Ujawnienie informacji na 31 12 2015 rok

Transkrypt

Załącznik do Uchwały nr60/B/2016Zarządu Banku Spółdzielczego w Malborku z dnia 26.04.2016.2016 r.
Bank Spółdzielczy w Malborku
Spółdzielcza Grupa Bankowa
Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Malborku
wg stanu na 31 grudnia 2015 r.
dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie
wynagrodzeń i innych informacji zgodnie z RozporządzeniemParlamentu Europejskiego i
Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych
dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma.
SPIS TREŚCI:
I. WSTĘP ………………………………………………………………………………
3
II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem……………………………………
4
III. Zakres stosowania………………….………………………………………………...
5
IV. Fundusze własne …………………………………………………………………….
5
V. Wymogi kapitałowe …………………………………………………………………
8
VI. Ekspozycje na ryzyko kredytowe kontrahenta………………………………………
11
VII. Bufory kapitałowe ………………………………………………………………….. 11
VIII.Wskaźnik globalnego znaczenia systemowego …………………………………….
11
IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego ………………………………………………
11
X. Aktywa wolne od obciążeń ………………………………………………………….
16
XI. Korzystanie z ECAI …………………………………………………………………
17
XII. Ekspozycje na ryzyko rynkowe …………………………………………………….. 17
XIII. Ryzyko operacyjne …………………………………………………………………. 18
XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nie uwzględnionych w portfelu handlowym. 19
XV. Ekspozycje na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w
portfelu handlowym ………………………………………………………………
20
XVI. Ekspozycje na pozycje sekurytyzacyjne ……………………………………………. 22
XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń ………………………………………………….. 22
XVIII. Ryzyko płynności i pozycji płynnościowej ………………………………………… 25
XIX. Spełnienie wymogów określonych w art. 22aa Prawa bankowego …………………. 31
XX.
Dźwignia finansowa ………………………………………………………………… 31
XXI.
Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego …………………... 31
XXII. Stosowanie techniki ograniczania ryzyka kredytowego ……………………………. 32
XXIII. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru ryzyka rynkowego ………………… 34
XXIV. Stosowanie wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego …………………… 34
Załącznik nr 1 ………………………………………………………………………….. 36
Załącznik nr 2 ………………………………………………………………………….. 47
Załącznik nr 3 ………………………………………………………………………….. 48
2
I. Wstęp
1. Bank Spółdzielczy w Malborku zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie
wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych(zwanego dalej
„Rozporządzeniem”) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze
jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów
kapitałowych polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym
dokumencie zwanym dalej „Ujawnieniem” według stanu na 31 grudnia 2015 r.
2. Bank w zakresie ujawnianych informacji nie uznał informacji za nieistotne, zastrzeżone lub
poufne, od ujawnienia których by odstąpił.
3. Wszelkie dane liczbowe zostały wyrażone w tysiącach złotych, z wyjątkiem sytuacji, gdzie
zastosowano inną miarę szczegółowo opisaną przy prezentowanych danych.
Informacje prezentowane są w formie papierowej we wszystkich placówkach Banku oraz
Wydziale Ekonomiki i Ryzyk Bankowych Centrali Banku Spółdzielczego w Malborku
w godzinach pracy jednostek w zbiorze dokumentów pt. „Ujawnienie informacji Banku
Spółdzielczego w Malborku według stanu na 31 grudnia 2015 roku dotyczących ryzyka,
funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń i innych
informacji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE nr 575/2013
z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych
i firm inwestycyjnych, część ósma)”, a także na stronie internetowej www.bsmalbork.com.pli www.bs-malbork.pl.
4. Termin publikacji ujawnianych informacji pokrywa się z terminem publikacji sprawozdań
finansowych.
II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem
1. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie z długofalową „Strategią zarządzania
ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Malborku” przygotowaną przez Zarząd i zatwierdzoną
przez Radę Nadzorczą Banku. Strategia jest zgodna z założeniami „Strategii Banku
Spółdzielczego w Malborku na lata 2012-2016” i podlega corocznemu przeglądowi
zarządczemu i weryfikacji, przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku
występowania znaczących zmian wewnątrz lub w otoczeniu Banku.
2. „Strategia zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Malborku” jest powiązana również
z innymi regulacjami o charakterze strategicznym, np. „Strategią zarządzania i planowania
kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Malborku”, „Polityką zarządzania ryzykiem
biznesowym w Banku Spółdzielczym w Malborku”, a także Zasadami w zakresie zarządzania
poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku.
3
3. Strategia zarządzania ryzykiem zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany
jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank może ponosić.
4. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów
wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze
jakościowym.
5. Informacja dotycząca art. 435. ust. 1 lit a)-d) Rozporządzenia, tzn. strategii i procesów
zarządzania tymi rodzajami ryzyka; struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania
ryzykiem, w tym informacji na temat jej uprawnień i statutu, lub innych odpowiednich
rozwiązań w tym względzie; zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka;
strategii w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów
monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących
ryzyko – zawarte są w Załączniku nr 1 do niniejszego dokumentu.
6. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących
zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem
są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez Art. 453 ust.1 lit. e
zawarte jest w Załączniku nr 2.
7. Informacja na temat ryzyka, zgodna z art. 435 ust 1. lit f), w której omówiono ogólny profil
ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane
liczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w „Strategii zarządzania ryzykiem w Banku
Spółdzielczym w Malborku”. Raport z realizacji ustalonego przez Radę Nadzorczą apetytu na
ryzyko wyrażonego wskaźnikami ilościowymi na dzień ogłoszenia informacji zawarty jest
w Załączniku nr 3.
8. W zakresie art. 435 ust 2 Bank informuje, że:
1) Członkowie Zarządu Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim. Członkowie Rady
Nadzorczej Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim. Przez stanowisko
dyrektorskie należy rozumieć stanowisko zajmowane w organie Banku (odpowiednio
Zarządzie albo Radzie Nadzorczej) lub organach innych podmiotów.
2) Członków Zarządu powołuje zgodnie z przepisami prawa Rada Nadzorcza, działając
zgodnie ze Statutem Banku, biorąc pod uwagę wyniki uprzedniejoceny kwalifikacji,
doświadczenia i reputacji kandydata. Oceny następczej kwalifikacji, doświadczenia
i reputacji Członków Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza zgodnie z „Procedurą oceny
kwalifikacji Członków Zarządu i Zarządu Banku Spółdzielczego w Malborku”.
Członków Rady Nadzorczej powołuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie ze Statutem Banku,
biorąc pod uwagę wyniki oceny uprzedniej jakkwalifikacje, doświadczenie i reputację
kandydata, oceny następczej dokonuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie z „Procedurą
oceny kwalifikacji kandydatów na Członków Rady Nadzorczej, Członków Rady
Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Malborku”.
4
3) Bank, z uwagi na skalę działalności nie stosuje strategii zróżnicowania w zakresie wyboru
Członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej.
4) Bank z uwagi na skalę działania nie tworzy w obrębie Rady Nadzorczej komitetu ds.
ryzyka.
5) W Banku utworzono Komitet ds. Ryzyk Bankowych (KRB), który w 2015 roku odbył 12
posiedzeń oraz Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego, w tym Ryzyka Teleinformatycznego,
który w 2015 roku odbył 5 posiedzeń.
6) Przepływ informacji dotyczącej ryzyka kierowanej do Zarządu oraz Rady Nadzorczej
w Banku jest sformalizowany i objęty Instrukcją „System Informacji Zarządczej w Banku
Spółdzielczym w Malborku”,definiującą: częstotliwość, zakres, odbiorców i terminy
sporządzania raportów i sprawozdań dotyczących ryzyka. Systemem informacji zarządczej
są objęte wszystkie rodzaje ryzyka uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość
raportowania jest dostosowana do skali narażenia na ryzyko, a także zmienności ryzyka
zapewniając możliwość podejmowania decyzji, oraz odpowiedniej reakcji w przypadku
zmiany ekspozycji na ryzyko.
III. Zakres stosowania
Bank nie dokonuje konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych
IV. Fundusze własne
Bank Spółdzielczy w Malborku wylicza fundusze własne zgodnie z aktualnie obowiązującymi
przepisami w tym zakresie na dzień 31 grudnia 2015roku, w szczególności zgodnie
z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r.,
Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) nr 241/2014 z dnia 07 stycznia 2014
r.uzupełniającym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu
do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie funduszy własnych
obowiązujących instytucje oraz Prawem bankowym.
Bank ujawnia informacje dotyczące funduszy własnych zgodnie z art. 437 i 492 Rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 oraz Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji
(UE) nr 1423/2013 z dnia 20 grudnia 2013 r. ustanawiającym wykonawcze standardy techniczne
w zakresie wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat funduszy własnych instytucji
zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013.
Fundusze własne Banku obejmują:
1. Kapitał Tier I;
2. Kapitał Tier II.
Kapitał Tier I Banku obejmuje:
1. Kapitał podstawowy Tier I, na który składają się:
5
1) wpłacony fundusz udziałowy, z zastosowaniem przepisów przejściowych, w ramach korekt
okresu przejściowego, według następujących zasad:
a) podstawą obliczeń do wyznaczenia podstawy amortyzacji jest lista udziałowców oraz
kwota opłaconych przez nich udziałów według stanu na 31.12. 2011 r.;
b) kwota, o której mowa w pkt 1), jest pomniejszana o wszelkie wypłaty i wyksięgowania
udziałów, które miały miejsce w latach 2012-2013;
c) każdego roku, począwszy od początku 2014 r., podstawa amortyzacji jest umniejszana
(amortyzowana) o wartość stanowiącą iloczyn podstawy amortyzacji oraz ustalonej przez
KNF stawki amortyzacji wynoszącej w kolejnych latach odpowiednio: 20% w 2014 r., po
10% od 2015 r. do 2021 r. oraz jednorazowo 10% na koniec 2021 r.;
d) jeżeli w kolejnych latach – po roku 2013 – miały miejsce dalsze pomniejszenia podstawy
amortyzacji, to za każdym razem, ustalana jest nowa podstawa amortyzacji poprzez
odjęcie od podstawy amortyzacji wyznaczonej zgodnie z pkt 1)-2) kwoty tych
pomniejszeń; nowa podstawa amortyzacji obowiązuje od daty dokonanego
pomniejszenia;
e) Bank do umniejszania stosuje amortyzację dzienną;
2) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone
zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane
obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez
biegłych rewidentów, po uzyskaniu zgody właściwego organu,
3) niepodzielony zysk z lat ubiegłych, po uzyskaniu zgody właściwego organu;
4) w ramach skumulowanych, innych całkowitych dochodów – fundusz z aktualizacji wyceny
majątku trwałego;
5) kapitał rezerwowy,
6) fundusz ogólnego ryzykana niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej;
7) w ramach innych przejściowych korekt kapitału podstawowego Tier I – (ze znakiem minus)
określoną wartość procentową 1 funduszu z aktualizacji wyceny majątku trwałego;
2. Pomniejszenia kapitału podstawowego Tier I:
1) wartości niematerialne i prawne wycenione według wartości bilansowej,
2) wzajemne zaangażowania w instrumenty kapitałowe (krzyżowe powiązania kapitałowe)
zaliczane do funduszy podstawowych Tier I,
3) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe
w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli
Bank nie dokonał znacznej inwestycji,
w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli
Bank dokonał znacznej inwestycji,
5) strata z lat ubiegłych, strata w trakcie zatwierdzania, strata netto bieżącego okresu;
3. Kapitał dodatkowy Tier I, który stanowią instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane
w art.52 CRR;
4. Pomniejszenia kapitału dodatkowego Tier I:
zaliczane do dodatkowego kapitału podstawowego,
w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego podmiotów sektora
finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji,
1
W 2015 roku – 60%
6
3)
posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe
w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego podmiotów sektora,
jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji.
Kapitał Tier II Banku obejmuje:
1.
2.
3.
4.
Instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art.63 CRR;
Pożyczki podporządkowane;
Rezerwę na ryzyko ogólne do wysokości 1,25% sumy kwot ekspozycji ważonych ryzykiem;
Pomniejszenia kapitału Tier II:
zaliczane do kapitału Tier II,
w instrumentach zaliczanych do kapitału Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli
Bank nie dokonał znacznej inwestycji,
w instrumentach zaliczanych do kapitału Tier II, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji.
FUNDUSZE WŁASNE BANKU na 31.12.2015 r.
Strukturę funduszy własnych Bank ujawnia w oparciu o Załącznik VI do Rozporządzenia 1423/2013
stanowiący wzór ujawniania informacji na temat funduszy własnych w okresie przejściowym. Pozycje
wzoru, wypełnione przez Bank, ograniczono do pozycji niezerowych celem większej przejrzystości
ujawnianych danych:
Kwota w dniu
ujawnienia
(w tys. zł)
Odniesienie do CRR
KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I: Instrumenty i kapitały rezerwowe
1
Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne
1 551,23
Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe
kapitały rezerwowe) z uwzględnieniem
niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi
zastosowanie standardami rachunkowości)
3a Fundusze ogólne ryzyka bankowego
KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I: Korekty regulacyjne
8
Wartości niematerialne i prawne po odliczeniu
powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego (kwota ujemna)
17 Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale
podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego,
jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe
powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne
zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna)
26a Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych
zysków i strat zgodnie z art. 467 i 468:
28 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym
Tier I
29 Kapitał podstawowy Tier I
KAPITAŁ DODATKOWY TIER I: Instrumenty
20 295,39
Art. Art. 26 ust. 1, art. 27,
28, 29, wykaz EUNB o
którym mowa w art. 26 ust.
3
Art. 26 ust. 1
221,25
Art. 26 ust. 1 lit. f)
- 45,58
Art. 36 ust. 1 lit. b)
Art. 37, art. 472 ust. 4
- 49,98
Art. 36 ust. 1 lit. g)
Art. 44, art. 472 ust. 9
- 137,10
Art. 467, 468
3
- 232,66
21 835,21
7
36 Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami regulacyjnymi
KAPITAŁ DODATKOWY TIER I: korekty regulacyjne
43 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym
Tier I
44 Kapitał dodatkowy Tier I
45 Kapitał Tier I (kapitał Tier I = kapitał podstawowy Tier I
+ kapitał dodatkowy Tier I)
-
KAPITAŁ TIER II: Instrumenty i rezerwy
50
51
Korekty z tytułu ryzyka kredytowego
Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi
221,20
221,20
Art. 62 lit c) i d)
KAPITAŁ TIER II: Korekty regulacyjne
57
58
59
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II
Kapitał Tier II
Łączny kapitał (łączny kapitał = kapitał Tier I +
kapitał Tier II)
60 Aktywa ważone ryzykiem razem
Współczynniki i bufory kapitałowe
61 Kapitał podstawowy Tier I
(wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko)
62 Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek ekspozycji na
ryzyko)
63 Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty
ekspozycji na ryzyko)
221,20
22 056,41
122 750,07
15,66
Art. 92 ust. 2 lit. a), art. 465
15,66
Art. 92 ust. 2 lit. b), art. 465
15,82
Art. 92 ust. 2 lit. c)
V. Wymogi kapitałowe
1. Skrótowy opis metody stosowanej przez Bank do oceny adekwatności kapitału
wewnętrznego w celu wsparcia bieżących i przyszłych działań
Bank Spółdzielczy w Malborku prowadzi wewnątrzbankowy proces oceny adekwatności kapitału
wewnętrznego (ICAAP), na który składają się:
1) określenie polityki zarządzania ryzykiem i kapitałem,
2) identyfikacja wszystkich rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku i określenie
istotnych rodzajów ryzyka,
3) kwantyfikacja i agregacja ryzyka,
4) oszacowanie oraz alokacja kapitału wewnętrznego,
5) monitoring i kontrola ryzyka oraz kapitału wewnętrznego.
Punktem wyjściowym do ustalenia kapitału wewnętrznego dla ryzyk objętych kapitałem
regulacyjnym, jest tenże kapitał regulacyjny:
1) na ryzyko kredytowe obliczony według metody standardowej,
2) na ryzyko walutowe (rynkowe) obliczony według metody de minimis,
3) na ryzyko operacyjne obliczony według metody wskaźnika bazowego,
Bank Spółdzielczy w Malborku oblicza wewnętrzny wymóg kapitałowy na poszczególne ryzyka
uznane za istotne:
1) ryzyko kredytowe,
2) ryzyko operacyjne,
3) ryzyko walutowe,
4) ryzyko koncentracji,
5) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej;
8
6) ryzyko płynności,
Uznane za istotne ryzyko braku zgodności Bank pokrywa wewnętrznym wymogiem kapitałowym
obliczonym dla ryzyka operacyjnego.
Przy obliczaniu dodatkowych wymogów kapitałowych na poszczególne ryzyka Bank przyjmuje
następujące założenia:
1) kapitał wewnętrzny na poszczególne ryzyka obliczany jest jako koszt lub utracony przychód
(za wyjątkiem ryzyka koncentracji), który może pojawić się w wyniku zaistnienia sytuacji
nieoczekiwanej;
2) koszt lub utracony przychód obliczany jest na podstawie testów warunków skrajnych, które
Bank przeprowadza dla poszczególnych rodzajów ryzyka uznanych za istotne;
3) część lub całość kwoty, o której mowa w pkt. 2), Bank może zabezpieczyć z wyniku
finansowego zaplanowanego na dany rok obrotowy;
4) poziom akceptowalnej straty lub utraconego przychodu Bank wyznacza (jako procent funduszy
własnych) w oparciu o następujące przesłanki:
a) wysokość planowanego wyniku finansowego na dany rok obrotowy,
b) poziom współczynnika wypłacalności,
c) plany kapitałowe;
5) dodatkowym wymogiem kapitałowym dla poszczególnych rodzajów ryzyka jest kwota, o jaką
koszt lub utracony przychód przekroczy akceptowalny poziom ryzyka, o którym mowa
w pkt.4).
Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego podlega weryfikacji oraz zatwierdzeniu przez
Zarząd i Radę Nadzorczą Banku co najmniej raz w roku.
Wewnętrzny wymóg kapitałowy Banku Spółdzielczego w Malborku na 31.12.2015 rok(w tys. zł):
Wymóg kapitałowy
L.p.
Poszczególne rodzaje ryzyka
1.
2.
3.
4.
5.
Ryzyko kredytowe
Ryzyko walutowe
Ryzyko operacyjne
Ryzyko koncentracji
Ryzyko stopy procentowej
6.
Ryzyko płynności
RAZEM:
9 820,01
0,00
1 337,03
0,00
0,00
2 532,16
14,07
0,00
0,00
1 637,29
Wewnętrzny
wymóg
kapitałowy
12 352,17
14,07
1 337,03
0,00
1 637,29
0,00
11 157,04
0,00
4 183,52
0,00
15 340,56
Regulacyjny
Dodatkowy
Współczynniki kapitałowe Banku Spółdzielczego w Malborku na 31.12.2015 rok (w %):
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
Współczynnik kapitału Tier I
Łączny współczynnik kapitałowy
Wewnętrzny współczynnik kapitałowy
15,66
15,66
15,82
11,50
2. Rezultaty stosowanego przez instytucję wewnętrznego procesu oceny adekwatności
kapitałowej, w tym skład dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych
określonych na podstawie procesu przeglądu nadzorczego, o których mowa w art. 104 ust.
1 lit. a) dyrektywy 2013/36/UE –nie dotyczy.
3. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdział
2 Rozporządzenia – 8 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej kategorii
ekspozycji określonej w art. 112
9
L.p.
Klasa ekspozycji
Wymóg kapitałowy
(w tys. zł)
1.
2.
3.
4.
5.
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
6.
7.
8.
9.
10.
Ekspozycje wobec instytucji
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
Ekspozycje detaliczne
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
11.
12.
13.
Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających
krótkoterminową ocenę kredytową
-
14.
Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w
przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
Ekspozycje kapitałowe
Inne pozycje
Razem
-
15.
16.
76,34
0,92
418,20
1 186,08
1 153,43
6 243,77
186,84
164,05
390,38
9 820,01
4. Wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b) i c);
L.p.
Rodzaj wymogu
1.
Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b.
2.
Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. – ryzyko walutowe
Wymóg kapitałowy
(w tys. zł)
nie dotyczy
0,00
VI. Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta
Nie dotyczy.
VII. Bufory kapitałowe
Nie dotyczy
VIII. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego
Nie dotyczy
10
IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego
1. Definicja pozycji przeterminowanych i o utraconej jakości:
Należności zagrożone (z rozpoznaną utratą wartości) są to należności zaklasyfikowane do grupy
podwyższonego ryzyka: poniżej standardu, wątpliwej i straconej, o których mowa
w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane
z działalnością banków.
1) Dla celów rachunkowości Bank Spółdzielczy w Malborku przyjmuje, że należności
przeterminowane obejmują wszystkie ekspozycje, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie
kapitału i/lub odsetekw stosunku do terminu określonego w umowie.
2) Do celów wyliczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko kredytowe jako okres
przeterminowania Bank (do momentu określenia przez KNF poziomów istotności) przyjmuje
poziomy, które obowiązywały w Uchwale KNF 76/2010,tj. okres przeterminowania dłuższy
niż 90 dni oraz przeterminowana kwota jest wyższa niż:
a)
w przypadku ekspozycji detalicznych - 500 złotych,
b)
w przypadku pozostałych klas ekspozycji -3.000 złotych.
W sytuacji, gdy kredytobiorca posiada kilka ekspozycji, ale tylko części z nich dotyczy
niewykonanie zobowiązania, do tej klasy zaliczane są:
1)
tylko ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania – w przypadku ekspozycji
wobec klientów detalicznych;
2)
wszystkie ekspozycje kredytobiorcy – w przypadku pozostałych klientów.
2. Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka
kredytowego:
Opis stosowanego podejścia i metod przyjętych do ustalania rezerw celowych, zgodnych z
Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r., zawarty jest w „Instrukcji
tworzenia, rozwiązywania i kontroli rezerw celowych na ryzyko związane z działalnością
kredytową Banku Spółdzielczego w Malborku”.
Ekspozycje kredytowe klasyfikuje się na podstawie:
1) kryterium terminowości spłaty kapitału i odsetek w odniesieniu do:
a)
b)
ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa,
ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych, udzielonych na cele nie związane z
działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego,
2) w odniesieniu do pozostałych ekspozycji kredytowych, dwóch niezależnych od siebie kryteriów:
a)
b)
terminowości spłaty kapitału i odsetek,
sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika.
11
Bank dokonuje przeglądu i klasyfikacji ekspozycji kredytowych:
1) na podstawie terminowości spłaty kapitału i odsetek w okresach miesięcznych,
2) na podstawie kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika:
a) w okresach kwartalnych dla ekspozycji kredytowych zaklasyfikowanych do wyższej kategorii
ryzyka niż „normalne” bez względu na kwotę, dla ekspozycji w kategorii ryzyka „normalne”
gdy kwota łącznego zaangażowania Banku wobec podmiotu jest wyższa niż 10% funduszy
własnych Banku,
b) w okresach rocznych dla ekspozycji zaklasyfikowanych do kategorii ryzyka „normalne”, gdy
kwota łącznego zaangażowania Banku wobec podmiotu jest niższa niż 10% funduszy
własnych Banku,
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko
związane z działalnością banków z dnia 16 grudnia 2008 r., z późniejszymi zmianami.
3.
Łączna kwota ekspozycji według wyceny bilansowej (po rozliczeniu równoważących się
transakcji i bez uwzględnienia skutków ograniczenia ryzyka kredytowego)wg stanu na
31.12.2015 r. a także średnia kwota ekspozycji w danym okresie z podziałem na różne
kategorie ekspozycji:
Kwota ekspozycji po
L.p.
Klasa ekspozycji
odliczeniu korekt
Średnia kwota
ekspozycji
wartości i rezerw
w tys. zł
1.
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
610,67
863,25
2.
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz
4.771,51
4.988,33
lokalnych
3.
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
57,61
106,27
4.
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
-
-
5.
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
-
-
6.
17.810,43
21.432,62
7.
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
21.955,35
20.914,56
8.
9.
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
10.
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
11.
26.382,47
25.991,68
120.414,58
117.631,87
2.060,94
2.406,04
Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
-
-
12.
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
-
-
13.
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających
-
-
-
-
krótkoterminową ocenę kredytową
14.
Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w
przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
15.
Ekspozycje kapitałowe
2.050,60
1.935,95
16.
Inne pozycje
7.637,06
7.802,54
203.751,21
204.073,11
Razem
12
4. Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych
kategorii ekspozycji
Bank Spółdzielczy w Malborku prowadzi działalność na terenie Polski, na obszarze działania
określonym w Statucie Banku. Biorąc pod uwagę teren działania Banku oraz położenie
geograficzne placówek, nie zostały zidentyfikowane znaczące różnice w ryzyku w
poszczególnych obszarach działania.
Największe zaangażowanie w wysokości 133.388,90 tys. zł. Bank posiada w powiecie
malborskim co stanowi 74,20 % portfela kredytowego Banku.
5. Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na kategorie
ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi szczegółowymi
podziałami w stosownych przypadkach
Poniżej zaprezentowano rozkład ekspozycji po odliczeniu korekt wartości i rezerw w zależności
od typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec
MŚP (w tys. zł):
Lp.
Kategoria ekspozycji
Sektor
rządowy i
budżetowy
Sektor
finansowy
Sektor niefinansowy
Pozostałe
Ogółem
- w tym MŚP
1.
Ekspozycje wobec rządów
centralnych lub banków
centralnych
2.
Ekspozycje wobec samorządów
regionalnych lub władz lokalnych
-
4.771,50
3.
Ekspozycje wobec podmiotów
sektora publicznego
-
57,61
4.
Ekspozycje wobec wielostronnych
banków rozwoju
-
-
-
-
-
5.
Ekspozycje wobec organizacji
międzynarodowych
-
-
-
-
-
6.
17.810,43
-
-
-
-
7.
Ekspozycje wobec
przedsiębiorstw
-
-
21.955,35
20.761,44
-
8.
-
-
26.382,47
22.971,81
-
9.
Ekspozycje zabezpieczone
hipotekami na nieruchomościach
-
-
120.414,58
112.977,90
-
10.
Ekspozycje, których dotyczy
niewykonanie zobowiązania
-
-
2.060,94
11.
Ekspozycje związane ze
szczególnie wysokim ryzykiem
-
-
-
-
-
12.
Ekspozycje w postaci obligacji
zabezpieczonych
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Ekspozycje z tytułu należności od
instytucji i przedsiębiorstw
13.
posiadających krótkoterminową
ocenę kredytową
Ekspozycje związane z
14. przedsiębiorstwami zbiorowego
inwestowania
15. Ekspozycje kapitałowe
610,67
-
2.050,60
16. Inne pozycje
Razem:
7.637,06
20.471,70
4.829,11
170.813,34
156.711,15
7.637,06
13
6. Zestawienie rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z podziałem
na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych
przypadkach
Z uwagi na brak możliwości wyszczególnienia terminów zapadalności w podziale na klasy
ekspozycji, dokonano podziału na sektory,a ekspozycje zaprezentowano w wartości nominalnej
bez odsetek (w tys. zł):
1-30 dni
1-3 mcy
3-6 m-cy
6-12 mcy
1-3 lat
3-5 lat
Sektor
finansowy
16.812,11
-
603,36
-
-
-
-
-
3.748,00
Sektor rządowy
i budżetowy
0,03
165,52
96,16
152,22
1.392,82
1.652,02
942,31
483,03
-
Sektor
niefinansowy
(bilansowe)
1.429,05
5.225,89
7.093,20
-
-
-
-
-
-
-
-
9,95
12,32
17,47
10,09
1,53
223,84
1,42
5.491,62
Sektor
niefinansowy 11.365,40
(pozabilansowe)
Pozostałe
ekspozycje
1.263,99
5-10 lat 10-20 lat
23.650,98 35.582,05 24.526,52 43.696,19 16.772,98
Pow. 20
lat
1.916,64
7. Ekspozycje w podziale na istotne branże oraz korekty z tytułu szczególnego i ogólnego
ryzyka kredytowego wg stanu na 31.12.2015 r.
Lp.
Branże
Należności
normalne
Należności
Należności
Zob.
pod
Rezerwy
zagrożone pozabilans
obserwacją
celowe
owe
Wartość
ekspozycji
w tys. zł
1.
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i
rybactwo
2.
Przetwórstwo przemysłowe
3.
Handel hurtowy i detaliczny,
naprawa pojazdów samochodowych,
włączając motocykle
4. Inne branże
Razem zaangażowanie w sektorze
niefinansowym i budżetowym
123.357,10
-
4.224,81
4.457,86
2.249,21 132.039,77
16.003,71
-
4,00
2.500,29
3,96
18.508,00
7.072,15
-
325,45
3.662,69
92,03
11.060,29
6.720,79
-
240,00
302,48
236,74
7.263,27
153.153,75
-
4.794,26
10.923,32
2.581,94 168.871,33
(bez osób prywatnych)
8. Kwota ekspozycji o utraconej wartości i ekspozycji przeterminowanych, podane
oddzielnie, z podziałem na ważne obszary geograficznelub typy kontrahenta, w tym kwoty
korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe związane z każdym obszarem
geograficznym:
Bank nie działa poza granicami kraju, dlatego poniżej przedstawia podział ekspozycji o
utraconej wartości w podziale na powiaty:
14
Suma wartości bilansowej i pozabilansowej
(w tys. zł)
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
Powiat
Ekspozycje o utraconej
wartości
Powiat braniewski
Powiat elbląski
Powiat m. Gdynia
Powiat malborki
Powiat iławski
Rezerwy celowe
0,50
69,09
200,00
1.177,72
3.349,58
4.796,89
0,50
34,27
196,74
362,30
1.990,76
2.584,57
Bank prezentuje ekspozycje przeterminowane (w rozumieniu Ustawy o rachunkowości)
w podziale na obsługiwane typy kontrahenta (sektory):
L.p.
Klasa ekspozycji
Sektor
niefinansowy
Sektor rządowy i
budżetowy
Razem
w tys. zł
1.
2.
3.
4.
5.
Normalne
Pod obserwacją
Poniżej standardu
Wątpliwe
Stracone
0,37
34,96
722,96
758,29
-
0,37
34,96
722,96
758,29
9. Uzgodnienie zmian korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe dla ekspozycji
o utraconej wartości, przedstawione oddzielnie
Stan rezerw celowych w Banku Spółdzielczym w Malborku w 2015 roku zmieniał się
następująco:
L.p.
1.
2.
3.
4.
Saldo początkowe
Kwoty wpisane w ciężar korekt o
ryzyko kredytowe w okresie
sprawozdawczym – zwiększenie
rezerw celowych
Kwoty odpisane lub rozwiązane z
tytułu szacowanych możliwych
strat na ekspozycjach – rozwiązanie
rezerw celowych
Saldo końcowe
Rezerwa na
ekspozycje o
utraconej wartości
- bilansowe
Rezerwa na
ekspozycje o
utraconej wartości
- pozabilansowe
w tys. zł
Rezerwy na
ekspozycje o
utraconej wartości
- razem
2.014,46
17,76
2.032,22
3.104,68
0,00
3.104,68
2.534,57
17,76
2.552,33
2.584,57
0,00
2.584,57
X. Aktywa wolne od obciążeń
1. Składnik aktywów jest traktowany jako obciążony, jeżeli został on zastawiony lub podlega
jakiejkolwiek formie ustaleń mających na celu zabezpieczenie lub wsparcie jakości kredytowej
transakcji bilansowej lub pozabilansowej, z której nie może on zostać swobodnie wycofany (np.
w celu zastawiania dla potrzeb finansowania).
15
2. Zgodnie z Wytycznymi w sprawie ujawniania informacji o aktywach obciążonych i aktywach
wolnych od obciążeń EBA/GL/2014/03 z dnia 27 czerwca 2014 r., Bank Spółdzielczy w
Malborku ujawnia informacje o obciążeniach aktywów wg stanu na 31.12.2015 r.
Informacje o obciążeniach aktywów według stanu na 31 grudnia 2015 roku
Formularz A – Aktywa
010
030
040
120
Aktywa instytucji zgłaszającej
Wartość
bilansowa
aktywów
obciążonych
Wartość godziwa
aktywów
obciążonych
010
040
0
Wartość
bilansowa
aktywów wolnych
od obciążeń
Wartość godziwa
aktywów wolnych od
obciążeń
060
090
192 790
Instrumenty kapitałowe
0
0
Dłużne papiery wartościowe
0
0
Inne aktywa
0
1 980
221
190 589
Formularz B – Zabezpieczenia otrzymane
Wartość godziwa
obciążonych
zabezpieczeń
otrzymanych lub
wyemitowanych
własnych
dłużnych
papierów
wartościowych
010
130
150
160
230
240
Zabezpieczenia otrzymane przez instytucję zgłaszającą
Wartość godziwa
zabezpieczeń
otrzymanych lub
wyemitowanych
własnych
dłużnych
papierów
wartościowych
dostępnych dla
celów obciążenia
040
248 709
Instrumenty kapitałowe
0
Dłużne papiery wartościowe
0
Inne zabezpieczenia otrzymane
160
Wyemitowane własne dłużne papiery wartościowe inne niż obligacje
zabezpieczone lub papiery typu ABS
0
Formularz C – Aktywa obciążone/zabezpieczenia otrzymane i powiązane zobowiązania
Aktywa,
zabezpieczenia
Odpowiadające
otrzymane
zobowiązania,
i wyemitowane
zobowiązania
własne dłużne
warunkowe
papiery
i udzielone
wartościowe inne
pożyczki papierów
niż obciążone
wartościowych
obligacje
zabezpieczone
i papiery typu ABS
010
Wartość bilansowa wybranych zobowiązań finansowych
010
030
0
0
D – Informacje o istotności obciążeń
1)
Aktywa Banku Spółdzielczego w Malborku nie są obciążone.
2)
W wartości bilansowej aktywów wolnych od obciążeń instrumenty kapitałowe stanowią 1,03 % aktywów,
zaś papiery wartościowe stanowią 0,11 % tych aktywów
XI. Korzystanie z ECAI
Nie dotyczy, Bank nie korzysta z ratingów
16
XII. Ekspozycja na ryzyko rynkowe – art. 445
L.p.
Rodzaj wymogu
1.
Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b.
2.
Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. – ryzyko walutowe
Wymóg kapitałowy
nie dotyczy
0,00
Bank wyznacza wymóg wyłącznie na ryzyko walutowe.
XIII. Ryzyko operacyjne
1. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego obliczane są przez Bank metodą wskaźnika
bazowego (art. 315-316 Rozporządzenia ). Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na
dzień 31.12.2015r. wynosi 1 337,03 tys. zł.
2. Bank stworzył system zarządzania ryzykiem operacyjnym. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym
jest procesem ciągłym i systematycznym. Celem nadrzędnym w zarządzaniu ryzykiem
operacyjnym jest utrzymanie narażenia Banku na ryzyko operacyjne na akceptowalnym przez
Zarząd i Radę Nadzorczą Banku, bezpiecznym dla działania i rozwoju Banku poziomie.
1)
Zarządzanie ryzykiem operacyjnym ukierunkowane jest na:
a)
działania prewencyjne, związane z identyfikacją, ocena i monitoringiem ryzyka,
rozpoznawaniem i zapobieganiem powstawaniu zdarzeń ryzyka operacyjnego w trakcie
codziennej działalności, a także zapewnienie identyfikacji i oceny ryzyka przed
podjęciem istotnych decyzji związanych z wdrożeniem nowych produktów, procesów,
systemów;
osłabianie i niwelowanie skutków zaszłych zdarzeń poprzez przygotowanie
odpowiednich procedur i sposobów reagowania pracowników Banku na wypadek
zajścia zdarzenia operacyjnego, a także poprzez dokonywanie przeniesienia ryzyka na
inne podmioty w przypadku opłacalności i dostępności takiej metody dla danego
rodzaju ryzyka.
Proces zarządzania ryzykiem operacyjnym odbywa się według następujących etapów:
a) identyfikacja i analiza zagrożeń,
b) ocena ryzyka,
c) analiza dostępnych środków ograniczania ryzyka,
d) wybór środków ograniczania ryzyka,
e) akceptowanie poziomu ryzyka,
f) wdrożenie wybranych środków ograniczania ryzyka,
g) monitorowanie ryzyka i raportowanie,
h) kontrolę wewnętrzną i audyt.
Na potrzeby zarządzania ryzykiem operacyjnym dokonywana jest cykliczna identyfikacja
procesów występujących w Banku, w tym:
a) kluczowe - mające bezpośredni wpływ na realizację Strategii Banku lub wiodący zbiór
działań mający bezpośredni wpływ na prace Banku,
b) pomocnicze – procesy stanowiące uzupełnienie działań lub stanowiące działania
pomocnicze względem procesu kluczowego,
c) nadzorcze - procesy związane z kontrolą i nadzorowaniem funkcjonowania wszystkich
obszarów działania Banku
Procesy poddawane są analizie pod względem krytyczności w działalności Banku.
b)
2)
3)
17
4)
Monitorowanie ryzyka obejmuje: monitorowanie zdarzeń ryzyka operacyjnego oraz
kluczowych wskaźników ryzyka.
3. Straty z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego - zdarzenia ryzyka operacyjnego zarejestrowane w
rejestrze zdarzeń ryzyka operacyjnego w 2015 roku podane są w poniższej tabeli(w tys. zł):
L.p.
Rodzaj zdarzenia
Strata brutto
Strata netto
1.
Oszustwa wewnętrzne
0,00
0,00
2.
Oszustwa zewnętrzne
0,00
0,00
3.
Zasady dotyczące zatrudniania oraz bezpieczeństwo
w miejscu pracy
0,00
0,00
4.
Klienci, produkty i praktyki operacyjne
0,20
0,20
5.
Szkody związane z aktywami rzeczowymi
0,00
0,00
6.
Zakłócenia działalności banku i awarie systemów
8,70
8,70
7.
Wykonanie
procesami
0,00
0,00
8,90
8,90
Razem:
transakcji,
dostawa
i
zarządzanie
4. W 2015 roku nie wystąpiły zdarzenia ryzyka operacyjnegoo charakterze istotnym, rozumiane
jako zdarzenie powodujące straty przekraczające 10,00 tys. zł.lub przerwę w obsłudze klientów
placówki co najmniej 8 godzin.
Nie zanotowano zdarzeń operacyjnych mogącym wpłynąć na reputację lub kondycję finansową
Banku.
5. Bank czyni starania w celu ograniczania ryzyka operacyjnego poprzez:


transfer ryzyka poprzez ubezpieczanie mienia i wartości pieniężnych,
wzmocnienie mechanizmów kontroli funkcjonalnej o obszarze poprawności pracy w
systemie ewidencyjno-księgowym (np. kontrola „na drugą rękę”) i bieżące wskazywanie
pracownikom miejsca i przyczyny popełnianych błędów,
 sprzedaż klientom usługi bankowości elektronicznej i home bankingu, które zmniejszają
obciążenie pracowników z tytułu prostych, ale pracochłonnych i skutkujących
popełnianiem błędów operacji bankowych,
 bieżące przeglądy i konserwację bankomatów w każdym Oddziale oraz wymianę
bankomatów często ulegających awarii w celu zmniejszenia ryzyka operacyjnego przy
transakcjach bankomatowych,
 przeprowadzone szkolenie z zakresu ryzyka operacyjnego dla członków kierownictwa i
pracowników,
 systematyczne przeglądy, serwis sprzętu i urządzeń (np. systemów alarmowych,
przeciwpożarowych, grzewczych, monitoringu),
 codzienną kontrolę operacji usuniętych z programu ewidencyjno-księgowego.
Ponadto zostały zdefiniowane plany utrzymania ciągłości działania na wypadek utraty
ciągłości krytycznych procesów, niezbędnych do funkcjonowania Banku.
XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu
handlowym
1. Bank Spółdzielczy w Malborku do wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania przychodów i
kosztów stosuje zasady rachunkowości zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o
rachunkowości(Dz. U. z 2013 r, poz. 330 z późn. zmianami) oraz z Rozporządzeniem Ministra
18
Finansów z dnia 01 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków
(Dz. U. z 2013 r, poz. 329).
2. Kapitał własny wykazany w sprawozdaniu „Zestawienie zmian w kapitale własnym” jest
prezentowany zgodnie z Ustawą o rachunkowości oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów z
dnia 01 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U z
2013 r., poz. 329).
3. W kapitale własnym ujmowane są skutki wyceny instrumentów finansowych
zakwalifikowanych przez Bank jako dostępne do sprzedaży – wyceniane wg ceny nabycia.
W 2015 roku Bank Spółdzielczy w Malborku nie dokonywał przeszacowań, które miałyby
wpływ na wielkość funduszy własnych.
4. Bank posiada ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym:
1) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży:
L.p.
Instrument finansowy
1.
2.
3.
4.
Akcje SGB-Banku S.A.
Udziały w PBS Kwidzyn
Udziały w PartNet Sp. z o.o.
Udziały w Systemie Ochrony SGB
Razem:
Wartość bilansowa
na 31.12.2015 r.
Wartość godziwa na
31.12.2015 r.
1 807,97
71,40
100,00
1,00
1 980,37
-
Na dzień bilansowy wyszczególnione powyżej akcje i udziały zostały wycenione według ceny
nabycia zgodnie z par. 36 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 01 października
2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków.
2) aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności:
L.p.
Instrument finansowy
1.
Dłużne papiery wartościowe SGBBanku S.A.
Razem:
Wartość bilansowa
na 31.12.2015 r.
(bez odsetek)
Wartość godziwa na
31.12.2015 r.
220,00
-
220,00
-
3) aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy – nie występują;
4) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu w Banku – nie występują;
5) papiery wartościowe z nieograniczona zbywalnością, nie znajdujące się w obrocie na rynku
regulowanym – nie występują.
5. Ekspozycje z tytułu instrumentów będących przedmiotem obrotu giełdowego – nie występują.
6. Ekspozycje z tytułu instrumentów będących przedmiotem obrotu giełdowego, ekspozycje w
niepublicznych papierach kapitałowych w wystarczająco zdywersyfikowanych portfelach oraz
innych ekspozycji- nie występują.
7. W danym okresie nie wystąpiły zrealizowane zyski lub straty z tytułu sprzedaży i likwidacji w
ujęciu skumulowanym; oraz nie wystąpiła sprzedaż instrumentów kapitałowych.
8. W 2015 roku nie wystąpiły niezrealizowane zyski lub straty, łączne niezrealizowane zyski lub
straty z aktualizacji wyceny oraz wszelkie takie kwoty, które byłyby ujęte w funduszach
własnych podstawowych lub dodatkowych.
19
XV.
Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej
nieuwzględnionym w portfelu handlowym
przypisane
pozycjom
Charakter ryzyka stopy procentowej i zasadnicze założenia (w tym założenia dotyczące
przedterminowej spłaty kredytów i zachowania depozytów o nieustalonym terminie
wymagalności) oraz częstotliwość pomiarów ryzyka stopy procentowej.
1. Celem strategicznym w odniesieniu do ryzyka stopy procentowej jest minimalizacja negatywnych
zmian w zakresie wyniku finansowego, na skutek niekorzystnych zmian rynkowych stóp
procentowych, ponadto celem jest zidentyfikowanie podstawowych zagrożeń związanych z tym
ryzykiem, z jednoczesnym zastosowaniem odpowiednich metod zarządzania mających na celu
eliminację zagrożeń nierównomiernej reakcji różnych pozycji bilansowych na zmiany stóp
procentowych, a przez to na zmiany przychodów i kosztów odsetkowych.
2. Realizacja strategii Banku w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej oparta jest m.in.
na następujących zasadach:
1) do pomiaru ryzyka stopy procentowej Bank stosuje metodę luki stopy procentowej,
2) do oceny tego ryzyka Bank może dodatkowo wykorzystywać również inne metody, np. badania
symulacyjne wpływu zmian stóp procentowych na przychody odsetkowe, koszty odsetkowe i w
konsekwencji na zmiany w wyniku odsetkowego,
3) zarządzanie
ryzykiem stopy procentowej koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem
przeszacowania, ryzykiem bazowym, na kontroli ryzyka opcji klienta, oraz na analizie zmian w
zakresie krzywej dochodowości i ewentualnego wpływu tych zmian na wynik odsetkowy,
4) Bank ogranicza poziom ryzyka stopy procentowej poprzez stosowanie systemu limitów
i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych.
3.
Zakłada się, że zmiana stóp procentowych sama w sobie nie jest źródłem potencjalnych strat dla
Banku; narażenie na negatywne oddziaływanie na wyniki Banku związane jest z występującymi
różnicami w wielkościach aktywów i pasywów przeszacowywanych w poszczególnych
przedziałach oraz niekorzystnymi i trudnymi do przewidzenia zmianami rynkowych stóp
procentowych.
4.
Bank dążyć będzie do kształtowania struktury aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych w taki
sposób, by uzyskać optymalne efekty w zakresie poziomu wyniku odsetkowego, przy zakładanych
zmianach rynkowych stóp procentowych; jednocześnie zachowany będzie warunek bezpieczeństwa
wyniku odsetkowego przy nieoczekiwanej zmianie tych stóp w kierunku przeciwnym od
zakładanego.
5. Monitorowanie i raportowanie ryzyka stopy procentowej odbywa się z częstotliwością miesięczną.
6. Dopuszczalny poziom ryzyka w Banku wyrażony może być za pomocą stopnia narażenia wyniku
finansowego oraz funduszy własnych Banku na to ryzyko (objęty systemem limitów narażenia
Banku na ryzyko stopy procentowej).
7. Bank dokonuje analizy wykorzystania opcji klienta w zakresie depozytów i kredytów o zmiennej i
stałej stopie procentowej.
Analiza ryzyka opcji klienta obejmuje ocenę zrywalności depozytów oraz ocenę stopnia spłacania
przed terminem kredytów.
Jako znaczący poziom wykorzystania opcji klienta uznaje się sytuację gdy:
20
1) zrywalność depozytów z terminem pierwotnym powyżej 3 miesięcy przekroczy w okresie
analizowanego miesiąca poziom 2% kwoty depozytów ogółem, przy czym nie uważa się
depozytu za zerwany w przypadku jego wycofania w ciągu 7 dni od momentu odnowienia,
2) łączna kwota kredytów spłacanych przed terminem przekroczy w okresie analizowanego
miesiąca 2% kwoty kredytów w sytuacji normalnej i pod obserwacją; za przedterminową spłatę
kredytu uznaje się przypadek, gdy kwota spłacana przed terminem wynosi co najmniej 1.000,00
złotych i jednocześnie wyprzedzenie w stosunku do ustalonego (umownego) harmonogramu spłat
wynosi co najmniej 30 dni.
Opcją występującą po stronie aktywów jest prawo spłaty zadłużenia przed terminem umownym bez
stosowania sankcji ze strony Banku. Po stronie pasywnej natomiast z opcją mamy do czynienia w
przypadku depozytów bez ustalonych terminów wymagalności (np. rachunki bieżące), gdzie klient
ma możliwość wycofania depozytu bez stosowania sankcji ze strony Banku czy też depozytów
terminowych, w przypadku których klient ma możliwość wycofania depozytu przed terminem
umownym lecz z zastosowaniem sankcji ze strony Banku, gdyż traci część naliczonych odsetek.
Wahania w zakresie zysku, wartości gospodarczej lub innego stosowanego wskaźnika używanego
przez kierownictwo instytucji do oceny skutków szokowych wzrostów lub spadków stóp
procentowych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej stosowaną przez
kierownictwo instytucji, z podziałem na poszczególne waluty.
1. Bank wyznacza limit dla zmian wyniku odsetkowego będących skutkiem występującego w Banku
niedopasowania pomiędzy aktywami i pasywami wrażliwymi na zmiany stop procentowych oraz na
skutek występującego w Banku ryzyka bazowego w okresie 12 m-cy od daty analizy. Limit ten
wyznaczany jest jako iloczyn wielkości luki w danym przedziale przeszacowania oraz założonej
skali zmiany stopy procentowej, z jednoczesnym uwzględnieniem czasu trwania danej luki. Suma
zmian w wyniku odsetkowym w poszczególnych przedziałach do 12 miesięcy stanowi zmianę
wyniku odsetkowego w skali 12 m-cy.
2. Bank Spółdzielczy w Malborku wyznacza wpływ zmian parametrów rynkowych na wynik
finansowy Banku obejmujący równoległe przesunięcie krzywej dochodowości w górę i w dół o 200
punktów bazowych i wyznacza limit zmian w wyniku odsetkowym w stosunku do funduszy
własnych.
Symulacja przeprowadzona dla aktywów i pasywów oprocentowanych na dzień 31.12.2015 r.
wykazała, że wielkość potencjalnej zmiany wyniku odsetkowego w okresie najbliższych 12
miesięcy uwzględniając jednocześnie ryzyko przeszacowania oraz ryzyko bazowe, a więc
nierównomierne zmiany oprocentowania aktywów i pasywów w Banku przy założonej zmianie
rynkowych stóp procentowych o 200 p.b. wyniosłaby2.740,11 tys. zł., co stanowi 12,42 % funduszy
własnych Banku.
3. Aktywa i pasywa wyrażone w walutach obcych wycenia się w PLN zgodnie z obowiązującymi
zasadami - według kursu średniego NBP obowiązującego na dzień wyceny. W przypadku, gdy
wartość aktywów albo pasywów walutowych (oprocentowanych) przekroczy poziom 5% sumy
bilansowej w okresie dwóch kolejnych miesięcy i według oceny Banku przekroczenie to ma
charakter trwały, Bank zobowiązany jest do wyodrębnienia pozycji walutowych i sporządzenia
szczegółowej analizy w zakresie ryzyka stopy procentowej dotyczącej tych pozycji.
4. Ponieważ aktywa i pasywa bilansowe nie przekraczają przyjętego progu, Bank Spółdzielczy w
Malborku dokonuje pomiaru ryzyka stopy procentowej ogółem dla wszystkich walut, w związku z
tym test warunków skrajnych również przeprowadzony został w ten sam sposób.
21
XVI. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne
Nie dotyczy
XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń
1.
Bank realizując zapisy Uchwały 258/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 04 października
2011 r. w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu
kontroli wewnętrznej oraz szczegółowych warunków szacowania przez banki kapitału
wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału
wewnętrznego oraz zasad ustalania polityki zmiennych składników wynagradzania osób
zajmujących stanowiska kierownicze w Banku i wskazaną w niej zasadę proporcjonalności
wprowadził „Politykę zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska
kierownicze w Banku Spółdzielczym w Malborku” w ograniczonym zakresie, korzystając z
możliwości indywidualnego określenia sposobu i zakresu stosowania przepisów dotyczących
zmiennych składników wynagrodzeń.
Bank dokonał i raz w roku dokonuje analizy stanowisk kierowniczych w rozumieniu Uchwały nr
258/2011 KNF oraz określa krąg pracowników, których działalność zawodowa ma istotny wpływ
na profil ryzyka Banku, jak również raz w roku dokonuje analizy zasadności wprowadzenia
systemu wynagradzania pracowników opartego na zmiennym składniku wynagrodzeń w
rozumieniu przytoczonej Uchwały KNF.
Bank raz w roku dokonuje analizy stanowisk wymienionych w treści Uchwały oraz określa krąg
pracowników, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku, jak
również dokonuje raz w roku analizy zasadności wprowadzenia systemu wynagradzania
pracowników opartego na zmiennym składniku wynagrodzeń w rozumieniu Uchwały 258/2011
KNF.
Bank nie jest znaczącą jednostką pod względem organizacji wewnętrznej oraz rodzaju, zakresu i
złożoności prowadzonej działalności. Z uwagi na profil działania, charakter posiadanych w ofercie
produktów, skalę działalności na rynku bankowym oraz fakt, iżwszystkie istotne decyzje są
podejmowane przez Zarząd i żaden pracownik nie posiada samodzielnego pełnomocnictwa do
podejmowania decyzji finansowych w kwocie przekraczającej 2% funduszy własnych, Rada
Nadzorcza Banku ustaliła, iż do stanowisk kierowniczych objętych „Polityką zmiennych
składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w
Malborku” zalicza się wyłącznie Członków Zarządu.
2.
Wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń są zależne od:
1) jakości portfela kredytowego,
2) realizacji planu finansowego Banku,
3) realizacji przyjętej Strategii działania.
3.
Wynagrodzenie Członków Zarządu podzielone jest na część stałą (wynagrodzenie zasadnicze
określone w umowie o pracę) i część zmienną (roczna premia uznaniowa) przyznawaną na
podstawie oceny efektów pracy Członka Zarządu przy zastosowaniu następujących kryteriów:
1) finansowych:
22

jakość portfela kredytowego - osiągnięcie wskaźnika kredytów zagrożonych na koniec
roku podlegającego ocenie na poziomie nie wyższym niż w sektorze banków
spółdzielczych,
 wynik finansowy netto – osiągnięcie wyniku finansowego netto na poziomie nie
niższym niż planowany,
 łączny współczynnik kapitałowy – osiągnięcie łącznego współczynnika kapitałowegow
roku 2015 na poziomie nie niższym niż 12%, w roku 2016 na poziomie nie niższym niż
13,25%,
2) niefinansowych wynikających ze strategii działania:
 strategia produktowa – wprowadzenie w danym roku obrotowym, podlegającym ocenie
co najmniej 2 nowych produktów bankowych,
 strategia marketingowa – uczestnictwo w kampanii marketingowej Grupy SGB.
Do uzyskania pozytywnej oceny efektów pracy wymagane jest spełnienie co najmniej dwóch
głównych kryteriów oceny wymienionych w pkt.3a) oraz co najmniej jednego z pkt. 3b).
Ocena efektów pracy Członka Zarządu dokonywana jest przez Radę Nadzorczą Banku po
zakończeniu roku obrotowego i obejmuje 3 lata, tzn. rok miniony oraz dwa poprzednie, z tym, że
podstawą dokonanej oceny w:
a) 2016 roku – są wyniki uzyskane w latach 2013, 2014 i 2015,
b) w kolejnych latach – wyniki za 3 lata poprzedzające dokonywanie oceny.
Premia roczna ustalana jest w wysokości do 10 % rocznego zweryfikowanego przez audytora
zewnętrznego wyniku finansowego netto z zastrzeżeniem, że wysokość premii nie może być
większa niż 20% osiągniętego w danym roku przez Członka Zarządu wynagrodzenia zasadniczego.
Rada Nadzorcza podejmuje corocznie decyzje w formie uchwały o premii rocznej dla
poszczególnych Członków Zarządu Banku.
Zgodnie z zasada proporcjonalności, całość przyznanej premii jest wypłacana w formie gotówkowej
bez stosowania odroczenia niezwłocznie po dokonanej ocenie efektów pracy.
4. Stosunek stałych składników wynagrodzenia do zmiennych składników wynagrodzenia, ustalony
jest zgodnie z art. 94 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 36/2013 – składnik zmienny nie przekracza 100%
stałego składnika łącznego wynagrodzenia każdej osoby.
5. Zagregowane informacje ilościowe dotyczące wynagrodzenia za 2015 rok, z podziałem na obszary
działalności Banku:
Obszar działania
Ilość
osób
Zarząd Banku
Zarządzanie bankiem
3
618.584,51
(w tys. zł. )
6. Zagregowane informacje ilościowe na temat wynagrodzeń, z podziałem na wynagrodzenie stałe
i zmienne:
Rodzaj wynagrodzenia
Wynagrodzenie stałe:
Zarząd Banku (3 osoby)
(w tys. zł. )
477.577,62
23
Wynagrodzenie zmienne:
- pieniężne
141.006,89
- inne
-
Liczba osób uzyskujących odprawy
-
Wartość odpraw
-
Najwyższa wypłata odprawy
-
7. Bank nie stosuje polityki odraczania płatności wynagrodzenia w postaci nabywania uprawnień do
papierów wartościowych, a także innych świadczeń niepieniężnych.
8. Spośród osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku, żadna osoba nie otrzymała
wynagrodzenia w wysokości co najmniej 1 mln EUR w danym roku obrachunkowym.
XVIII. Ryzyko płynności i pozycja płynnościowa
1. Rola i zakres odpowiedzialności jednostek biznesowych oraz komitetów zaangażowanych
w zarządzanie ryzykiem płynności
W procesie zarządzania ryzykiem płynności w Banku uczestniczą:
1) Rada Nadzorcza – która:
a) w ramach pełnionego nadzoru dokonuje okresowej oceny i nadzoruje wszystkie aspekty
polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku;
b) zatwierdza cele strategiczne w zarządzaniu ryzykiem płynności, zawarte w obowiązującej
w Banku strategii zarządzania ryzykiem;
c) ocenia adekwatność i skuteczność systemu zarządzania ryzykiem płynności na podstawie
okresowej, syntetycznej informacji na temat poziomu ryzyka, na jakie narażony jest Bank;
d) zatwierdzanie scenariuszowych planów awaryjnych płynności.
2) Zarząd:
a) zapewnia skuteczne działanie systemu zarządzania ryzykiem płynności;
b) zatwierdza zasady zarządzania ryzykiem płynności;
c) wyznacza osoby odpowiedzialne za opracowanie, wprowadzenie i aktualizację zasad, o
których mowa w pkt b);
d) odpowiada za utrzymanie ryzyka płynności na poziomie nie przekraczającym poziomu
akceptowalnego przez Radę Nadzorczą wyrażonego apetytem i tolerancją na ryzyko.
3) Komitet ds. Ryzyk Bankowych, który:
a) opiniuje zasady zarządzania ryzykiem płynności;
b) opiniuje poziom limitów;
c) identyfikuje potrzeby zmian w polityce płynnościowej Banku;
d) wydaje opinie mające na celu właściwe kształtowanie poziomu ryzyka płynności Banku;
e) ocenia poziom ryzyka płynności Banku i wydaje rekomendacje Zarządowi.
4. Wydział Ekonomiki i Ryzyk Bankowych – będący komórką monitorującą ryzyko płynności,
wykonuje zadania związane z:
a) okresowym weryfikowaniem i aktualizowaniem procedury oraz przygotowywaniem
propozycji zmian procedury dla Zarządu, w tym weryfikowaniem i aktualizowaniem metod
pomiaru ryzyka płynności oraz poziomu limitów;
b) zapewnieniem zgodności procedury ze strategią działania Banku i strategią zarządzania
ryzykiem;
c) proponowaniem wysokości przyjętych limitów;
d) dokonywaniem pomiaru i monitorowaniem poziomu ryzyka, w tym płynności średnio
i długoterminowej, przeprowadzaniem testów warunków skrajnych, pogłębioną analizą
płynności długoterminowej;
24
e)
f)
g)
h)
5.
analizą wskaźników służących ocenie poziomu ryzyka płynności;
monitorowaniem stopnia wykorzystania limitów;
wyznaczaniem nadzorczych miar płynności oraz wskaźników LCR i wewnętrznego NSFR;
oceną nowych produktów bankowych w zakresie potencjalnego wpływu na ryzyko
płynności;
i) opracowywaniem scenariuszy sytuacji kryzysowych;
j) zagospodarowywaniem nadwyżek środków wspólnie z Głównym Księgowym;
k) sporządzaniem raportów dla Zarządu i Rady Nadzorczej.
Pozostałe komórki lub osoby odpowiedzialne za:
1) kontrolę i utrzymywanie limitów kasowych;
2) sporządzanie wykazu kredytów do ewentualnej odsprzedaży na potrzeby Planu
awaryjnego;
3) przekazywanie do Wydziału Ekonomiki i Ryzyk Bankowych informacji niezbędnych do
sporządzania prognozy przepływów pieniężnych.
2. Sposób pozyskiwania finansowania działalności
Bank przyjął następujące cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności:
1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku
normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez
konieczności poniesienia straty;
2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników
wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek
wystąpienia takiej sytuacji;
3) utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym
zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w
„horyzoncie przeżycia” wynoszącym 30 dni.
Głównym źródłem finansowania działalności są depozyty podmiotów niefinansowych.
Bank kieruje ofertę depozytową do:
1) osób prywatnych,
2) podmiotów gospodarczych - małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność
gospodarczą, w tym działalność wytwórczą w rolnictwie,
3) rolników indywidualnych,
4) instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych,
5) instytucji rządowych i samorządowych.
3. Stopień scentralizowania funkcji skarbowych i funkcji zarządzania płynnością
Funkcje skarbowe i funkcje zarządzania płynnością w Banku są w pełni scentralizowane.
4. Zasady funkcjonowania w ramach zrzeszenia
Bank Spółdzielczy w Malborku jest zrzeszony w Zrzeszeniu SGB oraz jest uczestnikiem
Spółdzielczego Systemu Ochrony SGB.
Bank Zrzeszający realizuje następujące zadania:
1) prowadzi rozliczenia pieniężne Banku,
2) zabezpiecza Bank przed ryzykiem związanym z zakłóceniami w realizacji rozliczeń
międzybankowych,
3) zabezpiecza płynność śróddzienną dla Banku,
4) prowadzi rachunki bieżące Banku
5) udziela w miarę występujących potrzeb kredytów w rachunku bieżącym oraz kredytu
rewolwingowego Bankowi zgodnie z regulacjami wewnętrznymi Banku Zrzeszającego,
6) gromadzi nadwyżki środków Banku,
7) prowadzi rachunek rezerwy obowiązkowej.
25
Bank Spółdzielczy w ramach funkcjonowania w Spółdzielczym Systemie Ochrony SGB
zobowiązany jest do zdeponowania i utrzymywania określonej kwoty środków na wyodrębnionym
rachunku bankowym.
Bank Spółdzielczy funkcjonując w strukturze Zrzeszenia SGB jest zobowiązany lokować nadwyżki
środków w Banku Zrzeszającym.
5. Rozmiar i skład nadwyżki płynności
Lp
1
2
3
Nazwa nadwyżki
Norma krótkoterminowa ponad minimum
Wartość nadwyżki
Luka płynności krótkoterminowej
19.607,97
Norma długoterminowa ponad minimum
Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi
LCR ponad minimum
13.944,13
Nadwyżka aktywów płynnych
3.911,09
6. Wielkość miar płynności oraz wskaźnika LCR
Lp
1
2
3
Nazwa
Wielkość
Norma krótkoterminowa M1
Norma długoterminowa M3
Wskaźnik LCR
Limit wynikające z
przepisów
Min. 0,0
Min. 1,0
Min. 60 %
19.607,97
2,71 %
87 %
7. Urealniona luka płynności dla pierwszych trzech przedziałów z uwzględnieniem pozycji
bilansowych i pozabilansowych oraz skumulowane luki płynności
Lp
1
2
3
Przedział
płynności
Przedział do 1
miesiąca
Przedział do 3
miesięcy
Przedział do 6
miesięcy
Luka bilansowa
prosta
Luka bilansowa
skumulowana
Luka prosta
(z pozabilansem)
Luka
skumulowana(z
pozabilansem)
1,80
1,80
2,96
2,96
5,56
2,12
4,00
3,06
4,26
2,41
3,24
3,09
8. Dodatkowe zabezpieczenia płynności funkcjonujące w zrzeszeniu
Bank ma możliwość pozyskania środków z Banku Zrzeszającego w postaci kredytów zaciągniętych
na utrzymanie płynności tj. kredytu w rachunku bieżącym oraz kredytu rewolwingowego oraz
kredytu długoterminowego na finansowanie działalności kredytowej lub inne cele.
Bank jest uczestnikiem Spółdzielczego Systemu Ochrony SGB, wobec tego w sytuacji zaistnienia
niebezpieczeństwa utraty płynności lub wypłacalności Spółdzielnia może udzielić Bankowi
zwrotnej pomocy finansowej, w szczególności w formie:
1) pożyczki płynnościowej,
2) pożyczki restrukturyzacyjnej,
3) kaucji,
4) gwarancji, poręczenia lub innych zabezpieczeń,
5) nabycia wierzytelności,
6) pożyczki długoterminowej na warunkach zobowiązań podporządkowanych,
7) objęcia udziałów członkowskich w celu zwiększenia funduszy własnych Banku,
8) wniesienia wkładów pieniężnych do banku,
9) objęcia akcji w celu zwiększenia funduszy własnych Banku.
26
9. Aspekty ryzyka płynności, na które narażony jest Bank.
Przyczyny, które mogą spowodować narażenie Banku na ryzyko płynności to:
 Niedopasowanie terminów zapadalności aktywów do terminów zapadalności pasywów i
istnienie niekorzystnej skumulowanej luki płynności w poszczególnych przedziałach,
 Przedterminowe wycofywanie depozytów przez klientów zaburzające prognozy
przypływów pieniężnych Banku,
 Nadmierna koncentracja depozytów pod względem dużych kontrahentów,
 Konieczność pozyskiwania depozytów po wysokim koszcie w sytuacji nagłego
zapotrzebowania na środki,
 Ograniczone możliwości znalezienia innych źródeł finansowania, w szczególności na
hurtowym rynku finansowym,
 Wadliwy stosunek depozytów, w tym depozytów stabilnych do akcji kredytowej Banku,
 Niewystarczające fundusze własne do finansowania aktywów strukturalnie niepłynnych.
10. Sposób dywersyfikacji źródeł finansowania.
Bank dywersyfikuje źródeł finansowania poprzez:
 oferowanie produktów depozytowych klientom z sektora niefinansowego, budżetowego i
finansowego,
 ograniczanie depozytów dużych deponentów,
 różne terminy wymagalności depozytów,
 różny charakter depozytów: depozyty terminowe i bieżące itp.
11. Techniki ograniczania ryzyka płynności
Do podstawowych technik ograniczania ryzyka płynności można zaliczyć:
 Stosowanie limitów ograniczających ryzyko płynności, w tym wewnętrznych limitów
systemu ochrony,
 systematyczne testowanie planu awaryjnego płynności zapewniającego niezakłócone
prowadzenie działalności w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych,
 Lokowanie nadwyżek w aktywa płynne, które mają za zadanie zapewnienie przetrwanie w
sytuacji skrajnej,
 Przystąpienie do Systemu Ochrony SGB, które zapewnia w uzasadnionych przypadkach
pomoc płynnościową z Funduszu Pomocowego,
 Utrzymywanie Minimum depozytowego na wyodrębnionym rachunku, prowadzonym przez
Banku Zrzeszający,
12. Pojęcia stosowane w procesie mierzenia pozycji płynności i ryzyka płynności.
1)
baza depozytowa – zobowiązania terminowe i bieżące wobec osób fizycznych oraz innych
podmiotów niefinansowych, z wyłączeniem transakcji dotyczących obrotu na hurtowym rynku
finansowym;
2)
depozyty – baza depozytowa oraz zobowiązania terminowe i bieżące wobec instytucji
rządowych lub samorządowych oraz podmiotów finansowych, z wyłączeniem banków;
3)
depozyty ogółem – depozyty oraz depozyty banków;
4)
dzień sprawozdawczy - dzień, na który Bank oblicza nadzorcze miary płynności; dla obliczeń
nadzorczych miar płynności dniem sprawozdawczym jest każdy dzień roboczy,
5)
płynność śróddzienna – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w bieżącym
dniu;
6)
płynność bieżąca – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie
płatności przypadającym w okresie 7 kolejnych dni;
27
7)
płynność krótkoterminowa – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych
w terminie płatności przypadającym w okresie 30 kolejnych dni;
8)
płynność średnioterminowa – zapewnienie wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w
terminie płatności przypadającym w okresie powyżej 1 miesiąca i do 12 miesięcy;
9)
płynność długoterminowa – monitorowanie możliwości wykonania wszystkich zobowiązań
pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie powyżej 12 miesięcy;
10) płynność płatnicza – zdolność do finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań
w toku normalnej działalności banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez
11) bufor płynności – oszacowana przez Bank wysokość potrzebnych aktywów nieobciążonych,
stanowiąca zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych
płynności w określonym, w obowiązującej w Banku strategii zarządzania ryzykiem,
„horyzoncie przeżycia”;
12) aktywa płynne – suma aktywów nieobciążonych, o których mowa w § 46 ust.2 pkt 1; niniejsza
definicja nie dotyczy pojęcia „aktywa płynne” używanego na potrzeby wyznaczania wskaźnika
LCR;
Pozostałe pojęcia są określone w „Zasadach zarządzania ryzykiem płynności w Banku
Spółdzielczym w Malborku.
13. Sposób odzwierciedlenia ryzyka płynności rynku w procesie zarządzania płynnością
płatniczą
Bank Spółdzielczy w Malborku, zgodnie z przyjętą Strategią, inwestuje nadwyżki środków w
Banku Zrzeszającym na rachunkach bieżących oraz lokatach o krótkich terminach zapadalności,
które zapewniają utrzymanie płynności. Bank jest obowiązany utrzymywać część środków na
wyodrębnionym rachunku Minimum Depozytowego, prowadzonym przez Banku Zrzeszający,
które zapewnia zasób aktywów płynnych w Systemie Ochrony SGB.
14. Wykorzystanie sposobów testów warunków skrajnych.
Testy warunków skrajnych w zakresie płynności są wykorzystywane w planowaniu awaryjnym,
wyznaczaniu poziomu limitów oraz w procesie szacowania kapitału wewnętrznego.
15. Wskazanie w jaki sposób plan awaryjny uwzględnia wyniki testów warunków skrajnych
Plany awaryjne zostały zintegrowane z testami warunków skrajnych poprzez wykorzystywanie
testów warunków skrajnych jako scenariuszy uruchamiających awaryjny plan płynnościowy.
16. Polityka utrzymania rezerwy płynności.
1)
2)
W celu utrzymywania ryzyka płynności na odpowiednim poziomie oraz sprostania
zapotrzebowaniu na środki płynne w sytuacjach kryzysowych Bank utrzymuje odpowiednią
wielkość aktywów lub dodatkowych źródeł finansowania, które mogą być natychmiast
wykorzystywane przez Bank jako źródło środków płynnych.
W ramach alternatywnych źródeł finansowania Bank wyróżnia:
a) sprzedaż wysokopłynnych aktywów lub zaciągnięcie kredytów zabezpieczonych tymi
aktywami (aktywa nieobciążone);
b) dodatkowe źródła finansowania w postaci:
- wykorzystania przyznanych linii kredytowych;
- sprzedaży innych aktywów, w tym kredytów;
- pozyskania niezabezpieczonego finansowania z Banku Zrzeszającego;
- pozyskania pożyczki płynnościowej ze Spółdzielni;
- przyrostu depozytów.
28
3)
4)
5)
Do wysokopłynnych aktywów mogą być zaliczane aktywa, które spełniają wszystkie z
wymienionych warunków:
a) brak obciążeń;
b) wysoka jakość kredytowa;
c) łatwa zbywalność;
d) brak prawnych, regulacyjnych i operacyjnych przeszkód do wykorzystania aktywów w
celu pozyskania środków;
e) sprzedaż aktywa nie oznacza konieczności podejmowania nadzwyczajnych działań.
W celu monitorowania alternatywnych źródeł finansowania Bank prowadzi i na bieżąco
aktualizuje rejestr aktywów oraz warunków na jakich może być pozyskiwane dodatkowe
finansowanie.
Bank utrzymuje aktywa nieobciążone na poziomie równym lub wyższym od wyznaczonego
bufora płynności.
17. Ograniczenia regulacyjne odnośnie transferu płynności w ramach zrzeszenia.
Bank ma możliwość pozyskania środków z Banku Zrzeszającego jak też zwrotnej pomocy
finansowej z Systemu ochrony SGB. Szczegółowo transfer płynności w ramach zrzeszenia
przedstawiono w pkt 8.
18. Częstotliwość i rodzaj sprawozdawczości w zakresie ryzyka płynności.
1)
Raporty z zakresu ryzyka płynności pozwalają Zarządowi i Radzie Nadzorczej na m.in.:
a) monitorowanie z odpowiednią częstotliwością poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów;
b) kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ryzyka płynności;
c) ocenę skutków podejmowanych decyzji;
d) podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka.
2) System informacji zarządczej z zakresu ryzyka płynności zawiera m.in. dane na temat:
a) struktury i stabilności źródeł finansowania działalności Banku, ze szczególnym
uwzględnieniem depozytów;
b) stopnia niedopasowania terminów płatności pozycji bilansowych i pozabilansowych;
c) wpływu pozycji pozabilansowych na poziom ryzyka płynności;
d) poziomu aktywów nieobciążonych;
e) analizy wskaźników płynności;
f) ryzyka związanego z płynnością długoterminową;
g) wyników testów warunków skrajnych;
h) stopnia przestrzegania limitów.
3) Informacja zarządcza z zakresu ryzyka płynności jest sporządzana z częstotliwością:
a) dzienną – informacja o dziennych przepływach gotówkowych, kształtowaniu się
nadzorczych miar płynności i wskaźnika LCR,
b) miesięczną – informacja o źródłach finansowania działalności Banku, strukturze i stabilności
depozytów, alternatywnych źródłach finansowania, luce płynności, przepływach
pieniężnych oraz wskaźnikach płynności,
c) kwartalną – testy warunków skrajnych,
d) roczną – pogłębioną analizę płynności długoterminowej.
4) Dodatkowo Bank jest zobowiązany do sporządzania i wysyłania sprawozdawczości zewnętrznej
z zakresu ryzyka płynności:
a) miesięcznie – nadzorczych miar płynności, sprawozdania LCR,
b) kwartalnie – sprawozdania NSFR,
oraz sprawozdawczości wynikającej z uczestnictwa w Spółdzielczym Systemie Ochrony SGB z
zakresu kształtowania się wskaźnika LCR, która przekazywana w każdym dniu roboczym.
29
XIX. Spełnienie przez Członków Rady Nadzorczej i Zarządu wymogów
określonych w art. 22aa Ustawy Prawo bankowe
Zebranie Przedstawicieli obradujące w dniu 25 kwietnia 2016 r. uwzględniając wytyczne
Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, zgodnie ze Statutem Banku oraz Procedury oceny
kwalifikacji kandydatów na Członków Rady Nadzorczej, Członków Rady Nadzorczej oraz Rady
Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Malborku, po dokonaniu oceny indywidualnej Członków
Rady Nadzorczej stwierdziło, że poszczególni Członkowie posiadają kwalifikacje, wiedzę,
umiejętności i doświadczenie niezbędne do sprawowania funkcji nadzorczej, a ich reputacja
osobista, zaistniałe fakty i okoliczności nie stwarzały zagrożenia utraty reputacji Banku.
Zebranie Przedstawicieli obradujące w dniu 25 kwietnia 2016 roku w wyniku dokonanej oceny
kwalifikacji Rady Nadzorczej jako organu kolegialnego stwierdziło, iż Rada Nadzorcza Banku
prowadzi ostrożny i stabilny nadzór nad zarządzaniem Banku, a reputacja Banku jako pochodna
działań Członków Rady Nadzorczej jest pozytywna.
Tym samym Zebranie Przedstawicieli, w oparciu o stwierdzenia zawarte w Uchwałach pozytywnie
kwalifikowało Członków Rady Nadzorczej oraz całej Rady Nadzorczej jako organu kolegialnego
za rok obrotowy 2015.
Rada Nadzorcza Banku obradująca w dniu 31 marca 2016 r. uwzględniając wytyczne
Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, zgodnie ze Statutem Banku oraz Procedury oceny
Członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Malborku, po dokonaniu oceny
indywidualnej Członków Zarządu stwierdziła, że poszczególni Członkowie posiadają kwalifikacje,
wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do zarządzania ryzykiem w Banku, a ich reputacja
osobista nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku orazdają rękojmię ostrożnego
i stabilnego zarządzania Bankiem w tym prowadzenia działalności Banku z zachowaniem
bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych.
Rada Nadzorcza obradująca w dniu 31marca 2016 roku w wyniku dokonanej oceny Zarządu Banku
jako organu kolegialnego stwierdziła, iż Zarząd Banku prowadzi politykę ostrożnego i stabilnego
zarzadzania Bankiem, a reputacja Banku jako pochodna działań Członków Zarządu Banku jest
pozytywna.
Tym samym Rada Nadzorcza Banku, w oparciu o stwierdzenia zawarte w Uchwałach pozytywnie
kwalifikowała Członków ZarząduBanku oraz całego Zarządu Banku jako organu kolegialnego za
rok obrotowy 2015.
XX.Dźwignia finansowa
Wskaźnik dźwigni finansowej w Banku Spółdzielczym w Malborku wg stanu na 31.12.2015 r.
wynosi:
Wyszczególnienie
W pełni wprowadzona
definicja kapitału
Wskaźnik dźwigni
Kapitał Tier I
20.421,08
Suma wartości ekspozycji z tytułu wszystkich
aktywów i pozycji pozabilansowych, skorygowana o
pozycje odliczane przy określeniu miary kapitału:
wartości niematerialne i prawne, krzyżowe powiązania
kapitałowe, inne przejściowe korekty Tier I
203.751,21
Wskaźnik dźwigni finansowej
10,03 %
30
Kapitał Tier I
21.835,21
Suma wartości ekspozycji z tytułu wszystkich
aktywów i pozycji pozabilansowych, skorygowana o
pozycje odliczane przy określeniu miary kapitału:
wartości niematerialne i prawne, krzyżowe powiązania
kapitałowe, inne przejściowe korekty Tier I oraz
korekty okresu przejściowego dotyczące funduszu
udziałowego
Definicja przejściowa
kapitału
203.751,21
10,72 %
XXI. Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego
Nie dotyczy
XXII. Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego
Zasady i procedury dotyczące kompensowania pozycji bilansowych i pozabilansowych oraz
zakres w jakim dana jednostka takie kompensowanie wykorzystuje
Bank Spółdzielczy
i pozabilansowych.
w
Malborku
nie
stosuje
kompensowania
pozycji
bilansowych
Zasady i procedury dotyczące wyceny zabezpieczeń i zarządzania nimi
Bank Spółdzielczy w Malborku przyjmuje zabezpieczenia, które mają być źródłem spłaty kredytu
w przypadku gdy klient utracił zdolność do samodzielnej obsługi zadłużenia. Jakość i skuteczność
zabezpieczenia spłaty kredytu nie zastępuje konieczności posiadania przez klienta zdolności
kredytowej.
Wartość oraz adekwatność przyjętych zabezpieczeń spłaty kredytów jest przez Bank oceniana
poprzez: ich stopień płynności, długoterminową stabilność wartości, czas zbycia zabezpieczenia.
Wycena zabezpieczeń dokonywana jest w momencie ich przyjmowania, natomiast w trakcie trwania
okresu kredytowania Bank dokonuje aktualizacji wyceny przyjętych zabezpieczeń.
Bank opracował i wdrożył zasady szacowania, weryfikacji i aktualizacji wartości przyjętych
zabezpieczeń zawarte w „Instrukcji wyceny majątku klientów Banku oraz monitorowania jakości i
aktualizowania wartości przyjętych prawnych zabezpieczeń ekspozycji kredytowych w Banku
Spółdzielczym w Malborku”.
Stały monitoring zabezpieczeń prawnych zapewnić ma uzyskanie pełnej i bieżącej informacji o stanie
zabezpieczeń i ich adekwatności w stosunku do skali ryzyka obciążającego ekspozycje kredytowe w
odniesieniu do:
1) zmiennej w czasie oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy lub innych podmiotów
tj. wystawców zabezpieczeń, w przypadku których ocenę sytuacji ekonomiczno-finansowej
kredytobiorcy można zastąpić oceną sytuacji ekonomiczno-finansowej wystawcy zabezpieczenia,
2) kryterium terminowości spłaty (rat kapitałowych i odsetkowych),
31
3) wysokości utworzonej rezerwy celowej,
4) ewentualnej zmiany warunków spłaty kredytu (np. prolongaty płatności rat kredytowych, nowy
harmonogram spłat itp.)
Terminy przeglądów i aktualizacji zabezpieczeń wynikające z klasyfikacji ekspozycji kredytowych,
które reguluje Instrukcja tworzenia, rozwiązywania i kontroli rezerw celowych na ryzyko związane z
działalnością kredytową:
1)przeglądów i aktualizacji wartości zabezpieczeń, o które pomniejszono podstawę tworzenia rezerw
celowych, dokonuje się co najmniej raz na koniec każdego kwartału,
2) przeglądów i aktualizacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych, zaklasyfikowanych do kategorii
normalne, jeżeli kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami Banku wobec tego podmiotu
nie przekracza 10% funduszy własnych Banku – dokonuje się przynajmniej raz do roku – nie
później niż do końca roku. Ocena taka może być dokonana po przeprowadzonej inspekcji
bezpośredniej lub przy opiniowaniu innego wniosku o udzielenie kredytu,
3) przeglądów i aktualizacji pozostałych zabezpieczeń, poza kategoriami wymienionymi w pkt. 1) i
2) dokonuje się przynajmniej raz na kwartał.
Oprócz podstawowej funkcji, jaką spełniają przyjęte w Banku zabezpieczenia, pozwalają one
również bezpośrednio redukować skalę zrealizowanego ryzyka kredytowego; Bank może
wykorzystywać przyjęte zabezpieczenia do pomniejszania podstawy naliczania rezerw celowych
zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na
ryzyko związane z działalnością banków.
Ustanowione przez Bank zabezpieczenia mogą stanowić podstawę do zmniejszania kwoty
ekspozycji na ryzyko kredytowe poprzez możliwość stosowania preferencyjnej wagi ryzyka (35%)
dla ekspozycji zabezpieczonych hipoteką na nieruchomościach lub poprzez zastosowanie przez
Bank technik redukcji ryzyka kredytowego; szczegółowe wymogi, które muszą spełniać
zabezpieczenia dla wymienionych celów zostały określone w obowiązujących„Zasadach
wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko w Banku Spółdzielczym w Malborku”.
Opis głównych rodzajów zabezpieczeń przyjętych przez Bank
W celu ograniczania ryzyka prawnego i operacyjnego Bank określił szczegółowe zasady
ustanawiania prawnych form zabezpieczeń spłaty kredytów w „Regulaminie prawnych form
zabezpieczeń wierzytelności Banku Spółdzielczego w Malborku”.
Jako zabezpieczenie spłaty udzielonych kredytów Bank przyjmuje następujące rodzaje
zabezpieczeń:
1) w ramach zabezpieczeń rzeczywistych:
a) hipotekę na nieruchomości,
b) zastaw rejestrowy,
c) przewłaszczenie rzeczy ruchomej,
d) wpłatę określonej kwoty, spełniającej warunki określone w art. 102 ustawy Prawo bankowe,
e) blokada środków na rachunku w Banku lub innych bankach,
f) cesję wierzytelności z umów handlowych,
g) cesję wierzytelności z umów ubezpieczeniowych,
h) inne, zaakceptowane indywidualną decyzją przez Bank;
32
2) w ramach zabezpieczeń nierzeczywistych:
a) weksel własny i poręczenie wekslowe,
b) gwarancję,
c) poręczenie cywilne.
Bank ustala zabezpieczenia, w porozumieniu z Kredytobiorcą, biorąc pod uwagę:
1) rodzaj i wysokość kredytu oraz okres kredytowania,
2) status prawny kredytobiorcy,
3) sytuację finansową kredytobiorcy (w szczególności stan majątkowy, efektywność
gospodarowania),
4) występujące powiązania kapitałowe lub organizacyjne pomiędzy kredytobiorcą a
ustanawiającym zabezpieczenie będącym osobą trzecią,
5) typowe oraz indywidualne ryzyko związane z udzieleniem kredytu,
6) cechy danego zabezpieczenia wynikające z dotyczących go przepisów prawa oraz umów o
ustanowienie zabezpieczenia (np. sposób ustanowienia zabezpieczenia, przesłanki i zakres
odpowiedzialności wynikającej z zabezpieczenia, sposób realizacji uprawnień Banku),
7) przewidywany nakład pracy Banku oraz koszty ustanowienia zabezpieczenia dla Banku i osób
zainteresowanych,
8) istniejące już obciążenia na rzeczy mającej stanowić przedmiot zabezpieczenia, w przypadku
zabezpieczeń rzeczowych oraz zadłużenia kredytobiorcy i osoby zobowiązującej się do
spłaty zadłużenia za kredytobiorcę, w przypadku zabezpieczenia osobistego,
9) wartość rynkową zabezpieczenia.
Główne rodzaje gwarantów i kontrahentów kredytowych instrumentów pochodnych oraz ich
wiarygodność kredytowa
Bank nie dokonuje transakcji na instrumentach pochodnych.
Informacje na temat koncentracji ryzyka rynkowego lub kredytowego w ramach podjętych
działań w zakresie ograniczenia ryzyka kredytowego
Bank bada koncentrację ryzyka kredytowego w odniesieniu do poszczególnych rodzajów
stosowanych zabezpieczeń.
XXIII. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru w odniesieniu do ryzyka
operacyjnego
Nie dotyczy
XXIV. Stosowanie wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego
Nie dotyczy
XXV. System kontroli wewnętrznej w Banku
W Banku funkcjonuje system kontroli wewnętrznej, który jest dostosowany do struktury
organizacyjnej, wielkości i stopnia złożoności działalności Banku. Rada Nadzorcza
33
sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu kontroli wewnętrznej oraz ocenia jego
adekwatność i skuteczność.
Celem systemu kontroli wewnętrznej jest wspomaganie procesów decyzyjnych,
przyczyniające się do zapewnienia:
 skuteczności i efektywności działania Banku,
 wiarygodności sprawozdawczości finansowej i nadzorczej oraz informacji zarządczej,
 zgodności działania Banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi.
Zasady działania kontroli wewnętrznej zostały określone w Regulaminie „System kontroli
wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Malborku”, wprowadzonym przez Zarząd Banku
oraz zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą.
Przyjęte procedury określają, że w Banku funkcjonuje:
– audyt wewnętrzny sprawowany przez audytora wewnętrznego – wyodrębnione
stanowisko w strukturze organizacyjnej Banku,
– kontrola wewnętrzna sprawowana przez każdego pracownika w zakresie jakości i
poprawności wykonywanych czynności oraz przez Kierowników Oddziałów, komórek
organizacyjnych Banku zgodnie z zadaniami w ramach struktury organizacyjnej w
poszczególnych jednostkach i komórkach organizacyjnych Banku.
Kontrola wewnętrzna i audyt wewnętrzny obejmują wszystkie rodzaje ryzyka wynikające z
prowadzonej działalności bankowej, stanowiska i zakresy pracy oraz są przeprowadzane
zgodnie z przyjętą metodyką.
Skuteczność systemu kontroli wewnętrznej, funkcjonujące w Banku mechanizmy kontroli
wewnętrznej oraz skuteczność działania stanowiska audytu wewnętrznego, podlega
rocznej weryfikacji i ocenie.
Analizując wykonanie w 2015 roku zadań objętych planem operacyjnym, strategią
działania oraz wnioski i ustalenia kontroli wewnętrznych, audytów wewnętrznych, kontroli
zewnętrznych Zarząd Banku i Rada Nadzorcza pozytywnie oceniła system kontroli
wewnętrznej, uznając, że jest on adekwatny i skuteczny.
34
Załącznik nr 1
Informacja o strategii i celach zarządzania ryzykiem
1.
Strategia i procesy zarządzania ryzykami w Banku
Każda aktywność podejmowana przez Bank Spółdzielczy w Malborku, generuje ryzyko. Podejmowanie
ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających zagrożeniach, poszukiwania form
obrony przed zagrożeniami i dostosowywania działalności do zmieniających się warunków
zewnętrznych. Ostrożnościowe podejmowanie ryzyka, oznacza utrzymywanie racjonalnej równowagi
pomiędzy prowadzeniem działalności przychodowej i kontrolowaniem ryzyka.
Bank Spółdzielczy w Malborku wprowadził system zarządzania ryzykiem, obejmujący identyfikację,
pomiar, limitowanie, monitorowanie i kontrolę poszczególnych rodzajów ryzyka oraz wdrożył proces
szacowania kapitału wewnętrznego zapewniający jego adekwatność do profilu ryzyka Banku.
W celu przeprowadzania procesów realizowane są zadania, związane z analizą wartości podstawowych
mierników charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka.
Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy: dostarczanie informacji na temat
ryzyka i jego profilu, stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki,
monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka.
Bank zarządza rodzajami ryzyka uznanymi przez Bank za istotne zgodnie z obowiązującymi
wewnętrznymi regulacjami zarządzania tymi rodzajami ryzyka.
Na system zarządzania każdym rodzajem ryzyka składa się:
1) procedura opisująca zasady zarządzania ryzykiem;
2) identyfikacja, pomiar i monitorowanie;
3) system limitów ograniczających ryzyko;
4) system informacji zarządczej;
5) odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania.
Do rodzajów ryzyka uznanych przez Bank za istotnew 2015 roku zaliczane są:
1) ryzyko kredytowe;
2) ryzyko operacyjne;
3) ryzyko walutowe;
4) ryzyko koncentracji;
5) ryzyko płynności;
6) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej;
7) ryzyko braku zgodności.
Cele strategiczne oraz polityki w zakresie zarządzania istotnymi rodzajami ryzyka
Ryzyko kredytowe, w tym koncentracji
Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują:
1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój
optymalnego jakościowo portfela kredytowego;
2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających
podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej
Banku;
35
3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych
w obligu kredytowym na poziomie nie wyższym od 5 %;
4) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami)
aktywów Banku.
Bank realizuje cele strategiczne poprzez:
1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności
dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu
kredytów;
2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty
kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny
wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka
prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń;
3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków w Banku Zrzeszającym;
4) utrzymywanie w bilansie Banku głównie portfela aktywów o charakterze bankowym;
5) utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów
podmiotów niefinansowych na poziomie 90% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o
zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania.
Cele strategiczne w zakresie ryzyka koncentracji obejmują:
1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie
uwarunkowanym terenem działania Banku;
2) bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań określonych w ustawie Prawo
bankowe.
1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie;
2) ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez
opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania
ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie;
3) dywersyfikacjęryzyka koncentracji geograficznej.
Cele strategiczne w zakresie ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie
obejmują:
1) wdrożenie, weryfikację i aktualizację zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z
ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do
skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami
kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie;
2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych
hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie;
3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie
na poziomie nie wyższym od 4 % całego portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie;
4) zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 75%
ich udziału w portfelu kredytowym.
Cele strategiczne w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują:
1) wdrożenie, weryfikację i aktualizację zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z
detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do
skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi
ekspozycjami kredytowymi;
2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji
kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie;
3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonychna poziomie nie wyższym
od 2 % całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych;
36
4) zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 5 % ich udziału w
portfelu kredytowym.
Ryzyko operacyjne
Celem strategicznym w zakresie ryzyka operacyjnego jest:
1) optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat
operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, racjonalizacja kosztów, jak
również zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego
niezależne;
2) wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i
odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Ryzyko walutowe
Cele strategiczne w zakresie działalności walutowej obejmują:
1) obsługę klientów Banku w zakresie posiadanych uprawnień walutowych;
2) zapewnienie klientom Banku kompleksowej obsługi w zakresie prowadzenia rachunków
walutowych bieżących i terminowych, obsługi kasowej, realizacji przelewów otrzymywanych i
wysyłanych za granicę oraz wykonywania innych czynności obrotu dewizowego;
3) minimalizowanie ryzyka walutowego.
1) dążenie do utrzymania domkniętych indywidualnych pozycji walutowych, tak aby pozycja
walutowa całkowita nie przekroczyła 2,0 % funduszy własnych Banku;
2) prowadzenie transakcji wymiany walut z Bankiem Zrzeszającym polegających
na zagospodarowywaniu nadwyżek środków walutowych oraz domykaniu otwartych pozycji
walutowych Banku; transakcje walutowe nie mają charakteru spekulacyjnego;
3) utrzymywanie relatywnie wysokiego poziomu aktywów płynnych w walutach obcych;
4) podnoszenie kwalifikacji kadry oraz ścisłą współpracę w tym zakresie z Bankiem
Zrzeszającym;
5) niedokonywanie transakcji w walutach niewymienialnych.
Czynności dotyczące dokonywania przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym
dokonywane są za pośrednictwem Banku Zrzeszającego.
Ryzyko płynności
Cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności obejmują:
1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku
normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez
2) zapobieganie
powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników
wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek
wystąpienia takiej sytuacji.
1) utrzymanie dotychczasowej struktury pasywów Banku, gdzie głównym źródłem finansowania
aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji rządowych i samorządowych;
2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł
otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym;
37
3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym
minimalizowaniu kosztów z tym związanych;
4) finansowanie kredytów przez depozyty stabilne (osad), nadwyżkę funduszy własnych nad
majątkiem trwałym oraz długoterminowe (z terminem zapadalności pow. 1 roku) kredyty
zaciągnięte w Banku Zrzeszającym przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym
związanych;
5) utrzymanie płynnościowej struktury bilansu na poziomie zapewniającym występowanie
nadwyżki skumulowanych aktywów nad skumulowanymi pasywami w okresie do 1 roku oraz
nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku;
6) zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki
płynności na poziomie nieujemnym;
7) dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez bieżące analizowanie udziału środków dużych
deponentów w bazie depozytowej;
8) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie
środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie;
9) identyfikację wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od
stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych
w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności.
Cele strategiczne w zakresie ryzyka stopy procentowej obejmują:
1) optymalizację wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych;
2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi
pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp
procentowych;
3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej
procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej.
1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji
wynikających z produktów bilansowych;
2) ograniczenie kwoty pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych z terminami
przeszacowania powyżej 1 roku do maksymalnie 2 % sumy bilansowej;
3) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez:
a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku
(w zakresie przewidzianym w przepisach prawa),
b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione
byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego);
4) ograniczanie ryzyka opcji klienta poprzez stosowanie opłat za opcję, zwłaszcza dla możliwości
zerwania depozytu przed umownym terminem.
Ryzyko kapitałowe
Cele strategiczne w zakresie ryzyka kapitałowego obejmują:
1)
2)
dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy
własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności;
ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka
przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności
handlowej;
38
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie 12,0 %;
posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie 9,0 %;
posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na
poziomie 9,0%;
obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 89,0 %;
tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie
9,0 %;
dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił co najmniej 85 %
funduszy Tier I;
dywersyfikację funduszu udziałowego poprzez uzyskanie takiej struktury funduszu
udziałowego, aby suma znaczących pakietów udziałów, czyli pakietów przekraczających 2,0%
funduszu udziałowego, nie przekroczyła 20,0 % funduszu udziałowego Banku (wg wartości
księgowej);
przekazywanie na fundusze własne minimum 80 % nadwyżki bilansowej;
dążenie do uzyskania zaangażowania kapitałowego w Banku Zrzeszającym (liczonego wg
wartości nominalnej) na poziomie minimum 8 % funduszy własnych Banku;
ograniczenie
jednostkowego
zaangażowania
kapitałowego
w
instytucjach
finansowych,bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji – w tym w
Banku Zrzeszającym w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu
nie stanowiło zagrożenia dla celów określonych w pkt 3), 4) i 5).
utrzymywanie minimalnej wielkości wskaźnika dźwigni finansowej na poziomie 3,0 %.
Ryzyko braku zgodności
Zarządzanie ryzykiem braku zgodności oznacza:
1)
2)
3)
4)
efektywne przeciwdziałanie możliwościom wystąpienia naruszeń przepisów prawa, regulacji
wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania;
sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku
zgodności;
dążenie do zgodności regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi;
dążenie i dbałość o:
a) wizerunek zewnętrzny Banku rozumianego jako instytucja zaufania publicznego,
b) pozytywny odbiór Banku przez klientów,
c) przejrzystość działań Banku wobec klientów,
d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej
wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank.
Struktura i organizacja zarządzania ryzykiem, zadania i odpowiedzialność oraz uprawnienia
poszczególnych organów, jednostek i komórek organizacyjnych w Banku w zakresie zarządzania
ryzykiem
W procesie zarządzania ryzykiem bankowym w Banku uczestniczą:
1)
2)
3)
4)
5)
Rada Nadzorcza;
Zarząd;
Komitet ds. Ryzyk Bankowych;
Stanowisko ds. zgodności;
Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego, w tym Ryzyka Teleinformatycznego,
39
6)
komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) odpowiedzialne za:
a) sprawozdawczość dla odbiorców zewnętrznych,
b) zarządzanie nadwyżką środków,
c) zarządzanie bieżącą pozycją walutową,
d) sprzedaż kredytów,
e) identyfikację i akceptację ryzyka kredytowego dla pojedynczych transakcji,
f) pomiar, monitorowanie i kontrolę poszczególnych rodzajów ryzyka bankowego.
Rada Nadzorcza:
1)
zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem,
obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku;
2)
zatwierdza procedury dotyczące procesów:
a) szacowania kapitału wewnętrznego,
b) planowania i zarządzania kapitałowego;
c) wyznaczania całkowitego wymogu kapitałowego;
3)
zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego
ryzyka;
4)
zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń;
5)
sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki
nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank
standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku
zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności;
6)
sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią
działania i planem finansowym Banku;
7)
zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania
wyznaczonych im funkcji;
8)
sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w
działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez
zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na
poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje
oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem;
9)
ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i
zgodne z polityką Rady Nadzorczej.
Zarząd:
1)
odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację pisemnych strategii oraz procedur
dotyczących identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka w zakresie:
a) systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności,
b) systemu kontroli wewnętrznej,
c) szacowania kapitału wewnętrznego, zarządzania i planowania kapitałowego,
d) dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego;
2)
odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem braku zgodności,
systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania
przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad
efektywnością tych procesów;
40
3)
odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej
i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w
razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia;
4)
wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną
do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka;
5)
wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji
pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej
podejmowaniem ryzyka przez Bank;
6)
zatwierdza rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego
przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku;
7)
odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną
w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady Nadzorczej i
Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa
działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku;
8)
zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa;
9)
zapewnia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami
ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie;
10) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych składników
wynagrodzeń;
11) uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez komórkę audytu wewnętrznego oraz biegłych
rewidentów przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem;
12) przekazuje Radzie Nadzorczej, okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny,
przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku; jednym z elementów
informacji zarządczej jest raport z realizacji apetytu na ryzyko określonego przez Radę
Nadzorczą.
Komitet ds. Ryzyk Bankowych
Celem powołania Komitetu ds. Ryzyk Bankowych (KRB) jest zapewnienie niezależności opinii w
zakresie oceny efektów zarządzania ryzykiem w Banku.
Do zadań Komitetu ds. Ryzyk Bankowych należy w szczególności:
1)opiniowanie projektów strategii zarządzania ryzykami w Banku, opiniowanie działań
umożliwiających realizację zadań strategicznych;
2) analiza i opiniowanie struktury aktywów i pasywów, zapewniającej maksymalizację przychodów
Banku przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka;
3) analiza nowowprowadzanych produktów w aspekcie ich wpływu na ponoszone przez bank
ryzyko oraz wynik finansowy;
4) inicjowanie i koordynowanie działań w zakresie:
 tworzenia, modyfikacji i doskonalenia systemu identyfikacji,
 pomiaru, monitorowania, raportowania, limitowania i kontroli ryzyka;
5) nadzorowanie działań zmierzających do utrzymywania podejmowanego przez Bank ryzyka na
akceptowalnym poziomie;
6) opiniowanie metodologii wyznaczania limitów oraz propozycji ich wartości; analiza limitów
wewnętrznych pod kątem ich wpływu na bezpieczeństwo i poziom strat Banku; analiza
zgodności przyjętych limitów z poziomem ryzyka akceptowalnym przez Radę Nadzorczą;
7) rekomendowanie Zarządowi Banku opinii w zakresie ryzyka;
8) przygotowanie dla Zarządu propozycji stosowania odpowiednich narzędzi redukcji ryzyka oraz
ocena efektów ich wdrażania,
41
9) wydawanie opinii w zakresie innych spraw mających wpływ na zarządzanie ryzykiem w Banku
lub, których opiniowanie przez Komitet wynika z obowiązujących w Banku przepisów
wewnętrznych lub decyzji Zarządu Banku.
Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego, w tym Ryzyka Teleinformatycznego
Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego, w tym Ryzyka Teleinformatycznego (KRO)pełni funkcje
analityczne, opiniodawcze i doradcze w stosunku do Zarządu Banku w obszarze zarządzania ryzykiem
operacyjnym, w tym ryzykiem teleinformatycznym.
KRO jest odpowiedzialny za ograniczanie ryzyka operacyjnego, w tym teleinformatycznego, w
szczególności poprzez:
1) inicjowanie oraz koordynowanie działań w zakresie identyfikacji, pomiaru i monitorowania
ryzyka operacyjnego i teleinformatycznego,
2) nadzorowanie działań zmierzających do utrzymania ryzyka operacyjnego na akceptowalnym
poziomie.
Do zadań KRO w szczególności należy:
1) monitorowanie zgodności systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym ryzykiem
teleinformatycznym w Banku z normami nadzorczymi, polegającymi na rekomendowaniu
Zarządowi Banku konieczności aktualizacji przepisów wewnętrznych Banku w wyniku zmian
powszechnie obowiązujących przepisów prawa;
2) koordynowanie we współpracy z jednostkami i komórkami organizacyjnymi Banku działań w
zakresie identyfikacji, pomiaru i monitorowania ryzyka operacyjnego;
3) w celu zapewnienia maksymalnego poziomu obiektywizmu, dokonywanie weryfikacji oceny
ryzyka operacyjnego dokonanej przez poszczególne jednostki organizacyjne Banku (samooceny
ryzyka operacyjnego);
4) w powiązaniu z komórkami organizacyjnymi Centrali i jednostkami organizacyjnymi Banku
odpowiedzialnymi za zarządzanie ryzykiem operacyjnym, określenie źródeł i czynników
powstawania ryzyka operacyjnego oraz dokonywanie analizy związków pomiędzy ryzykiem
operacyjnym a innymi ryzykami;
5) weryfikowanie kompleksowego rozwiązania dotyczącego przeciwdziałania powstawaniu i
ograniczaniu ryzyka operacyjnego zaproponowanego przez Menadżerów i Właścicieli ryzyka
oraz przekazywanie tego rozwiązaniaZarządowi Banku;
6) proponowanie podejmowania działań w celu minimalizacji ryzyka operacyjnego;
7) rekomendowanie Zarządowi Banku podjęcia działań zmierzających do uwzględnienia w
planach strategicznych, operacyjnych zadań ograniczających ryzyko operacyjne (między
innymi: zakup programów, zlecenie audytów ...);
8) po zaopiniowaniu, przedstawianie do zatwierdzenia Zarządowi Banku limitów na ryzyko
operacyjne Banku, na poziomie nie zagrażającym bezpieczeństwu jego funkcjonowania;
9) ocenianie poziomu ryzyka w Banku na podstawie przyjętych kryteriów;
10) opiniowanie (w tym proponowanie limitowania) kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego;
11) analizowanie wpływu występującego ryzyka operacyjnego na wynik finansowy Banku;
12) dokonywanie oceny bezpieczeństwa teleinformatycznego Banku;
42
13) koordynowanie procesu ciągłości działania Banku;
14) analizowanie i weryfikacja procesów w jednostkach/komórkach organizacyjnych Banku;
15) analizowanie i weryfikacja propozycji procesów biznesowych (w tym krytycznych) oraz ich
właścicieli wraz z dokumentacją i przedstawianie rekomendacji Zarządowi;
16) analizowanie, weryfikowanie i ocena odpowiednich strategii ciągłości działania dla procesów
biznesowych, uwzględniających koszty wdrożenia danej strategii w relacji do uzyskanych
korzyści.
Stanowisko ds. zgodności
Pracownik na stanowisku ds. zgodności:
1) prowadzi działania na rzecz zapewnienia zgodności działań Banku z prawem oraz
przyjętymi standardami postępowania, w tym:
a)
sprawdza prowadzenie rejestru regulacji wewnętrznych Banku,
b) zapewnia zgodność
z przepisami prawa,
c)
obowiązujących
w
Banku
regulacji
wewnętrznych
sprawdza realizację przeprowadzania szkoleń dla pracowników z zakresu
przestrzegania obowiązujących w Banku norm prawnych i standardów postępowania,
d) monitoruje proces aktualizacji obowiązujących w Banku regulacji wewnętrznych;
2) współpracuje z komórkami wewnętrznymi Banku w zakresie oceny i monitorowania
ryzyka braku zgodności;
3) współpracuje z Bankiem Zrzeszającym oraz innymi podmiotami zewnętrznymi
w zakresie wynikającym z konieczności zapewnienia zgodności;
4) pełni funkcję konsultacyjną i doradczą w obszarze zgodności dla innych komórek
wewnętrznych Banku;
5) ocenia ryzyko braku zgodności związane z wprowadzaniem nowych produktów,
angażowaniem w nowe rodzaje działalności;
6) na bieżąco informuje Zarząd Banku o przypadkach występowania istotnych naruszeń
compliance, oraz przedstawia propozycje działań, które będą miały na celu
minimalizowanie powstałego ryzyka braku zgodności i ograniczanie występowania takich
naruszeń przepisów prawa i norm postępowania w przyszłości;
7) monitoruje na bieżąco zmiany w zewnętrznych przepisach prawa, informuje Zarząd i
pracowników Banku, w sposób ogólnie dostępny, o zaistniałych zmianach w
zewnętrznych przepisach prawa.
Komórki organizacyjne (lub wyznaczone w Banku osoby) biorą udział w procesie zarządzania
ryzkiem poprzez realizację celów zawartych w Strategii zarządzania ryzykiem oraz w ramach
przypisanych im zadań w Strukturze Organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych
dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
System pomiaru i raportowania ryzyka
Bank stosuje metody identyfikowania i pomiaru ryzyka związanego z jego działalnością dostosowane
do profilu, skali i złożoności ryzyka, w przypadku wątpliwości w zakresie poziomu ryzyka, stosuje się
podejście z zachowaniem maksymalnego stopnia ostrożności.
43
Częstotliwość pomiaru ryzyka dostosowana jest do wielkości oraz charakteru poszczególnych rodzajów
ryzyka w działalności Banku.
Metody lub systemy pomiaru ryzyka, w szczególności ich założenia są poddawane okresowej ocenie
uwzględniającej testowanie i weryfikację historyczną.Przegląd i aktualizacja metod lub systemów
pomiaru ryzyka przeprowadzane są wraz z przeglądem procedur dotyczących zarządzania ryzykiem.
Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Banku stanowi formalnie ustanowiony
system informacji zarządczej.
System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat:
1) rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku;
2) profilu ryzyka;
3) stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych;
4) wyników testów warunków skrajnych;
5) skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem.
Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach
profilu ryzyka Banku.
Zakres oraz szczegółowość sprawozdań wewnętrznych są dostosowane do rodzaju raportowanego
ryzyka oraz odbiorców informacji.
Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony w Banku
system kontroli wewnętrznej.
Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku odrębna procedura,
ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego został
określony w sposób ogólny zakres informacji zarządczej z obszaru, którego dotyczy regulacja.
Strategia w zakresie zabezpieczania i ograniczania ryzyka, a także strategia i procesy
monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących
ryzyko
Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne ograniczające
poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku. Procedury wewnętrzne
określają zasady ustalania i aktualizowania wysokości limitów oraz częstotliwości monitorowania ich
przestrzegania i raportowania.
Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego
poziomu ryzyka Banku.
Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane w formie
pisemnej.
Bank określa wysokość limitów (w zależności od rodzaju ryzyka lub charakteru limitu) w oparciu o
następujące przesłanki:
1) analizę historyczną stopnia wykorzystania limitu;
2) apetyt na ryzyko określony przez Radę Nadzorczą;
3) analizę wpływu zrealizowania się limitu w maksymalnej wysokości na sytuację finansową
Banku;
4) wysokość ryzyka, którym jest obciążona pozycja objęta limitem.
Z zachowaniem limitów określonych w ustawie Prawo bankowe, Bank ustalił i weryfikuje wewnętrzne
limity zaangażowań według kryteriów uwzględniających specyfikę ich działalności.
44
Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych, dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich
wysokość, zatwierdza Zarząd Banku.
Procedury wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem określają sytuacje, w których dopuszczalne jest
przekroczenie limitów wewnętrznych, określają warunki akceptacji przekroczeń oraz sposób
postępowania w przypadku przekroczenia limitów wewnętrznych.
Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie – zadania te
wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych dotyczących zarządzania
poszczególnymi rodzajami ryzyka.
W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadza testy warunków skrajnych.Bank dokłada staranności, by
założenia przyjmowane w przeprowadzanych testach warunków skrajnych uwzględniały najgorsze z
prawdopodobnych scenariuszy i dawały podstawy rzetelnej oceny ryzyka.
Bank wprowadził do systemu zarządzania ryzykiem elementy zarządzania ryzykiem wynikającym ze
zmian warunków makroekonomicznych, w tym celu Bank przeprowadza pomiar wpływu
prognozowanych zmian wskaźników mikroekonomicznych i makroekonomicznych na poszczególne
rodzaje ryzyka.
System zarządzania ryzykiem w Banku obejmuje system mechanizmów kontrolnych uwzględniających
wszystkie elementy zarządzania ryzykiem. Proces zarządzania ryzykiem podlega ocenie w ramach
systemu kontroli wewnętrznej Banku, w tym podlega procesowi niezależnego audytu wewnętrznego.
Regularna kontrola wewnętrzna w zakresie zarządzania ryzykiem, dokonywana jest na wszystkich jej
szczeblach i obejmuje w szczególności:
- określenie stopnia wdrożenia oraz realizacji przyjętej Strategii w zakresie zarządzania ryzykiem,
- prawidłowość kształtowania się systemu przepływu informacji wewnętrznej w procesie zarządzania
ryzykiem,
- ocenę dokładności, rzetelności i kompletności danych wprowadzanych do systemu pomiaru,
- ocenę trafności oraz sensowności przyjmowanych przez Bank w pomiarze założeń i scenariuszy,
- poprawność wyliczania kapitału wewnętrznego,
- ocenę kształtowania się przyjętych limitów, przyczyny przekroczeń, mechanizmy powiadamiania o
przekroczeniach,
- ocenę zgodności działania komórek i jednostek organizacyjnych Banku z przyjętymi procedurami,
- prawidłowość systemów informacji zarządczej i sprawozdawczości zewnętrznej,
- ocenę stopnia wykonania zaleceń z kontroli przeprowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego
oraz przez inne upoważnione organy.
Mechanizmy kontroli wewnętrznej w procesie zarządzania ryzykiem stanowią integralną część
funkcjonującego w Banku systemu kontroli wewnętrznej obejmującego m.in. jasno zdefiniowaną
podległość służbową, zakres uprawnień i odpowiedzialności oraz właściwe rozdzielenie obowiązków i
uprawnień decyzyjnych.
Informacje na temat stwierdzonych nieprawidłowości i wniosków wynikających z przeprowadzonej
kontroli wewnętrznej w ramach audytu wewnętrznego oraz działań podejmowanych w celu ich
usunięcia są przekazywane okresowo, co najmniej raz w miesiącu Zarządowi Banku i co najmniej raz
na kwartał Radzie Nadzorczej Banku.
Kontrolę wewnętrzną w Banku w zakresie procesu zarządzania ryzykiem sprawują:
- kierownicy poszczególnych komórek i jednostek organizacyjnych Banku,
- upoważnieni przez Zarząd pracownicy Banku, w tym w szczególności pracownik Stanowiska
audytu wewnętrznego.
45
46
Załącznik nr 3
Informacja na temat profilu ryzyka
Raport z realizacji ustalonego przez Radę Nadzorczą apetytu na ryzyko wyrażonego
wskaźnikami ilościowymi według stanu na 31 grudnia 2015 roku
Lp.
Nazwa limitu
Wysokość
limitu
Stopień
realizacji
Wartość
Ryzyko kredytowe, w tym koncentracji
1.
Łączna wartość aktywów (wg wartości bilansowej) w
postaci: papierów wartościowych (niebędących
papierami wartościowymi Skarbu Państwa, NBP,
akcjami Banku Zrzeszającego), jednostek funduszy
inwestycyjnych, udziałów
0
0
X
2.
Wartość portfela o charakterze handlowym
0
0
X
3.
Udział kredytów zagrożonych w obligu kredytowym
Max 5%
2,85%
57,00%
4.
Udział portfela kredytów podmiotów niefinansowych w
sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania
pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania
Max. 90%
85,66%
95,18%
5.
Udział ekspozycji kredytowych Banku
zabezpieczonych hipotecznie w łącznej wartości
ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie
w sektorze bankowym - limit monitorowany raz w roku,
do końca I kwartału*
Max. 2%
0,0224%
1,12%
6.
Udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych
hipotecznie w portfelu kredytowym
Max. 75%
62,23%
82,97%
7.
Udział zagrożonych ekspozycji kredytowych
zabezpieczonych hipotecznie w portfelu ekspozycji
kredytowych zabezpieczonych hipotecznie ogółem
Max 4 %
3,16%
79,00%
Max. 2%
0,0029%
0,15%
Max. 5%
1,85%
37,00%
Max. 2%
0,09%
4,50%
8.
9.
Udział detalicznych ekspozycji kredytowych Banku w
łącznej wartości ekspozycji kredytowych sektora
bankowego - limit monitorowany raz w roku, do końca
I kwartału*
Udział detalicznych ekspozycji kredytowych w portfelu
kredytowym
10.
Udział zagrożonych detalicznych ekspozycji
kredytowych w detalicznych ekspozycjach
kredytowych ogółem
11.
Zaangażowanie Banku w "duże zaangażowania" w
relacji do uznanego kapitału
Max. 400%
144,55%
36,14%
12.
Zaangażowanie w indywidualnie istotne ekspozycje
kredytowe w relacji do uznanego kapitału
Max. 700%
424,95%
60,71%
47
Ryzyko operacyjne
1.
Globalny limit strat na ryzyko operacyjne w relacji do
wymogu kapitałowego na ryzyko operacyjne
Max. 10%
8,98%
89,80%
2.
Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne
Max 9,0 %
6,06%
67,33%
Max. 2,0%
0,12%
6,00%
0
0
X
0
0
X
0
0
X
0
0
X
Min. 80%
90,56%
88,34%
Min. 100 %
126,77%
78,88%
Max 2%
0,00%
0,00%
Max. 15%
12,09%
80,60%
Ryzyko walutowe
1.
Udział całkowitej pozycji walutowej w funduszach
własnych
Ryzyko płynności
1.
2.
3.
4.
Ilość przypadków przekroczenia nadzorczej miary
płynności M1
płynności M2
płynności M3
płynności M4
5.
Wskaźnik osadu
6.
Limit poziomu aktywów płynnych (pokrycie aktywami
płynnymi 5% depozytów bieżących i 10 % depozytów
terminowych)
1.
2.
Udział pozycji wrażliwych na zmiany stóp
procentowych z terminami przeszacowania powyżej 1
roku w sumie bilansowej
Zmiana wyniku odsetkowego przy zmianie stawek o
200 p.p. z tytułu ryzyka przeszacowania i bazowego w
relacji do funduszy własnych
Ryzyko kapitałowe
1.
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
Min 9,0 %
15,66%
57,47%
2.
Współczynnik kapitału Tier I
Min. 9,0 %
15,66%
57,47%
3.
Łączny współczynnik kapitałowy
Min. 12,0 %
15,82%
75,85%
4.
Min. 3,0 %
10,72%
27,99%
Min. 3,0 %
10,03%
29,91%
Max. 89%
69,55%
78,15%
- definicja przejściowa kapitału
- w pełni wprowadzona definicja
5.
Udział kapitału wewnętrznego w funduszach własnych
/* Wyliczony w I kw. 2015 r. wg stanu na 31.12.2014 r.
48

Ujawnienie informacji na 31 12 2015 rok

Transkrypt

Podobne dokumenty

Podstawy bezpieczeństwa bankowego

Informacja za 2015r. - Bank Spółdzielczy w Mińsku Mazowieckim

miary_plynnosci

259,55 KB - Bank Spółdzielczy w Jarosławiu

Enersys – Finanse - Kariera na Start

Menedżer ds. Kontroli Ryzyka/Risk Manager

plik pdf

Ryzyko w procesie zarządzania

TERMINY SZKOLEŃ „Zarządzanie ryzykiem podatkowym w firmie”

Muzeum Śląskie opis - Marek Rytych Architekt