galiçya şehitleri bilgi broşürü

GALİÇYA CEPHESİ
TÜRK ŞEHİTLERİNİ ANMA GÜNÜ
DZIEŃ PAMIĘCI TURECKICH ŻOŁNIERZY
POLEGŁYCH NA FRONCIE GALICYJSKIM
THE FALLEN TURKISH SOLDIERS OF THE GALICIAN
FRONT REMEMBRANCE DAY
18 MART 2014
18 MARCA 2014
18 MARCH 2014
1
“KORKMA, SÖNMEZ BU ŞAFAKLARDA YÜZEN AL SANCAK”2
“Nie obawiajcie się i nie bądźcie posępni, purpurowa flaga nigdy nie
wypłowieje”
“Fear not! For the crimson flag that proudly waves in these dawns, shall never fade”
“BİZ YAŞADIĞIMIZ SÜRECE POLONYA HEP VAR OLACAK”3
“Jeszcze Polska nie zginela, Kiedy my zyjemy”
“Poland has not yet perished, So long as we still live”
1
Türkiye ve Polonya amblemleri içeren Sultan Kazaklarının sancağıdır (Aslı, Varşova Polonya Ordu Müzesi'nde
bulunmaktadır.).
Sztandar Kozakóww Sułtańskich z godłami Turcji i Polski (Oryginał w muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.).
Banner of the Sultan’s Cossacks including Turkish and Polish emblems (The original artefact is in the Polish Army
Museum in Warsaw.).
2
Türk Milli Marşının ilk satırıdır. / Pierwszy werset Hymnu Narodowego Turcji. / The fist line of the Turkish
National Anthem./ Pierwszy werset Hymnu Narodowego Turcji.
3
Polonya Milli Marşının ilk satırıdır./ Pierwszy werset Hymnu Narodowego Polski. / The fist line of the Polish
National Anthem.
Galiçya Cephesi Türk Şehitleri
Birinci Dünya Savaşı sırasında, Avusturya – Macaristan
İmparatorluğunun bir eyaleti durumunda bulunan Galiçya’da,
1916 – 1917 yıllarında, Almanya, Avusturya – Macaristan
İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu birliklerince Ruslara
karşı çetin muharebeler verilmiştir. Ana muharebelerin yapıldığı
yer, Polonyanın taksimi öncesinde onun toprakları içinde
bulunmasına rağmen, İkinci Dünya Savaşından sonra yapılan
sınır düzenlemeleri ile bugünkü Ukrayna topraklarında kalmıştır.
Türk 15’inci Kolordusu, 22 Temmuz 1916 tarihinden
başlayarak bir aylık bir sürede Uzunköprü ve Alpullu’dan
hareketle Galiçya Cephesine intikal ederek, bölgede görev yapan
Avusturya – Macaristan ve Alman birliklerinden görevi
devralmıştır.
Yaklaşık bir yıl süre ile esas olarak Dinyester nehrinin
kuzeyden güneye uzanan bır kolu olan Zilota Lipa nehri vadi
ekseni üzerinde çarpışan Türk 15’inci Kolordusunun, kendisine
verilen görevi, büyük zorluklara rağmen en iyi şekilde ve
fedakarca yaptığı tarihi kayıtların ortak kanaatidir.
Türk 15’inci kolordusu Galiçya Cephesinde birçok bölgede
1050’den fazla şehit vermiş ve savaş sırasında 13 ayrı yerde
Türk şehitlik ve abidesi yapılmıştır.
Krakow, Rakowiçki Mezarlığındaki Türk Şehitliğinde de
"Üsteğmen Mehmet İsmail Hakkı" ve kahraman 10 arkadaşı
yatmaktadır. Ayrıca, Avusturya – Macaristan
imparatorluğu
ordusunda savaşan Bosna-Hersek Alayına mensup Müslüman
askerler olduğu tahmin edilen ve Türk kökenli isime sahip 40
kadar da Müslüman mezarı da Krakow Rakowiçki Mezarlığında
bulunmaktadır.
Ukraynalı kahin Wernyhora’nın söylediği gibi “Türk askeri
Vistüla’da atlarını sularsa Polonya bağımsızlığa kavuşur.”
Türkler, hem atlarını Vistüla nehrinde sulamış, hem de
Polonya’nın 1918’de yeniden bağımsızlığına kavuşmasında, bu
topraklarda, canlarını vererek şehit olmuşlardır.
Ruhları şad olsun.
Tureccy żołnierze polegli na froncie galicyjskim
Podczas I wojny światowej, w Galicji, będącej wówczas
częścią Cesarstwa Austro-Węgier, w latach 1916-1917 doszło do
ciężkich walk toczonych przez jednostki armii Niemiec, AustroWęgier i Imperium Osmańskiego przeciw wojskom rosyjskim.
Zmagania te rozgrywały się na przedrozbiorowych ziemiach
Polski, które po II wojnie światowej, w wyniku wytyczenia
nowych granic znalazły się w obrębie dzisiejszej Ukrainy.
Turecki XV Korpus, 22 lipca 1916 wyruszył w drogę z
Uzunköprü i Alpullu w Turcji, by w przeciągu miesiąca dotrzeć na
front galicyjski, gdzie zastąpił walczące tam jednostki austrowęgierskie i niemieckie.
Turecki XV Korpus przez około rok walczył w dolinie rzeki
Złota Lipa, będącej północnym dopływem Dniestru. Źródła
historyczne są zgodne co do tego, że zadania, które powierzono
Korpusowi, mimo ich dużej trudności, wypełnione zostały
przezeń niezwykle ofiarnie.
Podczas walk na różnych odcinkach galicyjskiego frontu
zginęło ponad 1050 żołnierzy tego Korpusu. Jeszcze podczas
trwania działań wojennych w 13 różnych miejscach utworzono
dla nich cmentarze i pomniki.
Także na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie spoczywa
porucznik
Mehmet
İsmail
Hakkı oraz jego dziesięciu
bohaterskich towarzyszy broni. Oprócz nich pochowanych jest
na tym cmentarzu około 40 muzułmanów, przypuszczalnie o
korzeniach
Tureckich,
którzy
walczyli
w
BośniackoHercegowińskim Pułku armii Cesarstwa Austro-Węgier.
Ukraiński wieszcz Wernyhora powiedział niegdyś, że "Polska
odrodzi się po tym, jak Turek napoi konia w Wiśle". Turcy nie
tylko napoili swe konie w Wiśle, ale także oddali życie za
odzyskaną w 1918 roku niepodległość Polski.
Niech spoczywają w pokoju.
The Fallen Turkish Soldiers of the Galician Front
During the World War I, between 1916 – 1917, heavy battles
were fought by military units of Germany, the Austro-Hungarian
Empire and the Ottoman Empire against Russia in Galicia, which
at that time was a part of the Austro-Hungarian Empire. Battles
took place on soil that belonged to Poland before its partition,
however after the Second World War the new demarcation lines
were drawn and these lands were incorporated into territory of
today’s Ukraine.
On 22 July 1916 Turkish 15th Corps departed from
Uzunköprü and Alpullu in Turkey and within a month reached
the Galician front, where it took over the tasks of the AustroHungarian and German units.
For a period of about a year the 15th Turkish Corps fought
in the valley of Zlota Lipa, which is a northern tributary of the
Dniester river. According to the common opinion of the
historical sources, the 15th Turkish Corps, despite difficulties,
performed its duties with great dedication in the best way
possible.
During the fights on the Galician Front more than 1050
soldiers of the 15th Turkish Corps lost their lives. There are 13
separate martyrdoms where these war heroes are buried.
In the place of burial of Turkish soldiers in Rakowicki
Cemetery rest "Lieutenant Mehmet İsmail Hakkı" and his ten
heroic comrades in arms. Moreover, about 40 other Muslims are
buried in this cemetery too. They were presumably of Turkish
descent and fought in Bosnian-Herzegovinian Regiment, which
operated within the Austro-Hungarian Army.
As Ukrainian soothsayer Wernyhora said, „Poland would
regain its independence when the Turk gives water to his horse
from the Vistula river”. Not only Turkish horses drank water
from the Vistula river, but also Turkish soldiers became martyrs
on Polish soil in fights for Poland’s independence, which was
regained in 1918.
May God bless their souls.
4
4
Birinci Dünya Harbi, VII nci, Cilt Avrupa Cepheleri, 1’inci Kısım (Galiçya Cephesi), Gnkur. Basımevi, Ankara, 1967, s.22.’den uyarlanılmıştır.
Galiçya Cephesindeki Türk Askerlerinin Fotoğrafları5
Zdjęcia żołnierzy Tureckich zrobione na froncie galicyjskim
The photos of the Turkish soldiers taken on the Galician Front
5
Ali Fuat BİLKAN, Ömer ÇAKIR, Harp Mecmuası, Kaynak Kitaplığı, İstanbul, 2005.
Galiçya Cephesindeki Türk Askerlerinin Fotoğrafları6
Zdjęcia żołnierzy Tureckich zrobione na froncie galicyjskim
The photos of the Turkish soldiers taken on the Galician Front
6
Ali Fuat BİLKAN, Ömer ÇAKIR, Harp Mecmuası, Kaynak Kitaplığı, İstanbul, 2005.
Galiçya Cephesindeki Türk Askerlerinin Fotoğrafları7
Zdjęcia żołnierzy Tureckich zrobione na froncie galicyjskim
The photos of the Turkish soldiers taken on the Galician Front
7
Ali Fuat BİLKAN, Ömer ÇAKIR, Harp Mecmuası, Kaynak Kitaplığı, İstanbul, 2005.
Galiçya Cephesi Türk 15’inci Kolordusu Madalyonu
Medalion 15. Korpusu Tureckiego walczącego na froncie Galicyjskim.
Medallion of the 15 th Turkish Corps fighting on the Galician Front.