stanowisko Zarządu

W Kancelarii Prezesa Rady Ministrów toczą się prace nad zmianą sposobu funkcjonowania
Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. W wyniku analizy dostępnych dokumentów oraz
bezpośrednich rozmów Zarząd SAKSAP dokonał oceny istniejącej sytuacji i sformułował swoje
stanowisko w tej sprawie:
Istotą zmiany ma być „wygaszenie” szkolenia stacjonarnego, pozostawienie KSAP szkoleń
ustawicznych, ew. również w formie dłuższych cyklów kształcenia dla określonych kategorii
pracowników administracji (liderzy, eksperci, nowoprzyjęci, osoby w wieku ponad 45 lat).
Jako główny powód zmian wskazano wysokie koszty kształcenia słuchaczy szkoleń stacjonarnych.
Miała wykazać to kontrola przeprowadzona w KSAP przez KPRM w okresie 6 lipca –
21 października 2011. Argument kosztów kształcenia, nie powinien zdaniem SAKSAP być
używany w oderwaniu od jakości i efektów kształcenia. Analiza dokumentów ww. kontroli
wskazuje, że:
1. Szkoła pozyskuje dodatkowo środki z POKL/Leonardo da Vinci. Dzięki temu koszty
kształcenia jednego słuchacza w latach 2009-2011 wynoszą mniej niż podane w dokumentach
pokontrolnych 190 tys. zł. Odpowiednio185 951,10 zł - Promocja XIX 2009-2010 i 178 971,02 Promocja XX 2010-2011. Więcej danych: Protokół kontroli, s. 99, Tabela 19.
2. Koszty kształcenia na jednego słuchacza w ostatnich latach sukcesywnie maleją (od Promocji
XVII 2007-2009):
3. W okresie objętym kontrolą miał miejsce wyjątkowy wzrost kosztów pośrednich wchodzących
w skład kosztów kształcenia tj. remont budynku głównego i hotelu KSAP, wzrost kosztów
utrzymania budynków (m.in. energii) oraz wzrost kosztów staży zagranicznych - osłabienie się
złotego.
Oprócz kosztów bezpośrednich w koszt kształcenia słuchaczy wlicza się w 100% koszt utrzymania
hotelu KSAP, oraz w 40% kosztami utrzymania budynku głównego i kosztami współpracy
z zagranicą.
W latach objętych kontrolą przeprowadzone zostały znaczące inwestycje zarówno w budynku
głównym jak i hotelu. Ponadto wzrosły koszty, na które Szkoła nie ma wpływu tj. mediów oraz
współpracy zagranicznej. Współpraca zagraniczna jako najbardziej kosztowna forma kształcenia
została dotknięta w szczególności znacznym osłabieniem złotego w trakcie światowego kryzysu
gospodarczego.
W okresie objętym kontrolą - w celu porównawczym (równe 5 letnie okresy) nie wzięto pod uwagę
wydatków w pierwszej połowie 2011 r. – wydatki na remonty budynku głównego i hotelu wyniosły
2 984 280,33 zł. Tymczasem w okresie poprzedzającym kontrolę tj. w latach 2000-2005 wyniosły
one jedynie 728 906,84 zł. Wydatki te znacząco wpłynęły na koszty kształcenia jednostkowego
słuchaczy w okresie objętym kontrolą.
Wysokie koszty remontów w latch 2006-2010 będą też wpływały na koszty kształcenia kolejnych
promocji, gdyż zgodnie z polityką rachunkowości KSAP, koszty remontów rozlicza się w ciągu 5
lat po poniesieniu wydatku.
Inne argumenty podawane w związku z pomysłem zniesienia kształcenia stacjonarnego nasuwają
pytania, które do tej pory pozostają bez odpowiedzi:
- Coraz niższe oferowane absolwentom stanowiska. Czy chodzi o średnią, czy o najgorsze
propozycje? Czy sformułowanie to zostało oparte na obserwacji ścieżek kariery absolwentów, czy
ofert pierwszego zatrudnienia? Naszym zdaniem, koncentracja jedynie na pierwszym zatrudnieniu
stwarza mylącą perspektywę.
- Coraz większy odsetek słuchaczy, którzy nie mają doświadczenia zawodowego
w administracji. Jednym z głównych atutów, którym może poszczycić się KSAP, jest w pełni
otwarty, konkurencyjny nabór, który selekcjonuje kandydatów pod względem ich przygotowania
merytorycznego. Pozyskiwanie dla administracji młodych, uzdolnionych i pełnych energii osób
powinno być traktowane jako atut KSAP. Administracja jest przecież często krytykowana za
konserwowanie niewłaściwych nawyków pracy, formalizm, brak chęci do podejmowania istotnych
wyzwań.
- Profil absolwenta nie jest w pełni dopasowany do oczekiwań urzędów. Warto zauważyć również,
że zatrudnienie XXII promocji wiosną 2012 roku (tzn. już po zakończeniu kontroli KPRM
w KSAP) obniża rangę tezy o problemie z akceptacją profilu absolwentów przez urzędy. Kwestia ta
jednak na pewno powinna zostać przeanalizowana. Czy pożądany profil powinien być
rozpoznawany przez KPRM, przez KSAP - który rozpoczął już działania w tej sprawie - czy przez
poszczególne urzędy? Jak powinno się go określić, by dać jednocześnie Szkole realne szanse na
odpowiednią selekcję kandydatów i ich wykształcenie? Również naszym zadaniem, należy brać pod
uwagę zróżnicowanie ścieżki programowej, w zależności od specjalizacji poszczególnych
słuchaczy. Należy jednak pamiętać, że wiele problemów administracji wynika właśnie z nadmiaru
wąskich specjalizacji i „struktur silosowych”, a równocześnie niedostatku szerszego spojrzenia na
problemy, którymi urzędy i służby zajmują się na co dzień. Czy więc profil absolwenta powinien
być w pełni dopasowany do oczekiwań urzędów, czy raczej – nie lekceważąc tych oczekiwań –
powinien odpowiadać wizji stałego doskonalenia administracji?
- Zamknięcie grup zawodowych poza Służbą Cywilną, np. administracji samorządowej na
absolwentów KSAP. Tu znowu wydaje się, że odnoszenie otwarcia lub zamknięcia ww. grup
zawodowych do pierwszego zatrudnienia zamiast do ścieżki rozwoju zawodowego absolwentów
KSAP jest nieporozumieniem. Trzeba zauważyć, że nasze doświadczenie nie potwierdza
zamknięcia na absolwentów Szkoły żadnego segmentu rynku pracy.
Należy przy tym podkreślić, że kształcenie w KSAP nie powinno być porównywane ze studiami
podyplomowymi – różni się od nich istotnie intensywnością oraz możliwością wpływu Rządu na
rezultaty kształcenia. . [link do strony: Dlaczego KSAP?]
Z ustaleń dokonanych przez Zarząd Stowarzyszenia wynika również, że w dotychczasowych
pracach nad zmianami w KSAP pominięto kierownictwo Szkoły. Powoduje to istotne ryzyko
niewykorzystania wiedzy o osiągnięciach i możliwościach KSAP.
W związku z powyższym, Zarząd Stowarzyszenia stwierdza:
1. Krajowa Szkoła Administracji Publicznej jest jednym z ważnych mechanizmów zapewnienia
jakości polskiej administracji publicznej. Nie należy również lekceważyć jej znaczenia
symbolicznego – powstała jako jedna z instytucji odbudowy niezależnej państwowości
Rzeczypospolitej. W związku z tym, głębokie zmiany sposobu jej funkcjonowania powinny być
przemyślane i uzasadnione. Nie powinno się ich przeprowadzać w oderwaniu od wizji naprawy
całej Służby Cywilnej.
2. Istotą KSAP jest szkolenie stacjonarne oparte na prowadzonym przez nią otwartym
i przejrzystym naborze. Formuła ta sprawdziła się w latach ubiegłych, o czym świadczy przebieg
pracy wielu jej absolwentów. Wprowadzanie przez Szkołę do Służby Cywilnej młodych osób spoza
administracji daje możliwość kształtowania ich umiejętności i postawy propaństwowej. To obecnie
jeden z niewielu w naszym państwie środków przeciwdziałania zjawisku „Polski resortowej”.
Z tego względu, należy wziąć pod uwagę zwiększenie liczby słuchaczy stacjonarnych, wydłużenie
części stażowej kształcenia oraz odwrócenie trwającej od lat polityki zmniejszania realnej wielkości
stypendium słuchaczy KSAP.
3. Oferta szkoleń ustawicznych dla administracji powinna być przez Szkołę rozwijana w związku
ze zmieniającymi się potrzebami Służby Cywilnej. Brak jednak argumentów, na rzecz zastąpienia
przez nie szkolenia stacjonarnego. Te formy kształcenia powinny istnieć równolegle i znajdować
wsparcie w rosnącej roli KSAP jako miejsca analiz i dyskusji na tematy ważne dla administracji
i państwa.
3.
Do prac nad przyszłością KSAP powinno zostać włączone kierownictwo Szkoły.
4. Stowarzyszenie Absolwentów jest gotowe do udziału w dalszych pracach koncepcyjnych nad
funkcjonowaniem