Plan zajęć: 1. Zajęcia wstępne (19.02.2013) 2. Metody pobierania

Plan zajęć i warunki zaliczenia ćwiczeń z chemii atmosfery
Zajęcia odbywają się we wtorek, Grupa 1: 9:45-11:35, Grupa 2: 11:45-13:35.
Sala 106B (zajęcia 1-5 i 12) , Sala 108 i 3C (zajęcia 6 i 7) Sala 3a (zajęcia 9 i 10), Sala 3B (zajęcia 8 i
11)
Zajęcia odbywają się do 14.052013 włącznie. Sesja rozpoczyna się 21.05.2013
Plan zajęć:
1. Zajęcia wstępne (19.02.2013)
2. Metody pobierania próbek aerozoli i gazów, filterpack, sączki (26.02.2013) wejściówka
3. Zasada działania podstawowych zestawów pomiarowych (5.03.2013)- wejściówka, na
koniec zajęć omówienie przez studentów wykonanego ćwiczenia
4. Próbniki i analizatory do pobierania aerozoli i gazów (na przykładzie PMx, Hg i CO2
(12.03.2013) wejściówka, dotyczy też prawodawstwa i norm
5. Pobieranie próbek opadów, pH, przewodnictwo opadów atmosferycznych
(19.03.2013)- wejściówka
6. Analiza chemiczna w chemii atmosfery (ASA, chromatografia jonowa) (26.03.2013)wejściówka
7. Analiza chemiczna w chemii atmosfery (analiza węgla w kurzu) (09.04.2013)wejściówka
8. Opracowanie zebranych danych (16.04.2013) sprawozdanie nr 1
9. Referaty (23.04.2013)
10. Referaty ( 30.04.2013)
11. Meteorologia w chemii atmosfery (07.05.2013) sprawozdanie nr 2
12. Zaliczenie, kolokwium, odrabianie ćwiczeń (14.05.2013)
Warunki zaliczenia ćwiczeń z chemii atmosfery:
- 6 wejściówek,
- 2 sprawozdania,
- referat
- część pisemna z zaprezentowanego referatu,
Łącznie 10 ocen.
Do uzyskania oceny dostatecznej wymagane jest zaliczenie 51% materiału, zaprezentowanie
referatu i przedłożenie pisemnego jego opisu.
Zagadnienia do opracowania na referaty:
1. Badania aerozolowe- historia i czas obecny, przegląd metod pobierania i analizy
aerozoli i ich ewolucja, najsłynniejsi badacze w chemii atmosfery- azot, węgiel, fosfor
itd…
2. Prawodawstwo Unii Europejskiej w zakresie ochrony powietrza (monitoring
atmosfery w Europie – zasady działania, przepływ informacji, lokalizacja stacji,
zakres obowiązków, normy prawne, dyrektywy)
3. Aerozole naturalne i antropogeniczne (pochodzenie, wielkość, reakcje jakim ulegają,
generowanie aerozoli morskich w zależności od prędkości wiatru)
4. Pył zawieszony (definicja PM 1, PM2,5 PM10, pochodzenie, zmienność sezonowa,
dobowa, w ostatnich dekadach, trendy zmian stężenia PM w Polsce)
5. Aerozole submikronowe (PM1) w Europie (pochodzenie, skład chemiczny, wpływ na
zdrowie człowieka); uwzględnić dane dotyczące Europy z publikacji: Primary
Emissions of Submicron and Carbonaceous Particles in Europe and the Potential for
their Control, Kaarle Kupiainen, Zbigniew Klimont, Interim Report IR-04-079,
6. Wpływ aerozoli na klimat i zdrowie uwzględnić publikację: The health effects of
combustion-generated aerosols, Ian M. Kennedy, Proceedings of the Combustion
Institute 31, rok 2007, strony 2757–2770)
7. Węgiel elementarny, węgiel czarny, węgiel organiczny w aerozolach (nazewnictwo,
pochodzenie, rola w atmosferze, przemiany)(elemental carbon, black carbon, organic
carbon- sources, role in air, reactions), Uwzględnić: Atmos. Chem. Phys. Discuss., 12,
24821–24846, 2012, Are black carbon and soot the same?, P. R. Buseck, K. Adachi,
A. Gelencse´r, E´. Tompa, and M. Po´sfai
8. Procesy usuwania zanieczyszczeń z atmosfery z mokrą i suchą depozycją
9. Dopływ azotu i fosforu z atmosfery do Bałtyku (opisać dodatkowo wpływ atmosfery
na eutrofizację)
http://www.helcom.fi/stc/files/Publications/Proceedings/BSEP128A.pdf
10. Węgiel organiczny i elementarny zdeponowany w śniegu (przegląd stężeń na świecie
w zależności od lokalizacji stacji, rola węgla w śniegu dla zmian klimatu, metoda
pobierania i analizy węgla w opadach) Uwzględnić publikację: Żaneta Polkowska,
Ilona Demkowska, Katarzyna Cichała- Kamrowska, Jacek Namieśnik,
Zanieczyszczenia obecne w próbkach śniegu pobranego z warstw jako źródło
informacji o stanie środowiska w dużej aglomeracji miejskiej; Ecological Chemistry
and Engineering S, Vol. 17, No. 2, rok 2010
11. Węgiel organiczny i elementarny wymywany z atmosfery z opadami deszczu w
różnych rejonach świata
12. Dopływ metali ciężkich z atmosfery do Bałtyku
http://www.helcom.fi/BSAP_assessment/ifs/archive/ifs2010/en_GB/hm_deposition/
13. Emisja metali ciężkich do atmosfery w rejonie Bałtyku (pochodzenie, stężenia, jakie
metale najczęściej, ich rola dla zdrowia, Uwzględnić:
http://www.helcom.fi/BSAP_assessment/ifs/ifs2011/en_GB/hmemissions/
14. Emisja zanieczyszczeń ze statków do atmosfery
http://www.helcom.fi/shipping/emissions/en_GB/emisions/
http://www.sweship.se/Files/080114%20Emission%20trading%20for%20sulphur%20
and%20nitrogen%20oxides.pdf
15. Gazy w atmosferze (NOx, SO2, CO, CO2, -pochodzenie, reakcje zachodzące w
atmosferze, zmienność stężeń w czasie, stężenia w Polsce i na świecie) (gases in the
atmosphere, nitrate dioxide, sulfate dioxide, time changes, sources, reactions)
16. Wpływ zmian klimatu na rolnictwo (El Nino, wysoka temperatura, huragany, opady
itd.)
17. Smog (rodzaje smogu, reakcje tworzenia, czynniki chemiczne i fizyczne wpływające
na powstawanie smogu, rys historyczny, wpływ na zdrowie człowieka)
18. Zanieczyszczenie atmosfery w środowisku domu i pracy-skład chemiczny, roztocza,
bakterie, związki organiczne np. formaldehyd, pochodne fenoli itd., pochodzenie
zanieczyszczeń, wpływ na zdrowie człowieka
19. Powstawanie, transformacje i rola aerozoli morskich
20. Chamtrailsy i ich rola w zanieczyszczeniu powietrza (definicja, powstawanie, skłąd
chemiczny itd.) Uwzględnić:
(http://www.faa.gov/regulations_policies/policy_guidance/envir_policy/media/contrail
s.pdf
Prezentacja powinna być przygotowana na 12 minut, po których odbędzie się
krótka 3 minutowa dyskusja. Prezentacja powinna zawierać niezbędne definicje, źródła
danego związku/ów w środowisku, reakcje i przemiany chemiczne związane z opisywanym
związkiem/zjawiskiem, przyczynę zajścia zjawiska/zjawisk, niezbędne cykle obiegu, jeżeli
istnieje to wypunktować i opisać wpływ na zdrowie, klimat, jakość powietrza, opisać
zmienność stężeń i trendy zmian tych stężeń z wielolecia w Polsce i Trójmieście- adekwatnie
do danego tematu … W prezentacji proszę wskazać literaturę z której skorzystano. Źródła
popularno-naukowe np. wikipedia, ściąga.pl itp. powinny być wyeliminowane, a ich
używanie przyczyni się do zmniejszenia wartości prezentacji.
Regulamin Laboratorium i zasady BHP
1. Przed przystąpieniem do pracy w laboratorium należy zapoznać się z instrukcją BHP a w
szczególności z rodzajem zagrożeń występujących przy wykonywaniu ćwiczeń i sposobem
ich zapobiegania.
2. Do laboratorium przychodzić po zaznajomieniu się z częścią teoretyczną i wskazówkami
dotyczącymi wykonywania wyznaczonego ćwiczenia.
3. W laboratorium obowiązuje bezwzględny nakaz stałego używania fartuchów ochronnych i
obuwia zmiennego.
4. Zabrania się uruchamiania aparatury bez wiedzy i nadzoru prowadzącego ćwiczenia,
obsługiwania jej w sposób niezgodny ze wskazaniami i instrukcją ćwiczenia. Nie wolno
pozostawiać pracującej aparatury bez nadzoru.
5. W czasie zajęć zabrania się przyjmowania wizyt osób postronnych, opuszczania sali bez
wiedzy prowadzącego zajęcia.
6. Na sali ćwiczeń zabrania się spożywania posiłków i używania szkła laboratoryjnego do celów
spożywczych.
7. Należy pracować uważnie, nie rozsypując chemikaliów i nie rozlewając roztworów. W
przypadku ich rozlania lub rozsypania należy je niezwłocznie usunąć ze stanowiska pracy do
specjalnie do tego celu przeznaczonych pojemników na odpady, a stół wytrzeć ręcznikiem do
sucha. Nie wolno odpadów wprowadzać z powrotem do naczyń, z których zostały pobrane.
8. Wszystkie naczynia zamykać zawsze tymi samymi korkami. Przekładanie korków powoduje
zanieczyszczenie odczynników a tym samym otrzymanie błędnych wyników ćwiczeń.
9. Przy pipetowaniu należy bezwzględnie stosować pompki.
10. Uszkodzenie aparatury, sprzętu laboratoryjnego i naczyń zgłaszać prowadzącemu ćwiczenia.
11. Stłuczone szkło i papiery wrzucać do pojemników na śmieci, a nie do zlewów.
12. Podczas ćwiczeń zachować ciszę. W razie konieczności porozumiewać się półgłosem.
13. Przemieszczać się ostrożnie uważając, aby nie potrącić pracujących kolegów.
14. Po zakończeniu ćwiczeń uporządkować stanowisko pracy i doprowadzić je do stanu
uniemożliwiającego występowanie zagrożeń.
15. W przypadku wystąpienia pożaru postępować zgodnie z instrukcją alarmową.
16. W przypadku dostania się chemikaliów do oka należy przemyć je natychmiast łagodnym
strumieniem wody i po osłonięciu oczu jałowym opatrunkiem gazy udać się do lekarza. Skórę
oparzoną kwasami lub ługami przemyć obficie strumieniem zimnej bieżącej wody, następnie
odpowiednio 2% roztworem NaHCO3 lub 2% kwasem octowym i ponownie obficie przemyć
wodą i po nałożeniu jałowego opatrunku gazy udać się do lekarza.
17. W przypadku wszelkiego rodzaju urazów pierwszej pomocy udziela prowadzący ćwiczenia.