Filatelista 1979.18

W NUMERZE:
Ogólnopolskie
Wystawy
Filatelistyczne
44 12(),._
ł iCa NAPAS) r
,k()VV,K•CH
NA
•
Przed 30-leciem
PZF
Okręg Olsztyn
•
Nieznany
znaczek
pocztowy
bVGMC
SKIŁJ
•
60 lat
temu
wydany w 40 rocznic0 napaści 1,Pcmice hitlerowskich
na Po101,0 (p. nr 16. str. 436)
Nr IB 0731 Rok XXVI
WARSZAWA, 16-30 WRZEŚNIA 1979
Jan Witkowski
OGÓLNOPOLSKIE WYSTAWY FILATELISTYCZNE
ROKU, w którym odbywa się XIII
Ogólnopolska Wystawa Filatelistyczna — Katowice 79, mija 60 łat od
zorganizowania I Polskiej Wystawy Marek. Warto przy takiej okazji przypom' nieć trochę szczegółów z historii dotychczasowych ogólnopolskich wystaw filatelistycznych.
I POLSKA WYSTAWA MAREK odbyła się w Warszawie, w dniach od 3 do
18 maja 1919 r., w gmachu Poczty Głównej. Jej organizatorem byto Ministerstwo
Poczt i Telegrafów przy współpracy z
Polskim Białym Krzyżem. Do komitetu
organizacyjnego weszli znani polscy filateliści — Włodzimierz Polański, Włodzimierz Rachmanow, Stanisław Rembiellński i StanislaW Salikier. Przewodniczącą
Komitetu Organizacyjnego była wybitna
działaczka Polskiego Białego Krzyża —
Helena Paderewska, bona ówczesnego premiera rządu RP Ignacego Paderewskiego.
Głównym wys4awcą było Ministerstwo
Poczt i Telegrafów, które pokazało pierwsze emisje polskich znaczków pocztowych.
Nagród i wyróżnień nie było, ponieważ
wystawa była niekonkursowa.
W
POLSKA
WYSTAWA,
MAREK
POLSKA
WYSTAWA
MAREK
51
.
fot. 1
•
c 3 F5
TVP I.
5
5
nieważ obydwie formy drukarskie wykazują liczne usterki, nie licząc błędów
występujących na znaczkach podstawowych oraz odmian papieru. Wszystkie te
usterki i odmiany papieru opisane są
szczegółowo ar wydawnictwie Polskie Znaki Pocztowe, tom. I. Przedstawiamy parkę nie ząbkowanych znaczków wartości
50 fen. z bardzo dużym przesunięciem
nadruku (fot. 2).
3ot. 2
Znaczki, sprzedawane były w czasie
trwania Wystawy z nadpłatą w wysokości 5 fen. na rzecz Polskiego Białego
Krzyża. Na podstawie rozporządzenia Ministerstwa, od listopada 1919 r. wprowadzono je do normalnego obiegu pocztowego, bez pobierania nadplaty. Na reprodukcji przedstawiamy kartkę pocztową z obiegu pocztowego, ofrankowaną
dwoma znaczkami ząbkowanymi, wartości 5 fen. (fot. 3).
Typ B.
Z okazji wystawy wydano serię znaczków okolicznościowych (nr 102-6) składającą się z 10 wartości (po 5 nie ząbkowanych i ząbkowanych). Była to pierwsza
emisja znaczków „wystawowych" w świecie. Do wydania Mgo użyto znaczków
ówczesnej serii obiegowej w walucie markowej za 540,15,25 i 50 den., które otrzymały nadruk w kolorze fioletowym, w
dwóch formach (fot. 1). Pierwszą formą
przedrukowano wartości 5, 10 i 15 fess.,
a drugą formą — 25 i 50 fen. Przez pomyłkę przedrukowano jeden arkusz drukarski znaczka nie ząbkowanego 50 fen.
formą pierwszą,. przez co powstał rzadki,
dziś bardzo poszukiwany błędnodruk. Pomyłkę te zauważono i znaczków nie puszczono do obiegu, a jeden arkusz, obejmujący 100 sztuk, rozdzielono pomiędzy
członków Polskiego Towarzystwa Filatelistów w Warszawie.
Znaczki I Polskiej Wystawy Marek
dają duże możliwości specjalizacji, po-
IC.11,
wriaoys
6Ociloneooć
eeissow,,
SOL
W urzędzie pocztowym na terenie wystawy stosowany byt kasownik okolicznościowy w dwóch wersjach: z litera
lub bez niej (fot. 4).
rozpoznawczą
Kasowniki odbijane byty w kolorze fioletowym. Warto przy tej okazji podkreślió, że kasownik wystawowy był pierwszym polskim kasownikiem okolicznościowym. Urząd pocztowy przyjmował również listy polecone; nie zaopatrywano ich
479
fot. 4
jednak w „R-kę", otrzymywały jedynie
kolejny numer.
Organizatorzy wydali pamiątkową kartę ozdobną oraz plakat o podobnym rysunku, lecz z dodatkową informacją o
miejscu i terminie imprezy oraz wysokości opiat wstępu.
Druga wystawa odbyta się dopiero
9 lat później, w dniach od 3 do 13 maja
1928 r. w Warszawie. Impreza ta, pod
nazwą WSZECHPOLSKA WYSTAWA FILATELISTYCZNA, zorganizowana została
przez Związek Oficerów Rezerwy Okręgu
Warszawskiego i mieściła się w sali Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów na
Dynasach. Protektorat nad wystawą objął
minister Poczt i Telegrafów Bogusław
Miedziński. Przewodniczącym Komitetu
Organizacyjnego, składającego się z 23
osób, byt Wlodzimierz Polański, a jego
zastępcą Włodzimierz Rachmanow.
Na wystawie pokazano 50 eksponatów
które podzielono na 13 działów (klas);
była również klasa młodzieżowa, do której nadesłano 5 zbiorów. Wystawcami
byli przede wszystkim najwybitniejsi filateliści polscy jak: Włodzimierz Polański, Włodzimierz Rachmanow, Stanisław
MiksteM, Władysław Koltunowicz, Sta.nislaw Adamski. Już wtedy wystawiali
swoje zbiory' Jan Kołpak i w klasie
młodzieżowej Leon Ter-Oganjan.
Jury w składzie; dan Dybowski — przewodniCzący, Kazimierz Grytewski - sekretarz oraz Xawery Stefański, Józef Tyliński i Leopold Womela, miało do swojej dyspozycji medale złote, pozłacane,
srebrne, brązowe, listy pochwalne oraz
7 nagród honorowych i 5 nagród rzeczowych dla wystawców młodzieżowych.
Złote medale i nagrody honorowe otrzymali: Włodzimierz Rachmanow — za
zbiór znaczków polskich 1880-1928 r.;
Stanisław Adamski — za zbiór znaczków wydania krakowskiego; Zdzisław
Huzarski — za zbiór całostek polskich
1859-1885; Włodzimierz Polański — za
monografię „Znaki i marki pocztowe w
Polsce w XVIII i XIX wieku"; Stanisław Mikstein — za monografię o znacz480
kach nadrukowych wydania krakowskiego.
Nagrodę honorową w . postaci medalu
złotego oraz gratulacje Jury otrzymało
Muzeum Pocztowe ha „wspaniale zbiory
z różnych dziedzin" i ogólną działalność.
Z okazji wystawy wydano blok (nr 1)
wartości nominalnej 1.50 z1 (fot.5), sprzedawany wyłącznie w urzędzie pocztowyra na terenie wystawy, przy czym •
do każdego bloku trzeba było nabyć
bilet wstępu w cenie .1 1.50, czyli koszt
bloku wyniósł 3 złote. Blok wydano w
nakładzie 28.020 egzemplarzy. Pozostałe
po wystawie bloki sprzedawano przez
pewien czas w okienku filatelistycznym
w Muzeum Pocztowym. Po wyczerpaniu
zapasu cena na rynku filatelistycznym
szybko wzrosla, co skloniło nieuczciwe
elementy do wykonania falsyfikatów,
które ukazały się w 1930 roku we Lwowie,
fot. 5
Na wystawie stosowano kasownik okolicznościowy (p. fot. 5). Kotespondencję
wysyłano pocztą lotniczą z dodatkowym
stempelkiem w ramce, z dwuwierszowym napisem PAR AVION-SAMOLOTEM-EXPOSITION PHILATELIQUE. Reprodukcja przedstawia list nadany pocztą
lotniczą w dniu 3.V.1928 z Warszawy do
Lwowa (fot. 8).
iKo
Fizz74,:Lt"
Trzecią wystawą byle II WSZECHPOLSKA WYSTAWA FILATELISTYCZNA w
Toruniu. Zorganizował ją Związek Filatelistów w Toruniu dla uczczenia 10-lecia swego istnienia. Wystawa mieńcila się
w salach hotelu Polonia k trwała od
21 do 28 maja 1933 r.
Pracami organizacyjnymi kierował Komitet w składzie: Eugeniusz Bubiński,
Stanisław Krzyżanowski, Marian Niklewski (przewodniczący), Alfons Stein, Ludwik Steinbach i Jan Witkowski. Protektorem wystawy był minister Poczt t
Telegrafów Emil Kaliński.
Wystawiono 80 eksponatów, łącznie z
młodzieżowymi. Specjalnym zainteresowaniem cieszył się eksponat Ministerstwa Poczt i Telegrafów, zawierający
obszerny, specjalizowany zbiór znaczków
polskich.
Jury (fot. 7) w składzie: Jan Budzinakt, Stanisław Krzyżanowski, Stanisław
Mikstem, Włodzimierz Polanski, Włodzimierz Rachmanow (przewodniczący) i Jan
Witkowski (sekretarz), przyznało ogółem
6 medali złotych, 5 pozłacanych, 9 srebrnych, 8 brązowych i nagrody honorowe.
Wystawcy młodzieżowi otrzymali listy
pochwalne i nagrody rzeczowe.
fot. 7
Nagrodę honorową w postaci srebrnego
pucharu, ufundowaną przez ministra
Poczt i Telegrafów oraz złoty medal
otrzymał L. H. Weimar za najlepszy
zbiór znaczków polskich. Złote' medale
otrzymali: bracia M. i A. Niklewscy za
zbiór' specjaliihwany znaczków polskich,
Stanisław Rembieliński za zbiór znaczków KOMW i Józef Tislowitz za zbiór
znaczków lotniczych oraz Związek Filatelistów w Toruniu za wzorowe zorganizowanie wystawy.
Dla upamiętnienia wystawy wydano
w nakładzie 100.000 sztuk znaczek okolicznościowy o rysunku znaczka obiegowego z widokiem toruńskiego ratusza,
lecz w kolorze brunatnoczerwonym, wartości 60 (+40) gr, na papierze ze znakiem wodnym trąbki pocztowe z ustni-
kami w górę lub w dół (nr 280). Istnieje
próba druku w barwie definitywnej, wykonana na żółtawym papierze poziomo
prążkowanym. Znaczki sprzedawano w
stoisku pocztowym na terenie wystawy,
za okazaniem dowodu wpłaty w wys.
40 gr od znaczka, którą przeznaczono na
rzecz wystawy. Zainteresowanie wystawą
i znaczkiem było duże. Już w pierwszym dniu sprzedano ponad 10.000 sztuk.
:b.o/tv«.7.47
-
it" K - t
^tYn-eo; 0.oi;
tot. a
Poczta stosowała kasownik okolicznościowy, odbijany w kolorach czarnym i
czerwonym i specjalny stempel polecenia
z napisem II WSZECHPOLSKA WYSTAWA FILATELISTYCZNA. Przedstawiamy kopertę ze znaczkiem wystawowym,
kasownikiem okolicznościowym i stemplem polecenia (fot. 8). Komitet Organizacyjny wydal katalog wystawy, kartkę
pamiątkową i plakat. Kartka i plakat
były w tym samym rysunku, z tym że
plakat zawiera] dodatkowe informacje
dotyczące miejsca ekspozycji, godzin otwarcia i cen biletów wstępu.
Program wystawy był bardzo bogaty.
Obok Zjazdu Delegatów Stowarzyszeń
Filatelistycznych, na którym powołano
Związek Stowarzyszeń Filatelistycznych
w Polsce, odbyły się spotkania i prelekcje. Specjalnym zainteresowaniem cieszyła się prelekcja prof. St. IVIiksteina
na temat znaczków austriackich z nadrukiem Poczta Polska.
Czwartą wystawę z okazji XV rocznicy Powstania Śląskiego zorganizował
Śląski Związek Filatelistów. Ekspozycja
ta, pod nazwą I WSZECHSŁOWIAŃSKA,
WYSTAWA FILATELISTYCZNA, mieściła się w reprezentacyjnych salach Orzeda Wojewódzkiego w Katowicach i trwała od 5 do 13 maja 1994 r.
Protektorem wystawy był minister PiT
Emil Kaliński. W Komitecie Organizacyjnym, 'któremu przewodniczył znany
działacz filatelistyczny w Katowicach Leszek Zmidziński, zasiadali: Jan Benisz,
Artur Bernstein, Franciszek Bukajlo,
481
Franciszek Felga, Józef Koza, Jan Lori., rach, sprzedawane po 25 groszy za serię
Stefan Mathea, Franciszek Podgórecki, oraz plakat.
Alfons Sch5pp, Zygmunt Sojecki, Władyslaw Szyler, Józef Wiśniowski i Władysław Wiśniewski.
Na wystawę nadesłano 97 zbiorów, w
tym 8 do klasy młodzieżowej i 27 do
klasy literatury i przyborów filatelistycznych. Zbiory umieszczone były w gablotach (2 m!), za które pobierano wysokie
opłaty — 15 zł za pierwszą i 10 zł za
każdą dalszą.
Do oceny eksponatów powołano jury
w składzie: Jan Dudziński, Walter Fussg5inger, Antoni Laszkiewicz, Stanisław
Soi. 10
Krzyżanowski, Stanisław MiksteM, Włodzimierz Rachmanow i Leszek Zmidziński. Złote medale honorowe przyznano
Przedstawiamy fotografie dwóch karMuzeum Poczty za zbiór „Poczta Polotek pamiątkowych ze znaczkami wywa Legionów Polskich" i Sląsklemu . stawowymi, kasownikiem okolicznościoZwiązkowi Filatelistów za całokształt
wym i stemplem polecenia (fot. 11-12).
prac i organizację wystawy.
W czasie trwania wystawy obradował
Zjazd Związku Stowarzyszeń Filatelistycznych w Polsce, odbywały się różna
imprezy, m.in. Dzieli Młodzieży Filatelistycznej.
Uzupełnieniem ekspozycji filatelistycznej by! pokaz numizmatyczny, na którym głównymi wystawcami byli Mennica Państwowa i Bank Polski. Była też
bogata wystawa pamiątek z plebiscytu
i Powstania Śląskiego.
Złote medale konkursowe otrzymali
(fot. 9): L. H. Weimar (z gratulacjami
jury) — za specjalizowany zbiór znacz(sów polskich; Jan Kohl — za zbiór całostek Finlandii; Artur Bernstein — za
zbiory specjalizowane Bośni i Jugosławii; bracia A. i M. Niklewscy — za zbiory Polski i Górnego Śląska.
Z okazji wystawy ukazały się dwa
znaczki wartości 20 i 30 gr z trzywierszowym nadrukiem WYST.FILAT-1934-KATOWICE (nr 264-5). Nakład ich wynosił 40,800 serii. Istnieją próby, odbijane
w takim samym układzie czcionek, z tym
że po 1924 znajduje się litera „r". Poczta
stosowała kasownik wystawowy, zasadniczo w kolorach czarnym i fioletowym;
potyka się jednak również kasownik
w, kolorach czerwonym i niebieskim. Do
• przesyłek poleconych używano stempla
polecenia z napisem 1 WSZECHSŁOWIAŃSKA WYSTAWA FILATELISTYCZNA.
Nakładem Komitetu Organizacyjnego
ukazały się: katalog, pamiątkowa koperta
i 2 kartki z emblematem wystawy (z których jedna była przeznaczona do korespondencji lotniczej) oraz pamiątkowy
karnet. Dla propagowania wystawy wydano winietki (fot. 10) w pięciu kolo482
fot.
f t. 12
Po wystawie katowickiej Związek Stowarzyszeń Filatelistycznych w Polsce
przystąpił do uporządkowania spraw
związanych z wystawiennictwem filatelistycznym. Postanowiono nadać odpowiednią rangę wystawom o zasięgu ogólnokrajowym i pełnym zakresie ekspozycyjnym, przez dodanie nazwy OGÓLNOPOLSKA i kolejno je ponumerować.
Ustalono, że. przewidziana na rok 1938
wystawa w Warszawie będzie miała nazwę V Ogólnopolska Wystawa Filatelistyczna i, że poprzednim (wyżej opisanym) wystawom nadane zostaną „mi
post', nazwy Ogólnopolska z kolejną numeracją: I —. Warszawa 1919, II — Warszawa 1928, 111 — Toruń 1933 i IV —
Katowice 1934.
V OGÓLNOPOLSKA WYSTAWA FILATELISTYCZNA odbyła się w dniach
od 3 do 8 maja 1938 r. w salonach Kasyna Garnizonowego przy Mei Szucha
w Warszawie.
Organizatorami tej imprezy byli: Związek Stowarzyszeń Filatelistycznych w
Polsce, Zrzeszenie Przemysłowe Kupców
Branży Filatelistycznej i Polskie Towarzystwo Filatelistów w Warszawie. Komitet Organizacyjny składał się z następujących osób: Felicjan Bałaban (przewodniczący), Zygmunt Englert, Will Fildan-Felden, Tadeusz Giiyżewski, Marian
Jankowski, Bogdan Kijewski, Anion
Laszkiewicz, Arkadiusz Pachiniski, Stani
staw Rembieliński, Xawery Stefańsk",
Ludwik Steinbach i Jan Witkowski.
fpt. 13
Protektorami wystawy byli minister
Emil kaliński i wiceminister Poczt i Telegrafów — Tadeusz Argasirlski.
Wystawiono 71 eksponatów, w tym 2
zbiory wystawców młodzieżowych oraz
13 w klasie literatury i przyborów filatelistycznych. Zbiory umieszczone były
w gablotach, za które pobierano opłatę
w wysokości 10 zł za pierwszą i po O zł
za każdą dalszą.
Muzeum Poczty wystawiło w 14 gablotach eksponat pt. Znaczki polskie wykonane techniką stalorytniczo-wklęslodrukową. Pokazano projekty, próbnodruki i o-
statecznie przyjęte wzory znaczków w pojedynczych egzemplarzach i częściowo w
arkuszach drukarskich i. sprzedażnych.
PWPW przedstawiła poszczególne fazy
wykonania znaczków pocztowych.
Eksponaty oceniał Sąd Konkursowy w
składzie: Jan oudziński, Stanisław Ejsmond, Stanisław Krzyżanowski i Xawery Stefaóski. Jury przyznało 9 nagród
honorowych, 9 medali złotych, 9 poeta,
canych, 14 srebrnych i 14 brązowych.
Grand Prix w postaci pucharu ufundowanego przez ministra PiT oraz zloty
medal przyznano braciom A. i M. Niklewskim za specjalizowany zbiór znaczków polskich. Dalsze nagrody honorowe
i złote medale otrzymali: Włodzimierz
Rachmanow — za zbiór „Stemple, znaczki i koperty pocztowe polskie 1770-1870";
Antoni Łaszkiewicz — za zbiór badawczy znaczków polskich; Maurycy Uratein
za specjalizowany zbiór znaczków polskich; Józef Tislowitz — za zbiór „Polska
z 1860 r. wydanie krakowskie i poczty
miejskie"; Kurt Schweikert — za specjalizowane zbiory znaczków Polski i Szwajcarii (łącznie); Stanisław Rembielifiski —
za specjalizowany zbiór znaczków KOMW;
Ludwik Steinbach — za zbiór listów
przedfilatelistycznych; Adolf Plamach —
za zbiór badawczy znaczków Litwy.
Z okazji wystawy Poczta wydała blok
(nr 5), składający się z dwóch znaczków
wartości 45 gr i dwóch znaczków wartości 55 gr, według projektu W. Boratyóskiego. Nakład bloku wynosi! po 50.000
nie ząbkowanych i ząbkowanych (fot.13).
Znane są 2 typy bloków różniące się
odległością między dolnym napisem a
znaczkiem. Istnieją próby pojedynczego
znaczka 45 gr, odbite w czarnym kolorze, na papierze białym, grubym, ząbkowane. Bloki o nominalnej wartości
2 zł sprzedawano wyłącznie na terenie
wystawy po 3 zl. Różnica 1 zł wpływała
do kasy Komitetu Organizacyjnego.
1)(.01 ,.:111,1, k
\ i1,1tC/..\
ktAltS/...\\N \ 19'58
fot. 14
483
W urzędzie pocztowym na wystawie
stosowano 3 kasowniki okolicznościowe:
jeden dla poczty zwykłej, drugi dla lotniczej, a trzeci dla upamiętnienia Zjazdu
Związku Stowarzyszeń Filatelistycznych
w Polsce. Przedstawiamy oryginalny listownik Komitetu Organizacyjnego z emblematem wystawy (fot. 14). Znajdują się
na nim odbitki trzech stosowanych na
wystawie kasowników okolicznościowych,
a w dolnej części podpisy pracowników,
obshigujących stoiska pocztowe na terenie wystawy.
Z okazji wystawy ukazał się 80-stronicowy katalog drukowany na kredowanym papierze, sprzedawany po 2 M. Wydano pamiątkowe kartki z B różnymi
ilustracjami oraz koperty z emblematem
wystawy, propagandowe nalepki w 5 kolorach i ulotki, również w 5 kolorach.
Kartkę pamiątkową (jedną stronę) oraz
propagandową nalepkę przedstawia nasza reprodukcja (fot. 10).
W przededniu otwarcia wystawy odbyła się gielda filatelistyczna. W czasie
trwania wystawy obradował w dniu 3.V.
Nadzwyczajny Zjazd Związku Stowarzyszeń Filatelistycznych w Polsce.
Wystawa cieszyła się dużą frekwencją
i przyniosła znaczny dochód, który —
zgodnie z regulaminem wystawy — przeznaczono w połowie na organizowanie
przyszłych wystaw i w polowie na fundusz rozwoju filatelistyki w Polsce.
O zorganizowanie kolejnej wystawy ogólnopolskiej ubiegały się: Łódzkie Towarzystwo Filatelistów i Wielkopolski
Klub Filatelistów w Poznaniu. Na Nad-
lel. 15
zwyczajnym Zjeździe Związku Stowarzyszeń Filatelistycznych w Polsce nie podjęto decyzji co do miejsca przyszłej wystawy. Ustalono jedynie, że powinna ona
odbyć się w roku 1940, w setną rocznicę
wydania pierwszego znaczka na świecie.
Później uzgodniono, że VI Ogólnopolską
Wystawę zorganizuje Łódź, a VII — Poznań. Wybuch U wojny światowej przekreślił te zamierzenia.
41(
Dalsze wystawy, ogólnopolskie, od VI
do XII, organizowane byly już przez Polski Związek Filatelistów. Czytelnicy mają
je jeszcze na pewno w pamięci, obszernie pisał o nich także „Filatelista". Związaną z tymi wystawami dokumentację
pocztową i filatelistyczną, która cieszy się
wzrastającym zainteresowaniem wśród
zbieraczy, przypomnimy w cyklu artykułów „Przed 30-leciem", w którym prezentujemy dorobek 90-letniej działalności
Polskiego Związku Filatelistów (Red.).
Znaczek prywatnej poczty w Toruniu
W
końcu ubiegłego wieku w wielu
miejscowościach objętych zaborem niemieckim działały poczty prywatne, które
otrzymały koncesje na prowadzenie przewozu i doręczanie korespondencji i towarów. Poczty te wydawały własne zna484
czki i całostki, miały nawet własne
skrzynki pocztowe i własne biura pocztowe. Znaki poczt prywatnych na ziemiach polskich będą umieszczone w Przygotowywanym Katalogu Specjalizowanym
Znaków Pocztowych Ziem Polskich, w opracowaniu zmarłego niedawno wybitnego specjalisty, inż. Czesława Danowskiego. O niektórych pocztach prywatnych
i ich emisjach mamy dokładne dane, byty
one bowiem od dawna katalogowane w
Niemczech, o niektórych wiemy bardzo.
mało. Przedstawiamy znaczek prywatnej
poczty w Toruniu, z przedsiębiorstwa
T. Murzyńskiego, o wartości nominalnej
1 fen. barwy niebieskiej (ze zbiorów
Cz. Danowskiego). Kto z Czytelników
Mógłby udzielió bliższych wiadomości o
tej poczcie f jej emisjach?
ABS
PRZED 30-LECIE,11
Prezentujemy Okręgi PZF
byt w Katowicach srebrny- medal a
T. Goldman przedstawia studium związane ze znaczkami poświęconymi Zamkowi Królewskiemu w Warszawie, ilustrując je mało znanymi projektami. Podczas
wizyty w Olsztynie członkowie redakcji
„Filatellity" mieli możność zaznajomienia
się z jeszcze jednym osiągnięciem Okręgu, nie opisanym w poniższych artykułach, a mianowicie z wzorowo prowadzoną kroniką Kola PZF.
Okręg Olsztyński, niewielki pod względem liczby członków, jest przykładem, że
mały Okręg może mieć duże osiągnięcia,
których inni mogę pozazdrościć.
Od Redakcji
Kontynuując publikowanie materiałów
z Okręgów PZF, w niniejszym numerze
przedstawiamy Okręg Olsztyński, Prezes
Okręgu, W. Kisiel opisuje powstanie i
rozwój organizacji PZF w Olsztyńskiem,
J. Klodos przedstawia swój zbiór regionalny, jeden z najlepszych w kraju, odznaczony zł oty m medalem na wystawie
„Na straży pokoju i socjalizmu" w październiku ub.r. oraz poz ł acanym medalem na XIII OWF Katowice '79. J. Mikulski omawia zagadnienia budowy obioru tematycznego „Esperanto", który zdo•
Waldemar Kisiel
FILATELISTYKA NA WARMII I MAZURACH
W LATACH 1952-1979
OK 1951. Grupa filatelistów, mieszkańców województWa olsztyńskiego,
z inicjatywy kol. Leona Maniszewskiego,
rozpoczyna próby założenia oddziału Polskiego Związku Filatelistów. Województwo i miasto Olsztyn jest poważnie zniszczone w masie działań ostatniej wojny.
Ludność tych terenów jest ludnością ze
wszystkich stron Polski. Brak jakichkolwiek śladów działalności filatelistycznej
wśród miejscowej ludności.
Pierwsze zebranie organizacyjne odbyło
się w dniu 16 lutego 1952 r. z udziałem
14 osób. Uczestniczyli w Mm: L. Maniszewski, B. Kopeć, Z. Niemkiewicz,
gowski 1 W. Kisiel. Wszyscy oni do dnia
dzisiejszego są członkami PZF. Od tego
dnia można oceniać działalność ruchu
filatelistycznego na Warmii i Mazurach.
Pierwsze lata działalności to ujawnienie i zrzeszenie wszystkich filatelistów
z województwa olsztyńskiego. Początek
byl bardzo trudny i malo owocny. Brak
punktu sprzedaży walorów filatelistycznych, skromny materiał wymienny, zbyt
mała limba filatelistów, brak własnego
lokalu — to główne przeszkody. Wstępujący do Polskiego Związku Filatelistów
nie mają prawie żadnych zbiorów, gdyż
zostały zniszczone w czasie działań wojermych.
Pierwszym prezesem Oddziału Polskiego Związku Filatelistów w Olsztynie zostaje Zdzisław Macner, filatelista z Warszawy zamieszkały w Barczewie k.Olsztyna. W 1955 r. powstają pierwsze trzy kola młodzieżowe, nawiązane zostają kontakty z miejscową prasą: „Ciosem Ol-
R
sztyńskim"
„Życiem Olsztyńskim". W
następnym roku powstają pierwsze kola
terenowe w Bartoszycach, Biskupcu i
Braniewie. W 1958 r. po raz pierwszy
filatelista olsztyński Józef Oleksiak bierze udział w krajowej wystawie filatelistycznej ,,Filsport" w Lesznie Wlkp.
i w tymże roku po raz pierwszy w Olsztynie zorganizowany zostaje pokaz
znaczków pocztowych z okazji 400-lecia
Poczty Polskiej. Można powiedzieć, że
rok 1958 był rokiem, od którego rozpoczęta się prawdziwa i właściwa działalność Oddziału PZF w Olsztynie. Powstają dalsze kola terenowe, zaczęto organizować pokazy filatelistyczne w poszczególnych kolach, zwiększa się liczba zrzeszonej młodzieży. W 1961 r. zostaje zorganizowana I Wojewódzka Wystawa Filatelistyczna w Olsztynie. Od 1963 r. zarząd Oddziału szczególną uwagę zwraca
na właściwą pracę z młodzieżą. Rozpoczynają się przygotowania do ,,Marałonów", które w latach póŻniejmych przyniosą wiele sukcesów młodzieży Warmii
i Mazur. Stan członków przekracza jut
liczbę 2000 osób dorosłych i młodzieży.
Rok XX-lecia PRL jest szczególnie uroczyście obchodzony przez filatelistów Oddziału Olsztyńskiego. Zorganizowana zostaje objazdowa wystawa filatelistyczna
i inne imprezy, które poważnie ożywiły
działalność kol. W roku tym odnotowano
bardzo duży wzrost liczby członków.
przybyło 318 osób dorosłych i 024 młodzieży. W 1965 r. zarząd Oddziału otrzymuje lokal w Olsztynie. Jest to skromne
pomiemmenie, ale pozwala na zebranie
465
wszystkich dokumentów, katalogów i istnych wydawnictw w jedno miejsce, umotliwia normalną działalność. W roku
196/ uroczyście obchodzono 50-lecie Wielkiej Rewolucji Październikowej. Zorganizowano kilka pokazów w terenie, a w
Olsztynie wystawę oddziałową. Po raz
pierwszy zbiór olsztyńskiego filatelisty—
Janusza Mikulskiego został wysłany za
granicę, do NRD, gdzie zdobył srebrny
medal; Olsztyńska młodzież zrzeszona w
PZF, w Ogólnopolskim Maratonie Filatelistycznym zdobyta I miejsce. W następnym roku już 41 zbiorów olsztyńskich filatelistów bierze udział w różnych wystawach w Polsce, a zbiór
L. Maniszewskiego zdobywa w Zlezione
.,5.1.1511r.s,
Stempel okolicznościowy Wystawy Filatelistycznej Ziem
Zachodnich t Pól-
p.Sztvi i
nocnych
'Thtionai
medal pozłacany. W rok później, z okazji XXV-lecia PRL zorganizowano w Olsztynie Międzyoddziałową Wystawę Filatelistyczną Ziem ‚Północnych „Olsztyn 69".
Byla to pierwsza duża wystawa na terenie m. Olsztyna; liczba nadesłanych zbiorów zmusiła organizatorów do urządzenia
ekspozycji w trzech budynkach. W 1970r.
XXV rocznica wyzwolenia Olsztyna i 100
rocznica urodzin W. I. Lenina są okazją
do zorganizowania licznych wystaw i pokazów. W tymże roku Oddział otrzymuje
lokal, w którym ma siedzibę do dziś.
Należy podkreślić duże zaangażowanie
członków naszego Oddziału, którzy z dobrowolnych składek wyposażyli lokal w
niezbędne meble i inne urządzenia. fonpoG,,nana się przygotowania do obcho-
dów Kopernikowskich. W dniu 13 grudnia 1970 r. powstaje Ogólnopolski Klub
”CoPernicana", który poważnie przyczynił się do upowszechnienia filatelistyki
związanej tematycznie z M. Kopernikiem.
W dniu 13 czerwca 1971 r. rozpoczyna
się trzyetapowa „Poczta konna" na trasie
„;01.0KI
"4
W IIR.. m
s
W° n~+ ś
UTYM .,
t °Larniar
-1$/m
" SZ T 01
Stemple okollcznoaciowe Polsko-Cmehoslowacklej Wystawy rilatenstyczne Olsztyn as
Olsztyn — Lidzbark Warm — Pieniężno — Frombork. Pierwsza tego rodzaju
impreza w Polsce cieszyła się bardzo
dużym powodzeniem, o czym świadczy
przewiezienie na I etapie 5051 listów.
Rozpoczynają się przygotowania do „Poczty dyliżansowej", która ma przejechać
trasę Olsztyn — Kraków. W 1972 r. Oddział Olsztyński jest organizatorem Ogólnopolskiego Finału „Maratonu", gdzie
obserwatorami byli przedstawiciele związków filatelistycznych krajów socjalistycznych.
Ca łostka
dodrukiem i stemplem okoliesnoaniemym upamiętniającym II ogólnopolski anoFilatelistyczny „Geografia
Polski"
dależowy Konkurs
Arkusik nalepek Poesty konnej sslakierri
M. Kopernika
486
Rok 1973, Rok Kopernikowski, był bardzo bogaty w różne imprezy związane
z tą rocznicą. Główne z nich to: wystawa filatelistyczna „Copernicana", młodzieżowa wystawi filatelistyczna „Na szlaku
Kopernika", III Ogólnopolskie Spotkanie
Klubu „Copernicana", III etap „Poczty
konnej", wyjazd „Poczty dylitansower
itp. W następnych latach olsztyńscy filateliści nadal biorą liczny udział prawie
we wszystkich wystawach w Polsce a
także w niektórych zagranicznych, zdobywając tam wysokie wyróżnienia. Na
podkreślenie zasługuje kol. J. Obłąk, którego zbiory zdobywają uznanie na licznych wystawach.
W 1977 r. Okręg Olsztyński zorganizował wystawę filatelistyczną ,,Polska —
Czechosłowacja" pod honorowym patronatem I Sekretarza KW PZPR w Olsztynie tow. Leona Kłonicy. Wystawę tę
należy zaliczyć do poważnych osiągnięć
organizacyjnych filatelistów olsztyńskich.
W tymże roku Okręg obchodził XXV-lecie działalności Polskiego Związku Filatelistów na Warmii i Mazurach.
W roku ubiegłym Olsztyn był miejscem ogólnopolskiej Olimpiady Filatelistycznej dla młodzieży; przez dwa tygodnie goszczono tu filatelistów z całej Polski.
Obecnie Okręg Olsztyński zrzesza okolo
4000 filatelistów, w tym 1500 młodzieży.
Program działania ustalony na lata 1977-1981 zakłada wzrost liczby członków
do 3000 dorosłych i 2000 młodzieży.
Na zakończenie należy wspomnieć o
tych członkach Okręgu Olsztyńskiego,
którzy zmarli, a swą aktywną pracą
i zaangażowaniem przyczynili się do rozwoju ruchu filatelistycznego na Warmii
i Mazurach—są to: Stanislaw Pawłowski,
Adam Krugielski, 'Mikołaj Ryżow, Aleksander 5M-wacki, Adam Czerwiński, Benryk Langowski, Bronisław Kwiatkowski.
Jerzy Klodos
Z KRONIKI JEDNEGO ZBIORU
BIERANIEM stempli okolicznościowych zajmowałem się już od początków mego zainteresowania się filatelistyką. Rzecz jasna, że nie miałem wyrobionego zdania co do ich przydatności
i miejsca w zbiorze. Zbierałem to, co mi
wpadło w rękę, nie przejmując się zbytnio ani treścią napisu, ani układem graficznym. Jak wiemy, w okresie 1945-52
stemple okolicznościowe posiadały zazwyczaj tylko jakiś napis związany z okolicznością jego stosowania, a część ilustracyjna była mało atrakcyjna i raczej
nie zachęcała do zbierania, Oczywiście
najłatwiej było zdobyć to co było stosowane w miejscu zamieszkania zbieracza,
a więc w moim przypadku w Olsztynie,
ót choćby dlatego, że i informacja była
na czas, a do okresu inflacji tych wydawnictw bylo. jeszcze daleko.
W połowie lat sześćdziesiątych dysponowałem już sporym zasobem ostemplowań, w którym przeważały stemple z terenu woj. olsztyńskiego. Na pokazach i
wystawach filatelistycznych w Olsztynie
coraz częściej pojawiały się zbiory, w
których stempel okolicznościowy mial już
ugruntowaną pozycję. To mnie zdopingowało do przedstawienia wszystkich
ostemplowań okolicznościowych stosowanych' na naszym terenie. Zbiór swój nazwał em „Kronika Ziemi Olsztyńskiej".
Obejmował 'on materiał od 1945 r., w układzie chronologicznym, z odpowiednią
narracją w formie zapisu kronikarskiego
ważniełszych wydarzeń z życia gospodarczego, społecznego i politycznego Ziemi Olsztyńskiej. Mój pierwszy poważniejszy start mial miejsce w 1969 r. na
Międzyokręgowej Wystawie Filatelistycznej w Olsztynie.
Nadeszły „Rusie lata", w których co
roku przybywało kilkadziesiąt nowych
Z
pozycji stempli olsztyńskich, o coraz to
ciekawszym rozwiązaniu graficznym.
Zbiór mój rozrastal się, ale jednokierunkowo. Zdawałem sobie sprawę z tego,
że trzeba wreszcie sięgnąć do walorów
stosowanych w okresie przed 1945 r.
I miałem szczęście, w tym bowiem czasie zdobyłem sporo atrakcyjnych pozycji.
Były to przeważnie oryginalne listy z ubiegłego wieku (w tym sporo z okresu
przedznaczkowego), ze stemplami dziennymi tóżnych placówek pocztowych daw-nych Prus Wschodnich.
W oparciu o „podpatrzone" na różnych
wystawach przykłady opracowania zbiorów regionalnych, przesyłki z urzędów
pocztowych Prus Wschodnich zaopatrywałem w odpowiednie napisy wyjaśniające jak dana miejscowość zapisała się
w historii wydarzeń Warmii i Mazur, ze
szczególnym uwypukleniem polskości ych
ziem. Zbiór — zgodnie z jego tytułem —
ograniczał się ściśle do terenów woj. olsztyńskiego. Nie zaniedbywałem jednak
gromadzenia starych walorów filatelistycznych z terenów Powiśla oraz wschodnich powiatów mazurskich, wchodzących
w skład dawnego woj. białostockiego, jak:
Ełk, Olecko, Gołdap. Miałem nadzieję
wykorzystania ich w przyszłości. I tak
się stolo z chwilą wprowadzenia w Polsce nowego układu administracyjnego.
Natychmiast zorientowałem się, że dotychczasowy tytuł mego zbioru musi ulec
zmianie, gdyż ograniczenie się tylko do
terenów ,,nowego" woj. olsztyńskiego
zmniejszyłoby objętość zbioru. Odpadły
bowiem z woj. olsztyńskiego tereny dawnych powiatów: giżyckiego, niskiego, wę- '
gorzewskiego, braniewskiego i pasłęckiego. Ostatecznie zbiór nazwalam „Kronika
Warmii i Mazur", co pozwoliło mi na
487
włączenie wielu posiadanych ciekawych
listów, z miejscowości obejmujących już
cały teren Mazur.
Tu małe wyjaśnienie. Warmia — to pojęcie historyczne. Było to terytorium
znajdujące się pod bezpośrednim zwierzchnictwem biskupów warmińskich. Do
Warmii należały dawne powiaty: braniewski, lidzbarski, olsztyński i biskupiecki.
Mazury — to pojęcie etniczno-geograficzne. Był to teren zamieszkały od 1525r.
przez ludność polską (wyznania ewangelickiego). W skład Mazur wchodziły dawne powiaty: ostródzki, nidzicki, dzialdowski, szczytnowski, mrągowski, piski, giżycki, kętrzyński (bez pólnocno-zachodniej części), węgormwski, eicki, olecki
i goldapski.
Zmiana tytułu zbioru nastreezyła dodatkowe problemy. Mianowicie musiałem
usunąć ze zbioru walory związane z
miejscowościami dawnego powiatu bartaszyckiego, iławskiego, morąskiego i pasłęckiego, które to tereny nigdy nie należały ani do Warmii, ani do Mazur. -Na
pewne w przyszłości będę musiał znaleźć
tu jakąś furtkę, pozwalającą mi na wprowadzenie do zbioru i tych walorów. Myślę również poważnie (mam sporo materiału) o rozszerzeniu zbioru o tereny
Powiśla, a więc dawnych powiatów:
Kwidzyn, Sztum, Malbork i Elbląg.
Tu można mi postawić zarzut, że trzeba było jut w początkach tworzenia zbioru zdecydować się na najwłaściwszy tytuł Ale cóż robić, jeśli walory zdobywało się nie w drodze „spadku" lecz
żmudnego ich gromadzenia — sztuka po
sztuce — przez kilkanaście lat.. Zbiór
mój, w którym położyłem główny nacisk
na powiązanie wydarzeń z historii tych
ziem ze stemplami placówek pocztowych
dawnych Prus Wschodnich, wywołał zastrzeżenia ze strony doświadczonych filatelistów, którzy słusznie wytykali mi
sztuczność tego powiązania, niczym nie
uzasadnianego. Radzono mi przebudowę
zbioru na takt, który można by bez zastrzeżeń zaliczyć do zbiorów „historii
poczty".
A więc w najbliższym czasie czako mnie
znów sporo pracy związanej ze zmianą
układu, ale w tym tkwi cała przyjemność. Bez przesady można powiedzieć, że
zbiór taki „tyje", rozrasta się, staje się
coraz doskonalszą formą przedstawienia
ideowej myśli zbieracza.
„Kronikę Warmii i Mazur" podzieliłem
na następujące działy:
L Pod Pruskim uciskiem (od okresu
przedznaczkowego do 1920 r.).
II. Plebiscyt na Warmii i Mazurach —
1920 r.
III. Ponure lata (1920-1945).
IV. Warmia i Mazury znów polskie
(od 1945 r.).
Gdybym mial spośród eksponowanych
walorów wymienić pozycję dla mnie najcenniejszą, to wybrałbym list ze stemplem
rombowym 2-wierszowym typu Ka IV.,
fot. 2
placówki pocztowej w Wygrynach (Wigrinnen), wioski leżącej nad jeziorem Bałdan. Wedlug danych Marbacha, placówka pocztowa w Wygrynach uruchomiona
została 1.X.1859 r. a zamknięta w sierpniu 1887 r. A więc pracowała niecale
7 lat. Na pewno z tej wioski nie wychodziło w świat zbyt wiele listów. Druga cenna pozycja to oryginalny», dokumant z 13.IV.1945 r. (fot. 1) świadczący
o tym, że już w uroczystościach otwarcia
pierwszego urzędu pocztowego w Olsztynie uczestniczyli filateliści, którzy na
swój Związek w Olsztynie musieli jeszcze
czekać aż do 1952 r. Bardzo ciekawym
walorem w moim zbiorze jest przesyłka
pocztowa, której ręcznie przygotowana
koperta była użyta dwukrotnie (fot. 2):
z urzędu pocztowego w Kurkach (Kurken) 23.X11.1884 do Królewca (Koenigsberg) 25.X11.1884, oraz z Jedwabna 121.
• Typy stempli podaje wg pracy Marbacha,
nie Preusslschen Aufgalse uno Nummern Stempel.
403
1885 do Królewca 1411885. Przy drugiej
wysyłce (już z innej miejscowości), znaczek ostemplowany stemplem „Kurken"
zastal dodatkowo unieważniony przez
przekreślenie.
A teraz dwie pozycje z okresu przedznaczkowego. Na fotografii nr 3 list wystany 4.11.1848 r. z Olsztyna do Krosna
(kolo Ornaty). Na kopercie odręczne adnotacje pracownika poczty, dotyczące u
iszczonej opł aty (w kolorze czerwonym),
typ stempla Ek I. Fotografia nr 4 przedstawie list urzędowy wystany 29.1)7.1846r.
z Fromborka (Frauenburg) do Brąswaidu,
typ stempla 1. II. Obie dokładne daty
ekspedycji przesylek wynikają z treści
listów.
Przeglądając karty albumowe I części
zbioru (ubiegły wiek), w wielu miejscach
napotkać można datowniki niemieckie,
w których nazwy urzędów pocztowych
brzmią dziwnie swojsko. Oto niemieckie
dowody polskości tych ziem:
1. Muschaken (Muszaki) list z 9.111.1872
r. typ stempla Ek IV — kolisty, 1-obrączkowy.
2. Jedwabno (Jedwabno) z 27.1./.1884,
typ Ka IV — rebakowy 2-wierszowy.
W 1938 r. nazwę Jedwabno , zmieniono
na Gedwangen, zacierając ślady polskości.
3. Orlowen (Orlowo) z 17.3111.1886, typ
Ek IV. W 1938 r. nazwę Orlowen zmieniono na Adlersdorf (a więc to samo tylko w j. niemieckim).
4. Milken (Milki) z 26.IV.1862, typ Ka
IV.
5. Widminnen (Wydaliny) z 15.VI11.1888,
typ Ek IV.
6. Schimonken (Szymonka) z 21.V11/....,
"typ Ka IV.
7. Alt Ukta (Ukta) z 21.V11.1881, typ
Ek IV.
8. Rudczanny (Ruciane, Ruciane-Nida)
z 31,VII.1888 r,, typ Ek IV. W roku 1938
dotychczasową nazwę zmieniono na Niedamce.
9. Turoscheln (Turoś1) z 4,1.1870, typ
DK IV — kolisty, 2-obrączkowy. W 1938
r. zmieniono nazwę na Mittenheide.
10. Kumilsko (Kumielsk) z 51/885, typ
Ek IV. W roku 1928 zmieniono nazwę
na Margen.
tot. z
10t, 4
II. Bialla (Biała Mazurska, Biała Piska)
z 16.11.1876, typ Ka VII — ramkowy
3-wierszowy. W 1938 r. zmieniono nazwą
na Gehlenburg.
12. Drygailen (Drygały) z ...VII.1874,
typ Dk IV. W 1938 r. zmieniono nazwę
na Driegelsdorf.
13. Ostrokollen (Ostrykót) z 9.VIII.1874,
typ Dk IV. W 1938 r. zmieniono nazwę
na Scharfenrade (dosłowne tłumaczenie
nazwy polskiej na niemiecki).
14. Pissanitzen (Pisance) z 14.X.I881 r.,
typ stempla Dk IV. W roku 1926 zenie- ,
niono nazwę na Ebenfelde.
15. Neu Jucha (Jucha) z 23.IV.1872, typ
stempla Ek IV. W roku 1938 zmieniono
nazwę na Fliessdorf.
16. Czymochen (Cialocky) list z 2.IV.
1876, typ stempla Ek IV.
17. Duneyken (Dunajek) list z 3.11
typ stempla Ka IV.
18. Czychen (Cichy) list z 121.1866, typ
stempla Dk IV.
19. Kowahłen (Kowale) typ stempla Ek
IV.
20. Gross Rosinsko (Rożyńsk Wielki)
typ stempla Ek IV. Od 1938 r. — Grossrosen.
Podobnych przykladów spotkać można
więcej. Wszystkie świadczą o polskim
pochodzeniu mieszkańców — osadników,
którzy wpłynęli na nadanie nazwy miejscowościom przez nich zasiedlonym. Na
przykład Kowale (Kowahlen) założyła w
1595 r. Małgorzata Kowalewska Rożyńsk
Wielki (Gross Rosinsko) — założyciel Imkasz.Rożyński w 1571 r.
Najciekawszymi pozycjami filatelistycznymi z okresu bezpośrednio po zakończeniu wojny i połączeniu Warmii i Mazur z Polską, są ostemplowania prowizoryczne. Mam ich w zbiorze kilkanaście.
Oto niektóre z nich:
1. Karta pocztowa Cp 92 z dolepionymi
2 znaczkami nr 362 (Pomnik Grunwaldzki) i ręcznym czarnym napisem przez
znaczki: Mamowo 21.11.46 r. Znak opiaty•
karty Cp 92 przekreślony czarnym atramentom.
2. Karta pocztowa Cp 94 ze stemplem
Ządzbork (początkowa nazwa Mrągowa)
z 17.XII.45 r.
3. List polecony z 10.X.1.45 r, ze stemplem Olsztyn 1 (przerobiony z datowni489
ka niemieckiego) typ: 2-obrączkowy, kolisty z mostkiem, wyróżnik
b +". Na
liście odcisk ręcznie sporządzonego stempelka polecenia (w kolorze czarnym).
4. List polecony z dnia 6.11.46 r. wystany z Ostródy. Datownik kolisty, 2-obrączkowy z mostkiem, wyróżnik „a",
z nazwą urzędu pocztowego „Ostród" zamiast Ostróda. Taka sama nazwa figuruje
w odcisku stempla polecenia.
Ostatni dział zbioru to czasy nam najbliższe. Wiele wydarzeń z różnych dziedzin życia na Warmii i Mazurach znajduje swoje odbicie 'na wprowadzonych
do stosowania stemplach okolicznościowych. Mimo pewnych trudności z ich
zdobywaniem, zbieranie stempli to duża
przyjemność, szczególnie wtedy, gdy zbiór
znajduje uznanie w oczach jurorów i wywołuje duże zainteresowanie zwiedzających wystawy filatelistyczne.
Tadeusz Goldman
NIE ZREALIZOWANE PROJEKTY ZNACZKÓW
Z ZAMKIEM WARSZAWSKIM Z 1917 ROKU
W chwili wybuchu I wojny światowej
Warszawa znajdowała się pod zaborem
rosyjskim, a zdewastowany i ograbiony
Zamek Królewski byl siedzibą carskiego
namiestnika.
W wyniku niepowodzeń wojsk rosyjskich na froncie zachodnim, w nocy z 4
na 5 sierpnia 1915 r., Rosjanie opuszczają
Warszawę, a 5 sierpnia wkraczają Niemcy.
Władze nowo utworzonego Generalnego
Gubernatorstwa pod zarządem gubernatora Warszawy Hansa Hartwiga Beselera,
czyniły wiele wysiłków, aby pozyskać
przychylność Polaków dla administracji
niemieckiej. Między innymi zezwolono na
KONKURS.
WARSZAWSKIE TOWARZYSTW() MITY.'
STYCZNI; zawisdamia niniejszym Pp. Arlyatów. a um,
watnienia Ssefa Administracyi Cywil£ri. *konkursie na marki
pocztowo nolsine,
działalność stowarzyszeń kulturalnych i
społecznych.
5 listopada 1916 roku został wydany
w imieniu cesarzy niemieckiego i austriackiego akt tworzący z części ziem zaboru
rosyjskiego kadłubowe Królestwo Polskie,
związane z państwami centralnymi. Pomimo tych poczynań brak było chętnych
do współpracy z okupantem i brak ochotników do armii niemieckiej, o co głównie
chodziło.
15 wrześuia 1917 roku proklamowano
powołanie Rady Regencyjnej, a 27 tego
miesiąca odbyła się ceremonia wprowadzenia regentów.
Termin nadrylania prac nasnacxa sif na Lim.pada
igix roku ęwięczniel.
Prace nadsylag nalery pod adresem Wamz. Tarany
ras Arrymyeencgo, Trębacka lo.
SĄD KONKURSOWY: -
WARUNKI KONKURSU
Konkurs odbedzie się lednorazowo, a wiec prace powny być nadmiane odrazo w formie skonczonel.
Konkurs obejmuje calę soryt projektów na marki, „Ida..
dajaoa się ze-ch rysunków. Wszystkieg rysunki wykona,
naloty czarnym wszem luk sepię. Tqchnika dowolna
Na rysunkach młody yinidcić napis: (KROLESTWO
POLSKIE. z uwzględnieniemmiejsca na oznaczenie wartoRn.). •
(ci np.
Marka poczrowa Król... Niekier,* musi Meg kmwarunkowo charakter wyminie polski. I-, rysunek winu.
, byt wykonany w rozmiarach go x is, mm. na aryzokom
reprodukowany lepkie w rozmiarach in 13 mm..
11.g4111.ci i Ihrey rysunek (, ruta, kompozycyM wiro
ny był wykonane na recrokoId, w rozmiarach nr x rę, mm
reprodukowane będę e rozmiarach za a x* ram w .111,
raklach,
17aunek 60 fen,
1191 rynonek 40 fen., 111-01.
IV-ty rywalek I Marka.
Honorowym Przewodnicgęcym Sado Konkursome,o leo
lego Ekattliencya Gro-Ochemator.
nych IS:
v'lykrU
zc
k:n'
y:h'
malinek,
oraz ę przedstawicieli samki, z mianowicie.
z Towarzystwa Artystycznego. Prezes WTA Franciszek Elewnood I kimami Lonkm.
x Towowstwa Zachęty Szal, Pięknych, Piotr Kreariotlet aki.
ze SzkotySztukRdescie Prof. Miłosz Katar.
bulek(
Nagrody pnyznawanc będę za serye alegorię z i ry
maligna.
Nagrody:
3 pa 1,000 lik.: 3 Pa 500 Mk ,
10 po 300
10 po 150 Mk.
2 po ovratyeA prac Sadowi konkursowemu przyda::ie,apriazwaiopywasia poledynczych rysunków w cenie
Pozadane int doEczezie reprodukcyi arnaids,onei dn
orygirtain0 wielkoici marki pocztowe(
Do prolekrów winny byt doięceone ramkniete koperty
z nazwiskiem 1 adresem autora.
Reprodukcja Regulaminu Konkursu (zamieszczonego w Katalogu prac konkursowych, wydanie
WTA — W-wa 1918 r.)
4g0
A. Kozer
Fotokopie nie zrealizowanych projektów maczków z zamkiem warszawskim
L. Kimanie
M. Neuf eld
Z wydarzeniami tymi zbiega się ogłoszenie przez Warszawskie Towarzystwo
Artystyczne „Konkursu na marki pocz-,
Lowe polskie", z terminem nadsylania
prac do 1 listopada 1917 E
Bylo to wydarzenie bodajże bez precedensu w świecie, w zakresie projektowania znaczków pocztowych na tak wielką skalę — wówczas i chyba pozostało
nim do dzisiaj (nie licząc konkursów
ogłaszanych na projekt znaczka wśród
dzieci).
32 artystów zgłosiło 147 projektów. Założenia programowe Konkursu mówiły:
„Marka pocztowa Królestwa Polskiego
musi mieć charakter wyraźnie polski..
Nadesłane projekty nawiązywały głównie
do wybitnych postaci i doniosłych wydarzeń w historii Polski.
11 projektów na Konkurs WTA nadesłano z rysunkiem Zamku Królewskiego w Warszawie, co stanowi ok. 7,50/0
ogólnej liczby wszystkich projektów. Dowodzi to wielkiego sentymentu i przywiązania do tej budowli, która symbolizowała niepodległe Państwo Polskie.
W monografii „400 lat Poczty Polskiej"
na str. 372 znajduje się informacja na
temat Konkursu: „Dutym wyrazem zainteresowania znaczkami był konkurs na
znaczki Królestwa Polskiego, zorganizowany przez Warszawskie Towarzystwo
Artystyczne. Po raz. pierwszy zgromadzono ł wystawiono wiele prac malarzy
i grafików, które cieszyły się dużym po-
L. sokołowski
wodzeniem, jak również wydano katalog
prac konkursowych zawierający zmniejszone do formatu znaczkowego reprodukcje. Po odzyskaniu niepodległości Ministerstwo Poczt i Telegrafów nieraz sięgało
do tych projektów i wiele z nich wykoroYstalo".
Projekty znaczków Królestwa Polskiego
pochodzą z katalogu prac konkursowych,
gdzie były reprodukowane w skali
zmniejszonej do formatu znaczkowego,
zgodnie z zależeniami Konkursu, a mianowicie: pierwszy rysunek o rozmiarach
18X23 mm, drugi, trzeci i czwarty o razMiarach 23X29 mm.
Klisze i druk Zakładów Graficznych
B. Wierzbicki i S-ka„ Warszawa, ul.
Chmielna nr 61. Wydanie „staraniem i
nakładem W.T.A. — Trębacka 10 Warszawa 1918 roku".
Nagrodę pierwszą zdobyły projekty
E. Bartlorniejczyka, drugą W. Husarskiego i J. Toma, a trzecią E. Trojanowskiego.
O wyróżnionych w Konkursie projektach znajdujemy istotną uwagę w cytowanej poprzednio monografii „400 lat
Poczty Polskiej" na str. 373: „W końcu
stycznia 1919 roku ukazały się znaczki,
wydane przez Ministerstwo Poczt i Telegrafów w walucie markowej (dla byłej
okupacji niemieckiej) i koronowej (dla
byłej okupacji austriackiej i byłego zaboru austriackiego). Rysunki tych znacz491
kose zostały wykonane według wyróżnionych na konkursie z 1917 roku projek' t6w E. Trojanowskiego i E. Bartłomiejczyka. Zmieniono jedynie napisy «Królestwo Polskie» na «Poczta Polska» i dobrano wartości przystosowane do taryfy
pocztowej. Pośpiech a brak urządzeń
technicznych pozwalał wykonać znaczki
jedynie cynkograficznie. Od kilku lat
istniejąca już w Warszawie cynkografia
w zakładach graficznych B. Wierzbicki i
S-ka przy ul. Chmielnej 81 sporządziła
z projektów plansze, a potem płyty cynkowe do druku znaczków.
Żałować tylko należy, że nie znalazł
się wśród realizowanych dawnych projektów znaczek z Zamkiem Królewskim,
a przecież projekty te odznaczały się
wyjątkową urodą i niezwykle starannym
opracowaniem graficznym. Wydaje się,
że dzisiaj, w przededniu całkowitego zakończenia odbudowy Zamku, można by
zainteresować Ministerstwo Łączności tymi projektami, a być może znajdą one
uznanie i raz jeszcze posłużą Poczcie
Polskiej do druku znaczków, które by
wiązaly współczesność Polski z Jej historię i tradycją.
lamusa 15111calski
ESPERANTO W FILATELISTYCE
YACZEGO podjąłem budową zbioru,
1-,którego tematem jest międzynarodowy język esperanto? Odpowiedź nasuwa
się sama. Otóż temat ten pozwala na
zbudowanie zbioru spełniającego wszystkie warunki stawiane zbiorom przygotowywanym do ekspozycji na wystawy
filatelistyczne wszystkich szczebli, do
światowych włącznie. Składa się na to
kilka czynników. W pierwszym rzędzie
należy wymienić rzadko spotykaną w innych zbiorach różnorodność. materiału
filatelistycznego, ściśle związanego tematycznie z esperantem. Przede wsystkim
są to okolicznościowe datowniki, zarówno ręczne jak i mechaniczne <wirniki),
a także frankatury mechaniczne, którb
razem stanowią około 70% całości materiale w tym temacie. Drugą z kolei,
znaczną ilościowo grupę, stanowią całostki pocztowe — głównie karty, alb
także i koperty, a nawet aerogram.
Znaczków o tematyce esperanckiej wydano dotychczas niespełna pięćdziesiąt.
Ponadto znane są esperanckie erki -.nalepki i jedna erka w formie stempelka
odciskanego na przesyłkach poleconych.
Ta ostatnia używana byki w 1931 roku
w Krakowie z okazji 23 Światowego Kongresu Esperantystów.
Następnym czynnikiem, mającym niebagatelny wpływ na to jak zbiór zostanie oceniony przez sąd konkursowy, jest
stopień trudności uzyskania =Serialu filatelistycznego użytego do jego budowy.
W prZypadisti mojego tematu najstarszą
pozycją w zbiorze jest datownik okolicznościowy stosowany w dniach 11-18
sierpnia 1912 roku w Krakowie, z okazji
odbywającego się tam w tym czasie 8
Swiatowego Kongresu Esperantystów.
Kraków był wtedy pod zaborem austriackim. Warto też wspomnieć, że do czasu
wybuchu drugiej wojny światowej w różnych krajach stosowano łącznie 56 oko-
D
492
licznościowych datowników propagujęcych'esperanto, lub informujących o kongresach organizowanych przez esperantystów. Z tego dwa datowniki stosowano
w okresie międzywojennym w Polsce.
Pierwszy w 1931 roku w Krakowie (wraz
z erką), natomiast drugi w 1937 roku
w Warszawie z okazji 29 Jubileuszowego
Międzynarodowego Kongresu Esperantystów. Z tego samego okresu pochodzi też
okolo dwustu esperanckich całostek. W
tym wszystkie calostki związane tematycznie z esperantem wydane przez poczty Brazylii, Liechtensteinu, W. M. Gdańska i ZSRR i większość węgierskich.
Wspomniane wyżej datowniki, całostki,
znaczki i Inne materiały składające się
na omawiany zbiór pochodzą z 32 państw,
dzięki czemu zbiór ona charakter międzynarodowy podobnie jak język, któremu został poświęcony.
Godnym podkreślenia jest również fakt,
że z wyjątkiem bardzo niewielu pozycji
pozostałe uzyskane zostały w drodze autentycznej wymiany, przede wszystkim
od filatelistów zagranicznych, będących
jednocześnie esperantystami.
Gromadzony' orzcie mnie od 1964 roku
materiał byt eksponowany na kilkunastu
wystawach krajowych i międzynarodowych w zbiorze pt. „Esperanto łączy narody". Z uwagi na początkowo duże braki odpowiednich pozycji, szczególnie starszych, zbiór opracowany byt dotychczas
w układzie chronologicznym, co niewątpliwie ujemnie wpływało na jego ocenę przez jurorów. Mimo to wyróżniony
został wieloma medalami, a między innymi posrebrzanym medalem na Swiatowej Wystawie Filatelistycznej „Polska
73". Aktualnie przygotowuję się do jego
przebudowy. Na podstawie wyników długotrwalych studiów tematu oraz konfrontacji tych wyników z posiadanym obecnie materiałem, opracowałem wstępny
plan zbioru o zupełnie nowym kształcie
pod roboczym tytułem „Esperanto zbliża
ludzi i narody". Według tego planu zbiór
będzie zawierał następujące działy:
1. Twórca esperanto — L. Zamenhof
2. Esperanto — język międzynarodowy
3. Esperanto w literaturze pięknej
4. Kongresy esperantystów
— regionalne
— krajowe
— międzynarodowe
— światowe
5. Inne imprezy, w czasie których używano esperanto:
— międzynarodowe spotkania młodzieży
— festiwale kultury
— międzynarodowe targi
— Międzynarodowy Dzień Dziecka
— Międzynarodowy Dzień Kobiet
— Międzynarodowy Tydzień Pisania
Listów
— pozostałe imprezy.
—
Po opracowaniu zbiór będzie liczył około 400 kart, Oczywiście, w miarę uzyskiwania starszych, brakujących jeszcze pozycji oraz nowości, istnieje możliwość
jego dalszego powiększenia.
Jednym z warunków dopuszczenia zbioru filatelistycznego do ekspozycji na wystawie międzynarodowej jest wykonanie
napisów w języku francuskim, angielskim
lub niemieckim poza opisem wykonywanym zwykle w ojczystym języku wystawcy. Ja odstąpiłem od tej zasady uważając, Że najbardziej stosownym jest wykonanie napisów tylko w jednym języku, a mianowicie w języku miedzynarodowym, jakim jest właśnie esperanto, będące przecież tematem zbioru.
Czy realizacja moich zamierzeń przyfiesto oczekiwane efekty? Odpowiedź na
to pytanie otrzymam od jurorów następnych wystaw filatelistycznych.
_
Leonard Ostas
Nieznany znaczek pocztowy u schyłku
II Rzeczypospolitej
W okresie międzywojennym w miesięczniku „Przegląd Pocztowy" wydawanym przez Stowarzyszenie Teletechników
Polskich pod redakcją Henryka Pomirskiego, a od lipca 1939 r. wydawanym
przez Zarząd Główny Pocztowego Przysposobienia Wojskowego pod redakcją
Jana Wasilewskiego zamieszczone były
publikacje filatelistyczne w rubryce
,,Przegląd Filatelistyki" — „Nowości Filatelistyczne" i „Kronika Filatelistyczna".
Według spisu rzeczy miesięcznika za rok
1938 autorem tych publikacji był Alfred
'Frisch.
W ostatnim numerze „Przeglądu Pocztowego" z sierpnia 1939 r. zamieszczona
została wiadomość o nowościach Polski.
Wiadomość tę podaję w całości:
Polska — ukazały się następujące maczki pocztowe wydane celem uczczenia
25-tej rocznicy wymarszu Legionów Polskich do walki o niepodleglość,
a) znaczek pocztowy 25 gr w kolorze
ciemno-fioletowym o wymiarze 31,25X5/,0
mm; wyobrażający maszerujące kolumny
Strzelców (z 1914) oraz Wojska Polskiego
na tle posągowej postaci Józefa Pitsudskiego;
b) blok złożony z 3-ch znaczków wartości po 25 gr (nominalna wartość 75 gr)
a. mianowicie jednego znaczka wymienię-
nego to pkt. I oraz 2.-ch znaczków po
25 gr przedstawiających postacie Pierwszego Marszatka Polski Józefa Piisudskiego i Marszałka Polski Notiglego-Rydza,
w kolorze stalowym. Na phiszczytnie bloku uwidocznione sit daty oraz napisy okolicznościowe. Nakład bloków jest ograniczony. Do ceny nominalnej bloku będzie
pobierana nadpłata w wysokości 50 gr
na F.O.N. (cena sprzedaży wynosić będzie 1.25 zI);
c) znaczek wart. 15 gr w kolora brązowym z podobizną generała K. Sosnkowstkiego, posiadający po lewej stronie
datę to układzie pionowym „1914 — 61V111
— 1939".
Z podanej publikacji wynika, że wiadomość o znaczkach pocztowych podanych pod literą a i b była zgodna z praktycznym stanem rzeczy, znaczki te rzeczywiście wprowadzone zostały do obiegu
z dniem 1 sierpnia 1939 r. rozporządzeniem z dnia 14 lipca 1939 r., nie ogłoszonym już w Dzienniku Taryf z powodu
wybuchu wojny.
Ciekaal8 jednak, dlaczego nie został
wprowadzony do obiegu podany pod literą c) znaczek 15 gr z podobizną generała
K. Sosnkowskiego, bo przecież wzmianka
o tym znaczku podana w „Przeglądzie
Pocztowym" była na czymś oparta.
493
60 lat temu
20 października 1919 r. ukazał się w
Krakowie pierwszy numer „Filatelisty
Polskiego", pierwszego w wyzwolonej
Polsce czasopisma filatelistycznego. Redaktorem naczelnym był Zygmunt Klemensiewicz (pisujący pod pseudonimem
Alfred Górecki). Miesięcznik ten ukazywał się przez 4 lata i z powodu trudności finansowych i wydawniczych, po
35 numerach, zmuszony był pożegnać się
z czytelnikami. Wydawcą byle krakowska
firma „Philatelia". Do współpracy autorskiej wciągnięto wielu wybitnych filatelistów. Na łamach „Filatelisty Polskiego" pisali mjn. Stanisław Adamski, Wilhelm Bernstein, Jan Dudzifiski,' Kazimierz
Zygmunt Klemensiewicz, Włodzimierz Polański, Wlodzimierz
Raehmanow, Józef Tislowitz.
F I LATELI STA
OLS
POSMI Y:C LNY
- 1=I=L
W pierwszym numerze redakcja pisze:
„Filateliści polscy, którzy aż do tego
czasu zbierali i badali wyłącznie tytko
marki państw obcych — stanęli nagle
przed własnym warsztatem pracy. Pojawiły się marki polskie, marki płoszące
światu o powstaniu nowego państwa:
wielkiej i potężnej Rzeczypospolitej Pol-
dziej! Cóż więc dziwnego, iż w tej właśnie chwili grono polskich zbieraczy marek pocztowych rozpoczyna wydawanie
pisma filatelistycznego, aby już od pierwszego momentu ukazania się marki polskiej, a więc powstania polskiej filatelistyki — stworzyć jej centralny punkt,
któryby ogniskował w sobie wszelkie studya i badania nad marką polską, był
promotorem ruchu filatelistycznego na
ziemiach polskich? I dlatego to oddajemy
dzid w ręce tysięcznych rzesz polskich
zbieraczy marek ich własny organ: Filatelistę Polskiego. Zapraszamy przeto do
współpracy wszystkich Zbieraczy, prosimy o pomoc, rady i wskazówki, prosimy
o nadsyłanie rozpraw, artykułów i notatek, aby FILATELISTA POLSKI mógł
godnie stanąć to szeregu wielkich pism
filatelistycznych Europy. Przy pomocy i
chętnym współudziale jak najszerszych
kół Zbieraczy naszych pokonamy z łatwością nadzwyczajne trudności wydawnicze,
jakie chwila obecna nastręcz« i stworzymy nową, silną placówkę myśli Pólskiej, dowód twórczości polskiego ducha
także i na polu badań fiiate/i,stycznych!
Oto motywa naszego działania, oto nasz
program, w imię którego rozpoczynamy
naszą pracę".
W pierwszym numerze znajdujemy następujące artykuły: Poczta w dobie odrodzenia Niepodległej Polski, Artystyczna
.wartość polskich marek pocztowych, O potrzebie słownictwa polskiego w .filatelii,
Szkodnicy polskiej filatelistyki, Marki
Królestwa S.H.S. oraz rubryki: Nowe
marki, Wystawy, Zjazdy, Ze świata, Rozmaitości, Z pism i książek, a także ogłoszenia firm filatelistycznych i indywidualAsi
nych zbieraczy.
Zarząd Klubu Zainteresowań Okręgu Warszawskiego PZF
„NARODY ZJEDNOCZONE"
•
informuje, że
II Ogólnopolskie spotkanie członków i sympatyków Klubu
odbędzie się w dniu 21 patihiarnika 1979 r. (godz. od 11.00 do 14.00),
w siedzibie Zarzqdu Okręgu Warszawskiego r ZF w Warszawie
przy Alei 3 Maja 12, V pietroMa••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••90
494
nowo ści Q POLSKIE
W roku 1979 przypada 200 rocznica
śmierci Kazimierza Pułaskiego, który zginął pod Savannah, w walce o wolność
Stanów Zjednoczonych.
Z tej okazji Ministerstwo Łączności
wprowadzi do obiegu w dniu 1 października br. znaczek pocztowy wartości 8,40
zł przedstawiający pomnik Kazimierza
Pułaskiego w Buffalo. Pomnik ten jest
dziełem polskiego artysty rzeźbiarza Kazimierza Danilewicza, a ufundowano go
jako dar Narodu Polskiego dla Narodu
Amerykańskiego w związku z 200 rocznicą powstania Stanów Zjednoczonych
Ameryki Północnej.
Znaczek zaprojektował art. plastyk Jacek Brodowski, a wydrukowano go techniką rotograwiurową na papierze kredo,wanym, w formacie 31,25X51 mm w nakładzie 1.3 mln sztuk.
W dniu wprowadzenia znaczka do obiegu znajdzie się w sprzedaży koperta FDC
opatrzona okolicznościowym datownikiem
stosowanym w upt. Warszawa 1.
Kopertę i datownik opracował również
art. plastyk J. Brodowski.
Arkusz sprzedażny zawiera 50 sztuk
znaczków.
Ukazały się
New Polish Jssues
In 1979 is the bicentenary of Kazimierz
Pułaskih death. He feli at Savannah in
his fight for the independence of the
United States of America.
On this occasion the Ministry of Posts
and Telecommunication is going to issue
on lat October 1979 one postage stamp
of zł. 9.40 lace value representing the
monument to Kazimierz Pułaski in Buffalo. The monument has been sculpted
by the Polish sculptor, Kazimierz Danilewica. It has been cent to the American
Nation as a gift of the Polish Nation in
connection with the bicentenary of formation of the United States ol America.
The stamp has been designed by the
artist, Jacek Brodowski. It has been printed in the rotogravure techniquę, on coated paper, in 31.25X51 mm, size; quantity
printed 1.3 million.
On the day of issue an FDC will be
on sale cancelled with a cornmemorative
postmark used at the Post Office Warszawa 1.
Both the cover and the postnaark have
also been designed by the artist, Jacek
Brodowski.
Commercial panes ol 50 stamps.
ZNACZKI
20.VIII. wprowadzono do obiegu znaczek w formie bloku 4-uropejskie Wystawy Filatelistyczne", — p. zapowiedź
w m 14; str. 384. (Pismo okólne Min.
Lączności z 1I.VIII.).
KARTKI
3.IX. weszla do obiegu kartka ze znaczkiem wart. 1 zł, upamiętniająca 35 rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego
na Majdanku. (Pismo okólne Min. Łączności z 31.VII.).
Stemple okolicznościowe
Za zgodą Min. Łączności, DOP99 zawiadamiają 0 stosowaniu:
9.IX. w Upt. Przemyśl 1 — datownika: V
angolnovoiski Zlot Turystyczny eracownikow
Łączności (pismo z 31.VIIL).
16... W Upt. Wrocław 1 — datownika: Wr0elawski Rajd Rowerowy Szlakiem MICHO Pamięci Narodowej (plamo z LIX.).
17.1X. w Upt. Gryfów gl. — datownika: 625.
lat Gryfowa SI. (pismo z 4.1X.).
20.1X. w Upt. Katowice 1 — datownika. XII
Powszechny Zjazd Historyków Polskich (pismo
z LEK.).
22.1X. w Vat. Łaziska Górne 1 — datownika: XXV lat Przedsiębiorstwa Przemysłu Betonów — Pretabet (plamo z LIX.).
V.1X. w Upt. Lublin 1 — datowników: 1)
Ol-lecie ZSZ im. B. Parczyńskiego, 2) 35-lecie
Zakładu Doskonalenia ZawodoWego (pismo z
31,V111,),
LX. w Upt. Lublin 1 — datownika: Międzynarodowy Konkurs Młodych Skrzypków.
Mlędzymrodowy Xonkurs Młodych Skrzypków.
4.X. w Upt. Jelenia Góra 11 — datownika: XV
Międzynarodowy Kongres Techniki Uzdrowiskowej — S1TH — Cieplice Zdrój.
8.X. w Upt. &matki — datownika: Wystawa
Filatelistyczna 95 lat PRL.
4.X. W Upt. Biala Podlaska 1 — datownika:
XXXV-lecie MO i 5B w Służbie Narodu.
7.X. w Upt. Grodków — datownika: Okręgowa WySt. Filat. 25 lat PRL.
7.X. W Upt. Starachowice 1 — datownMa:
XXXV lat MO d SB.
LX. w Upt. Kraków 1 — datownika: xv Krakowskie Dni Turystyki.
495
7.X. w Upt. Szczytno 3 — datownika: Mlodzielowa wyst. Flizo. XXXv lat MO i SP, —
gen. Franciszek 709,7/ak-Witold 1895-1966.
10-31.x. w Upt. Lublin 2 — nakładki prop.:
PKO — Rachunek Oszczędno6ciowo.Rozliczeniowy nowoczesną formą °zaczadzania.
29.X. w Upt. Lask — datownika: 20-lecie Grupy Literackiej Grobla 59.
30 lat
węzłowego Klubu TIR — PKP Lublin.
23.X. w Woj. Upt. Lód4 — datownika, VII
Ogólnopolski Przegląd Filmów Spoleczno-Poll.
tycznych.
nowoś ci
ARGRNTYNA. 2.VI.— 4
znaczki „Rolnictwo'', 100 p
p <her bata), 300
iwki
P
(ol(proso), 400 p (leni.
AUSTRIA. 6.V/I. — ł znaczek „5. Europejskie spotkanie w Wala", 4 sz (Cugiel,
herbY).
BAHRAJN. 14.VI. — @ znaczków (po 4 znaczki drukowane
w czworoblokash w jednym
arkuszu): 100 f X 8 (himoryczne Saglowce Zatoki Parsklej).
BARBUDA3
. 34.Y. — 3 znaczki i blok „ 0-lecle Międzynarodowej Organizacji. Lotnictwa
Cywilnego (MAO)", 75 e (Podrobił oPuszczający Samolot),
M c (bicznodó radiowa), 115
dol. (samolot po wylądowaniu), blok z wrayertkirn1 3
znaczkami.
498
24.X. w Upt. Warszawa I — datownika: XXX
Spólazielczo9c1 Inwalidów.
1-35.XI. w Oupt. Gdynia I — nakladki czop.:
Czy wpłaciłeś na fundusz budowy „Daru 1S/odzieży"?
18.XI. w Upt. Koniu 1 — datownika: WF
0,GegóW. Poznań—Cottbus.
12.XL w Upt. 1.65119 I — datownika: Centralny Zw. Sp-ni Bad. Mieszkaniowego = Ogólnopolski Konkurs Kronik — Sympozjum,
MXII. w Upt. Warszawa 47 oraz w stoisku
pt. w- CHP-SHE (Hola 63) — datownika: 30 lat
Centralnego Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa Kolejowego.
ZAGRANICZNE
GENIN REP. LUD. 8.VI. —
2 znaczki „PhIlexafrique I",
15 f (maski i figury obrzędowe), 50 f (emblemat UPU,
samolot, satelita komunikacyjny, łódź pocztowa).
BERLIN ZACH. 9,VIII,
4
znaczki „Historyczne latarnie
uliczne": 10, 40, N, 60 f (w
III-lecie wprowadtenla Oświetlenia na ulice Berlina przyprinniano niektóre modele
lamp gazowych i elektrycznych).
— 1 maczek „259-lecie urodzin filozofa Moses
mendelasohna",-.0 1 (portret).
WYRWANA. 17.VILI. — 3
znaczki „100-lecle amiami lir
Rowlanda Hilla": 5, M, 45 t
(na rysunkach z lewej strony
reprodukcje znaczków, z prawe) — portret Hilla).
CSRS. 25.V. — 5 znaczków
„Zwlertąta w herbach miast
czechoslowackich".• 30 h (kozioł —
Vlachovo Brezi),.
60 h (omal na niedźwiedzin —
m. Jesenik), 1.20 kcs (ś w. jerzy
no koniu przeoliai1103,
lancą smoka —
Vysoke.
Myto), LZS kas (Sw. Marcin
na kanio —
Martin), I kW.
(pól niedźwiedzia, pól lwa — .
In. Zebrak).
CZAD. 8.VI. — 2 znaczkk
„Philexafrique 2", 50 f (emblemat CPU, jeźdicy na wieihiądach. pieszygoniec pocztowy), 150 f (chaty tubylców.
kobieta w stroju miejscowym).
FILIPINY. 17.7. — 2 maczki „Earlaknby Dulek Łącznodcl': 90 s (naziemna anten.
satelitarna), 1.30 s (mapa • lądów na kuli ziemskiej).
GABON. 9.VL. - 2 znaczki.
1 blok „Philexafrique D': 50 f
(portret Kr Rowlazida
konny goniec pocztowy, reprodukcjaznaczka Gabonu),
80 f (maska, kwiaty), 150 f
(kolai, poczt. z listem, lódż
f auto poczt.), blok ki marzkl ł 2 przywleSzki) 100 f X 4
(kwiaty),
GRENADA. VI. - 4 znaczki 1 blok „100-lecie śmierci
sir Rowlanda Hilla" (w Przwyrti dolnym rogu znaczków
portret Hilla): 20 e (goniec
pocztowy), 10 c („Pony
presS"), 1 dol. (poczta gołębia), 3 dol. (dyliżana pocztowy), blok 5 dol. (portret Hilla).
GUJANA. 11.VI. - 9 znaczki „100-lecie śmierci sir Rowlanda Hilla": 10, 30, 50 c
(repr. zatacziów Gujany), 0
dol. (prasa drukarska z polowy ubiegłego wieku).
GWATEMALA. VI. - 5 znaczków i blok lotn. „Fauna":
1 C (indyk), 3 c (jelonek), 5 c
(mYSKRów), 7 e (sowa), 9 C
(2bk), blok 30 c (ptak Gnetzal).
GWINEA BISSAU. V. znaczki „Spis ludności": M c,
p, 4 p (rodzina gwinejMa).
HAITI. 8.V. - 5 znaczków
„XX-lecie fundacji CARE na
Haiti": PS i 50 c (matka karmiąca dziecko), I, 1.25, 2 g
(przędzalnia bawełny).
IRAN. V. - 1 znaczekGutkawy „Herb Iranu" w ang..
nionym kolorze: 14 I.
ISLANDIA. LVII. - 2 znaczki „Mason Islandczycy": N
g H. jrnason,
a
kr (Ingbjik
i
kierown cBca szkotyB i posłanka), 170 kr (Torfhildur Holm.
pisarka).
JAMAJKA. 10.VIII. - 4 maczki i blok „MO-lecie śmierci
Rowlanda Hilla": 10, 34.
25, 50 e (z lewej strony pomnik Silni, z prawej - reProaukcje znaczków Jamajki),
blok ze znaczkiem 20 C.
JAPONIA. 25.6If. - 2 znaczki. „Nowoczesna sztuka japotiska - Ił": 50 pan (obran
Gyoshu Hayaml, 1899-1935), W
Yea
N (obraz Tetsugoro łoszo,
KANADA. 3.VEL - 1 znaczek „Kajakarskie Mistrzostwa świata": 17 c (zawodnik
na kajaku).
- 4 maczKENIA, ni
rocze.. śmierci Somo
ki
Kenyatty": 50 C (kondukt pogrzebowy), 1 s (Kenyetta jako
pierwszy prezydent Kenii), 3 a
(Kenyatta w czasie przemóMenie), 5 s (KetWatta Jako
miody robotnik).
KOMORY. 15.VI. - 4 znaczki „Owoce": Ok 70, MO, 135 f
(miejscowe owoce).
KONGO REP. LUD. VI. 4 maczki I blok „MO-lecie
śmierci sir Rowlanda Hilla":
85, 100, 200, 200 f, blok 500 f
(na wszyetkich znaczkach reproriukcjaznaczka. maly
portret Hilla i rysunek lokarootyWY)•
KOREANSKA REP. LUD...DEM. (LVI. - 4 znaczki i 2
bloki „450,..lec5e śmierci Albrechta Dairera": 15, 20, 25,
M jun, bloki 50 jun 1 20+25+
+ 1e+50 lun (malarstwo Dllrera).
KUBA. 15.VL - a znaczków
i blok „W, rocznica grolerci
malarza Viotora Manuela Darcia": I, 3, 5, K, 13, 30 C
brazy Victora Manuela), blok
0 c (portret malarza pędzla
J. Arche).
LESOTHO. 13.V111. - 3 znaczki I. blok „100-lecia Śmierci
air Rowlanda Hilla": 4, 15,
25 s, blok 50 s (reprodukcje
znaczków).
MALI. 21.V. - 5 znaczków
„119-1Cata śmierci sir RowIanda Pulla 120 130 180, 200.
3M
(reprodukcje r óżnych
maczków).
MAROKO. 18.V. - 2 maczki
„Czerwony Pólkalatye": 0.40 dh
(szkatułki na blinterie), 1 dla
(maszynka do kawy).
MAURETANII MIJEULDIA171SRA REP. 15.VI. - 4 maczki
i blak „100-lecie śmierci str
Rowlanda Hilla"! 12, 14, 55,
• urn (statki poczt. i portret
Hilla), blok 100 um (rep,
znaczka- 1 portret Hilla).
MEKSYK. 20.IV. - 1 znaczek
,100-lecie urodzin Alberta Kin1,00 p (portret Einsteina).
M' IV. - 1 znaczek " {90-lecie miasta Hermosillo":0.80
(herb).
37.1v. - 1 znaczek„BO-lecie śmierci sir Rowlanda Hilla": LM p (portret).
MONAKO. 12... - 2 ...CM! „KsiąZęta i }Mętna Moko": 9 fr (ksiatę Karol III,
1808.-13851, I .fr śwIętna Antoni.dc. merode, 1828-1081).
12.XI. - ł znaczek „Czerwony Krzyż Monako": 5 fr
(„Saint Piera Claver").
NIGER. VI. - 9 znaczki
„100-lecie śmierci sir Rowie,
da Hilla" (w górnych rogach
katdego znaczka portret Hilla
i reprodukcja znaczki. z dawnych wyduś różnych patistwk
9B f (samochód wiat.), 100 f
Bodzie z pocn
zta),150 f (samoajn
lot), 200 f (owszy
pociąg
angielski), blok 400 f (Muzy
pociąg francuski).
NORPOLK (Wyspa). 27.VID.
- 9 znacM1 i blok „MO-lecie
Sonar. sir Rowlanda' Miła":
20, 00, M e (portret Hilla 1
renrodukeja radnych maczków), blolc 55 C.
NOWA ZELANDIA. i.vm.
- 3 znaczki z dopłatą „Zdrowie Dna": 10 c + 2 e, 10 c ł
ł 2 e, 12 c ł a c (zwierzęta
mrza).
NR!). 7.57.13. - 2 maczki
i blok „KraJowa WFM1557°
Znaczków- 0011 79 w Dreźnie": 10+5 f, 20 f, blok 1 sok
(widoki Drezna).
7.VIII. - 1 znaczek „IV.
rolędzynarodOWY koogrm R.neaYalell języka 1 literatury
rosyjskiej": 20 f (alfabet rasylaki).
2
NRF. 12.VII. - 1 znaczek
„150-lecie katechizmu Marcina
Luna": 50 f (fragment drzeworytu LuMsa Cranaelm at.).
PERU. 4.VI. - 1 znaczek
„XXXIV Bilardowe Mistrzostwa Świata": 94 s (kule bilardowe).
SENEGAL. 0.VL - 2 znczki. „Philexafrissze 2": 80 f
(pomnik niepodlgelo6c1), 150 f
(satelita` Ziemi, goiella I listem).
SESZELS. 5.VI.
4 znaczkl „Bohaterowie wyzwolenia
Afryki.", 40 e (Patriee Lumamba), 2 r (Kwame N'Krumach), 2.25 r (dr Eduard.
Mondiane), 5 r alamikar Cabrali.
SRI LANKA. 22.V. - 1 znapamięci poeczek poswiony
ec
ty Piyadasa Sirlsena: 1.25 r
(Portret).
ST. VINCENT (dla wysepek
Grenadiny). 31.V. - 3 znaczki „109-lecie śmierci sir Rowlanda Pilna": 80 c (portret),
1 i a dol. (reprodukcje mac,
ków 1 stempli).
SRODKOWOAFRTKA10SHIB
CESARSTWO. 11.171..- 2maczki „Philetrafrique 2": 80 f
(pomnik), 150 f (auto, list,
emblemat 'UPIJ).
TAJLANDIA. 6.IV. - 1 znaczekz doplatą „Czerwony
Krzy2": 75 6 ł M s (Czerwony Kszyk, oko).
TOGO. 1/.VI. - 8 znaczków.
I blok„Przegląd starych parowozów": 95, 50, 80, 95, - 100,
055 f (parowozy z lat 1821-1811.0).
TRISTAN DA CUNHA.
27.VILL - 9 znaczki i blok
„100-lecie śmierci str Rowlanda Hilla": 5, 10, M p, blok
N p (reprodukcje znaczków
Tristan da Cunha).
TUNEZJA.
- 1 maczek „Inauguracja nowego
portu": 150 m (koznpozycja
graficzna).
URUGWAJ. 18.V. - 2 znaczki „Dawne mundury woj(mundury
akowe'.:_5 p X
z lad 1100 I 1897).
WATYKAN. 25.yI. — 3 znaczki „100-Xecie ~owi 0. Pietro Angelo Secchi, astrofizyką
wIńskiego", na wszystkich
W lewym górnym
rogu
portret astronoma: 180 1
(meteorograf), 220 1 (spektroskop), 300 ł (luneta).
W. BRYTANIA. Guenisel,
7.V211. — 4 znaczki „100-1
komunikacji pulalleknej": 8 p
(tramwaj parowy
1879 ej,
I p (tramwaj ele4ctryczn —
WW rł, 11 p (autobus — 1911
rł, 13 p (autobus — 1979 r
WĘGRY. VI. — 3 zna .121
..30 lat RWPG": 1 ft (g mciąg). 2 ft (slupy sieci wys._
,dogo ,,,z4z), 3 ft (gwia6da
10-rarnierma, symbolizując 10
członków RWPG, gmach Rady w Moskwie).
W. — 7 znaczków przedolimplj0klch z okazji Spartakiady %V Moskwie (na kaZdyrn
znaczku znany budynek z
miasta jednych z ubiegtych
Igrzysk Olimpijskich i flaga
państwowa): 90 f (11eLlinkl
1952), 50 f (Rzym 1960), 1 ft
(Tokio 1964), 2 ft (Meksyk
1909), 2 ft (Monachium 1072),
4 ft (Montreal 1970, 5 ft
(Moskwa 1995).
Kosa SŁOWYBRZEŻE
NIOWEJ. kvl. — 3 znaczki
„Ginące zwierzeń, 5, ER sof.
SAG. — 2 znaczki „Philexafrigue 2": 70 f X 2 (matka
z dzieckiem i antylopa: emblemat 1.11927, fale, stacja naziemna satelitarna, statek,
auto' 120021.).
ZSRR. 20.771. — 1 znaczek
,,Metro w Taszkiencie": 20
kop. (stacja „Plac im. W. I.
Lenina").
— 5 znaczków z dopłatą „IgrzySka IIXIL 011rnplady".• 4 kop. ł 2 km. (kilka nożna), 0 kop. + 3 kop.
(koszykówka), 10 kop. ł 5
`wy staw y
MIĘDZYNARODOWA
WYSTAWA
IN DIA 80
FILATELISTYCZNA
W Indiach przypada w bieżącym roku
setna rocznica wprowadzenia do obiegu
kartki pocztowej, natomiast w 1980 roku
mija 125 rocznica ukazania się pierwszego znaczka indyjskiego. Dla uczczenia
tych dwóch rocznic organizowana jest
w dniach 251-3.11.1980 r. w New Delhi
Międzynarodowa Wystawa Filatelistyczna
„India 80". Będzie to pierwsza w Azji
wystawa odbywająca się pod patronatem
FIP. Decyzja o patronacie nad tą wystawą zapadła w czasie 47. Kongresu w
Pradze (5-6.09.1978). Wystawa ta' odbywać się będzie pod auspicjami Miedzyazjatyckiej Federacji Filatelistycznej
(FLAP).
Organizatorami tej wielkiej imprezy są
Departament Poczty i Telegrafu Indii
oraz Kongres Filatelistów Indii, a główny patronat nad wystawą przylg) spiker
Parlamentu Indii K. S. Hedge. W wystawie, -której otwarcie nastąpi ur przeddzień święta narodowego Indii, przewidywany jest udział zbiorów ze 140 krajów. Komitet Organizacyjny wydał pierwszy biuletyn zawierający m.in. wypowiedzi ministra komunikacji Indii, prezydenta Kongresu Filatelistów Indii oraz prze496
kop (siatkówka), m kop. ł
razu), 20 kop. ł
kop. (pilka
rę
na trawie).
ł 10 kop. (hokej
Yd.VI. — 1 znaczek ,E0-lecie
RWPG": 16 kop. (gmach
RWPG w Maskocie i flagi
państw calonkowskich).
wodniczącego Komitetu Organizacyjnego.
Przedstawiono w nim projekty znaczków
związanych z wystawą, spis komisarzy
krajowych oraz regulaminy.
Z ramienia PZF w wystawie tej wezmą
udział dwa zbiory dorosłych oraz jeden
młodzieżowa.
„60 LAT PCK"
W 'dniach 19-26 maja 1979 r., odbyła
się w Łodzi Krajowa Wystawa Filatelistyczna „60 lat PCK".
Organizatorami wystawy były łódzkie:
PCK, Zarząd Okręgu Polskiego Związku
FilatelistóW i Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna.
Na wystawie (niekonkursowej) pokazano 26 eksponatów zaproszonych wystawców polskich oraz 2 z Karl-Marx-Stadt
(NRD). Zbiory umieszczono w 230 ramach wystawowych. Całość "'ekspozycji
,wiązanej z historią i działalnością PCK
w kraju i na świecie, lecznictwem, farmacją oraz ochroną zdrowia i środowiska
człowieka prezentowała się bardzo dobrze. Poziom zbiorów, wśród których pokazano wiele znanych z wystaw krajowych i międzynarodowych był wysoki.
Na szczególne wyróżnienie zasługiwały
zbiory: Marii Gr 5er z Warszawy —
„Pod znakiem eskulapa", Jana Danie 1s kiego z Rybnika — „Czerwony Krzyż
a poczta", Lesława za b il s ki ego z
Łodzi „Polski Czerwony Krzyż" i Zdzisława Abr amka z Bydgoszczy —
„Czerwony Krzyż na znaczkach pocztowych świata". Najlepsze zbiory zostały
nagrodzone cennymi pucharami ufundo-
wanytni przez członków Komitetu Honorowego, PCK i łódzkie zakłady pracy.
Propagandowy charakter wystawy podkreśliła bardzo dobra oprawa plastyczna
oraz wystawa wycinanek dziecięcych z
konkursu, który ogłoszony wcześniej
przyniósł bogaty plon w postaci kilkudziesięciu nagrodzonych prac.
jej personelu. Urząd pocztowy utrzymy'5,1 połączenie z ogólną siecią pocztową
za pośrednictwem urzędów pocztowych,
znajdujących się w miejscach postoju
statku. Wystawa była czynna w następujących miejscowościach i terminach:
Kraków 11-15.VI., Opalowlec 16-17.VI.„ Sterczyn 18-19.VI., Sacaucin k.Tarnowa
Tarnobrzeg 22-2.3.VI., Sandomierz 54-25.V1.,
Zawichost 28-47.VI., Annopol 211.VI., Józefów
nad Wiatą 23-30.V1., Solce nad Wista LVII.,
Puławy
Kazimiera nad Wiatą
Dablin 7-.VII., Kazienka 9-10.STIL, Magnumew MVII, Góra Kalwaria 12-13.VII., Warszawa 14-17.VII., Nowy Dwór k.Modlina Ił-19.VII., czerwińsk
Wyszogroa 21-22.VII.,
Flora 23-25.VII., Dobrzyti a.wlsy 27.VII.,
n'
er1-3.VIII., Toruń
II., notce
nia 7-9.VIII„, Bydgomez 10-1a.VIN., Chełmno
14-18.VIII., świecie rttą 17-15.VtIT., Gro.
d5t sd. 20-2.5V111., Nowe 54-211.VIII. Trzew
Gdatisk 3-5.1%.1922 r.
Stoisko upt. Łódź 1 w dniach 19 i 26
maja stosowało z okazji wystawy datownik okolicznościowy. Zwiedzający mogli także nabyć walory filatelistyczne w
postaci koperty okolicznościowej i karty
pocztowej z nadrukiem. Wystawę zwiedziło kilka tysięcy osób, wśród których
pokaźną część stanowiła młodzież łódzkich szkół średnich i podstawowych. W
czasie trwania wystawy odbył nią zjazd
członków Klubu Zainteresowań „Zdrowie".
Wlealaw Flialkowskl
co to za stemple?
W Katalogu Polskich Stempli Okolicznościowych pod nr 23 202 figuruje stempel polecenia R Wystawa Wiślana Nr....
(fot.) z informacją, że był on stosowany
w 1923 r. Pan Stanisław Brzozowski z
Wrocławia przekazał nam szczegółowe informacje o tym stemplu na podstawie
R
WYSTAWA WISIANA,
Nr.
zarządzenia Ministerstwa Poczt i Telegrafów z dnia 1 .V.1922 r. w sprawie uruchomienia ur ędu pocztowego ,,Wystawa
Wiślana". Wystawa ta była czynna na
statku płynącym z Krakowa do Gdańska
w dniach od 11.VI. do 8.1X.1922 r. (nie
1023 r.). Na statku tym uruchomiono urząd
pocztowy (nadawczy, oddawczy i PKO)
dla wygody zwiedzających wystawą i dla
Wg danych naszego Korespondenta urząd Wystawa Wiślana otrzymał datownik, stempel polecenia, pieczęó tuszową
i pieczęć do laku, wszystkie z napisem
Wystawa Wiślana. W Muzeum Poczty i
Telekomunikacji we Wrocławiu znajduje
się tylko stempel polecenia. Może ktoś
z Czytelników ma lub widział odbitkę
datownika tej placówki?
RECENZJE•6
Lawie Suranyi. „Baranya BelycgkiboesaSzla! 1919". Mabeosz, Budapest 1979. Nakład 3000 egz.
W pracy tej, w oparciu o oryginalne
dokumenty z Muzeum Poczty autor opisuje, w jakich okolicznościach doszło do
ukazania się nadruków BARANYA, podaje wszystkie wstępne projekty tych nadruków (początkowo miały to być nadruki z napisem „DITNANTULI/MEGSZALL-?-2/1919"), przytacza wszystkie zarządzenia Dyrekcji Poczty w Pecs, ustala dokładnie nakłady poszczególnych nadruków itp. dane.
Z opracowania wynika, że pierwsze
wydanie było w zasadzie tylko nadrukiem na znaczkach obiegowych opłat i
porta z tym, że: — na 5 znaczkach „żniwiarze" był przedruk wartości „45-45/BARANYA/1910" (Zu. Baranya nr 16, 17. 19,
36 i 36 a), — na znaczku „Surgos" był
przedruk wartości „1910/13ARANYA/105"
(Zu. nr 31), — na I znaczku Porto byl
przedruk wartości „1919/BARANYA/40-40"
(Zu. nr P 4).
Wydanie drugie miało zupełnie inny
charakter, bo wszystkie one byty przedrukami wartości, z tym że słowo „BA499
RANYA" wykonane było innym pismem
w półkolu, a w środku tego napisu —
czerwonym kolorem była podana wartość
przedruku.
Z zalączonego do pracy zestawienia
wynika, że w pierwszym wydaniu 13-:,19
43 nadruków i 7 przedruków, a w di.gim wydaniu — 15 przedruków.
Autor podaje też, że było łącznie 9
przedruków* na całostkach, tj. po 3 za
kartkach pocztowych, sekretnikach i kopertach.
W pracy podano też znane odwrotki,
nadruki pionowe, a także inne nieprawidłowości jak podwójny druk, niepalny
tekst itp.
Faktyczne wysokości nakładów poszczególnych nadruków i przedruków udokumentowane są w pracy protokolarni odbioru. IW tymże dodatku Autor zamieszcza reprodukcje pism dotyczących korespondencji Generalnej Dyrekcji Poczty
Węgierskiej z UPU prowadzonej w 1022
roku na temat nadruków BARANYA.
Praca Laszlo Suranyi zawiera bardzo
wartościowy materiał historyczno-badawczy i jest kolejnym osiągnięciem 1VIABEOSZU przy wykonywaniu zaplanowanego przez siebie programu badania znaków węgierskich.
Jan zaborowski
• Autor w odpowiedzi na moje zapytanie
odcieni ml na niemie odpowiedzi, te ofiejzLne
zarządzenia podawały tylko 9 przedruków n
caiostkacn, faktycznie zaś było ich Nemie G —
jak podaje KATALOG CAŁOSTEK WE/31WSKICK z 19Ti roku.
NA WEGRZEC11
Na znaczku o wartości 3 ft w węgierskiej serii wydanej w br. dla upamiętnienia 30-lecia RWPG przedstawiony jest
min. gmach stałej siedziby Rady w Moskwie, budowahy także przez Polaków.
Ten sam gmach przedstawiono na 'kasowniku pierwszego dnia obiegu, stosowanym w upt. Budapest 4 w dniu 26.VI.
oraz na oficjalnej kopercie pierwszego
dnia.
W ZSRR
30-lecie RWPG upamiętnił w ZSRR
znaczek 16 kop. przedstawiający sylwetkę
gmachu organizacji w Moskwie oraz flagi
W ONZ
Autorem projektu znaczka o wartości
4 szylingi pierwszej serii ONZ w walucie
austriackiej, dla potrzeb agend Organi-
zacji Narodów Zjednoczonych .vy Wiedniu, jest polski plastyk H. Chyliński. Znaczek ten przedstawia stylizowane Centrum ONZ — UNO-City w stolicy Austrii,
oddane do użytku w 1979 roku.
500
państw stowarzyszonych, w tym także
polską. Gmach ten jest przedstawiony
także na rysunku kasownika dodatkowego stosowanego w upt. Moskwa-Pocztamt w dniach 26-28.V1. (znany na listach
poleconych beż zwykłego datownika), z
tekstem: „30 let Sowieta Ekonomiczeskoj
Wzaimopomoszczi". Ukazała się ponadto
całostka — koperta poczty lotniczej
z wydrukowanym znaczkiem 6 kop. oraz
ilustracją przedstawiającą widok gmachu
RWPG i Alei Kalinina od strony rzeki
Moskwy.
C.R.
wp.
rQq, ii ()o
ZNACZKI PISANE NA MASZYNIE
Wydania lokalne i prowizoryczne znaczków pocztowych, emitowane zazwyczaj
w trudnych warunkach, sporządzane bywają w różne, prymitywne czasem,-sposoby. Do niektórych wydań wykorzystywano maszynę do pisania. Marny tu na
myśli oczywiście przypadek bezpośredniego wykorzystania maszyny do produkcji znaczków, a nie pośredniego, w którym teksty maszynopisu są podstawą do
sporządzenia kliszy drukarskiej.
W 1895 r. w Ugandzie misjonarze wydali znaczki poczty lokalnej. Sporządzili
je maszyną do pisania; na znaczkach
widnieją litery U G — skrót Uganda Government i Wartość nominalna, bez podania nazwy waluty. Łącznie emitowano
12 różnych nominałów w niewielkich nakładach. W 1896 r. tą sarną techniką sporządzono w Ugandzie nowe wydanie poczty Protektoratu Brytyjskiego. Na znaczkach widnieją litery V R (Victoria Regina)
96 (rok), liczba oznaczająca nominat, bez
nazwy waluty i napis UGANDA, łącznie
wydano 10 różnych nominałów.
Znaczki pocztowe, wykonane całkowicie
na maszynie do pisania, są znane także
z Niemiec, z okresu po zakończeniu wojny. W wielu miejscowościach z braku
znaczków pocztowych opłatę pobierano
gotówką, w niektórych placówkach, lokalnie, sporządzano małe znaczki opiaty
gotówkowej. Znaczki takie, pisane na maszynie, zaopatrzone w stempel placówki
i podpis są znane m.in. z Diisseldorfu-Gerresheim 3, Eckartsberga, Flensburga,
Titisee-Schwarzwaldu. Były one wykonywane w małych nakładach, po kilkaset
sztuk, i są poszukiwane, zwłaszcza na
listach.
W Albanii w 1913 r, po uzyskaniu niepodległości wydane znaczki, sporządzone
w prosty sposób: na malych arkusikach
papieru przykładano pieczęć urzędową
Zarządu Poczty i na maszynie wpisywano nominat. Znane są także znaczki, podobne do znaczków Ugandy, wydane
przez władze brytyjskie podczas ł wojny
światowej na wyspie tureckiej Long Island. Mają one napis: G.R.I. Long Island
Postage Revenue i wartość nominalną
(28 różnych wartości). G.R.I. jest skrótem
od George Rex Imperator, tytułu króla
Jerzego V.
W Polsce także wykorzystano maszynę
(it pisania w celu sporządzenia znaczków
lokalnych. Mialo to miejsce w 1918 r.
w Mielcu, gdzie znaczki austriackie przedrukowano na maszynie napisem Poczta
Polska. W Katalogu Popularnym Znaków
Pocztowych Ziem Polskich znaczki te są
sltntalogowane pod nr N206—N208.
ZESPOLE ROBOCZE
ZWIĄZKU PILATELISTOW W RFN
Deutsche Briefmarken-Zeitung przynosi w nr 14 interesujące wiadomości
o działalności zespołów roboczych (Arbeitsgemeinschaften) filatelistów RFN.
Z3kres działalności każdego zespołu jest
określony w jego nazwie i dotyczy dzialeMości poszczególnych poczt lub określonych dziedzin wszystkich poczt (nP.
W. Brytania, Niemiecka poczta polowa
1939-1945, Niemieckie opłaty gotówkowe
po 1995 r., Aerogramy, Automatyzacja
poczty). Główne zadania zespolów określone są następująco:
1) gromadzenie literatury krajowej i
zagranicznej z dziedziny pracy zespołu,
udostępnianie jej członkom i pomoc
autorom opracowań, prowadzenie studiów
i wydawanie materiałów informacyjnych
o wynikach badań,
2) sporządzanie zestawień porównawczych numeracji w różnych katalogach,
3) opracowanie poglądowego zbioru (1
rama) z zakresu działania zespołu i udostępnianie go na wystawach w celach
szkeleniawa-propagandowych.
29 sierpnia 1979 roku zmani
red. Kazimierz GRYZEWSKI
b. długoletni członek Kolegium Redakcyjne.go naszego pisma, wybitny znawca
wielu dziedzin filatelistyki polskiej, niestrudzony popularyzator zagadnień filatelistycznych, odznaczony Złotą Honorową Odznaką Polskiego Związku Filatelistów
oraz Medalem za Zaslugi dla Rozwoju Publikacji Filatelistycznych.
Cześć Jego Pamięci)
Redakcja „Filatelisty"
501
NIEZNANE PRÓBY ZNACZKÓW GG
KARTA POCZTOWA
BERLINA ZACHODNIEGO
Firma E. Mohrmann z Hamburga w
ogłoszeniu zamieszczonym w ORZ informuje o odnalezieniu nieznanych pron
Poczta Berlina Zachodniego wydała okolicznościową kartę pocztową ze maczkiem 50 L z widokiem zamku w Neuschwanstein. Karta jest poświęcona pisarzowi, Peterowi Hille (1854-1904). Na
ilustracji znajduje się widok domu, w
którym urodził się pisarz. Nakład 20 000
szt. został w ciągu kilku godzin wykupiony. Można więc spodziewać się, że
karta ta będzie bardzo poszukiwana.
znaczków niemieckich, m.in. znaczka Guberni Generalnej (fot.). Znajdą się One
na jesiennej aukcji firmy.
Posłanka 'felga Schuckordt złożyła w
parlamencie RFN wniosek o wycofanie
z obiegu znaczka pocztowego wydanego
ostatnio przez pocztę RFN, poświęconego
pisarce Agnes Miegel, ponieważ należała
ona do grupy 88 pisarzy, którzy już w
1933 r. opowiedzieli się za Hitlerem.
INTERPELACJA W PARLAMENCIE RFN
ROZWAŻANIA O CENACH
Znaczki PRL z lat 1944-1950, drukowane w małych nakładach, nie przekraczających na ogół 109 000 szt. są poszukiwane i ceny ich systematycznie zwyżkują. Cena katalogowa nie stemplowanego kompletu znaczków PRL 1944-1950
wynosiła w 1975 r. 30.168 .1, a w 1979 r.
— 40380 zł. Jak widać, wartość takiego
kompletu w ciągu 4 lat wzrosła o 35,2%,
a więc rocznie o 7,8e/s.
REKORDOWA CENA ZA UST
KSIĘSTWA EADENI1
Na aukcji w Zurichu osiągnięto rekordową cenę za list z ciętym znaczkiem
3 kr różowym Badenii (Mi 1811), ze stemplem Freiburga. Znaczki nie ząbkowane
były sprzedawane w Stockach. Znany
jest tylko 1 egzemplarz nie stemplowany
i około 12 sztuk stemplowanych. List den
był 12 lat temu kupiony kv Niemczech
za 84.000 DM (+10%), obecny właścicizl
mies,kający w Stanach Zjednoczonych
AP zapłacił za niego 260.000 fr. szw.
(+10%).
!SLIgtoszenia
Kupię znaczki: Niemcy, GO,
NRD. Makalski, skrytka ML
(D-99)
00-9M Warszawa.
Kupią czyste znaczki EuroSprzedam On.
Izraela, arkusiki PRL. Filipsal, 00-699 Warszawa, Nawowiejska 4/17.
(0-87)
py
502
czytelnicy
piszą
Pan Zbigniew Twardowski z Radomia
uzupełnia informacje o unarodowionych
stemplach K.u.K Etappenpostamtów następującymi danymi: Radom 21.111.19, 0patów Pol 19.111.19, Kielce g 14.1V.29.
Pan Mieczysław Dobrowolski z Olsztyna informuje, że w czerwcu br. w upt.
Unieszewo stosowano nalepki polecenia
„erki" z błędnym napisem: Uniszewo.
Osobliwoś ci
znaczkiSw polskich
Pan Henryk Monkos z Katowic informuje, że w 6 arkuszach znaczków nr
241.6 b 1,50 zł z serii .„Pierwszy Polak
w kosmosie" zaobserwował,iż ostatni
rząd znaczków ma cienką linię niebieską,
przechodzącą na wysokości 10 mm od
dolnego brzegu znaczków.
„Fileto[" przylepla odejniowalnie bezAladowo maczki
hawidy. Weleher, skrytka 275,
90-1150 Łódź.
(F-107)
PoszukiD2 czystych maczków: ukraina, Austria stroje
oraz temat „monety.. sikorski, StasKea 0, 04-920
(F-86)
Kuplę komplet czystych
znaczków, bloków, arkusików
lata 1955-1959. Kowalski, 2r,
towlecka, 63-940 Krobla.
(F-126)
Rupię Stemplowane luzaki
— Serie Zachodniej Europy,
Brazylii, Izraela, resztówki
Mimów, stare listy Austrii
Kirchenstaatu. Jefowski, Poniatowskiego 45, Mmelaw.
,(F-127)
Kopię, wymienię wytlewnictwa obozów Woldenberg.
Grosz:504n, Neubrandenburg,
Murnau. Jan ~wacki, te.
Halinka 10019, 30-149 Kraków.
(F-125)
AUKCJI ZNACZKIMI POCZTOWYCH
FERMY ROUMET W PARYŻU
27-28.V. 78
Droga sztafety znicza
olimpijskiego — Lake Placki 80
Na aukcję zgłoszono 3500 lotów. Wybieramy kilka ciekawszych pozycji w celu zilustrowania tendencji na rynku francuskim, podając kwoty uzyskane na aukcji i dla porównania (w nawiasach) ceny
katalogowe, we frankach francuskich.
Numeracja znaczków wg Zumsteina.
Francja nr I, nie stempl. 4510 (4000), nr 2
na liście 6012 (5500), nr 7 c. karminowy
stempl 4050 (3000), nr 7 j. karminowy na
liście 4315, nr 7 karminowo-brązowy
stempl 6210 (4600), nr 6b cynobrowy, nie
wprowadzony do sprzedaży (tzw. Vervelle
od nazwiska kupca arkusza), uszkodzony
(prześwitka) 15110 (42000), Bawaria nr 1
stempl 5866 (5000), Austria Dolfuss 10
szyi. 2800 (5000). Liechtenstein blok Vaduz, zagięcia na rogach, bez podlepki
7205 (13000), z podlepką 8006 (13000), Polska wyd. gnieźnieńskie (kat. pop. 71-72)
stempl. 201 (640) seria Bojowników z
marg. (kat. pop 489-491) 219 (300), blok
„Bojownicy o wolność" (kat. pop. nr 11)
z małym uszkodz. na marginesie 250
(1200); ZSRR lotnicze — poczta konsularna 12 M/2 R. 25 kop. i 120 M/2 R 25
kop. z podl. 310 (450) 4 szt. 1200 M/2 R
25 kop. (3 typy) 5786 (5600); 3 szt. 1200
M/3 R (trzy typy) 4496 (4200); ZSRR sterowiec 50 kop. czarnoniebieski 3931 z
podl. 320 (350), lot Zeppelina do bieguna
poln nr 395-398 zbk., z mdl. 320 (350),
nie zbk. stempl. 257 (300), Belgia Czerwony Krzyż 1918 r. nr 128-141. z podl
3266 (6250).
Jak podaje amerykański „Journal of
Posts Philately", Komitet Organizacyjny
XIII Zimowych Igrzysk Olimpijskich
Lake Placid '80 podał ostatecznie opracowaną traw sztafety znicza olimpijskiego na terenie USA.
W dniu 311.1980 r. samolot wiozący
znicz olimpiiski z Grecji wyląduje we
wczesnych godzinach rannych czasu miejscowego w wojskowej bazie lotniczej
Langley w pobliżu Yorktown, stan Virginia.
Trasa została wytyczona przez 4 stany: Virginia, Maryland, New Jersey 1
New York oraz następujące miejscowości Yorktown, Williamsburg, Fredericksburg, Washington, Laurel, Baltimore, Wilmington, Philadelphia, Princeton, Perth
Amboy, New York. Yonkers, Peekskill.
Poughkepsie, Hudson do stolicy stanu
New York — Albany, a następnie 2 drogami do Lake Placid: Saratoga Springs,
Gierls Falls i Ficonderoga oraz drugą
trasą przez Amsterdam, Indian Lake.
Tupper Lake i Saranac Lake.
Pochodnie ręczne, oprawione w skórę
i napelnione gazem, skonstruowane na
zasadzie lamp górniczych, płonąć będą
ok. 40 minut, co starczy na przebiegnięcie ok. 5 kilometrów.
W sztafecie znicza olimpijskiego na terenie USA wezmą udziel biegacze —
przedstawiciele 50 stanów USA.
Leon
Redaguje zespoi w skla.
dtte. Fabian ewa, Wholaiwa Ka werk?, trachit? or na.
czelny) Aodrsej
Januar RatrIto (DO Sekretarza redakcji). Cezara
RudzInakt, ttamllunt *ZY
ma ealii
Adr. Redakcji ul W1
22, 08-623 Warssa
a.
lel- 21.3041. Artykułów nie
tamAwlonych
w
Redakcja ale
wydawca: RSW .,Prasa
usiazhartueh" - Wadzie.
/oa
w Agenda W ydawnicza,
ul. K ossy ko,, a GA 10-a.
Warszawa. Telefon, ta 00-73
51-31.55 Oaloarenla orty)
nuie Biuro Reklamy Pra.
mwal I Propagand Y.
rn s. li p.,
Mokoia wsika
00.410Wara. wa, telefon
55..34-M konto P KO 1 O/M
w we nr 1.1 11115
T.I.
Ter-Oganjan
Cena zamuszeń. 10 d Sa
SlOw0 W ogicazentach drob.
nimb.
Cena prenumeraty krajowej: kwartalnie — al Sa,—
Wiecznie — Z1 B8,—. rocznie — al M.—.
Prenumeratę na kraj
arzYJMU40 oddziel, RSW
,Pralm Maika Ruch.. oraz
dorę.
urzędy pocztowe
czyelele ! termlnach — do
45.X1 na w k warlai 1 Mnuatępnege
rocze
rok u
1 caly rok: do 10 kaddegc
mlesiacia PoPrzaK40K14.411'okna« prenumeraty na po
.atste okresy rokit
IMIltrark , artarwrlarkl
spolecsolonej, Inatytooje,
ol a.miruste spoleczno
miejscowokciach
tyczne
ki/1),er, nic
widthló w RSW „Prasa .KalatkaRue, nrar nrenumera to
ray lOdyW101151n1 samawle.
18 prenumeratę W ur.dach pocztowych lub u doręczycieli.
Prenumerata ze zleceniem
wyayud za srani, które
less Uroi/ma O 5 t c.d prooumently krajowe,. pr.J.
mule RSW ,,Praaa- Itsigtka„ Ruch% Centrala Kolportatu Prasy t wydawnictw —
00-254 Warszawa, id. Towarowa 28. konie PKO nr
1531-71, w terminach jak
ile prenurtieraty krajowej
Egzemplarze zderaktuallmwane na uprzednie plmune zamewienle prowa.
dzi CKPIW. 00437 Wara..
w, ul Towarowa Ta
Nakład 10.213. Objętość
lrs ark Format 135 Pa.
Mer (lustr V kl., 70
10(100. RSW Kalit Graf
Srebz. I& ram
C-189
-101 INDEKS 35404
-3W° C
IM