Podręcznik trenera

Transkrypt

Podręcznik trenera

Podręcznik trenera
Wskazówki do wdrażania ”Zintegrowanego Podejścia AMM”
Sierpień 2012
Podręcznik trenera
Wersja polska
Sierpień 2012
Wydawnictwo - Sztuka Czyni Człowieka
PODZIĘKOWANIA
Chociaż opracowanie Podręcznika dla trenerów odbywało się pod kierownictwem dr Haya Al-Dajani i dr
Louise Humphries z Norwich Business School na Uniwersytecie Wschodnie Anglii (Wielka Brytania), w projekt
Art Made Man (AMM) zaangażowało się osiem organizacji partnerskich i każda z nich przyczyniła się do
opracowania ram metodologicznych.
Ogólnie projektem AMM kierowała organizacja TAMAT (Włochy), w szczególności Patrizia Spada i Simona
Formica.
Wytyczne dla Terapii poprzez sztukę i taniec zostały zaprojektowanie przez panie Mimma Della Cagnoletta,
Rosa Maria Govoni i Donatella Mondino z Art Therapy Italiana (Włochy).
Wytyczne dotyczące Rękodzieła zostały zaprojektowane przez Silvię Romaniello i Loredanę Zamponi z
ReLegArt (Włochy) przy wsparciu Fabiany Manco z TAMAT (Włochy).
Partnerzy, którzy wdrażali i testowali Zintegrowane podejście metody AMM, szkolili trenerów, rekrutowali
uczestników i pomagali kształtować ostateczną metodologię poprzez przesyłanie własnych pogłębionych
informacji zwrotnych dotyczących praktycznego wdrażania i obserwowania wpływu podejścia na etapie
testowania to między innymi:






Organizacja TAMAT (Włochy), którą koordynują Patrizia Spada, Simona Formica i Fabiana Manco,
Organizacja ReLegArt (Włochy), którą koordynują Silvia Romaniello i Loredana Zamponi. Silvia była
głównym trenerem,
Organizacja Art Therapy Italiana (Włochy), a w szczególności Mimma Della Cagnoletta, Rosa Maria
Govoni i Donatella Mondino. Kierowały one także zespołem trenerów we Włoszech,
KZRSIISN (Polska), koordynowany przez Huberta Porę i Jerzego Szretera, wraz z trenerami
pracującymi pod nadzorem Barbary Dybowskiej,
Organizacja Euro Training (Bułgaria), koordynowana przez Christomira Zafirova i Ekaterinę Spasovą.
Fundusz Innowacji Socjalnej (Social Innovation Fund, Litwa), który koordynują Zivile Savickaite, a
trenerami są Deimante Unikaite i Sonnata Ivanove.
Aspektami projektu AMM dotyczącymi mediów społecznościowych zajmowała się organizacja DOT
(Hiszpania), a w szczególności Laia Fauró i Andrea Diaz. One także opracowały Wytyczne WIKI w niniejszym
Podręczniku.
Oczywiście gorąco dziękujemy także wszystkim uczestnikom, spośród których niektóre osoby były całkiem
nowe i zostały zaangażowane specjalnie dla potrzeb przetestowania Integrowanego podejścia AMM.
DZIĘKUJEMY WSZYSTKIM PAŃSTWU!
Zastrzeżenie
‘‘Projekt współfinansowany przez Komisje Europejskie w ramach z programu Grundtvig. Treści zawarte w tym
materiale odzwierciedlają poglądy autora, Komisje Europejskie nie odpowiadają za konsekwencje użycia informacji
zawartych w tym materiałach
Umowa nr. 2010 – 3565 / 001 – 001
Projekt nr. 510401-LLP-1-2010-1-IT-GRUNDTVIG-GMP
Spis treści
Sekcja 1: WPROWADZENIE ................................................................................................................................................... 5
1.1.
Wprowadzenie do projektu AMM ........................................................................................................................... 5
1.2.
“Zintegrowane podejście” Art Made Man – definicja ............................................................................................ 5
Sekcja 2: METODOLOGIA ...................................................................................................................................................... 6
2.1. Zintegrowane Podejście AMM – Przegląd metodologii ................................................................................................. 6
2.2. Propozycja harmonogramu zajęć .................................................................................................................................. 7
2.3. Elementy składowe Zintegrowanego Podejścia AMM ................................................................................................... 9
2.3.1. Taniec i ruch - ‘Jestem – wyrażam - komunikuję – Jestem tutaj z innymi’ ........................................................... 9
2.3.2. Sztuki Plastyczne - ‘Tworzę – Komunikuję - Tworzę tutaj z innymi’ ...................................................................... 9
2.3.3. Rękodzieło -‘Planuję – Produkuję’ ......................................................................................................................... 9
2.4. Zebrania zespołu .......................................................................................................................................................... 10
2.5. Ocena ........................................................................................................................................................................... 10
2.6. Spodziewane rezultaty ................................................................................................................................................. 11
Sekcja 3: WSKAZÓWKI DLA TRENERÓW ............................................................................................................................. 11
3.1 Budowa grupy ............................................................................................................................................................... 11
3.2 Taniec i Ruch: ‘Jestem – wyrażam - komunikuję się – Jestem tutaj z innymi’ ............................................................ 12
3.2.1. Taniec i ruch - przygotowanie ............................................................................................................................... 12
3.2.2. Taniec i ruch - Sesje............................................................................................................................................... 13
3.3. Sztuki Plastyczne: ‘Tworzę – Komunikuję – Tworzę tutaj z innymi”. .......................................................................... 22
3.3.1. Sztuki Plastyczne - Przygotowanie ....................................................................................................................... 22
3.3.2. Sztuki plastyczne - Sesje ....................................................................................................................................... 23
3.4.
Rękodzieło “ Planuję – Produkuję” ........................................................................................................................ 31
3.4.1. RĘKODZIEŁO - PRZYGOTOWANIA ......................................................................................................................... 31
3.4.2. Rękodzieło – Sesje................................................................................................................................................. 31
3.5.
Wskazówki do pracy ze specyficznymi grupami uczestników: .............................................................................. 41
3.5.1. dorośli ze schorzeniami wzroku: ........................................................................................................................... 41
3.5.2 Dorośli – osoby niesłyszące .................................................................................................................................... 42
3.5.3. Dorośli – osoby niepełnosprawne fizycznie .......................................................................................................... 43
3.5.4. Emigranci .............................................................................................................................................................. 44
3.5.5. Dorośli umysłowo upośledzeni ............................................................................................................................. 45
3.5.6. Kobiety zagrożone wykluczeniem społecznym: .................................................................................................... 46
3.6. Dalsze rekomendacje oraz prezentacja najlepszych praktyk ................................................................................... 48
3.7. Spotkania zespołu koordynującego - podsumowanie............................................................................................. 49
Zbierz komentarze i obserwacje od uczestników, trenerów, rodzin i wolontariuszy. 4. Wirtualna baza wiedzy
programu AMM .............................................................................................................................................................. 50
4. Wirtualna baza wiedzy programu AMM ..................................................................................................................... 51
4.1. WBW –( wirtualna baza wiedzy): współtworzona encyklopedia online .................................................................. 51
4.2. Instrukcje dotyczące wprowadzania nowych treści ................................................................................................. 51
Sekcja 1: WPROWADZENIE
1.1. Wprowadzenie do projektu AMM
Projekt Art Made Man (AMM) został opracowany w związku z potrzebą odpowiedzi na dojmujące i palące
problemy, a mianowicie brak niezależności oraz społeczną i ekonomiczną marginalizację najbardziej
narażonych grup społecznych w państwach europejskich, w których Zintegrowane podejście metody AMM
będzie wdrażane: w Bułgarii, Włoszech, Polsce i na Litwie. Natomiast najbardziej narażone grupy społeczne
obejmują zajmujących podrzędne pozycje imigrantów oraz osoby dorosłe niepełnosprawne fizycznie i/lub
umysłowo.
Głównym celem projekty AMM jest rozwinięcie I przetestowanie innowacyjnej metody, która łączy trzy
metody terapeutyczne: taniec, sztuki plastyczne i warsztaty. Metody te mają szansę wzbogacić uczestników
o nowe umiejętności, które zmniejszą ich ograniczenia. Do tej pory w działaniach terapeutycznych metody te
stosowane były oddzielnie. Oddziaływanie każdej z tych metod na członków grup zagrożonych
wykluczeniem miało swoje ograniczenia. Projekt bazujący na zintegrowanym podejściu rozwijany I
testowany w ramach tego projektu ma szansę wzbogacić ich społeczne I zawodowe umiejętności
pozwalające na pełną integrację ze społeczeństwem.
Więcej informacji, zdjęcia oraz materiały wideo powstałe w trakcie realizacji programu AMM są dostępne na
stronie projektu www.artmademan.eu, na stronie Art Made Man na Facebooku oraz w bazie wiedzy WIKI
Art Made Man. Materiały będą dostępne do końca Grudnia 2013 i są dostępne w wersji językowej
Bułgarskiej, Angielskiej, Włoskiej, Litewskiej, Hiszpańskiej i Polskiej.
1.2. “Z INTEGROWANE
POD EJŚCI E ”
Art Made Man –
DEFINICJA
Pojęcie „podnoszenie zdolności” (upełnomocnienie-empowerment) oznacza sposób, w jaki „ludzie,
instytucje oraz społeczeństwa uzyskują panowanie nad swoim życiem”. Wzmocnienie (upełnomocnienie)
odnosi się do stanu umysłu takiego jak poczucie własnej wartości i kompetencji lub też odczuwania nad sobą
władzy i kontroli ponadto ono realokacji władzy przez modyfikację struktury społecznej. Podnoszenie
zdolności (empowerment) jest zarówno procesem jak i celem. Jako cel wzmocnienie definiuje stan
ostateczny – uzyskanie siły (mocy). W tym sensie poszczególne osoby, grupy, instytucje i społeczności mogą
w sposób podobny walczyć o wzmocnienie. W podejściu zintegrowanym proces wzmocnienia nakierowany
jest raczej na grupę społeczną a nie na poszczególne jednostki. Można to osiągnąć poprzez pracę w grupach
docelowych. Każda grupa docelowa składająca się ze średnio 15 osób będzie zachęcana do pracy zespołowej,
co będzie zaczątkiem formowania społeczności i więzi interesów. Robbins (1987) sugeruje, że, technika
„miroringu”, Jako proces wzmocnienia oznacza ułatwienie sprzyjanie lub promowanie zdolności do
kompetentnego przystosowawczego funkcjonowania. Podczas gdy implikuje ono również wzrost możliwości
kontrolowania i sprawowania władzy nad własnym życiem wzmocnienie nie oznacza koniecznie walki o
władzę, lecz konieczności oddania władzy przez jedną grupę na rzecz innej. „Nie ma nic takiego w def.
upełnomocnienia, co oznaczałoby, że zwiększenie władzy jednej osoby lub grupy oznacza zmniejszenie
władzy innej osoby lub grupy. Proces wzmocnienia (empowerment) oraz jego cel określają orientację
zawodowe pracownika społecznego. Znajdują swoje odzwierciedlenie w koncentracji pracy socjalnej na
zwiększaniu zdolności systemów społecznych do wymiany z otoczenia oraz na zwiększaniu wrażliwości
instytucji społecznych na ludzkie potrzeby oraz dostępność szans i zasobów.
Aby zająć się podnoszeniem zdolności, Zintegrowane podejście AMM łączy wsparcie i wzmacnianie siebie,
podnosi wiarę w siebie, poprawia zdolność uczenia się oraz zdobywania umiejętności i kompetencji, które
promują umiejętność pracy w grupach i odzyskiwania zasobów. Szczególny nacisk kładzie się na wzmacnianie
wytrwałości uczestników i ich zdolności do przystosowania się do otaczającego ich środowiska społecznego.
Podnoszenie zdolności wymaga odpowiedniej umiejętności przystosowywania się do zmiany. Jednakże takie
kreatywne przystosowanie się wymaga umiejętności wykorzystywania alternatywnych zasobów przy
istnieniu zidentyfikowanych obiektywnych ograniczeń. Koncentrując się na podnoszeniu zdolności poprzez
zdobywanie kreatywnych umiejętności przystosowania się, Zintegrowane podejście AMM zajmuje się także
podnoszeniem zdolności na poziomie społecznym. Osiąga się to raczej poprzez pracę w grupach niż na
indywidualnych sesjach. Każda grupa będzie się składać średnio z piętnastu uczestników, dzięki czemu
uczestnicy będą musieli współpracować z innymi, tworząc społeczności i/lub sieci. Robbins (1987) sugeruje,
że technika „odzwierciedlania” przyczynia się do tworzenia grup w celu wsparcia umiejętności
przystosowania się do zmiany członka i tym samym podnoszenia zdolności.
Tworzenie i utrzymywanie spójności i kultury grupy powoduje utworzenie się dobrej grupy roboczej, która
wspiera się i ułatwia umieszczenie każdego indywidualnego elementu zgodnie ze szczegółowymi
procedurami. Istnienie stabilnej i bezpiecznej sieci umożliwia uczestnikom rozszerzenie granic doświadczenia
indywidualnego na istotne aspekty doświadczenia innych osób, które są integrowane i przyjmowane za
własne, co prowadzi do rozwoju kultury grupy.
Zintegrowane podejście AMM promuje ogólnie „kreatywną apercepcję” Winnicotta (1971), stanowiącą
podstawę „kreatywnego dostosowania się” do życia, które zwiększa podnoszenie zdolności.
S EKCJA 2: METODOLOGIA
Rozdział ten prezentuje metodologię wdrażania zintegrowanego podejścia we współpracy z osobami
zagrożonymi wykluczeniem społecznym. Grupami zagrożonymi są bez wątpienia imigranci oraz osoby
niepełnosprawne fizycznie i upośledzone umysłowo.
2.1. Zintegrowane Podejście AMM – Przegląd metodologii
Jak zostało zdefiniowane wcześniej, Zintegrowane podejście składa się z 3 terapeutycznych komponentów.
 Taniec (Ruch) – który można scharakteryzować przez frazę: “ Jestem – Wyrażam – Komunikuję –
Jestem tutaj z innymi”
 Sztuki plastyczne, które można scharakteryzować, jako: „Tworzą, Komunikuję się, Tworzę razem z
innymi”.
 Rękodzieło – które można scharakteryzować, jako „Planuję – Produkuję”.
Każdy z tych komponentów ukierunkowany jest na różne wymiary psychospołecznych uwarunkowań i
umiejętności grupy docelowej.
Zintegrowane podejście AMM składa się z 21 cotygodniowych sesji. Z tego powodu zalecane jest by
uczestnicy byli obecni na wszystkich zajęciach. Pomimo faktu, że uczestnicy mogą chcieć uczestniczyć tylko w
sesjach, których tematyka jest im bliska, to ważne jest by uczestniczyli jednak we wszystkich zajęciach
zintegrowanego podejścia. Udział w we wszystkich sesjach pozwoli osiągnąć zamierzone efekty
terapeutyczne. Pełne uczestnictwo pozwoli też na wykonanie porównywalnej ewaluacji efektów
zintegrowanego podejścia.
Każdy z komponentów zintegrowanego podejścia AMM powinien być poprowadzony przez zespół trenerów.
Jeden do dwóch trenerów poprowadzi zajęcia z tańca i ruchu, jak również zajęci plastyczne i rękodzielnicze
winne być poprowadzone przez oddzielnych specjalistów. Trenerzy nie muszą uczestniczyć we wszystkich 21
zajęciach, ale aby zapewnić płynne przekazanie grupy drugim trenerom konieczny jest ich udział w ostatnich
zajęciach z poprzedniego komponentu. Głównym zadaniem udziału trenerów na ostatnich zajęciach jest po
pierwsze zaznajomienie uczestników z nową osobą, która wkrótce poprowadzi z nimi zajęcia a po drugie
pozwoli to trenerowi zaobserwować zachowania i postawy uczestników oraz lepiej przygotować się do
współpracy z nimi. Na zajęciach tych trener może poznać zaangażowanie poszczególnych uczestników,
możliwości i ograniczenia uczestników oraz dynamikę tej grupy.
Spotkania zespołu koordynującego są również istotnym elementem zintegrowanego podejścia AMM.
Liczebność grupy terapeutycznej może się wahać od 8 do 15 osób. Zapewnia to odpowiednią proporcję
uczestników i terapeutów. Mniejsza liczebność daje większą dynamikę grupie oraz zwiększa szanse na
pozytywne interakcje uczestników.
2.2. Propozycja harmonogramu zajęć
Zaproponowany harmonogram zajęć zaprezentowany w tabeli nr 1 jest wzorcowy i powinien być
zastosowany, aby uzyskać maksymalne efekty terapeutyczne w postaci wpływu na postawę uczestników.
Zajęcia Tańca i Ruchu rozpoczynają cały cykl zajęć, następnie zajęcia plastyczne a po nich zajęcia w formie
warsztatów rękodzielniczych. Zalecane jest odbycie jednej sesji przygotowawczej przed rozpoczęciem
właściwego cyklu. Głównym celem tego spotkanie będzie zapoznanie się grupy oraz zapoznanie grupy z
celami i harmonogramem planowanych zajęć. Zorganizowanie ostatnich zajęć całego cyklu w formie „dnia
otwartego”, przyniosło, w przypadku państw wdrażających pilotażowo program, bardzo dobre efekty
terapeutyczne. Podczas takiego „dnia otwartego” uczestnicy będą mieli okazję zaprezentować się i swoje
osiągnięcia szerokiej publiczności. Wyróżnione sesje tzn.: nr 7-8 i 13-14 są sesjami, w których winni
uczestniczyć również trenerzy, którzy poprowadzą wkrótce kolejne zajęcia. Szczegółowy opis znajduje się w
sekcji 2.1 powyżej i w sekcji 2.4 poniżej.
Tabela 1: Harmonogram zajęć Zintegrowanego Podejścia AMM zaplanowany na 21 tygodni.
Tydzień
Taniec
Sztuki Plastyczne
Rękodzieło
Spotkania zespołu
koordynującego
Sesja zapoznawczo-wprowadzająca, w której powinni uczestniczyć
wszyscy uczestnicy i trenerzy. Na sesji, prezentacja celów program,
oczekiwań od uczestników i zapoznanie się z trenerami.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Po zakończeniu sesji zalecane jest zorganizowanie „dnia otwartego” - celem prezentacji osiągnięć
uczestników realizujących Zintegrowane Podejście AMM w ramach tego projektu.
2.3. Elementy składowe Zintegrowanego Podejścia AMM
Trzy komponenty Zintegrowanego podejścia metody AMM w sposób uprzywilejowany stosują modalności
niewerbalne, aby utworzyć relację terapeutyczną umożliwiającą odtworzenie ośrodka kreatywnego danej
osoby oraz podniesienie jej zdolności, aby wpłynąć na brak harmonii, blokady psychiczne, dyskomfort
psychiczny lub fizyczny. Proces twórczy jest kamieniem węgielnym procesu terapeutycznego. W tym zakresie
celem Zintegrowanego podejścia metody AMM jest promowanie, wspieranie i wzmacnianie komponentów
kreatywnych, jakie są konieczne do podniesienia zdolności- empowermentu.
2.3.1. T ANIEC
INNYM I ’
I RUCH
- ‘J ESTEM –
WYRAŻAM
-
KOMUNIKUJĘ
– J ESTEM
TUTAJ Z
Taniec i ruch jest pierwszą częścią Zintegrowanego podejścia, gdzie język ciała jest wspólnym językiem
wszystkich ludzi. Jest wspólnym mianownikiem w odniesieniu do różnych kultur i indywidualnych zdolności
poznawczych jak również pozostaje głównym elementem komunikacji i wymiany myśli. Pozwala uwrażliwić
uczestników na kwestię swojego miejsca w przestrzeni i swojego ciała. Ta wrażliwość może być pobudzana
pozytywnie poprzez doznawanie odczuć powstających podczas ruchu własnego ciała, zwiększoną percepcję i
nacisk na wyrażanie się poprzez ruch w innych niewerbalnych formach. Dzięki ”bezpośredniemu”
wsłuchaniu się w mowę swojego ciała, jest możliwy rozwój postrzegania z użyciem pozostałych zmysłów jak
również rozwój wyobraźni, zdolności poznawczych i abstrakcyjnych pojęć. Rozwój tych umiejętności
pozwala uczestnikom łatwiej wyrażać swoje odczucia, pragnienia i „zaznaczyć” swoją obecność w otoczeniu.
W czasie sesji tańca i ruchu uczestnicy mogą tańczyć i wykonywać wszelkie ruchy, jakie zapragną.
Wzbogacenie wachlarza ruchów, które mogą zaprezentować ich odczucia, daje im nowe narzędzie wyrażania
się oraz komunikacji z otoczeniem. This instigates the development of their interpersonal and
communication skills. To inicjuje rozwój ich umiejętności interpersonalnych i komunikacji. Uczestnicy z
pomocą trenera mają szanse na poszerzenie swoich horyzontów myślowych i dzięki czemu mogą lepiej
korzystać z wiedzy o sobie i innych poprzez lepszą świadomość ciała, jako języka komunikacji.
2.3.2. S ZTUKI P L ASTYCZNE - ‘T WORZĘ – K OMUNIKUJĘ - T WORZĘ
INNYM I ’
TUTAJ Z
Ten komponent tworzy pomost pomiędzy podnoszeniem swoich zdolności, rozwijanych poprzez komponent
tańca a psychologiczno-społecznym wymiarem podnoszenia zdolności realizowanym przez komponent
rękodzieła. W ramach komponentu terapii przez sztukę uczestnicy mogą malować lub modelować przy
wykorzystaniu swoich najbardziej funkcjonalnych modalności dla wyrażania i przetwarzania swoich
doświadczeń, gdyż to także wzmocni rozwój ich zdolności interpersonalnych i komunikowania się.
Uczestnicy pod kierunkiem trenerów w trakcie sesji pracują nad poprawą możliwości percepcji sensorycznej
(zmysłowej), która pozwala im wyrazić swoje doświadczenia w formie prac plastycznych z wykorzystaniem
różnych materiałów. Udział w warsztatach pozwoli uczestnikom zapoznać się ze stosowaniem różnych
narzędzi pomocnych w tworzeniu różnych przedmiotów o znaczeniu artystycznym oraz o znaczeniu
funkcjonalnym do zastosowania w życiu codziennym.
2.3.3. R ĘKODZIEŁO -‘P LANUJĘ – P RODUKUJĘ ’
Komponent rękodzieła zajmuje się wymiarem psychologiczno-społecznym na wiele sposobów i w ramach
teorii podnoszenia zdolności może mieć krytyczne znaczenie dla rozwoju własnej tożsamości. Z tych
powodów komponent rękodzieła został włączony, jako trzeci i ostatni etap Zintegrowanego podejścia
metody AMM, w szczególności, dlatego że działa w oparciu o umiejętności i właściwości odkryte i nabyte
wcześniej w ramach komponentu tańca i komponentu sztuki.
2.4. Zebrania zespołu
Zebrania zespołu są integralną częścią składową zintegrowanego podejścia i spełniają kilka ważnych funkcji:
1. Tworzenie więzi wśród terapeutów i trenerów
2. Umożliwiają planowanie i zwiększają efekt synergii w tracie realizacji poszczególnych elementów i
wpływają na efekt końcowy.
3. Zapewniają zorganizowaną formę dyskusji do postępów programu i ich oceny.
4. Zapewniają bieżące wsparcie
5. Monitorują proces wdrażania
Pierwsze spotkanie zespołu powinno mieć miejsce przed rozpoczęciem zajęć praktycznych. Na spotkaniu tym
trenerzy i terapeuci zapoznają się ze sobą oraz zapoznają się ze stojącymi przed nimi zadaniami:
1) w zakresie zadań i oczekiwanych efektów zintegrowanego podejścia,
2) w zakresie swoich zadań i działań planowanych,
3) zapoznanie się z uczestnikami,
4) zapoznanie się z instrumentami i zapleczem do prowadzonych zajęć.
Na drugim spotkaniu, trener tańca i ruchu powinien wprowadzić pozostałych trenerów w tematykę odbytych
warsztatów. Na spotkaniu tym należy zapoznać się i omówić z zagadnieniami, które zostały zrealizowane
prawidłowo, jakie trudności wystąpiły, omówić zaangażowanie uczestników, frekwencję, czy oczekiwania
uczestników zostały spełnione oraz jakie były komentarze.
Na trzecim spotkaniu instruktor sztuk plastycznych przedstawi swoje zamierzenia i plany dotyczące
zbliżających się warsztatów plastycznych. Trener może się podzielić swoimi obserwacjami z warsztatów
tanecznych oraz przeanalizować możliwe zmiany w swoich planach poczynione pod wpływem obserwacji z
ostatnich sesji. Cele spotkania trzeciego trenerów są bardzo zbliżone do zadań z drugiego spotkania tyle, że
będą dotyczyć sesji sztuk plastycznych i warsztatów wytwórczych.
Na czwartym spotkaniu, podsumowującym, terapeuci mają za zadanie podsumować całość zadań
wykonanych w ramach zintegrowanego podejścia.
2.5. Ocena
Biorąc pod uwagę zakres i różnorodność beneficjentów, niektórych z bardzo złożonymi potrzebami, a także
różnorodność języków i kultur reprezentowanych w trakcie testowania, konieczne jest określenie techniki
oceny właściwej i odpowiedniej dla wszystkich tych osób. Narzędzie kolażu może być zastosowane, w
ramach, którego uczestnicy zostaną poproszeni o stworzenie kolażu wyrażającego ich uczucia na początku i
na końcu każdego komponentu Zintegrowanego podejścia. Kolaże będą porównywane i analizowane, jako
całość. Kolaże mogą zostać wykonane w ramach pracy w grupie lub pracy indywidualnej. W miarę możliwości
trenerzy będą także rejestrować dyskusje odbywające się w trakcie tworzenia kolaży.
2.6. Spodziewane rezultaty
Taniec i ruch: zamierzonym efektem etapu tańca I ruchu jest przejście od świadomości własnego ciała
poprzez ruch I inne bodźce do stworzenia grupy terapeutycznej.
Sztuki Plastyczne: zamierzonym efektem etapu sztuk plastycznych jest stworzeni partnerskich więzi przez
uczestników. Przejście od indywidualnego postrzegania siebie do postrzegania siebie I innych, jako zespołu.
Poprzez rozwój własnej kreatywności dojście do grupowej twórczości. Przykładem tego będzie twórczość
indywidualna uczestników, jako forma ich ekspresji.
Rękodzieło: zamierzonym efektem etapu rękodzieła jest stworzenie wyrobów powstałych na bazie
umiejętności i wiedzy nabytej w trakcie realizacji komponentów zintegrowanego podejścia. Przykładem tego
będzie tworzenie powtarzalnych wyrobów wytworzonych przez uczestników razem a nie tworzonych
indywidualnie.
Ostateczne i oczekiwane rezultaty realizacji całego zintegrowanego podejścia można podzielić na trzy grupy.
W perspektywie krótkoterminowej uczestnicy pozyskają nowe umiejętności i wiedzę. W perspektywie
średniookresowej uczestnicy rozbudują swoje umiejętności interpersonalne i umiejętności zawodowe. W
perspektywie długookresowej uczestnicy będą potrafili użyć zdobytą wiedzę w życiu codziennym i w
odniesieniu do innych pozazawodowych sytuacji.
Sekcja 3: WSKAZÓWKI DLA TRENERÓW
3.1 Budowa grupy
W celu uzyskania spójności grupy, Terapeuta musi sprawić by każdy uczestnik grupy czuł się
współodpowiedzialny za istnienie i dobro swojej grupy
- Proszę wziąć pod uwagę różnice kulturowe i etniczne(rasowe). Członkowie grupy w różny sposób będą
reagować na proponowane działania.
- Spróbuj rozwijać umiejętność komunikacji poprzez zmotywowanie uczestników do wysłuchania I dzielenia
się doświadczeniami, emocjami I przemyśleniami poszczególnych członków grupy.
-Rozpoznaj umiejętności każdego uczestnika, zasoby grupy i jej możliwości tworzenia.
- Wypracuj wspólny język, zrozumiały przez wszystkich uczestników. Dzięki temu wzrośnie samoświadomość
uczestników oraz chęć do komunikowania się z innymi w sposób swobodny.
Aby właściwie odpowiedzieć na potrzeby poszczególnych uczestników najważniejsze jest stworzenie
przyjaznej i dającej wsparcie atmosfery, w której grupa jest w stanie opracować wspólny język. Aby to
uzyskać kieruj się następującymi wskazówkami:
1. Z ostrożnością bierz pod uwagę różnorodność uczestników oraz co za tym idzie różnorodność ich potrzeb
oraz umiejętności wyrażania się oraz komunikowania swoich myśli, opinii I planów działania.
2. Upewnij się, że wszyscy uczestnicy czują się bezpiecznie I komfortowo, mając na uwadze ich strefę
prywatną. Można to osiągnąć przez dobór ruchów i innych środków przekazu.
3. Weź pod uwagę, że nowe doświadczenia stymulują ciekawość to jednocześnie mogą wzbudzać lęk przed
nieznanym. Upewnij się wiec, że uczestnicy nie odczuwają dyskomfortu związanego z nowymi
działaniami poprzez zapewnienie przyjaznej atmosfery w znanym pomieszczeniu i wśród uczestników,
których już znają.
4. Weź pod uwagę, że ich motywacja i zaangażowanie będzie wynikać z ich własnych doświadczeń,
doznanych odczuć, przemyśleń i własnych obserwacji a nie pod wpływem oczekiwać innych.
5. Zaakceptuj fakt, że grupa uczy się na bazie wspólnych interakcji. Zadaniem terapeuty jest, więc
zapewnienie sprawnego przepływu informacji wyrażanych werbalnie i niewerbalnie. Może to być
osiągnięte poprzez pobudzanie uczestników do wyrażania swoich odczuć i opinii na zewnątrz w sposób
pozwalający na interakcję grupy.
6. Zauważ, że właściwy dobór uczestników w grupie może wpłynąć na tempo rozwoju umiejętności
interpersonalnych i rehabilitacji społecznej.
7. W sposób ciągły wspieraj uczestników w wyrażaniu, podtrzymywaniu i kształtowaniu tworzących się w
trakcie zajęć więzi między działaniami, uczuciami i przemyśleniami oraz odniesienie tych odczuć zarówno
na siebie jak i na grupę. Można to osiągnąć poprzez zachęcanie do ciągłej wymiany myśli i komentowanie
przez każdego z uczestników swoich doświadczeń i odczuć związanych z ruchem, tworzeniem oraz
wyrażaniem się przez ruch i w formie dzieł plastycznych.
8. Zapewnij oraz wspomagaj swobodny przepływ myśli. Wymiana emocji, myśli i odczuć przy zastosowaniu
komunikacji werbalnej i pozawerbalnej z zastosowaniem artystycznych narzędzi przekazu, gestów
ruchów pozwala tworzyć nowe ścieżki komunikowania i wzmacniać pozytywne relacje między
uczestnikami. Swobodna wymiana myśli przyspiesza procesy uczenia się, zdobywania nowych
umiejętności i komunikowania potrzeb.
3.2 Taniec i Ruch: ‘J ESTEM –
INNYM I ’
3.2.1. T ANIEC
I RUCH
-
WYRAŻAM
-
KOMUNIKUJĘ SIĘ
– J ESTEM
TUTAJ Z
PRZYGOTOWANIE
Zastosowania różnych technik terapeutycznych tańca i ruchu stworzonych przez: (Govoni, 2007; Laban,
1950; Hacney, 2002; Kestenberg, 1999) pozwoli terapeutom poznać, monitorować I odpowiedzieć na
indywidualne potrzeby uczestników. Pozwoli to ocenić, jakie konkretne działania I interwencie można
zastosować by rozwinąć I wzmocnić przyjazną atmosferę do nauki i pracy w grupie.
Wzrost samooceny powstałej w wytworzonej atmosferze akceptacji pozwoli uczestnikom zajęć:
 Eksperymentować z przestrzenią osobistą I rodzajami ruchów.
 Odczuć własne doznania powstałe w czasie tańca I ruchu, wypróbować ich wpływ na pozostałych
uczestników.
 Wypracować więź zaufania poprzez proste ćwiczenia
 Wypracować umiejętność kreowania interakcji, używania różnych technik ruchów w parach, małych
grupach i całym zespole.
 Wzmocnienie samoświadomości i pewności siebie i osobistej niezależności.
 Doświadczanie powiązań między uczuciami, myślami i działaniami.
 Zwiększanie się umiejętności uczenia się od innych poprzez naśladowanie i powtórzenia.
 Wyrażać i panować nad ogarniającymi uczuciami i przemyśleniami.
 Doświadczyć możliwości oddziaływania na innych i na otoczenie.
 Inicjowanie fizycznych, emocjonalnych i poznawczych doznań.


Poskramianie odczuć i zahamowań przeszkadzających w ćwiczeniach.
Rozwój w zakresie uspołeczniania oraz, rozwijanie wszelkich umiejętności komunikacji
Uwarunkowania:
Celem przygotowań do zajęć jest zapewnienie odpowiedniego otoczenia, w którym uczestnicy będą mogli się
swobodnie poruszać, skoncentrować się, doznawać w pełni uczucia wynikające wykonywanych ruchów.
Udział w sesjach zwróci uczestnikom uwag na ich interakcje z otoczeniem i relacje między innymi
uczestnikami. Każda sesja składa się z etapu ćwiczeń, fazy refleksji oraz fazy wymiany doświadczeń i uczuć w
formie zwerbalizowanej.
Miejsce do zajęć
Aby przeprowadzić ten etap wygodnie potrzebne jest pomieszczenie pozwalające zmieścić się swobodnie
uczestnikom (minimum 3 mk na uczestnika). Powierzchnia musi też pozwalać wykonywać wszystkim
swobodne ruchy jak również usiąść i odpoczęć, do czego będzie potrzebna z kolei czysta podłoga i poduchy
lub materace. Przestrzeń ta powinna też być wydzielona by uczestnicy nie tracili koncentracji lub byli
absorbowani przez przechodzące obok osoby. Prywatność pomoże osiągnąć lepsze efekty.
Rodzaj stroju:
Uczestnicy powinni ubrać się w sposób wygodny I niekrępujący ruchów.
Wyposażenie / materiały:
 Odtwarzacz CD I kilka płyt CD
 Materace I poduszki
 Materiały pomocne w wyrażaniu ruchu: szarfy, chusty, tkaniny, tasiemki, piłki
 Proste instrumenty muzyczne: marakasy, pałeczki, tamburyn, bębenek.
Długość sesji:
Średnia długość sesji 1.5 – 2 Godziny.
3.2.2. T ANIEC
I RUCH
- S ESJE
Każda sesja składa się z 4 etapów
1. otwarcie/prezentacja
2. rozgrzewka
3. część główna
4. werbalizacja I dzielenie się wrażeniami
Sesja 1:
Początek sesji rozpoczyna się rytuałem wejścia do sali: zdjęcie obuwia I zajęcie miejsca siedzącego w kręgu.
W kręgu pozwalającym wszystkim uczestnikom się widzieć. Zajęcie pozycji w kręgu pozwala uczestnikom się
komunikować z pozostałymi. W trakcie sesji trenerzy muszą przyjąć postawy nieoceniające i wspierające.
Na początku sesji uczestnicy przedstawiają się po kolei oraz prezentują swój gest lub ruch, który mają
zaprezentować. Pozostali uczestnicy powtarzają ten gest lub ruch. Następnie uczestnicy poproszeni są o
wykonanie podstawowych ruchów oraz obserwacji swoich reakcji na ruch. Zadaniem tych ruchów jest
odczucie podstawowych odczuć związanych ruchem, obracaniem się, własnym ciężarem. Poszczególne
ćwiczenia pozwalają skupić się ma odczuciach związanych z wykonywaniem ruchów przez poszczególne
części ciała. Proste ruchy ciała w powiązaniu z przekazywaniem wyimaginowanych kształtów I odczuwaniem
oddychania. Ćwiczenia pozwalają uczestnikom odczuć ich własne ciała, miejsce w przestrzeniu jakie zajmują
(Kinesferę), interakcje z innymi sferami. Ćwiczenia pozwalają też renerom obserwować uczestników i
pomagają w odblokowaniu wszystkich sfer ruchowych.
Pierwszej części zajęć, czyli rozgrzewka jest skierowana na wymianę pomysłów i prezentowanie propozycji
ruchów przez samych uczestników. Uczestnicy będą badać granice własnej przestrzeniu I przestrzeni
pozostałych uczestników oraz całej grupy. Po tej fazie nastąpi podsumowanie oraz rytuał zakończenia.
Sesja 2:
Od tej sesji uczestnicy mają pracować nad bardziej zaawansowanymi ruchami pozwalającymi odczuć
poczucie ruchu. Poznawać swoje możliwości i eksponować swoje potrzeby. W szczególności doświadczanie
prób I wysiłków, w powiązaniu z ruchem ciała w przestrzeni, naśladowaniem ruchów I innych układów.
Uczestnicy mogą być zachęcani do prowadzenia krótkich notatek lub pamiętnika.
Sesja 3:
Uczestnicy w tej sesji będą kontynuować doświadczanie rozbudowanych ruchów I układów, poprzez pracę w
parach I w małych grupa, co pozwala na wspólne tworzenie małych form I sekwencji. Układy opracowane w
parach I w małych grupach mogą być również zaprezentowane reszcie grupy. Uczestnicy ponownie będą
zachęcani do prowadzenia pamiętnika lub podsumowania. Rytuał zakończenia sesji poprowadzi trener.
Sesje 4, 5 and 6:
Uczestnicy w czasie tych sesji będą kontynuować eksperymentowanie z rozbudowanymi ruchami i układami
oraz będą próbować układów tanecznych i ruchowych przez całą grupą. Taniec i ruch realizowany przez całą
grupę zarówno w formie improwizowanych jak i całych układów, mirroring, eksperymentowanie z różnymi
stylami według wyboru indywidualnego i grupy. Uczestnicy ponownie będą zachęcani do prowadzenia
pamiętnika lub podsumowania. Rytuał zakończenia i podsumowania sesji poprowadzi trener.
Sesja 7:
Na ostatniej sesji w tym segmencie przygotowany będzie ostateczny układ taneczny zawierający wszystkie
ruchy, słowa, wspomnienia, gesty i słowa przewodnie będące posumowaniem drogi, którą uczestnicy
przebyli w ostatnich 7 tygodniach. Po uzyskaniu zgody uczestników możliwe będzie zarejestrowanie występu
w formie wideo i materiału fotograficznego. Zarejestrowany materiał będzie użyteczny w dalszych etapach
projektu
i
na
etapie
propagowania
projektu
Taniec i Ruch, sesja 1 z 7
Cele sesji: Wprowadzenie do technik ruchowych, autoprezentacja poprzez niewerbalną komunikację każdego uczestnika i grupy.
Długość Sesji: 1.5 - 2 godziny
Potrzebne Materiały na sesję:
1. duży stół, przy którym usiądą wszyscy uczestnicy, krzesło dla każdego
2. kolorowy papier (raczej gama kolorów niż jeden kolor) i wybór gazet i magazynów do
wycinania. Nożyczki dla każdego uczestnika i wystarczająca ilość kleju
3. Wybór flamastrów i mazaków dla uczestników i papier o dużych rozmiarach – mogą być arkusze z flipczartów sklejone razem.
Minuty
Działania
15-20
Po przybyciu wszyscy uczestnicy zdejmują obuwie, i zostawiają je z boku, żeby nie przeszkadzało. Uczestnicy stają w kole i trener wita się z uczestnikami oraz
prezentuje cel sesji oraz zachęca do przedstawienia się oraz zaprezentowania swojego gestu lub ruchu.
Prowadzący / trener przedstawia się oraz prezentuje swój gest powitalny.
Po prezentacji każdego uczestnika wszyscy powtarzają gesty powitalne przygotowane przez kolejnych uczestników.
Rozgrzanie się poprzez ćwiczenia zwiększające świadomość – świadomość własnego ciała i jego poszczególnych części z użyciem małych ruchów części ciała
oraz całego ciała. Ćwiczenia w kręgu i wypracowanie poczucia własnej przestrzeni. Muzyka i dźwięk mogą być stosowane, jeśli jest to pożądane przez
uczestników.
Doświadczanie różnego rodzaju ruchów, przeciwstawnych: płynnych i gwałtownych, swobodnych i ograniczonych. Praca w parach gdzie partnerzy:
1. Ćwiczą ruchy swobodne razem (ten sam rodzaj)
2. Ćwiczą ruchy ograniczone razem (ten sam rodzaj)
3. Ćwiczą ruchy przeciwstawne: swobodne przeciw ograniczonym (przeciwieństwa)
Bez muzyki w tym segmencie
Wymiana komentarzy i odczuć po tych ćwiczeniach.
Wymiana komentarzy i odczuć całej grupy po tych ćwiczeniach
Stojąc w kręgu każdy z uczestników ćwiczy swój ruch odprężający, aby wyciszyć się po intensywnych ćwiczeniach. W miarę posiadania czasu ćwiczenia
rozluźniające mogą powtarzane przez wszystkich wg pomysłu uczestników
Wspólne opracowanie sekwencji ruchów przez grupę na bazie ruchów używanych w dzisiejszych zajęciach.
Wymiana komentarzy i odczuć całej grupy po dzisiejszej sesji. Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz przypomnienie o koniczności
przychodzenia na wszystkie zajęcia. Określenie daty i godziny kolejnych zajęć
20
20
10
10
5-10
5 -10
5-10
Cele sesji: wzmacnianie odczuć grupy oraz praca na słownictwem.
Długość Sesji: 2 godziny
Wymagania / Materiały do realizacji sesji: Takie same jak na sesji nr 1. Wszyscy uczestnicy muszą ubrać się w sposób wygodny i niekrępujący ruchów oraz
zostaną poproszeni zdjęcie obuwia po wejściu do sali
Minuty
20 minuty
20 minuty
20 minuty
20 minuty
10 minuty
10 minuty
10 minuty
10 minuty
Działania
Po przybyciu wszyscy uczestnicy zdejmują obuwie, i zostawiają je z boku, żeby nie przeszkadzało. Uczestnicy stają w kole i
trener wita się z uczestnikami oraz prezentuje cel sesji oraz zachęca do zaprezentowania gestu przywitalnego jak na sesji nr 1
tyle, że dzisiejszy gest powinien odzwierciedlać dzisiejsze odczucia uczestnika. Prowadzący ustala, kto jest nieobecny na
dzisiejszych zajęciach.
Rozgrzanie się tym razem koncentrując się na ćwiczeniach oddechowych, odczuwaniu swojej przestrzeni i interakcjami z
sferami innych uczestników. Od tych ćwiczeń przechodzimy do ćwiczeń zwiększających odczuwanie sfery całej grupy. Od
tych ćwiczeń wracamy do pracy nad własną sferą. Muzyka lub dźwięk może być stosowana w tej fazie, jeśli to jest konieczne
lub oczekiwane.
Ćwiczenia z różnymi rodzajami ruchów i kroków. Ćwiczymy poruszanie się w jednym kierunku oraz zmieniamy kierunki.
Ćwiczenia najpierw prowadzimy indywidualnie a potem w parach. W parach uczestnicy ćwiczą:
Poruszanie się po liniach prostych starając się nie wpadać na innych
Poruszanie się po liniach prostych zmieniając ciągle kierunek - starając się nie wpadać na innych
Poruszanie się po liniach prostych a partner ćwiczy poruszanie się ciągle zmieniając kierunek - starając się nie wpadać na
innych
Bez muzyki w tym ćwiczeniu.
Podsumowanie wszystkich ruchów, poprośmy uczestników, aby powtórzyć te ruchy:
- które szczególnie im się podobają, - których nie bardzo lubią, - ruchy, które są im znajome oraz ruchy których nie znali
wcześniej. Uczestnicy są proszeni o wyrażenie obrazów, emocji i odczuć, które mogą połączyć z poszczególnymi rodzajami
ruchów.
Wymiana odczuć i opinii, w parach na temat ćwiczeń: podobieństwa, różnice, ulubione ruchy i nielubiane, przykłady z życia, itp.
Wymiana odczuć i opinii, w całej grupie na temat ćwiczeń: podobieństwa, różnice, ulubione ruchy i nielubiane, przykłady z
życia, itp.
Wymiana komentarzy i odczuć całej grupy po dzisiejszej sesji. Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz
przypomnienie o koniczności przychodzenia na wszystkie zajęcia. Określenie daty i godziny kolejnych zajęć
Cele sesji: pogłębienie interakcji wewnątrz grupy i doświadczania w zakresie wypracowania własnych ruchów
Minuty
10 minuty
20 minuty
30 minuty
20 minuty
10 minuty
10 minuty
10 minuty
10 minuty
Działania
Po przybyciu wszyscy uczestnicy zdejmują obuwie, i zostawiają je z boku, żeby nie przeszkadzało. Uczestnicy stają w kole i trener wita się z
uczestnikami oraz prezentuje cel sesji oraz zachęca do zaprezentowania gestu przywitalnego jak na sesji nr 1 tyle, że dzisiejszy gest powinien
odzwierciedlać dzisiejsze odczucia uczestnika.
Prowadzący ustala, kto jest nieobecny na dzisiejszych zajęciach.
Rozgrzanie ciała z szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń w przestrzeni osobistej i w przestrzeni całej grupy. Ćwiczenia
obrazujące i wyrażające stan umysłu – samopoczucie dzisiejsze. Po tych ćwiczeniach uspokojenie i powrót do przestrzeni osobistej. Wyrażanie
kształtu lub przedmiotu poprzez ruch i próba znalezienia słowa lub tytułu opisującego ten ruch. Muzyka może być w tej fazie użyta, jeśli
uczestnicy tak będą chcieli.
Ćwiczenia pozwalające wyrazić ciężar i intensywność. Przeciwstawiamy ćwiczenia lekkie – ćwiczeniom ciężkim i wymagającym siły.
Doświadczanie wzmacniania niektórych ruchów by doświadczyć, które ruchy są przez uczestników preferowane, z którymi się dobrze czują a z
którymi nie. Ćwiczenia w tym zakresie trenowane najpierw pojedynczo a potem w parach, w których partnerzy:
1) Ćwiczą ruchy silne i mocne (razem)
2) Ćwiczą ruchy lekkie i płynne (razem)
3) Ćwiczą ruchy przeciwne / przeciwstawne (lekkie przeciw silnym, gwałtowne vs spokojne
4)
Bez muzyki w tym ćwiczeniu
Ćwiczyć wszystkie poznane ruchy i poproś uczestników by potrenowali najpierw ruchy, które lubią, których nie lubią, z którymi są zaznajomieni a
które są im obce. Poproś uczestników by wskazali obrazy, uczucia, i emocje, które łączą z poszczególnymi ruchami i gestami.
Wymiana odczuć i opinii, w całej grupie na temat ćwiczeń: podobieństwa, różnice, ulubione ruchy i nielubiane, przykłady z życia, itp.
Wymiana komentarzy i odczuć całej grupy po dzisiejszej sesji. Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz przypomnienie o
koniczności przychodzenia na wszystkie zajęcia. Określenie daty i godziny kolejnych zajęć
Cele sesji: wsparcie procesu tworzeni grupy i zrozumienia indywidualnych stylów i preferencji uczestników
Minuty
10
20
30
Działania
Po przybyciu wszyscy uczestnicy zdejmują obuwie, i zostawiają je z boku, żeby nie przeszkadzało. Uczestnicy stają w kole i trener wita się z uczestnikami
oraz prezentuje cel sesji oraz zachęca do zaprezentowania gestu przywitalnego jak na sesji nr 1 tyle, że dzisiejszy gest powinien odzwierciedlać dzisiejsze
odczucia uczestnika.
Rozgrzanie ciała z szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń w przestrzeni osobistej i w przestrzeni całej grupy. Ćwiczenia obrazujące i
wyrażające stan umysłu – samopoczucie dzisiejsze. Po tych ćwiczeniach uspokojenie i powrót do przestrzeni osobistej. Wyrażanie kształtu lub przedmiotu
poprzez ruch i próba znalezienia słowa lub tytułu opisującego ten ruch. Muzyka może być w tej fazie użyta, jeśli uczestnicy tak będą chcieli.
Ćwiczenia badające różne gatunki ruchów. Ćwiczenie ruchów powolnych i ruchów szybkich, naprzemiennie. Doświadczanie wzmacniania niektórych
ruchów by doświadczyć, które ruchy są przez uczestników preferowane, z którymi się dobrze czują a z którymi nie. Ćwiczenia w tym zakresie trenowane
najpierw pojedynczo a potem w parach, w których partnerzy:
1) Ćwiczą ruchy szybkie razem
2) Ćwiczą ruchy powolne razem
3) Ćwiczą ruchy przeciwne - szybkie vs powolne
20
10
10
10
10
Bez muzyki w tej fazie
Ćwiczyć wszystkie poznane ruchy i poproś uczestników by potrenowali najpierw ruchy, które lubią, których nie lubią, z którymi są zaznajomieni a które są
im obce. Poproś uczestników by wskazali obrazy, uczucia, i emocje, które łączą z poszczególnymi ruchami i gestami.
Wymiana odczuć i opinii, w całej grupie na temat ćwiczeń: podobieństwa, różnice, ulubione ruchy i nielubiane, przykłady z życia, itp.
Wymiana komentarzy i odczuć całej grupy po dzisiejszej sesji. Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz przypomnienie o koniczności
przychodzenia na wszystkie zajęcia. Określenie daty i godziny kolejnych zajęć.
Cele sesji: pogłębienie poczucia jedności grupy i indywidualnej wrażliwości na różne rodzaje ruchów i styli, relacja odczuć osób i grupy
zostaną poproszeni zdjęcie obuwia po wejściu do Sali.
Minuty
10
20
30
30
20
10
Działania
Po przybyciu wszyscy uczestnicy zdejmują obuwie, i zostawiają je z boku, żeby nie przeszkadzało. Uczestnicy stają w kole i trener wita się z uczestnikami
oraz prezentuje cel sesji oraz zachęca do zaprezentowania gestu przywitalnego jak na sesji nr 1 tyle, że dzisiejszy gest powinien odzwierciedlać dzisiejsze
odczucia uczestnika.
Rozgrzanie ciała z szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń w przestrzeni osobistej i w przestrzeni całej grupy. Ćwiczenia obrazujące i
wyrażające stan umysłu – samopoczucie dzisiejsze. Po tych ćwiczeniach uspokojenie i powrót do przestrzeni osobistej. Wyrażanie kształtu lub przedmiotu
poprzez ruch i próba znalezienia słowa lub tytułu opisującego ten ruch. Muzyka może być w tej fazie użyta, jeśli uczestnicy tak będą chcieli.
Ćwiczenia wszystkich ruchów i ich odmian, poznane na sesjach od 1 do 4. W szczególności rytm, dynamikę, ciężar i szybkość. Ćwiczyć wszystkie poznane
ruchy i poproś uczestników by potrenowali najpierw ruchy, które lubią, których nie lubią, z którymi są zaznajomieni a które są im obce. Poproś uczestników
by wskazali obrazy, uczucia, i emocje, które łączą z poszczególnymi ruchami i gestami.
Bez muzyki w tym segmencie
Podzielcie się na podgrupy wg preferencji. Podział na grupy, które preferują ruchy swobodne i spięte, ruchy silne i delikatne, ruchy po prostej i po krzywej,
ruchy szybkie i powolne. Opracuj cztery układy ruchów: reprezentatywne do poczynań poszczególnych grup. Zaprezentować wynik dla reszty grupy. Każda
z podgrup prezentuje swoją choreografię i rozmawia o zaangażowaniu w proces, ruchów i obrazów oraz emocji i odczuć, jakie były związane z ich tańcem.
Wymiana odczuć i opinii, w całej grupie na temat ćwiczeń– podsumowanie, co się wydarzyło, jaki ćwiczenia miały wpływ na odczucia indywidualne i
odczucia całej grupy. Dyskusja na temat, jaki, odczucia miały wpływ na cały proces, – jakie są podobieństwa, różnice, co się podobało a co się nie podobało,
przykłady z życia.
Wspólnie grupa tworzy swój układ taneczny z wykorzystaniem ruchów, które były trenowane w trakcie dzisiejszej sesji. Wymiana komentarzy i odczuć całej
grupy po dzisiejszej sesji. Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz przypomnienie o koniczności przychodzenia na wszystkie zajęcia.
Określenie daty i godziny kolejnych zajęć
Cele sesji: umocnienie się rozwoju grupy i jej uczestników, Potwierdzenie, że nowo powstały organizm w którym uczestnicy potrafią działać
niezależnie jak i kolektywnie. Wprowadzenie do spójności grupy i jej rozłączności. Wprowadzenie do sztuk plastycznych.
zostaną poproszeni zdjęcie obuwia po wejściu do Sali.
Minuty
10
20
30
30
20
10
Działania
uczestnikami oraz prezentuje cel dzisiejszej sesji oraz założenia do zbliżających się zajęć ze sztuk plastycznych. Prowadzący zachęca do
zaprezentowania gestu przywitalnego jak na sesji nr 1 tyle, że dzisiejszy gest powinien odzwierciedlać dzisiejsze odczucia uczestnika.
obrazujące i wyrażające stan umysłu – samopoczucie dzisiejsze. Po tych ćwiczeniach uspokojenie i powrót do przestrzeni osobistej. Wyrażanie kształtu
lub przedmiotu poprzez ruch i próba znalezienia słowa lub tytułu opisującego ten ruch. Muzyka może być w tej fazie użyta, jeśli uczestnicy tak będą
chcieli.
Podziel grupę na dwie części by doświadczać poznane ruchy w sesjach od 1 do 4. Doświadczanie ruchów płynnych, gwałtownych, dynamicznych,
powolnych, zmienno-kierunkowych, prostych, lekkich i ciężkich. Grupa 1 pracować nad kombinacją ruchów swobodnych lekkich, powolnych i zmienno
kierunkowych. Druga grupa pracuje w tym czasie nad ruchami spiętymi, silnymi, bezpośrednimi i szybkimi. Ćwicz wszystkie poznane ruchy i poproś
uczestników by potrenowali najpierw ruchy, które lubią, których nie lubią, z którymi są zaznajomieni a które są im obce. Poproś uczestników by
wskazali obrazy, uczucia, i emocje, które łączą z poszczególnymi ruchami i gestami. Bez muzyki w tym segmencie.
Dwie grupy pracują razem nad choreografią tańca – współpraca i wpływanie jednej grupy na drugą. Grupa 1 – „poddająca się” próbuje wpłynąć na
grupę nr 2 która jest „walcząca” – następnie zamiana rolami. Celem ćwiczenia jest próba zmiany ruchów drugiej grupy.
odczucia całej grupy. Dyskusja na temat, jaki, odczucia miały wpływ na cały proces – jakie są podobieństwa, różnice, co się podobało a co się nie
podobało, przykłady z życia.
Wspólnie grupa tworzy układ ruchowy na bazie poznanych dzisiaj ruchów. Wymiana komentarzy i odczuć całej grupy po dzisiejszej sesji.
Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz przypomnienie o koniczności przychodzenia na wszystkie zajęcia. Określenie daty i godziny
kolejnych zajęć
Cele sesji: Zakończenie etapu Tańca. Sesja podsumowująca taniec i ruch w celu upewnienia się, że
uczestnicy będą dalej świadomi swoich ciał, odczuć, wrażeń i ruchów oraz możliwości ich zastosowania
wyrażenia się poprzez nie, w życiu codziennym.
do
Wymagania / Materiały do realizacji sesji: Takie same jak na sesji nr 1. Wszyscy uczestnicy muszą ubrać się w
sposób wygodny i niekrępujący ruchów oraz zostaną poproszeni zdjęcie obuwia po wejściu do sali
Minuty
10 minuty
20 minuty
60 minuty
20 minuty
10 minuty
Działania
uczestnikami oraz prezentuje cel dzisiejszej sesji oraz założenia do zbliżających się zajęć ze sztuk plastycznych. Prowadzący zachęca do
zaprezentowania gestu przywitalnego jak na sesji nr 1 tyle, że dzisiejszy gest powinien odzwierciedlać dzisiejsze odczucia uczestnika.
obrazujące i wyrażające stan umysłu – samopoczucie dzisiejsze. Po tych ćwiczeniach uspokojenie i powrót do przestrzeni osobistej. Wyrażanie kształtu
lub przedmiotu poprzez ruch i próba znalezienia słowa lub tytułu opisującego ten ruch. Muzyka może być w tej fazie użyta, jeśli uczestnicy tak będą
chcieli.
Podczas sesji tańce tradycyjne i folk mogą być trenowane. Omówienie rodzajów ruchów w tańcach tradycyjnych. Grupa wspólnie pracuje nad
opracowaniem, układu tanecznego w oparciu o melodię ludową. Ewentualnie grupa może opracować układ taneczny do innej melodii, jaka się grupie
spodoba. Podsumowaniem tej części sesji powinno być opracowanie i prezentacja własnego nowego układu tanecznego. Jeśli się wszyscy zgodzą to
można ten taniec nagrać i opracować krótki filmik.
odczucia całej grupy. Dyskusja na temat, jaki, odczucia miały wpływ na cały proces – jakie są podobieństwa, różnice, co się podobało a co się nie
podobało, przykłady z życia.
Wspólnie grupa opracowuje sekwencję pożegnalnych ruchów na bazie ruchów, które zostały poznane w czasie kursu. Wymiana komentarzy i odczuć
całej grupy po dzisiejszej sesji. Przypomnienie uczestnikom, co dzisiaj było robione oraz przypomnienie o koniczności przychodzenia na wszystkie
zajęcia. Określenie daty i godziny kolejnych zajęć.
3.3. S ZTUKI P LASTYCZNE : ‘T WORZĘ – K OMUNIKUJĘ – T WORZĘ TUTAJ
Z INNYMI ”.
3.3.1. S ZTUKI P L ASTYCZNE - P RZYGOTOWANIE
Uczestnicy podczas sesji będą pracować nad kreatywnością oraz wzmacniać umiejętności
komunikacji w grupie poprzez twórczość plastyczną z zastosowaniem różnych technik i materiałów.
Efekty tego etapu będą osiągane poprzez:
1. Uzewnętrznienie: czucie, myśl, wspomnienie lub obraz, który uczestnik ma w sobie, nabiera
fizycznego kształtu w formie twórczości plastycznej.
2. Tworzenie dzieł sztuki: poprzez eksperymentowanie z różnymi materiałami i technikami
artystycznymi, uczestnicy są w stanie pojąć potencjał sztuki, jako formy wyrażania się.
Poprzez odczuwanie jak materiał poddaje się działaniu rąk, do wyrażania, jakich uczuć może
służyć dany materiał lub technika, jak materiał zastosować do wyrażenia danych emocji.
3. Dzielenie się i dystansowanie się: proces tworzenia składa się z dwóch naprzemiennych faz;
zagłębianie się w pracy z tworzywem oraz spojrzenie na dzieło z dystansem. Ta zmienność
podejścia odgrywa kluczową rolę w procesie podnoszenia zdolności - empowermentu, i
poprzez ciągły trening wypracowane są podstawowe umiejętności wyższe każdego
człowieka. Tworzenie prac plastycznych zapoznaje uczestników kolejnym fazami tego
procesu.
4. Prezentacja prac i ich przekazu artystycznego – każda twórczość artystyczna wywołuje
doznania estetyczne po stronie widza jak i twórcy. Udział w sesja arteterapii uczy
podkreślania i wzmacniania przekazu artystycznego samego dzieła, które jakby mówi za
autora – prezentując jego doświadczenia i przemyślenia. Przekaz artystyczny jest, zatem
szalenie ważnym narzędziem komunikacji samego artysty.
Miejsce pracy:
Przestronny i widny pokój z dużym stołem gdzie wszyscy uczestnicy mogą usiąść i mają do
dyspozycji, co najmniej 80cm stołu. Potrzebne będzie ponadto miejsce do położenia materiałów i
surowców oraz gotowych dzieł uczestników. Przydałby się również dostęp do bieżącej wody, co by
ułatwiło pracę z brudzącymi materiałami jak np.: farby.
Głównym celem doboru miejsca pracy jest zapewnienie maksymalnej swobody wyrażania się w
sposób niewerbalny i z zastosowaniem wszelkich dostępnych tworzyw. Otoczenie ma za zadane
ułatwić impulsów sensorycznych wynikających z obcowania z kolorami, kształtami, teksturą
materiałów, twardością i zapachem.
Ubiór uczestników:
Uczestnicy powinni się ubrać wygodnie oraz zastosować fartuch lub inne zabezpieczenie by się nie
pobrudzić i nie przejmować się tym podczas pracy i tworzenia.
Wyposażenie / Materiały:
Materiały do zastosowania w czasie zajęć plastycznych do nabycia w sklepie papierniczym oraz
materiały pozyskane od darczyńców i materiały do recyklingu – np.: gazety, butelki, karton.
Czas trwania zajęć:
Średnia długość jednej sesji 1.5 – 2 godziny.
3.3.2. S ZTUKI
PLASTYCZNE
- S ESJE
Każda sesja ma zdefiniowane elementy i składa się z fazy operacyjnej – głównej, fazy refleksji, fazy
wymiany odczuć. Każda sesja składa się z 4 etapów:
1. Otwarcie/ prezentacja
2. rozgrzewka
3. główne zadanie sesji
4. werbalizacja i wymiana odczuć.
Wszystkie sesje mają się składać z następujących elementów.
1. Przedstawienie się uczestników z zastosowaniem niewerbalnej komunikacji: - poprzez
napisanie/namalowanie swojego imienia oraz dodanie graficznego symbolu lub prezentacji.
Każdy z uczestników w zależności od swoich możliwości przekaże swoje dzisiejsze odczucia
dotyczące swojej obecności w tej grupie i na tych zajęciach.
2. Eksperymentowanie z różnymi tworzywem artystycznym i tworzenie indywidualnych prac
plastycznych. Zapoznawanie się z różnymi materiałami do tworzenia, zestawianie
przeciwnych charakterystyk materiałów: miękki/twardy, mokry/suchy/ biały/czarny.
Wymiana odczuć w grupie, dzielenie się obserwacjami i odczuciami przy pracy z różnymi
materiałami
3. Praca w parach z zastosowanie komunikacji niewerbalnej. Każdy z uczestników tworzy pracę
plastyczną, dla której drugi uczestnik tworzy jakby odpowiedź. Próba stworzenia dialogu z
zastosowaniem prac plastycznych. Trening komunikacji niewerbalnej.
4. Wprowadzenie do nowych technik, dzięki którym uczestnicy mogą wyrazić swoje poglądy i
odczucia Wybrane techniki winne być dobrane pod kątem przyszłego zastosowanie w
trakcie sesji rękodzieła. Każdy z uczestników stworzy dzieło z zastosowaniem nowo poznanej
techniki lub materiału.
5. Tworzenie grupy i kształtowanie jej struktury dzięki zestawieniu pojedynczych prac
uczestników, wzajemne wzmacnianie i akceptacja. Obserwacja tworzenia się grupy, analiza
powstających więzi i zaczątków współpracy. Analiza zachowań wzmacniających
poszczególnych uczestników okazywanych przez innych oraz przez całą grupę.
6. Wypracowanie więzi w grupie, angażowanie wszystkich uczestników w tworzenie tej grupy.
Praca nad wzmacnianiem poczucia wspólności grupy. Uczestnicy mają za zadanie podzielić
się opinią z innym na temat znaczenia swojego działa i jego przekazu ze swojego Puntu
widzenia. Po uzyskaniu zgody uczestników praca nad stworzeniem pamiętnika z
poszczególnych zajęć, uzupełnionego historyjkami, fotografiami, rysunkami lub nagraniem
wideo.
Sztuki Plastyczne: Sesja 1 z 6
Cele sesji: Wprowadzenie do Arteterapii, autoprezentacja poprzez niewerbalną komunikację każdego uczestnika i całej grupy
Materiały konieczne do sesji: Upewnij się że posiadasz wystarczającą ilość narzędzi i materiałów dla każdego uczestnika.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
duży stół, przy którym usiądą wszyscy uczestnicy.
krzesło dla każdego
kolorowy papier (raczej gama kolorów niż jeden kolor)
wybór gazet i magazynów do wycinania
Nożyczki dla każdego uczestnika
wystarczająca ilość kleju
7. Wybór flamastrów i mazaków dla uczestników
8. Papier o dużych rozmiarach – mogą być arkusze z flipczartów sklejone razem.
Minuty
20
30
50
10
10
Działania
Po przybyciu uczestnicy zajmują miejsca przy stole, czekają na przybycie wszystkich a następnie witają się nawzajem. Uczestnicy
poproszeni są o wymienienie nieobecnych dzisiaj uczestników, (co powinno być robione na każdej sesji)
Przywitanie przez prowadzącego/ trenera, który zapozna uczestników z charakterem najbliższych 6 sesji z arteterapii.
Przypomnienie uczestnikom, że powinni być obecni na wszystkich zajęciach.
Prowadzący prezentuje scenariusz dzisiejszych zajęć i materiały do pracy.
Każdy uczestnik przygotowuję swoją autoprezentację z zastosowaniem dowolnego środka przekazu z wyłączeniem słów.
Autoprezentacja w formie obrazu, obrazka, rysunku lub wycinanki z dostępnych dzisiaj materiałów.
Każdy uczestnik prezentuje swoje dzisiejsze dzieło, pomoc prowadzącego w werbalnej prezentacji, zachęcenie uczestników do
komentarzy i prezentacji swoich przemyśleń. Prowadzący może się skupić na wspieraniu komunikacji i wymiany komentarzy,
inicjowanie pochwał i podkreślanie pojawiających podobieństw w pracach członków tej grupy jak również podkreślaniu
odrębności każdego z indywidualnych dzieł.
Kolaż indywidualnych prac w formie jednego większego dzieła utworzonego na dużym arkuszu papieru.
Praca grupy nad nadaniem tytułu dla dzisiejszego działa stworzonego przez całą grupę. Namalowanie lub napisanie tytułu dzieła
na pracy. Utrwalenie dzieła poprze fotografię.
Konieczne materiały
Stół i krzesła
Kolorowy papier
Gazety, Nożyczki
Klej , Flamastry
Duże arkusze papieru
Flamastry i mazaki
Cele sesji: Doświadczenia z różnymi materiałami, eksperymentowanie z różnymi technikami używania tych
materiałów
Materiały konieczne do sesji: Upewnij się że posiadasz wystarczającą ilość narzędzi i materiałów dla każdego
uczestnika.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Duży stół, przy którym usiądą wszyscy uczestnicy, krzesło dla każdego
Biały papier- papier gładki i szorstki, różne gramatury, Papier w A3 - duży
Czarne kredki i Kolorowe kredki
Kredki pastelowe, wiele kolorów
Kreda w różnych kolorach
Gruby biały papier- brystol
Gwasz lub farby plakatowe, kolor biały i czarny oraz barwy podstawowe, Kubki i pojemniki do czyszczenia pędzelków w wodzie.
Minuty
10
10
10
10
10
Czynności
Po przybyciu uczestnicy zajmują miejsca przy stole, czekają na przybycie wszystkich a następnie witają się nawzajem.
Praca z ołówkiem: zachęcamy uczestników do narysowania różnych typów linii: prostych i krzywych z zastosowaniem
różnej siły nacisku, stosując różną szybkość rysowania i różne kąty. Eksperymentowanie wpierw z ołówkami a potem z
kolorowymi kredkami.
Wymiana komentarzy na temat doświadczeń z ołówkiem i kredkami. Prowadzący może Zachęcać do słownego
podzielania się uczestników swoimi komentarzami:, co im się podobało w pracy z ołówkiem, co się nie podobało oraz
wyjaśnienie przyczyn lub powodów.
Zachęcenie uczestników do podzielenia się wnioskami, co ich odczucia mogą mówić o ich samych i jeśli mają ochotę to
jest to dobry moment by podzielić się nimi z grupą
Eksperymenty z zastosowaniem kolorowych kredek pastelowych. Prowadzący poprosi uczestników ulubionego koloru
oraz wskazanie kolorów, których nie lubią.
Uczestnicy przy pomocy kolorów, które lubią proszeni są o narysowanie czegoś, następnie niech narysują obrazek
kolorami, których nie lubią i ostatecznie niech spróbują coś narysować z zastosowaniem kolorów lubianych i
nielubianych.
Słowna wymiana zdań i komentarzy na temat przeprowadzonego eksperymentu z kolorami. Prowadzący winien zachęcać
Materiały konieczne
Stół and krzesła
Czarne i kolorowe kredki, ołówki,
biały papier
Kredki pastelowe i biały papier
10
10
10
10
20
10
uczestników do dzielenia się uczestników ich odczuciami, co im się podobało w ćwiczeniu a co nie. Próba wyjaśnienia
przyczyn.
Ćwiczenia z zastosowaniem kolorowej kredy. Prowadzący pokieruje uczestników jak można używać kredy do rysowania
zarówno czubkiem kredy jak i używania płaskiej strony kredy do cieniowania rysunku. Ćwiczenia poprowadzone
najpierw na papierze suchym a potem na mokrym.
Słowna wymiana zdań i komentarzy na temat przeprowadzonego eksperymentu z kolorowymi kredami. Prowadzący
winien zachęcać uczestników do dzielenia się uczestników ich odczuciami, co im się podobało w ćwiczeniu a co nie.
Próba wyjaśnienia przyczyn.
Eksperymentowanie z farbami plakatowymi. Ćwiczenia z kolorami, które uczestnicy lubią oraz tymi nielubianymi –
zadanie zbliżone do ćwiczeń z kredkami pastelowymi. Ćwiczenia w pierwszej kolejności przeprowadzić na suchym
papierze potem powtórzyć je na papierze zmoczonym.
Wymiana zdań i komentarzy na temat przeprowadzonego eksperymentu z kolorami. Prowadzący winien zachęcać
uczestników do dzielenia się uczestników ich odczuciami, co im się podobało w ćwiczeniu a co nie. Próba wyjaśnienia
przyczyn.
Ćwiczenia z farbami i różnymi rodzajami pędzli. Prowadzący prosi uczestników o wybór ulubionego koloru i stworzenie
malunku przy pomocy tego koloru i różnych rodzajów pędzli. Następnie uczestnicy mają wybrać kolejny kolor, który też
lubią i użyć go na swoim malunku. W ten sposób rysunek może być wykonany kilkoma kolorami i z użyciem kilku
rodzajów pędzli – ważne jest w tym ćwiczeniu ćwiczenie ruchów pędzlem, ich rodzajów i uzyskiwanych efektów.
Słowna wymiana zdań i komentarzy na temat przeprowadzonego eksperymentu z farbami i pędzlami. Prowadzący
winien zachęcać uczestników do dzielenia się uczestników ich odczuciami, co im się podobało w ćwiczeniu a co nie.
Próba wyjaśnienia przyczyn.
Szorstki papier i różne kolory kredy,
papier kolorowy szorstki, czarny
Gruby piały papier, farby
plakatowe, pędzle, kubki z wodą do
płukania pędzelków.
Papier formatu A3, farby plakatowe
lub gwasz w palecie kolorów
podstawowych oraz czarny i biały.
Wybór pędzli grubych i cienkich.
Cele sesji: Dialog z zastosowaniem przekazu niewerbalnego, wzrost świadomości uczestników o różnych środkach przekazu.
Wymagane materiały: Upewnij się że posiadasz wystarczającą ilość narzędzi i materiałów dla każdego
uczestnika..
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Duży stół, aby wszyscy mogli usiąść, krzesło dla każdego uczestnika
Biały papier – papier gładki i szorstki
Ołówki- miękkie, kolorowe kredki. Pastele / świecowe kredki w różnych kolorach
Wybór papierów kolorowych, Gruby sztywny papier, Papier A3
Gwasz lub farby plakatowe w kolorach podstawowych oraz czarnym i białym
Pędzle do farb- wybór
Czasopisma kolorowe
Nożyczki i klej, kubki na wodę do czyszczenia pędzli
Minuty
15
Działania
Po przybyciu uczestnicy zajmują miejsca przy stole, czekają na przybycie wszystkich a następnie witają się nawzajem. Kiedy
wszyscy przybędą, zapytaj kolejno uczestników aby podzielili się swoimi odczuciami z pracy z różnymi materiałami, z pracy w
grupie i ich oczekiwaniach.
Stół and krzesła
30
Niech każdy uczestnik poświęci ten czas na stworzenie własnego dzieła ( rysunek, malunek, szkic, collage) przy zastosowaniu
dowolnych materiałów lub ich dowolnej mieszanki
Papier, kredki, kredki
świecowe, plakatówki,
pędzle.
20
Zbierz wszystkich przy stole i po kolej nich każdy zaprezentuje grupie swoją pracę i omówi ją pokrótce. Uczestnicy również
mogą wyrazić swoje opinie o pracy, ale prowadzący musi zadbać aby komentarze nie zraniły lub obraziły twórcy.
Prowadzący może teraz połączyć w pary uczestników kierując się podobieństwem ich prac. Prowadzący może
zaproponować teraz aby uczestnicy w parach wykonali dla siebie nawzajem dowolną pracę i przekazali ja sobie w prezencie.
Uczestnicy teraz mogą zaprezentować swój prezent, opowiedzieć jak go wykonali i co czuli tworząc go.
25
10
20
Dyskusja w grupie na temat dzisiejszych zajęć. Wymiana komentarzy i doświadczeń uczestników z wykonywania prezentów
dla siebie, jak się wtedy czuli i jak się czuli otrzymując prezent od innego uczestnika.
Materiały wymienione wyżej
Cele sesji: Doświadczanie trzeciego wymiaru prac: tworzenie i niszczenie, rekonstrukcja i inne ćwiczenia z paper mache.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Duży stół, aby każdy mógł przy nim pracować i usiąść, krzesło dla każdego uczestnika
Dużo starych gazet
Gwasz lub farby plakatowe, kolor czarny, biały i podstawowe.
Duże pędzle, Klej
Wiaderka, Woda
Drut(kawałki) o różnej grubości i długości dla każdego z uczestników. Drut o odpowiedniej miękkości, aby można go buło zginać bez
narzędzi.
Minuty
15
5
5
30
45
20
Działania
Po przybyciu uczestnicy zajmują miejsca przy stole, czekają na przybycie wszystkich a następnie witają się nawzajem.
Przedstawienie uczestnikom trenera/ terapeuty, który będzie prowadził zajęcia z rękodzieła oraz będzie obecny na
najbliższych zajęciach. Kiedy już wszyscy przybędą, prowadzący inicjuje dyskusję w grupie, pytając uczestników, aby się
przemyśleniami z grupą oraz prezentacja dzisiejszego scenariusza.
Stół and krzesła
Uczestnicy przygotują paski ze starych gazet. Podarte gazety w długie paski o równej szerokości około 3 cm.
Do wiaderka dodaj 1/3 kleju (wikol lub inny klej winylowy – przezroczysty) do 2/3 wody i mieszaj do skutku. Odstaw do
dalszego użycia w dniu dzisiejszym
Każdy uczestnik zajęć powinien otrzymać drut do formowania. Jeden dłuższy i jeden krótki odcinek. Uczestnicy przy użyciu
tych drutów mogą poeksperymentować i stworzyć każdy kształt, jaki się im spodoba. Prowadzący może ukierunkować
uczestników dając im temat przewodni prac, aby uzyskać spójność. Propozycje kształtów7. i tematów mogą dotyczyć: figur
zwierząt, figur ludzkich itp.
Uczestnicy przy pomocy kleju i pędzla nakładają paski papieru na szkielet z drutu. Paski papieru naklejają aż do uzyskania
zamierzonego i rozpoznawalnego kształtu.
Każdy uczestnik zaprezentuje swoją pracę grupie i zaprasza do wymiany komentarzy. Na następnej sesji dzieła uczestników
będą wykańczane i po zajęciach złożone do wyschnięcia.
Gazety
Klej, woda, kubki i wiaderka
Kable lub druty, różnej
długości i grubości
Duże pędzle i rozcieńczony
klej w wodzie
Cele sesji: Ćwiczenia budujące grupę z zastosowaniem komunikacji słownej i niewerbalnej przy pracach z masą papierową (paper mache)
1.
2.
3.
4.
Duży stół, krzesło dla każdego uczestnika
Gwasz lub farby plakatowe w różnych kolorach
Pędzle różnych rozmiarów, kubki i pojemniki do płukania pędzli, karton do ustawiania gotowych prac z paper mache.
Materiały z recyklingu – papier, celuloza
Minuty
15
Działania
Przed przybyciem uczestników, ustaw ich prace w sposób taki, jaki pozostały po poprzedniej sesji. Gdy uczestnicy przybędą,
niech zajmą miejsca przy stole i poczekają na przybycie wszystkich. Zachęć uczestników do wskazania osób, które jeszcze nie
przybyły. PO przybyciu wszystkich uczestników zaprezentuj obecnego lub obecną osobę, która poprowadzi kolejną grupę
warsztatów – z rękodzieła. Zachęć uczestników do wymiany komentarzy na temat różnych technik Arteterapii, które poznali
na poprzednich sesjach. Niech każdy uczestnik zabierze głos w dyskusji.
Stół and krzesła
35
Uczestnicy przystępują do malowania swoich prac z paper-mache.
Kolorowe plakatówki,
pędzle i kubki z wodą.
20
Każdy uczestnik prezentuje swoje dzieło uczestnikom i omawia zmiany, jakie zaszły w pracy po jej pomalowaniu. Prowadzący
pomaga w prezentacji i zachęca do dyskusji.
Uczestnicy powinni podzielić się na mniejsze grupki po 4 -5 osób
Każda utworzona grupa wybiera karton, który posłuży, jako podstawa do ustawienia dzisiejszych dział. Grupa ustawia swoje
działa na kartonie tworząc instalację składającą się z indywidualnych dział z paper mache. Ustawioną instalację proszę
zabezpieczyć w niezmienionej formie na następne zajęcia.
5
45
Przed końcem sesji wszyscy uczestnicy podziwiają i komentują poszczególne instalacje.
Prowadzący pyta czy wszyscy uczestnicy są zadowoleni ze swojej pracy, bo przed nimi już tylko jedna sesja, na której coś
można będzie zmieniać w instalacji.
Gruby karton
Gruby karton i wszystkie
dostępne dotychczas
materiały, również z
recyklingu
Cele sesji: Ćwiczenia budujące grupę z zastosowaniem komunikacji słownej i niewerbalnej przy pracach z masą papierową (paper mache).
Materiały konieczne do sesji: Upewnij się że posiadasz wystarczającą ilość narzędzi i materiałów dla każdego uczestnika..
1. Duży stół z miejscem dla każdego.
2. Krzesło dla każdego uczestnika
3. Wszystkie materiały używane dotychczas oraz materiały z recyklingu
Minuty
15
Działania
Zanim uczestnicy przybędą, trzeba ustawić ich instalacje w takim układzie jak zostały ustawione na poprzedniej sesji.
Po przybyciu, zaproś uczestników do zajęcia miejsc wokół instalacji i poczekanie na ostatniego uczestnika. Następnie uczestnicy
mogą dokończyć pracę, jeśli zajdzie taka potrzeba.
30
Całą grupa może teraz odwiedzić instalacje wykonane przez poszczególne zespoły. Zachęcenie do dyskusji, wymiany poglądów oraz
podzielenie się wrażeniami..
30
45
Dyskusja całej grupy przy stole na temat podobieństw i różnic prac/instalacji poszczególnych zespołów.
Poproś uczestników, aby wspólnie zastanowili się jak połączyć elementy poszczególnych instalacji w jedną całość, w jeden zespół
obrazujący dokonania całej grupy. Spróbujcie opracować wspólną historyjkę uzupełniającą dzieło. Prowadzący wykona dokładne
zdjęcia całej instalacji – dzieła ostatecznego.
Opracowana historyjka-opowieść powtórzona będzie przez prowadzącego (można w tym czasie zrobić wideo), który zainicjuje
dyskusje w grupie na jej temat. Prowadzący spróbuje podsumować wszystkie dotychczasowe sesje, omówi ich cele i wkład w
osiągnięcie zamierzonego celu. Podkreśli związek dotychczasowych osiągnięć z zamierzeniami ostatniej fazy, – czyli rękodzieła.
Przedstawienie osoby prowadzącej kolejne sesje – rękodzieła. Prezentacja przez prowadzącego warsztaty rękodzieła cech i
umiejętności nabytych w trakcie poprzednich sesji oraz ich zastosowania w kolejnych. Prezentacja działań i planów na najbliższe
sesje. Omówienie różnic między tym, co było robione na zajęciach ruchowych i plastycznych a nowymi oczekiwaniami.
Stół and krzesła.
Wszystkie dostępne
recyklingu
Wszystkie dostępne
recyklingu.
Aparat fotograficzny
lub kamera
3.4. R ĘKODZIEŁO “ P LANUJĘ – P RODUKUJĘ ”
3.4.1. RĘKODZIEŁO - PRZYGOTOWANIA
Ze względu na różnorodność grup docelowych w poszczególnych państwach, zaproponowane
działania do realizacji w trakcie warsztatów z rękodzieła mogą się znacznie różnić. Mimo to niżej
zaproponowane scenariusze mogą stanowić podstawę do realizacji zajęć w poszczególnych
państwach.
Wzory scenariuszy takich jak zaproponowany niżej dla prac introligatorskich, będą opracowane przez
państwa wdrażające dla każdej innej formy rękodzieła.
3.4.2. R ĘKODZIEŁO – S ESJE
Sesja 1: Sesja wdrażająca: Na tej sesji należy zidentyfikować oczekiwania uczestników i porównać
je z celami realizowanymi w ramach zintegrowanego podejścia. Zebrane dane mogą posłużyć jako
podstawa do wyznaczenia efektywności realizowanych działań, ze szczególnym naciskiem na
obiektywną ocenę zarówno organizatora jak i ocenę uczestników.
Sesja 2: Prezentacja Działań: Podczas tej sesji zaprezentowany zostanie rodzaj planowanych działań,
ze szczególnym naciskiem na prezentację poszczególnych działań koniecznych przy każdym z
elementów cyklu produkcyjnego. Na początku prowadzący prezentuje cykl produkcyjny a następnie
dokładnie omawia jego poszczególne elementy, w szczególności zastosowanie konkretnych narzędzi,
materiałów i koniecznych umiejętności. W uzupełnieniu prezentacji prowadzący zademonstruje
czynności składowe procesu produkcyjnego, co ma na celu zaznajomienie uczestników z
materiałami, narzędziami i etapami całego procesu.
Sesja 3: Wybór produktu: Wszyscy uczestnicy będą zaangażowani w wybór produktu, który będzie
w dalszej części powielany, w trakcie dyskusji i na drodze demokratycznego procesu wyboru.
Zadaniem prowadzącego będzie nie tylko pobudzanie kreatywności i pomoc uczestnikom w procesie
doboru kolorów, materiałów i sposobu wykonania, ale również doradztwo zakresie praktycznej
możliwości wykonania zaplanowanego produktu. Wybór produktu na dzisiejszej sesji jest szczególnie
ważny z punktu widzenia zrealizowania aspiracji uczestników w zakresie wyglądu produktu oraz
przeanalizowanie możliwości jego wykonania w sposób ekonomiczny oraz możliwy przy
zastosowaniu posiadanych narzędzi, materiałów i umiejętności. Uzyskanie wspólnej decyzji i
akceptacji produktu przez wszystkich uczestników jest kluczowe w dalszej realizacji by móc liczyć na
późniejsze współpracę wszystkich uczestników.
Sesja 4: Zadania: W czasie tej sesji wszyscy uczestnicy będą mieli przydzielone role do wykonania.
Zakres swobody na tym etapie będzie znaczny bowiem uczestnicy będą mogli poeksperymentować
co o do wykonywania poszczególnych elementów produktu lub uczestniczenia w całym procesie
produkcji danego wyrobu. Zadaniem prowadzącego będzie pokierowaniem działaniami każdego
uczestnika w celu wyprodukowania zaplanowanego produktu. Zaznajomienie uczestników z
materiałami i narzędziami z jakich będą produkować oraz przekazania wiedzy na temat najlepszego
sposobu wykonania danych czynności.
Sesje 5, 6 i 7: Produkcja właściwa: Podczas tych sesji uczestnicy przystąpią do właściwej produkcji
wybranego produktu. Trener będzie miał decydującą rolę w podziale na grupy, realizujące
poszczególne etapy produkcyjne. Na początku każdej sesji, trener prezentuje plan na dany dzień, z
uwzględnieniem zadań jakie stoją przed każdym z uczestników. Po zakończeniu każdej sesji trener
poprowadzi dyskusję oceniającą postępy i sposób realizacji zamierzonych celów. W czasie dyskusji
należy się skupić na analizie trudności jakie napotkali uczestnicy oraz na sposobie przezwyciężenia
tych trudności w przyszłości. Dyskusja, powinna również dotyczyć indywidualnych wniosków
uczestników na temat obytych zajęć, próba oceny ich samopoczucia i zadowolenia z wykonanej
pracy
Sesja 8: Podsumowanie: Podczas ostatniej sesji, uczestnicy są poproszeni o udział w dyskusji na
temat ich odczuć po uczestnictwie w realizacji “Zintegrowanego Podejścia AMM” ze szczególnym
naciskiem na stopień realizacji ich oczekiwań. Uczestnicy mogą wtedy podzielić się swoją oceną na
temat tego co udało się im osiągnąć, jakie umiejętności nabyli lub rozwinęli dzięki udziałowi w
programie. Spostrzeżenia samych uczestników są bardzo ważne w całościowej ocenie wdrażania
„podejścia AMM”. Na zakończenie wystawa prac wykonanych przez uczestników będzie okazją do
wzajemnych komentarzy i dalszej dyskusji.
Podczas sesji rękodzieła muzyka wykorzystywana w części zajęć Tańca, może być odtwarzana jako
muzyczne tło i wzbogacenie zajęć.
Plany przewidziane w scenariuszach sesji rękodzieła dotyczą oprawy książek. W tym
komponencie oprawa książek jest jako przykład zastosowania metodologii w praktyce mogą
być stosowane też inne technologie. Wybór produktu do rękodzieła zależy więc od
preferencji i umiejętności grupy terapeutycznej. Wybrana produkcja musi się również
znajdować w granicach możliwości wykonania poprzez uczestników oraz warto zwrócić
uwagę na zastosowanie praktyczne wybranego produktu. W Polsce w trakcie pilotażowych
sesji rękodzieła uczestnicy wybrali jako produkt docelowy wykonanie ceramicznych
miseczek do podawania artykułów spożywczych. Produkcja miseczek ceramicznych
ustawionych na drewnianej podstawce wymagała zastosowania szeregu narzędzi i nabycia
bardzo wielu nowych umiejętności. Jako przykład nowych umiejętności można wymienić:
- frezowanie desek z wykorzystaniem frezarki elektrycznej
- wykonanie otworów w deskach z wykorzystaniem otwornicy
- szlifowanie mechaniczne desek i lakierowanie.
- technika decupage zastosowana do ozdobienia podstawki i łyżeczek.
- szkliwienie i wypalanie w piecu ceramicznych miseczek.
Rękodzieło – produkcja obwoluty do książek – Sesja 1 z 8.
Cele sesji: Ukierunkowanie grupy na realizację wspólnego celu z wykorzystaniem więzi zbudowanych w trakcie sesji tańca, ruchu i sesji plastycznych.
1. Przekąski/ drugie śniadanie, kawa, herbata, napoje.
2. Zdjęcia i informacje na temat twojej organizacji, czym się zajmuje i z kim pracuje.
Minuty
60
60
30
60
30
Działania
Przywitanie uczestników przez prowadzącego zajęcia z warsztatów rękodzielniczych. Wspólne śniadanie
(drugie śniadanie)
Wprowadzenie: prowadzący prezentuje oczekiwania i zadani do wykonania przez uczestników.
Wymiana opinii przez uczestników, zaproszenie do dyskusji i podzielenie się uwagami i uczuciami
Przerwa
Wprowadzenie: prezentacja spółdzielni socjalnej RE.LEG.ART, jej uczestników, czym się zajmuje, jakie ma
osiągnięcia. Pokaz filmu wideo i prezentacja produktów już wykonanych
Krótkie wprowadzenie do tajników prac introligatorskich – oprawianie książek z wykorzystaniem różnych
materiałów. Zapoznanie uczestników z tym co będą wkrótce wykonywać samodzielnie i z elementami
kultury i historii Włoch.
Przekąski – lekkie śniadanie, herbata, kawa
Przekąski i napoje
obrazy, zdjęcia, notesy
Cele sesji: Prezentacja teorii i przejście do zajęć praktycznych
1. Przekąski/ drugie śniadanie, kawa, herbata, napoje
2. Narzędzia introligatorskie
Minuty
30
60
30
120
Działania
Przywitanie uczestników przez prowadzącego zajęcia z warsztatów rękodzielniczych. Wspólne śniadanie
(drugie śniadanie)
Teoria i praktyka. Prowadzący prezentuje czynności przy produkcji, które będą wykonywać wkrótce
uczestnicy. Prezentacja materiałów i narzędzi, które będą używane; gilotyny, prasy, elektryczne nożyce i inne
narządza konieczne w procesie produkcyjnym tj. młotki, nożyczki, pędzle, klej itp..
przerwa
Uczestnicy obserwują czynności oraz biorą udział w poszczególnych działaniach. Prezentacja sposobu użycia
każdego z narządzi oraz prezentacja zagrożeń wynikających z niewłaściwego zastosowania. Kwestia bhp i
udzielania pomocy.
Przekąski – lekkie śniadanie, herbata,
kawa
Narzędzia introligatorskie
Przekąski, napoje
Cele sesji: Wybór materiałów i projektowanie produktu.
1.
2.
3.
4.
5.
Przekąski/ drugie śniadanie, kawa, herbata, napoje
Narzędzia introligatorskie
Papier (różne rodzaje, kolory, grubości, faktury, czysty papier i z wzorami)
Skóra (różne rodzaje, kolory, grubości, faktury, gładka i z wzorami)
Tkanina (różne rodzaje, kolory, grubości, faktury, gładka i z wzorami)
Minuty
30
60
Działania
Przywitanie uczestników przez prowadzącego zajęcia z warsztatów rękodzielniczych.
Wspólne śniadanie (drugie śniadanie)
Pokazanie materiałów które mogą być użyte do produkcji produktu. Pobudzanie
kreatywności uczestników. Zaprezentowanie co można z poszczególnych materiałów
wykonać oraz opis ich właściwości. Przypomnienie części zajęć z sesji plastycznych.
Papier (różne rodzaje, kolory, grubości, faktury, czysty
papier i z wzorami)
Skóra (różne rodzaje, kolory, grubości, faktury, gładka i z
wzorami)
30
60
60
Przerwa
Projektowanie i modelowanie produktu. Opis proponowanych produktów z
zastosowaniem próbek materiałów. Wymiana zadań i odczuć uczestników,
zachęcenie do komentarzy.
Przygotowanie zadań i czynności na koleją sesje, wybór potrzebnych materiałów
Tkanina (różne rodzaje, kolory, grubości, faktury, gładka i z
wzorami)
Przekąski i napoje
Cele sesji: Rozpoczęcie procesu produkcji - praktyka
2. Elektryczne nożyce – gilotyna introligatorska
3. Papier – różne rodzaje, klej, pędzle, młotek, nożyczki, ozdoby,
Minuty
30
60
30
60
60
Działania
Przywitanie uczestników przez prowadzącego zajęcia z warsztatów rękodzielniczych. Wspólne
śniadanie (drugie śniadanie)
Rozpoczęcie pracy bezpośrednio nad oprawieniem książki przez każdego uczestnika. Prowadzący
przydziela role dla każdego uczestnika, tłumacząc indywidualne zadania i znaczenie danej czynności
w ostatecznym produkcie.
Przerwa
Praktyczne działania – etapy: wykonanie wkładu książki, wybór papieru, przycinanie na rozmiar,
zaginanie papieru oraz przeszycie książki przez grzbiet sznurkiem.
Po zakończeniu procesu przeszywania kolejny etap to klejenie. Klejenie okładki książki. Prowadzący
prezentuje różne rodzaje klei oraz ich właściwości i sposób zastosowania. Po wykonaniu okładek
oraz umieszczeniu ozdób na okładce książkę sklejamy razem: wkład i okładkę.
przekąski
Elektryczne nożyce – gilotyna introligatorska
Papier – różne rodzaje, klej, pędzle, młotek,
nożyczki, ozdoby, gilotyna introligatorska.
Cele sesji: Praca nad produktem – obwoluta książki.
2. Elektryczne nożyce- gilotyna, kleje, tektura, Bristol, inne papiery.
Minuty
30
60
30
120
Działania
Przywitanie uczestników przez prowadzącego zajęcia z warsztatów rękodzielniczych.
Wspólne śniadanie (drugie śniadanie)
Dzisiejsze zadanie. Obłożnie książek. Książki mogą być na zajęciach obłożone z
wykorzystaniem b. wielu materiałów: skóra naturalna i sztuczna, papier ozdobny, czerpany,
tkaniny. Obwoluta może być miękka jak i twarda w zależności od użytych materiałów.
Przerwa
Prowadzący tłumaczy jak wykonać obwolutę, jak dokonać pomiaru potrzebnego materiału i
jak go uciąć aby uzyskać właściwy efekt. Materiał na okładkę może mieć różne grubości i
prowadzący wytłumaczy jak dobrać właściwą i jak się z danym materiałem obchodzić.
Przygotowanie obwoluty okładki na roboczo – przygotowanie do montaży ostatecznego.
Przekąski
Elektryczne nożyce- gilotyna, kleje, tektura, Bristol,
inne papiery.
Cele sesji: kontynuacja procesu produkcyjnego – obwoluta książki
Materiały konieczne do sesji: Upewnij się, że posiadasz wystarczającą ilość narzędzi i materiałów dla każdego uczestnika.
1.
2.
3.
4.
Skóra
Papier
Glej, Złote i srebrne płatki do nakładania (szlag metal)
Minuty
30
60
30
120
Działania
Dzisiejsze zadanie. Wykonanie obwoluty książki i jej obłożenie. Eksperymenty z różnymi
rodzajami materiału i sposobami zastosowania jego w wykonaniu obwoluty. Ćwiczenia w
obkładaniu książki na różne sposoby podyktowane zastosowanym materiałem.
Przerwa
Ręczne obkładanie książkę wymaga zastosowania sporej gamy narzędzi. Do wykonania okładki i
różnych zagięć można użyć twardej linijki, kawałka twardego drewna- listewki. Po wykonaniu
zagięć i okładki, uczestnicy mogą zając się dekorowaniem okładki. Dekoracja może polegać na
nałożeniu napisu, logo lub inicjałów z użyciem praski i szlag metalu (cieniutkiego arkusika foli
srebrnej lub złotej, która po odciśnięciu zostaje na okładce). Dekoracja może polegać na
nałożeniu kojonych warstw lub aplikacji z kolorowych kawałków papieru lub skóry. Przy
zastosowaniu rozgrzanego na palniku wzornika można zrobić dekoracje wypalane. Rogi książki
lub notesu mogą być wzmocnione metalowymi ozdobnymi narożnikami..
Skóra, papier, klej
Przekąski
Skóra, papier, szlag-metal – płatki srebrne lub
złote do odcisków na skórze.
Cele sesji: Zakończenie rękodzieła – obwoluta książki.
Materiały konieczne do sesji: Upewnij się, że posiadasz wystarczającą ilość narzędzi i materiałów dla każdego uczestnika.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Gilotyna introligatorska
Klej
Prasa ręczna
Skóra
Papier
Płatki srebra i złota
Wosk
Kawałki metalu itp.....
Minuty
30 minuty
60 minuty
30 minuty
120 minuty
Działania
Dzisiejsze zadanie: Złożenie książki i ostateczne sklejenie. Poszczególne elementy muszą być
sklejone i złożone pod prasę lub inny ciężar na czas dokładnego związania. Dobry klej i porządna
prasa zapewniają, że klejenie będzie trwałe i estetyczne..
Przerwa
Wykańczanie książki lub notesu: można dodać więcej ozdób i dekoracji lub przetrzeć książkę
woskiem w celu uzyskania ciekawego efektu.
Podsumowanie zajęć z obkładania książek, dyskusja o materiałach zastosowanych, użytych
narzędziach oraz koszcie wykonania produktu oraz ocenie jakości wykonania produktów..
Kalkulacja kosztu wykonania notesu; materiały i czas poświęcony przez uczestników. Wycena
poszczególnych elementów procesu oraz wyznaczenie ceny minimalnej za produkt. Złożenie
produktów do wykorzystania na kolejnej sesji.
Prasa, obciążniki lub inne dociski. Kleje i pędzle do
kleju.
Przekąski
Skóra, papier, płatki srebra i złota, kawałki metalu i
wosk itp.
Cele sesji: Podsumowanie, ocean i uroczyste zakończenie.
Materiały konieczne do sesji: Muszą być zapewnione w wystarczającej ilości dla każdego uczestnika.
1. Przekąski, drugie śniadanie, herbata, kawa
2. Aparat fotograficzny lub kamera
Minuty
30
60
30
120
Działania
Podsumowanie sesji - grupa dyskusja. Zachęcenie uczestników do prezentacji swoich
produktów- wykonanych książek czy notesów. Prezentacja produktów wykonanych przez grupę,
prezentacja współdziałania grupy w osiągnięcie zamierzonego celu. Prezentacja produktów i
całej grupy na wspólnym zdjęciu (po uzyskaniu zgody na foto).
Przerwa
Ewaluacja procesu produkcyjnego, analiza nabytych umiejętności i zdobytej wiedzy. Zaproszenie
uczestników do wyrażenia opinii i podzielnia się wrażeniami po tych warsztatach. Prośba o
komentarz czy ich oczekiwania zostały spełnione, co i dlaczego im się podobało lub nie
podobało, co było trudne a z czym radzili sobie dobrze?
Przekąski
Podsumowanie cyklu warsztatów
3.5. W SKAZÓWKI DO PRACY ZE SPECYF ICZNYMI GRUPAMI
UCZESTNIKÓW :
Mając na uwadze potencjalną uniwersalność metodologii Zintegrowanego Podejścia AMM w pracy z
różnymi grupami odbiorców, następujące wskazówki, uwzględniające różnorodność potrzeb
członków należy zastosować. Różne ograniczenia, posiadane przez członków grupy, wymagają
specyficznego podejścia, w szczególności w odniesieniu do osób niewidomych, osób
niepełnosprawnych, emigrantów, osób umysłowo upośledzonych czy kobiet zagrożonych
wykluczeniem społecznym.
3.5.1.
DOROŚL I ZE SCHORZENI AMI WZROKU :
Wskazówki ogólne dla trenerów:







Wspieranie rozwoju świadomości kinestetycznej i świadomości swojego ciała. Poprawa
percepcji własnego ciała i jego ograniczeń.
Powiększanie osobistych zdolności ruchowych, zdolności wyrażania się poprzez sztukę i ruch
ciała.
Podniesienie samooceny i własnej wartości, wzmocnienie poczucia pewności siebie,
autonomii osobistej i asertywności, główne dzięki wykorzystaniu ruchu i dotyku.
Poszerzenie i wzbogacanie zdolności interpersonalnych, budowanie relacji z innymi i ze
środowiskiem społecznym.
Zachęcanie do lepszej komunikacji ze światem zewnętrznym i innymi osobami poprzez
wzmacnianie potencjału twórczego.
Szukanie nowych dróg niewerbalnej komunikacji z innymi
Doświadczanie wymiany doświadczeń w grupie
Komponent Tańca i ruchu
Początek każdych zajęć rozpoczyna się od rytuału, każdy wchodzący do pomieszczenia zdejmuje buty
i zasiada w kręgu, tak aby wszyscy uczestnicy mogli poczuć bliskość pozostałych. Zajęcie miejsca w
kręgu (wg Labana i Kastenberga – płaszczyzna komunikacji - horyzontalna) ułatwia komunikację ze
sobą i daje poczucie bezpieczeństwa. Trener przez cały czas trwania wszystkich sesji zwraca
szczególną uwagę na swoją komunikację słowną, wydając bardzo jasne i dokładne instrukcje.
Budowa tolerancyjnej atmosfery w oparciu o narrację i barwną prezentację prowadzoną przez
trenera
Praca z różnymi pozycjami ciała, eksperymentowanie z ruchami LMA, nawiązywanie kontaktu z
zachowaniem osobistej przestrzeni. Kontakt fizyczny podczas ćwiczeń ograniczony aby nie urazić
np.: dotykiem.
Rozwijanie przestrzeni osobistej „Kinesfery, trening z różnymi rodzajami ruchów pochodzących z
metod LMA i MES oraz praca z ich różnymi wariantami. Ćwiczenia najpierw rąk i nóg, następnie
pozostałych części ciała: ruchy w płaszczyźnie i ruchy w przestrzeni wokół ciała.
Budowanie atmosfery współpracy i zaufania poprzez proste układy ruchów wykonywanych wspólnie
w parach, w małych grupach a następnie przez całą grupę. Można zastosować uzupełniające
rekwizyty i muzykę.
Sesje plastyczne i sesje rękodzieła.
Dla tej specyficznej grupy tworzywa artystyczne do zastosowania w etapie rękodzieła muszą być
tworzywami przestrzennymi – trójwymiarowymi. Aby zapewnić uczestnikom doświadczania
pozostałych doznań wynikających kontaktu z materią czyli np.: poprzez dotyk I zapach. Uczestnicy
wybiorą samodzielnie materiały, które najlepiej będą w stanie oddać ich odczucia i doznania. Użycie
w tym celu gliny jest szczególnie korzystne dla tej grupy uczestników. Kluczowe znaczenie w
komunikacji ma tutaj kształt, struktura, dotyk. Opanowanie zdolności percepcji otoczenia z
wykorzystaniem innych zmysłów niż wzrok jest w przypadku tej grupy niezwykle istotne I kluczowe w
pełnym uczestnictwie w życiu społecznym.
3.5.2 D OROŚLI –
OSOBY NIESŁYSZĄCE
Ogólne cele dla trenerów:




ciała.
autonomii osobistej i asertywności, główne dzięki wykorzystaniu narzędzi ekspresji
niewerbalnych.
środowiskiem społecznym. Zachęcanie do lepszej komunikacji ze światem zewnętrznym i
innymi osobami za pomocą ruchów i sztuki.
Początek każdych zajęć rozpoczyna się od rytuału, każdy wchodzący do pomieszczenia zdejmuje
buty i zasiada w kręgu, tak aby wszyscy uczestnicy mogli poczuć bliskość pozostałych oraz utrzymać
kontakt wzrokowy. Zajęcie miejsca w kręgu (wg Labana i Kastenberga – płaszczyzna komunikacji horyzontalna) ułatwia komunikację ze sobą i daje poczucie bezpieczeństwa. Trener przez cały czas
trwania wszystkich sesji zwraca szczególną uwagę na swoją postawę ciała i formy które pokazuje,
ponieważ uczestnicy w kręgu będą się opierać głownie na percepcji wzrokowej.
1. Praca nad postawą ciała, kinesferą, ruchami i gestami. Praca w kilku płaszczyznach ruchowych
2. Wzrost możliwości ruchowych ciała i zdobywanie umiejętności ekspresji poprzez ruch.
3.Pomoc w podniesieniu swojej wartości, zdobywanie pewności siebie, wzrost autonomii i
asertywności.
4. Wykorzystanie różnych rekwizytów np. bębnów itp.
5. Wzbogacenie umiejętności relacji międzyludzkich, umiejętności nawiązywania kontaktu, z
otoczeniem. Zachęcanie do szerszej komunikacji z otoczeniem zewnętrznym.
6. Tworzyć układy choreograficzne, które wykorzystają poszczególne grupy ruchowe. Praca w
małych grupach i praca nad przygotowaniem końcowego pokazu całej grupy.
Uczestnicy grupy będą musiały opierać się na komunikacji wzrokowej aby i zrozumieć siebie i świat
wokół. Trener będzie używać różnych tworzyw artystycznych, uwzględniając możliwości wzrokowe
uczestników będzie pomagał w wybraniu tworzywa i formy dzieła najlepiej oddających uczucia
uczestników. Przepływ informacji zwrotnych będzie odbywał się poprzez kontakt wzrokowy i
prezentacje prac plastycznych – bez konieczności werbalnego tłumaczenia. Prace uczestników
tworzące końcową instalację będą jakby sprawozdaniem z zajęć i będą opowiadać osobiste historie
uczestników.
3.5.3. D OROŚLI –
OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE FIZYCZNIE






Wzmocnienie funkcji testowania rzeczywistość.
Wzmacnianie zdolności przystosowawczych.
ciała.
niewerbalnych.
buty i zasiada w kręgu, tak aby wszyscy uczestnicy mogli poczuć bliskość pozostałych oraz utrzymać
trwania wszystkich sesji zwraca szczególną uwagę na swoją nieoceniającą postawę i służy pomocą.
1. Stworzenie przyjaznej i tolerancyjnej atmosfery.
2. Budowanie przyjaznej atmosfery współpracy z zastosowaniem technik zestrajania i
mirroringu. i zaufania poprzez proste układy ruchów wykonywanych
3. rodzajami ruchów pochodzących z metod LMA i MES oraz praca z ich różnymi wariantami.
Budowanie atmosfery współpracy i zaufania poprzez proste układy ruchów wykonywanych
wspólnie w parach, w małych grupach a następnie przez całą grupę.
4. Zastosowanie rekwizytów i muzyki.
5. Wzrost stopnia trudności ćwiczeń w ramach rozwoju grupy.
Trener zaprezentuje różne doznania zmysłowych, które mogą być nazwane, omówione a następnie grupa
spróbuje zobrazować to doznania w formie plastycznej. Każdy uczestnik spróbuje sam znaleźć swój
sposób wyrażania siebie w oryginalnych sposobów, uwolnimy się od stereotypów różnych formy
sztuki. Wiele uwagi będzie poświęcone na proces odkrywania nowych mediów, w oparciu o
indywidualne zdolności uczestników, ich postaw, a także preferencje i potrzeby. Praca w grupie z
wykorzystaniem dowolnych technik plastycznych i gier pozwoli uczestnikom czerpać jeszcze więcej
radości z procesu twórczego.
3.5.4. E MIGRANCI
Główne zadania trenerów:








Budowa świadomości kinestetycznej, poznawanie własnego wizerunku i postrzegania przez
otoczenie w relacjach osobistych i kulturowych.
Wyrażanie i komunikowanie osobistych postaw wynikających z pochodzenia.
Podniesienie własnej wartości, wzmocnienie poczucia pewności siebie, autonomii osobistej i
asertywności. Podkreślanie bogactwa różnic kulturowych.
Wzbogacanie wachlarza ruchów uczestników w nowe formy artystyczne wynikające z
wielokulturowości.
Prezentacja tradycyjnych tańców, opowieści ludowych, sztuki regionalnej i mitów.
Wspieranie procesu twórczego podkreślającego odrębność i bogactwo form
Poprawa i wspieranie relacji międzyludzkich, zachęcanie do lepszej komunikacji z innymi.
Poprawa umiejętności rozwiązywania konfliktów wynikających międzykulturowych różnic
1. Nawiązanie komunikacji pomiędzy uczestnikami, stworzenie przyjaznej atmosfery i
płaszczyzny współpracy. Trener przez cały czas trwania wszystkich sesji zwraca szczególną
uwagę na swoją nieoceniającą postawę i służy pomocą.
2. Prezentacja i zachęcenie do przyłączenia się podczas prezentacji tradycyjnych regionalnych
tańców, rytuałów, piosenek i tańców ludowych.
3. Eksperymentowanie z ruchami dynamicznymi w oparciu o tańce tradycyjne. Wspólna praca
uczestników nad układem ruchowym z wykorzystaniem elementów z różnych kultur.
Zachęcenie uczestników do pisania pamiętnika ze swoimi przemyśleniami.
4. Wspólnie uczestnicy grupy zdecydują i opracują wspólne zakończenie np.: w formie układu
tanecznego.
5. Na końcu sesji opracowany zostanie taniec podsumowujący prace grupy, wykorzystujący
wszystkie rodzaje ruchów i gestów, odzwierciedlających odczucia, wspomnienia,
przemyślenia i doznania uczestników. Zaleca się zastosowanie rekwizytów, instrumentów
muzycznych związanych z krajem pochodzenia i zwyczajami ludowymi.
Grupa rozpoczyna podróż po mapie odwiedzając kolejno miejsca z których pochodzą poszczególni
członkowie grupy. Trener pracuje z uczestnikami, pomagając im zaprezentować swoją historię i
tradycje kulturowe swojej rodziny. Z zastosowaniem różnych technik plastycznych uczestnicy
spróbują wyrazić różne emocje związane ze swoim krajem pochodzenia. Ta niewerbalna forma
prezentacji jest łatwiejsza i bezpieczniejsza dla uczestników.
Podzielenie się uczestników swoimi wspomnieniami z kraju pochodzenia zmniejszy bariery między
nimi i wpłynie na zmniejszenie odizolowania i poczucie samotności.
Prezentacja krajów pochodzenia uczestników, prezentacja kultury i zwyczajów pozwoli lepiej grupie
się integrować, jak przezwyciężać różnice poprzez szukanie podobieństw.
Dzięki sztukom plastycznym, każdy uczestnik będzie miał szansę zaprezentować swoje miejsce na
ziemi, gdzie się teraz znajduje a gdzie chciałby być. Dzięki metaforycznemu przekazowi poprzez
sztuki plastyczne, zastosowane kolory, zastosowane materiały i formę plastyczną, uczestnicy będą
mogli swobodniej wyrazić siebie i swoje doświadczenia.
3.5.5. D OROŚLI
UMYSŁOWO UPOŚ LEDZENI







Trening fizycznej I psychicznej integralności,
Trening rozróżniania rzeczywistości zewnętrznej I wewnętrznej,
Wzmacnianie zdolności twórczych i poznawanie znaczeń symbolicznych
Promowanie wrażliwości i zrozumienia dla stanów emocjonalnych, integracji działania, emocji i
myśli
Powiększanie osobistych zdolności ruchowych,
środowiskiem społecznym. Zachęcanie do lepszej komunikacji ze światem zewnętrznym i innymi
osobami za pomocą ruchów i sztuki.
Sesje Tańca i ruchu
buty i zasiada w kręgu, tak aby wszyscy uczestnicy mogli poczuć bliskość pozostałych i utrzymać
trwania wszystkich sesji zwraca szczególną uwagę na swoją nieoceniającą postawę i służy pomocą.
Uczestnicy prezentują swoje imię i próbują przedstawić się gestem lub ruchem. Trener następnie
przeprowadzi krótką rozgrzewkę skupiającą się na pracy poszczególnych części ciała, zaczynając od
stop do głowy. Rozwijanie przestrzeni osobistej „Kinesfery”. Następnie trening w oparciu o kontakt
z podłożem (Bartenieff and Hackney) a następnie przejście do ruchów dynamicznych (LMA) z
początku łatwiejsze układy.
1. Poruszanie się po płaszczyźnie po linii prostej.
2. Wypracowanie atmosfery zaufania poprzez proste ćwiczenia integrujące grupę.
Rozwijanie zdolności nawiązywania więzi z użyciem różnych technik ruchowych (zaczerpniętych z
LMA i AM). Praca w parach, następnie w małych grupach i całej grupie. Zastosowanie różnych
rekwizytów I muzyki
3. Kolejność ćwiczeń I zadań ułożona narastająco pod względem trudności.
4. Podtrzymywanie dialogu, wymiana pomysłów i komentarzy w formie werbalnej- słownej.
Komponent sztuk plastycznych i rękodzieła
Uczestnicy z różnymi schorzeniami psychiatrycznymi, dzięki eksperymentowaniu z różnymi
materiałami i technikami, mogą dokonać wybory techniki i materiału, który najlepiej im odpowiada i
pozwoli wyrazić siebie w sposób nieskrępowany.
Doświadczenia zebrane w trakcie zajęć sztuk plastycznych rozwijają ponadto zdolność członków
grupy do ekspresji swoich uczuć w różnych formach artystycznych, co poszerzy ich umiejętności
komunikacji w formach niewerbalnych.
Rolą prowadzącego jest pomoc uczestnikom w zaprezentowaniu ich odczuć z zastosowaniem
różnych obrazów, symboli i metafor zaprezentowanych w różnych dziełach sztuki.
3.5.6. K OBIETY
ZAGROŻONE WYK LUCZEN IEM SPOŁECZNYM :







Promowanie zdolności twórczych - kreatywności
Wzmacnianie wrażliwości, trening lepszego rozumienia różnych stanów emocjonalnych,
Pomoc w szukaniu dróg rozwiązywania konfliktów, budowa zdolności mediacji i radzenia
sobie w różnych sytuacji stresowych np.: złość, odrzucenie.
ciała.
niewerbalnych.
Uczestnicy prezentują swoje imię i próbują przedstawić się gestem lub ruchem. W trakcie sesji
poprowadzeni zostaną od najprostszych ruchów do trudniejszych zwracając uwagę na reakcje i
odczucia własnego ciała związane z ruchem. Doświadczanie różnych bodźców płynących z ruchu
ciała; poczucie własnej wagi, przesunięcia punktu ciężkości, wykonywanie prostych ruchów różnych
części ciała, łącząc je prezentowaniem kształtów i obiektów. Zwracanie uwagi na sposób oddychania
i pracę w przestrzeni osobistej – Kinesferze.
W pierwszej fazie ”rozgrzewki” nacisk będzie kładziony na refleksję i szukanie nowych pomysłów I
propozycji do realizowanych zajęć. W dalszej części będą rozwijane ćwiczenia testujące ograniczenia
ruchowe ciała, ograniczenia przestrzeni osobistej, interakcji przestrzeni pozostałych uczestników I
całej grupy.
W drugiej części grupa przechodzi do bardziej złożonych układów ruchowych wykorzystujących ruchy
dynamiczne, napięcia, przepływ napięcia, przenoszenie punktu ciężkości, ruchy pasywne i aktywne,
ruchy defensywne i ofensywne.
Uczestnicy będą pracować najpierw w parach a potem w małych grupach gdzie z pomocą trenera
będą pracować nad nowym układem ruchowym. Układ ten będzie odzwierciedlał osobiste przeżycia i
doznania uczestników a następnie grupy. Dalsza praca nad stworzeniem końcowego układu
ruchowego z udziałem wszystkich uczestników. Warto zaprosić uczestników do podzielenia się
komentarzami i stworzeniem małego pamiętnika z zajęć.
Na końcu sesji opracowany zostanie taniec podsumowujący prace grupy, wykorzystujący wszystkie
rodzaje ruchów i gestów, odzwierciedlających odczucia, wspomnienia, przemyślenia i doznania
uczestników.
Komponent sztuk plastycznych i rękodzieła
Uczestnicy będą doświadczać różnych stymulacji płynących z kontaktu z różnymi materiałami
artystycznymi, technikami, pracy w parach i indywidualnie. Próby znalezienia sposobów ekspresji i
zaprezentowania odczuć lub osobistych historii.
Poprzez swoje dzieła/instalacje uczestnicy mogą łatwiej wyrazić się I przekazać swoje doświadczenia
I odczucia. Łatwiej im też wyrazić obszary z którymi mają trudności co daje możliwości wspólnych
prób rozwiązania problemów lub istotnych zmian.
3.6. D ALS ZE
REKOMENDACJE ORAZ PREZENTACJA NAJ LEPSZYCH PRAKTYK
Zamieszczone tutaj rekomendacje oraz najlepsze praktyki powstały w ramach realizacji program
AMM i są tutaj zamieszczone do dalszego wykorzystania.
Skład grupy terapeutycznej
Niektóre grupy miały jednorodny charakter
tzn.: składały się np.:
wyłącznie z osób
niepełnosprawnych umysłowo, podczas gdy inne grupy, odzwierciedlając założenia zintegrowanego
podejścia miały skład złożony np.: z imigrantów i osób niepełnosprawnych., kobiet z Europy
wschodniej i kobiet z Afryki. Ze względu na swój skład, faza tworzenia więzi w obrębie tych grupy
wahała się w czasie. Niektóre grupy jednoczyły się szybko a u innych ten proces trwał aż do czwartej
sesji tańca i ruchu. Powstałe więzi rozwijały się dalej w miarę postępu program.
Liczebność trenerów w stosunku do wielkości grupy
Proporcja ta jest silnie uzależniona od wyzwań jakie stoją przed uczestnikami grupy. W wyniku
realizacji sesji w krajach partnerskich można stwierdzić, że minimalna liczba trenerów to dwie osoby.
Udział wolontariuszy jest tutaj mile widziany i pomocny.
Rekrutacja & dobór członków grupy
W ośrodkach gdzie uczestników zajęć można wybrać z większej zbiorowości należy zwrócić uwagę na
uczucia osób niewybranych do zajęć. Wybór uczestników może być zarzewiem konfliktów pośród
uczestników i należy w tej kwestii zachować daleko idącą ostrożność i takt.
Przyjmowanie nowych uczestników zajęć może być też utrudniony przez członków rodzin
kandydatów. Zdarzały się sytuacje gdzie rodzina nie wyrażała zgody na uczestnictwo osoby w
dalszych zajęciach. Czasem przyczyny miały podłoże wynikające z braku możliwości transportowych
lub zapewnienia opieki dla dzieci uczestnika. W projekcie, dowożenie i zapewnienie opieki dla dzieci
było testowane z sukcesem.
Kontynuacja pomiędzy sesjami
Trenerzy zgłosili, że ważne jest połączenie wszystkich trzech komponentów. Na przykład muzyka
odtwarzana w trakcie komponentu tańca powinna być także odtwarzana na sesjach sztuki i
rękodzieła.
Dla odprężenia trenerzy poświęcali kilka minut na to, by grupa mogła trochę potańczyć w trakcie
komponentów sztuki i rękodzieła.
Lokalizacja
Ważne, by uczestnicy czuli się wygodnie i bezpiecznie w miejscu realizowania programu.
Większość trenerów rekomendowała realizację komponentu rękodzieła w specjalnym warsztacie/
studiu rękodzieła, lecz przestrzegała także przez kwestiami związanymi ze zdrowiem i
bezpieczeństwem uczestników oraz wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu i maszyn.
W Polsce w trakcie pracy z uczestnikami niepełnosprawnymi zalecano, aby nie korzystać z
pomieszczenia wyposażonego w lustra, gdyż powodowało to dyskomfort uczestników i ich
rozpraszało.
Techniki
Ważne jest, by trenerzy znali przyjęte w Zintegrowanym podejściu metody AMM techniki i narzędzia
stosowane w trzech komponentach. Trenerom zaleca się badanie, ćwiczenie i przygotowanie się do
stosowania technik, których nie znają. W komponencie rękodzieła jest niezwykle ważne aby
prowadzący sesje z tego komponentu miał głęboką wiedzę w zakresie wybranej technologii,
produktu, narzędzi i materiałów. W przypadku braku takich doświadczeń konieczne będzie
zatrudnienie artysty plastyka, który wspólnie z trenerami poprowadzi zajęcia rękodzieła.
Myśli na zakończenie
Na Litwie trener zakończył ostatnią sesję pytaniem do uczestników:
„Jeżeli moje życie byłoby filmem…”
1. Jaki byłby jego tytuł?
2. Jaki byłby to gatunek filmu?
3. Jaka jest moja rola w tym filmie?
Uczestników można także zachęcić do tworzenia nowych tytułów i scenariuszy na przyszłość (na
określony dzień, miesiąc, rok...).
Dni otwarte projektu
W państwach realizujących projekt zorganizowane dni otwarte prezentujące osiągnięcia projektu
stały się doskonałą okazja do kontaktu uczestników z szeroką publicznością. W oparciu o
doświadczenie trenerów, którzy mogą potwierdzić gotowość grupy do prezentacji przed większą
publicznością, zorganizowany dzień otwarty może być silnym narzędziem terapeutycznym. Zaleca
się ostrożność w tym względzie szczególnie w przypadku osób niepełnosprawnych.
Wsparcie kolegów i dzielenie się wiedzą
Ponieważ jest to nowe podejście, trenerzy uznani, że komunikowanie się między sobą było bardzo
przydatne. Na przykład we Włoszech trenerzy ze wszystkich testujących organizacji partnerskich
odbywali regularne spotkania poprzez Skype’a. W trakcie tych sesji omawiali postępy grupy, pomysły
na udoskonalanie, a także pomagali sobie wzajemnie rozwiązywać trudności operacyjne.
3.7. S POTKANIA
ZES POŁU KOO RDYNUJĄCEGO
-
PODSUMOWANIE
Spotkania zespołu koordynującego z udziałem koordynatora i trenerów prowadzących sesje są
niezwykle ważne do prawidłowego wdrażania metodologii AMM. W ramach podejścia AMM
przewidziane są cztery spotkania zespołu:
Spotkanie zespołu nr 1, przed rozpoczęciem właściwej implementacji:


Omówienie wytycznych, zapewnienie pełnego zrozumienia założeń oraz obszarów
ewaluacji.
Sprawdzenie dostępności terminów, pomieszczeń, zasobów i wsparcia itp.
Spotkanie zespołu nr 2, Tydzień 7 – po zakończeniu etapu sesji tańca i ruchu.



Sprawdź czy została zebrana ocean komponentu Tańca przed i po zajęciach
Uzyskaj od uczestników zgodę na filmowanie, zdjęcia i wykorzystanie materiałów w różnych
mediach dotyczących amm.
Zbierz sugestie i komentarze dotyczące komponentu Tańca.




Zbierz sugestie i wnioski trenerów prowadzących zajęcia z Tańca
Omówienie doświadczeń i stopnia realizacji oczekiwań poszczególnych uczestników.
Sprawdź dostępność pomieszczeń i materiałów na kolejne zajęcia.
Zbierz komentarze i obserwacje od uczestników, trenerów, rodzin i wolontariuszy.
Spotkanie zespołu nr, Tydzień 13 – po zakończeniu etapu sztuk plastycznych







Sprawdź czy została zebrana ocean komponentu sztuk plastycznych przed i po zajęciach
Zbierz sugestie i komentarze dotyczące komponentu sztuk plastycznych
Zbierz sugestie i wnioski trenerów prowadzących zajęcia ze sztuk plastycznych.
Omówienie doświadczeń i stopnia realizacji oczekiwań poszczególnych uczestników.
Sprawdź dostępność pomieszczeń i materiałów na kolejne zajęcia.
Zbierz komentarze i obserwacje od uczestników, trenerów, rodzin i wolontariuszy.
Spotkanie zespołu nr 4, Tydzień 21 – po zakończeniu etapu sesji rękodzieła




Sprawdź czy została zebrana ocean komponentu rękodzieła przed i po zajęciach
Zbierz sugestie i komentarze dotyczące komponentu rękodzieła
Zbierz sugestie i wnioski trenerów prowadzących zajęcia z rękodzieła.
Z B I E R Z K O M E N T A R Z E I O B S E R W A C J E O D U C Z E ST NI K Ó W , T R E NE R Ó W , R O D Z I N I W O L O NT AR I U S Z Y .
4. W IRTUALNA
BAZA WIEDZY PROGRAMU
AMM
4.1. WBW –(
WIRT UALNA BAZA WIEDZ Y ): WSPÓŁTWORZON A
ENCYKLOPEDIA ONLINE
Biorąc pod uwagę globalną filozofię zespołu/partnerstwa, cele projektu i styl pracy promowany we
wszystkich fazach projektu, tworzenie horyzontalnej platformy współpracy (strona Wiki) jest
rezultatem naturalnym; jest to sposób na wzmocnienie tego, co osiągnięto w ramach projektu i
stanowi wartość dodaną do wypracowanej metodologii.
Zintegrowane podejście AMM łączy w sobie różne techniki empowermentu pozwalające
zbudować uniwersalną metodę wdrażania nowego narzędzia pracy z osobami zagrożonymi
wykluczeniem społecznym. Projekt AMM pozwala też społeczności terapeutów – praktyków,
wymieniać poglądy i dzielić się spostrzeżeniami z pracy codziennej. Encyklopedia „Wiki”
tworzona przez praktyków zagadnienia jest doskonałą platformą wymiany wiedzy, gdzie
istnieje możliwość dialogu online oraz możliwość zamieszczania wszelkich materiałów
multimedialnych.
Portal Wiki – programu AMM jest miejscem spotkań artystów, plastyków, trenerów,
terapeutów, rehabilitantów, praktyków i teoretyków zagadnienia. Wszystkie osoby
pracujące z osobami niepełnosprawnymi oraz zagrożonymi wykluczeniem społecznym
(uchodźcy), mogą korzystać z portalu Wiki, jako narzędzia wymiany materiałów pisanych,
zdjęć, filmów i innych powstałych w trakcie wdrażania i eksperymentowania z
Zintegrowanym Podejściem AMM. Nie są tutaj konieczne wielkie umiejętności
informatyczne w pracy z komputerem i Internetem, aby sprawnie korzystać z tego
narzędzia. Zamieszczone wskazówki pozwolą Państwu korzystać z tego nowego narzędzia.
Zapraszamy do odwiedzenia naszej wirtualnej encyklopedii wiedzy na temat wdrażania
programu AMM an stronie:
https://artmademan.wikispaces.com/
Można tu przejrzeć zasoby/strony, które pojawią się w ramce po lewej stronie. Można sprawdzić
całą listę lub szukać w kategoryzacji utworzonej za pomocą tagów. Prosimy o udział i przyłączenie
się do wspólnoty, by zwiększyć różnorodność dostępnych materiałów. Aby dokonać wpisów lub
wgrać materiały, należy postępować według poniższych instrukcji:
Należy wysłać e-mail na adres [email protected], prosząc o zaproszenie dla członka i pozwolenie
na edycję (). Link ten pojawia się na stronie „domowej”.
Po otrzymaniu swojego loginu i hasła, uzyskuje się dostęp i można edytować!
4.2. I NSTRUKCJE
DOTYCZĄCE WPROWADZANIA NOWYCH TREŚ CI
1. Aby wprowadzić nowe treści musisz
się zalogować za pomocą swojej
nazwy użytkownika i hasła:
2. . Należy obejrzeć „Tabelę tagów (kategorii)” (w „Zasobach” w menu u dołu po lewej stronie i
pokazaną wcześniej), aby wybrać sposób do określenia kategorii/zapisania nowych zasobów
(narzędzie, film wideo, dokument…), które zostaną umieszczone. Oznacza to, że wybiera się tagi,
jakie zostaną dodane do zasobów. Takie określenie kategorii jest zalecane, kryteria mają ujednolić
różne wpisy. By zobaczyć listę/tabele tagów, proszę kliknąć tutaj. Istnieje także chmura tagów,
zawierająca różne użyte tagi (tagi z tabeli i inne utworzone w sposób spontaniczny).
3- Aby zachować jednolity format i
styl strony, zalecamy przestrzegania
„wzoru” wprowadzonego materiału,
aby ustrukturyzować swoją nową
stronę (w „Zasobach” w menu u dołu
po lewej stronie).
Nie można edytować tej strony, a
następnie zachować jej z własną treścią,
więc należy najpierw wybrać całą
stronę (tekst i tabela) i skopiować ją –
„Ctrl+C”
–
tylko
kopiowanie,
przeklejanie później) następnie należy
przejść do „Strony i pliki” – „Nowa
strona” (menu u góry po lewej
stronie); dodać Nową stronę i Tagi (a
następnie kliknąć przycisk „Utwórz”).
4 Na nowej stronie, można wkleić
teksty i tabele ze Wzoru, który
wcześniej został skopiowany
5- Możesz edytować tekst ( tytuł,
autor, zawartość, zdjęcia)
Istnieje też możliwość edycji już
opublikowanego materiału.
6. Zapisz stronę
W razie kłopotów z zamieszczeniem swoich materiałów na stronie wiki proszę o kontakt pod
adresem: [email protected] (po angielsku)
Partnerzy program ART MADE MAN
www.artmademan.eu
https://artmademan.wikispaces.com/
http://www.facebook.com/pages/Art-Made-Man/224501640903163
Members of the Consortium:
Project co-funded by:
This project has been funded with the support of the Grundtvig Programme of the European
Commission.
This communication reflects the views only of the author, and the Commission
cannot be held responsible
for any use which may be made of the information contained
therein.
Agreement n. 2010 – 3565 / 001 – 001
Project n.
510401-LLP-1-2010-1-IT-GRUNDTVIG-GMP

Podręcznik trenera

Transkrypt

Podobne dokumenty

Curriculum Prof. Markusa Hürzelera