Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Opracowanie

Transkrypt

Opracowanie współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego,
w ramach projektu pn.: „Rozwój, koordynacja, monitoring i ewaluacja dolnośląskiego
systemu innowacji”, realizowanego w ramach Poddziałania 8.2.2 POKL
Urząd Marszałkowski
Województwa Dolnośląskiego
Wybrzeże J. Słowackiego 12-14
50-411 Wrocław
Opracowanie systemu monitoringu
i zasad wdrażania strategii innowacji
DN-Z.332-173/08
CZĘŚĆ II:
Wskaźniki realizacji Dolnośląskiej Strategii Innowacji
METODOLOGIA BADANIA / MONITORINGU STOPNIA
REALIZACJI DSI
Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
ul. Migdałowa 4, 02-796 Warszawa
Tel. (22) 256 39 00, fax (22) 256 39 10
Metodologia badania / monitoringu stopnia realizacji DSI
Spis treści
1.
Wprowadzenie ...........................................................................................
3
2.
Podstawy metodologiczne do projektowania wskaźników monitoringu DSI .........
3
3.
Doświadczenia regionalnych strategii innowacji w zakresie budowy wskaźników
oceny wdrażania strategii ...........................................................................
4
3.1. Model pierwszy – „brak wskaźników” ...................................................... 5
3.2. Model drugi – „wskaźniki ogólne” ............................................................ 5
3.3. Model trzeci – „znaczna liczba wskaźników szczegółowych” ........................ 6
3.4. Rozwiązania modelowe – tablica podsumowująca ..................................... 7
4.
Propozycja wskaźników (DSI) .....................................................................
8
4.1. Ogólna logika budowy zestawu wskaźników do monitoringu DSI ................. 8
4.2. Zbiorcza tabela wskaźników wraz ze wskazaniem źródeł danych ................. 9
5.
Organizacja badań okresowych i ich harmonogram ........................................ 19
5.1. Podstawowe aspekty dotyczące organizacji procesu badawczego ................ 19
5.2. Częstotliwość ........................................................................................ 20
5.3. Harmonogram badań corocznych ............................................................. 25
6.
Wskazania dotyczące sposobów pozyskiwania informacji do obliczania
wskaźników realizacji DSI ............................................................................ 28
6.1. Cel strategiczny 1: Wzmacnianie regionalnych bloków kompetencji ............. 28
6.2. Cel strategiczny 2: Aktywizacja środowiska badawczego ............................ 30
6.3. Cel strategiczny 3: Budowanie infrastruktury innowacyjnej ........................ 32
6.4. Cel strategiczny 4: Finansowanie innowacji .............................................. 34
6.5. Cel strategiczny 5: Obniżanie barier dla innowatorów ............................... 37
6.6. Cel strategiczny 6: Edukacja dla innowacji ................................................ 39
6.7. Cel strategiczny 7: Krzewienie postaw proinnowacyjnych .......................... 41
6.8. Cel strategiczny 8: Akumulacja kapitału społecznego ................................ 43
8.
Narzędzia badawcze ................................................................................... 44
8.1. Podstawowe aspekty dotyczące organizacji procesu badawczego ................ 44
8.2. Badanie ankietowe bezpośrednie (studenci) .............................................. 49
8.3. Badanie ankietowe społeczeństwo – mieszkańcy........................................ 51
8.4. Scenariusze wywiadów w instytucjach otoczenia biznesu (badanie
telefoniczne - ITI) .................................................................................. 54
8.4.1. Inicjatywy klastrowe .................................................................... 54
8.4.2. Inkubatory przedsiębiorczości i akademickie inkubatory
przedsiębiorczości ........................................................................ 54
8.4.3. Parki naukowo-technologiczne / parki przemysłowe ......................... 55
8.4.4. Centra transferu technologii (CTT) ................................................. 56
8.4.5. Fundusze poręczeniowe / pożyczkowe/ venture capital .................... 56
8.5. Scenariusze wywiadów w jednostkach samorządu terytorialnego (gminy)
i pośród mediów (badanie telefoniczne – ITI) ............................................ 57
8.5.1. Gminy ........................................................................................ 57
8.5.2. Media ......................................................................................... 57
2
1.
Wprowadzenie
W niniejszym dokumencie zebrano wyniki prac, prowadzące do zaprojektowania
zestawu wskaźników, które mogą być wykorzystywane do monitoringu realizacji
Dolnośląskiej Strategii Innowacji (DSI), a uzupełniająco, również do oceny wpływu
strategii na poziom innowacyjności regionu. Poza propozycjami wskaźników DSI
określono również wskazania dotyczące sposobu realizacji badań monitoringowych – ich
rodzajów i sekwencji.
Proces formułowania wskaźników przebiegał dwuetapowo. W pierwszym etapie
zaproponowano wstępny zestaw wskaźników, które najlepiej – zdaniem autorów –
mierzyły cele postawione przed DSI. W drugim etapie dokonano badań zmierzających do
określenia wartości bazowej zaproponowanych wskaźników oraz zaprojektowania
systemu okresowego ich liczenia – wyniki tego etapu zebrano w oddzielnym dokumencie
pt. „Analiza wartości bazowej wskaźników”. W wyniku tych działań, część
zaproponowanych wskaźników została skorygowana, część zastąpiona innymi
wskaźnikami. Najtrafniejszy bowiem wskaźnik jest nieprzydatny, jeśli nie ma możliwości
zebrania wiarygodnych danych niezbędnych do jego obliczenia. Można zatem przyjąć, iż
prezentowane wskaźniki są właściwym kompromisem pomiędzy trafnością, a
dostępnością danych.
2.
Podstawy metodologiczne projektowania wskaźników do
monitoringu DSI
Ocena stopnia realizacji Dolnośląskiej Strategii Innowacji (DSI) powinna wiązać
się z matrycą logiczną tej strategii. Zaplanowane i podejmowane działania mają
przynieść określone rezultaty, te z kolei mają prowadzić do zakładanych celów wyższego
rzędu. Dzięki zastosowaniu zasad matrycy logicznej możliwe jest nie tylko mierzenie
bezpośrednich efektów realizacji działań uwzględnionych w strategii, ale także ich
konsekwencji w szerszej perspektywie merytorycznej.
Tak jak w matrycy logicznej celów, każde działanie i osiągnięty dzięki niemu
produkt ma prowadzić do spodziewanego rezultatu, co z kolei ma w odpowiedni sposób
oddziaływać na rzeczywistość, tak w tablicy wskaźników każdy poziom celu musi zostać
poddany odpowiedniemu pomiarowi. Podstawą ewaluacji każdego projektu jest zasada:
„Nie ma celu bez wskaźnika”. Zatem, sformułowanie celu działania, bez określenia
warunków, które pozwolą uznać, że cel ten został osiągnięty, jest bezzasadne. Oznacza
to, że cel musi zawsze być wyposażony w odpowiadający mu miernik – nawet jeśli
miernik ten będzie niepoliczalny (jakościowy, a nie ilościowy).
Co do zasady1,2, mierniki (wskaźniki) powinny spełniać łącznie cztery podstawowe
wymogi:
Trafność – wskaźnik powinien być dostosowany do charakteru projektu oraz
oczekiwanych efektów związanych z jego realizacją. W przypadku DSI, konieczne
jest powiązanie wskaźników z konkretnymi celami. Formułowanie wskaźników
1
„Przewodnik po metodach ewaluacji: Wskaźniki monitoringu i ewaluacji”, Dokument roboczy nr 2,
Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej, wersja polska, POPT Warszawa
2002.
2
„Ewaluacja – Kwestie ogólne”, Polskie Towarzystwo Ewaluacyjne, Warszawa 2005.
3
ogólnych, niezwiązanych bezpośrednio z celami nie da spodziewanych efektów, a
jedynie skomplikuje dodatkowo proces oceny stopnia realizacji strategii.
Mierzalność (kwantyfikowalność) – wskaźnik powinien być wyrażony w
wartościach liczbowych, co umożliwia jego weryfikację po zakończeniu zadania.
Odstępstwa od tej zasady powinny mieć charakter incydentalny. Przyjmujemy
jednak, iż w odniesieniu do DSI, nie zawsze może udać się zebrać wystarczająco
wiarygodne dane liczbowe. A zatem, w tym przypadku, za dopuszczalne uznajemy
częstsze, niż tylko incydentalne, wzbogacenie analiz o określone miary
jakościowe.
Wiarygodność – wskaźnik powinien być zdefiniowany w taki sposób, aby jego
weryfikacja nie nastręczała nadmiernych trudności, tzn. aby spełniał wymóg
przejrzystości definicyjnej i umożliwiał powtarzalność jego weryfikacji. Dlatego też
najlepiej opierać się o dane porównywalne, bezdyskusyjne i publicznie dostępne,
nawet kosztem mniejszej precyzji pomiaru. W szczególności w odniesieniu do
ewaluacji DSI lepiej przyjąć prostsze wskaźniki, odwołujące się do wiarygodnych i
łatwo pozyskiwalnych danych, niż bazować na danych fragmentarycznych i w
znacznej mierze niepewnych.
Dostępność – wskaźnik powinien być łatwy do wygenerowania, tzn. nie powinien
sprawiać trudności z wprowadzeniem go do systemu monitorowania. Jest to
kluczowa zasada, której koniecznie trzeba przestrzegać w odniesieniu do systemu
ewaluacji DSI. Nie jest bowiem trudne sformułowanie zestawu licznych,
profesjonalnych i w pełni mierzalnych wskaźników. Dużo trudniej jest jednak
zdobyć dane do ich obliczenia. Jest to uwaga o tyle ważna, iż polski system
sprawozdawczości statystycznej dopiero rozwija szczegółowy aspekt regionalny, a
– przykładowo – w sferze przedsiębiorstw wiele danych dostępnych jest wyłącznie
dla jednostek zatrudniających od 10 pracowników.
Opracowanie odpowiednich wskaźników wymaga ponadto odpowiedzi na kluczowe
pytanie o cel oceny. Jeśli bowiem celem badania jest np. kontrola poszczególnych
wykonawców działań, to kluczowe znaczenie ma mierzenie stopnia realizacji działań i
osiąganych rezultatów. Z drugiej strony, jeśli badanie ma cel bardziej ogólny i szerszy,
np. ocenę stopnia wpływu DSI na poziom innowacyjności regionu, to kluczowe znaczenie
mają wskaźniki odnoszące się do celów głównych strategii, a więc jej oddziaływania.
W niniejszym dokumencie koncentrujemy się właśnie na tym szerokim aspekcie
ewaluacji, choć wykorzystujemy również mierniki szczegółowe, które służą jako
uzupełnienie wskaźników ogólnych.
3.
Doświadczenia regionalnych strategii innowacji w zakresie
budowy wskaźników oceny wdrażania strategii
Przeprowadzona dla celów niniejszego projektu analiza rozwiązań zastosowanych
w pozostałych regionalnych strategiach innowacji, wskazuje na brak spójnego modelu
budowy wskaźników oceny wdrażania strategii. Oznacza to, że nie jest możliwe
wskazanie jednego uniwersalnego modelu zestawu wskaźników, służących ocenie stopnia
wdrażania strategii wraz z oceną jej oddziaływania na ogólny poziom innowacyjności.
Zidentyfikowany stan ten jest jednak do pewnego stopnia uzasadniony. Wynika
zarówno z trybu tworzenia strategii, ich znacznego zakresu, jak i samego zagadnienia
„innowacyjności”, które jest bardzo pojemne, a jednocześnie pozostaje osadzone w
realiach regionalnych. Wiele zależy także od jakości poszczególnych strategii.
4
Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosków wskazujących na istniejące w tym
względzie bardzo duże zróżnicowanie. Tym niemniej, akceptując pewne uproszczenia,
wskazać można pewne grupy stosowanych rozwiązań, roboczo nazywane przez nas
modelami.
3.1.
Model pierwszy – „brak wskaźników”
Jest to model najszerzej stosowany (woj. dolnośląskie, podkarpackie, opolskie).
Strategie nie zawierają jakiegokolwiek systemu oceny lub zawierają jedynie ogólny opis
procesu ewaluacji, nie wskazując na konkretne wskaźniki oceny, a co za tym idzie, nie
wskazując również na oczekiwania twórców strategii innowacji, co do efektów
zaplanowanych i realizowanych działań. W niektórych przypadkach znaleźć można w
treści strategii odniesienia do mającego powstać w przyszłości dokumentu zewnętrznego
(wobec strategii), określającego system i meritum przyszłej ewaluacji.
Model ten należy uznać za akceptowalny, choć dyskusyjny, jeśli chodzi o jego
przejrzystość. Oczywistym jest, że uwzględnienie wskaźników już w treści strategii
pozwala na właściwe planowanie i pozycjonowanie wagi działań wdrożeniowych. Jeśli
bowiem
cel
strategiczny
będzie
sformułowany
jako
np.
„Rozwój
parków
technologicznych”, to warto już na etapie zapoznawania się ze strategią wiedzieć, czy
intencją jej twórców był rozwój 12 czy 2 tego typu instytucji w regionie. Wskaźniki i
określone dla nich miary (docelowe stany realizacji) mogą zatem wskazywać na zakres
przewidywanych działań, a pośrednio na stopień ich oddziaływania na regionalny system
społeczno-gospodarczy.
3.2.
Model drugi – „wskaźniki ogólne”
Skrajnym przypadkiem zastosowania tego modelu jest regionalna strategia
innowacji województwa pomorskiego. W strategii tej zamieszczono tabelę zawierającą
osiem wskaźników ogólnych, podając ich wartość bazową oraz stan oczekiwany w roku
2013. Zaproponowane wskaźniki to przykładowo:
−
wzrost liczby nowo zarejestrowanych patentów (poczynając od 2007 roku o
10% rocznie),
−
Liczba firm współpracujących w grupach branżowych (do 150 w roku 2013),
−
Liczba osób zatrudnionych w sektorach wysokiej i
technologii (wzrost z 26.000 w 2001 do 50.000 w 2013),
−
liczba studentów uczestniczących w działaniach w obszarze innowacji i
przedsiębiorczości (2.000 rocznie) itd.
średnio-
wysokiej
Należy pamiętać, iż ten model jest wynikiem pewnego uproszczenia. W praktyce,
czasami wskaźniki ogólne są uzupełniane pewną liczbą wskaźników szczegółowych
(mamy zatem do czynienia z mieszanką wskaźników ogólnych i szczegółowych).
Podobnie, w przypadku województwa zachodniopomorskiego zebrano 14
wskaźników „dla całej strategii”. W tym przypadku jednak, przedstawiono także
wskaźniki szczegółowe dla każdego z celów strategicznych oraz poszczególnych działań
zaplanowanych w ramach strategii (w strategii tej występuje łącznie około 50
wskaźników dla samych celów strategicznych). Wśród ogólnych wskaźników dla całej
regionalnej strategii innowacji wymieniono m.in.:
−
Procent zatrudnionych w sektorach średniej i
gospodarce regionalnej,
wysokiej technologii
w
5
−
Publiczne wydatki na B+R jako procent PKB w regionie,
−
Nakłady firm na B+R jako procent PKB w regionie,
−
Liczba mikro, małych i średnich przedsiębiorców
programach UE w dziedzinie innowacji,
−
Udział środków prywatnych w finansowaniu działań innowacyjnych.
biorących
udział
w
Co ciekawe, w tym przypadku nie podano wartości oczekiwanych, ani bazowych
dla poszczególnych wskaźników. Same wskaźniki jednak są relatywnie łatwe do
zastosowania – bazują na ogólnodostępnych danych regionalnych – co z punktu widzenia
operacyjnego jest niewątpliwie ważną przewagą tego zestawu.
Należy jednak pamiętać, że w każdym przypadku stosowania ogólnego zestawu
wskaźników występuje problem związku osiągniętych wartości z podejmowanymi
działaniami w ramach strategii. Trudno np. znaleźć jasny związek przyczynowo-skutkowy
pomiędzy podejmowanymi w ramach regionalnej strategii innowacji działaniami a np.
liczbą zgłoszonych patentów, które mogą być efektem niekiedy jednostkowych odkryć.
Niewątpliwą zaletą formułowania kilku/kilkunastu ogólnych wskaźników jest
możliwość korygowania strategii pod oczekiwane wskaźniki. Istnieje bowiem możliwość
sformułowania już na wstępnym etapie tworzenia strategii określonego celu wraz z
przyporządkowaniem mu konkretnej miary (jednej lub kilku - np. przynajmniej 1%
średnich przedsiębiorstw funkcjonujących w regionie pozyska status Centrum BadawczoRozwojowego, w perspektywie 3 lat), a następnie zaprojektowania działań wspierających,
odpowiadających temu celowi lub też odpowiedniego korygowania wcześniej ustalonych
działań.
3.3.
Model trzeci – „znaczna liczba wskaźników szczegółowych”
Przykłady takiej filozofii postępowania znajdujemy np. w regionalnej strategii
innowacji województwa kujawsko-pomorskiego, województwa lubelskiego, czy - w
szczególnie rozbudowanej formie - w województwie łódzkim. W przypadku województwa
kujawsko-pomorskiego mamy do czynienia z listą 37 wskaźników odnoszących się w
kolejności do wszystkich celów strategicznych (niekiedy zastosowanie znajduje po kilka
wskaźników przyporządkowanych do jednego celu strategicznego). Dla przykładu, w
ramach Priorytetu 1: „Rozwój gospodarki opartej na wiedzy”, sformułowano Cel
strategiczny 1.1.: „Rozwój e-gospodarki”. Cel ten jest mierzony następującymi
wskaźnikami:
−
Liczba przedsiębiorstw prowadzących handel elektroniczny,
−
Liczba urzędów gminnych, w których istnieje centralna jednostanowiskowa
obsługa klienta (wewnętrzne sieci informatyczne w urzędach),
−
Liczba (odsetek) gospodarstw domowych wyposażonych w komputer osobisty
z dostępem do Internetu.
Natomiast sam Priorytet 1 nie jest mierzony żadnym wskaźnikiem. Metoda ta jest
tym skuteczniejsza, im mamy większą pewność, iż realizacja celów cząstkowych składa
się na realizację celu nadrzędnego. Jeśli istnieje pewność, że osiągnięcie zakładanych
celów na poziomie rezultatu złoży się na osiągnięcie celu na poziomie oddziaływania3, to
metoda ta jest w pełni skuteczna. Dla przykładu, jeśli pewnym jest, iż większa liczba
3
Dla uproszczenia w dalszej części tekstu używamy skróconych pojęć cel rezultatu i cel
oddziaływania, mając na myśli cele na danym poziomie.
6
witryn oferujących sprzedaż internetową przyczynia się do rozwoju technologii
informatycznych, to nie musimy badać ogólnego stopnia rozwoju technologii
informatycznych. Wystarczy, że odnotowany zostanie wzrost liczby e-sklepów. Gorzej,
gdy przełożenie celu rezultatu na cel oddziaływania nie następuje wprost (niestety w
praktyce z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia częściej). Jeśli np. celem
oddziaływania jest poprawa warunków rozwoju firm innowacyjnych, a jednym z celów
rezultatu jest rozwój oferty parków technologicznych, innym zaś wzrost kapitału funduszy
seed-capital, to suma osiągniętych celów rezultatu, wcale nie musi przełożyć się na
osiągnięcie celu oddziaływania (na przykład dlatego, że warunki rozwoju firm
innowacyjnych zależą od wielu innych czynników lub też dlatego, że w czasie wdrażania
strategii znaczenie poszczególnych czynników uległo zmianie). A zatem problemy
przekładalności realizacji celów szczegółowych na ogólne cele strategiczne (gdy te nie są
definiowane wskaźnikami) stanowi istotną wadę tego podejścia.
3.4.
Rozwiązania modelowe – tablica podsumowująca
Podsumowanie charakterystyk opisanych modeli zawiera poniższa tabela.
Tab. 1.
Modele definiowania wskaźników oceny wdrażania regionalnych strategii
innowacji (wybrane przykłady)
Model
Charakterystyka
Pierwszy – brak
wskaźników
W dokumencie głównym strategii
brak jest wskaźników oceny.
Przeważnie występują odwołania do
dokumentu zewnętrznego, który
zawiera lub będzie zawierać zestaw
odpowiednich wskaźników. Taki
model utrudnia percepcję zakresu
oddziaływania strategii; może
również utrudniać planowanie
działań. Z drugiej strony zapewnia
znaczną elastyczność na etapie
wdrażania.
Drugi – wskaźniki
ogólne
W strategii prezentowane są
wskaźniki oddziaływania (przeważnie
kilka-kilkanaście). Wskaźniki te mają
na celu ocenę skuteczności całej
strategii. Często jednak pozostają
oderwane od rzeczywistego wpływu
działań zaplanowanych i
podejmowanych w ramach strategii.
Pozwalają ocenić, czy osiągnięto stan
docelowy, ale nie pozwalają na ocenę
(lub też ocena tego rodzaju jest
utrudniona), w jakim stopniu
przyczyniła się do tego regionalna
strategia innowacji.
Przykładowe regionalne
strategie innowacji
- dolnośląskie,
- podkarpackie,
- opolskie
- pomorskie
- zachodniopomorskie
7
Trzeci –
wskaźniki
szczegółowe
Model zakłada umieszczenie w
strategii znacznej liczby wskaźników
rezultatu (często kilkadziesiąt – w
zależności od liczby planowanych
działań). Model ten pozwala na
bardzo dokładną ocenę skuteczności
podjętych działań. Nie zawsze
stwarza jednak możliwości oceny
ogólnego efektu realizacji strategii.
- kujawsko-pomorskie
- lubelskie
- łódzkie
Reasumując, doświadczenia pozostałych regionalnych strategii innowacji
pozostawiają pełną dowolność w formułowaniu zestawu wskaźników. Wydaje się, iż
najlepsze efekty może przynieść zestaw wskaźników łączący następujące cechy:
Wyposażony w wartości oczekiwane,
Koncentrujący się na wskaźnikach oddziaływania, gdyż to one stanowią o
zasadności realizacji całej strategii,
Uwzględniający wskaźniki rezultatu odpowiednio dla poszczególnych obszarów
działań określonych w DSI,
Pokazujący jednoznacznie powiązanie pomiędzy wskaźnikami oddziaływania a
wskaźnikami rezultatu (a więc obrazujący, w jakim stopniu zrealizowane działania
przyczyniły się do osiągniętych celów oddziaływania).
Powyższe cechy wskazują, iż model wskaźnikowej oceny DSI będzie miał
charakter mieszany. Uwzględnione w nim zostaną zarówno wskaźniki oceny stopnia
realizacji celów strategicznych, jak również wskaźniki uzupełniające, odnoszące się do
wskazanych w DSI działań.
4.
Propozycja wskaźników (Dolnośląska Strategia Innowacji)
4.1.
Ogólna logika budowy zestawu wskaźników do monitoringu DSI
Zaproponowany zestaw wskaźników jest próbą koncentracji całości oceny na kilku
podstawowych parametrach, przy jednoczesnym przedstawieniu tła, wynikającego z
konkretnych działań zaplanowanych w strategii. Dla przykładu: podanie wyłącznie celu
strategicznego w postaci:

„Budowa infrastruktury innowacyjnej”
wraz z odpowiadającym mu wskaźnikiem

„Wzrost liczby podmiotów gospodarczych korzystających z usług instytucji
wsparcia objętych celem w stosunku do liczby firm samooceniających się jako
innowacyjne”,
niewiele mówi o relacji tego celu w wyniku podejmowanych działań. Dlatego też, jako tło
dla wskaźnika podano dodatkowo planowane obszary interwencji, wymienione przy
poszczególnych celach strategicznych w dokumencie głównym Dolnośląskiej Strategii
Innowacji, wraz z proponowanymi przez nas wskaźnikami rezultatu (np.):
Wspomaganie powstawania i finansowanie inkubatorów przedsiębiorczości Wzrost powierzchni udostępnianej przez regionalne inkubatory,
8
Rozwój centrów transferu technologii i centrów doskonałości - Wzrost liczby usług
specjalistycznych świadczonych przez CTT,
Rozwój sieci akredytowanych laboratoriów uprawnionych
certyfikatów - Wzrost liczby wydawanych certyfikatów
do
wydawania
Rozwój sieci parków technologicznych lub technologiczno-przemysłowych - Wzrost
powierzchni udostępnianej przez parki.
W ten sposób nie tylko zaobserwować można, jak jest realizowany cel nadrzędny,
ale także, jaki wpływ na niego mają poszczególne działania. Rozwiązanie takie pozwala
nie tylko na ocenę DSI, jako narzędzia rozwoju innowacyjności regionalnej, ale także na
bieżącą korektę prowadzonych w ramach strategii działań.
4.2.
Zbiorcza tabela wskaźników wraz ze wskazaniem źródeł danych
Na kolejnych stronach dokumentu przedstawiono tabelę proponowanych
wskaźników do monitoringu DSI. Na ciemnym tle w tabeli zamieszczono poszczególne
cele strategiczne DSI oraz odpowiadające im wskaźniki oddziaływania wraz ze
wskazaniem źródeł danych / informacji. Układ ten wygląda następująco:
Schemat tabeli wskaźników:
Cel strategiczny
Obszary
działania
określone w
DSI
Proponowany
wskaźnik
rezultatu
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
Źródła
informacji
/…/
/…/
/…/
/…/
Wzmacnianie
regionalnych bloków
kompetencji
Aktywizacja
środowiska
badawczego
Budowanie
infrastruktury
innowacyjnej
Uzupełnienie do wskaźników
oddziaływania
/…/
/…/
Ta część stanowi główny, strategiczny rdzeń oceny DSI. W tabeli na tle jasnym
przedstawiono obszary działania wymienione w DSI oraz odpowiadającą im propozycję
wskaźników rezultatu. Wskaźniki te stanowią uzupełnienie do wskaźników oddziaływania.
Nie pozwalają na ocenę całej strategii, ale dają obraz skuteczności poszczególnych,
planowanych w jej ramach działań.
Wskaźniki odnoszące się bezpośrednio do innowacyjności przedsiębiorstw zostały
skonstruowane w oparciu o zalecenia zawarte w Podręczniku Oslo „Zasady gromadzenia i
interpretacji danych dotyczących innowacji”. W szczególności zaś, przewidziano oddzielne
badanie nakładów na działalność innowacyjną w relacji do sumy nakładów firm w
regionie. Wskaźnik ten uznawany jest za kluczowy w kontekście całościowej oceny
innowacyjności firm4.
4
Por. Oslo Manual, akapit 516
9
Tab. 2(a). Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel strategiczny
Obszary działania określone w DSI
Proponowany wskaźnik
rezultatu
(1.)
Klastry przemysłowe
(1.1) Łączna liczba uczestników
klastrów przemysłowych
Wzmacnianie
regionalnych
bloków
kompetencji
Klastry usługowe
(1.2) Łączna liczba członków
klastrów usługowych
Wspieranie powstawania i rozwoju klastrów
(Regionalny Program Wsparcia Klastrów)
(1.3) Wartość finansowania
(2.)
Włączanie się pracowników badawczych
uczelni w działania firm innowacyjnych
(sektor MŚP, przede wszystkim małe i
średnie firmy)
(2.1) Odsetek firm innowacyjnych
zatrudniających pracowników
naukowych
Wspierania projektów interdyscyplinarnych
i kierunków zamawianych
(2.2) Odsetek studentów uczących
się na kierunkach zamawianych
Aktywizacja
środowiska
badawczego
Wydolne mechanizmy finansowania
jednostek przez gospodarkę regionu,
środki europejskie i generowane na
poziomie regionu projekty
(2.3) Wartość nakładów na
działalność B+R na jednego
mieszkańca regionu
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
(1.) Odsetek firm
skupionych w
klastrach, w ogóle
podmiotów
gospodarczych
działających w
regionie
(2.) Wzrost znaczenia
zastosowań
praktycznych w
działalności
regionalnych
jednostek
naukowych,
rozumiany jako
procentowy wzrost
udziału oceny
punktowej części III
(grupa 7,8,9) Karty
Oceny
Parametrycznej w
ogólnej ocenie
jednostki
Źródła informacji
Licznik: Badania
ankietowe wśród
koordynatorów
klastrów,
Mianownik: Baza
Danych
Regionalnych GUS
Licznik: Karty
Oceny
Parametrycznej
Mianownik: Karty
Oceny
Parametrycznej
10
Tab. 2(b). Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel
strategiczny
rezultatu
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
(2.4) Odsetek studentów (w tym
Stworzenie wojewódzkiego systemu nagród
i stypendiów
(3.)
Budowanie
infrastruktury
innowacyjnej
doktorantów) objętych
systemem stypendiów
udzielonych w ramach DSI.
Powstanie instytucji badawczych
(2.5) Liczba projektów badawczych
zrealizowanych przez
nowopowstałe instytucje badawcze
Wspomaganie powstawania i finansowanie
inkubatorów przedsiębiorczości
(3.1) Powierzchnia udostępniana
przez regionalne inkubatory
przedsiębiorczości
Rozwój centrów transferu technologii i
centrów doskonałości
(3.2) Liczba instytucji
świadczących usługi transferu
technologii działających w
województwie
Rozwój sieci akredytowanych laboratoriów
uprawnionych do wydawania certyfikatów
(3.3) Liczba laboratoriów
akredytowanych przez PCA
Rozwój sieci parków technologicznych lub
technologiczno-przemysłowych
(3.4) Powierzchnia udostępniana
przez parki technologicznych i
technologiczno-przemysłowych
(3.) Liczba
podmiotów
gospodarczych
korzystających z
usług instytucji
wsparcia objętych
celem w stosunku do
liczby podmiotów
zarejestrowanych w
regionie
Licznik: coroczne
badania ankietowe
wśród instytucji
wsparcia.
Mianownik: Liczba
podmiotów
zarejestrowanych w
województwie w
systemie REGON
11
Tab. 2(c).
Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel
strategiczny
Finansowanie rozwoju środkami z funduszy
strukturalnych
(4.)
Finansowanie
innowacji
Samorządy powinny znaleźć środki na
sfinansowanie konkretnych projektów
innowacyjnych na swoim terenie.
Rozwój finansowania projektów
innowacyjnych przez kapitał prywatny
(anioły biznesu)
rezultatu
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
(4.1) Udział środków
strukturalnych w źródłach
finansowania projektów
(4.2) Wartość udzielonego
innowacyjnych
(4.3) Odsetek samorządów, które
posiadają system wsparcia
projektów innowacyjnych
(4.4) Odsetek samorządów, które
uwzględniają aspekty innowacji w
procesie zamówień publicznych
(4.) Odsetek
przedsiębiorstw w
województwie, które
poniosły nakłady na
działalność
innowacyjną
Wskaźnik
publikowany w
Banku Danych
Regionalnych GUS
(4.5) Liczba sieci inwestorów
instytucjonalnych oraz prywatnych
funduszy inwestycyjnych mających
siedzibę na terenie województwa.
12
Tab. 2(d).
Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel
strategiczny
rezultatu
Regionalny system informacji o
możliwościach finansowania przedsięwzięć
innowacyjnych,
(4.6) Liczba usług informacyjnych
udzielonych w ramach
regionalnego systemu informacji5
Stworzenie systemu obniżającego koszty
usług badawczych (np. refundowania
firmom narzutów uczelni)
(4.7) Wartość udzielonego w
ramach DSI dofinansowania usług
badawczych
(5.)
Wspieranie profesjonalnych usług w
zakresie prowadzenia działalności
gospodarczej i ich współfinansowanie ze
środków
(5.1) Udział województwa
dolnośląskiego w ogólnej liczbie
usług świadczonych przez ośrodku
PK KSU
Obniżanie
barier dla
działań
innowatorów
Rozwój wyspecjalizowanych firm
finansujących się z udziału w przyznanych
grantach, a nie z honorariów za
przygotowanie propozycji grantowych
(5.2) [Wskaźnik jakościowy]
Analiza trendów na rynku usług
związanych z procesem pozyskania
finansowania na realizację
projektów innowacyjnych
Rozwój przedsiębiorczości akademickiej
(5.3) Liczba projektów
realizowanych w Akademickich
Inkubatorach Przedsiębiorczości
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
(5.) Poziom znaczenia
barier wymienionych
w obszarach
oddziaływania wśród
przedsiębiorstw
działających w
regionie
Konieczne są tu
pierwotne badania
CATI na początku
oraz cyklicznie w
celu obserwacji
zmian znaczenia
poszczególnych
barier
5
Pod pojęciem regionalnego systemu informacji rozumieć należy usługi informacyjne świadczone (co do zasady bezpłatnie) przez jednostki sieci
Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw, prowadzących tzw. Punkty Konsultacyjne (8 jednostek w woj. dolnośląskim, zob.
http://www.parp.gov.pl/index/index/268) oraz Krajowego Systemu Innowacji (specjalistyczna podsieć KSU, 1 jednostka w woj. dolnośląskim, zob.
http://ksu.parp.gov.pl/pl/ksi/lista_ksi), a także Punkty Kontaktowe Programów Badawczych Unii Europejskiej (w woj. dolnośląskim: 4 punkty regionalne i
2 branżowe jednostek), zob. http://www.kpk.gov.pl/kpk/adresy/index.html
13
Tab. 2(e). Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel strategiczny
(6.)
Edukacja dla
innowacji
rezultatu
Wsparcie środowisk nauczycielskich w
dążeniu do wypracowania odpowiednich
koncepcji programowych stawiających na
praktyczne zastosowanie wiedzy
(6.1) Liczba wdrożonych do
realizacji programów
uruchomionych w ramach DSI,
uwzględniających aspekty
praktyczne
Wykorzystanie programu zDolny Śląsk do
wyławiania i wspierania talentów
innowacyjnych
(6.2) Liczba wyłonionych i
wspartych w ramach programu
Zdolny Śląsk talentów
Przeciwdziałanie konkurencji rekrutacyjnej
uniwersytetów z wyższymi szkołami
zawodowymi
(6.3) Liczba wspólnych
programów rekrutacyjnych
przyjętych w formie porozumień
przez uczelnie
Rozwój interdyscyplinarnych studiów
magisterskich i doktoranckich
(6.4) Liczba studentów i
doktorantów na
interdyscyplinarnych studiach w
oparciu o system zachęt w
ramach DSI
Umiędzynarodowienie przebiegu studiów
(6.5) Ocena stopnia
przygotowania kadr
opuszczających dolnośląskie
uczelnie do działania na
innowacyjnym rynku wyrażana
przez przedsiębiorców
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
(6.) Poziom
zadowolenia ze
stopnia
przygotowania do
funkcjonowania
zawodowego na
coraz bardziej
innowacyjnym rynku
wyrażanego przez
studentów ostatniego
roku edukacji
Źródła
informacji
Konieczne będą
cykliczne badania
ankietowe wśród
studentów
ostatnich lat
[Badania wśród
pracodawców
byłyby dużo
trudniejsze, gdyż
nie wszyscy
zatrudniają
absolwentów i nie
każdy respondent
zna stopień ich
przygotowania]
14
Tab. 2(f). Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel strategiczny
rezultatu
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
Odpowiednio ukierunkowane stypendia
przewidziane w DSI:
„Grant – doktoraty” (stypendia
doktoranckie)
„Dolnośląski Kredyt Zaufania” — dla
młodych, dobrze się zapowiadających
naukowców / absolwentów
(7).
Krzewienie postaw
proinnowacyjnych
(7.1) Liczba udzielonych
stypendiów
oraz granty typu:
„Pójść za Ciosem — dla tych, którzy mają
już czym się pochwalić”.
Marszałek Województwa powinien
organizować stałe i odpowiednio
nagłaśniane konkursy (przykładowo) na:
„Pomysł Roku”, „Młodego Innowatora” itp.
(7.2) Liczba konkursów i
zgłoszeń do konkursów
Należy stwarzać warunki dla innowacyjności
pracowniczej w firmach i organizacjach.
(7.3) Udział źródła innowacji:
„Pracownicy firmy” w zestawieniu
„Pochodzenie patentów, wzorów
przemysłowych licencji…” w
badaniach pierwotnych
(7) Liczba
mieszkańców
województwa
deklarujących w
badaniach
ankietowych, iż
mają realny
wpływ na poziom
innowacyjności
regionu
Konieczne są
okresowe badania
ankietowe na całej
populacji
mieszkańców (CATI)
15
Tab. 2(g). Wskaźniki monitoringu DSI.
Cel strategiczny
Prestiżowe nagrody dla ludzi, których
szeroko rozumiany sukces innowacyjny
powinien być wzorem dla innych
rezultatu
(8.1) Subiektywna ocena prestiżu
nagrody wyrażana w badaniach
ankietowych przez
przedsiębiorców.
(8.)
Akumulacja
kapitału
społecznego
Pozyskanie mediów dla idei innowacyjnego
Dolnego Śląska
Proponowany
wskaźnik
oddziaływania
(8.2) Odsetek mediów lokalnych,
które poruszają kwestie
innowacyjności w Regionie
częściej niż sporadycznie
(8) Liczba osób
uczestniczących
w inicjatywach
objętych celem.
Konieczne będzie
zinwentaryzowanie
wszystkich imprez i
inicjatyw
wchodzących w
zakres celu i zbieranie
od organizatorów list
uczestników. W ten
sposób powstanie
baza osób
uczestniczących w
inicjatywach
konsolidacji
środowiska.
16
Równocześnie ze wskaźnikami realizacji Regionalnej Strategii Innowacji można
zaproponować zestaw wskaźników obrazujących ogólny poziom innowacyjności regionu.
Będą one pokazywać, jak zmienia się poziom innowacyjności. Nie będą one jednak
mówiły nic o wpływie realizowanych działań w ramach regionalnej strategii
innowacyjności na zmieniającą się rzeczywistość. Dlatego też, wskaźniki te należy
traktować jako generalne tło zagadnienia, a nie narzędzie ewaluacji DSI. Proponowany
zestaw wskaźników ogólnych, opartych o ogólnodostępne dane statystyczne. Zestaw
zawiera następujące wskaźniki:
1. Liczba zgłoszonych wynalazków do ochrony patentowej;
2. Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach produkcyjnych w relacji
do nakładów inwestycyjnych ogółem w przedsiębiorstwach produkcyjnych;
3. Wartość nakładów na działalność B+R w regionie ogółem;
4. Liczba osób zatrudnionych w działalności B+R w województwie (w EPC);
5. Odsetek przedsiębiorstw przemysłowych, które wprowadziły innowacje w ogólnej
liczbie przedsiębiorstw regionu;
6. Liczba doktorantów.
Wskaźniki charakteryzujące ogólny poziom innowacyjności regionu pozwalać będą
nie tylko na identyfikację zmian (trendów) oraz stopnia osiągnięcia wartości oczekiwanej
(w wyznaczonym – np. 5-cio letnim horyzoncie czasowym), ale także na dokonywanie
porównań międzyregionalnych. Warto w tym miejscu nadmienić, że próba dokonania
tego rodzaju porównania została już podjęta, w ramach odrębnego projektu badawczego
(realizowanego w 2007 / 2008 r.) pt.: „Możliwości podniesienia potencjału innowacyjnego
polskich MŚP”, temat badawczy III „Badanie potencjału innowacyjnego regionów” 6. Dla
celów ogólnopoglądowych warto w tym miejscu przedstawić sporządzony w ramach tego
projektu ranking innowacyjności województw, oparty na wskaźnikach ogólnych.
6
Wykonawca: Konsorcjum PENTOR S.A., IBnGR, PAG Uniconsult Sp. z o.o. na zlecenie PARP.
17
% przedsiębiorstw, które wprowadziły
innowacje techniczne
Ranking
Nakłady na działalność innowacyjną w zł na 1 MSP
Ranking
Liczba firm znajdujących się na "Liście 500"
na 10.000 MSP
Ranking
Udział w sprzedaży w 2006 roku produktów
nowych i istotnie ulepszonych (%)
Ranking
Nakłady na działalność innowacyjną w sferze
usług w przeliczeniu na 1 firmę usługową
Ranking
Średnia pozycji rankingowych
Ranking innowacyjności województw
Dolnośląskie
42,4
11
3693
9
1,19
7
8,7
3
2 501
7
7,4
Kujawsko-pomorskie
41,5
12
4629
6
0,80
14
5,1
6
1 458
9
9,4
Lubelskie
48,5
5
3543
10
0,86
13
2,9
10
1 448
10
9,6
Lubuskie
36,3
15
2157
14
0,95
12
1,5
14
525
15
14,0
Łódzkie
42,8
10
1768
15
1,04
9
7,5
5
6 074
2
8,2
Małopolskie
49,8
3
4316
7
1,52
3
2,6
12
2 649
6
6,2
Mazowieckie
48,5
6
6044
2
2,42
1
10,2
1
26 808
1
2,2
Opolskie
48,5
7
3080
11
0,97
10
4,5
7
1 584
8
8,6
Podkarpackie
51
2
5822
3
1,50
4
3,2
8
1 311
11
5,6
Podlaskie
38
14
4785
4
1,24
6
7,7
4
812
14
8,4
Pomorskie
44,1
9
3942
8
1,14
8
9,2
2
4 423
3
6,0
Śląskie
53,8
1
8400
1
1,88
2
2,9
11
2 752
5
4,0
Świętokrzyskie
48,7
4
2653
12
1,32
5
2,3
13
920
13
9,4
48
8
2481
13
0,27
16
1,4
15
1 089
12
12,8
Wielkopolskie
40,4
13
4643
5
0,96
11
3,1
9
4 367
4
8,4
Zachodniopomorskie
35,8
16
1452
16
0,48
15
1
16
282
16
15,8
Wskaźnik / ranking
Warmińsko-mazurskie
18
5.
Organizacja badań okresowych i ich i harmonogram
5.1.
Podstawowe aspekty dotyczące organizacji procesu badawczego
Dość szeroki zakres zadań badawczych konieczny do zrealizowania w relatywnie
krótkim czasie, wymaga ustanowienia efektywnej struktury organizacyjnej, jak również
zaprojektowania
harmonogramu
prac
badawczych,
przewidującego równoległe
wykonywanie wielu zadań przy ich ścisłej koordynacji czasowej. Zasoby kadrowe Urzędu
Marszałkowskiego wydają się zbyt szczupłe, toteż uzasadnione jest zaangażowanie w tok
badań zasobów zewnętrznych, przy jednoczesnym sprawowaniu jednolitego kierownictwa
przez Urząd Marszałkowski nad całokształtem przebiegu badań.
Zlecanie podmiotom zewnętrznym wykonywania badań będzie koordynowane
przez jednostkę organizacyjną Urzędu Marszałkowskiego przy zastosowaniu systemu
raportowania postępów opartego na arkuszach harmonogramowych rozliczenia działań i
ich efektów. W zakres danych arkusza wchodzić będą:
Informacje o liczbie i rodzaju badań przeprowadzonych w okresie
sprawozdawczym,
Strukturze populacji objętej badaniem,
Wstępnych wynikach badania,
Zalecanych korektach w metodyce badań.
Arkusz ten będzie postawą do zaliczania na poczet wykonanych, kolejnych etapów
badań, a co za tym idzie, rozliczania finansowego umów zawartych z podmiotami
wykonującymi zlecenia badawcze.
Należy podkreślić, że harmonogram badań będzie uwarunkowany dostępnością
danych. Dane statystyczne, będące istotną częścią badań, publikowane są co najmniej z
opóźnieniem ok. półrocznym (BDR). Zarazem dane te wchodzą w zakres wielu
wskaźników powodując nieuniknioną „historyczność” raportów.
Wydaje się, że najwcześniej (poza wyznaczeniem próby badawczej) należy
przystąpić do ankietowych badań telefonicznych (CATI), z powodu ich znacznej
pracochłonności
i
potrzeby
zaangażowania
zewnętrznych,
wyspecjalizowanych
podmiotów, posiadających odpowiednie zasoby organizacyjne i kadrowe. Podmioty te
powinny dysponować centrum badań zatrudniającym wykwalifikowanych ankieterów oraz
pracowników
merytorycznych
posiadających
kwalifikacje
i
doświadczenie
w
opracowywaniu danych pochodzących z badań ankietowych na populacjach
przedsiębiorców. Jak już wspomniano w poprzednim rozdziale, badania te koncentrować
się będą na grupie przedsiębiorców.
Kluczowym zagadnieniem w przypadku badania przedsiębiorców jest dobór
reprezentatywnej próby badawczej, dlatego też badania ankietowe będą poprzedzone
wstępnym badaniem danych statystycznych, służącym ustaleniu struktury próby
reprezentatywnej pod względem:
Formy prawnej,
Wielkości przedsiębiorstwa (rozkład małe - średnie),
Branży, w jakiej działa przedsiębiorca (z uwagi na uniwersalny charakter zjawiska
innowacyjności w zasadzie rozkład branżowy powinien zostać oparty o sekcje od C
do O),
Lokalizacji w ramach województwa.
19
Urząd Marszałkowski powinien otrzymać wyniki badań ankietowych na populacji
przedsiębiorców w formie raportu częściowego, zawierającego:
Charakterystykę badanej grupy,
Opis metodyki wraz z uzasadnieniem jej zastosowania,
Zestawienia danych,
Wnioski.
Badania ankietowe bezpośrednie, koncentrujące się na instytucjach otoczenia
biznesu, w mniejszym zaś stopniu na studentach, będą wymagać licznych kontaktów
bezpośrednich, a co za tym idzie zaangażowania znacznych zasobów organizacyjnych i
kadrowych. Uzasadnione jest zatem, podobnie jak w poprzednim przypadku, zlecenie
wykonania tych badań wyspecjalizowanym podmiotom. Dane z tych analiz powinny być
przeanalizowane i opatrzone wnioskami przez podmiot je wykonujący. Kluczową techniką
badawczą powinny być w tym przypadki indywidualne wywiady pogłębione (realizowane
bezpośrednio, a na etapie pilotażowym indywidualne wywiady telefoniczne). Techniki te
umożliwiać będą pozyskanie pogłębionych stanowisk w kwestiach innowacyjności. Należy
pamiętać, że w instytucjach otoczenia biznesu dane ilościowe dotyczące zagadnień
innowacyjności są zazwyczaj trudno dostępne – z drugiej jednak strony pracownicy tych
instytucji spotykają się na co dzień z określonymi projektami i dzięki ich znajomości są
najczęściej w stanie wypowiadać się na temat tej problematyki (dotyczy to w
szczególności instytucji otoczenia biznesu, których zakres zadaniowy nie jest
ukierunkowany wprost na innowacyjność, pośrednio jednak może na nią oddziaływać –
np. działalność funduszy poręczeniowych / pożyczkowych, punkty konsultacyjne
Krajowego Systemu Usług świadczące usługi informacyjne).
Kolejne źródło informacji stanowi dokumentacja sprawozdawcza. Powinna ona
stanowić podstawowa bazę do analizy jednostek badawczo – rozwojowych, w części także
instytucji otoczenia biznesu (np. usługi innowacyjne w ramach jednostek Krajowego
Systemu Usług). Podobnie jak poprzednio z racji szerokiego zakresu badań i ich
specjalistycznego charakteru, tego rodzaju badania powinny być również powierzone
podmiotowi zewnętrznemu, raportującemu wyniki komórce Urzędu Marszałkowskiego.
Dane statystyczne, z racji swojej publicznej dostępności, będą mogły być
gromadzone przez pracowników Urzędu Marszałkowskiego, ponieważ w ich przypadku
mniejsze znaczenie ma czas opracowania – dane te i tak mają charakter historyczny
(chodzi tu o pozyskiwanie informacji z Banku Danych Regionalnych).
5.2.
Częstotliwość
Bardzo ważnym zagadnieniem jest częstotliwość badań. Dla każdego wskaźnika
określono sugerowaną częstotliwość badań. Wynika ona z trzech podstawowych
czynników:
1. Dostępności danych źródłowych – niektóre dane są publikowane co roku, niektóre
co kwartał, ale część danych jest opracowywana w cyklach nierównych. Wszędzie
tam gdzie podstawą wskaźnika są dane zewnętrzne, ich dostępność jest główną
determinantom cyklu badawczego.
2. Dynamika zmian – w przypadku części wskaźników przyjęto, iż charakter
mierzonego zjawiska sprawia, że zmiany nie następują często. Stąd nie ma sensu
badanie np. coroczne. Pamiętając, że każde badanie wiąże się z kosztami,
przyjęto zasadę, iż nie należy prowadzić badań jeśli skala spodziewanych zmian
jest mała.
20
3. Potrzeby – monitoring DSI ma na celu korektę działań oraz ocenę przyjętego
schematu postępowania. Wydaje się niezasadne prowadzenie badań w cyklu
częstszym niż roczny. Proces badawczy zajmuje określony czas. Do tego należy
doliczyć okres analizy wyników i wnioskowania. Zaś na końcu przewidzieć czas na
reakcję. Cykle badawcze częstsze niż roczne byłyby zupełnie nieuzasadnione.
W tabeli 3 przedstawiono ogólny schemat badań okresowych wskaźników DSI.
Podziału dokonano w zależności od cyklu badań oraz grup objętej badaniem.
Uwzględniono także rodzaj prowadzonych badań. W efekcie otrzymano szczegółowy
scenariusz badań stanowiący narzędzie aplikacyjne dla odpowiednich służb Urzędu
Marszałkowskiego.
Dane
wewnętrzne
DSI
Badanie
źródłowe
Badania
pierwotne
innych grup
Badanie
pierwotne
OWI
Badanie
pierwotne
MSP
Wskaźnik
Cykliczność
Tab. 3. Cykl badań okresowych.
1
1.1
ITI
1.2
1.3
2.1
Dokumentacja
CATI
2.2
Dokumentacja
Badania coroczne
2.3
GUS
2.4
Dokumentacja
2.5
Nowe JBR
3
ITI
3.2
4.6
PARP
4.7
5
Dokumentacja
CATI
5.1
5.3
6
6.2
PARP
ITI
Ankieta
- studenci
zDolny Śląsk
21
6.5
7.3
Dane
wewnętrzne
DSI
Badanie
źródłowe
Badania
pierwotne
innych grup
Badanie
pierwotne
OWI
Badanie
pierwotne
MSP
Wskaźnik
Cykliczność
CATI
Badania
coroczne
8.
7.1
Dokumentacja
7.2*
8.1*
CATI
* - Badanie coroczne od momentu uruchomienia określonych działań
3.1
ITI
Inkubatory
Badania co 2 lata
3.3
3.4
PCA
ITI Parki
tech.
4.3
ITI
4.4
gminy
4.5
PSIK
5.2
Jakościowe
6.4
8.2.
Dokumentacja
ITI media
Cykl zależny
Co 3 lata
6.1
Dokumentacja
6.3
7.
CATI
mieszkańcy
2.
Ocena
Parametryczna
4.
GUS
4.1
4.2
MRR
22
Reasumując:
W cyklu rocznym konieczna jest organizacja:
1. Ankietowych badań wśród przedsiębiorców należących do grupy MSP na próbie
reprezentatywnej;
2. Badań CATI wśród przedstawicieli organizacji wspierania innowacyjności (OWI);
3. Ankiety wśród studentów;
4. Badań źródłowych danych pochodzących z GUS i PARP;
5. Badań dokumentacji wewnętrznej znajdującej się w gestii osób odpowiedzialnych
za wdrażanie DSI;
6. Drobnych badań prowadzonych bezpośrednio przez osoby wdrażające DSI
(sprawdzenie liczby przyznanych stypendiów, zbadanie liczby projektów
uruchomionych przez nowe JBR-y).
W cyklu dwuletnim konieczna jest organizacja:
1. Badania pierwotnego inkubatorów i parków technologicznych – wydaje się, iż
najwłaściwszy będzie wywiad bezpośredni lub telefoniczny;
2. Badania telefonicznego wśród gmin województwa;
3. Badania danych źródłowych pochodzących z Polskiego Centrum Akredytacji oraz
Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych;
za wdrażanie DSI.
W cyklu trzyletnim konieczna jest organizacja:
1. Badań opinii mieszkańców na reprezentatywnej grupie (badania telefoniczne);
za wdrażanie DSI.
W zależności od dostępności danych źródłowych konieczna jest organizacja:
1. Badania danych źródłowych: dot. Kart Oceny parametrycznej publikowanych przez
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dot. wydatkowania środków
publikowanych przez MRR oraz danych statystycznych dotyczących innowacyjności
firm publikowanych przez GUS;
za wdrażanie DSI.
W efekcie, możemy przedstawić szczegółowy plan badań na kolejne lata.
Wykonawcy badań w każdym roku będą odpowiedzialni za przedstawienie danych jedynie
dla pytań monitoringowych zawartych w tabeli nr 4.
23
Tab. 4. Zakres badań w poszczególnych latach.
Kolejne lata
monitoringu
2010
2011
2012
2013
2015
2016
1.
1.1
1.2
1.3
2.*
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
1.
1.1
1.2
1.3
2.*
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.
3.1
3.2
3.3
3.4
4.*
4.1*
4.2*
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
5.
5.1
5.2
5.3
1.
1.1
1.2
1.3
2.*
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
1.
1.1
1.2
1.3
2.*
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.
3.1
3.2
3.3
3.4
4.*
4.1*
4.2*
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
5.
5.1
5.2
5.3
1.
1.1
1.2
1.3
2.*
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
1.
1.1
1.2
1.3
2.*
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3.
3.1
3.2
3.3
3.4
4.*
4.1*
4.2*
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
5.
5.1
5.2
5.3
6.
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
7.
7.1
7.2
7.3
8.
8.1
8.2
Cele
strategiczne
1. Wzmocnienie
regionalnych bloków
kompetencji
2. Aktywizacja
środowiska
badawczego
3. Budowa
infrastruktury
innowacyjnej
4. Finansowanie
innowacji
3.
3.2
4.*
4.1*
4.2*
4.6
4.7
3.
3.2
4.*
4.1*
4.2*
4.6
4.7
4.*
4.1*
4.2*
4.6
4.7
5. Obniżenie barier dla
działań innowatorów
5.
5.1
5.3
6. Edukacja dla
innowacji
6.
6.2
6.5
6.
6.2
6.4
6.5
6.
6.1
6.2
6.3
6.5
6.
6.2
6.4
6.5
6
6.2
6.5
7. Krzewienie postaw
proinnowacyjnych
7.1
7.2
7.3
7.1
7.2
7.3
7.
7.1
7.2
7.3
7.1
7.2
7.3
7.1
7.2
7.3
8.
8.2
8.
8.1
8.2
8.
8.1
8.
8.1
8.2
8.
8.1
8. Akumulacja kapitału
społecznego
5.
5.1
5.3
3.
3.2
5.
5.1
5.3
* O ile dostępne będą dane źródłowe. Wskaźniki oznaczone tym znakiem mają być
badane w cyklu zależnym od cyklu publikacji danych źródłowych. Co roku, wykonawca
powinien sprawdzić, czy zostały opublikowane najnowsze dane źródłowe. Jeśli dane takie
nie będą dostępne, wykonawca powinien zaznaczyć, iż obliczenie wskaźnika w danym
roku nie było możliwe.
24
5.3.
Harmonogram badań corocznych
Szereg danych statystycznych publikowanych jest w cyklu półrocznym,
najważniejsze jednak w cyklu rocznym. Z kolei pewne badane zjawiska przebiegają
według cyklów sezonowych, np. zatrudnianie przez przedsiębiorców absolwentów
wyższych uczelni ma zazwyczaj miejsce w trzecim kwartale roku. Nie bez znaczenia są
również roczne cykle koniunkturalne charakterystyczne dla przedsiębiorstw. Uzasadnia
to, zarówno z praktycznego, jak i ekonomicznego punktu widzenia, organizację całego
procesu badawczego w cyklach rocznych.
Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania można zaproponować harmonogram
badań przedstawiony w tab. 8. Z zaprojektowanej w harmonogramie sekwencyjności
wynika, że:
Badania ankietowe (przedsiębiorcy) i wywiady bezpośrednie i/lub telefoniczne
(wywiady indywidualne w instytucjach otoczenia biznesu), przeprowadzane na
przełomie I i II kwartału powinny zostać poddane analizie równolegle z analizą
danych statystycznych, publikowanych w danym roku za ostatni kwartał roku
ubiegłego.
Badania bezpośrednie w instytucjach otoczenia biznesu należy zaplanować w
okresie od ok. III do V miesiąca roku (ze względu na ekonomikę procesu
badawczego powinny one pokrywać się z procesem badań ankietowych na
populacji przedsiębiorców – daje to możliwość realizacji obu rodzajów badań przez
jednego wykonawcę).
Badanie ankietowe studentów ostatnich lat studiów należy zaplanować na maj
każdego roku – okres, w którym studenci najczęściej kończą proces edukacyjny i
powinni w tym czasie mieć już skonkretyzowane opinie dotyczące badanych
zjawisk.
Wyniki badań ankietowych wykonanych pośród przedsiębiorców byłyby podstawą
do sformułowania raportu półrocznego (wstępnego - o ograniczonej zawartości
merytorycznej), a następnie po wykonaniu dalszych badań, w drugiej połowie
roku, do sformułowania raportu rocznego.
Badanie dokumentacji sprawozdawczej jednostek badawczo-rozwojowych i sfery
nauki oraz instytucji otoczenia biznesu miałoby miejsce na przełomie II i III
kwartału.
Analiza rocznych danych statystycznych (Bank Danych Regionalnych) powinna
zostać przeprowadzona w czwartym kwartale roku, co umożliwiłaby spięcie
jednolitą klamrą cyklu rocznego wszystkich badań oraz sformułowanie do końca
roku raportu.
Powtarzanie się opisanego powyżej cyklu rocznego pozwoliłoby, pod warunkiem
zachowania jednolitości źródeł i metodyk, na wyznaczanie trendów wskaźników w
horyzoncie wieloletnim.
Przewidziane w schemacie badawczym poszczególne, szczegółowe aktywności
badawcze będą realizowane przez podmioty zewnętrzne (wykonawcę / wykonawców),
wybierane w trybie regulacji o zamówieniach publicznych. Dlatego też harmonogram
realizacji badań musi rezerwować określony czas na wyłonienie wykonawcy przy
zastosowaniu procedur zamówień publicznych. Biorąc pod uwagę praktykę przebiegu
procesów wyłaniania wykonawców w zamówieniach publicznych, należy na ten cel
zarezerwować (bezpiecznie) okres ok. 6 miesięcy. A zatem, wyłanianie wykonawcy /
25
wykonawców do realizacji badań w kolejnym roku powinno zostać zapoczątkowane ok.
lipca / sierpnia roku poprzedzającego.
Całościowym rezultatem procesu badawczego będzie raport prezentujący wyniki
badań na temat stopnia realizacji DSI oraz poziomu innowacyjności w regionie. Raport
powinien zawierać minimum:
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Opis koncepcji i metodologii badania
Analiza dokumentów zastanych, obrazujących proces wdrażania DSI oraz dane
statystyczne na temat rozwoju społeczno-gospodarczego województwa
Analiza dokumentów zastanych, przedstawiająca opis działań zrealizowanych w
ramach procesu wdrażania DSI
Prezentacja wyników przeprowadzonych analiz (w podziale na poszczególne
podmioty i odpowiadające im rodzaje badań):
−
Przedsiębiorcy (CATI i analiza wywiadów)
−
Instytucje otoczenia biznesu (analiza wywiadów)
−
Badanie ankietowe studentów
−
Jednostki badawczo-rozwojowe i sfera nauki oraz instytucje otoczenia
biznesu (badanie dokumentacji sprawozdawczej)
Analiza zmian w stosunku do obrazu zarejestrowanego w poprzednim raporcie (lub
raporcie wyjściowym), wraz z identyfikacja punktów krytycznych zmian i
czynników sprawczych
Wnioski, wraz ze sformułowaniem opinii na temat kierunków rozwoju regionu w
kontekście innowacyjności (z uwzględnieniem wniosków z raportu
poprzedzającego). Dodatkowo, sformułowanie wniosków i rekomendacji do
uwzględnienia w procesie modyfikacji DSI.
Aneksy: tabelaryczny, zestawienie danych itd.
26
Tab. 5. Harmonogram badań.
Badanie
Miesiące roku
VII
VIII
IX
X
Miesiące roku
XI
XII
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Procedury wyłaniania wykonawcy /
wykonawców badań
Wstępne badania statystyczne w
celu wyboru reprezentatywnej
próby badawczej do badań
ankietowych
Badanie ankietowe telefoniczne na
grupie przedsiębiorców
Badanie bezpośrednie (i/lub
telefoniczne) na grupie instytucji
otoczenia biznesu
Badanie ankietowe bezpośrednie na
grupie studentów
Analiza kwartalnych danych
statystycznych
Badanie dokumentacji
sprawozdawczej jednostek
badawczo – rozwojowych oraz
jednostek otoczenia biznesu
Formułowanie raportu półrocznego
Analiza rocznych danych
statystycznych
Formułowanie raportu rocznego
27
6.
Wskazania dotyczące sposobów pozyskiwania informacji do
obliczania wskaźników realizacji DSI
6.1.
Cel strategiczny 1: Wzmacnianie regionalnych bloków kompetencji
oddziaływania
Proponowany wskaźnik rezultatu
(1.1) Łączna liczba uczestników klastrów
przemysłowych
(1.2) Łączna liczba członków klastrów usługowych
(1.3) Wartość finansowania
(1.) Odsetek firm skupionych w
klastrach, w ogóle podmiotów
gospodarczych działających w
regionie
Wskaźnik (1.)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI). Obliczenie wskaźnika wymaga
zdefiniowania działających na koniec roku klastrów oraz przebadania ich pod kątem liczby
skupionych podmiotów. Badanie może mieć charakter pierwotny lub wtórny, o ile
badający dotrą do wiarygodnych danych liczbowych o podmiotach skupionych w
klastrach. Mianownik zostanie obliczony na podstawie danych GUS o liczbie podmiotów w
wojewódzkim systemie REGON.
Narzędzie badawcze: Projekt narzędzia badawczego zawarto w rozdziale 7. Narzędzia
badawcze, pkt 7.4.1.
Badana grupa: Badanie powinno objąć wszystkie działające w województwie klastry. Na
dzień sporządzania niniejszego dokumentu była to grupa 11 podmiotów. Przystępując do
badania należy listę tę każdorazowo weryfikować.
Dolnośląski Klaster Ekoenergetyczny EEI,
Dolnośląski Klaster Energii Odnawialnej,
Grupa Kooperacyjna Przedsiębiorców MTD,
Klaster AGD,
Klaster Energia Mega Nano,
Klaster ITC – Wspólnota Wiedzy i Innowacji w Zakresie Technik Informacyjnych i
Komunikacyjnych,
Klaster NutriBioMed,
Klaster Przemysłowy (Park Technologiczny) LG,
SIDE CLUSTER,
Ceramika i Turystyka,
Dolnośląski Klaster "e-zdrowie".
Wskaźnik (1.1)
zdefiniowania działających na koniec roku klastrów przemysłowych oraz przebadania ich
pod kątem liczby skupionych podmiotów. Badanie może mieć charakter pierwotny lub
wtórny, o ile badający dotrą do wiarygodnych danych liczbowych o podmiotach
skupionych w klastrach.
28
Badana grupa: Badanie powinno objąć wszystkie działające w województwie klastry
przemysłowe. Na dzień sporządzania niniejszego dokumentu była to grupa 9 podmiotów.
Wykonawca musi listę tę każdorazowo weryfikować.
Dolnośląski Klaster Ekoenergetyczny EEI
Dolnośląski Klaster Energii Odnawialnej
Grupa Kooperacyjna Przedsiębiorców MTD
Klaster AGD
Klaster Energia Mega Nano
Klaster ITC – Wspólnota Wiedzy i Innowacji w Zakresie Technik Informacyjnych i
Komunikacyjnych
Klaster NutriBioMed
Klaster Przemysłowy (Park Technologiczny) LG
SIDE CLUSTER
Wskaźnik (1.2)
zdefiniowania działających na koniec roku klastrów usługowych oraz przebadania ich pod
kątem liczby skupionych podmiotów. Badanie może mieć charakter pierwotny lub wtórny,
o ile badający dotrą do wiarygodnych danych liczbowych o podmiotach skupionych w
klastrach.
Badana grupa: Badanie powinno objąć wszystkie działające w województwie klastry
usługowe. Na dzień sporządzania niniejszego dokumentu były to dwa podmioty. Przyszły
wykonawca badania musi liczbę tę każdorazowo weryfikować.
Ceramika i Turystyka
Dolnośląski Klaster "e-zdrowie"
Wskaźnik (1.3)
Rodzaj badania: Badanie dokumentacji konkursowej. Wartość przyznanych w ostatnim
(zamkniętym) roku kalendarzowym środków wsparcia w ramach Regionalnego Programu
Wspierania Klastrów. Badaniem powinny być objęte następujące źródła finansowania: (i)
środki regionalne przyznawane w ramach DSI, (ii) środki Unii Europejskiej przyznawane
w ramach działania 8.2.1. PO „Kapitał Ludzki” oraz środki w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego. Środki ze źródeł centralnych (w szczególności w ramach
działania 5.1. PO „Innowacyjna Gospodarka”) będą wpływały na rozwój inicjatyw
klastrowych i będą znajdywały odzwierciedlenie we wskaźnika oddziaływania (wskaźnik
nr 1). Nie można jednak zaliczyć ich do bezpośredniego rezultatu działań w ramach DSI.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentacji wewnętrznej nie przewiduje stosowania
specjalnego narzędzia. Chodzi tu o standardowe badanie dokumentów zastanych
(zaczerpnięcie z nich odpowiednich wartości).
Badana grupa: Badanie obejmie osoby odpowiedzialne w Urzędzie Marszałkowskim
Województwa Dolnośląskiego za realizację Regionalnego Programu Wspierania Klastrów,
działania 8.2.1. PO KL oraz realizację RPO lub innych instytucji, o ile takie zostaną
wyłonione do realizacji Programów.
29
6.2.
Cel strategiczny 2: Aktywizacja środowiska badawczego
oddziaływania
(2.1) Odsetek firm innowacyjnych zatrudniających
pracowników naukowych
(2.2) Odsetek studentów uczących się na kierunkach
zamawianych
(2.3) Wartość nakładów na działalność B+R na
jednego mieszkańca regionu
(2.4) Odsetek studentów (w tym doktorantów)
objętych systemem stypendiów udzielonych w
ramach DSI.
(2.) Wzrost znaczenia zastosowań
praktycznych w działalności
regionalnych jednostek naukowych,
rozumiany jako procentowy wzrost
udziału oceny punktowej części III
(grupa 7,8,9) Karty Oceny
Parametrycznej w ogólnej ocenie
jednostki
(2.5) Liczba projektów badawczych zrealizowanych
przez nowopowstałe instytucje badawcze
Wskaźnik (2.)
Rodzaj badania: Badanie dokumentacji zewnętrznej. Podstawą jest Ocena
parametryczna jednostek naukowych dokonywana raz na cztery lata na podstawie
przepisów rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 października
2007 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania i rozliczania środków finansowych na
działalność statutową (Dz. U. z 2007 r. Nr 205, poz. 1489). Należy obliczyć wartość
oceny części III Karty Oceny Parametrycznej (pozycje 7, 8, 9), podzieloną przez łączną
wartość oceny uzyskanej w Karcie Oceny Parametrycznej
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentacji zewnętrznej nie przewiduje stosowania
specjalnego narzędzia.
Badana grupa: Badanie powinno objąć 16 jednostek (por. załącznik do części B) z
województwa dolnośląskiego należących do Komisji Badań na Rzecz Rozwoju Gospodarki.
Jeśli jakieś jednostki przestałyby istnieć lub też zostałyby uwzględnione nowe jednostki,
to wynik analizy pozostanie porównywalny, gdyż ma on charakter relacyjny (nie dotyczy
wartości bezwzględnych). Wykonawca powinien każdorazowo przedstawić listę
uwzględnionych jednostek i wyjaśnić ew. różnice z poprzednim badaniem.
Wskaźnik (2.1)
Rodzaj badania: Badanie ankietowe CATI. Podstawą obliczenia są dwa pytania:
(1)
Na ile zgadza się Pan(i), bądź nie zgadza ze stwierdzeniem, że Pana(i) firma
prowadzi działalność innowacyjną:
−
Zdecydowanie się zgadzam
−
Raczej się zgadzam
−
Raczej się nie zgadzam
−
Zdecydowanie się nie zgadzam
(2)
Czy w firmie zatrudnione są osoby, które jednocześnie pracują jako pracownicy
naukowi na uczelni wyższej?
−
Tak
−
Nie
30
Badanie polega na określeniu, jaki odsetek spośród firm, które w pytaniu (1) zaznaczyły
odpowiedź „Zdecydowanie się zgadzam” lub „Raczej się zgadzam”, w pytaniu (2)
zaznaczyło odpowiedź „tak”.
badawcze, pkt 7.1.
Badana grupa: Badanie na reprezentatywnej grupie dolnośląskich przedsiębiorców z
grupy małych i średnich (z wyłączeniem firm mikro) 7.
Wskaźnik (2.2)
Rodzaj badania: Badanie dokumentacji wewnętrznej w relacji do danych
statystycznych. W ramach ogólnokrajowego programu dostosowywania nauczania
wyższego do potrzeb rynku i rozwoju innowacyjności gospodarki, planowane jest
uruchamianie kierunków zamawianych. Wskaźnik ma pokazać, jaki odsetek studentów w
województwie jest kształconych na takich właśnie kierunkach. Kierunki zamawiane będą
ogłaszane przez MNiSW. Liczba ich studentów będzie w posiadaniu odpowiednich uczelni.
Liczba studentów ogółem będzie publikowana w statystykach GUS.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentacji wewnętrznej nie wymaga przygotowania
Badana grupa: Badaniu podlegać będą wydziały realizujące studia zamawiane na
podstawie stosowanej umowy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Wskaźnik (2.3)
Rodzaj badania: Badanie źródłowych danych GUS. Wzrost nakładów na działalność
B+R, to miernik statystyczny publikowany przez GUS w ramach Banku Danych
Regionalnych dla województwa dolnośląskiego [kategoria: Nauka i technika; Grupa:
Działalność badawczo rozwojowa; Podgrupa: Nakłady na B+R.]
Narzędzie badawcze: Badanie źródłowe nie wymaga przygotowania specjalnego
narzędzia.
Badana grupa: Badanie dokumentów źródłowych.
Wskaźnik (2.4)
Rodzaj badania: Badanie źródłowych danych GUS oraz badanie dokumentacji
wewnętrznej. Licznik wskaźnika będzie dostarczany przez osoby odpowiedzialne za
realizację tego zadania w ramach DSI, zaś mianownikiem będzie łączna liczba studentów
publikowana w Banku Danych Regionalnych GUS dla województwa dolnośląskiego
[Kategoria: Szkolnictwo wyższe; Grupa: Szkoły wyższe; Podgrupa: Studenci i absolwenci
wg typów szkół, płci]. Należy pamiętać, iż dane do mianownika są publikowane z około
rocznym opóźnieniem. Ważne, aby wskaźnik był liczony dla tego samego roku w liczniku i
mianowniku.
Narzędzie badawcze: Badanie źródłowe nie wymaga przygotowania specjalnego
narzędzia.
Badana grupa: Badaniem objęte będą osoby odpowiedzialne za system stypendiów
udzielanych w ramach DSI.
7
Populacja małych i średnich przedsiębiorstw w woj. dolnośląskim wynosi ok. 12 700 jednostek
(dane PARP). Wielkość próby dla proponowanego badania CATI będzie wystarczająca w przedziale
od 500 przedsiębiorstw (błąd ok. 4,3%) do 700 (błąd ok. 3,6%). Udział w próbie przedsiębiorstw
małych i średnich – proporcjonalny do rozkładu populacji.
31
Wskaźnik (2.5)
Rodzaj badania: Badanie danych źródłowych publikowanych przez Ministerstwo Nauki i
Szkolnictwa Wyższego oraz ew. wywiady telefoniczne. Kluczowe znaczenie ma
zdefiniowanie nowych JBR-ów działających na terenie województwa. Na Dolnym Śląsku
status JBR posiadają obecnie tylko dwie instytucje: Instytut Górnictwa Odkrywkowego
POLTEGOR i Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej. W przypadku pojawienia się
nowych instytucji, wykonawca powinien przeprowadzić z ich przedstawicielami wywiad
(ITI) w celu określenia wartości realizowanych projektów badawczych.
Narzędzie badawcze: Badanie JBR-ów obejmie jedynie pytanie o wartość
realizowanych projektów badawczych. Nie wymaga przygotowania specjalnego narzędzia.
Badana grupa: Badaniem objęte będą nowopowstałe instytucje posiadające status JBR.
6.3.
Cel strategiczny 3: Budowanie infrastruktury innowacyjnej
oddziaływania
(3.1) Powierzchnia udostępniana przez regionalne
inkubatory przedsiębiorczości
(3.2) Liczba instytucji świadczących usługi transferu
technologii działających w województwie
(3.3) Liczba laboratoriów akredytowanych przez PCA
(3.) Liczba podmiotów gospodarczych
korzystających z usług instytucji
wsparcia objętych celem w stosunku
do liczby podmiotów
zarejestrowanych w regionie
(3.4) Powierzchnia udostępniana przez parki
technologicznych i technologiczno-przemysłowych
Wskaźnik (3)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI) oraz badania danych źródłowych. Do
obliczenia licznika służyć będą coroczne badania instytucji otoczenia biznesu o profilu
wymienionym w RIS.
Podstawą obliczeń jest łączna liczba firm korzystających w danym roku z usług instytucji,
bez względu na formę świadczonej usługi. Wyłączeniu podlegają usługi szkoleniowe z
uwagi na ich powtarzalność oraz personalny charakter. Mianownik wskaźnika stanowić
będzie liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON w
województwie (dane BDR GUS)
badawcze”, pkt 7.4.2. – 7.4.5.
Badana grupa: Przyjmuje się, iż badanie będzie dotyczyło łącznej liczby klientów:
Funduszy pożyczkowych (objętych systemem sprawozdawczości Polskiego
Stowarzyszenia Funduszy Pożyczkowych – PSFP – zob. www.psfp.pl)8,
8
Fundusze pożyczkowe w woj. dolnośląskim (według danych PSFP): (prowadzone przez) Fundację
„Fundusz Regionu Wałbrzyskiego” w Wałbrzychu, Agencję Rozwoju Regionalnego „AGROREG” S.A.
w Nowej Rudzie, Karkonoską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. w Jeleniej Górze, Fundację
„Wałbrzych 2000” w Wałbrzychu, prowadzony przez Polską Fundację Przedsiębiorczości ze
Szczecina Subregionalny Fundusz Pożyczkowy „Dolny Śląsk” we Wrocławiu oraz Fundusz ‘Mikro”
Sp. z o.o.
32
Funduszy poręczeniowych (objętych systemem sprawozdawczości Krajowego
Stowarzyszenia Funduszy Poręczeniowych – KSFP – zob. www.ksfp.pl)9,
Funduszy seed / venture capital10,
Inkubatorów i parków technologicznych,
Centrów transferu technologii.
Wskaźnik (3.1)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI). W wywiadzie uzyskiwana będzie informacja
o łącznej powierzchni inkubatorów postawionej do dyspozycji
regionalnym
przedsiębiorcom, bez względu na stopień jej aktualnego wykorzystania.
Narzędzie badawcze: Projekt narzędzia badawczego zawarto w rozdziale „Narzędzia
badawcze”, pkt 7.4.2. i 7.4.3.
Badana grupa: Badaniem objęte będą wszystkie instytucje oferujące powierzchnie o
charakterze inkubatorowym dla regionalnych firm innowacyjnych. Drugorzędne znaczenie
ma nazwa samej instytucji – w rzeczywistości „parki” mogą być bowiem jedynie
zespołami „inkubatorów” (vide WPT). Na etapie wstępnym przyjęto grupę 5 instytucji –
wykonawca powinien każdorazowo zweryfikować zakres grupy docelowej.
Wrocławski Park Technologiczny
Dolnośląski Park Technologiczny
Dolnośląski Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości
Wrocławski Medyczny Park Naukowo-Technologiczny
Park Technologiczny Letia
Dodatkowo, na etapie tworzenia był ChemiPark, który w przyszłości ma uruchomić
inkubator.
Wskaźnik (3.2)
o łącznej liczbie instytucji świadczących usługi związane z transferem technologii oraz
oceną technologii stosowanej w firmie (audyt technologiczny).
Badana grupa: Wykonawca będzie zobligowany do przeprowadzenia badań wśród
regionalnych instytucji otoczenia biznesu w celu wyselekcjonowania tych, które w
ostatnim zakończonym roku udzieliły wsparcia (wykonały usługi) w związku z transferem
technologii lub/i audytem technologicznym.
Wskaźnik (3.3)
Rodzaj badania: Badanie dokumentacji źródłowej. Badaniu podlegać będzie lista firm
posiadających akredytację PCA w zakresie prowadzenia laboratorium. Z grupy tej
wyselekcjonowane zostaną podmioty posiadające laboratorium na terenie województwa
9
Fundusze poręczeniowe w województwie dolnośląskim (według danych KSFP): Dolnośląski
Fundusz Gospodarczy Sp. z o.o. we Wrocławiu, Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w
Jeleniej Górze, Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. o.o. w Złotoryji, Fundusz Poręczeń Kredytowych
Powiatu Dzierżoniowskiego Sp. z o.o. w Dzierżoniowie, Fundusz Poręczeniowy Stowarzyszenia
Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych w Świdnicy oraz Fundusz Poręczeń Kredytowych Sudeckiego
Stowarzyszenia Inicjatyw Gospodarczych.
10
Mci.BioVentures Sp. z o.o. we Wrocławiu.
33
dolnośląskiego. Wskaźnik uwzględniać będzie liczbę laboratoriów posiadających
akredytację, a nie liczbę instytucji je prowadzących, gdyż często jedna instytucja
prowadzi kilka akredytowanych laboratoriów.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentacji źródłowej nie wymaga narzędzia
badawczego.
Badana grupa: Istotą badania jest zdefiniowanie grupy podmiotów posiadających
akredytację PCA. Podstawowym źródłem informacji może tu być strona internetowa
www.pca.gov.pl.
Wskaźnik (3.4)
o łącznej powierzchni gruntów będących w posiadaniu regionalnych parków
technologicznych wraz z powierzchnią gruntów już sprzedanych. W ten sposób uniknie się
zjawiska spadku wskaźnika w miarę sprzedaży kolejnych terenów pod inwestycje.
Narzędzie badawcze: Projekt narzędzia badawczego zawarto w rozdziale „Narzędzia
badawcze”, pkt 7.4.3.
Badana grupa: Badaniem objęte będą wszystkie instytucje oferujące grunty pod
inwestycje dla innowacyjnych firm. wstępnym zadaniem wykonawcy będzie zdefiniowanie
listy potencjalnych podmiotów mogących mieć takie grunty w swojej ofercie.
6.4.
Cel strategiczny 4: Finansowanie innowacji
oddziaływania
(4.1) Udział środków strukturalnych w źródłach
(4.2) Wartość udzielonego finansowania projektów
innowacyjnych
(4.3) Odsetek samorządów, które posiadają system
wsparcia projektów innowacyjnych
(4.4) Odsetek samorządów, które uwzględniają
aspekty innowacji w procesie zamówień publicznych
(4.5) Liczba sieci inwestorów instytucjonalnych oraz
prywatnych funduszy inwestycyjnych mających
siedzibę na terenie województwa.
(4.) Odsetek przedsiębiorstw w
województwie, które poniosły nakłady
na działalność innowacyjną
(4.6) Liczba usług informacyjnych udzielonych w
ramach regionalnego systemu informacji
(4.7) Wartość udzielonego w ramach DSI
dofinansowania usług badawczych
Wskaźnik (4)
Rodzaj badania: Badanie danych statystycznych GUS. Proponowany wskaźnik jest
publikowany przez Główny Urząd Statystyczny w wydawanym okresowo dokumencie
„Działalność innowacyjna przedsiębiorstw” w pozycji: „Przedsiębiorstwa przemysłowe,
które poniosły nakłady na działalność innowacyjną w stosunku do ogółu przedsiębiorstw
województwa”
34
Narzędzie badawcze: Badanie danych statystycznych nie wymaga opracowania
narzędzia badawczego
Badana grupa: Badanie dokumentów.
Wskaźnik (4.1)
Rodzaj badania: Badanie dokumentów publikowanych przez MRR oraz dane
statystyczne GUS. Podstawą wyliczenia mianownika są dane GUS na temat wartości
inwestycji. BDR dla województwa dolnośląskiego: Kategoria: Inwestycje i środki trwałe
Grupa: Nakłady inwestycyjne
Podgrupa:
Wartość nakładów inwestycyjnych w
gospodarce narodowej wg sekcji PKD Wymiary: Sektor prywatny.
Licznik stanowi bezpośrednie przepisanie wartości wskaźnika 4.2 (patrz poniżej).
Narzędzie badawcze: Badanie danych źródłowych – nie jest wymagane narzędzie
badawcze.
Badana grupa: Badanie danych źródłowych.
Wskaźnik (4.2)
Rodzaj badania: Badanie dokumentów publikowanych przez Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego. Podstawowym problemem jest zdefiniowanie źródeł finansowania
projektów innowacyjnych. Dla wskaźnika bazowego są to działania w ramach Drugiego
Priorytetu SPO WKP. W kolejnych badaniach konieczne będzie uwzględnienie środków w
ramach PO IG, Działania w ramach osi priorytetowych 4, 6 i 8. Ważne jest, aby
każdorazowo uwzględniać jedynie środki rzeczywiście wypłacone w danym roku.
Podstawę dla wskaźnika stanowi wartość publikowana w nierównych okresach przez MRR,
zawarta w zestawieniu dla województwa dolnośląskiego: „Zestawienie płatności
zrealizowanych na rzecz beneficjentów i odpowiadającego im współfinansowania
krajowego dla Programu – województwo dolnośląskie (w PLN)”.
Narzędzie badawcze: Badanie danych źródłowych – nie jest wymagane specjalne
narzędzie badawcze.
Badana grupa: Badanie danych źródłowych.
Wskaźnik (4.3)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI) z przedstawicielami samorządów miejskich /
wiejskich województwa dolnośląskiego. Celem badania jest określenie odsetka gmin,
które posiadają jakikolwiek zorganizowany system wsparcia projektów innowacyjnych.
Badania ma charakter deklaratywny, gdyż wykonawca nie będzie posiadał skutecznych
narzędzi weryfikujących prawdziwość deklaracji.
Badana grupa: Badanie powinno być prowadzone wśród przedstawicieli władz (Zarządu
lub Sekretarza Gminy) 50 gmin województwa dolnośląskiego (z ogólnej liczby 169),
obejmującej 15 gmin miejskich (z 40), 15 gmin miejsko-wiejskich (z 48) oraz 20 gmin
wiejskich (z 81).
Wskaźnik (4.4)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI) z przedstawicielami samorządów miejskich i
gminnych województwa dolnośląskiego. Celem badania jest wykazanie odsetka gmin,
35
które uwzględniają aspekt innowacyjności rozwiązań w procesie dokonywanych zamówień
publicznych. Także to badania ma charakter deklaratywny.
Badana grupa: Badanie powinno być prowadzone wśród przedstawicieli władz (Zarządu
lub Sekretarza Gminy) co najmniej 50 gmin województwa dolnośląskiego (z ogólnej
liczby 169), obejmującej 15 gmin miejskich (z 40), 15 gmin miejsko-wiejskich (z 48)
oraz 20 gmin wiejskich (z 81).
Wskaźnik (4.5)
Rodzaj badania: Badanie danych źródłowych publikowanych przez Polskie
Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych dotyczących działających na terenie
województwa z sieci aniołów biznesu oraz funduszy kapitałowych. Zaproponowany
wskaźnik ma charakter poglądowy. Zebranie danych na temat rzeczywistych inwestycji
inwestorów instytucjonalnych na terenie województwa byłoby zadaniem niezwykle
trudnym – większość funduszy i sieci inwestorów działa ponadregionalnie. Ponadto, na
terenie kraju są aktywne fundusze spoza Polski. Liczba funduszy umiejscowionych w
województwie jest także ważnym miernikiem rozwoju innowacyjnych form finansowania
gospodarki.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentów źródłowych nie wymaga specjalnego
narzędzia badawczego.
Badana grupa: Badanie dotyczyć będzie jedynie funduszy i sieci aniołów biznesu
skupionych w PSIK lub ujętych w statystykach publikowanych przez to stowarzyszenie
(lub też znanych stowarzyszeniu).
Wskaźnik (4.6)
Rodzaj badania: Badanie danych źródłowych publikowanych przez Polską Agencję
Rozwoju Przedsiębiorczości na temat aktywności sieci Punktów Konsultacyjnych w
poszczególnych województwach.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentów źródłowych. Nie wymaga specjalnego
Badana grupa: Badanie dotyczyć będzie Punktów Konsultacyjnych działających na
terenie województwa dolnośląskiego, bez względu na to czy jest to punkt właściwy, czy
filia zamiejscowa punktu z innego województwa (obecnie sytuacja taka nie występuje).
Lista wyjściowa obejmuje następujące jednostki:
Instytucje Krajowego Systemu Usług dla MŚP (prowadzące również tzw. Punkty
Konsultacyjne):
−
Agencja Rozwoju Regionalnego "AGROREG" S.A. w Nowej Rudzie, Nowa
Ruda,
−
−
−
−
−
−
−
−
Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG S.A., Legnica,
Agencja Rozwoju Regionalnego ARLEG S.A., Głogów,
Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Wałbrzych,
Dolnośląska Agencja Współpracy Gospodarczej Sp. z o.o., Wrocław,
Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Jelenia Góra,
Rada Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji,
Technicznej "Zagłębia Miedziowego" w Legnicy, Lubin,
Wrocławska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Wrocław (to także RIF),
36
Instytucje Krajowego Systemu Innowacji (specjalistyczna podsieć w ramach
Krajowego Systemu Usług dla MŚP):
−
Oddział Terenowy Stowarzyszenia "Wolna Przedsiębiorczość" Centrum
Wspierania Biznesu, Świdnica.
Wskaźnik (4.7)
Rodzaj badania: Badanie danych wewnętrznych. Informacje o dofinansowaniu usług
badawczych będą w posiadaniu przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego lub instytucji,
której dofinansowanie zostanie powierzone.
Narzędzie badawcze: Badanie dawnych wewnętrznych. Nie wymaga specjalnego
narzędzia badawczego. Wystarczające jest zebranie danych o łącznej kwocie
przekazanego w danym roku dofinansowania.
Badana grupa: Badanie danych wewnętrznych będących w posiadaniu Urzędu
Marszałkowskiego, ewentualnie instytucji zarządzającej danym programem wsparcia.
6.5.
Cel strategiczny 5: Obniżanie barier dla działań innowatorów
oddziaływania
(5.1) Udział województwa dolnośląskiego w ogólnej
liczbie usług świadczonych przez ośrodki PK KSU
(5.2) [Wskaźnik jakościowy] Analiza trendów na
rynku usług związanych z procesem pozyskania
finansowania na realizację projektów innowacyjnych
(5.) Poziom znaczenia barier
wymienionych w obszarach
oddziaływania wśród przedsiębiorstw
działających w regionie
(5.3) Liczba projektów realizowanych w Akademickich
Inkubatorach Przedsiębiorczości
Wskaźnik (5.)
Rodzaj badania: Badania ankietowe CATI. Celem badania będzie określenie odsetka
respondentów odpowiadających, iż dana bariera jest ważna lub bardzo ważna. Do wyboru
przedstawia się respondentom szeroką listę barier, w tym bariery określone w DSI. Takie
podejście pozwala na analizę barier określonych w DSI na tle innych, ewentualnych
przeszkód we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań w firmach.
badawcze, 7.1.
Badana grupa: W badaniu na próbie reprezentatywnej przedsiębiorców z grupy małych i
średnich (z pominięciem grupy mikroprzedsiębiorców). Zob. wskaźnik 2.1. – przypis 7.
Wskaźnik (5.1)
Rodzaj badania: Badanie dokumentów publikowanych przez Polską Agencję Rozwoju
Przedsiębiorczości na temat aktywności ośrodków prowadzących Punkty Konsultacyjne.
Dane takie są publikowane nas stronach Krajowego Systemu Usług dla MŚP za każdy
kolejny rok działania systemu PK.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentów źródłowych. Nie wymaga opracowania
37
Badana grupa: Badanie dotyczyć będzie Punktów Konsultacyjnych działających na
terenie województwa dolnośląskiego, bez względu na to czy jest to punkt właściwy, czy
filia zamiejscowa punktu z innego województwa (obecnie sytuacja taka nie występuje)
(lista wyjściowa – zob. Opis wskaźnika 4.6.).
Wskaźnik (5.2)
Rodzaj badania: Zogniskowany wywiad grupowy z przedstawicielami firm doradczych
specjalizujących się w opracowywaniu wniosków aplikacyjnych do programów wsparcia
nauki i innowacji oraz badanie jakościowe instytucji otoczenia biznesu specjalizujących
się w ułatwianiu dostępu do finansowania dłużnego (instrumenty inżynierii finansowej –
poręczenia, pożyczki, wejścia kapitałowe).
Narzędzie badawcze: Scenariusz wywiadu powinien być opracowywany każdorazowo
przez wykonawcę, gdyż z czasem zmieniać się mogą zarówno postawy firm, jak i
dostępność środków pomocowych. Generalnym celem wywiadu jest określenie zmian w
podejściu firm do możliwości osiągnięcia korzyści ze skutecznej aplikacji, w szczególności
zaś pojawiania się ewentualnych modeli zakładających pomoc w pisaniu wniosku w
zamian za późniejsze uczestnictwo w realizacji projektu. W przypadku badania instytucji
otoczenia biznesu specjalizujących się w ułatwianiu dostępu do finansowania wykorzystać
należy pytania zawarte w scenariuszach wywiadów (fundusze pożyczkowe, fundusze
poręczeniowe, fundusze kapitału zalążkowego, zob. rozdział 7. Narzędzia badawcze, pkt
7.4.5.
Badana grupa: Przedstawiciele firm doradczych, które w ostatnim czasie
przygotowywały i mają zamiar przygotowywać wnioski aplikacyjne do programów
związanych z rozwojem innowacyjności i potencjału naukowego oraz przedstawiciele
instytucji otoczenia biznesu specjalizujących się w ułatwianiu dostępu do finansowania
(lista wyjściowa – zob. Wskaźnik 3, przypisy 8, 9 i 10.
Wskaźnik (5.3)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI), w wyniku którego uzyskana zostanie
informacja na temat liczby realizowanych w danym okresie projektów (wspieranych
przedsiębiorstw działających w inkubatorze – inkubowanych firm).
Badana grupa: Przedstawiciele Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości (AIP)
działających na terenie województwa dolnośląskiego. Na dzień sporządzania niniejszego
dokumentu były to cztery ośrodki:
AIP Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,
AIP przy Uniwersytecie Wrocławskim,
AIP przy Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu,
AIP przy Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu - oddział Jelenia Góra.
38
6.6.
Cel strategiczny 6: Edukacja dla innowacji
oddziaływania
(6.1) Liczba wdrożonych do realizacji programów
uruchomionych w ramach DSI, uwzględniających
aspekty praktyczne
(6.2) Liczba wyłonionych i wspartych w ramach
programu Zdolny Śląsk talentów
(6.3) Liczba wspólnych programów rekrutacyjnych
przyjętych w formie porozumień przez uczelnie
(6.4) Liczba studentów i doktorantów na
interdyscyplinarnych studiach w oparciu o system
zachęt w ramach DSI
(6.) Poziom zadowolenia ze stopnia
przygotowania do funkcjonowania
zawodowego na coraz bardziej
innowacyjnym rynku wyrażanego
przez studentów ostatniego roku
edukacji
(6.5) Ocena stopnia przygotowania kadr
opuszczających dolnośląskie uczelnie do działania na
innowacyjnym rynku wyrażana przez przedsiębiorców
Wskaźnik (6.)
Rodzaj badania: Badania ankietowe PAPI. Średnia ocena z odpowiedzi na pytanie
ankietowe:
−
„Jak generalnie oceniasz stopień swojego przygotowania do funkcjonowania na
coraz bardziej innowacyjnym rynku?”
Narzędzie badawcze: Projekt narzędzia badawczego zawarto w rozdziale 7. „Narzędzia
badawcze”, pkt 7.2. Wielkość próby powinna zostać ustalona po określeniu liczebności
studentów w uczelniach wrocławskich na wskazanych poniżej kierunkach studiów, przy
założeniu maksymalnego błędu na poziomie ok. 5%.
Badana grupa: Badanie będzie prowadzone w miesiącach wiosennych na próbie
studentów ostatniego roku studiów. W wyniku wstępnych analiz i rozmów z
przedstawicielami władz uczelni dolnośląskich stwierdzono, iż badanie powinno dotyczyć
studentów kierunków studiów mogących mieć największy wpływ na rozwój innowacyjnej
gospodarki. Chodzi tu głównie o:
kierunki inżynierskie: informatyka, bioinżynieria, mechatronika, inżynieria
materiałowa, procesy produkcyjne,
kierunki biologiczne: biotechnologia,
kierunki chemiczne: chemia,
kierunki medyczne: farmacja.
Wskaźnik (6.1)
Rodzaj badania: Zogniskowany wywiad grupowy (FGI), którego celem będzie
określenie, czy i jakie programy nauczania uwzględniające aspekty praktyczne zostały
wdrożone w ramach realizacji DSI.
Narzędzie badawcze: Narzędzie badawcze w postaci scenariusza wywiadu
zogniskowanego powinno być opracowane każdorazowo przez wykonawcę – przebieg
wywiadu zależy w największej mierze od stylu pracy poszczególnych moderatorów.
39
Badana grupa: Badanie powinno być przeprowadzone z grupą przedstawicieli uczelni
wyższych oraz Kuratorium Oświaty. Wydaje się, iż uzasadnione jest ograniczenie analizy
wyłącznie do studiów wyższych oraz szkół średnich.
Wskaźnik (6.2)
Rodzaj badania: Badanie danych źródłowych na temat liczby laureatów programu
„Zdolny Śląsk”.
Narzędzie badawcze: Badanie danych źródłowych nie wymaga przygotowania
Badana grupa: Badanie obejmie przedstawicieli Fundacji Edukacji Międzynarodowej,
która jest realizatorem programu stypendialnego „Zdolny Śląsk”.
Wskaźnik (6.3)
Rodzaj badania: Zogniskowany wywiad grupowy FGI. W ramach DSI mają być
opracowywane programy rekrutacyjne, które zapobiegną niekorzystnym zjawiskom na
etapie rekrutacji kandydatów do szkół wyższych. Zadaniem wywiadu ma być
zdefiniowanie takich programów.
Narzędzie badawcze: Narzędzie badawcze w postaci scenariusza wywiadu
zogniskowanego powinno być opracowane każdorazowo przez wykonawcę – przebieg
wywiadu zależy w największej mierze od stylu pracy poszczególnych moderatorów.
Badana grupa: Badanie powinno być przeprowadzone z grupą przedstawicieli uczelni
wyższych, w szczególności zaś z przedstawicielami uczelni, które na etapie tworzenia DSI
zgłaszały potrzebę opracowania takich programów rekrutacyjnych.
Wskaźnik (6.4)
Rodzaj badania: Rodzaj badania będzie w ogromnej mierze zdeterminowany przez
sposób realizacji działania. W ramach DSI planuje się uruchomienie systemu stypendiów
zachęcających do podejmowania studiów interdyscyplinarnych. Na dzień dzisiejszy
system ten nie osiągnął jeszcze kształtu docelowego. Podstawowym zadaniem pozostaje
zdefiniowanie kierunków interdyscyplinarnych i uszczegółowienie zasad przyznawania
stypendiów, tak, aby wspierane były osoby, których praca naukowa rzeczywiście
przyczynia się do wzrostu innowacyjności regionu (pod którą należy rozumieć wyłącznie
prace naukowe, które mogą podlegać szybkiej komercjalizacji – a więc, takie na które
wyraża zapotrzebowanie innowacyjna gospodarka). Dopiero po zdefiniowaniu tych
elementów, możliwe będzie jasne wskazanie rodzaju badania oraz grupy objętej
badaniem. Wstępnie zakładamy, że w posiadaniu Urzędu Marszałkowskiego będą listy
przyznanych stypendiów, zaś do zadań wykonawcy będzie należało wybranie z tych list
projektów o charakterze interdyscyplinarnym.
Narzędzie badawcze: Badanie dokumentów źródłowych nie wymaga opracowania
specjalnego narzędzia badawczego.
Badana grupa: Podstawowym źródłem informacji będą dane w posiadaniu osób
odpowiedzialnych za wdrażanie tego fragmentu DIS. W zależności od ostatecznego
kształtu systemu, może też pojawić się konieczność badań bezpośrednich osób, które
uzyskały wsparcie w ramach analizowanego systemu.
40
Wskaźnik (6.5)
Rodzaj badania: Badanie ankietowe CATI. Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Jak ocenia
Pan(i) stopień przygotowania kadr opuszczających dolnośląskie uczelnie wyższe do pracy
w Pana(i) firmie”
badawcze, pkt 7.1.
grupy małych i średnich (z wyłączeniem firm mikro). Zob. wskaźnik 2.1. – przypis 7.
6.7.
Cel strategiczny 7: Krzewienie postaw proinnowacyjnych
oddziaływania
(7.1) Liczba udzielonych stypendiów
(7.2) Liczba konkursów i zgłoszeń do konkursów
(7.3) Udział źródła innowacji: „Pracownicy firmy” w
zestawieniu „Pochodzenie patentów, wzorów
przemysłowych licencji…” w badaniach pierwotnych
(7) Liczba mieszkańców województwa
deklarujących w badaniach
ankietowych, iż mają realny wpływ na
poziom innowacyjności regionu
Wskaźnik (7.)
Rodzaj badania: Badanie ankietowe CATI. Odsetek osób objętych badaniem, które w
badaniu ankietowym na pytanie:
−
„Biorąc pod uwagę Pana / Pani doświadczenia, czy zadeklarowałby Pan /
Pani, że ma realny wpływ na innowacyjność regionu?” odpowiedziały:
(1)
„Zdecydowanie tak” lub
(2)
„Raczej tak”.
Narzędzie badawcze: Projekt narzędzia badawczego – zob. rozdział 7 Narzędzia
badawcze, pkt 7.3. Jest to wersja kwestionariusza CATI, która przed uruchomieniem
badania powinna zostać poddana pilotażowi.
Badana grupa: Badanie powinno objąć reprezentatywną próbkę mieszkańców regionu11.
Badane zjawisko ma charakter społeczny i nie będzie zmieniać się szybko, dlatego za
wystarczające uznano badania przeprowadzane raz na trzy lata.
Wskaźnik (7.1)
Rodzaj badania: Badanie dokumentów wewnętrznych będących w posiadaniu Urzędu
Marszałkowskiego a dotyczących przyznanych stypendiów w ramach programów wsparcia
wymienionych w DSI.
11
Zgodnie ze stanem ludności, 31.12.2008 r. (Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym,
stan w dniu 31.12.2008 r., GUS) województwo dolnośląskie zamieszkiwało 2 877 059 osób, w tym
w wieku produkcyjnym (mężczyźni 18-64 lata, kobiety 18-59 lat) 1 896 611 osób. Biorąc pod
uwagę powyższe dane oraz ograniczenia wynikające z procesu badawczego, proponujemy w
przypadku mieszkańców zamieszkujących województwo dolnośląskie dążyć do realizacji próby o
wielkości 600 respondentów. Przy takiej próbie wielkość błędu osiąga poziom 4% (inne wielkości
to: 400 – 4,89%, 500 – 4,38, 800 – 3,46%, 1000 – 3,09%)
41
Badana grupa: Wszystkie niezbędne dokumenty powinny być w posiadaniu osób
odpowiedzialnych za wdrażanie DSI lub osób i instytucji przez nie wskazanych. Badanie
powinno objąć następujące projekty stypendialne:
•
„Grant – doktoraty” (stypendia doktoranckie),
•
„Dolnośląski Kredyt Zaufania” — dla młodych, dobrze się zapowiadających
naukowców / absolwentów,
•
„Pójść za Ciosem — dla tych, którzy mają już czym się pochwalić”.
Kluczowe znaczenie dla efektywności badania ma wybór tylko tych projektów, które
rzeczywiście wpływają na innowacyjność regionu. Zakłada się, iż już na etapie
przyznawania stypendiów będą wybierane tylko takie, które dotyczą kwestii związanych z
praktyką gospodarczą i przekładają się na konkretne wdrożenia w biznesie. Należy
jednak fakt ten zweryfikować na etapie badania, tak aby wartości wskaźnika nie zawyżały
badania podstawowe.
Wskaźnik (7.2)
Marszałkowskiego na temat zorganizowanych przez Władze Marszałkowskie konkursów i
przyznanych nagród.
odpowiedzialnych za wdrażanie DSI lub osób i instytucji przez nie wskazanych.
Określenie precyzyjnego zakresu badania będzie jednym z zadań wykonawcy w
uzgodnieniu z przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego. DSI zawiera następujący
zapis: „Marszałek Województwa powinien organizować stałe i odpowiednio nagłaśniane
konkursy (przykładowo) na: „Pomysł Roku”, „Młodego Innowatora” itp.”. Lista konkursów
może z czasem ulegać zmianom. Już na tym etapie wiadomo, iż planowany jest konkurs
na „Innowatora Dolnego Śląska”.
Wskaźnik (7.3)
Rodzaj badania: Badanie ankietowe CATI. Pytanie badawcze powinno zostać zadane
wyłącznie tym firmom, które pozytywnie odpowiedziały na pytanie: „Czy firma posiada
jakieś patenty, wzory przemysłowe, licencje lub zgłoszenia patentowe?” W tej grupie
respondentów należy zadać pytanie o pochodzenie tych elementów innowacji. Do wyboru
przedstawiono następujące opcje:
−
Wypracowane przez pracowników firmy,
−
Wypracowane przez właścicieli firmy,
−
Zakupiona została licencja,
−
Zakupione od osób fizycznych,
−
Zakupione z jednostki badawczo-rozwojowej,
−
Inna.
badawcze”, pkt 7.1.
42
6.8.
Cel strategiczny 8: Akumulacja kapitału społecznego
(8.1) Subiektywna ocena prestiżu nagrody wyrażana
w badaniach ankietowych przez przedsiębiorców.
(8.2) Odsetek mediów lokalnych, które poruszają
kwestie innowacyjności w Regionie częściej niż
sporadycznie
oddziaływania
(8) Liczba osób uczestniczących w
inicjatywach objętych celem.
Wskaźnik (8.)
Marszałkowskiego, dotyczących zorganizowanych forów dyskusyjnych.
odpowiedzialnych za wdrażanie DSI lub osób i instytucji przez nie wskazanych.
Określenie precyzyjnego zakresu badania będzie jednym z zadań wykonawcy w
uzgodnieniu z przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego. Na obecnym etapie zbierane
są dane dotyczące dwóch imprez:
•
Dolnośląskiego Forum Politycznego i Gospodarczego,
•
Dolnośląskiego Forum Innowacji.
Wskaźnik (8.1)
Rodzaj badania: Badanie ankietowe CATI. Odsetek respondentów, którzy na pytanie:
„Czy otrzymanie nagrody X uznałby Pan(i) za znaczące wyróżnienie dla swojej firmy)
odpowiedzieli „tak” lub „raczej tak”. Badanie powinno być uruchomione po uruchomieniu
systemu nagród opisanych w DSI.
badawcze, pkt 7.1.
Wskaźnik (8.2)
Rodzaj badania: Wywiad telefoniczny (ITI). Odsetek respondentów udzielający na
pytanie:
−
„Jak często Wasze medium porusza tematy związane z innowacyjnością w
regionie?” odpowiedzi innej niż
(1)
„Sporadycznie” lub
(2)
„Nigdy”
Badana grupa: Badanie na grupie mediów lokalnych. W wyników przeprowadzenia
badań pilotażowych, spośród wszystkich istotniejszych mediów dolnośląskich wybrano
grupę 14, które powinny podlegać badaniom (media zaprzestające działalności powinny
być zastępowane innymi). Proponowana grupa badawcza obejmuje:
1.
Echo Miasta Wrocław – 2 wydania w tygodniu,
2.
Gazeta Wyborcza – dziennik,
43
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Miesięcznik "Odra – miesięcznik,
Gazeta Piastowska – tygodnik,
Tygodnik Wrocławski – tygodnik,
Wiadomości Wałbrzyskie – tygodnik,
Nowiny Jeleniogórskie – tygodnik,
Wiadomości Świdnickie – tygodnik,
Gazeta Ziemi Kłodzkiej – tygodnik,
POLSKA – Gazeta Wrocławska – dziennik,
Radio Eska Wrocław – radio regionalne,
Radio Wrocław – radio regionalne,
TeDe - Telewizja Dolnośląska Sp. z o.o. – TV regionalna,
TVP 3 - Telewizja Polska SA. Oddział Wrocław – TV regionalna.
8.
Narzędzia badawcze
W niniejszej części prezentowane są narzędzia badawcze,
zastosowanie w procesie badawczym oceny stopnia realizacji DIS.
które
znajdą
Prezentowane narzędzia badawcze obejmują:
Kwestionariusz badania ankietowego (CATI), realizowanego pośród
przedsiębiorców (pkt 7.1.), badania ankietowego (bezpośredniego) PAPI
realizowanego pośród studentów ostatnich lat studiów (pkt 7.2.) oraz badania
CATI realizowanego wśród mieszkańców województwa dolnośląskiego (pkt 7.3.).
Scenariusze wywiadów - do wykorzystania podczas badań:
8.1.
−
w grupie instytucji otoczenia biznesu (badanie bezpośrednie – telefoniczne
wywiady indywidualne w ramach różnych typów instytucji) (7.4.1. – 7.4.5.),
−
w badaniu studentów ostatnich lat studiów (pkt 7.5.1.),
−
w badaniu mediów (pkt 7.5.2.).
Badanie ankietowe CATI (kwestionariusz)
BADANIE ANKIETOWE
(CATI)
Respondent: PRZEDSIĘBIORCY (woj. dolnośląskie)
Dzień dobry/dobry wieczór. Nazywam się ___________ i dzwonię z firmy ___________.
Czy dodzwoniłem(am) się do firmy (POCIĄGNĄĆ NAZWĘ FIRMY Z BAZY)?
Tak
1 przejść do A2
Nie
2 zadać A1 i zakończyć
A1.
Ankieter, zaznaczyć rodzaj pomyłki:
Firma już nie istnieje
1
Błędny numer telefonu
2
A2. Na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, firma ___
prowadzi badania mające na celu pomiar stopnia realizacji Dolnośląskiej Strategii
Innowacji. Wyniki tych prac posłużą władzom samorządowym do kształtowania polityki w
zakresie wspierania innowacyjności. Dlatego też udział Państwa firmy w tym badaniu jest
niezmiernie ważny. Wywiad nie jest długi, potrwa około 15 minut i koncentrował się
będzie wokół tematyki związanej z działalnością firmy i znaczeniu zagadnienia
44
innowacyjności w jej codziennej praktyce. Czy mógłbym/mogłabym prosić o połączenie z
osobą firmie odpowiedzialną za podejmowanie strategicznych decyzji rozwojowych,
inwestycyjnych, tj. chciał(a)bym rozmawiać z …..
ANKIETER DĄŻYMY DO WYWIADU Z:
Właścicielem/Współwłaścicielem/Prezesem/Członkiem Zarządu
Dyrektorem generalnym
Dyrektorem technicznym.
Wywiad
1
Umówienie
2
Odmowa
3
ANKIETER ODCZYTAĆ: Zacznijmy od kilku pytań na temat Pana(i) firmy.
M1.
Na początek proszę powiedzieć, ile osób wliczając Pana(nią), pracuje obecnie w
Pana(i) firmie? Proszę uwzględnić jedynie stałych pracowników?
Do 9
10-49
50-249
Powyżej 250
Odmowa odpowiedzi>>>> ZAKOŃCZYĆ
M2. Jaka jest branża Pana(i) firmy - jaką konkretnie działalność prowadzi firma?
ANKIETER: NIE CZYTAĆ, ZAKLASYFIKOWAĆ SPONTANICZNĄ ODPOWIEDŹ
RESPONDENTA. INNE ZAPISAĆ, NIE KODOWAĆ
ROLNICTWO
Produkcja rolnicza – zwierząt, upraw rolnych i leśnych
Rybactwo
PRZEMYSŁ
Górnictwo i kopalnictwo - wydobywanie /…/
Produkcja przemysłowa
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę
BUDOWNICTWO
Budownictwo (przygotowanie terenu, budowa, instalacje, wykończenie, wynajem
sprzętu budowlanego)
USŁUGI RYNKOWE
Handel hurtowy i detaliczny,
Naprawa pojazdów (samochodowych i motocykli) oraz naprawa artykułów użytku
osobistego i domowego (obuwie, AGD, zegarki, biżuteria)
Hotele i restauracje (gastronomia łącznie z cateringiem)
Transport – lądowy, powietrzny, wodny
Poczta i telekomunikacja (poczta, kurierzy, telefonia, radiofonia, telewizja,
przetwarzanie danych)
Pośrednictwo finansowe: ubezpieczenia, fundusze, kredyty, pożyczki
45
Wynajem, zarządzanie, kupno-sprzedaż nieruchomości
Informatyka (komputery, oprogramowanie, przetwarzanie danych)
Działalność badawczo – rozwojowa
Działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa, reklamowa, porządkowa
(sprzątanie)
USŁUGI NIERYNKOWE
Administracja publiczna oraz polityka ekonomiczna i społeczna
Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne
Edukacja i szkolenia
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna (usługi lecznicze w szpitalach, przychodniach
– również weterynaryjnych oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych tj.
żłobki i pomoc społeczna)
Usługi pozostałe oraz związane z odprowadzaniem ścieków i działalnością
kulturalno-sportową
INNE, JAKIE?
ANKIETER: NIE ODCZYTYWAĆ Odmowa odpowiedzi
M3.
Jaka jest forma prawna Pana(i) firmy?
Indywidualna działalność gospodarcza
Spółka osobowa (spółka cywilna, spółka jawna, spółka komandytowa /…/)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka akcyjna
Przedsiębiorstwo państwowe
Spółdzielnia
Fundacja
Stowarzyszenie
Inne (jakie? …)
M4.
Proszę o podanie roku założenia Pana(i) firmy?
________
Odmowa odpowiedzi
M5.
Czy w ostatnim (2008) roku zatrudnienie w firmie:
zwiększyło się
nie zmieniło się
zmniejszyło się
M6.
[Jeśli M5. zwiększyło się lub zmniejszyło się]
Powiedział(a) Pan(i), iż zatrudnienie w Pana(i) firmie <CADAS: odpowiedź z M5>
Co było tego powodem? ANKIETER: DOPYTAĆ. DOKŁADNIE ZANOTOWAĆ.
_________________________________________________________________
ANKIETER ODCZYTAĆ: Przejdźmy teraz do zagadnień dotyczących innowacyjności
działalności prowadzonej przez Pana(i) firmę.
46
I.1
Odczytam Panu(i) kilka stwierdzeń proszę ocenić na ile odnosi się ono do sytuacji
Pana(i) firmy. Na ile zgadza się bądź nie zgadza ze stwierdzeniem, że Pana(i)
firma:
Zdecydowanie się zgadzam
Raczej się zgadzam
Raczej się nie zgadzam
Zdecydowanie się nie zgadzam
(NIE CZYTAĆ) Nie wiem/trudno powiedzieć
prowadzi działalność innowacyjną12
reprezentuje przemysł wysokich technologii
jest w dobrej kondycji finansowej
dynamicznie się rozwija
sytuacja firmy od dłuższego czasu pozostaje bez zmian
I.2.
Czy w firmie zatrudnione są osoby, które jednocześnie pracują jako pracownicy
naukowi na jakiejś uczelni wyższej?
Tak13
Nie
(NIE CZYTAĆ) Nie dotyczy
Ilu?.....................................
I.3.
Czy firma posiada jakieś patenty, wzory przemysłowe, licencje lub zgłoszenia
patentowe?
Tak
Nie
(NIE CZYTAĆ) Nie wiem
Ile?.....................................
Jeśli tak: Czy zostały one:
Wypracowane przez pracowników firmy 14
Wypracowane przez właścicieli firmy
Zakupiona została licencja
Zakupione od osób fizycznych
Zakupione z jednostki badawczo-rozwojowej
Pochodzą z innego źródła, Jakiego?......
I.4.
Czy w ciągu ostatnich 3 lat firma dokonywała inwestycji, które uznaje Pan(i) za
innowacyjne
Tak
Nie
Jaka była ich orientacyjna wartość?.....................................
12
13
14
Pytanie kluczowe do obliczenia mianownika wskaźnika 2.1.
Pytanie kluczowe do obliczenia licznika wskaźnika 2.1.
Pytanie kluczowe do obliczenia wskaźnika 7.3.
47
I.5.
Proszę określić jak ważne są wymienione przeze mnie bariery rozwoju
innowacyjności firmy (w skali od 1 – nieważne do 5 – bardzo ważne)15
Brak źródeł finansowania jakiejkolwiek działalności innowacyjnej;
Brak możliwości finansowania projektów o szczególnie wysokim ryzyku
naukowym;
Brak dostępu do ciekawych pomysłów innowacyjnych, które mogłyby być
wdrożone w naszej firmie;
Brak sprawnego systemu informacji o rozwiązaniach innowacyjnych;
Hermetyczność świata nauki – brak kontaktu z pomysłodawcami;
Kryzys światowy i związane z nim ograniczenie popytu;
Brak odpowiednich tradycji gospodarczych w regionie;
Brak pomocy doradczej w zakresie rozpoczęcia działalności innowacyjnej;
Brak możliwości uzyskania wsparcia doradczego na etapie aplikowania o środki w
zamian za udział w realizacji finansowanego projektu;
Brak narzędzia oceny wiarygodności partnerów gospodarczych w regionie.
I.6.
Czy kwalifikacje pracowników mają kluczowe znaczenie dla Państwa działalności
gospodarczej
Tak
Nie
Czy Pana(i) firma zatrudnia znaczącą liczbę osób z wyższym wykształceniem
Tak
Nie
Ilu?.....................................(może być w %)
Jeśli I.7.=tak zadaj pytanie I.8.
I.7.
I.8.
Jak ocenia Pan(i) stopień przygotowania kadr opuszczających
dolnośląskie uczelnie wyższe do pracy w Pana(i) firmie16
Zdecydowanie dobrze
Raczej dobrze
Ani dobrze, ani źle
Raczej źle
Zdecydowanie źle
I.9.
Czy otrzymanie nagrody ____ uznałby Pan(i) za znaczące wyróżnienie dla
swojej firmy17
Tak
Raczej tak
Raczej nie
Nie
I.10.18 Od kilku miesięcy mamy do czynienia na świecie z tzw. kryzysem finansowym.
Czy w związku z powyższym
15
Pytanie kluczowe do obliczenia wskaźnika 5.
Pytanie kluczowe do obliczenia wskaźnika 6.5.
17
Pytanie kluczowe do obliczenia wskaźnika 8.2. (do uwzględnienia po ogłoszeniu stosownych
konkursów).
16
48
Tak
Nie
(NIE CZYTAĆ) Nie dotyczy
spadła liczba zamówień na Państwa produkty/usługi
musieliście Państwo obniżyć cenę na produkty/usługi
musieliście Państwo zwolnić pracowników
rozważacie Państwo w najbliższym czasie zwolnienie pracowników
zaniechaliście planów inwestycyjnych
zwiększyliście plany inwestycyjne
wzrosło znaczenie innowacyjności produktów/usług
spadło znaczenie innowacyjności produktów/usług
To już wszystkie moje pytania
PODZIĘKOWAĆ RESPONDENTOWI ZA UDZIAŁ W BADANIU I ZAKOŃCZYĆ
WYWIAD
8.2.
Badanie ankietowe bezpośrednie (studenci)
BADANIE ANKIETOWE
(bezpośrednie)
Respondent: STUDENCI (woj. dolnośląskie)
Dzień dobry. Nazywam się ___________ i reprezentuję firmę badawczą ___________.
Na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego prowadzimy badania
mające na celu ustalenie poziomu zadowolenia studentów ostatnich ostatnie roku studiów
ze stopnia przygotowania do funkcjonowania zawodowego na rynku. Wyniki tych prac
posłużą władzom samorządowym do kształtowania polityki w zakresie wspierania
innowacyjności. Dlatego też udział Pani / Pana w tym badaniu jest niezmiernie ważny.
Wywiad nie jest długi, potrwa około 5 / 10 minut. Czy mógłbym/mogłabym prosić o
udzielenie odpowiedzi na przygotowane pytania.
1.
W jakim stopniu staże (praktyki), które odbyli w trakcie studiów przygotowały ich
do pracy w przedsiębiorstwach innowacyjnych?
5-cio stopniowa skala oceny: 1 – ocena bardzo niska, 5 – ocena bardzo wysoka
1
2
3
4
5
2.
Czy udział w stażach zwiększa szanse zatrudnienia w przedsiębiorstwach
innowacyjnych (bardzo, trochę, nie ma wpływu)?
3.
Jak oceniany jest poziom nabytych podczas studiów umiejętności analitycznych?
1
2
3
4
5
18
Pytanie incydentalne (do wykorzystania w badaniach otwierających proces badawczy, następnie
do wykorzystania zależnie od sytuacji).
49
4.
Jak oceniany jest poziom przyswojenia wiedzy kierunkowej?
1
5.
Jak oceniany jest
obliczeniowych?
2
poziom
3
4
przyswojenia
5
umiejętności
matematycznych,
1
6.
2
3
4
5
Jak oceniane jest przygotowanie / zdolność do pracy zespołowej?
1
7.
2
3
4
5
Jak oceniana jest umiejętności praktycznego zastosowania nabytej wiedzy?
1
8.
2
3
4
5
Jak oceniany jest poziom nabytej wiedzy fachowej / specjalistycznej?
1
9.
2
3
4
5
Jak oceniane są wykształcone zdolności komunikacyjne?
1
10.
2
3
4
5
Jak oceniana jest umiejętności wykorzystania programów komputerowych?
1
11.
2
3
4
5
Jak oceniany jest poziom nabytej ogólnej wiedzy ekonomicznej?
1
12.
2
3
4
5
Czy w toku nauki możliwe było zdobycie doświadczeń międzynarodowych?
1
13.
2
3
4
5
Jak oceniany jest poziom umiejętności posługiwania się językami obcymi, w tym w
zakresie kwestii specjalistycznych?
1
2
3
4
5
50
14.
Podsumowując, jak generalnie oceniasz stopień swojego przygotowania
do funkcjonowania na coraz bardziej innowacyjnym rynku? 19
1
2
3
4
5
WYWIAD
8.3.
Badanie ankietowe społeczeństwo - mieszkańcy
BADANIE ANKIETOWE (CATI)
Respondent: społeczeństwo - mieszkańcy (woj. dolnośląskie)
Dzień dobry/dobry wieczór. Nazywam się ___________ i dzwonię z firmy ___________.
Czy dodzwoniłem(am) się do Pana(i) (POCIĄGNĄĆ IMIĘ I NAZWISKO Z BAZY)?
Tak
1 przejść do A2
Nie
2 zadać A1 i zakończyć
A1.
Ankieter, zaznaczyć rodzaj pomyłki:
Błędny numer telefonu
2
Inne
1 ________________
A2. Na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, firma ___
prowadzi badania mające na celu zebranie opinii mieszkańców województwa na temat
innowacyjności regionu. Wyniki tych badań są bardzo ważne. Mają one umożliwić lepsze
planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego regionu dolnośląskiego. Wywiad nie jest
długi, potrwa maksymalnie około 10 minut. Czy mógłbym / mogłabym zatem zdać kilka
krótkich pytań?
Na początek chciał(a)bym zadać Panu(i) dla celów statystycznych
dotyczących Pana(i) oraz Pana(i) gospodarstwa domowego.
kilka
pytań
METRYCZKA
M1. Proszę podać swój rok urodzenia:
19____
Odmowa odpowiedzi – ZADAĆ M2
M2. ANKIETER NIE CZYTAĆ: Zaznacz płeć respondenta
1) Kobieta
2) Mężczyzna
M3. Proszę podać swoje wykształcenie:
1) Podstawowe, gimnazjalne
2) Zasadnicze zawodowe
3) Średnie
19
51
4)
5)
6)
7)
Pomaturalne
Licencjat
Wyższe
Odmowa odpowiedzi
M4. Jaka jest wielkość Pana(i) miejscowości:
Poza terenem miejskim (NIE CZYTAĆ: wieś)
Do 15 tys. mieszkańców
Od 15 do 50 tys. mieszkańców
Powyżej 500 tys. mieszkańców
(NIE CZYTAĆ) Nie wiem, trudno powiedzieć
M5. Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym znajduje się
MOŻLIWYCH WIELE WSKAZAŃ
Telefon stacjonarny
1
Telefon komórkowy
2
Komputer osobisty
3
Połączenie z Internetem
4
ZADAĆ M7A
M5A. Jakie łącze z Internetem posiada Pana(i) gospodarstwo domowe?
MOŻLIWYCH WIELE WSKAZAŃ
Modem telefoniczny
1
Stałe łącze u operatora telefonii stacjonarnej (np. Neostrada)
2
Stałe łącze poprzez operatora telewizji kablowej (np. Aster, UPC)
3
Inne stałe łącze, np. sieć osiedlowa
4
Stały dostęp przez sieć komórkową (np. Blue connect)
5
Dostęp do Internetu przez komórkę (modem w telefonie)
6
Inne, jakie:____________
8
(NIE CZYTAĆ) Nie wiem, trudno powiedzieć
9
ZASADNICZA CZĘŚĆ ANKIETY
I.1.
Co oznacza dla Pana / Pani pojęcie „innowacyjnego regionu” (województwa)
ANKIETER NIE CZYTAĆ, ZAZNACZYĆ WSZYSTKIE ODPOWIEDZI RESPONDENTA,
ZAPISAĆ „INNE”
(1) Region, w którym widoczne są, szybko zachodzące zmiany na lepsze
(2) Region nowoczesny
(3) Region dostatni
(4) Region, w którym każdy może swobodnie rozwijać się
(5) Region prężnie rozwijającego się przemysłu wysokich technologii
(6) Region z zapleczem akademickim na światowym poziomie
(7) Region szybko reagujący na zmiany w światowej gospodarce
(8) Region wykształconych ludzi
(9) Inne, ___________
(10) Nie wiem
I.2.
Proszę wymienić 3 województwa, które wg Pana(i) są najbardziej innowacyjne?
1) ___,
2) ___,
3) ___
I.3.
A jak generalnie Pan / Pani ocenia pod tym względem województwo dolnośląskie?
(1)
Jest bardzo innowacyjne
52
(2)
(3)
(4)
(9)
Jest przeciętnie innowacyjnie
Jest słabo innowacyjne
Nie jest innowacyjne
(Nie czytać) Trudno powiedzieć
I.4.
Obserwując swoje najbliższe otoczenia, czy ludzie z Pana / Pani otoczenia są
otwarci na zmiany i łatwo je akceptują?
(1)
Zdecydowanie tak
(2)
Raczej tak
(3)
raczej nie
(4)
Zdecydowanie nie
(9)
I.5.
Czy kiedykolwiek słyszał Pan o Dolnośląskiej Strategii Innowacji:
(1)
Tak
(2)
Nie
(9)
I.6.
Przyjmując, że innowacyjność oznacza zdolność do wprowadzania zmian i łatwość
przystopowywania się do nich, jak Pan / Pani ocenia swoje kwalifikacje i
wykształcenie?
(1) Jest całkowicie wystarczające do życia w zmiennym środowisku społecznogspodarczym województwa dolnośląskiego
(2) Jest tylko częściowo wystarczające
(3) Nie jest wystarczające
(9) (Nie czytać) Trudno powiedzieć
I.7.
Czy w ostatnim roku uczestniczył Pan / Pani w szkoleniach / kursach, niezbędnych
do pozyskania nowych kwalifikacji?
(1) Tak
(2) Nie
I.8.
Czy w miejscu pracy (życia / nauki – dla niepracujących lub uczących się) ma Pan
/ Pani możliwość proponowania nowych rozwiązań usprawniających działanie
jednostki w której Pan / Pani pracuje?
(1) Tak, zawsze
(2) Tak, raczej rzadko
(3) Tak, bardzo rzadko
(4) Nie
Jeśli I.8.  1, 2 lub 3 zadaj:
I.9.
Czy zgłoszone przez Pana / Panią propozycje zostały kiedykolwiek uwzględnione
(w całości lub części):
(1)
Zawsze były uwzględniane
(2)
Raczej rzadko
(3)
Bardzo rzadko
(4)
Nigdy nie były uwzględniane
(9)
53
I.10. Podsumowując, biorąc pod uwagę Pana / Pani doświadczenia,
zadeklarowałby Pan / Pani, że ma realny wpływ na innowacyjność
regionu20:
(1)
Zdecydowanie tak
(2)
Raczej tak
(3)
Raczej nie
(4)
Zdecydowanie nie
(9)
WYWIAD
8.4.
8.4.1.
Scenariusze wywiadów w instytucjach otoczenia biznesu (badanie
telefoniczne – ITI)
Inicjatywy klastrowe
Proszę opisać jak długo działa Państwa klaster, czym się zajmuje, jakie firmy
skupia? Z jakich branż rekrutują się te firmy? W jakiej części mają one
charakter innowacyjny?
Ile firm skupiał klaster na koniec ostatniego roku? (pytanie kluczowe
do kalkulacji wskaźnika 1.1 i 1.2)
Czy klaster otrzymał w ostatnim roku dofinansowanie (ze środków
wsparcia RPO i innych)? Jaką łączną wartość dofinansowania
otrzymał klaster od momentu powstania? (pytanie kluczowe do
kalkulacji wskaźnika 1.3)
Czy świadczycie Państwo jakieś usługi firmom skupionym w klastrze? Jeśli
tak, to jakie i ile takich usług świadczyliście w ciągu ostatniego roku? Czy
były one płatne?
Czy napotykacie Państwo trudności i bariery w rozwoju Państwa działalności?
Jeśli tak, to jakie?
Czy korzystaliście Państwo (lub korzystacie) z jakichś programów
pomocowych? Czy ubiegaliście się o wsparcie z takich programów? Czy
napotkaliście jakieś bariery? Jakie?
8.4.2.
Inkubatory przedsiębiorczości i akademickie inkubatory
przedsiębiorczości
Proszę opisać jak długo działa Państwa inkubator? Jaką powierzchnią
dysponuje? (pytanie kluczowe do kalkulacji wskaźnika 3.1). W przypadku
AIP – Jaka była liczba projektów zrealizowanych w zeszłym roku? (pytanie
kluczowe do kalkulacji wskaźnika 5.3).
Jaki charakter miała ta powierzchnia (usługowy/produkcyjny)?
Ile firm znajduje się obecnie w inkubatorze? Jakie branże reprezentują? Czy
mają one charakter innowacyjny?
20
54
Jakie są zasady przebywania w inkubatorze (czynsz, okres przebywania
etc.)? Czy istnieją jakieś preferencje dla firm innowacyjnych? Jakie?
Jakie usługi świadczy inkubator firmom w nim przebywającym? Czy są one
płatne? Ilu takich usług udzieliliście Państwo w ostatnim roku?
pomocowych? Czy ubiegaliście się Państwo o wsparcie z takich programów?
Czy napotkaliście jakieś bariery? Jakie?
Jakie są powiązania inkubatora ze sferą badawczo-rozwojową? Jakie korzyści
wynikają z tych związków dla lokatorów inkubatora?
Jak wyglądają powiązania z instytucjami finansującymi? Jakie korzyści
8.4.3. Parki naukowo – technologiczne/ parki przemysłowe
Proszę opisać jak długo działa Państwa park? Jaką powierzchnią
gruntów/budynków dysponuje? (pytanie kluczowe do kalkulacji
wskaźnika 3.4). Jaki mają one charakter (rok budowy, stopień uzbrojenia,
powierzchnia produkcyjna/usługowa)?
Ile firm znajduje się obecnie w parku? Jakie branże reprezentują? Czy mają
one charakter innowacyjny? Na czym polega ich innowacyjny charakter?
Jakie jest zainteresowanie pozyskaniem powierzchni w parku? Jakiego
rodzaju przedsiębiorcy wykazują to zainteresowanie?
Jakie są zasady przebywania w parku (czynsz, okres przebywania,
własność/wynajem etc.). Czy istnieją jakieś preferencje dla firm
innowacyjnych? Jakie?
Jakie usługi świadczy park firmom w nim przebywającym? Czy są one
płatne? Ilu takich usług udzieliliście Państwo w ostatnim roku? Czy występują
usługi o charakterze proinnowacyjnym? Jakie?
Jeśli tak, to jakie? Jak wyglądają związki ze sferą instytucji badawczorozwojowych / uczelniami wyższymi? Czy rodzą one wartość dodaną dla
lokatorów parku? Czy istnieją plany rozwoju tych usług?
55
8.4.4. Centra transferu technologii (CTT)
Proszę opisać jak długo działa Państwa CTT? Jaki jest jego status prawny?
Czy jest ulokowany w jakichś większych strukturach?
Jakie usługi zapewnia CTT swoim klientom? Czy Państwa instytucja
świadczyła w zeszłym roku usługi związane z transferem
technologii? (pytanie kluczowe do kalkulacji wskaźnika 3.2). Ile takich
usług zrealizowano? Kim byli jego klienci?
Jakie usługi wymagają wzmocnienia? Czy CTT posiada w tym zakresie
potencjał do zagospodarowania?
Jak oceniacie poziom innowacyjności klientów, dla których świadczone są
usługi? Czy można mówić o wyraźnych trendach w tym zakresie (zmiany
poziomu innowacyjności)
Czy usługi te są płatne? Jeśli tak, to na jakich zasadach?
8.4.5. Fundusze poręczeniowe / pożyczkowe / venture capital (kapitału
zalążkowego)
Proszę opisać jak długo działa Państwa fundusz? Jaki jest jego status
prawny? Jakim kapitałem dysponuje?
Kto może korzystać z usług funduszu? Jakie maksymalne
(pożyczkę, poręczenie, wejście kapitałowe ) oferuje fundusz?
wsparcie
Jakie
są
inne
parametry
udzielanego
wsparcia
(zapadalność
pożyczki/poręczenia/okres wejścia kapitałowego itp.)? Jakie opłaty są z nim
związane (prowizje, oprocentowanie pożyczki)?
Ilu i na jaką kwotę pożyczek / poręczeń / wejść kapitałowych udzielił
/ przeprowadził w ciągu ostatniego roku Państwa fundusz? (pytanie
kluczowe do kalkulacji wskaźnika 3.).
Jaka na koniec ostatniego roku była wartość aktualnego portfela pożyczek /
poręczeń / wejść kapitałowych?
Jaką część klientów Państwa funduszu stanowią firmy innowacyjne? Czy dla
takich firm jest przewidziana oddzielna oferta?
W jaki sposób identyfikujecie innowacyjność klienta?
56
Czy Waszym zdaniem istnieje niezaspokojone zapotrzebowanie za na
świadczone usługi inżynierii finansowej?
8.5.
Scenariusze wywiadów w jednostkach samorządu terytorialnego (gminy)
i pośród mediów (badanie telefoniczne – ITI)
8.5.1. Gminy
Czy gmina posiada i stosuje jakikolwiek własny system wspierania
przedsiębiorstw innowacyjnych? (pytanie kluczowe do kalkulacji
wskaźnika 4.3.).
Czy innowacyjność rozwiązania zaproponowanego przez oferenta ma
znaczenie w punktacji w zamówieniach publicznych? (pytanie
kluczowe do kalkulacji wskaźnika 4.3.).
8.5.2. Media
Czy w medium (czasopismo, gazeta, radio, …), które Pan (Pani) reprezentuje
jest wyodrębniony dział zajmujący się tematami gospodarczymi?
Jak
często
Wasze
medium
porusza
tematy
związane
z
innowacyjnością w regionie? (pytanie kluczowe do kalkulacji wskaźnika
8.3.).
Jak często (czy w każdym wydaniu)? W jakiej formie?
Czy częstotliwość poruszania tematów związanych z innowacyjnością
województwa dolnośląskiego wzrosła (zmalała) w porównaniu do okresu
sprzed roku?
Czy Wasze medium posiada rubrykę (czas antenowy) do kontaktu z
czytelnikami (ze słuchaczami)?
Czy zagadnienia innowacyjności regionu są poruszane przez czytelników
(słuchaczy)? Jak często? (wcale, sporadycznie, rzadko, jak każde inne,
bardzo często)
Czy zainteresowanie tymi zagadnieniami Waszych czytelników (słuchaczy)
rośnie/maleje/jest na stałym poziomie?
Czy samorząd województwa może Wam jakoś pomóc w informowaniu o
innowacyjności w regionie? Czy pomoc taka (np. informacyjna) jest
oferowana?
57

Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Opracowanie

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wydanie wiadomości: DSi Podwójny interfejs SiGNUM

KrÄ…g Kobiet w Krakowie

Uchwyt PC do stanowiska doĹ›wiadczalnego SybaPro

Nissan przeprowadza rekrutację wraz z SHL

DSi 1000 DSi 2000 DSi 4000

budowanie-partnerstwa

Stomatologiczne instytuty szkoleniowe Akademii Garmedu

Dzień dobry, Przesyłam do Państwa informacje na temat Tour de