Antyczna tragedia w ateńskim teatrze

Iwona Adamczewska [email protected]
Zespół Szkół Zawodowych w Ozorkowie
Konspekt lekcji z języka polskiego przeznaczony
dla pierwszej klasy ponadgimnazjalnej.
Temat lekcji: Antyczna tragedia w ateńskim teatrze.
Cele edukacyjne:
poznanie wyznaczników gatunkowych tragedii antycznej;
uporządkowanie pojęć dotyczących teatru w starożytnej Grecji;
Cele operacyjne:
kształcenie umiejętności czytania tekstów literatury pięknej, jak również
popularnonaukowej, ze zrozumieniem;
kształcenie umiejętności selekcjonowania zdobywanych wiadomości;
kształcenie umiejętności definiowania pojęć z teorii literatury, związanych
z gatunkiem literackim, jakim jest tragedia antyczna;
dostarczenie uczniowi możliwości wystąpienia w procesie lekcyjnym w roli
badacza, wykonawcy, jak również osoby emocjonalnie zaangażowanej;
stworzenie okazji na lekcji do całościowego zaangażowania uczniów ( ich emocji,
wyobraźni, intelektu, ciała );
kształcenie umiejętności twórczego myślenia;
wyzwolenie aktywności jak największej liczby uczniów;
kształcenie umiejętności współpracy w grupie, a także planowania kolejnych
etapów własnej pracy;
doskonalenie umiejętności odczytywania utworu literackiego w perspektywie
ogólnoludzkiej, ponadczasowej;
kształcenie umiejętności poprawnego, jasnego, logicznego wypowiadania się;
Zadania:
napisanie na podst. "Antygony" ( lub innej sztuki np. „Króla Edypa”) Sofoklesa
adaptacji teatralnej, przystosowanej do wystawienia jej na lekcji w klasie;
dokonanie przez uczniów logicznego skrótu tekstu tragedii w taki sposób, aby nie
zagubić przesłania utworu;
poznanie przez uczniów zasad efektywnej współpracy w grupie;
nauczenie się planowania pracy nad wytyczonym celem;
czytanie ze zrozumieniem tekstu tragedii, jak również tekstów filozoficznych,
popularnonaukowych;
odczytanie "Antygony" ( lub innej tragedii Sofoklesa) w kontekście
ogólnoludzkim, ponadczasowym;
wypowiadanie się w sposób logiczny, jasny, zrozumiały;
definiowanie pojęć z teorii literatury ( katharsis, konflikt tragiczny, wina tragiczna,
bohater tragiczny );
utrwalenie pojęć związanych z teatrem greckim;
wystąpienie uczniów w roli badaczy ( podczas studiowania tekstów Arystotelesa,
A. Banacha, T. Kudlińskiego ), wykonawców ( twórcy makiet teatru greckiego,
autorzy scenariusza adaptacji teatralnej, twórcy scenografii ), przeżywających (
aktorzy );
przygotowanie do samodzielnego studiowania materiałów przez uczniów;
formułowanie wniosków pod kierunkiem nauczyciela po samodzielnym
przeczytaniu tekstów przez uczniów;
stworzenie atmosfery wspólnej pracy i zabawy, pozwalającej na zaangażowanie
jak największej liczby uczniów;
rozwijanie twórczego myślenia, zachęcanie do poszukiwania nowych,
nieschematycznych rozwiązań;
Metody:
burza mózgów (w fazie przygotowań);
elementy metody projektów;
praca w grupach;
praca z tekstem;
przedstawienie teatralne;
Środki dydaktyczne:
tekst "Antygony" lub „Króla Edypa” Sofoklesa;
fragment książki Tadeusza Kudlińskiego pt."Vademecum teatromana";
fragment książki Andrzeja Banacha pt. "Wybór maski"
fragmenty "Poetyki" Arystotelesa;
makiety teatru greckiego przygotowane przez dwie grupy;
kaseta magnetofonowa z utworami wykonywanymi przez zespół " Era"
elementy scenografii potrzebnej do wystawienia "Antygony" w klasie ( w tym
także masek, kostiumów, rekwizytów );
przystawki z owoców popularnych w Grecji :oliwek i winogron;
Tok lekcji:
5. Wyjaśnienie celów lekcji, zapisanie tematu.
6. Przedstawienie "Antygony" lub „Króla Edypa” Sofoklesa wg scenariusza
napisanego przez uczniów.
7. Ocenienie wysiłku poszczególnych grup w przygotowywaniu adaptacji teatralnej i
jej ostatecznego kształtu.
8. Praca w grupach nad opracowywaniem obszarów tematycznych związanych z
teatrem greckim.
Uczniowie w domu zapoznali się z fragmentami tekstów: Arystotelesa "Poetyka", A. Banacha
pt. "Wybór maski", T. Kudlińskiego pt. "Vademecum teatromana". Teksty wymienione wyżej
uczniowie mieli przestudiować dokładnie. Na lekcji opracowywane będą następujące
problemy:
budowa teatru greckiego;
organizacja przedstawień w teatrze greckim;
aktorzy w teatrze greckim:
budowa tragedii greckiej:
Arystoteles o tragedii greckiej, czyli wyznaczniki gatunkowe tragedii antycznej;
5. Prezentacja wyników pracy poszczególnych grup przez wybranych liderów na
planszy zatytułowanej " Teatr grecki";
6. Ocena pracy grupowej uczniów, przypomnienie celów, jakie realizowane były
przede wszystkim na lekcji.
Określenie poziomu wymagań umiejętności, które uczeń powinien posiąść po lekcji.
Poziom wymagań konieczny.
Uczeń na ocenę dopuszczającą powinien:
umieć wskazać bohaterów omawianej tragedii;
umieć wskazać miejsce rozkwitu teatru;
umieć przyporządkować utwór do odpowiedniego gatunku literackiego;
umieć opowiedzieć losy Antygony i Kreona lub streścić „Króla Edypa”;
Poziom wymagań podstawowy.
Uczeń na ocenę dostateczną powinien:
umieć wymienić cechy tragedii;
umieć zdefiniować pojęcia: konflikt tragiczny ,wina tragiczna;
umieć opowiedzieć o genezie tragedii greckiej;
znać budowę tragedii antycznej;
umieć scharakteryzować Antygonę i Kreona lub bohaterów „Króla Edypa”;
Poziom wymagań rozszerzający.
Uczeń na ocenę dobrą powinien:
umieć zdefiniować pojęcie tragizmu jako kategorii estetycznej;
rozumieć, na czym polega stwierdzenie Arystotelesa, że sztuka powinna mieć
charakter naśladowczy;
umieć udowodnić, że "Antygona" („Król Edyp”) to tragedia antyczna, odwołując się
do swych wiadomości na temat cech i budowy tragedii antycznej;
formułować samodzielnie wnioski interpretacyjne, nie powielające książkowych
schematów;
Poziom wymagań dopełniający.
Uczeń na ocenę bardzo dobrą powinien :
umieć czytać ze zrozumieniem tekst "Poetyki" Arystotelesa oraz inne teksty
popularnonaukowe i krytycznoliterackie;
umieć dokonywać logicznej, przemyślanej selekcji zdobywanych informacji, być
krytycznym, myślacym odbiorcą czytanych książek;
umieć formułować oryginalne, twórcze wnioski interpretacyjne, a także zabierać głos
w dyskusji;
Załączniki:
5. Raporty poszczególnych grup, dokumentujące etapy pracy projektem.
6. Tekst scenariusza adaptacji teatralnej tragedii Sofoklesa pt. "Antygona",
przygotowanej przez uczniów.
7. Zdjęcia makiet, przedstawiających wizerunek starożytnego teatru.
8. Zdjęcia planszy pt. "Teatr grecki".
9. Nagranie video przedstawienia teatralnego, które odbyło się w klasie.
Konspekt opracowała i przeprowadziła lekcję Iwona Adamczewska. nauczycielka języka
polskiego w Zespole Szkół Zawodowych w Ozorkowie.