Informacja dot. konferencji uzgodnieniowa

Wrocław, dnia 12 kwietnia 2007r.
Informacja
o konferencji uzgodnieniowej w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks
cywilny oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego
W dniu 3 kwietnia 2007r., w Ministerstwie Sprawiedliwości odbyła się konferencja
uzgodnieniowa w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego.
Wcześniej, pismem z dnia 7 marca 2007r., Departament Regulacji Gospodarczych przesłał
m.in. IGCP projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego, z prośbą o zgłoszenie uwag do przedstawionego projektu.
Dla IGCP istotne były projektowane zmiany ustawy kodeks cywilny. W zakresie zmian do
kodeksu cywilnego, projekt przewidywał w szczególności:
- dodanie do art. 49 k.c. paragrafu 2, zgodnie z którym na żądanie przedsiębiorstwa lub
osoby która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w art. 49 k.c., przedsiębiorca
będzie musiał nabyć własność tych urządzeń za odpowiednim wynagrodzeniem,
- dodanie art. 3051 – 3054 k.c. regulujących służebność przesyłu.
Zgłoszone przez IGCP uwagi do projektu ustawy o zmianie ustaw k.c. i k.p.c., zawierały
zastrzeżenia co do potrzeby regulacji zaproponowanej w art. 49 § 2 k.c., ze wskazaniem na
negatywne skutki takiego rozwiązania dla przedsiębiorstw energetycznych oraz propozycję
zmian w zapisach o służebności przesyłu, tak aby w sposób nie budzący wątpliwości
wynikało z nich, że ustanowienie służebności przesyłu jest możliwe dla urządzeń które mają
być dopiero posadowione na cudzej nieruchomości oraz, że z żądaniem usunięcia tych
urządzeń właściciel nieruchomości może wystąpić dopiero po wygaśnięciu służebności i
tylko wtedy gdy urządzenia te, w sposób istotny, utrudniają korzystanie z nieruchomości.
W odpowiedzi na uwagi zgłoszone przez IGCP oraz inne podmioty biorące udział w
konsultacjach, swoje stanowisko przedstawiła Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego
(zwana dalej „Komisją”) zajmująca się przygotowaniem zmian do k.c.
Odnośnie zastrzeżeń zgłoszonych przez IGCP do nowego brzmienia art. 49, Komisja nie
uznała ich za uzasadnione widząc konieczność wprowadzenia zmian zgodnie z projektem.
CWW S.Cetera, M. Wegrzyn-Wysocka i Wspólnicy
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW Spółka komandytowa | ul. Włodkowica 10/12 (III p.) |
50-072 Wrocław | tel. (+48 71) 780 76 00 | faks (+48 71) 780 76 01, (+48 71) 780 76 11
KRS: 0000057716 | Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru
Sądowego | NIP: 897-16-15-688 | REGON: 932091410 |
KONTO: Bank PEKAO SA III O/Wrocław 64124034641111000035589774
www.radca.wroc.pl | e-mail: [email protected]
Natomiast zgłoszone przez IGCP uwagi dotyczące zapisów regulujących służebność przesyłu
zostały uznane przez Komisję za uzasadnione i skutkowały przeredagowaniem przepisów art.
3051 – 3054 k.c.
Po uwzględnieniu zmian dokonanych w wyniku konsultacji, Komisja przedstawiła projekt
zmian do art. 49 k.c. i art. 3051 – 3054 k.c. w następującym brzmieniu:
„Art. 49 § 1. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu,
energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych
nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
§ 2. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w §1, i jest ich
właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci,
nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie o przyłączenie
strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może
wystąpić także przedsiębiorca.”
Art. 3051. Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza
wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49, prawem
polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z
nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).
Art. 3052. Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie
służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z tych urządzeń,
przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.
Art. 305 3. § 1. Służebność przesyłu przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub urządzeń, o
których mowa w art. 49 § 1.
§ 2. Służebność przesyłu wygasa najpóźniej wraz z zakończeniem likwidacji
przedsiębiorstwa.
§3. Po wygaśnięciu służebności na przedsiębiorcy ciąży obowiązek usunięcia urządzeń, o
których mowa w art. 49 § 1, utrudniających korzystanie z nieruchomości. Jeżeli byłoby to
nadmiernie uciążliwe lub powodowało nadmierne koszty, przedsiębiorca jest obowiązany do
naprawienia wynikłej stąd szkody.
Art. 3054. Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach
gruntowych.”
Przy tak ustalonej treści projektu zmian do art. 49 k.c. i art. 3051 – 3054 k.c. odbyła się
konferencja uzgodnieniowa.
W toku dyskusji, która odbyła się w trakcie konferencji, podnoszone były sprawy zmian do
projektu ustawy, zgłoszone przez podmioty które poproszono o zgłaszanie uwag, a nie
uwzględnione przez Komisję.
Odnośnie art. 49 § 1 k.c. dyskusja dotyczyła pojęcia „przedsiębiorca” i „przedsiębiorstwo”,
używanych zamiennie, co w konsekwencji może budzić spory interpretacyjne, w odniesieniu
do konkretnych stanów faktycznych. Zgłaszane też były wątpliwości dotyczące zakresu
pojęcia urządzeń, o których mowa w art. 49 k.c.
Ostatecznie, zapis art. 49 § 1 k.c. został uzgodniony w wersji przedstawionej przez Komisję
przed konferencją.
Odnośnie art. 49 § 2 k.c. dyskusja dotyczyła uzasadnienia dla wprowadzenia zapisu o
żądaniu przysługującym:
- osobie która poniosła koszty budowy i jest właścicielem urządzeń przyłączonych do sieci
przedsiębiorcy,
- przedsiębiorcy, w zakresie przeniesienia własności tych urządzeń.
Podniesiony został argument, że takie rozwiązanie może być „kosztotwórcze” dla
przedsiębiorstw korzystających z urządzeń o których mowa w art. 49 k.c.
Uzasadniając konieczność wprowadzenia zapisu w art. 49 § 2 k.c. w zaproponowanym
brzmieniu, członkowie Komisji (poza argumentami wskazanymi w uzasadnieniu do projektu
ustawy), wskazali na konieczność uregulowania sytuacji gdy osoba inna niż przedsiębiorca
(korzystający z urządzeń) sfinansował budowę urządzeń i nie przeniosła ich własności na
inny podmiot.
Należy podkreślić, że żądanie wskazane w projekcie art. 49 § 2 k.c. ma przysługiwać tylko
osobie, która spełnia łącznie oba warunki: poniosła koszty budowy urządzeń i jest ich
właścicielem.
W ocenie Komisji, takie rozwiązanie, nie przesądzając sprawy własności urządzeń, o których
mowa w art. 49 k.c. pozwoli ograniczyć ilość i zakres roszczeń związanych z ww.
urządzeniami.
Zapis art. 49 § 2 k.c. został uzgodniony w wersji przedstawionej przez Komisję przed
konferencją.
Odnośnie służebności przesyłu, w dodanych art. art. 3051 – 3054 k.c., projekt przedstawiony
na konferencji uwzględniał istotne zmiany zaproponowane przez podmioty biorące udział w
konsultacjach dotyczących projektu, w tym także zmiany zaproponowane przez IGCP.
Członkowie Komisji podkreślili słuszność zgłoszonych uwag i zaproponowanych zmian,
dotyczących zapisów, wyraźnie wskazujących na możliwość ustanowienia służebności
przesyłu, w sytuacji gdy przedsiębiorca zamierza wybudować urządzenia, o których mowa w
art. 49 k.c. oraz o słuszność zaproponowanych uregulowań wskazujących ramy czasowe dla
służebności przesyłu i obowiązek usunięcia urządzeń dopiero po wygaśnięciu służebności.
Do projektu przedstawionego przez Komisję na konferencji, wprowadzona została jedna
zmiana, a mianowicie w art. 3053 § 1 k.c. po słowach „przedsiębiorstwa lub” dodane zostało
„nabywcę”.
Art. 3053 § 1 k.c. został więc uzgodniony w brzmieniu;
„Art. 3053. § 1. Służebność przesyłu przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę
urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1”.
Uwaga;
Jednym z istotnych dla IGCP wątków dyskusji była sprawa ustalania „odpowiedniego
wynagrodzenia” (projekt art. 49 § 2 k.c.).
W ocenie członków Komisji, kodeks cywilny, zawierający regulacje o charakterze ogólnym,
nie może wprowadzać szczególnych uregulowań dotyczących podstaw do ustalania
odpowiedniego wynagrodzenia, o którym mowa w projektowanym art. 49 § 2 k.c.
Kodeks cywilny w innych przypadkach również odsyła do pojęcia „odpowiedniego
wynagrodzenia” pozostawiając ocenę podmiotom danego stosunku z którym związane jest
wynagrodzenie lub sądowi (art. 231 k.c.).
Zgodnie z sugestią Komisji, sprawa uregulowania kwestii wynagrodzenia powinna być
rozważana przy pracach nad zmianami do ustawy prawo energetyczne.
Przewidywany przez organizatorów konferencji czas na wprowadzenie zmian do k.c. został
określony na około 3 miesiące.
Renata Sławińska
radca prawny