MATERIAŁY DYDAKTYCZNE: Autor: Katarzyna Dyjach Przedmiot

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE:
Autor: Katarzyna Dyjach
Przedmiot: Polityka społeczna
Forma zajęć: ćwiczenia
Temat zajęć
1. Wprowadzenie do polityki
społecznej.
2. Podstawowe pojęcia polityki
społecznej.
3. ZróŜnicowanie społeczne we
Główne tezy
Pojęcie polityki społecznej. Źródła polityki
społecznej. Działy i sprawy polityki
społecznej. Zakres przedmiotowy polityki
społecznej. Cele polityki społecznej.
Uwarunkowania polityki społecznej. Sektory
polityki społecznej (publiczny, prywatny,
tzw. trzeci sektor), podmioty
(międzynarodowe, europejskie, krajowe).
Wartości i zasady polityki społecznej.
Instrumenty realizacji polityki społecznej.
Związki polityki społecznej z innymi
dziedzinami wiedzy. Polityka społeczna jako
nauka i praktyka (polityka społeczna jako
zawód).
Swoiste kategorie polityki społecznej:
minimum socjalne, minimum egzystencji
(porównanie); płaca minimalna (płaca
minimalna a płaca godziwa, społecznoekonomiczne znaczenia płacy
minimalnej);zabezpieczenie społeczne
(techniki zabezpieczenia społecznego);
świadczenia społeczne; kwestie społeczne
(pojęcie, cechy i klasyfikacja kwestii
społecznych, kwestie społeczne w Polsce,
sposoby przeciwdziałania kwestiom
społecznym, szczegółowe polityki społeczne
jako programy rozwiązywania
poszczególnych kwestii społecznych);
planowanie społeczne; infrastruktura
społeczna. Podział i konsumpcja produktu
społecznego. Problematyka diagnozowania
potrzeb w polityce społecznej (identyfikacja
potrzeb „społecznych”, dobrobyt, jakość i
styl Ŝycia jako kategorie opisujące poziom
zaspokojenia potrzeb, problematyka
kwantyfikacji i zaspokajania potrzeb
indywidualnych i społecznych). Wskaźniki
społeczne (rodzaje, wady/zalety,
zastosowanie).
Pojęcie zróŜnicowania społecznego. Skale
1
współczesnym świecie.
4. Ubóstwo, marginalność
i wykluczenie społeczne - dylematy
współczesnych społeczeństw.
5. System zabezpieczenia społecznego
w Polsce.
6. Polityka rodzinna. System świadczeń
rodzinnych.
7. System zabezpieczenia emerytalnego
w Polsce.
zróŜnicowań (globalna, europejska, krajowa,
regionalna, lokalna, grup społecznoekonomicznych). Miary społecznego
zróŜnicowania. Miary zróŜnicowania
dochodowego jednostek. Metody
dystansowania. Przyczyny i konsekwencje
występowania nierówności społecznych.
Sposoby przeciwdziałania zróŜnicowaniu
społecznemu.
Ubóstwo – problemy definicyjne. Źródła i
przyczyny powstawania zjawiska. Sposoby
pojmowania ubóstwa (absolutny, względny).
Problematyka kryteriów identyfikacji
zjawiska. Sposoby pomiaru ubóstwa
(obiektywny, subiektywny). Ubóstwo a
wykluczenie społeczne. Linie ubóstwa
(obiektywne: absolutne i relatywne; oraz
subiektywne) i sposoby ich wyznaczania.
Zastosowanie skal ekwiwalentności oraz
zagregowanych wskaźników biedy
(wskaźniki zasięgu ubóstwa, głębokości,
łączące obie cechy). Zjawisko „pułapki
ubóstwa”. Linie ubóstwa w Polsce. Analiza
aktualnych wskaźników biedy. Skutki
ubóstwa. Marginalizacja i ekskluzja
społeczna jako konsekwencje ubóstwa.
Sposoby przezwycięŜania biedy.
Istota zabezpieczenia społecznego. Zakres
przedmiotowy zabezpieczenia społecznego
(katalog ryzyk socjalnych). Techniki
zabezpieczenia społecznego. Konstrukcja
systemu zabezpieczenia społecznego.
Skuteczność i efektywność zabezpieczenia
społecznego w Polsce.
Definicja rodziny. RóŜnorodność wzorców
Ŝycia rodzinnego. Alternatywne formy Ŝycia
rodzinnego. Modele rodzin uwzględniające
kryterium społecznych ról kobiety i
męŜczyzny. Czynniki zmian we
współczesnych rodzinach. Polityka rodzinna
– cele i narzędzia realizacji. Ekonomiczne
warunki bytu polskich rodzin. System
świadczeń rodzinnych w Polsce (zasiłek
rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego,
„becikowe”, świadczenia opiekuńcze).
Fundusz alimentacyjny.
Konstrukcja systemu emerytalnego w Polsce.
Modele systemów emerytalnych i ich
2
charakterystyka (repartycyjny model systemu
emerytalnego – zalety/wady, kapitałowy
model systemu emerytalnego i związane z
nim zagroŜenia). Polityka zabezpieczenia
emerytalnego. Reforma sytemu emerytalnego
w Polsce. Próba oceny dokonanych zmian.
Konstrukcja nowego systemu zabezpieczenia
emerytalnego: rola Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, sposób naliczania składek w
pierwszym filarze, II filar systemu
emerytalnego: OFE oraz zarządzające nimi
PTE - zasady funkcjonowania, III filar: IKE i
PPE.
8. Ubezpieczenia społeczne – ciąg
dalszy.
9. System pomocy społecznej w Polsce.
10. Problemy społeczne w sferze pracy.
Pojęcie pomocy społecznej. Pomoc
społeczna w systemie zabezpieczenia
społecznego. Zakres przedmiotowy pomocy
społecznej. Organizacja i funkcjonowanie
systemy pomocy społecznej w Polsce.
Zadania pomocy społecznej. Powody
udzielania pomocy społecznej. Kryterium
dochodowe. Formy udzielania pomocy
(świadczenia pienięŜne i niepienięŜne).
Osoby uprawnione do otrzymywania
świadczeń z pomocy społecznej. Zasada
współdziałania w systemie pomocy
społecznej. Instytucje i podmioty pomocy
społecznej. Działalność Rady Pomocy
społecznej.
Istota pracy i jej rola w Ŝyciu społecznym.
Definicja zjawiska bezrobocia oraz osoby
bezrobotnej. Rodzaje i formy bezrobocia.
Przyczyny pozostawania bez pracy.
Instrumenty oraz instytucje polityki rynku
pracy. Metody pomiaru bezrobocia. Zadania
polityki społecznej w walce z bezrobociem.
Skala i struktura polskiego bezrobocia.
Społeczo-ekonomiczne skutki występowania
zjawiska. Sposoby zwalczania.
3