Materia i ruch

Materia i ruch
Cz. 1, 2
ONTOLOGIA
POJĘCIE MATERII
Dr Małgorzata Klisowska
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
ONTOLOGIA
Obejmuje rozważania
o ogólnych własnościach bytu
o stosunku materii do ducha
Docieka
ilości bytu, jego rodzajów
natury bytu, jego własności
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
ONTOLOGIA ŚWIATA PRZYRODY
Wstęp
1. Klasyczny obraz przestrzeni i materii
2. Czas i przestrzeń w fizyce relatywistycznej
3. Rola grup i symetrii w fizyce
4. Od cząstek elementarnych do Wszechświata
5. Od części do całości i na odwrót
6. Osobliwości mikroświata
7. O tym, co istnieje w świecie przyrody
8. Trudne problemy fizyki i jej perspektywy
Literatura
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
ONTOLOGIA JAKO NAUKA
Rozważa:
byt w aspektach czasowym i przestrzennym
strukturę rzeczywistości i jej charakter
problem wolności (na czym polega, zakres)
stosunek świadomości do materii
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
MATERIA (M) a DUCH (D)
Zagadnienia szczegółowe:
ASPEKT GENETYCZNY
co jest pierwotne czasowo: M czy D
ASPEKT AKTUALNY
co jest podstawową substancją świata: M czy D
ASPEKT POZNAWCZY
czy świadomość odzwierciedla świat materialny,
czy go tworzy
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
PODSTAWOWE KIERUNKI FILOZOFII
Rozstrzygnięcie aspektu genetycznego
(przyjęcie, co jest pierwotne czasowo) rzutuje
na rozwiązanie innych problemów filozoficznych.
MATERIALIZM
głosi
pierwotność i samoistność MATERII
wtórność i niesamoistność ducha
świadomość traktuje jako
odzwierciedlenie świata materialnego
IDEALIZM
głosi
pierwotność i samoistność DUCHA
wtórność i niesamoistność materii
bądź też równorzędność obu tych
substancji
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
FORMY IDEALIZMU
IDEALIZM OBIEKTYWNY
pierwotny duch (D) istnieje obiektywnie, tzn.
niezaleznie od człowieka.
IDEALIZM SUBIEKTYWNY
pierwotny duch (D) to umysł ludzki
świat jest wytworem świadomości ludzkiej
(np. transcendentalizm głosi, że świat czasoprzestrzenny jest bytem celowym „dla kogoś”
– odpowiednikiem stanów umysłu; przedmioty będące wytworem świadomości –
istnieją realnie).
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
FORMY MATERIALIZMU
MATERIALIZM METAFIZYCZNY
(ANTYDIALEKTYCZNY, MECHANISTYCZNY)
ujmuje świat statycznie, nierozwojowo,
ahistorycznie
MATERIALIZM DIALEKTYCZNY
ujmuje świat dynamicznie, rozwojowo,
historycznie
wielopoziomowo i niemechanistycznie
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
WIELOPOZIOMOWY ROZWÓJ PRZYRODY
Wg materializmu dialektycznego rozwój
przyrody odbywa się na poziomie:
przyrody myślącej
przyrody ożywionej
przyrody nieożywionej
(M) społeczna
(M) biologiczna
(M) fizyczna.
Materia każdego szczebla podlega prawom ogólnym
oraz swoistym – właściwym dla danego poziomu.
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
Źródło:
http://www.poczytaj.pl/22213
http://www.shout.net/~bigred/Zeitgeist.html
POJĘCIE MATERII W HISTORII NAUKI
Arystoteles
(IV w. p.n.e.)
Kartezjusz
(XVII w. n.e.)
I. Newton
(XVII w. n.e.)
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
BYT wg ARYSTOTELESA
Arystoteles wyodrębnił (logicznie)
następujące elementy składowe bytu:
akt i możność
substancję i przypadłości
materię i formę.
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
MATERIA i FORMA wg Arystotelesa
W strukturę każdego bytu wchodzą 2 czynniki:
materia
(gr. υ∃λη [hyle])
czynnik zmiennościowy,
obdarzony potencjalnością
forma
(gr. µορφη∋ [morphé])
czynnik dynamiczny,
aktualizujący ową możność,
stanowiący o tożsamości każdej rzeczy
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
Byt jako konkret złożony z materii i formy
Źródło: http://www.poczytaj.pl/6259
Materia i forma
są konieczne
dla bytowania (istnienia)
każdej jednostkowej rzeczy.
Literatura:
http://www.kul.lublin.pl/ptta/fragm_zeszyt2.pdf
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
Źródło:
http://www.poczytaj.pl/22213
http://www.shout.net/~bigred/Zeitgeist.html
POJĘCIE MATERII W HISTORII NAUKI
Arystoteles
(IV w. p.n.e.)
Kartezjusz
(XVII w. n.e.)
I. Newton
(XVII w. n.e.)
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
POGLĄDY KARTEZJUSZA
Materia (M) to tworzywo łącznie z formą.
Dla określenia materii (M) Kartezjusz
wprowadza trzy pojęcia:
SUBSTANCJA – byt samoistny
ATRYBUT – cecha nieodłączna
AKCYDENS – dowolna cecha przypadkowa
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
MATERIA wg Kartezjusza
Istnieją dwa odmienne rodzaje SUBSTANCJI:
ciała materialne (materia) i dusze.
ATRYBUTEM materii jest rozciągłość
(zajmowanie miejsca w przestrzeni).
ATRYBUTEM duszy jest świadomość
(materia tego atrybutu nie posiada).
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
http://www.mad.com.pl/MADcards?PAGE=cards.view&dc.category=3&dc.card_id=34
Materia i ruch wg Kartezjusza
Wszystkie właściwości materii
mogą ulegać zmianie, ale mimo
wszelkich zmian ciało musi
zawsze zajmować jakieś miejsce
w przestrzeni.
Wszystkie zjawiska materialne
można wytłumaczyć na
podstawie ruchu ciał.
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
Źródło:
http://www.poczytaj.pl/22213
http://www.shout.net/~bigred/Zeitgeist.html
POJĘCIE MATERII W HISTORII NAUKI
Arystoteles
(IV w. p.n.e.)
Kartezjusz
(XVII w. n.e.)
I. Newton
(XVII w. n.e.)
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
POGLĄDY I. NEWTONA
Materia (M) to substancja, której atrybutami
są:
ROZCIĄGŁOŚĆ
NIEPRZENIKLIWOŚĆ
BEZWŁADNOŚĆ
MASA
CIĘŻKOŚĆ
W def. tej nie mieściły się ciecze oraz imponderabilia,
czyli płyny nieważkie, które mogą przenikać do ciał
nadają im pewne własności fizyczne (eter, cieplik, fluidy).
Materia i ruch (wykład - M.Klisowska)
http://www.mad.com.pl/MADcards?PAGE=cards.view&dc.category=3&dc.card_id=34
Materia i ruch – cdn.
LITERATURA:
Główne zagadnienia i kierunki filozofii, cz. II
W.Krajewski, Ontologia, PWN 1962