Tłumaczenie artykułu

Planowanie Regionalne na Pomorzu Zachodnim
Uczestnicy Programu:
Urząd Marszałkowski
Gmina Miasto Szczecin
Gmina Gryfino
Gmina Goleniów
Gmina Police
Gmina Stargard Szczeciński
Stowarzyszenie Urbanistów Polskich
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
ISOCARP (Międzynarodowe Stowarzyszenie Urbanistów i Planistów Regionalnych)
ISOCARP jest światowym stowarzyszeniem doświadczonych profesjonalnych planistów.
ZałoŜone w 1965 w próbie zbliŜenia uznanych i wysoce wykwalifikowanych planistów w
międzynarodowej sieci. Sieć ISOCARP składa się z indywidualnych i instytucyjnych
członków z ponad 70 krajów. ISOCARP jest instytucja pozarządową uznawana przez UN,
UNCHS i Radę Europy, posiada równieŜ formalny doradczy status z UNESCO.
Cele ISOCARP obejmują poprawę praktyk planistycznych poprzez stworzenie globalnej i
aktywnej sieci planistów. ISOCARP wspiera wymianę planistów, promuje tę grupę
zawodową we wszystkich aspektach, stymuluje badania, ulepsza edukację i szkolenia,
zwiększa świadomość w głównych kwestiach planistycznych.
Urbaniści miasta jak i regionalni działają w procesach przestrzennych i są konsultantami dla
głównych decydentów. Ich zadaniem jest proponowanie lub wspieranie interwencji i planów
przestrzennych w imieniu społeczeństwa.
Urbaniści łączą wiedzę, naukę, strategię i są wykorzystywani do pracy przy
przedsięwzięciach wspólnych i zespołach wielo-dyscyplinarnych.
Planowanie Regionalne na Pomorzu Zachodnim
(Milica Bajic – Brkovic, Oscar Brazos, Ligi Cipolla, Gerhard Meighorner, Stefan Netsch i
Ric Stephens)
Miasto Szczecin, stolica Pomorza Zachodniego, zajmuje 7 miejsce w Polsce pod względem
populacji (414 000 mieszkańców). Jest równieŜ najwaŜniejszym miastem Euroregionu
„Pomerania”, skupiającego społeczności polskie, szwedzkie i niemieckie. Szczecin leŜy w
północno-zachodnim rogu Polski nad rzeką Odrą, w odległości około 65 km od Morza
Bałtyckiego. Z granicą niemiecką miasto dzieli 12 km i 120 km z Berlinem.
Metropolitarny region Szczecina składa się z terenu wzdłuŜ ujścia Odry, na skrzyŜowaniu
waŜnych międzynarodowych szlaków północ – południe i wschód-zachód, z dwoma wspólnie
zarządzanymi portami morskimi (Szczecin i Świnoujście) i regionalnym lotniskiem, licznymi
mniejszymi miastami (wiele z nich odznacza się bogactwem dziedzictwa kulturowego), a
takŜe atrakcyjnymi naturalnymi terenami po obydwu stronach granicy polsko-niemieckiej, W
regionie zlokalizowanych jest wiele międzynarodowych instytucji.
Kilka regionalnych i lokalnych samorządów, instytucji i lokalny komitet organizujący
zaprosili urbanistów i planistów z międzynarodowego stowarzyszenia w celu utworzenia
UPAT – Zespołu Doradczego Planowania Przestrzennego. Zadaniem UPAT’u było
rozwinięcie pomysłów i perspektyw Szczecińskiego Regionu Metropolitalnego biorąc pod
uwagę czynniki, które określają funkcje i zadania metropolitalne, sieć transportową i
transgraniczny charakter regionu.
Szczeciński Zespół Doradczy Planowania Przestrzennego skupił się na następujących
kwestiach:
Czynniki i relacje (teraźniejsze i przyszłe) determinujące metropolitalny charakter
regionu
Istnieje wiele pytań dotyczących terenu i jednostek administracyjnych, które powinny być
włączone w procesie metropolitalnego planowania i rodzaj najlepszego zarządzania do
uzyskania stałego rozwoju regionu metropolitalnego. Ta dyskusja została wywołana
pomysłami zawartymi w zaproponowanym krajowym ustawodawstwie dotyczącym tej
kwestii, nie zawsze pasującym do lokalnych warunków.
Transport
Warunkiem konicznym rozwoju przestrzennego regionu jest wysoka przepustowość i
efektywny system wszystkich środków transportu biorąc pod uwagę europejską sytuację
skrzyŜowania (wschód-zachód – Lubeka – Kaliningrad, północ-południe – Skandynawia –
Morze Adriatyckie) a takŜe pozycję graniczną wewnątrz Polski. W międzyczasie
metropolitalny region wymaga poprawy wewnętrznej spójności komunikacyjnej.
Współpraca transgraniczna
Szczecin jako najbliŜsze i największe miasto terenów przygranicznych Meklemburgii –
Pomorza Przedniego w Niemczech zaczyna odgrywać waŜną rolę jako centralny ośrodek
zainteresowania pod względem zakupów, wydarzeń kulturalnych, turystyki i usług
specjalnych. PoŜądana jest współpraca w innych dziedzinach. Sąsiedztwo Berlina było
równieŜ brane pod uwagę planując teren metropolitalny.
Program UPAT
Program składał się z następujących elementów:
o Wizyta wstępna, przegląd dokumentacji
o Jedno-tygodniowa wizyta regionu (Szczecin)
o Wizyty terenu
o Wywiady z udziałowcami i prezentacje
o Przygotowanie akt technicznych
o Przygotowanie i dostarczenie multimedialnej prezentacji pod koniec tygodnia UPAT
o Konferencja prasowa pod koniec tygodnia UPAT
o Przygotowanie raportu UPAT
Streszczenie prezentacji
Zespół przedstawił urzędnikom regionalnym i lokalnym wstępne wyniki i zalecenia 29 maja
2009, w Sejmiku Zachodniopomorskim. Prezentacja zawierała następujące komponenty:
Miejsce
Zespół zauwaŜył trzy niezwykłe cechy Szczecińskiego Regionu Metropolitalnego: obfite
tereny otwarte i bioróŜnorodność, rozległe kanały rzeczne i przybrzeŜne i bogata spuścizna
kulturowa obejmująca wiele historycznych wpływów. Te zasoby dostarczają regionowi
wyjątkowe moŜliwości dla przyszłego rozwoju. Ogólnym zaleceniem UPAT’u jest
zintegrowanie tych cech w ramy regionalnego planowania dla dostępności i połączeń, dla
ponownego regionalnego ułoŜenia, rozwoju regionalnego charakteru i wizerunku, współpracy
transgranicznej i regionalnego rządu.
Dostępność
Metropolitalny Region jest usytuowany na dwóch waŜnych osiach Europy Środkowej:
północno-południowa rzeka Odra i przyszły Środkowo-Europejski Korytarz Transportowy, i
wschód – zachód Berlin-Warszawa i przez Korytarz Hanseatycki. Określone zalecenia
dotyczą terminalu promowego w Świnoujściu i ulepszeń w porcie lotniczym Goleniów.
Charakter metropolitalny i toŜsamość
Metropolitalny region posiada liczne charakterystyki, które mają poprawić zintegrowaną
toŜsamość. RozwaŜono trzy szerokie tematy: środowisko naturalne, strefa zabudowana i
kultura. Ogólne zalecenia wahają się od poprawy rozwoju policentrycznego to wzrostu
róŜnorodności krajobrazu.
Współpraca transgraniczna
Szczeciński Region Metropolitalny jest waŜnym europejskim ogniwem dla Berlińskiego
Regionu Metropolitalnego. Wiele dyskutowano wokół tego zagadnienia. Oceniono trzy
transgraniczne kwestie: wschodnio-zachodni Korytarz Berlin-Szczecin-Warszawa, Biegun
Bałtycki, waloryzacja szczecińskiego centrum.
Ogólne zalecenia skierowane były do strategii mających na celu wzmocnienie tych relacji.
Określone zalecenia zawierały rozwój bieguna uniwersyteckiego Szczecin-NeubrandenburgGreifswald i rewitalizacja partnerstw miast hanzeatyckich.
Rządy
Polska obecnie przygotowuje projekt ustawy w celu sformalizowania programów
regionalnych samorządów, i w rozwoju rządu terenu metropolitalnego jest ogromne
zainteresowanie. Z województwie zachodniopomorskim, Szczeciński Region Metropolitalny
jest postrzegany jako obejmujący gminy w promieniu średnio 50-100 km w zaleŜności od
kryteriów funkcjonalnych. Obecnie jest utworzone regionalne stowarzyszenie samorządów w
celu analizy i przedstawienia zaleceń dotyczących kwestii politycznych.
Samorządowe Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej (The Local Government Association
of Regional Cooperation) złoŜone jest z: Urzędu Marszałkowskiego, miast Szczecina i
Stargardu oraz gmin: Dobra, Goleniów, Gryfino, Kobylanka, Kołbaskowo, Police, Czarnowo
i Warpno. Ogólne zalecenia UPAT’u skupiają się na rozszerzeniu odpowiedzialności i
zakresu organizacji. Konkretne zalecenia włączają dodanie nadmorskiej gminy Świnoujscie i
stworzenie Technicznego Komitetu Doradczego (włączając przedstawicieli z sąsiadujących
niemieckich powiatów).
Wnioski
Obecnie sporządzany jest oficjalny raport UPAT, w połowie lata będzie zakończony. Ten
raport końcowy zostanie przedstawiony uczestniczącym organizacjom oraz rozwaŜony do
dalszego rozwoju i implementacji. Dokument ten równieŜ zostanie przedstawiony na
Międzynarodowym Kongresie Planistycznym we wrześniu w Porto, Portugalii.
Program Zespołu Doradczego Planowania Przestrzennego jest innowacyjnym podejściem do
badania kwestii planistycznych z perspektywy wielonarodowej.
O dalsze informacje dotyczące tego programu i przyszłości UPAT, prosi się o kontakt
ISOCARP Vice President „Paco” Perez na [email protected]