Praca socjalna

 Praca socjalna 1. Czym jest praca socjalna? Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. jedn. Dz.U. 2015, poz. 163 ze zm.), przez pracę socjalną rozumiemy działalność zawodową nakierowaną na pomoc osobom i rodzinom we wzmacnia-­‐
niu (lub odzyskiwaniu) zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie. Praca socjalna prowadzona jest przez wykwalifikowanych pracowników socjalnych zatrudnionych w publicz-­‐
nych służbach pomocy społecznej (tzn. w ośrodkach pomocy społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie czy w gminnych domach pomocy społecznej). Pracownik socjalny wspiera funkcjonowania osoby potrzebującej w różnych właściwych jej rolach społecznych (w tym np. rolach w rodzinie), np. poprzez psy-­‐
choterapię. Pracownicy socjalni dysponują wiedzą specjalistyczną (socjologiczną, psychologiczną, prawniczą czy medyczną), dzięki której są w stanie współpracować z osobą potrzebującą tak, by możliwa stała się po-­‐
prawa jakości jej życia. W miarę istniejących potrzeb, praca socjalna może również polegać na pomocy pieniężnej. Praca socjalna może w szczególności być realizowana przez, przykładowo: • ukierunkowywanie potrzebujących do odpowiednich instytucji i poradni, • kierowanie osób niepełnosprawnych do Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w związku z potrzebą określenia stopnia niepełnosprawności, • odwiedzanie rodzin, • pomoc w zrozumieniu skutków destruktywnych działań, takich jak sięganie po używki, i motywowanie do ich porzucenia, • pomoc w redagowaniu pism prawnych, • współpracę z urzędem pracy w sprawie aktualnych ofert zatrudnienia, • organizowanie zbiórek rzeczy używanych. 2. Kto jest uprawniony do uzyskania pomocy pracownika socjalnego? Pomoc społeczna w postaci pracy socjalnej przysługuje w szczególności z powodu: • ubóstwa, • bezdomności, • bezrobocia, • niepełnosprawności, • przemocy w rodzinie, • długotrwałej lub ciężkiej choroby, • alkoholizmu lub narkomanii, • zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, • potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, • bezradności w sprawach opiekuńczo-­‐wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, • trudności przystosowawczych po zwolnieniu z zakładu karnego, • klęski żywiołowej lub ekologicznej. Zgodnie z art. 107 ust. 5b ustawy o pomocy społecznej, sytuację rodzinną, osobistą i majątkową osoby wnio-­‐
skującej o pomoc należy wykazać dokumentami takimi jak: • dowód osobisty, • skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub książeczką zdrowia dziecka, • dokument określający status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej, • decyzja właściwego organu w sprawie renty, emerytury czy renty socjalnej, • orzeczenie komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997 r., orze-­‐
czenie lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenie komisji lekarskiej, • orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, • zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierające informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe, • zaświadczenie albo oświadczenie o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agen-­‐
cyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierające informacje o potrąconej zaliczce na poda-­‐
tek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emery-­‐
talne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe, • zaświadczenie albo oświadczenie o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych, • zaświadczenie albo oświadczenie o kontynuowaniu nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej, • decyzja starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu pra-­‐
wa do zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego albo oświadczenie o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy, • oświadczenie o stanie majątkowym. Co ważne, praca socjalna jest świadczona potrzebującym osobom i całym rodzinom bez względu na wyso-­‐
kość posiadanych przez nie dochodów. Powodem tego jest fakt, iż okoliczności, w których potrzebna jest pomoc pracownika socjalnego, mogą być wszak wywoływane przez zdarzenia losowe obciążające psychicz-­‐
nie i emocjonalnie -­‐ takie jak klęska żywiołowa czy nagła utrata dorobku życiowego -­‐ niepozostające w związku z wysokością dochodów osób, których dotyczą. 3. Jak uzyskać pomoc w postaci pracy socjalnej? Należy zgłosić się do właściwego miejskiego ośrodka pomocy społecznej lub miejskiego ośrodka pomocy rodzinie. Jeżeli osoba starająca się o otrzymanie pomocy pracownika socjalnego nie jest usatysfakcjonowana z rozstrzygnięcia co do przyznania jej pomocy, może wnieść skargę do sądu administracyjnego. Podstawą dla wykonywania pracy socjalnej może być tzw. kontrakt socjalny zawarty z osobą lub rodziną potrzebującą pomocy po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego mającego na celu rozeznanie sytuacji wnioskodawcy. Kontrakt socjalny określa wspólne zobowiązania stron nakierowane na przezwyciężenie określonej trudnej sytuacji życiowej potrzebującej osoby. Kontrakt ten może dotyczyć jedynie świadczeń z pomocy społecznej (np. właśnie pracy socjalnej) – nie obejmuje natomiast świadczeń uregulowanych in-­‐
nymi ustawami, tj. np. świadczeń alimentacyjnych czy dodatków mieszkaniowych. Obowiązkowy szablon kontraktu socjalnego ustala rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 listopada 2010 r. w sprawie wzoru kontraktu socjalnego (Dz.U. 2012 nr 218, poz. 1439).