesche teho jandzela, kotrehoz be jemu B ö h , luby H an brij w sawczkach namakaneho bzescza namakak.
knjes, jako wumoznika w nnsy hizom pschipoßkak a Jako be wön list bwöjzy pscheczitak, proschesche H an
tola besche tön ßamy hizom tak zyle w bliskosczi. brij se ßylsojtymaj woczomaj ßwoju manbzelsku, so
H anzi dzijesche ßo neschto wo tym , pschetoz s tajkim by jemu hischcze junkröcz tu schtuc^ku prajika, f kotrejz
bowerjenjom, kaz njemvhko jim aj na niczim pobracho- be jeho Prjeby troschtowaka. W ona to czinjesche a
wacz, pocza w ona ßwojeho m uza troschtowac; a jeho jako be hacz n a te ßkowa pschischka: „tö n toe, schto
posbehowacz se ßkowami tamneho rjaneho kherluscha: kö^by potrjeba", pokasa ji H anbrij te namakane pjenjesy a bzesche: „to je hijom, schtoz potrjebamy a to
namakane bzeczo je tön maky zusy jandzelk, kotrohoz Psches to tez snaty po zykym mescze a wschelazy
je nam B ö h pschipoßkak, so dyrbi ßo pomhacz sa woßebni lubzo bachu netko pola H anbrija schicz a
naß a sa nasche bzeczi' staracz.
wön be psches ßwöj Prozeß wuwokany schewz w zylym
Tak daloko be wscho berje, aie list be pißany möscze ä saßkuzi ßebi rjany Pjenjes/ A jako bechu
n a teho pschekupza a m nim be to bzeczo jemu pschi- nekotre lela saschle, wupokasaschtaj ßo woßebny knjes
pokasanc. Ledom shoni teho bin möj pschekupz, kiz a knjeni pola njeho a pola ßubnistwa jako starschej
be hewak khetro sknpy a n ahrab ny , kak ßo s tym namakaneho bzescza a wsaschtaj to ßamo k ßebi, stadzesczom m a , bha wön tez huybom pschecziwo temu raschtaj Pak ßo tez posbzischo tak berje sa H anbrija,
schewzej skürzbu sapotozi a zabasche ßebi wot njeho kaz tez sa jeho bzeczi, tak so buchn tute wschitke bzctak berje bzeczo, kaz tez pjcnjesy. S a sto tolerjow wjecz berje sastarane.
letnje, myßlesche ßebi w ön, da ßo berje ßmilnoscz
jm em u bzesczu wopokasacz a bostann ja tak wjele,
bha chzu ja raby to ßame wotczahnycz. M ischtr
11.
H an b rij prajesche temu napschecziwo, so je jemu tön
Paduch, kiz chze letacz.
pschekupz tak berje to bzeczo, kaz tez te pjenjesy wot„ M ö j ßyno, bzesche nehby nan k ßwojemu
stu pit, haj niz jenoz w otstupit, ale tez na njehorne
ßynej, poßluchaj n a moju wuczbu: „njew er wschitko,
waschnje pschinusowak.
A kak wupabze nötko ta skorzba, kotruz be ta- schtoz ßlyschisch, ale pschepytaj fox5bu wez najprjeby
mny pschekupz pschecziwo H anbrijej sapotozit? H u- m ubrje, so ßo czi njenbze, kaz tamncmu Pabuchej."
bjenje boscz sa H anbrija. S subnistw o njemozesche
„.„K ak bha ßo temu bzesche, praschesche ßo tön
hinak, ale byrbjesche, bokelz mejesche tam ny list napißmo ßyn, chzyt to raby shonicz." "
n a pschekupza — tutem u tak berje bzeczo, kaz Pjenjesy
W otm olw i jemu n an : „ D h a poßluchaj, chzu
pschiprajicz. Tak sbasche ßo, so be ßo H anbrij poczi to powjebacz. Nehby be pabuch, tön wunbze,
barm o wjeßelik. Ale hlej, jako be hizom wußudzene, m uza wobkrabnycz, wo kotrehoz bohatstwje be wjele
so byrbjesche H anbrij bzeczo a Pjenjesy temu pschekup ßkyschak. Jako be k domej teho muza pschischok, staji
zej pschepobacz, pschinbze list na ßubnistwo wot star- ßebi rebl a salese na tsechu a poßluchasche ta m , hacz
scheju bzescza. W nim stejesche pißane, so staj ßo by belkach ßnabno nechtö wotuczeny njebyl, kiz moht
starschej bzescza w tam nym pschekupzu m olitoj a so jeho boßahnycz. Kheze wobßebzer be Pak nekak sa
njejstaj ßebi m yßlitoj, so bubze won tak njeßmilny tym pschischok, so je paduch na tsesche a wobsankny
pschecziwo jeju bzesczu. Jeju wola be netko, so byr ßam pschi ßebi, so chze jemu, jeli mözno, neschto k
bjesche H an b rij, kiz be k ßwojim wjele dzeczom tez lubu scpnicz. W ön teho bla we tozu blize k ßwojej
hischcze to zuse pschiwsal a be ßo nab nim ßmilik, zonje ßo pokhili a schepny ji mjelczo bo wuschow, so
n an a wvtczehnjer teho bzescza wostacz a bokelz be m a neschto wazne prjöbk a so byrbi ßo jeho wona
wön khuby muz, bha chzetaj jemu starschej teho'bzescza präw jc wötsje a srosymliwje, tak so by to ßlyschecz
hischcze letnje 5 0 toter pschipotozicz.
b y to , wopraschecz, na kajke waschnje je wön tola k
Tak wosta H anbrij po wschem prawje wobßc- ßwojemtr samozenju pschischok, a so jemu njeßmje zadzer tak berje namakaneho bzescza,.kaz tez pjenjeö, a neho m era wostajicz, böniz ji to wupowjebak njeje.
skupy, njeßmilny pschekupz njemozesche, tak jara hacz
Jeho zona czinjesche, kaz ßebi to jejny muz
ßo tez sa wuschomaj brapasche, niczo pschecziwo njemu zabasche a praschesche ßo jeho prawje wötsje: „luby
fapoczecz. H an brij a jeho manbzelfka H anza wjeße- m uzo, powjebaj m i tola ra s, psches kajke khumschty
Kschtaj ßo nab tym njemoznje a wotczahnyschtaj to ßy ty k ßwojemu wulkemu samozenju pschischok. J a
namakane bzeczo, kiz w ßwjatej kfchczenzy mjeno to hischcze zenje njejßym shonicz mohka a njejßym tola
J n r i j bosta, k wschemu bobremu. S nim be Pak tez zenje w ibzita, so by ty wikowak, abo hewak
tez Knjesowe zohnowanje pschischlo bo jeju boma, psche- neschto czinik, psches czoz m oht ßebi tajke bohatstwo
tvz niz jeno, so w onaj közbe leto ßwoje 1 50 toter saßtupcz." — Jejny muz wotmolwi ji na to , to
sa wotczehnjenje teho bzescza dostaschtaj, jeju born 6» njeje praw je wot tebje, so ßo ty sa tajkimr wezami
praschefch, budz wjeßeta, so möpsch to, schtoz mamy,
po zdkej woli wuziwacz. S tym Pak njespokoji
ßo ta zona a njewostaji muzej zaneho m era, ale
wobstcjesche n a ty m , so chzysche na ßwoje praschenje
wotmolwjenje mecz. Jejny pscheklepany muz sapjerasche
ßo po möznosczi, so ji njebh trjebak wolmolwicz.
Napoßledku Pak czinjesche wön tola tak , kaz by wot
njeje pschewinjeny byk a kaz ji njemohk wjazy näpschecziwo stacz. W ön bzesche teho dla k njej: „bo
kelz mje tak ja ra s twojim praschenjom c'zwilujesch,
dha poßkuchaj, ja chzu czi to prajicz, swotkal moje
bohatstwo ßem pschinbze, ale wo to cze proschu, mjelcz,
hewak naju wobeju bo njesboza pschinjeßesch. J a ßym
w ßwojim czaßu pabuch byk a krabnyt a wot teho
pische ßo moje samozenje." „ „ S c h to ? bzesche n a to
jeho z o n a , ty ßy krabnyk? Njejßu bha cze pschi
tym zenje p o p a b n y li? " " — N ö, wotmolwi na to
tön m uz, ja mejach jcneho mischtra a tön nawuczi
mje kustatske hrönczko, kiz njeje se zanym skvtom saPkaczicz. Hbyz ja mjenujzy n a tsesche jeneje kheje
ßebjach, w kotrejz chzych krabnycz, prajach ja moje kustarske
hrönczko ßybom kröcz sa ßobu a bha mje meßaczkowe pruhi sapschimnychu kaz ruft a njeßechn
m je do tw arjenja n u ts , kotrez chzhch wobkradnhcz a
ja mözach potom to nim po spodobanju kradnycz
bjes teho, so by mje nöchto widzik. A bech ja s trat»
njenjom hotowy a chzhch s tw arjenja saßo w ön, dha
trjebach jene moje hrönczko saßo ßhdom kröcz prajicz
a msßaczkowe ßwetto mje saßo sapschimny a wunjeße
mje njewobschkodzeneho s tw arjen ja." — , Aj, dzesche
n a to ta zona, nawucz mje tola tez twoje kustarske
hrönczko." S aß o sapjerasche ßo tön muz-khwilku, po
tom Pak dzesche k njej: „to je ja ra lohke, ja trjebach
jeno ßhdom kröcz sa ßobu to jeniczke ßtowczko
„ S a u l " wuprajicz «wschitko ßo sta, kaz prjedy p ra
jach a w tw arjenju, kotrez chzhch wobkradnhcz, njepikny ani mhsch." N a to dzesche ta zo na: „tw oje kustar
ske hrönczko je woprawdze poktad, a m eta ja muza
abo pscheczela, kiz mje njemohk seziwicz, chzyta jeho
tez to hrönczko nawuczicz a jeho bohateho a sbozomneho sczinicz." — N a to praschesche tön pscheklepany
muz hischcze junkröcz ßwoju zonu, so by tola mjelczata a jeho hrönczko nikomu njepscheradzila, lehny ßo
potom n a druhu stronu a czinjesche, kaz bh spat. D otho
tez njetrajesche, dha ßmorczeschtaj wobaj kaz jezaj a
sdasche ß o , so w hkubokim spanju lezeschtaj. N a to
bc Pak jeno tön paduch na tsösche czakat. W ön be
ßebi to kustarske hrönczko berje w pomjatku skhowat,
a jako ßebi mhßlesche, so wobaj mandzelskaj spitaj,
w upraji wön to ßame ßhdom kröcz sa ßobu a
czißnh ßo potom s wnlkim dowerjenjom s nohomaj a s rukomaj do meßaczkoweho ßwetta we
wkstej nadziji, so jeho tuto do tw arjenja teho
bohaczka njesranjeneho n uts donjeße. Ale nahte padze wön n a semju dele a to tak, so ßebi praw e sczehno
a wysche teho hischcze jenu ruku slemi. T ön bohath
muz pak czinjesche, kaz bh jeho h rim o t, kiz be psches
padnjenje teho paducha nastak, se spanja wubudzik a
pocza ßo wötsje prascheez, schtö to je, kiz tak haruje
a sakhadza! „ J a to ßym, wotmolwi delkach paduch;
czert da mi na wasche rosryczow anje, kotrez se zonu
möjeschcze, poßtuchacz, ale wasche kustarske hrönczko
njeje fjenka hödne, pschetoz netko tu lezu n a pok morwh
a f rosbithm i stawami." „ „Tebi je ßo praw je stako,
wotm olw i jemu tam n y, czoho dla werisch wschitko,
schtoz ßkhschisch"", da na to po whschnoscz pößkacz a
pschepoda paducha tutem u, kiz jeho börsy k schibenzy
wotßudzi a wobwißnh.
12 .
Ssuche a horze leta.
Leto 1865 wusnamjenjesche ßo psched wjele druhimi psches horzotu a ßuchotu. S s m y w nim tajku
czoptotu meli, kaz sa wjele let niz a tak wjele rjanhch
lecznych dnjow bjes deschczika, so ßo tez najstatschi
ludzo n a tajke leta dopomniez njewjedza. Wschudzom,
wschudzom bechu zörta sprahnhte a tu a tam ßu wodu
kupowacz dhrbjeli. H aj ja snaju jenu ßerbsku wjeß,
w kotrejz ßu ßebi ßußodzo se studnjow wodu kradnhli
a rano dwemaj abo tsjoch stawali, so bychu jeno druhim do prjedy pschischli a se studnje kapku wody do
stali. Nekotremuzkuliz budze teho dla wescze lubo,
hdyz jemu pschedzenak praji, hacz ßu w starhm czaßu
tez leta byke, kiz bechu w tuthm nastupanju letej 1865
nute. Tajke leta bechu, tak wjele hacz je snate,
leto 1473. W o tuthm lecze pische stara biskopska krönika, so je w nim tajka horzota a ßuchota
bhta, so ßu ludzo n a kraju a n a Haßach horzoty dla
padali a m reli. Z ito n a polach a ßhno n a tukach
je ßo wschitko spalito a skoro wsche reki, hath a
studnje ßu wusknyke. J e n a kakowa hkdjczka bu tehdom sa 10 nowhch pjenjezkow pschedawana. N a
to pschindze hlöd a mör.
1540 be tajka horzota, so ßo tu a tarn lößh
sapalichu a so wschudzom w oda wuskhny. Dokelz
m lhny tehdom mlecz njemozachu, nasta nahle drohota a wulka nusa.
1590 be l e b , kiz ßo woßebje psches ßuchotu a
horzotu wusnamjenjesche. S a 38 njedzel njepschindze
ani kapka deschczika a be wschudzom tak mako wody,
so tez ryby mrejachu. M ile daloko wozachu tehdom
ludzo zito do m thnow, dokelz s wjetscha wschitke ste-jachu. D rusy warjachu zito a jedzichu je tak, dokelz
' je njemozachu smlete dostacz. Lobjo betak spanyko,
so mözesche ßo psches nje pschelescz a S ch prew ja
be tak nikka, so mözesche ju s ruku sahaczicz. Z ö rla
trjebachu na dwe löcze, prjedh hacz ßo saßo napjelnichu.
13.
Wutrobity hreschnik.
Je d h n dzen setka knjes duchowny M arczin Czumpeliz P e tr a , kotryz be ßwojeho b ratra H an d rija wo
zyke samozenje pschinjeßl. 'K n je s duchowny chzhsche
tute skladnoscz k temu wuzicz, P etrej tajku njepraw du
prjödk dzerzecz a rjekny teho dla k njem u: „A le, P etrje, so ßy th tola ßwojeho b ra tra takle wujeb acz m ohl!
Njebojisch dha ßo ty hrecha?" — N a to Czump'eliz
P ö tr wotm olwi: „Ach, knjes duchowny, nasch jedhn
tak bojasnh njeje." —
14.
Rowowe napißmo.
Rybakez H an ß wobßedzische rjane burske kublo,
tola mejesche s wopredka hischcze khetry dokh n a nim
stejo. S o pak by ßebi ßwöj dokh' skerje a lepje se
schije w alil, sbi wön ßwoju zylu rjan u holu, rospscheda drjewo a sesaplacza ßwoje dolhy. Krötko^psched
ßwojej ßmjerczu woprascha ßo wön B oranez H anzu,
kotraz jeho w opyta, ke kajkemu rowowemu napißm ej
jem u w ona radzi? — T a pak w otm olwi: „S p o czinajcze ßwöj napiß s tym ßtow om : Netk wotpoczuje
h ola." -
15.
Psche droho.
Knotakez M ichal be ßwojeho ßyna Ja n k a na
schuln dal a nim ale ßwoje zyle samozenje na njeho
wazik. Jak o pak widzesche, so niczo s njeho njebu,
sdychowasche wön czezko a dzesche: „Ach kak wjele
kruwow ßym sa tuteho jeniczkeho woka dacz dybjak!" —
16.
Kolleg ojo.
Pjerachez M o ts be to sastojnstwo dostal, so dyrbjesche közdu njedzelu, hdyz ßo Boza ßluzba dzerzesche, w zyrkwi mechi paczicz. P o nekotrym czaßu,
jako be ßwoje sastojnstwo hizom nastupil, ryczesche
wön ra s s knjesom kantorom a mjenowasche jeho pschi
tym wjazh kröcz „knjes kottega". D uz dzesche knjes
kantor: „M otso, th int: knjes kollega rekasch; ale ja
njebych wjedzak, w kajkim nastupanju dyrbjakoj möj
kollegaj bycz." — Pjerachez M o ts wotmolwi: „A to la!
jeno s tym jeniczkim rosdzelom, so wh, knjes kollega,
byrgle w predku hrajecze, ja pak wot sady." —
17.
Bojoscz psched zentwu.
Kudzeliz J u r ij chzhsche ßo rady wozenicz, ale wön
ßo zentwy ja ra bojesche. N an jemu khrobkoscz czinjesche a sköncznje rjekny: „Czomu dha ßo bojisch,
hkupy hölcze? T u ßo czi tola niczo stacz njemoze.
H lad aj n a m nje; wschako ßym ßo ja tez zenil a njej«
ßym n a to w um rjek." — „ H a j nano, to je zyle neschto
d ru he", wotmolwi J u r ij placzizy, th ßh ßebi m a cz
wsal, ja-pak dhrbu ßo s zyle z u s e j gonffej wozenicz!—
18.
Ryczerski skutk.
„ W bitwje pola Budyschina ßym ja jenemü njepsch!czelej wobej nosy w o tru bn hl!" tak khwalesche
wöndanjo Pimpußez Jak ub w kukeczanskej korczmje.
— „Czeho dla niz radscho h low u?" woprascha ßo
jedhn f pschitomnhch hosczi. — N a to Jak ub zyle naivnje w otm olwi: „ T a 6Ž hizom prjecz."
19.
Njedorosymjenje.
„S chtoha je wasch muz dzenßa k wobjedu jödk?"
raschesche ßo knjes lekar Kobela mandzelsku Bobakez
Rikkawscha, kotryz benähte skhorik. — „H ow jasem jaßo,"
iotmvlwi zona. — „A s h ap tito m ?" praschesche ßo
klar dale. — W ona rjekny: „ R e , s tokczenhmi bkr«m i!" —
njezen ßo, a ty czinisch hischcze lepje!" — „ J a chzu
jeno derje czinicz", wotmolwi H erta, „ a to lepje czrnjenje rada druhim pschewostajicz." —
24.
Pschecze
Schibakez M jerten be ßebi noweho konja kupik.
kuntworiz kmötr ßebi jeho teho dla wobhladowacz
»schindze a sköncznje menjesche, so ßo jemu tön kön
rochu bojasny sda. „ O n e," snapschecziwi Schibakez
!8jes»t«^°>zbojasnh tön kön njeje; wön hizom tsi nozy
|am w hrödzi steji." —
K njes D r. B ibaß be s wuczerjom n a jenej wyßokej wuczerni a nakozowasche ßwöj ßwobodny czaß
k pilnhm studiam. T ola jeho mandzelskej ßo to njespodobasche, so wön njepschestajnw w knihach lezesche
a tak n a ßwoju zonu mako myßlesche. D uz wona
teho d la ra s k njemu pschistupi s tym i ßkowami: „Ach
lubh muzo, njemoz dha ßo zanu hodzinku wot ßwojich knihi dzelicz a ju mi poßwjeczicz? O hdy bych
tola kniha bhka, so by ty pschezo so mnu czinicz mök!"
— „P o to m pak bych ja chzyk, so by ty prothka bhka,
pschetoz dha bych cze tola közde leto nowu mek," w ot
molwi k. D r. B ibaß. —
21 .
25.
20 .
.
Njebojasny kön.
S a ßnadny pjenjes wjele njeje.
Kuliz H an a besche khuda holza a ßkuzeschc na
.hczerk-ublc w Ssuchezach sa kucharku. Dokelz besche
Pak ßkuzenje dawno hizom wostudziko, dha chzhiche ßo skerje a lepje wozenicz. J e jn a dotalna knjeni
,ari ji teho dla 10 toter k pomozy a zadasche, jej>eho nawozenju wohladacz. H an a s nim pschindze.
3ĕ to maky, ja ra njenahladny burski wotroczk. „Ach
noja H hya, kajkeho hrosneho muza ßy ßebi tola wu„ H a j, hnadna knjeni," wotmolwi Kuliz
ljewjesta, „schtoha je tez sa 10 toter wjele dostacz?"—
,
22 .
n.'Wernoscz.
Rymsakez J a n mejesche ja ra sku zonu. T o la wön
e sczerpliwa wowza, runjez jemu wona stajnje na»schecziwo ryczesche. R a s pschi jenej tajkej skkadlosczi wön k njej rjekny: „ D a j ßebi»jeno dobre bycz,
übe dzöczo, ja tola wem, so m a m .W ru zonu." —
^Czerta masch!" wupraßnh wona rosnjem drjena.
23.
* ^
Wuswolenje.
Humpakez nan jedhn dzen k ßwojej dorosczenej
vzowzh rjekny: „ H e rta , zen ßo a th czinisch derje;
Pscheradzene.
M a c z . „H a j, luba Hanka, tak je, kohoz m a
nechto lubo, teho wön wokoscha."
,
H a n k a . „M a dha nank naschn kucharku lub o?"
' M a c z . „N ö, moje dzeczo."
H a n k a . „W ön pak je ju tola wczera, jako be
ty w kemschach, wjele, wjele kröcz wokoschak." —
26.
Spodziwnje.
Njebolakez M atcj be ßo jara do hrosneho palenz«
picza nawuczik a besche teho dla poredko strösby. R a s
wön jenemu ßwojemu towarschej rjekny: -„Palenz je
tola spodziwnh pachok; ja jön do zokdka liju a wön
mi do hkowh stupa." —
^
27.
'
WukLadzenje.
K n jes rhczetkubler Pischczelak trjechi ra s pschipokdnju ßwojeho sahrodnika pod jenym schtomom w
khködku lezo. „K harla", wuwoka k. Pischczelak rosh new any , „ty njejßy hödny, so cze Boze ßkönczko
wobßweczi!" — Sahrodnik m ernje wotmolwi: „Hlejcze, knjeze, teho dla bech ßo tez tu do khködka
lehnhk!" —
28 .
HLupa praschen.
Schtrympakez K orla, drje dobra wowza, ale
zana wulka ßweza, ßebi jedhn dzen büdhski nowh semi
n ar wobhladowasche. „K raßne, wubjerue tw arjenje!"
dzesche wön k jenemu pödla stejazemu meschczanej, a
ßo jeho pschi tym woprascha: „Prajeze, pscheczelo, je
tön sem inar jo w tw arjen h?"
sche jeho s polizajom wotwjescz dacz. Zid proschesche.
jeho, so to tola njebh czinik a so chze ßo wschemu
podwolicz, schtoz schtudent sechze — a tak sköncznje
psches jene pschindzeschtaj, so ßej zid w ot schtudent»
dwazeczi pukow se schponskej namericz da. H dhz bk
zid dzeßacz ßeleuych dostal, Pschesta schtudent, so btz
trochu wotpocznyt; ale zid prajesche w hubjenje czeskny
w u p rajen ju : „A j knjeze schtudento, dovajcze mi rucze,
schtoz m i ßluscha — so bych ßej wjele czaßa njeskomdzit.
29.
Hudanczka.
Wujednanje.
Brodakez P e tr k najhörschim wopiwzam ßkuschesche. Jak o wön na ßmjertnym lozu lezesche, da ßebi
schklenzu wody pschinjescz. W ön ju wupi a staji
, schklenzu n a pödla stejaze blidko s thm i ßkowam i: „ N a
ßm jertnym lozu dhrbisch ßo tez se ßwojimi najhörschum njrpscheczelemi wnjednacz."
30.
Njelube wotmolwjenje.
K njes s Rhmpak w uhlada jedhn dzen w ßwojej
sahrodje stadlo ßwini, kotrez tarn wschitko pscherywachu.
„K otrem u njebolakej te ßwinje ßkuscheju?" wön njeMdrje n a Pum piz J a n a , ßwojeho h etm an a, wokasche.
— „W am , hnadnh knjeze!" wotmolwi Pum piz J a n .
31.
SapLata.
W P rasy pokradny zid jenemu schtudentej czaßnik,(seger). Ale schtudent jeho pschi tym popadze a chzy-
l.
J a rostn se semje a wschitkich wodzewam
W ot khözorow a kralow hacz bete k proscherjam.
2
W oda wohen wuhascha,
M je pak woda sapala.
3.
Jak o khoroscz dha je ludzom wohidna,
Ale w sahrodach je közdom' w itana.
4.
Hdhz w kaschczu twojim w vstanu.
J a wuzitka czi njenjeßu;
Tak rucze pak hacz prjecz mje dasch,
D h a hnydom rjan y dobytk masch
5.
Bjerjesch mi, ßo powjetscham,
Dawasch pak, ßo pomjenscham.
Pruski pokutny dzen je ßrjedu A meje.
Czischcz L. A. Donnerhaka w Budyschioje.

1866 - Serbski

Transkrypt

Podobne dokumenty

PAK

PAK - BTW - Biuro Techniczne Walusiak

wrzesień - Pp14.pila.pl

Pak – przyjaciel przedszkolaków

Abo oferuje 25% zniżki na enzymy FASTDIGEST

1/2” – nasadka z wewnętrznym napędem w kształcie XZN 1/2

program kotlina plakat poprawiony