Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych

Transkrypt

Załącznik do Uchwały Nr VIII/42/11
Rady Miejskiej Pniewy z dnia 28 kwietnia 2011 r.
Strategia
Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych
Gminy Pniewy
na lata 2011-2016
2011
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pniewy na lata 2011-2016
SPIS TREŚCI
WSTĘP................................................................................................................................. 3
I. CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA ........................................................................................ 4
1. STRUKTURA STRATEGII ............................................................................................... 4
2. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE TWORZENIA STRATEGII ............................... 6
II. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNO-ANALITYCZNA ......................................................... 19
1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY GMINY ............... 19
2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ............................................................................ 19
3. KOMUNIKACJA I TRANSPORT ................................................................................... 20
4. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA ................................................................................... 21
5. SYTUACJA GOSPODARCZA........................................................................................ 23
6. PROBLEMY NA RYNKU PRACY ................................................................................. 25
7. ZASOBY I WARUNKI MIESZKANIOWE ..................................................................... 28
8. BEZDOMNOŚĆ .............................................................................................................. 30
9. EDUKACJA .................................................................................................................... 30
10. KULTURA .................................................................................................................... 31
11. SPORT I REKREACJA.................................................................................................. 32
12. TURYSTYKA ............................................................................................................... 33
13. SYTUACJA DZIECKA ................................................................................................. 35
14. OCHRONA ZDROWIA................................................................................................. 41
15. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE ............................................................................... 44
16. POMOC SPOŁECZNA .................................................................................................. 44
17. SYTUACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ............................................................ 59
18. PROBLEMY UZALEŻNIEŃ I PRZEMOCY W RODZINIE .......................................... 61
19. PROBLEMY SPOŁECZNE W OPINII ŚRODOWISKA LOKALNEGO ....................... 66
20. SEKTOR POZARZĄDOWY ......................................................................................... 75
21. ANALIZA SWOT .......................................................................................................... 80
III. CZĘŚĆ PROGRAMOWA .......................................................................................... 89
1. MISJA, CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE, KIERUNKI DZIAŁAŃ ................... 89
2. WDROŻENIE STRATEGII, MONITOROWANIE JEJ REALIZACJI ........................... 105
3. PROGRAMY I PROJEKTY........................................................................................... 106
IV. UWAGI KOŃCOWE ................................................................................................ 114
SPIS DIAGRAMÓW, TABEL I WYKRESÓW ................................................................. 115
2
WSTĘP
Samorządy lokalne działające w warunkach gospodarki rynkowej, cechującej się dużą
dynamiką zmian i niepewnością co do ich kierunków, muszą posiadać zdolność do wczesnego
rozpoznawania zagrożeń, jak i dostrzegania pojawiających się szans. W takich warunkach
istotnego znaczenia nabiera zarządzanie strategiczne, które, oparte na opracowywaniu,
wdrażaniu
i
kontroli
realizacji
planów
strategicznych,
umożliwia
dostosowanie
funkcjonowania jednostek terytorialnych do zmian zachodzących w otoczeniu. Na poziomie
zarządzania lokalnego (gminnego), w zakresie polityki społecznej, podstawową rolę wśród
tego typu planów pełni strategia integracji i rozwiązywania problemów społecznych.
Strategia pozwala na racjonalizację lokalnej polityki społecznej. Określa misję oraz
wyznacza cele strategiczne i działania, których wdrożenie powinno w znaczny sposób
przyczynić się do rozwiązania wielu problemów społecznych i zminimalizować społeczne
skutki kwestii społecznych. Dokument stanowi zatem podstawę do realizacji stosunkowo
trwałych wzorów interwencji społecznych, które mają przyczynić się do poprawy warunków
życia
mieszkańców,
w
szczególności
tych,
którzy
są
zagrożeni
marginalizacją
i wykluczeniem społecznym, i doprowadzić do integracji społecznej.
Niniejsza strategia została opracowana w Ośrodku Pomocy Społecznej w Pniewach
przy merytorycznym wsparciu Ośrodka Kształcenia Służb Publicznych i Socjalnych
– Centrum AV w Częstochowie. Pomoc zewnętrzna polegała głównie na doradztwie
i systematyzacji układu głównych elementów wypracowanego dokumentu.
Strategia jest dokumentem uspołecznionym. W pracach nad nim uczestniczyli
przedstawiciele samorządu lokalnego, środowisk pomocy społecznej, rynku pracy, oświaty,
kultury, ochrony zdrowia, policji i sądownictwa, przedstawiciele organizacji pozarządowych,
kościoła, mieszkańcy gminy oraz eksperci.
Dokument ma charakter kilkuletni; został przygotowany na lata 2011-2016. Jest
zgodny z założeniami odnoszących się do polityki społecznej dokumentów strategicznych
przygotowanych na poziomie europejskim, ogólnopolskim i samorządowym i umożliwia
ubieganie się o środki zewnętrzne, m.in. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Strategia stanowi materiał wyjściowy do opracowania szczegółowych programów
i projektów pomocy społecznej. Skuteczność wyznaczonych w niej działań pomocowych
będzie zależała zarówno od posiadanych i pozyskanych przez gminę środków finansowych,
jak i szerokiej, aktywnej i skoordynowanej współpracy przedstawicieli administracji
samorządowej i partnerów społecznych, w tym organizacji pozarządowych.
3
I. CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA
1. STRUKTURA STRATEGII
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pniewy składa
się z trzech zasadniczych części, tj. części wprowadzającej, diagnostyczno-analitycznej
i programowej.
Część wprowadzająca zawiera informacje na temat organizacji strategii oraz
uwarunkowań zewnętrznych (prawnych i strategiczno-programowych) tworzenia dokumentu.
Część diagnostyczno-analityczna zawiera informacje ogólne dotyczące gminy oraz
diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej w gminie, która została oparta na badaniu źródeł
zastanych, tj. danych pozyskanych z instytucji i organizacji działających w gminie bądź
obejmujących zasięgiem działania jej mieszkańców, identyfikacji mocnych i słabych stron
oraz szans i zagrożeń lokalnego systemu polityki społecznej (SWOT), a także analizie ankiet,
skierowanych do przedstawicieli funkcjonujących w gminie placówek oświatowych oraz
reprezentantów środowiska lokalnego (liderzy lokalni, mieszkańcy). Diagnoza została
przeprowadzona w następujących obszarach:
•
Infrastruktura techniczna;
•
Turystyka;
•
Komunikacja i transport;
•
Sytuacja dziecka;
•
Demografia;
•
Ochrona zdrowia;
•
Gospodarka;
•
Bezpieczeństwo publiczne;
•
Rynek pracy;
•
Pomoc społeczna;
•
Zasoby i warunki mieszkaniowe;
•
Sytuacja osób niepełnosprawnych;
•
Bezdomność;
•
Problemy uzależnień i przemocy
•
Edukacja;
•
Kultura;
•
Sport i rekreacja;
w rodzinie;
•
Działalność organizacji pozarządowych.
Część programowa zawiera najistotniejsze założenia polityki społecznej gminy
na najbliższe lata. Są one ujęte w formie misji, celów strategicznych, celów operacyjnych
i kierunków działań. W części programowej są również wskazane podmioty realizujące
strategię i współdziałające w jej realizacji, źródła finansowania i czas realizacji
wyznaczonych w dokumencie działań oraz jest zaprezentowana informacja na temat sposobu
wdrożenia strategii oraz prowadzenia monitoringu jej realizacji. Dla realnej oceny stopnia
wdrożenia dokumentu jest przygotowany wykaz wskaźników monitoringowych. Część
4
programowa zawiera także omówienie projektów zaproponowanych przez przedstawicieli
instytucji gminy i organizacji pozarządowych działających w obszarze polityki społecznej.
Poniższy diagram prezentuje strukturę Strategii Integracji i Rozwiązywania
Problemów Społecznych Gminy Pniewy.
Diagram 1. Struktura dokumentu strategii
CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNOANALITYCZNA
CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA
Analiza źródeł zastanych, tj. danych
pozyskanych z instytucji i organizacji
działających w gminie bądź obejmujących
zasięgiem działania jej mieszkańców
Informacja na temat organizacji
strategii
Uwarunkowania zewnętrzne
(prawne i strategiczno-programowe)
tworzenia dokumentu
Analiza źródeł wywołanych, tj. ankiet,
skierowanych do przedstawicieli
funkcjonujących w gminie placówek
oświatowych oraz reprezentantów
środowiska lokalnego (liderzy lokalni,
mieszkańcy) oraz identyfikacja mocnych
i słabych stron oraz szans i zagrożeń
lokalnego systemu polityki społecznej
(analiza SWOT)
CZĘŚĆ PROGRAMOWA
Misja, cele strategiczne i operacyjne, kierunki działań
Wdrożenie strategii, monitorowanie jej realizacji
Programy i projekty
UWAGI KOŃCOWE
5
2. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE TWORZENIA STRATEGII
2.1. PODSTAWY PRAWNE
Gminna strategia integracji i rozwiązywania problemów społecznych, podobnie jak
inne dokumenty strategiczne przygotowywane na różnych szczeblach administracji
publicznej, jest dokumentem uwarunkowanym prawnie. Obowiązek jej opracowania wynika
wprost z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U.
z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zmianami), który w ramach zadań własnych gminy przewiduje
„opracowanie i realizację gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych
ze szczególnym
uwzględnieniem
programów
pomocy
społecznej,
profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób
i rodzin z grup szczególnego ryzyka”.
Na treść i realizację gminnej strategii integracji i rozwiązywania problemów
społecznych mają również wpływ inne akty prawne. Należą do nich:
•
ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2001 r. Nr 142,
poz. 1591 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zmianami),
•
ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr
139, poz. 992 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
(t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr
180, poz. 1493 ze zmianami).
•
ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.
1485 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz.
1143 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407
ze zmianami),
6
•
ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71,
poz. 734 ze zmianami),
•
ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 ze zmianami).
Podczas realizacji strategii zajdzie również potrzeba odwołania się do innych aktów
prawnych, m.in. z zakresu edukacji, kultury, ochrony zdrowia i budownictwa socjalnego.
2.2. PODSTAWY STRATEGICZNO-PROGRAMOWE
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pniewy jest
dokumentem zgodnym z dokumentami strategicznymi i programowymi, które funkcjonują na
poziomie europejskim, ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Dokumenty
te tworzą warunki do podejmowania działań opartych na zasadzie pomocniczości państwa
przy wykorzystaniu zasobów tkwiących w środowiskach lokalnych i aktywności środowisk
zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem społecznym.
2.2.1. DOKUMENTY EUROPEJSKIE I KRAJOWE
Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju
sprzyjającego włączeniu społecznemu
Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju
sprzyjającego włączeniu społecznemu jest dokumentem, którego głównym celem jest wyjście
z kryzysu, w jakim w ostatnich latach znalazła się gospodarka europejska, powrót na ścieżkę
rozwoju, a następnie na niej pozostanie. Strategia, której założeniem jest stworzenie większej
liczby miejsc pracy i podniesienie standardu życia, obejmuje trzy wzajemnie ze sobą
powiązane priorytety:
1. Rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji;
2. Rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów,
bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej;
3. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki o wysokim poziomie
zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną.
Dokument zawiera również kilka nadrzędnych celów Unii Europejskiej do 2020 roku:
•
zwiększenie stopy zatrudnienia osób w wieku 20-64 lata z obecnych 69% do co najmniej
75%,
7
•
osiągnięcie poziomu inwestycji w działalności badawczo-rozwojowej równego 3% PKB,
przede wszystkim poprzez poprawę warunków inwestowania w B+R przez sektor
prywatny i opracowanie nowego wskaźnika umożliwiającego śledzenie procesów
innowacji,
•
ograniczenie emisji dwutlenku węgla co najmniej o 20% w porównaniu z poziomem
z 1990 r. lub, jeśli pozwolą na to warunki, o 30%,
•
zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w całkowitym zużyciu energii do 20%
oraz zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20%,
•
ograniczenie liczby osób przedwcześnie kończących naukę szkolną do 10% z obecnych
15% oraz zwiększenie odsetka osób w wieku 30-34 lata posiadających wyższe
wykształcenie z 31% do co najmniej 40%,
•
ograniczenie liczby Europejczyków żyjących poniżej krajowej granicy ubóstwa o 25%
poprzez wydobycie z ubóstwa 20 mln osób.
W ramach trzech priorytetów tematycznych przygotowano siedem projektów
przewodnich. Projekt „Unia innowacji” ma na celu poprawę warunków ramowych i dostępu
do finansowania badań i innowacji, co powinno wzmocnić rolę łańcucha innowacji
i zwiększyć poziom inwestycji w całej Unii. Z kolei projekt „Młodzież w drodze” służy
poprawie wyników systemów kształcenia oraz podniesieniu atrakcyjności europejskiego
szkolnictwa wyższego na arenie międzynarodowej, a projekt „Europejska agenda cyfrowa”
zakłada upowszechnienie szybkiego Internetu oraz umożliwienie gospodarstwom domowym
i przedsiębiorstwom czerpanie korzyści z jednolitego rynku cyfrowego.
Projekt „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” ma na celu uniezależnienie
wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów poprzez zmniejszenie udziału emisji
węgla w europejskiej gospodarce, większe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,
modernizację transportu i propagowanie efektywności energetycznej, natomiast projekt
„Polityka przemysłowa w erze globalizacji” służy poprawie otoczenia biznesu, szczególnie
w odniesieniu do MŚP, oraz wspieraniu rozwoju silnej i zrównoważonej bazy przemysłowej,
przygotowanej do konkurowania na rynkach światowych.
Celem projektu „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia” jest
modernizacja rynków pracy poprzez zwiększanie mobilności siły roboczej oraz rozwijanie
kwalifikacji przez całe życie, co powinno podnieść współczynnik aktywności zawodowej
i lepiej dopasować do siebie popyt i podaż na rynku pracy, a projekt „Europejski program
walki z ubóstwem” zakłada zapewnienie spójności społecznej i terytorialnej, tak aby
korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego i zatrudnienia były szeroko dostępne, a osoby
8
ubogie i wykluczone społecznie mogły żyć godnie i aktywnie uczestniczyć w życiu
społecznym.
Narodowa Strategia Integracji Społecznej
Narodowa Strategia Integracji Społecznej jest dokumentem, którego celem jest pomoc
w procesie włączania się Polski w realizację drugiego z celów Strategii Lizbońskiej
stawiającego na modernizację europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi oraz
zwalczanie wykluczenia społecznego. Działania w tym zakresie mają przyczynić się do:
•
dostosowania edukacji i szkolenia do wymogów życia i pracy w społeczeństwie
opartym na wiedzy,
•
rozwijania aktywnej polityki zatrudnienia przyczyniającej się do tworzenia
większej liczby lepszych miejsc pracy,
•
modernizacji systemu ochrony socjalnej, w tym systemów emerytalnych i ochrony
zdrowia, m.in. w celu zapewnienia ich finansowej stabilności oraz odpowiedniej
koordynacji z celami polityki edukacyjnej i polityki zatrudnienia,
•
wspierania
integracji
społecznej,
aby
uniknąć
pojawienia
się
trwale
zmarginalizowanej klasy ludzi niezdolnych do funkcjonowania w społeczeństwie
opartym na wiedzy.
W ramach kilkunastu obszarów życia społecznego wyznaczonych w Narodowej
Strategii Integracji Społecznej sformułowano następujące priorytety:
•
wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym,
•
poprawa jakości kształcenia na poziomie gimnazjalnym i średnim,
•
upowszechnienie kształcenia wyższego i jego lepsze dostosowanie do potrzeb
rynku pracy,
•
rekompensowanie deficytów rozwoju intelektualnego i sprawnościowego dzieci,
•
radykalne ograniczenie ubóstwa skrajnego,
•
ograniczenie tendencji do wzrostu różnic dochodowych,
•
ograniczenie bezrobocia długookresowego,
•
zmniejszenie bezrobocia młodzieży,
•
zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób niepełnosprawnych,
•
zwiększenie liczby uczestników w aktywnej polityce rynku pracy – ALMP,
•
upowszechnienie kształcenia ustawicznego,
•
wydłużenie przeciętnego dalszego trwania życia w sprawności,
9
•
powszechne ubezpieczenie zdrowotne,
•
kobiety i dzieci objęte programami zdrowia publicznego,
•
wzrost dostępu do lokali (mieszkań) dla grup najbardziej zagrożonych
bezdomnością,
•
dostęp do pracowników socjalnych,
•
rozwój pomocy środowiskowej – zwiększenie liczby osób objętych usługami
pomocy środowiskowej,
•
zaangażowanie obywateli w działalność społeczną,
•
realizacja NSIS przez samorządy terytorialne,
•
dostęp do informacji obywatelskiej i poradnictwa.
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (Narodowa Strategia Spójności
2007-2013)
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy
i zatrudnienie (Narodowa Strategia Spójności 2007-2013) służą realizacji priorytetów polityki
spójności Unii Europejskiej, integrując je z priorytetami polskimi i uwzględniając zapisy
odpowiadającego na wyzwania zawarte w Strategii Lizbońskiej Krajowego Programu
Reform. Dokument stanowi podstawę do programowania interwencji Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu
Spójności.
Celem strategicznym Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia dla Polski jest
tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy
i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności
społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Cel ten będzie osiągany poprzez realizację
następujących horyzontalnych celów szczegółowych:
1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa
mechanizmów partnerstwa.
2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej.
3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej
podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski.
4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym
szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora
usług.
10
5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji
społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
6. Wyrównywanie szans rozwojowych.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Najważniejszym instrumentem finansowym polityki społecznej Unii Europejskiej jest
Europejski Fundusz Społeczny. Finansuje on działania państw członkowskich w zakresie
przeciwdziałania bezrobociu i rozwoju zasobów ludzkich w celu osiągnięcia spójności
gospodarczej i społecznej oraz wysokiego poziomu zatrudnienia. Zgodnie z Narodowymi
Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO) całość interwencji Europejskiego Funduszu
Społecznego w Polsce na lata 2007-2013 została ujęta w ramach Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki. Jego celem jest umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów
ludzkich poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich
pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów
wykluczenia społecznego oraz wsparcie budowy struktur administracyjnych państwa.
Problematyka integracji społecznej została ujęta w dwóch priorytetach tego Programu,
tj. w realizowanym na poziomie centralnym priorytecie I „Zatrudnienie i integracja
społeczna” oraz w realizowanym na poziomie regionalnym priorytecie VII „Promocja
integracji społecznej”. W ramach tych priorytetów przewidziano następujące działania
odnoszące się do problematyki integracji społecznej:
•
1.2. Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej,
•
1.3. Ogólnopolskie programy integracji i aktywizacji zawodowej,
•
7.1. Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji,
•
7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej,
•
7.3. Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji.
Pośrednio dla problematyki integracji społecznej istotne jest również wyznaczone
w ramach Priorytetu V – Działanie 5.4 „Rozwój potencjału trzeciego sektora”.
11
2.2.2. DOKUMENTY REGIONALNE I LOKALNE
Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku
Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku jest dokumentem,
który określa cele polityki rozwoju prowadzonej w regionie, w tym polityki społecznej. W jej
ramach sformułowano wizję rozwoju („Wielkopolska powinna być regionem zintegrowanym,
konkurencyjnym”) i misję województwa („Skupienie wszystkich podmiotów publicznych
działających na rzecz wzrostu konkurencyjności regionu i poprawy warunków życia
mieszkańców. Uzyskanie efektu synergii poprzez stworzenie spójnej koncepcji wykorzystania
środków publicznych”) oraz wyznaczono cel generalny („Poprawa jakości przestrzeni
województwa, systemu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfery społecznej skutkująca
wzrostem poziomu życia mieszkańców”), cele strategiczne, operacyjne i horyzontalne.
Założenia polityki społecznej ujęto w ramach celów strategicznych 3 i 4 oraz
służących ich osiągnięciu celów operacyjnych.
Cel strategiczny 3. Wzrost kompetencji mieszkańców i promocja zatrudnienia.
•
Ograniczanie barier w dostępie do edukacji.
•
Poprawa jakości oraz wzrost różnorodności form kształcenia.
•
Rozwój przedsiębiorczości i promocja samozatrudnienia.
•
Poprawa organizacji rynku pracy.
Cel strategiczny 4. Wzrost spójności i bezpieczeństwa społecznego.
•
Poprawa sytuacji demograficznej oraz stanu zdrowia mieszkańców.
•
Poprawa warunków mieszkaniowych.
•
Rozwój usług socjalnych.
•
Wzrost bezpieczeństwa.
•
Ograniczenie skali patologii oraz wykluczeń społecznych.
•
Budowa kapitału społecznego na rzecz społeczeństwa obywatelskiego.
•
Wzrost udziału sportu i rekreacji w życiu mieszkańców regionu.
Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013
Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 jest jednym z 16
programów regionalnych służących realizacji Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 oraz
Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 (Narodowej Strategii Spójności),
12
jednocześnie będąc odzwierciedleniem polityki rozwoju prowadzonej przez samorząd
województwa.
Dokument jest instrumentem polityki regionalnej województwa, realizującym,
w oparciu o środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i środki krajowe,
działania
prowadzące
do
zmniejszenia
dysproporcji
gospodarczych,
społecznych
i terytorialnych. Zakres interwencji Programu wynika ze Strategii Rozwoju Województwa
Wielkopolskiego do 2020 roku, a jego celem głównym jest wzmocnienie potencjału
rozwojowego Wielkopolski na rzecz wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia.
Uznano, iż cel główny będzie realizowany poprzez cele szczegółowe, do których
zaliczono: poprawę warunków inwestowania, wzrost aktywności zawodowej mieszkańców
oraz wzrost udziału wiedzy i innowacji w gospodarce regionu. Osiągnięcie celów
szczegółowych uzależniono natomiast od realizacji następujących priorytetów:
•
Konkurencyjność przedsiębiorstw (cel: poprawa warunków dla zwiększenia
konkurencyjności regionalnych przedsiębiorstw na rzecz wzrostu i zatrudnienia),
•
Infrastruktura
komunikacyjna
(cel:
zwiększenie
wymiany
gospodarczej
środowiska
i racjonalne
z otoczeniem na rzecz wzrostu zatrudnienia),
•
Środowisko
przyrodnicze
(cel:
poprawa
stanu
gospodarowanie zasobami przyrodniczymi regionu),
•
Rewitalizacja
obszarów
problemowych
(cel:
restrukturyzacja
obszarów
problemowych na rzecz wzrostu i zatrudnienia),
•
Infrastruktura dla kapitału ludzkiego (cel: rozwój kapitału ludzkiego oraz
wzmocnienie spójności społecznej regionu na rzecz wzrostu zatrudnienia),
•
Turystyka i środowisko kulturowe (cel: wykorzystanie środowiska przyrodniczego
i kulturowego dla zwiększenia atrakcyjności regionu).
Strategia Rozwoju Systemu Pomocy Społecznej w Powiecie Szamotulskim na lata 20012011
Strategię Rozwoju Systemu Pomocy Społecznej opracowano w oparciu o wyniki
debaty strategicznej organizowanej metodą aktywnego planowania strategicznego przy
udziale liderów pomocy społecznej reprezentujących gminne i miejskie ośrodki pomocy
społecznej, domy pomocy społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, organizacje
pozarządowe oraz przedstawicieli jednostek administracji powiatowej różnych szczebli.
Ostateczny kształt dokumentu został sporządzony na podstawie Raportu o Stanie Pomocy
Społecznej oraz przy uwzględnieniu wyników przeprowadzonej analizy SWOT pomocy
13
społecznej Powiatu Szamotulskiego. Sformułowana misja brzmi: „Pomoc społeczna
w Powiecie Szamotulskim – zintegrowany, dostępny i skuteczny system działań podmiotów
działających w sferze pomocy społecznej oparty na aktywności klienta. System zbudowany
na współpracy organizacji społecznych, samorządowych i pozarządowych”.
Dokument określa priorytety, cele i kierunki działania w pięciu obszarach: Edukacja,
Finanse, Infrastruktura, Problemy społeczne, Społeczność lokalna. Do każdego obszaru życia
społeczno-gospodarczego
wyznaczono
cele
niezbędne
do
dalszego
rozwoju,
cele
pierwszorzędne mające przyspieszyć rozwój danego obszaru oraz cele drugorzędne,
wspierające rozwój, uzależnione od wielkości środków budżetowych, dotacji i kapitału
zewnętrznego:
Edukacja – cele niezbędne:
•
edukacja lokalnej społeczności na rzecz zmiany wizerunku pomocy społecznej
jako jednego z głównych elementów obszaru społecznego w powiecie,
•
tworzenie warunków do ustawicznego wzrostu świadomości decydentów
o potrzebie podwyższania jakości usług pomocy społecznej,
•
umożliwienie prowadzenia wczesnej profilaktyki zagrożeń.
Edukacja – cele pierwszorzędne:
•
zatrudnienie specjalistów i stworzenie warunków dla podwyższania kwalifikacji
pracowników pomocy społecznej,
•
doskonalenie kwalifikacji kadry już pracującej przy wykorzystaniu bazy naukowej
w Poznaniu,
•
promowanie wolontariatu i sponsoringu na rzecz pomocy społecznej.
Edukacja – cele drugorzędne:
•
stworzenie warunków do edukacji osób bezrobotnych,
•
stworzenie
warunków
do
integracji
społeczeństwa
lokalnego
i
osób
niepełnosprawnych,
•
stworzenie warunków do profilaktyki skutków starzenia się społeczeństwa.
Finanse – cele niezbędne:
•
podjęcie działań w kierunku terminowego przekazywania dotacji w pełnych
wysokościach,
•
podjęcie działań w kierunku zwiększenia środków na inwestycje w kontekście
standaryzacji,
•
niwelowanie skutków kryzysu finansów publicznych w stosunku do pomocy
społecznej.
14
Finanse – cele pierwszorzędne:
•
zwiększenie kadry w stosunku do realizowanych zadań przez poszczególne
segmenty pomocy społecznej,
•
przeciwdziałanie „odpływowi” doświadczonej kadry poprzez wzrost nakładów
na szkolenia i poprawę warunków pracy i płacy,
•
zwiększenie nakładów finansowych w budżecie powiatu na cele społeczne.
Finanse – cele drugorzędne:
•
racjonalne i elastyczne gospodarowanie zasobami finansowymi
•
stworzenie czytelnego systemu podziału środków z funduszy celowych
na realizację zadań pomocy społecznej,
•
podjęcie działań dla lepszego wykorzystania środków pomocowych.
Infrastruktura – cele niezbędne:
•
podjęcie działań w kierunku utrzymania i rozwoju infrastruktury pomocy
społecznej,
•
stałe i systematyczne podnoszenie jakości usług do obowiązujących standardów,
•
podjęcie działań w kierunku tworzenia instytucji pomocy społecznej na rzecz
poszczególnych grup.
Infrastruktura – cele pierwszorzędne:
•
stworzenie infrastruktury do zatrudnienia wykwalifikowanej kadry,
•
podjęcie działania w celu polepszenia warunków lokalowych – praca, intymność,
•
wykorzystanie istniejącej bazy komunalnej do celów pomocy społecznej.
Infrastruktura – cele drugorzędne:
•
komputeryzacja usług pomocy społecznej,
•
podjęcie działania dla stworzenia bazy transportowej celem dowozu do placówek
pomocy społecznej w powiecie i likwidacji barier,
•
umożliwienie rozwoju placówek dostosowanych do potrzeb danego środowiska.
Problemy społeczne– cele niezbędne:
•
podjęcie działań w kierunku zmniejszenia bezrobocia i jego skutków,
•
opracowanie i wdrożenie programu osłonowego dla osób najuboższych i rodzin
wielodzietnych,
•
podjęcie działań w kierunku zmiany polityki społecznej.
Problemy społeczne – cele pierwszorzędne:
•
wprowadzenie standardów usług w zakresie pomocy społecznej (dot. procedur,
jakości i zakresu usług),
15
•
stworzenie warunków do powstawania środowiskowych form wsparcia jako
profilaktyki rozwiązywania problemów społecznych,
•
podjęcie działań profilaktycznych w środowiskach lokalnych angażujących
różnych specjalistów.
Problemy społeczne – cele drugorzędne:
•
stworzenie warunków do samostanowienia i pełnej samodzielności struktur
pomocy społecznej,
•
podjęcie działania w kierunku zmniejszenia biurokracji i poprawy przepływu
informacji na poszczególnych szczeblach zarządzania pomocą społeczną,
•
zwiększenie gamy usług dla osób niepełnosprawnych (względnie dobra
dostępność refundacji turnusów rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych
i jakości poprawy funkcjonowania tych osób w środowisku).
Społeczność lokalna – cele niezbędne:
•
tworzenie warunków do rozwoju lokalnej polityki gospodarczej na rzecz MSP,
•
stworzenie
warunków
do
tworzenia
nowych
miejsc
pracy
dla
osób
niepełnosprawnych,
•
podjęcie działania na rzecz wspierania organizacji pozarządowych.
Społeczność lokalna – cele pierwszorzędne:
•
podjęcie działania w kierunku powstania mecenatu dla organizacji działających
w obszarze pomocy społecznej,
•
podjęcie systemowych działań koordynujących współpracę różnych środowisk
odpowiedzialnych za problematykę społeczną,
•
stworzenie warunków w kierunku rozwoju i działania organizacji pozarządowych
i grup samopomocowych.
Społeczność lokalna – cele drugorzędne:
•
poprawienie usług rehabilitacyjnych i medycznych oraz specjalistycznych
– oświatowych,
•
promocja Powiatu,
•
likwidacja barier architektonicznych w celu zwiększenia dostępności usług
pomocy społecznej.
Spośród 45 sformułowanych celów strategicznych przy tworzeniu wariantu wybrano
czternaście, a dwa najważniejsze z nich określono mianem priorytetu dla rozwoju pomocy
społecznej. Priorytet pierwszy dla pomocy społecznej to stworzenie warunków dla
prowadzenia wczesnej profilaktyki zagrożeń przez wszystkie struktury pomocy społecznej.
16
Cele niezbędne w tym zakresie dotyczą: niwelowania skutków kryzysu finansów publicznych
w stosunku do pomocy społecznej oraz stworzenia czytelnego systemu podziału środków
z funduszy celowych na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej. Cele drugorzędowe
to: stworzenie systemu transportu i dowozu do placówek pomocy i opieki społecznej dla osób
starszych i niepełnosprawnych – zwiększenie dostępności usług; edukacja lokalnej
społeczności na rzecz zmiany wizerunku pomocy społecznej jako jednego z głównych
elementów wspierających przemiany gospodarcze; stworzenie warunków dla powstania
środowiskowych form wsparcia jako profilaktyki rozwiązywania problemów społecznych
oraz promowanie wolontariatu i sponsoringu na rzecz pomocy społecznej.
Drugi z priorytetów rozwoju pomocy społecznej odnosi się do podjęcia działań
w kierunku zmniejszenia biurokracji i poprawy efektywności przepływu informacji na
poszczególnych szczeblach zarządzania pomocą społeczną. Celami niezbędnymi są działania
w kierunku wprowadzenia jednolitych standardów usług oraz systemowe działania
koordynujące współpracę różnych środowisk odpowiedzialnych za problematykę społeczną.
W ramach celów drugorzędowych planuje się podjęcie działań w kierunku utrzymania
i rozwoju infrastruktury pomocy społecznej oraz opracowanie i wdrożenie programu
osłonowego dla osób i rodzin wielodzietnych. Kolejne przedsięwzięcia w obrębie celów
drugorzędowych to umożliwienie rozwoju i działania organizacji pozarządowych i grup
samopomocowych, a także stworzenie warunków dla tworzenia nowych miejsc pracy dla
niepełnosprawnych.
Strategia Rozwoju Gminy Pniewy na lata 2005-2015
Strategia Rozwoju Gminy Pniewy stanowi podstawę polityki rozwoju samorządu
gminy na lata 2005-2015. Celem strategii jest tworzenie warunków zaspokajających potrzeby
mieszkańców. Dokument określa misję („Dobrze nam tu być”), priorytety, cele i kierunki
działania w pięciu obszarach: Kultura i sprawy społeczne, Rozwój gospodarczy, Rozwój
obszarów wiejskich, Ochrona Środowiska i Warunki wspierające rozwój.
Działania odnoszące się do sfery społecznej ujęto głównie w obszarach: Kultura
i sprawy społeczne, Rozwój obszarów wiejskich i Rozwój gospodarczy, w ramach których
wyznaczono poniżej przedstawione cele.
Kultura i sprawy społeczne:
•
zwiększenie udziału mieszkańców w życiu kulturalnym gminy,
•
kształtowanie umiejętności odbioru kultury,
17
•
poprawa współpracy ze szkołami,
•
kształtowanie właściwych postaw w rodzinie,
•
preferowanie aktywnego trybu życia,
•
zróżnicowanie oferty kulturalnej dla różnych odbiorców,
•
wzrost zatrudnienia,
•
wzrost poczucia bezpieczeństwa mieszkańców gminy,
•
zmniejszenie wandalizmu,
•
spadek liczby przypadków patologii,
•
znalezienie możliwości finansowania straży miejskiej,
•
wzbudzenie dużej świadomości zdrowego stylu życia,
•
wzrost promocji zdrowia,
•
poprawa dostępu do specjalistów.
Rozwój obszarów wiejskich – cele:
•
sprawić, by życie na wsi stało się łatwiejsze,
•
wzrost stopy życiowej,
•
wzrost atrakcyjności inwestycyjnej terenów wiejskich,
•
tworzenie warunków do powstawania nowych zakładów pracy,
•
poprawa stopnia wykorzystania świetlic wiejskich.
Rozwój gospodarczy – cele:
•
zmniejszenie się bezrobocia,
•
stworzenie warunków do budowy nowych zakładów pracy,
•
zwiększenie ilości nowych miejsc pracy,
•
zwiększenie dostępności do usług,
•
poprawa stanu dróg,
•
uaktywnienie linii kolejowej,
•
uzupełnienie infrastruktury komunalnej,
•
gazyfikacja terenów gminy,
•
wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców,
•
spadek poziomu patologii,
•
poprawa sytuacji i rozwój handlu.
18
II. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNO-ANALITYCZNA
1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY GMINY
Pniewy są gminą miejsko-wiejską, położoną w zachodniej części województwa
wielkopolskiego, w powiecie szamotulskim, nad Jeziorem Pniewskim. Siedzibą gminy jest
miasto Pniewy, leżące zaledwie 50 km na zachód od Poznania. Krzyżują się w nim ważne
szlaki komunikacyjne: z Moskwy, przez Warszawę i Poznań, do Berlina oraz z południa Polski
do Szczecina i Świnoujścia. Odległość od Pniew do stolicy Niemiec – Berlina wynosi 235 km.
Gmina zajmuje powierzchnię 158,6 km2, z czego na miasto przypada 9,32 km2 (stan na
31.12.2009 r.).
Gmina Pniewy jest jedną z ośmiu wielkopolskich gmin, wchodzących w skład powiatu
szamotulskiego. Strukturę administracyjną gminy tworzy miasto Pniewy oraz 21 sołectw:
Chełmno, Dębina, Dęborzyce, Jakubowo, Karmin, Kikowo, Konin, Koninek, Koszanowo,
Lubocześnica, Lubosina, Nojewo, Nosalewo, Orliczko, Podpniewki, Psarce, Psarki, Rudka,
Turowo, Zajączkowo i Zamorze.
2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Gmina Pniewy posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną, co sprzyja
inwestycjom tak małym, jak i dużym. Teren Pniew posiada uzbrojenie podziemne, łącznie
z siecią wodociągową, gazową i częściowo kanalizacyjną. Dane szczegółowe na temat sieci
wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej i drogowej oraz gospodarki odpadami w gminie
przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Infrastruktura techniczna w gminie w 2009 roku
sieć wodociągowa
długość czynnej sieci wodociągowej (w km)
174,44
liczba ludności korzystającej z sieci wodociągowej
12,2 tys.
sieć kanalizacyjna
długość czynnej sieci kanalizacyjnej (w km)
53,02
liczba ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej
8,6 tys.
liczba oczyszczalni ścieków
1
sieć gazowa
długość czynnej sieci gazowej (w m)
39,300
19
liczba ludności korzystającej z sieci gazowej
1.730
sieć drogowa
długość dróg publicznych w gminie ogółem (w km)
391,5
w tym
287
długość dróg gminnych (w km)
gospodarka odpadami
liczba ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków
9,3 tys.
Dane Urzędu Miejskiego w Pniewach.
W uzupełnieniu danych dotyczących infrastruktury technicznej warto przedstawić
informacje na temat najważniejszych inwestycji, jakie zrealizowano w gminie w latach 20072009. Dane szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2. Najważniejsze inwestycje zrealizowane w gminie w latach 2007-2009
inwestycje w 2007 roku
•
•
•
budowa sieci kanalizacji sanitarnej we wsi Lubocześnica – etap II,
wykonanie nawierzchni drogowej ulicy Okrężnej w Pniewach – etap II,
wykonanie placów zabaw w miejscowościach: Chełmno, Konin, Lubocześnica, Lubosina,
Pniewy, Przystanki.
•
•
•
przebudowa nawierzchni drogi gminnej w obrębie ewidencyjnym Karmin (fragment),
wykonanie nawierzchni drogowej ulicy Miłej w Pniewach z odwodnieniem,
remonty nawierzchni drogowych (wykonanie nowych nawierzchni) dróg gminnych: ul. Jeziorna
w Pniewach, ul. Targowa w Pniewach, ul. Spacerowa w Pniewach, droga gminna w Buszewie,
droga gminna w Lubosinie, droga gminna w Zajączkowie.
•
•
•
budowa sieci kanalizacji sanitarnej we wschodniej części gminy Pniewy – etap Ia – Chełmno
–Koszanowo,
budowa sieci kanalizacji sanitarnej w ul. Strzeleckiej i Poznańskiej w Pniewach,
budowa nawierzchni drogowych ulic: Bukowa, Dębowa, Lipowa, Cisowa i Grabowa
z odwodnieniem i rozbudową sieci wodno-kanalizacyjnej w ul. Lipowej w Pniewach.
3. KOMUNIKACJA I TRANSPORT
Dobre połączenia komunikacyjne w gminie mają mieszkańcy miejscowości Chełmno,
Koninek, Podpniewki, Dęborzyce, z trudnościami komunikacyjnymi zmagają się natomiast
mieszkańcy miejscowości Zamorze, Jakubowo, Turowo, Lubosina, Koszanowo, Lubosinek,
Przystanki, Buszewo, Buszewko, Dębina, Konin, Psarce, Psarki, Zajączkowo, Nojewo,
Orliczko, Karmin, Rudka, Lubocześnica, Psarskie, Kikowo, Nosalewo, Podborowo,
Szymanowo, Dąbrowa, Berdychowo, Konin-Huby.
20
Pniewy stanowią ważny węzeł komunikacji krajowej, regionalnej i lokalnej. Miasto
posiada obwodnicę, która odciąża ruch w mieście. Połączenie miasta z innymi częściami
Wielkopolski zapewniają drogi wojewódzkie nr 116 Nojewo – Wronki, nr 187 Pniewy
– Murowana Goślina. Łączna długość dróg wojewódzkich wynosi 15,3 km. Przez teren Pniew
przebiegają dwie drogi krajowe: nr 92 (alternatywna do autostrady A2) łącząca Świecko
– Terespol (dł. 10,7 km, w tym 3,7 km obejścia drogowego Pniew); nr 24 łącząca Pniewy
– Skwierzynę (dł. 2,8 km obejście drogowe Pniew). Drogi powiatowe tworzą powierzchnię
75,7 km i wyznaczają następujące trasy: nr 1745 Pniewy – Łężeczki, nr 1877 Podpniewki
– Nojewo, nr 1746 Nojewo – Izdebno, nr 1739 Pniewy – Lubosz, nr 1881 Jakubowo – Brody,
nr 1876 Białokosz – Psarskie, nr 1875 Nojewo – Zalewo, nr 1747 Nojewo – Strzyżmin,
nr 1748 Orle – Bielejewo, nr 1852 Ostroróg – Przystanki, nr 1878 Pniewy – Lubosina,
nr 1879 Podrzewie – Buszewo, nr 1880 Chełminko – Koninek, nr 1874 Otorowo
– Koszanowo, nr 1882 Duszniki – Chełmno.
Mimo zwiększającego się bezpieczeństwa na drogach, nadal istnieje wzmożony ruch
samochodów ciężarowych korzystających z drogi na Wronki lub Szamotuły. Warto także
dodać, że Pniewy starają się pozyskać od PKP nieużywaną linię kolejową. Komunikację
w Pniewach zapewniają autobusy PKS-u oraz przewoźnicy prywatni i autobusy szkolne.
Miasto posiada połączenia autobusowe zarówno z miejscowościami położonymi w gminie,
jak i z tymi, które leżą poza jej terenem.
4. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA
Z końcem 2009 roku gmina Pniewy liczyła 12.238 mieszkańców, w tym 6.271 kobiet,
które stanowiły 51,2% ogółu ludności (na 100 mężczyzn przypadało 105 kobiet). Gęstość
zaludnienia w gminie wynosiła 77 osób na km2.
Struktura wiekowa mieszkańców gminy ulegała zmianom. W latach 2007-2009 liczba
dzieci i młodzieży spadała, a liczba osób w wieku produkcyjnym i starszych wahała się. Dane
szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 3. Struktura wiekowa ludności gminy w latach 2007-2009
2007 r.
2008 r.
2009 r.
liczba osób w wieku przedprodukcyjnym
3.315
2.684
2.636
liczba osób w wieku produkcyjnym
7.624
8.423
8.323
liczba osób w wieku poprodukcyjnym
1.264
1.128
1.279
ogółem
12.203
12.235
12.238
21
Wpływ na sytuację demograficzną w gminie miały m.in. takie czynniki, jak
kształtowany przez liczbę urodzeń żywych i zgonów przyrost naturalny oraz migracja,
odbywająca się zarówno w ruchu wewnętrznym, jak i zagranicznym. Dane szczegółowe
w tym zakresie przedstawiają poniższe tabele.
Tabela 4. Ruch naturalny ludności gminy w latach 2007-2009
2007 r.
2008 r.
2009 r.
liczba urodzeń żywych
151
156
163
liczba zgonów
110
89
126
przyrost naturalny
41
67
37
2007 r.
2008 r.
2009 r.
saldo migracji w ruchu wewnętrznym
-7
-62
-27
saldo migracji w ruchu zagranicznym
-2
-3
-7
saldo migracji ogółem
-9
-65
-34
Tabela 5. Ruch migracyjny ludności gminy w latach 2007-2009
Analiza struktury wiekowej mieszkańców gminy Pniewy wskazuje, iż najliczniej
reprezentowana jest grupa w wieku produkcyjnym. Mimo systematycznie wzrastającej liczby
urodzeń żywych (ze 151 w 2007 r. do 163 w 2009 r.), liczba osób w wieku
przedprodukcyjnym tj. dzieci i młodzieży na przestrzeni lat 2007-2009 znacznie się
zmniejszyła (z 3.315 w 2007 r. poprzez 2.684 w 2008 r. do 2.636 w 2009 r.). Wahania
dotyczące liczby zgonów współdecydowały także o zmieniającym się przyroście naturalnym
(od 41 w 2007 r. poprzez 67 w 2008 r. do 37 w 2009 r.).
Na zmniejszający się udział młodzieży w ogólnej liczbie mieszkańców w gminie miał
również wpływ ruch migracyjny, który mimo wahań utrzymywał się na ujemnym poziomie
(z -9 w 2007 r. poprzez -65 w 2008 r. do -34 w 2009 r.). Ujemne saldo migracji oznacza, że
gminę Pniewy opuszcza więcej osób niż do niej napływa. Dużo większy spadek odnotowano
w saldzie migracji w ruchu wewnętrznym (z -7 w 2007 poprzez -62 w 2008 r. do -27 w 2009
r.) niż w saldzie migracji w ruchu zewnętrznym (-2 w 2007 r. poprzez -3 w 2008 r. do -7
w 2009 r.).
Biorąc pod uwagę powyższe dane i próbując dokonać prognozy ludności gminy na
najbliższe lata, należy zwrócić uwagę na wzrost w 2009 roku liczby osób starszych.
W przyszłości grupa ta będzie zasilana przez liczne obecnie grono osób w wieku
22
produkcyjnym, które zakończą aktywność zawodową. Powyższe tendencje demograficzne
będą wymagały w większym zakresie niż dotychczas dostosowania usług społecznych do
potrzeb seniorów, którym trzeba będzie udzielić stosownej pomocy materialnej i rzeczowej,
ułatwić im korzystanie z usług medycznych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych oraz
różnorodnych form aktywnego spędzania czasu wolnego.
5. SYTUACJA GOSPODARCZA
Rozwój gospodarczy gminy Pniewy oparty jest na naturalnych trendach, a zarazem jest
przejawem nowoczesności i postępu. Pniewy dzięki wyjątkowo korzystnemu usytuowaniu
geograficzno-komunikacyjnemu stanowią doskonały teren inwestycyjny. W roku 2006
w ramach ogólnopolskiego konkursu Gmina Fair Play, gmina otrzymała certyfikat Złotej
Lokalizacji Biznesu. Działalność gospodarczą w Pniewach prowadzi ponad 870 podmiotów
gospodarczych. Większość stanowią firmy rodzinne i te zatrudniające do kilkunastu
pracowników. Najwyższy poziom reprezentują firmy stolarskie oraz budowy i renowacji
powozów konnych. Wysoką rangę przypisuje się także firmom budowlano-montażowym.
Tereny w rejonie Buszewo – Buszewko stwarzają możliwości do rozwoju przetwórstwa
rolno-spożywczego. Wśród wielu podmiotów działających na terenie Pniew od lat 90-tych są
duńskie przedsiębiorstwo AVK Polska Sp. z o.o., Fabryka Wodomierzy „PoWoGaz” S.A.,
przedsiębiorstwo „Prometall 300” Sp. z o.o., „Rörest” Polska, a także firmy, których
właścicielami są Pniewianie: Hotel „Quartet”, Firma „Michałowski”, Zakład RemontowoBudowlany Jerzy Górny. Wiele przedsiębiorstw stanowi duży potencjał wykonawczy
inwestycji budowlanych, sanitarnych czy elektroenergetycznych.
W strukturze użytków rolnych w gminie przeważają grunty orne, co potwierdzają dane
przedstawione w poniższej tabeli.
Tabela 6. Użytki rolne, lasy i grunty leśne, pozostałe grunty i nieużytki w gminie
powierzchnia użytków rolnych ogółem (w ha)
w tym:
11.631,37
grunty orne (w ha)
10.087,18
sady (w ha)
92,06
łąki i pastwiska (w ha)
1.198,05
powierzchnia lasów i gruntów leśnych (w ha)
2.513,83
powierzchnia pozostałych gruntów i nieużytków (w ha)
1.578,36
23
W latach 2007-2009 liczba prywatnych podmiotów gospodarczych funkcjonujących
w gminie systematycznie zwiększała się. Działały one głównie w takich sekcjach, jak: handel
i naprawy (250), budownictwo (199) oraz transport, gospodarka magazynowa i łączność
(198). Do największych, nowo powstałych podmiotów w gminie, które utworzyły w sumie
310 miejsc pracy, należały: Centrum Logistyczne „HONDA LOGISTICS CENTER
CENTRAL EUROPE” (50 nowych miejsc pracy), International Spółka z o.o. INGA (50
miejsc), TEGOMETALL GALVA Spółka z o.o. (30 miejsc), AUK ARMADAN Spółka z o.o.
(50 miejsc), Rörets Polska Spółka z o.o. (30 miejsc) oraz zmodernizowany zakład
Spółdzielnia Inwalidów „POSTĘP” (100 nowych miejsc pracy).
Dane szczegółowe na temat podmiotów gospodarczych w gminie przedstawiają
poniższe tabele.
Tabela 7. Podmioty gospodarcze w gminie w latach 2007-2009
liczba podmiotów w sektorze publicznym
liczba podmiotów w sektorze prywatnym
2007 r.
brak
danych
2008 r.
brak
danych
2009 r.
brak
danych
693
800
872
Tabela 8. Podmioty gospodarcze w gminie w poszczególnych sekcjach Polskiej Klasyfikacji
Działalności (PKD) z końcem 2009 roku
sekcja
liczba podmiotów
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo (usługi wspomagające rolnictwo)
12
przemysł
49
budownictwo
199
handel i naprawy
250
hotele i restauracje
39
transport, gospodarka magazynowa i łączność
198
pośrednictwo finansowe
34
obsługa nieruchomości i firm
33
administracja publiczna i obrona narodowa
–
edukacja
41
ochrona zdrowia i pomoc społeczna
17
działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała
–
24
Należy dodać, iż plan zagospodarowania przestrzennego gminy oferuje 110 ha terenu
pod lokalizację inwestycji. Są to głównie tereny uzbrojone i o uregulowanych stosunkach
własnościowych.
6. PROBLEMY NA RYNKU PRACY
Problemy na rynku pracy, objawiające się niedostateczną liczbą miejsc pracy,
prowadzą do obniżenia standardu życia ludności. Długotrwałe pozostawanie bez zatrudnienia
ogranicza szanse na podjęcie pracy, przyczynia się do ubożenia ludności, a nawet prowadzi
do wykluczenia społecznego.
Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Szamotułach, w latach 2007-2009
liczba osób bezrobotnych w gminie Pniewy ulegała zmianom od 382 na koniec 2007 roku
poprzez 352 na koniec roku następnego do 528 na koniec roku 2009. Wśród pozostających
bez pracy większość stanowiły kobiety, których liczba na koniec kolejnych lat wyniosła: 236,
220 i 290. Dane szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 9. Bezrobotni w gminie według płci i ich udział w liczbie ludności w wieku produkcyjnym
w latach 2007-2009
2007 r.
2008 r.
2009 r.
liczba bezrobotnych w gminie
382
352
528
udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym
4,9%
4,4%
6,6%
liczba bezrobotnych kobiet w gminie
236
220
290
udział kobiet w liczbie bezrobotnych
61,8%
62,5%
54,9%
Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Szamotułach.
Uzupełnienie powyższych danych stanowią przedstawione w kolejnej tabeli
informacje na temat stopy bezrobocia, jaką odnotowano w latach 2007-2009 w powiecie
szamotulskim, województwie wielkopolskim i w kraju.
Tabela 10. Stopa bezrobocia w powiecie, województwie i w kraju w latach 2007-2009
2007 r.
2008 r.
2009 r.
stopa bezrobocia w powiecie szamotulskim
8,5
6,9
11,1
stopa bezrobocia w województwie wielkopolskim
7,8
6,4
9,1
stopa bezrobocia w kraju
11,2
9,5
11,9
Dane Głównego Urzędu Statystycznego.
25
W latach 2007-2009 powiat szamotulski charakteryzował się wyższą, w stosunku do
województwa wielkopolskiego, a niższą w stosunku do kraju, stopą bezrobocia. Zarówno
w powiecie, w województwie, jak i w kraju w 2009 roku odnotowano jej wzrost
w porównaniu z latami poprzednimi.
Dla scharakteryzowania problemu bezrobocia w gminie ważna jest analiza danych
dotyczących podziału bezrobotnych według wieku, czasu pozostawania bez pracy, stażu
pracy i wykształcenia, a także rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy.
Dane szczegółowe w tym zakresie na koniec 2009 roku przedstawiają poniższe tabele.
Tabela 11. Bezrobotni w gminie na koniec 2009 roku według wieku, czasu pozostawania
bez pracy, stażu pracy i wykształcenia
liczba
bezrobotnych
liczba
bezrobotnych
137
78
56,9
bez stażu
110
82
74,5
25-34 lata
144
84
58,3
do 1 roku
62
39
62,9
35-44 lata
112
68
60,7
1-5 lat
105
54
51,4
45-54 lata
102
54
52,9
5-10 lat
93
56
60,2
55-59 lat
22
6
27,3
10-20 lat
81
41
50,6
60-64 lata
11
–
–
20-30 lat
59
17
28,8
do 1 miesiąca
50
21
42,0
30 lat i więcej
18
1
5,6
1-3 miesiące
142
71
50,0
wyższe
20
13
65,0
3-6 miesięcy
107
56
52,3
128
87
68,0
6-12 miesięcy
108
54
50,0
44
36
81,8
12-24 miesiące
67
48
71,6
200
82
41,0
pow. 24 miesięcy 54
40
74,1
136
72
52,9
wykształcenie
staż pracy
18-24 lata
wiek
udział
kobiet
ogółem kobiet (w %)
czas pozostawania bez pracy
udział
kobiet
ogółem kobiet (w %)
policealne
i śr. zawodowe
średnie
ogólnokształcące
zasadnicze
zawodowe
gimnazjalne
i niższe
Na koniec 2009 roku wśród bezrobotnych w gminie największe grupy stanowiły
osoby młode w wieku 18-34 lata (łącznie 281 osób), osoby pozostające bez zatrudnienia od
1 do 3 miesięcy (142 osoby) oraz osoby bez stażu pracy (110 osób) i ze stażem pracy od roku
do 5 lat (105 osób). Ponadto najliczniej reprezentowanymi były osoby z wykształceniem
zasadniczym zawodowym (200 osób), a także osoby z wykształceniem gimnazjalnym
i niższym (136 osób).
26
Liczne grupy wśród będących bez zatrudnienia stanowiły również osoby w wieku 3544 lata (112 osób) i 45-54 lata (102 osoby), osoby pozostające bez pracy od 6 do 12 miesięcy
oraz od 3 do 6 miesięcy (odpowiednio 108 i 107 osób), osoby ze stażem pracy od 5 do 10 lat
(93 osoby) i od 10 do 20 lat (81 osób) oraz osoby z wykształceniem policealnym i średnim
zawodowym (128 osób).
Największy udział kobiet w ogóle bezrobotnych odnotowano wśród osób w wieku 3544 lata (60,7%) i 25-34 lata (58,3%), osób pozostających bez pracy długotrwale, powyżej 12
miesięcy (72,7%), osób bez stażu pracy (74,5%) i ze stażem pracy do roku (62,9%) i od 5 do
10 lat (60,2%) oraz osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (81,8%)
i policealnym i średnim zawodowym (68,0%).
Tabela 12. Bezrobotni w gminie na koniec 2009 roku według wybranych rodzajów działalności
ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
liczba
bezrobotnych
26
liczba ofert
pracy
0
przetwórstwo przemysłowe
155
0
budownictwo
45
0
rodzaj działalności ostatniego miejsca pracy
handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych,
104
włączając motocykle
działalność związana z zakwaterowaniem i usługami
6
gastronomicznymi
2
1
transport i gospodarka magazynowa
17
1
pozostała działalność usługowa
58
0
Na koniec 2009 roku wśród bezrobotnych w gminie dominowały osoby, dla których
ostatnimi miejscami pracy były podmioty gospodarcze prowadzące działalność w takich
działach, jak: przetwórstwo przemysłowe (155 osób), handel hurtowy i detaliczny; naprawa
pojazdów samochodowych, włączając motocykle (104 osoby), pozostała działalność
usługowa (58 osób) i budownictwo (45 osób). Liczba dostępnych na koniec 2009 roku ofert
pracy dla bezrobotnych z gminy była niewielka (łącznie 5); najwięcej z nich dotyczyło
możliwości zatrudnienia w handlu hurtowym i detalicznym (2 oferty).
Z powyższych danych wynika, że programami aktywizującymi osoby bezrobotne
z gminy należy objąć przede wszystkim osoby z krótkim stażem pracy lub bez stażu pracy,
którym powinno się zapewnić możliwość poszerzenia doświadczenia zawodowego lub
podjęcia pierwszej pracy. Nie należy również zapominać o osobach mających za sobą
kilkanaście lat pracy, którym powinno się zapewnić możliwość przekwalifikowania, aby
27
wzmocnić ich konkurencyjność na rynku pracy. W szczególności dotyczy to tych, którzy
przed zwolnieniem z pracy byli zatrudnieni w przetwórstwie przemysłowym, handlu
hurtowym i detalicznym; naprawie pojazdów samochodowych, włączając motocykle,
budownictwie oraz pozostałych usługach.
Ze względu na to, że problem bezrobocia w gminie w największym stopniu dosięgał
osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym, warto nadal
zachęcać młodzież do zdobywania wykształcenia, natomiast w przypadku osób pozostających
na rynku pracy bez zatrudnienia, szczególny nacisk należy położyć na dokształcanie oraz
podniesienie lub zmianę kwalifikacji zawodowych.
7. ZASOBY I WARUNKI MIESZKANIOWE
Zasoby i warunki mieszkaniowe ludności determinują w znacznym stopniu jakość jej
bytowania. Niejednokrotnie zakreślają również granice możliwości realizowania własnych
aspiracji życiowych.
W latach 2007-2009 liczba mieszkań będących w zasobach gminy Pniewy sukcesywnie
spadała (z 321 w 2007 r. do 273 w 2009 r.). Zmniejszała się tym samym liczba izb (z 898
w 2007 r. do 788 w 2009 r.) i powierzchnia użytkowa mieszkań (z 15.590,51 m2 w 2007 r. do
14.078,91 m2 w 2009 r.). Z kolei przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania nieznacznie
rosła (z 48,57 m2 w 2007 r. do 51,57 m2) co wpłynęło na zwiększenie przeciętnej powierzchni
użytkowej mieszkania na 1 osobę (z 16,98 m2 w 2007 r. do 17,53 m2 w 2009 r.). Dane
Tabela 13. Zasoby mieszkaniowe gminy w latach 2007-2009
liczba mieszkań
liczba izb
powierzchnia użytkowa mieszkań (w m2)
przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania (w m2)
przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę (w m2)
2007 r.
321
898
15.590,51
48,57
16,98
2008 r.
288
843
14.611,31
50,73
16,89
2009 r.
273
788
14.078,91
51,57
17,53
W latach 2007-2009 wahaniom ulegała liczba nowo oddanych mieszkań (z 25 w 2007
r. poprzez 45 w 2008 r. do 14 w 2009 r.), a – co za tym idzie – zmieniała się liczba nowych
izb oddanych do użytkowania (ze 148 w 2007 r. poprzez 251 w 2008 r. do 76 w 2009 r.)
i powierzchnia użytkowa mieszkań (z 4.248 m2 w 2007 r. poprzez 6.514 m2 w 2008 r. do
28
2.240 m2 w 2009 r.). Analiza powyższych danych wskazuje, że znaczny wzrost nowo
oddanych mieszkań, izb i powierzchni użytkowej miał miejsce w roku 2008, zaś już
w kolejnym roku odnotowano ich gwałtowny spadek. Jeśli chodzi o budownictwo
niemieszkalne, liczba nowych budynków niemieszkalnych oddanych do użytkowania na
przestrzeni lat 2007-2009 ulegała wahaniom (odpowiednio z 8 w 2007 r. poprzez 14 w 2008 r.
do 10 w 2009 r.), zaś powierzchnia tychże budynków znacznie się zmniejszyła (z 9.478 m2
w 2007 r. do 2.962 m2 w 2009 r.). Dane szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa
tabela.
Tabela 14. Nowo oddane mieszkania i budynki niemieszkalne w gminie w latach 2007-2009
liczba nowych mieszkań oddanych do użytkowania
liczba nowych izb oddanych do użytkowania
powierzchnia użytkowa oddanych mieszkań (w m2)
liczba nowych budynków niemieszkalnych oddanych
do użytkowania
powierzchnia użytkowa budynków niemieszkalnych oddanych
do użytkowania (w m2)
2007 r.
25
148
4.248
2008 r.
45
251
6.514
2009 r.
14
76
2.240
8
14
10
9.478
7.065
2.962
Głównego Urzędu Statystycznego.
Gospodarstwom domowym, które ze względu na swoją trudną sytuację ekonomiczną
nie są w stanie pokrywać całości kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania, wypłacane
są dodatki mieszkaniowe. Jest to forma pomocy świadczona przez gminę, a realizowana przez
Urząd Miejski w Pniewach – Referat ds. Świadczeń Rodzinnych i Mieszkaniowych. Dane
Tabela 15. Dodatki mieszkaniowe przyznane w gminie w latach 2007-2009
liczba rodzin, którym decyzją przyznano dodatek mieszkaniowy
liczba przyznanych dodatków mieszkaniowych
wartość przyznanych dodatków mieszkaniowych (w zł)
2007 r.
877
1.754
329.701
2008 r.
794
1.589
270.048
2009 r.
636
1.272
236.449
W latach 2007-2009 liczba rodzin w gminie, którym decyzją administracyjną
przyznano dodatek mieszkaniowy, spadała (ze 877 w 2007 r. do 636 w 2009 r.). Zmniejszała
się również liczba przyznanych dodatków (z 1.754 w 2007 r. do 1.272 w 2009 r.) i tym
samym wysokość kwot przeznaczonych na ten cel (z 329.701 zł w 2007 r. do 236.449 zł
w 2009 r.).
29
8. BEZDOMNOŚĆ
Bezdomność jest problemem społecznym charakteryzującym się brakiem stałego
miejsca zamieszkania. Wiąże się ze zmianami demograficznymi i ruchliwością społeczną,
z recesją gospodarczą, bezrobociem, ubóstwem, kryzysem polityki mieszkaniowej i wzrostem
cen mieszkań oraz dysfunkcjonalnością instytucji opiekuńczo-resocjalizacyjnych i karnych
zaniedbujących obowiązek opieki następczej.
Do głównych przyczyn bezdomności o charakterze społecznym i patologicznym
należą: likwidacja państwowych zakładów pracy, a wraz z nimi hoteli robotniczych, brak
miejsc w szpitalach, zakładach opiekuńczych, domach pomocy społecznej, brak opieki nad
wychowankami domów dziecka kończącymi 18 lat, brak ośrodków dla nosicieli wirusa HIV,
zaległości w opłatach czynszowych prowadzące do eksmisji, a także alkoholizm,
przestępczość, odrzucenie lub brak opieki ze strony najbliższych, rozwód lub trwały rozpad
innych więzi formalnych lub nieformalnych, prostytucja kobiet, przemoc w rodzinie oraz
świadomy wybór innego sposobu życia i odrzucenie powszechnie uznawanego systemu
wartości.
Osobami bezdomnymi, obok tych, którzy są nimi z wyboru, najczęściej stają się ludzie
w starszym wieku, matki z nieletnimi dziećmi, rodziny pełne nieposiadające środków
finansowych na opłacenie mieszkania oraz osoby, które opuściły zakłady karne.
Mimo, iż w gminie Pniewy występuje zjawisko bezdomności nie stanowi ono jednak
najważniejszego z problemów społecznych. Pomoc osobom bezdomnym i zagrożonym
bezdomnością z gminy świadczy Ośrodek Pomocy Społecznej w Pniewy. Przybiera ona
głównie formę wsparcia rzeczowego (odzież, posiłek) oraz schronienia. W latach 2007-2009
liczba rodzin i przebywających w nich osób objętych wsparciem z powodu bezdomności była
niewielka i spadała z roku na rok (liczba rodzin: z 9 w 2007 r. poprzez 7 w 2008 r. do 5
w 2009 r., liczba osób w rodzinach z 13 w 2007 r. poprzez 11 w 2008 r. do 5 w 2009 r.).
9. EDUKACJA
Edukacja, rozumiana jako wychowanie, wykształcenie, nauka oraz zdobywanie
wiedzy, umiejętności i kształcenie, pełni zasadniczą rolę w rozwoju człowieka. Jako proces
trwający od młodości jest sposobem na podniesienie jakości zasobów ludzkich, a tym samym
poziomu konkurencyjności gospodarki i przyspieszenia tempa rozwoju gospodarczego.
Głównym problemem edukacji jest nierówny dostęp do niej przez całe życie, efektem czego
30
są zróżnicowane szanse życiowe poszczególnych grup ludności, np. młodzieży mieszkającej
na wsi i w mieście, dziewcząt i chłopców, dorosłych bez wykształcenia i z wykształceniem.
W roku szkolnym 2008/2009 w gminie Pniewy funkcjonowało 7 placówek
oświatowo-wychowawczych, w tym 2 przedszkola, 3 szkoły podstawowe, 1 szkoła
gimnazjalna, 1 szkoła ponadgimnazjalna publiczna oraz 1 szkoła ponadgimnazjalna – Zespół
Szkół Ponadgimnazjalnych Sióstr Urszulanek SJK, będąca niepubliczną szkołą katolicką
o uprawnieniach szkoły publicznej. Dane szczegółowe na temat ww. placówek, a także liczby
dzieci i uczniów do nich uczęszczających oraz nauczycieli w nich pracujących przedstawia
poniższa tabela.
Tabela 16. Placówki oświatowo-wychowawcze w gminie w roku szkolnym 2008/2009
liczba dzieci,
uczniów
nazwa i adres placówki
Przedszkole „MIŚ”,
ul. Dworcowa 23, 62-045 Pniewy
Przedszkole Sióstr Urszulanek SJK,
ul. Św. Urszuli Ledóchowskiej 1, 62-045 Pniewy
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich,
ul. Strzelecka 11a, 62-045 Pniewy
Szkoła Podstawowa w Chełmnie,
Chełmno, 62-045 Pniewy
Szkoła Podstawowa w Nojewie,
Nojewo 41, 62-045 Pniewy
Gimnazjum im. ks. Mariana Maciejewskiego,
Zespół Szkół im. Emilii Sczanieckiej (o różnych profilach:
ogólnokształcącym, zawodowym i szkoły dla dorosłych),
ul. Wolności 1, 62-045 Pniewy
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Sióstr Urszulanek SJK,
ul. Św. Urszuli Ledóchowskiej 2, 62-045 Pniewy
liczba
nauczycieli
346
21
870
68
448
42
634
62
139
Oprócz ww. placówek oświatowo-wychowawczych, działalność w gminie prowadzi
Internat przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Sióstr Urszulanek SJK oraz bursa szkolna.
10. KULTURA
Korzystanie z dóbr kultury wpływa na jakość życia ludności i świadczy o poziomie
rozwoju społecznego. Ważnym elementem kultury gminy Pniewy jest bogata działalność
Centrum Kultury. W jej ramach organizowane są wystawy, koncerty, spotkania autorskie oraz
coroczne imprezy. Jedną z ważniejszych uroczystości jest Ogólnopolski Festiwal Teatrów
31
Ulicznych Dzieci i Młodzieży. Impreza ta ściąga zespoły i artystów z całej Polski, podczas
gdy uliczki starówki zamieniają się w wielki teatr. W ramach kontaktów z innymi gminami
organizowane są zawodowy sportowe, występy zespołów i chórów. Przy Centrum Kultury
działają dziecięce grupy, uświetniające swymi pokazami wiele imprez i uroczystości.
W większości są to grupy taneczne i wokalne: grupa baletowa „Skaczące piłeczki”,
„Gwiazdeczki”, grupa tańca nowoczesnego „Enter”, grupa tańca break dance i hip hop
„Debiut”. Ożywioną działalność kulturalną, wykraczającą poza wypożyczanie książek,
prowadzi Biblioteka Publiczna. Organizowane są w niej różne wystawy oraz występy
artystyczne.
W życie kulturalne Pniew wpisują się także liczne organizacje, m.in.: Kurkowe
Bractwo Strzeleckie, Klub Sportowy „Sokół”, Chór Dziecięcy „Promyki Słoneczne”, Koło
Śpiewackie „Lira” czy Ochotnicza Straż Pożarna. Gmina od wielu lat uczestniczy
i współorganizuje „Igrzyska Młodzieży” w ramach 6 gmin z Niemiec, Francji, Anglii
i Słowenii.
Dane szczegółowe na temat funkcjonujących w gminie placówek kulturalnych
Tabela 17. Placówki kulturalne w gminie w 2009 roku
liczba osób
objętych
ofertą
nazwa i adres placówki
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy
Centrum Kultury
liczba
pracowników
2032
8
11. SPORT I REKREACJA
Propagowany w dzisiejszych czasach zdrowy styl życia obejmuje m.in. właściwe
odżywianie, aktywny wypoczynek oraz uprawianie różnorodnych dyscyplin sportowych.
Sport wpływa, bowiem nie tylko na kondycję zdrowotną człowieka, ale również jego cechy
charakteru, postawę, relacje z innymi ludźmi, umiejętność współpracy i asertywność.
Pniewy stwarzają możliwość aktywnego wypoczynku, który zapewnia nowoczesna
Hala Sportowo-Widowiskowa. Płyta boiska jest areną sportową, odpowiednio przystosowaną
do gry w siatkówkę, koszykówkę, badmintona, tenisa ziemnego, piłkę ręczną, a także piłkę
nożną. Hala wyposażona jest w składaną widownię na 420 miejsc siedzących, taras
32
widokowy umożliwiający obserwację meczów z góry. Ponadto obiekt posiada mniejsze,
specjalistyczne sale sportowe: siłownię i sale do ćwiczeń ruchowych oraz saunę. Hala jest
obiektem, pozwalającym na organizowanie otwartych turniejów w grach zespołowych, gier
amatorskiej ligi piłkarskiej, a także koncertów i imprez kulturalnych.
Infrastrukturę sportową w Pniewach tworzą także pawilon sportowy z boiskiem,
kameralny stadion K.S. Sokół, boisko wielofunkcyjne ze sztuczną nawierzchnią, hala
sportowa z boiskiem szkolnym w Nojewie, boisko do piłki plażowej w pniewskich
Łazienkach oraz zespół boisk przy Zespole Szkół Ponagimnazjalnych Sióstr Urszulanek SJK.
Kolejne boiska znajdują się we wsiach: Koszanowo, Psarskie, Psarce, Lubocześnica, Turów,
Chełmno, Buszewo. Zaznaczyć należy, że liczba obiektów sportowych związana jest z piłką
nożną, która stała się główną dyscypliną sportową Pniewian. Inną formą życia sportowego
w gminie jest działalność Koła Łowieckiego „Jastrząb”, a w szczególności Bractwa
Kurkowego.
Przy większości szkół funkcjonują liczne uczniowskie kluby sportowe, m.in.:
Uczniowski Klub Sportowy „Pniewniak” prowadzący zajęcia w czterech dyscyplinach sportu
koszykówka, lekkoatletyka, siatkówka, zapasy. Wzbogaceniem infrastruktury sportoworekreacyjnej jest budowa kompleksu boisk w ramach programu „Moje boisko – Orlik 2012”.
Rozwój sportu i kultury fizycznej w gminie koordynuje Ośrodek Sportu i Rekreacji
w Pniewach, który jest także administratorem wielu boisk. Organizatorem Pniewskiej Ligi
Futsalu jest Stowarzyszenie Kultury Fizycznej, zaś w ramach działalności OSiR powstała
Pniewska Amatorska Liga Futsalu.
Osoby preferujące sporty rowerowe mogą korzystać z czarnego szlaku rowerowego
wiodącego przez Poznań – Pamiątkowo – Szamotuły (35,4 km) – Zajączkowo – Psarskie
– Gnuszyn – Chrzypsko Wielkie – Sieraków – Chalin – Międzychód (110,8 km). Aktywny
wypoczynek i poznawanie przyrody zapewnia trasa piesza o długości 5,6 km oraz rowerowa
o długości 10 km.
12. TURYSTYKA
Atutem gminy jest położenie miasta Pniewy na skraju Pojezierza Międzychowo
– Sierakowskiego. Na obszarze gminy znajdują się malownicze rezerwaty przyrody: „Las
Grądowy nad Mogilnicą” oraz rezerwat leśny „Jakubowo”. Niewątpliwą atrakcją turystyczną
są jeziora (Pniewskie) oraz zabytki architektury, choć tych nie jest zbyt wiele, co wynika
z budulca, którego używano w dawnych czasach (glina, drewno, słoma). Wśród
33
najważniejszych zabytków są kościoły w Pniewach i Psarskiem, neogotycki kościół oraz
wiadukty kolejowe w Nojewie, późnobarokowy dwór w Zajączkowie, dwór w stylu
eklektycznym w Buszewie. W centrum miasta Pniewy znajduje się Rynek, wokół którego
skupiają się domy z XIX i początku XX wieku. Na rynku usytuowany jest kościół parafialny
p.w. św. Wawrzyńca, w ołtarzu którego mieści się obraz według Petera Paula Rubensa
– „Męczeństwo św. Wawrzyńca”. Park miejski i późnobarokowy pałac jest obecnie siedzibą
liceum ogólnokształcącego. Akcentem architektonicznym ulicy Wolności jest poewangelicki
kościół, pełniący dziś funkcję świątyni katolickiej pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Na
obrzeżach miasta, mieści się dom macierzysty Sióstr Urszulanek SKJ, zwanych szarymi oraz
sanktuarium. Do sanktuarium przybywają liczne pielgrzymki z kraju i zagranicy. Dla
młodzieży organizowane są dni skupienia. Dopełnieniem licznych walorów turystycznych są
zabytki znajdujące się także we wsiach: Nojewo, Psarskie, Zajączkowo.
Turyści przybywający do gminy mogą skorzystać z powoli rozwijającej się oferty
agroturystyki, choć liczba gospodarstw jest niewielka. Dane szczegółowe na temat tych
gospodarstw przedstawia poniższa tabela.
Tabela 18. Gospodarstwa agroturystyczne w gminie w 2009 roku
nazwa gospodarstwa
adres gospodarstwa
Zamorze 36,
62-045 Pniewy
Zajączkowo 36,
62-045 Pniewy
Zajączkowo 71,
62-045 Pniewy
Zajączkowo 58,
62-046 Pniewy
Nojewo 8m,
62-045 Pniewy
Michał Flieger
A.T. Winiaszewscy „Stara Lodownia”
Małgorzata Dolata
A.M. Biedziak „Cisawy koń”
Marek Wawrzyniak „Stary Młyn”
W gminie znajduje się także 11 obiektów zakwaterowania zbiorowego, które
dysponują ok. 300 miejscami noclegowymi. Dane szczegółowe na ich temat przedstawia
poniższa tabela.
Tabela 19. Obiekty zakwaterowania noclegowego w gminie w 2009 roku
nazwa obiektu
adres obiektu
Lwówecka 22,
62-045 Pniewy
Hotel Quartet sp. j. Gmurowscy M.S.
34
Pomoc drogowa, holowanie, noclegi. Flieger Michał
Pensjonat agroturystyczny. Winiaszewska Anna
Zamorze 36,
62-045 Pniewy
Zajączkowo 36
Chełmno 46– Droga A-2,
62-045 Pniewy
Zajączkowo 36,
62-045 Pniewy
Zajazd – Motel „Hajduczek”
Pałac w Zajączkowie
„Buxus” Gospodarstwo Agroturystyczne. Sławomir Prentki
Zajączkowo 34
„Markowa Chata” – Małgorzata Dolata
Zajączkowo 71,
64-561 Nojewo
„Cisawy Koń” – Aleksandra i Mirosław Biedziak
Zajączkowo 58
„Stary Młyn”
64-561 Nojewo 8
Stajnia „Jakubowo” Łukasz Brzóska
ul. Sportowa 2,
62-045 Pniewy
ul. Św. Ducha 10,
62-045 Pniewy
Bursa Szkolna
W północno-zachodniej części, w rejonie Pojezierza Sierakowskiego uznanego za park
krajobrazowy, występują bogate siedliska lasu świeżego i mieszanego ze znacznym udziałem
drzewostanowych. Nadleśnictwo Pniew obejmuje swym zasięgiem obszar 902 km².
13. SYTUACJA DZIECKA
Dziecko wymaga szczególnej opieki i troski. Działalność na jego rzecz powinna
polegać przede wszystkim na ochronie jego praw, wyrównywaniu szans życiowych poprzez
ułatwianie dostępu do oświaty, służby zdrowia i wypoczynku oraz na asekurowaniu go
w obliczu zagrożeń.
Analiza sytuacji dziecka w gminie Pniewy została dokonana na podstawie badań
ankietowych przeprowadzonych w funkcjonujących na jej terenie placówkach oświatowych.
Badania te pozwoliły zdiagnozować środowisko szkolne i rodzinne uczniów pod kątem
występowania zachowań o cechach patologii społecznej oraz uzyskać informację na temat
prowadzonych
w
szkołach
działań
opiekuńczo-wychowawczych,
profilaktycznych
i leczniczych. W sumie do analizy przedłożono 6 ankiet – wypełnionych przez pedagogów
szkolnych lub, w przypadku ich braku, dyrektorów – z następujących placówek oświatowych:
•
Szkoła Podstawowa w Pniewach (liczba uczniów: 616),
•
Szkoła Podstawowa w Chełmnie (liczba uczniów: 135+24 dzieci z oddz. przedszkolnych),
•
Szkoła Podstawowa w Nojewie (liczba uczniów: 59+20 dzieci z oddz. przedszkolnych),
•
Gimnazjum w Pniewach (liczba uczniów: 448),
35
•
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Sióstr Urszulanek SJK (liczba uczniów: 139),
•
Zespół Szkół w Pniewach (liczba uczniów: 634).
Zasoby i oferta szkolna
Z analizy ankiet wynika, że 4 placówki zatrudniają pedagoga (brak w Szkole
Podstawowej w Nojewie i Szkole Podstawowej w Chełmnie), tylko jedna logopedę (Szkoła
Podstawowa w Pniewach), 4 psychologa (brak w Szkole Podstawowej w Nojewie i Szkole
Podstawowej w Chełmnie), a 3 pielęgniarkę (brak w: SP w Chełmnie, SP w Nojewie
i Gimnazjum w Pniewach). Dwie szkoły prowadzą doradztwo zawodowe.
Tylko
dwie placówki prowadzą dożywianie uczniów (Szkoła Podstawowa
w Chełmnie, Szkoła Podstawowa w Pniewach), a jedna z nich (SP w Chełmnie) zgłosiła
potrzebę zwiększenia o 5 liczby dzieci i młodzieży objętych tym rodzajem pomocy.
Wszystkie placówki zapewniają uczniom dostęp do Internetu, umożliwiają korzystanie
z sali gimnastycznej, a tylko jedna posiada klasy integracyjne (Zespół Szkół w Pniewach).
Wszystkie placówki oferują dzieciom i młodzieży zajęcia dodatkowe. Najczęściej
przyjmują one postać różnorodnych tematycznie kół zainteresowań, m.in. koła turystycznokrajobrazowe, taneczne (np. tańca regionalnego), teatralne, sportowe, wiedzy o Wielkopolsce,
informatyczne, ekologiczne, przedmiotowe, np. polonistyczne, matematyczne, chemiczne,
historyczne oraz warsztaty dziennikarskie, zajęcia językowe, rekreacyjno-sportowe (basen,
siatkówka). W Zespole Szkół w Pniewach organizowane są zajęcia rewalidacyjne oraz
konsultacje przedmaturalne i przygotowujące do egzaminów zawodowych. W czterech
placówkach uczniowie mogą rozwijać swoje zdolności muzyczne dzięki istniejącym
zespołom instrumentalno-wokalnym. Uczniowie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Sióstr
Urszulanek mają możliwość określenia swoich predyspozycji zawodowych dzięki szkolnemu
punktowi doradztwa zawodowego. Również Zespół Szkół im. E. Szczanieckiej prowadzi
doradztwo zawodowe w szkole. Jednocześnie 6 placówek prowadzi zajęcia dla uczniów
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wśród nich najczęściej organizowane są zajęcia
wyrównawcze (4 szkoły), korekcyjno-kompensacyjne (2 szkoły), socjoterapeutyczne
(1 szkoła), logopedyczne (1 szkoła) oraz zajęcia rewalidacyjne (3 szkoły).
Problemy dosięgające uczniów i ich rodziny
Ankietowani identyfikowali problemy, które w najpoważniejszym stopniu dosięgają
uczniów i ich rodziny, w dwojaki sposób, tj. odpowiadając na pytanie o charakterze otwartym
oraz wypełniając zamknięty katalog cech patologicznych obejmujący 14 zmiennych.
36
Określając problemy w odpowiedzi na pytanie otwarte, badani wskazywali głównie na
dysfunkcje występujące w domu, odnoszące się do bezradności opiekuńczo-wychowawczej
rodziców, nadużywania przez nich alkoholu, przemocy słownej i fizycznej wymierzonej
przeciwko dzieciom. Pedagodzy zwracali także uwagę na zwiększającą się liczbę rodzin
niepełnych (rozbitych), ich niewydolność wychowawczą, a także postępujący brak
zainteresowania rodziców dziećmi, szczególnie ich wynikami w nauce, co z kolei implikuje
brak współpracy z placówkami oświatowymi. Zła sytuacja materialna niektórych rodzin,
zmuszająca rodziców do wyjazdu za granicę, generuje zdaniem ankietowanych problem
eurosieroctwa. Problemem w gminie jest także ograniczony dostęp do edukacji młodzieży
ze sprzężeniami (dysfunkcjami, niepełnosprawnością).
Wypełniając zamknięty katalog cech patologicznych, ankietowani stwierdzali ich
obecność, podając jednocześnie liczbę ujawnionych przypadków. Szczegółowe informacje na
temat zdiagnozowanych w środowisku szkolnym i w domu rodzinnym uczniów problemów
społecznych zawierają poniższe tabele.
Tabela 20. Problemy występujące w środowisku szkolnym i rodzinnym dzieci i młodzieży
z gminy uczęszczających do szkół podstawowych
obecność poszczególnych cech
cechy patologii społecznej
sięganie po alkohol
sięganie po narkotyki
palenie papierosów
ucieczki z domu
kradzieże
agresja i przemoc, w tym: poniżanie, zastraszanie,
znęcanie się, bicie, wymuszanie pieniędzy,
zmuszanie do palenia papierosów
autoagresja
przestępczość ujawniona
niszczenie mienia szkolnego
udział w grupach negatywnych
problemy wymagające nadzoru kuratora sądowego
przemoc w rodzinie
zaniedbanie przez dom
wykorzystywanie seksualne
liczba ujawnionych
przypadków
2 (szkoły); 3 przyp.
–
2 (szk.); 9 przyp.
–
1
nie występuje
1
3
1
3
2
2
1
–
–
2 (szk.); 1 przyp.
–
1 (szk.); 3 przyp.
1
2 (szk.); 4 przyp.
–
3
3
1
3
2
2
1
3
Dane z badań ankietowanych przeprowadzonych w placówkach oświatowych gminy.
37
z gminy uczęszczających do szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
obecność poszczególnych cech
cechy patologii społecznej
liczba ujawnionych
przypadków
nie występuje
sięganie po alkohol
1 (szk.); 100 przyp.
2
sięganie po narkotyki
1 (szk.); 3 przyp.
2
palenie papierosów
3 (szk.); 110 przyp.
–
ucieczki z domu
3
kradzieże
3 (szk.); 4 przyp.
agresja i przemoc, w tym: poniżanie, zastraszanie,
znęcanie się, bicie, wymuszanie pieniędzy,
zmuszanie do palenia papierosów
autoagresja
2 (szk.); 15 przyp.
1
3 (szk.); 4 przyp.
przestępczość ujawniona
1 (szk.); 1 przyp.
2
niszczenie mienia szkolnego
2 (szk.); 7 przyp.
1
udział w grupach negatywnych
–
3
problemy wymagające nadzoru kuratora sądowego
2 (szk.); 34 przyp.
1
przemoc w rodzinie
2 (szk.); 11 przyp.
1
zaniedbanie przez dom
2 (szk.); 5 przyp.
1
wykorzystywanie seksualne
1 (szk.); 3 przyp.
2
Dane z badań ankietowanych przeprowadzonych w placówkach oświatowych gminy.
Do problemów najczęściej występujących w szkole i w domu rodzinnym dzieci
i młodzieży ankietowani zaliczyli: sięganie przez uczniów po papierosy i alkohol, stosowanie
agresji i przemocy w grupie rówieśniczej (bójki), problemy wymagające nadzoru kuratora
sądowego, niszczenie mienia szkolnego oraz zaniedbanie przez dom. Warto zauważyć, iż
niektóre problemy, w zależności od wieku uczniów, występowały z różnym natężeniem.
U dzieci i młodzieży uczęszczających do szkół podstawowych liczba ujawnionych
przypadków palenia papierosów czy sięgania po alkohol była znacznie mniejsza niż miało to
miejsce w szkołach ponadpodstawowych. Niemniej jednak największa liczba odnotowanych
przypadków, wśród młodszych uczniów, dotyczyła właśnie palenia papierosów, ale także
zaniedbania przez dom, sięgania po alkohol i problemów wymagających nadzoru kuratora.
Wśród młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej poza sięganiem po używki (alkohol
i papierosy), zdecydowanie więcej uczniów niż w młodszych klasach, znajduje się pod
nadzorem kuratora sądowego oraz dopuszcza się aktów agresji i przemocy wobec
rówieśników. W każdej z badanych szkół ponadgimnazjalnych występuje problem autoagresji
i kradzieży. W żadnej badanej placówce oświatowej nie odnotowano natomiast ucieczek
z domu i udziału uczniów w grupach negatywnych.
38
Badania i działania profilaktyczne i naprawcze konieczne do przeprowadzenia
Wskazując badania konieczne do przeprowadzenia wśród dzieci, młodzieży i ich
rodziców, pedagodzy stwierdzili, iż należy przeprowadzić je w takich obszarach jak:
zachowania negatywne w środowisku szkolnym i rodzinnym, w tym problemy uzależnień
(alkoholizm, nikotynizm, narkomania), przemoc w rodzinie, a także w obszarze związanym
z poziomem materialnym rodzin (warunki mieszkaniowe, zatrudnienie). Ważne jest również
zwrócenie szczególnej uwagi na kwestię wychowywania dzieci, wzajemnych relacji wewnątrz
rodziny i wszelkich zaniedbań ze strony rodziców. W opinii ankietowanych należy poddać
analizie i dyskusji problem pornografii wśród nieletnich oraz ich wczesnej inicjacji seksualnej.
Określając działania profilaktyczne i naprawcze, które należałoby przeprowadzić
w szkołach, badani wskazywali głównie na potrzebę organizowania zajęć profilaktycznych,
w trakcie których zostaną podjęte problemy uzależnień (także od komputera, telefonów
komórkowych), agresji wśród młodzieży, w tym przemocy fizycznej i psychicznej, jak
również relacji interpersonalnych. Pedagodzy podkreślali także konieczność prowadzenia
pedagogizacji i psychoedukacji rodziców, uświadamiania dzieci oraz uczenia ich zachowań
asertywnych. Zdaniem ankietowanych wszelkie działania naprawcze należy prowadzić
w oparciu o realizowany szkolny plan profilaktyki.
Współpraca szkół z rodzicami uczniów
Przedstawiciele czterech, poza SP i ZS w Pniewach, ankietowanych placówek uznali
współpracę z rodzicami uczniów za zadowalającą. Współpraca nauczycieli z rodzicami jest
niezbędnym warunkiem powodzenia pracy dydaktyczno-wychowawczej W jej ramach
odbywają się comiesięczne zebrania, wywiadówki, prowadzona jest korespondencja
z rodzicami, rozmowy telefoniczne, a także konsultacje indywidualne rodziców z pedagogiem
szkolnym, psychologiem i dyrektorem szkoły. Uczniowie mający trudności w nauce,
wymagający szczególnej uwagi, kierowani są w porozumieniu z rodzicami na konsultacje
medyczne i badania w Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej. Rodzice wspierają działania
stymulujące wielostronny rozwój dzieci i współuczestniczą w organizowaniu edukacji.
Współpraca z rodzicami dotyczy także ich udziału w przygotowaniach imprez i uroczystości
szkolnych oraz występowania w charakterze opiekunów uczniów podczas różnego rodzaju
wycieczek i rajdów. Aktywne uczestnictwo rodziców opiera się również na pozyskiwaniu
dodatkowych funduszy dla szkoły, przygotowywaniu pomocy naukowych, co daje im
jednocześnie
poczucie
współdecydowania
w
i kształtowania dzieci.
39
sprawach
ważnych
dla
wychowania
Współpraca szkół z instytucjami i organizacjami wspierającymi dzieci, młodzież
i rodziny
Przedstawiciele
wszystkich
badanych
placówek
stwierdzili,
że
współpraca
z instytucjami i organizacjami wspierającymi dzieci, młodzież i rodziny jest zadowalająca. Do
podmiotów tych zaliczyli: Ośrodek Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie, Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, Sąd Rejonowy (w Szamotułach i Nowym
Tomyślu) i kuratorów sądowych, Policję, Gminną Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych, Pniewski Zespół Bezpieczeństwa Szkolnego, Centrum Kultury,
Polski Czerwony Krzyż, Stowarzyszenie na rzecz rodziny i osób niepełnosprawnych
„Pomocna dłoń” oraz Kościół.
Potrzeby dzieci i młodzieży
Wskazując najpilniejsze potrzeby dzieci i młodzieży, pedagodzy zwrócili uwagę na
konieczność zapewnienia im szerszego dostępu do alternatywnych form spędzania czasu
wolnego. Postulat ten dotyczył uaktywnienia działalności kulturalnej w świetlicach wiejskich
i wzbogacenia wachlarza propozycji zajęć pozalekcyjnych odpowiadających potrzebom
dzieci i młodzieży.
Wśród innych potrzeb dzieci i młodzieży ankietowani wskazali na konieczność
wypracowania u dzieci umiejętności konstruktywnego radzenia sobie z autoagresją i agresją
rówieśników, a także stymulowania zachowań asertywnych. Pedagodzy uważają, iż istnieje
potrzeba rozbudzania ciekawości świata, organizowania aktywności poznawczej oraz
zainteresowania indywidualnością dzieci. Przedstawiciele SP w Pniewach jako szczególną
potrzebę dzieci i młodzieży wskazali konieczność nawiązania autentycznych kontaktów
z rodzicami.
Możliwości przyczynienia się szkół do poprawy sytuacji dzieci i młodzieży
Zastanawiając się nad tym, w jaki sposób szkoła może się przyczynić do poprawy
sytuacji dzieci i młodzieży w gminie, pedagodzy wskazywali przede wszystkim na możliwość
zagospodarowania czasu wolnego, m.in. poprzez organizowanie i wzbogacanie zajęć
pozalekcyjnych, kół zainteresowań, imprez kulturalnych, a także udostępnianie sali
gimnastycznej i boisk przyszkolnych. Szkoła może przyczynić się także do poprawy sytuacji
uczniów poprzez szeroko rozumianą pedagogizację rodziców, wspieranie uczniów mających
problemy, zachęcanie ich do udziału w zajęciach terapeutycznych prowadzonych na terenie
szkoły oraz angażowanie pedagogów w rozbudzanie zainteresowań indywidualnych dzieci
40
i młodzieży. Ankietowani Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Sióstr Urszulanek SJK
podkreślali korzyści płynące z działalności szkolnego punktu doradztwa zawodowego,
umożliwiającego uczniom wybór ścieżki zawodowej i rozwijanie aspiracji życiowych.
14. OCHRONA ZDROWIA
Styl życia i zachowania zdrowotne wpływają w największym stopniu na stan zdrowia
ludności. Do czynników zagrażających zdrowiu należą przede wszystkim: mała aktywność
fizyczna, nieprawidłowości w sposobie żywienia, palenie tytoniu, nadmierne spożycie
alkoholu, używanie narkotyków, zły stan środowiska naturalnego, niewłaściwe warunki
bezpieczeństwa pracy, wypadki drogowe oraz brak powszechnej profilaktyki.
W gminie Pniewy funkcjonuje 12 zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonych jest 18
prywatnych praktyk lekarskich (w tym 7 praktyk ogólnych, 6 praktyki specjalistyczne i 5
praktyk stomatologicznych) oraz działają 4 apteki. Dane szczegółowe na temat zakładów
opieki zdrowotnej w gminie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 22. Zakłady opieki zdrowotnej, apteki w gminie w 2009 roku
nazwa placówki
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Zespół Ratownictwa Medycznego
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Poradnia Ginekologiczna
Poradnia Ortopedyczna
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Gabinety Lekarskie
Lek. Tomasz Stępka
Centrum Leczniczo-Rehabilitacyjne „POSTĘP”
Spółka z o.o.
adres
ul. Sukiennicza 13,
64-500 Szamotuły
ul. Targowa 14,
62-045 Pniewy
ul. Sukiennicza 13,
64-500 Szamotuły
ul. Targowa 14,
62-045 Pniewy
ul. Targowa 16,
62-045 Pniewy
Gabinet Lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Gabinet Stomatologiczny Bogusławscy
NZOZ DENTYSTA
NZOZ PRIMA-MED.
Poradnia dermatologiczna
Lek. med Ahmad Faza
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
ul. Poznańska 57,
62-045 Pniewy
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
ul. Św. Wawrzyńca 8,
62-045 Pniewy
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
41
Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej
„EWMED” Poradnia diabetologiczna
NZOZ „MEDICI” s. c. Poradnia Specjalistyczna
Gabinet laryngologiczny
Poradnia okulistyczna
Lek. Małgorzata Lisowska
NZOZ MEGITRANS
Apteka „Rumiankowa”
Apteka św. Wawrzyńca
Apteka „Pharmacon”
Apteka „Śródmiejska”
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
ul. Wroniecka 56,
62-045 Pniewy
ul. Międzychodzka 22c,
62-045 Pniewy
ul. Wawrzyńca 21,
62-045 Pniewy
ul. Targowa 16,
62-045 Pniewy
ul. Mickiewicza 16,
62-045 Pniewy
Dane Wielkopolskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Poznaniu.
Dla poznania sytuacji zdrowotnej mieszkańców gminy ważna jest analiza danych
będących w posiadaniu zakładów opieki zdrowotnej i indywidualnych praktyk lekarskich
działających na jej terenie. W związku z brakiem informacji w tym zakresie ze wszystkich
placówek służby zdrowia i praktyk lekarskich w gminie, w poniższej tabeli przedstawiono
dane za 2008 rok uzyskane z Centrum Leczniczo-Rehabilitacyjnego „POSTĘP” w Pniewach,
przy założeniu, że reprezentują one średnią gminną.
Tabela 23. Najczęstsze schorzenia ludności gminy w 2009 roku
osoby, u których stwierdzono
schorzenie
liczba dzieci
liczba osób
i młodzieży
dorosłych
–
41
1
65
1
105
9
18
37
–
16
–
38
–
38
–
11
–
22
–
25
–
2
75
9
–
rodzaj schorzenia
nowotwory
choroby tarczycy
cukrzyca
niedokrwistości
otyłość
zaburzenia odżywiania
zaburzenia refrakcji i akomodacji oka
choroba nadciśnieniowa
alergie pokarmowe
alergie skórne
zniekształcenia kręgosłupa
choroby obwodowego układu nerwowego
wady rozwojowe układu krążenia
42
choroby układu krążenia
przewlekły nieżyt oskrzeli, dychawica oskrzelowa
przewlekłe choroby układu trawiennego
choroby układu mięśniowo-kostnego i tkanki łącznej
–
–
–
–
270
35
68
89
Dane Centrum Leczniczo-Rehabilitacyjnego „POSTĘP” w Pniewach.
W 2009 roku pod opieką Centrum Leczniczo-Rehabilitacyjnego „POSTĘP”
w Pniewach było 1.661 dzieci i młodzieży oraz 5.102 osoby dorosłe z gminy. U największej
liczby osób w wieku przedprodukcyjnym stwierdzono zaburzenia refrakcji i akomodacji oka,
chorobę nadciśnieniową (po 38 osób), otyłość (37 osób), zniekształcenia kręgosłupa (25 osób),
alergie skórne (22 osoby), zaburzenia odżywania (16 osób) i alergie pokarmowe (11 osób).
Dorośli z kolei najczęściej zmagali się z chorobami układu krążenia (270 osób), cukrzycą (105
osób), chorobami układu mięśniowo-kostnego i tkanki łącznej (89 osób), chorobami
obwodowego układu nerwowego (75 osób), przewlekłymi chorobami układu trawiennego (68
osób) i chorobami tarczycy (65 osób).
Ważną rolę w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia pełni profilaktyka. Poniższa tabela
przedstawia dane szczegółowe na temat dzieci do lat 3 objętych opieką profilaktyczną oraz
dzieci i młodzieży do lat 19 objętych profilaktycznymi badaniami lekarskimi.
Tabela 24. Profilaktyka zdrowotna dzieci i młodzieży z gminy w 2009 roku
forma profilaktyki
porady profilaktyczne lekarza rodzinnego po raz pierwszy (dzieci do lat 3)
porady profilaktyczne lekarza rodzinnego następny raz (dzieci do lat 3)
wizyty profilaktyczne pielęgniarek i położnych po raz pierwszy (dzieci
do 1. roku życia)
wizyty profilaktyczne pielęgniarek i położnych następny raz (dzieci do lat 3)
profilaktyczne badania lekarskie (dzieci i młodzież do lat 19 podlegający
badaniu)
profilaktyczne badania lekarskie (dzieci i młodzież do lat 19 zbadani zgodnie
z programem badań profilaktycznych)
liczba dzieci
i młodzieży
116
758
116
472
530
479
Dane Centrum Leczniczo-Rehabilitacyjnego „POSTĘP” w Pniewach.
W 2009 roku poradami profilaktycznymi lekarza rodzinnego Centrum LeczniczoRehabilitacyjnego „POSTĘP” w Pniewach po raz pierwszy i po raz następny zostało objętych
odpowiednio 116 i 758 dzieci do lat 3. Wizyty profilaktyczne pielęgniarek i położnych miały
z kolei miejsce po raz pierwszy w przypadku 116 dzieci do 1. roku życia, po raz następny
w przypadku 472 dzieci do lat 3. Profilaktycznymi badaniami lekarskimi objęto natomiast
530 dzieci i młodzieży, w tym 479 osób zgodnie z programem badań profilaktycznych.
43
15. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
Bezpieczeństwu
publicznemu
zagraża
przestępczość,
która
jest
zjawiskiem
dynamicznym i, podobnie jak społeczeństwo, podlega rozwojowi. Choć stanowi margines
życia społecznego, poprzez swą intensywność i częstotliwość może mieć wpływ na
formowanie się postaw i zachowań ludności oraz odciskać dotkliwe piętno na jej
funkcjonowaniu.
Według danych Komisariatu Policji w Pniewach, w 2009 roku w gminie Pniewy
doszło do 278 przestępstw w tym 99 przestępstw kryminalnych i gospodarczych. Zostały one
popełnione przez 185 osób, w tym 8 osób nieletnich. Wśród przestępstw dominowały
kradzieże i uszkodzenia mienia (odpowiednio 37 i 23 przypadki), kradzieże z włamaniem (14
przypadków) oraz bójki lub pobicia (13 przypadków). Dane szczegółowe w tym zakresie
Tabela 25. Przestępstwa popełnione w gminie w 2009 roku
kategoria przestępstwa
liczba przestępstw
liczba sprawców
(w tym liczba nieletnich)
kradzież mienia
37
11 (3)
kradzież z włamaniem
14
4 (0)
uszkodzenie mienia
23
11 (3)
uszkodzenie ciała
6
6 (0)
groźba
6
5 (0)
bójka lub pobicie
11
18 (1)
inne przestępstwa
179
128 (1)
Dane Komisariatu Policji w Pniewach.
16. POMOC SPOŁECZNA
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki
społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania
trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne
uprawnienia, zasoby i możliwości. Instytucja ta wspiera osoby i rodziny w wysiłkach
zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach
odpowiadających godności człowieka.
Zadania pomocy społecznej w gminie Pniewy wykonuje Ośrodek Pomocy Społecznej
w Pniewach. Jednostka ta realizuje również zadania wynikające z innych, aniżeli ustawa
44
o pomocy społecznej, aktów prawnych. Należą do nich w szczególności: ustawa
o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawa o powszechnym
ubezpieczeniu społecznym oraz ustawa o ochronie zdrowia psychicznego.
Z końcem 2009 roku kadrę OPS-u stanowiły 23 osoby, w tym 6 pracowników
socjalnych w rejonach opiekuńczych, kierownik i zastępca kierownika OPS, 3 osoby
wykonujące usługi opiekuńcze, radca prawny oraz 11 innych pracowników. Łączna liczba
etatów wynosiła 21. Dane szczegółowe na temat stanu zatrudnienia w ośrodku, potrzeb w tym
zakresie oraz poziomu wykształcenia pracujących w nim osób przedstawiają poniższe tabele.
Tabela 26. Stan zatrudnienia w OPS-ie oraz potrzeby w tym zakresie na koniec 2009 roku
rodzaj stanowiska
liczba etatów
kadra kierownicza
2
o ile etatów
powinno być
więcej?
–
pracownicy socjalni
6
–
pracownicy wykonujący usługi opiekuńcze
1,5
–
pracownicy wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze
–
–
pozostali pracownicy
11,5
–
Dane Ośrodka Pomocy Społecznej w Pniewach.
Spośród zatrudnionych w Ośrodku Pomocy Społecznej 3 osoby pracują w Dziennym
Domu Seniora (dwóch instruktorów ds. kulturalno-oświatowych i robotnik gospodarczy),
a kolejne 3 osoby w Pensjonacie Seniora „Jutrzenka”.
Wśród propozycji w zakresie rozwoju zasobów kadrowych OPS-u nie figuruje
potrzeba zwiększenia liczby pracowników.
Tabela 27. Wykształcenie kadry OPS-u oraz potrzeby w tym zakresie na koniec 2009 roku
liczba osób
rodzaj wykształcenia, dodatkowe kwalifikacje i zainteresowanie
kadra
w tym zakresie
kierownicza
wyższe kierunkowe
–
wykształcenie
dodatkowe
kwalifikacje
pracownicy
socjalni
2
wyższe niekierunkowe
1
–
średnie kierunkowe
1
4
średnie niekierunkowe
–
–
zawodowe i niższe
–
–
ukończona
2
–
w trakcie realizacji
–
–
specjalizacja z zakresu
organizacji pomocy
społecznej
45
specjalizacja I stopnia
posiadany
w zawodzie pracownika
w trakcie realizacji
socjalnego
osoby zainteresowane podjęciem specjalizacji z zakresu organizacji
pomocy społecznej
osoby zainteresowane podjęciem specjalizacji I stopnia w zawodzie
pracownik socjalny
osoby zainteresowane podjęciem specjalizacji II stopnia
w zawodzie pracownik socjalny
–
3
–
–
0
2
4
Z końcem 2009 roku wykształcenie wyższe kierunkowe posiadało dwóch
pracowników socjalnych, zaś jedna osoba z kadry kierowniczej legitymowała się
wykształceniem wyższym niekierunkowym. Wykształcenie średnie posiadało z kolei 5 osób,
wśród których dominowali pracownicy socjalni (4 osoby). Dwie osoby z kadry kierowniczej
miały ukończoną specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej, a 3 osoby spośród
pracowników socjalnych posiadały specjalizację I stopnia w zawodzie pracownika
socjalnego. Dwie osoby z kadry OPS-u były zainteresowane podjęciem specjalizacji I stopnia,
a 4 specjalizacji II stopnia w zawodzie pracownika socjalnego.
Praca radcy prawnego zatrudnianego przez OPS w Pniewach polegała głownie na
świadczeniu pomocy prawnej pracownikom i klientom ośrodka w zakresie pomocy
społecznej, systemu ubezpieczeń społecznych oraz prawa cywilnego, rodzinnego, karnego
i prawa pracy. W okresie od 2007 do 2009 roku z konsultacji prawnych korzystało
odpowiednio 110, 73 i 87 osób. Pracownicy Ośrodka kierowali również niektórych klientów
do psychologa. Celem konsultacji było przede wszystkim odreagowanie nagromadzonych
emocji oraz zmniejszenie powstałego
napięcia emocjonalnego. Wśród najczęściej
zgłaszanych przez klientów dysfunkcji były nieprawidłowe relacje interpersonalne z bliskimi,
problemy zdrowotne, konflikty, nieporozumienia, brak odpowiednich metod radzenia sobie
w sytuacjach stresogennych. Na przestrzeni trzech lat opieką psychologa zostało objętych: 68
środowisk rodzinnych (103 osoby) w roku 2007, 52 środowiska (93 osoby) w roku 2008 oraz
54 środowiska rodzinne (84 osoby) w roku 2009.
Prawo do wsparcia udzielanego przez OPS mają osoby i rodziny, które spełniają
określone warunki przedstawione w poszczególnych aktach prawnych. I tak np. w odniesieniu
do świadczeń z pomocy społecznej jednym z nich jest kryterium dochodowe, które jest
ustalone na poziomie 477 zł miesięcznie w przypadku osoby samotnie gospodarującej i 351 zł
na osobę w rodzinie. Kryterium dochodowe stosowane jest również przy przyznawaniu
zasiłków rodzinnych i świadczeń alimentacyjnych, które realizuje Urząd Miejski w Pniewach.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeśli dochód rodziny na osobę albo dochód osoby uczącej się
46
nie przekracza 504 zł, a gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem
o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu
niepełnosprawności, jeśli dochód ten nie przekracza 583 zł. Świadczenia z funduszu
alimentacyjnego przysługują z kolei, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę
w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.
W wykonywaniu zadań OPS współdziała z różnymi podmiotami, m.in. z organami
wykonawczymi gminy i sołectw, innymi jednostkami organizacyjnymi gminy, służbą
zdrowia, policją, kuratorami sądowymi oraz instytucjami i organizacjami pozarządowymi
zajmującymi się pomocą społeczną.
Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące kwot wydatkowanych przez OPS na
pomoc społeczną w gminie w latach 2007-2009.
Tabela 28. Środki finansowe wydatkowane przez OPS na pomoc społeczną w gminie w latach
2007-2009
wielkość wydatków
ogółem
na zadania własne gminy
na zadania zlecone gminie
2007 r.
523.694 zł
467.659 zł
56.035 zł
2008 r.
488.278 zł
435.932 zł
52.346 zł
2009 r.
589.510 zł
527.321 zł
62.189 zł
W latach 2007-2009 wysokość środków finansowych przeznaczonych przez OPS na
pomoc społeczną w gminie ulegała wahaniom. Dominującą pozycję wśród nich stanowiły
kwoty wydatkowane na wykonanie zadań własnych w gminie, wśród których przeważały
środki przeznaczone na zasiłki celowe i w naturze, zasiłki okresowe, usługi opiekuńcze oraz
dożywianie dzieci i osób. W ramach wykonywania zadań zleconych gminie, największe
kwoty wydatkowano na zasiłki stałe i opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące liczby mieszkańców gminy objętych przez
OPS wsparciem z zakresu pomocy społecznej (tylko finansowym, bez pracy socjalnej)
w latach 2007-2009.
Tabela 29. Beneficjenci pomocy społecznej (objęci tylko wsparciem finansowym, bez pracy
socjalnej) w gminie w latach 2007-2009
liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie
liczba rodzin
liczba osób w rodzinach
47
2007 r.
434
238
835
2008 r.
352
204
690
2009 r.
354
196
647
udział liczby osób w rodzinach objętych pomocą
społeczną w ogóle ludności gminy
6,8%
5,6%
5,3%
Liczba osób objętych pomocą społeczną w gminie (tylko finansową, bez pracy
socjalnej) w gminie w roku 2009 zmniejszyła się w stosunku do liczby korzystających
z pomocy w roku 2007 (z 835 osób w rodzinach w 2007 roku do 647 osób w rodzinach w
2009 roku). Zmniejszał się również udział beneficjentów systemu w ogóle ludności gminy (z
6,8% w 2007 roku do 5,3% w 2009 roku). Wpływ na taką sytuację mogło mieć m.in. niskie
kryterium dochodowe obowiązujące przy ubieganiu się o wsparcie, które zawęziło liczbę
osób uprawnionych do korzystania z pomocy.
Uzupełnienie powyższych danych stanowią przedstawione w kolejnej tabeli
informacje na temat struktury wiekowej oraz aktywności zawodowej odbiorców pomocy
społecznej w gminie w 2009 roku.
Tabela 30. Struktura wiekowa oraz aktywność zawodowa beneficjentów pomocy społecznej
w gminie w 2009 roku
wiek odbiorców
liczba osób
w rodzinach
rodzaj aktywności
zawodowej
0-16 lat
230
pracuje
liczba osób powyżej 18
lat według decyzji
administracyjnych
106
17-21 lat
84
pracuje dorywczo
11
22-30 lat
52
nie pracuje
63
31-40 lat
80
studiuje
1
41-50 lat
78
uczy się
33
51-60 lat
64
na rencie
70
61-70 lat
27
na emeryturze
40
71 lat i więcej
32
na zasiłku
dla bezrobotnych
bezrobotny bez prawa
do zasiłku
5
63
Analiza struktury wiekowej mieszkańców gminy objętych przez OPS pomocą
społeczną w 2009 roku wykazała, że największą grupę stanowili dzieci i młodzież do 16 lat
(230 osób). Ci z nich, którzy bezpośrednio korzystali ze wsparcia, otrzymywali pomoc
głównie w postaci posiłku (świadczonego w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania”), odzieży i obuwia. Znacznie mniejsze, choć spore, grupy
reprezentowały osoby w wieku 17-21 lat (84 osoby), 31-40 lat (80 osób) i 41-50 lat (78 osób).
48
Jeśli chodzi o podział beneficjentów pomocy społecznej w gminie według aktywności
zawodowej, najliczniejszą grupę w 2009 roku stanowiły osoby pracujące (106 osób).
Obecność tych osób w gronie beneficjentów OPS-u należy tłumaczyć uzyskiwaniem przez nie
niskich dochodów uniemożliwiających utrzymanie siebie i swoich rodzin. Liczną grupą były
również osoby utrzymujące się z renty (70 osób) oraz bezrobotne niemające prawa do zasiłku
(63 osoby) i niepracujące w ogóle (63 osoby).
Analizując powyższe dane, można pokusić się o stwierdzenie, iż najliczniejszą grupę
wśród mieszkańców gminy korzystających ze wsparcia OPS-u w 2009 roku stanowiły
charakteryzujące się niskim poziomem dochodów rodziny ubogie. Pochodzące z nich dzieci,
z racji niedoborów materialnych w domu, korzystały ze wsparcia w formie dożywiania
w szkołach. Diagnozę tę potwierdzają dane dotyczące powodów przyznawania pomocy
społecznej w gminie, które za lata 2007-2009 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 31. Powody przyznania pomocy społecznej w gminie w latach 2007-2009
Liczba rodzin
powód przyznania pomocy
2007 r.
2008 r.
2009 r.
2007 r.
2008 r.
2009 r.
ubóstwo
137
97
87
552
390
321
bezdomność
9
7
5
13
11
5
potrzeba ochrony macierzyństwa
45
54
47
241
302
253
bezrobocie
86
65
63
359
275
259
niepełnosprawność
111
104
94
355
343
296
długotrwała lub ciężka choroba
103
101
95
313
275
262
bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego
71
73
76
314
299
288
przemoc w rodzinie
4
5
3
21
18
18
alkoholizm
16
10
12
56
31
42
trudności w przystosowaniu do życia
po opuszczeniu zakładu karnego
0
3
2
0
10
6
zdarzenie losowe
1
0
3
4
0
9
sytuacja kryzysowa
2
0
0
10
0
0
Analizując powody przyznania pomocy społecznej w latach 2007-2009 należy
stwierdzić, iż w każdym roku dominował inny powód. W roku 2007 najczęstszą przyczyną
przyznawania pomocy społecznej rodzinom w gminie było ubóstwo, w 2008 r.
niepełnosprawność, zaś w roku 2009 długotrwała lub ciężka choroba. Warto jednak
49
zaznaczyć, że pod względem liczby osób w rodzinach w trzech kolejnych latach
najistotniejszym powodem było ubóstwo.
Liczba rodzin i osób w rodzinach korzystających ze wsparcia OPS-u z powodu
ubóstwa spadała z roku na rok (z odpowiednio 137 i 552 w 2007 r. do 87 i 321 w 2009 r.).
Tendencja malejąca dotyczyła także liczby rodzin i osób w rodzinach, którym udzielono
wsparcia
z
powodu
niepełnosprawności
i
długotrwałej
lub
ciężkiej
choroby
(niepełnosprawność z odpowiednio 111 i 355 w 2007 r. do 94 i 296 w 2009 r.; długotrwała
lub ciężka choroba z odpowiednio 103 i 313 w 2007 r. do 95 i 262 w 2009 r.) Ważną
przyczyną udzielania pomocy było również, prowadzące do ubóstwa, bezrobocie. Ten powód
dominował jedynie w roku 2007. Liczba rodzin i osób w rodzinach objętych wsparciem OPSu z powodu braku zatrudnienia również ulegała zmniejszaniu (z odpowiednio 86 i 359 w 2007
r. do 63 i 259 w 2009 r.). W latach 2008-2009, kolejnym pod względem liczebności,
powodem przyznawania pomocy była bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzenia gospodarstwa domowego, a liczba rodzin objętych wsparciem OPS-u z tej
przyczyny nieznacznie wzrosła (z 73 w 2008 r. do 76 w 2009 r.). Istotnym powodem objęcia
wsparciem rodzin mieszkających w gminie Pniewy była również potrzeba ochrony
macierzyństwa. W latach 2007-2009 r. liczba rodzin i osób w rodzinach, objętych z tego
tytułu pomocą, ulegała wahaniom (z odpowiednio 45 i 241 w 2007 r. poprzez 54 i 302
w 2008 r. do 47 i 253 w 2009).
W mniejszym stopniu mieszkańcy gminy korzystali z pomocy społecznej z takich
przyczyn, jak alkoholizm, bezdomność czy przemoc w rodzinie. O ile liczba rodzin i osób
w rodzinach objętych wparciem OPS-u z powodu alkoholizmu i przemocy w rodzinie wahała
się (alkoholizm z odpowiednio 16 i 56 w 2007 roku poprzez 10 i 31 w 2008 r. do 12 i 42
w 2009 r., przemoc w rodzinie z odpowiednio 4 i 21 w 2007 r. poprzez 5 i 18 w 2008 r. do 3
i 18 w 2009 r.), o tyle liczba rodzin i osób w rodzinach korzystających z pomocy z powodu
bezdomności spadała z roku na rok (z odpowiednio 9 i 13 w 2007 r. do 5 i 5 w 2009 r.).
Powody przyznania pomocy społecznej w gminie przez OPS wpływały na formę
udzielanego wsparcia. Dane szczegółowe w tym zakresie za lata 2007-2009 przedstawia
poniższa tabela.
50
Tabela 32. Formy wsparcia udzielanego w gminie przez OPS w latach 2007-2009
formy pomocy
pieniężna
rzeczowa
praca socjalna
poradnictwo
specjalistyczne
schronienie
usługi
opiekuńcze
specjalistyczne
usługi
opiekuńcze
sprawienie
pogrzebu
pomoc na
ekonomiczne
usamodzielnienie
skierowanie
do domu pomocy
społecznej
liczba osób, którym
przyznano decyzją
administracyjną
świadczenie
2007 r. 2008 r. 2009 r.
276
224
219
241
190
198
X
X
X
liczba rodzin
2007 r.
263
115
388
2008 r.
220
93
565
2009 r.
206
99
454
2007 r.
1057
468
737
2008 r.
848
385
1295
2009 r.
744
396
1022
X
X
X
82
84
120
271
287
388
1
2
3
1
2
3
1
2
3
19
21
19
19
22
19
23
27
21
1
–
–
1
–
–
3
–
–
–
1
1
–
1
1
–
1
1
–
–
1
–
–
1
–
–
1
2
2
3
2
2
3
2
2
3
Dane Ośrodka Pomocy Społecznej w Pniewach
W latach 2007-2009 najczęściej udzielaną mieszkańcom gminy formą wsparcia była
praca socjalna. Polegała ona m.in. na udzielaniu informacji, wskazówek i pomocy przy
rozwiązywaniu trudnych spraw życiowych, świadczeniu poradnictwa oraz współpracy
z innymi podmiotami pomocy społecznej. W ramach pracy socjalnej dokonywano także
analiz i oceny zjawisk, które powodują zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy
społecznej. Bardzo ważnym narzędziem pracy socjalnej był kontrakt socjalny. W roku 2007
zawarto 33 kontrakty (23 kontynuowano z roku 2006), w 2008 zawarto ich również 33 (15
kontynuowano z roku 2007), a w 2009 41 rodzin skorzystało z pracy socjalnej w oparciu
o kontrakt socjalny. Liczba rodzin i osób w rodzinach objętych przez OPS pracą socjalną
zmieniała się (z odpowiednio 388 i 737 w 2007 r. poprzez 565 i 1295 w 2008 r. do 454 i 1022
w 2009 r.).
Istotne formy wsparcia świadczone mieszkańcom gminy stanowiły również pomoc
finansowa i rzeczowa, głównie w postaci zasiłków celowych i w naturze, zasiłków stałych,
okresowych oraz posiłku. O ile liczba rodzin i osób w rodzinach objętych wsparciem
finansowym uległa zmniejszeniu (odpowiednio z 263 i 1057 w 2007 r. poprzez 220 i 848
51
w 2008 r. do 206 i 744 w 2009 r.), o tyle liczba rodzin i osób w rodzinach, którym udzielono
pomocy rzeczowej wahała się (odpowiednio ze 115 i 468 w 2007 r. poprzez 93 i 385 w 2008
r. do 99 i 396 w 2009 r.).
Ważną rolę, w ramach udzielanej przez OPS pomocy, odgrywało również poradnictwo
specjalistyczne, a liczba rodzin i osób w rodzinach objętych tą formą wsparcia wzrastała
z roku na rok (z odpowiednio 82 i 271 w 2007 r. poprzez 84 i 287 w 2008 r. do 120 i 388
w 2009 r.). Wśród wielu form pomocy były także usługi opiekuńcze, które w latach 20072009 przyznano decyzją zbliżonej liczbie osób (odpowiednio 19, 21, 19), głównie osobom
starszym, niepełnosprawnym, długotrwale i ciężko chorym.
Osoby, które nie mogły samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, którym nie
można było zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych i które tym samym
wymagały całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, były
kierowane przez OPS do domów pomocy społecznej. W latach 2007-2009 takich osób było
niewiele, bo odpowiednio 2, 2 i 3.
Poza powyżej przedstawionymi formami wsparcia OPS realizował także pomoc
w postaci sprawienia pogrzebu, a także udzielił pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie
się. W ramach pomocy pieniężnej, w roku 2007 jednej z rodzin pokryto wydatki powstałe
w wyniku zdarzenia losowego, a także wydatki związane z klęską żywiołową.
W celu przeciwdziałania i ograniczenia patologii współpracowano z kuratorami
sądowymi, dyrektorami szkół, pedagogami szkolnymi, policją i strażą miejską. Współpraca
dotyczyła między innymi kierowania wniosków do Sądu Rejonowego o wgląd w sytuację
rodziny lub ograniczenie władzy rodzicielskiej, czuwania nad realizacją obowiązku
szkolnego, otoczenia opieką dzieci i młodzieży z problemami wychowawczymi, interwencji
w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia przemocy w rodzinie. Ponadto pracownicy Ośrodka
uczestniczyli raz w miesiącu w spotkaniach Pniewskiego Zespołu Bezpieczeństwa Szkolnego.
W ramach Ośrodka Pomocy Społecznej w Pniewach funkcjonuje Dzienny Dom
Seniora – ośrodek wsparcia dla osób starszych, samotnych o zmniejszonej sprawności
psychofizycznej. Świadczy on seniorom z gminy usługi kulturalne, oświatowe, terapeutyczne,
wypoczynkowe, umożliwiając tym samym wartościowe zagospodarowanie czasu wolnego.
Działalność ośrodka skupia się między innymi na organizowaniu spotkań okolicznościowych
(np. urodzinowych, święta Babci i Dziadka, wieczorów wigilijnych), pikników, wieczorów
poezji, wyjazdów do teatru, kina, spotkań międzypokoleniowych o różnorodnej tematyce,
bankietów. Ponadto organizowanych jest wiele wyjazdów rekreacyjnych, pielgrzymek
autokarowych, spotkań z zakresu profilaktyki zdrowotnej z przedstawicielami służby zdrowia
52
oraz zajęć w sekcjach m.in.: kulinarnej, gimnastycznej, malarskiej, śpiewaczej. W latach
2008-2009 Dom udzielił wsparcia 145 i 148 osobom starszym.
Kolejną jednostką wchodzącą organizacyjnie w skład Ośrodka Pomocy Społecznej
jest Pensjonat Seniora „Jutrzenka”. Znajduje się w nim 17 mieszkań chronionych, które
zamieszkuje 18 osób. Odpłatność za mieszkania uzależniona jest od dochodu danego
mieszkańca, a gmina ponosi pozostałe koszty utrzymania Pensjonatu. W pomieszczeniach
wspólnych świadczone są także usługi obiadowe, pralnicze, kąpielowe i kosmetyczne dla
seniorów z gminy.
W latach 2007-2008 w ramach programu „Akcja zima”, pracownicy Ośrodka Pomocy
monitorowali rejony w celu ustalenia liczby osób bezdomnych. Podjęli ścisłą współpracę
z Policją i Strażą Miejską w zakresie penetrowania miejsc ewentualnego przebywania osób
bezdomnych i zapobiegania zagrożeniom dla ich zdrowia i życia oraz w zakresie wymiany
informacji na temat środowisk znajdujących się w trudnej sytuacji i szybkiego reagowania na
potrzeby mieszkańców związane z niskimi temperaturami.
Ważną rolę w działalności OPS-u odgrywała również realizacja współfinansowanego
z Europejskiego Funduszu Społecznego i opracowanego w ramach Priorytetu VII Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki projektu pn. „Bądź aktywna i zaradna tam gdzie mieszkasz”.
Celem głównym tego projektu było ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego wśród
kobiet bezrobotnych na terenie gminy Pniewy. W latach 2008-2009 w jego ramach wsparciem
objęto odpowiednio 9 i 10 kobiet bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo. Drugi z projektów,
realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki przez Urząd Miejski
w Pniewach, nosił nazwę „Wzrost kwalifikacji pracowników gwarantem rozwoju lokalnych
przedsiębiorstw”. Celem projektu było zwiększenie aktywności zawodowej osób pracujących
poprzez bezpłatne szkolenia. W latach 2008-2009 w szkoleniach wzięło udział 100 osób
wykazujących się zaangażowaniem w podnoszenie własnych kwalifikacji i umiejętności.
W ramach współpracy Ośrodka Pomocy Społecznej ze Stowarzyszeniem dla Ludzi
i Środowiska w Kwilczu, od maja 2008 r. rozpoczęło działalność Centrum Integracji
Społecznej w Pniewach. Centrum stanowi nowoczesną formułę pomagania i skierowane jest
do osób, które podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu na swoją sytuację życiową
nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych.
Ponadto znajdują się w sytuacji uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu
zawodowym, społecznym i rodzinnym. W roku 2008 skierowano do udziału w zajęciach 21
osób (z tego 13 osobom OPS opłacał składkę zdrowotną), w kolejnym zaś roku CIS pomagał
15 osobom.
53
Warto zaznaczyć, że OPS podpisał w grudniu 2009 r. umowę z PFRON w Poznaniu
dotyczącą realizacji obszaru A pilotażowego programu „Uczeń na wsi – pomoc w zdobyciu
wykształcenia przez osoby niepełnosprawne zamieszkujące gminy wiejskie oraz gminy
miejsko-wiejskie”.
W ramach realizowanych zadań Urząd Miejski w Pniewach – Referat ds. Świadczeń
Rodzinnych i Mieszkaniowych przyznawał świadczenia rodzinne, do których należą: zasiłek
rodzinny i dodatki do tego zasiłku, świadczenia opiekuńcze w postaci zasiłku pielęgnacyjnego
i świadczenia pielęgnacyjnego oraz jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.
Dane szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 33. Świadczenia rodzinne przyznane w gminie w latach 2007-2009
wielkość wydatków na świadczenia rodzinne
liczba rodzin, którym przyznano świadczenia
rodzinne
2007 r.
3.180.136 zł
2008 r.
2.906.256 zł
2009 r.
2.712.312 zł
952
813
777
rodzaj świadczenia
liczba przyznanych świadczeń
zasiłek rodzinny
20.611
18.154
15.501
dodatek do zasiłku z tytułu urodzenia dziecka
dodatek do zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem
w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
dodatek do zasiłku z tytułu samotnego wychowywania
dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych
dodatek do zasiłku z tytułu samotnego wychowywania
dziecka
dodatek do zasiłku z tytułu kształcenia i rehabilitacji
dziecka niepełnosprawnego
90
89
84
843
793
732
9
0
0
1.026
922
785
1.149
1.049
876
946
921
1.948
1.625
1.276
3.667
3.203
2.752
zasiłek pielęgnacyjny
2.658
2.857
3.126
świadczenie pielęgnacyjne
364
296
281
jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
143
159
158
liczba świadczeń rodzinnych ogółem
33.728
30.093
26.492
dodatek do zasiłku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 1.220
dodatek do zasiłku z tytułu podjęcia przez dziecko
nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
dodatek do zasiłku z tytułu wychowywania dziecka
w rodzinie wielodzietnej
W latach 2007-2009 wielkość wydatków przeznaczonych przez Urząd Miejski
w Pniewach – Referat ds. Świadczeń Rodzinnych i Mieszkaniowych na realizację świadczeń
rodzinnych zmniejszała się z roku na rok (z 3.180.136 zł w 2007 r. do 2.712.312 zł w 2009 r.).
54
Tym samym spadała liczba przyznanych świadczeń (z 33.728 w 2007 r. do 26.492 w 2009 r.),
a co się z tym wiąże liczba rodzin z nich korzystających (z 925 w 2007 r. do 777 w 2009 r.).
Najczęściej UM wypłacał zasiłek rodzinny (w 2007 r. 20.611 świadczeń, w 2008 r.
18.154, a w 2009 r. 15.501), który służy częściowemu pokryciu wydatków na utrzymanie
dziecka. Istotne formy wsparcia stanowiły również: dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu
wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, zasiłek pielęgnacyjny oraz dodatki z tytułu:
podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, z tytułu rozpoczęcia
roku szkolnego, z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego oraz z powodu
samotnego wychowywania dziecka. Co warte odnotowania, z roku na rok rosła liczba
przyznawanych zasiłków pielęgnacyjnych (z 2.658 w 2007 r. poprzez 2.857 w 2008 r. do
3.126 w 2009 r.), które służą częściowemu pokryciu wydatków wynikających z konieczności
zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością
do samodzielnej egzystencji. To kolejne dane potwierdzające wysoką skalę niepełnosprawności
w gminie.
Za osoby pobierające świadczenia pielęgnacyjne Urząd Miejski w Pniewach – Referat
ds. Świadczeń Rodzinnych i Mieszkaniowych opłacił w latach 2007-2009 następującą liczbę
składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe: w 2007 r. 277 (na kwotę 36.147 zł), w 2008 r.
207 (22.186 zł), a w 2009 r. 90 (9.647 zł).
Zaliczka alimentacyjna, a następnie świadczenie alimentacyjne stanowiły kolejne
formy wparcia świadczone w latach 2007-2009 przez Urząd Miejski w Pniewach – Referat
ds. Świadczeń Rodzinnych i Mieszkaniowych mieszkańcom gminy. Ta pomoc finansowa,
udzielana początkowo zgodnie z ustawą o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych
oraz zaliczce alimentacyjnej, a od 1 października 2008 roku w oparciu o ustawę o pomocy
osobom uprawnionym do alimentów, była przyznawana dziecku wychowywanemu
w rodzinie niepełnej, w przypadku bezskuteczności egzekucji zasądzonych świadczeń
alimentacyjnych, oraz dzieciom wychowywanym przez osoby pozostające w związkach
małżeńskich, przeprowadzających separację lub rozwód. Dane szczegółowe w tym zakresie
Tabela 34. Zaliczki i świadczenia alimentacyjne przyznane w gminie w latach 2007-2009
liczba osób, którym decyzją przyznano zaliczkę
alimentacyjną
liczba osób, którym decyzją przyznano świadczenie
alimentacyjne
liczba przyznanych zaliczek alimentacyjnych
55
2007 r.
2008 r.
2009 r.
40
38
X
X
43
85
954
648
X
liczba przyznanych świadczeń alimentacyjnych
X
713
1077
wielkość wydatków na zaliczki alimentacyjne
178.946 zł
120.911 zł
X
wielkość wydatków na świadczenia alimentacyjne
X
62.252 zł
275.534 zł
Liczba mieszkańców gminy, którym w latach 2007-2009 Urząd Miejski w Pniewach
– Referat ds. Świadczeń Rodzinnych i Mieszkaniowych przyznał zaliczkę, a następnie
świadczenie alimentacyjne rosła z roku na rok (z 40 w 2007 r. do 85 w 2009 r.). Zwiększała
się również liczba wypłaconych zaliczek i świadczeń (z 954 zł w 2007 r. do 1.077 w 2009 r.),
a co za tym idzie, wysokość kwot wydatkowanych na ten cel (ze 178.946 zł w 2007 r. do
275.534 zł w 2009 r.).
Pomoc społeczna polega m.in. na prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury
socjalnej. Składają się na nią zarówno jednostki środowiskowe, jak i instytucjonalne. Do tych,
które obok Ośrodka Pomocy Społecznej funkcjonują w gminie Pniewy, należą: ośrodek
wsparcia – Dzienny Dom Seniora, mieszkania chronione dla osób starszych – Pensjonat
Seniora „Jutrzenka” oraz Centrum Integracji Społecznej. Poniżej zamieszczone karty
zasobów przedstawiają szczegółową informację na temat tych jednostek.
Ośrodek Pomocy Społecznej – Dzienny Dom Seniora
ul. Wolności 1, 62-045 Pniewy.
Podmiot prowadzący jednostkę:
Gmina Pniewy, ul. Dworcowa 37, 62-045 Pniewy.
Zakres usług oferowanych przez jednostkę:
• zapewnienie seniorom integracji ze społeczeństwem,
• umożliwienie zaspokojenia potrzeb towarzyskich,
• podejmowanie
działań
kulturalno-oświatowych
(organizacja
imprez,
biesiad,
spotkań
okolicznościowych),
• umożliwienie zaspokojenia potrzeb religijnych,
• podtrzymywanie
sprawności
fizycznej
poprzez
prowadzenie
zajęć
gimnastycznych
i terapeutycznych dla osób starszych,
• podejmowanie działań z zakresu profilaktyki zdrowotnej,
• umożliwianie rozwijania indywidualnych zainteresowań seniorów,
Kategoria i liczba klientów objętych wsparciem w 2009 r.:
Mieszkańcy miasta i gminy Pniewy – osoby starsze, emeryci, renciści oraz inne osoby nieposiadające
zaopatrzenia emerytalno-rentowego. W 2009 r. jednostka objęła wsparciem 148 osób.
56
Propozycje w zakresie rozwoju jednostki (potrzeby):
Stworzenie (znalezienie) odpowiednio przystosowanej bazy lokalowej na prowadzenie ćwiczeń
gimnastycznych i rehabilitacyjnych.
Ośrodek Pomocy Społecznej – Pensjonat Seniora „Jutrzenka”
ul. Wolności 1, 62-045 Pniewy.
Gmina Pniewy, ul. Dworcowa 37, 62-045 Pniewy.
• zabezpieczanie potrzeb mieszkaniowych (mieszkania chronione),
• świadczenie usług obiadowych,
• świadczenie usług pralniczych, kąpielowych,
• organizowanie usług opiekuńczych,
• umożliwienie korzystania z usług kosmetyczno-fryzjerskich.
Emeryci i renciści oraz inne osoby starsze nieposiadające zaopatrzenia emerytalno-rentowego.
W 2009 r. jednostka objęła wsparciem 34 osoby.
Zorganizowanie zaplecza w postaci samodzielnych mieszkań o wyższym standardzie dla osób
starszych.
Centrum Integracji Społecznej
ul. Dworcowa 29, 62-045 Pniewy.
Stowarzyszenie dla Ludzi i Środowiska, ul. Dworcowa 5, 64-420 Kwilcz.
• udzielanie wsparcia osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym,
• aktywizacja zawodowa poprzez organizowanie warsztatów edukacyjnych i kursów zawodowych,
• aktywizacja społeczna poprzez organizowanie warsztatów terapeutycznych, psychoedukacyjnych,
• udzielanie porad i wsparcia ze strony: terapeuty, psychologa, doradcy zawodowego, pracownika
socjalnego oraz prawnika.
Osoby długotrwale bezrobotne, niepełnosprawne, bezdomne. W 2009 r. jednostka objęła wsparciem
8 osób bezrobotnych, 7 osób niepełnosprawnych, 2 osoby bezdomne.
• rozszerzenie zakresu warsztatów i kursów zawodowych,
57
• rozszerzenie bezpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego,
• remont i dostosowanie części dzierżawionego budynku do potrzeb warsztatu stolarskiego
i ogólnotechnicznego,
• zwiększenie zakresu współpracy z lokalnymi przedsiębiorcami.
W uzupełnieniu powyższych danych warto odnotować, że w Szamotułach funkcjonują
Powiatowy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych i Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie, które jako jednostki powiatowe obejmują zasięgiem działania również
mieszkańców gminy. W roku 2009 Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne wydały 105
opinii i 27 orzeczeń w stosunku do dzieci i młodzieży z gminy Pniewy. W terapii
logopedycznej na terenie PPP brało udział 10 dzieci, w terapii psychologicznej 2 uczniów,
a z porad psychologicznych skorzystało 9 uczniów.
Wybrane dane dotyczące działalności PCPR w odniesieniu do ludności gminy Pniewy
w latach 2007-2009 przedstawia natomiast poniższa tabela.
Tabela 35. Działalność PCPR-u w odniesieniu do ludności gminy w latach 2007-2009
2007 r.
2008 r.
2009 r.
liczba dzieci z gminy zgłoszonych do adopcji
1
–
–
liczba dzieci z gminy adoptowanych
–
1
–
liczba dzieci z gminy umieszczonych w rodzinach zastępczych
liczba dzieci z gminy umieszczonych w placówkach opiekuńczowychowawczych
2
–
–
1
6
3
liczba dzieci z gminy przebywających w rodzinach zastępczych
4
3
3
liczba dzieci z gminy przebywających w placówkach opiekuńczowychowawczych
8
12
12
liczba rodzin zastępczych, które objęły opieką dzieci z gminy
4
3
3
liczba usamodzielnianych dzieci z gminy
4
3
3
liczba orzeczeń o niepełnosprawności wydanych dzieciom z gminy
liczba orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wydanych
mieszkańcom gminy
27
16
15
124
136
123
Dane Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Szamotułach.
W latach 2007-2009 liczba rodzin zastępczych, które objęły opieką dzieci z gminy
była niewielka i pozostawała na podobnym poziomie (w 2007 r. 4, a w latach 2008-2009 po
3). Liczba dzieci w nich przebywających kształtowała się jednakowo (w 2007 r. 4, a w latach
2008-2009 po 3). Niepokojący jest natomiast fakt, że jedynie w roku 2007 dwoje dzieci
z gminy, znalazło opiekę w rodzinach zastępczych.
58
Jeśli chodzi o pobyt dzieci z gminy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, ich
liczba w latach 2008-2009 zwiększała się w porównaniu z 2007 rokiem (z 8 do 12). Na
przestrzeni lat 2007-2009 liczba dzieci umieszczanych w tego typu placówkach ulegała
wahaniom (z 1 w 2007 r. poprzez 6 w 2008 r. do 3 w 2009 r.). Warto dodać, iż w latach 20072009 usamodzielniono odpowiednio 4, 3, 3 wychowanków pochodzących z rodzin
zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych w gminie.
W 2009 roku mieszkańcy gminy Pniewy korzystali również z oferty jednostek
wsparcia działających poza gminą. Wykaz tych jednostek wraz z informacją na temat
mieszkańców gminy objętych przez nie wsparciem przedstawia poniższa tabela.
Tabela 36. Jednostki wsparcia spoza gminy, z oferty których korzystali mieszkańcy gminy
w 2009 roku
kategoria klienta oraz liczba osób
z gminy objętych wsparciem
w 2009 r.
nazwa i adres instytucji
Dom Pomocy Społecznej,
Łężeczki 40, 64-412 Chrzypsko Wielkie
ul. Kościelna 46, 62-561 Ślesin
Pakówka 42, 63-940 Bojanowo
Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez Zgromadzenie
Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi,
ul. Staszica 2, 64-730 Wieleń
ul. Poniatowskiego 21, 62-600 Koło
Środowiskowy Dom Samopomocy,
ul. Główna 16, 64-412 Chrzypsko Wielkie
osoby w podeszłym wieku – 4 osoby
osoby upośledzone umysłowo –
1 osoba
osoby niepełnosprawne
intelektualnie – 1 osoba
osoby przewlekle somatycznie chore
– 1 osoba, osoby w podeszłym
wieku – 1 osoba
osoby przewlekle somatycznie chore
– 1 osoba
osoby z zaburzeniami psychicznymi
z terenu gminy Pniewy – 2 osoby
17. SYTUACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról
społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu,
w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Schorzeniami, które najczęściej
przyczyniają się do niepełnosprawności, są choroby układu krążenia oraz dysfunkcje narządu
ruchu.
Z uwagi na to, że jedynym pełnym badaniem, którego wyniki pozwalają ustalić liczbę
osób niepełnosprawnych oraz umożliwiają ich charakterystykę, są narodowe spisy
59
powszechne, w analizie sytuacji tej grupy ludności gminy Pniewy wykorzystano dane
z ostatniego spisu przeprowadzonego w 2002 roku.
W 2002 roku w gminie Pniewy mieszkało 2.231 osób niepełnosprawnych (1.055
mężczyzn i 1.176 kobiet), w tym 1.866 osób niepełnosprawnych prawnie i 365 osób
niepełnosprawnych tylko biologicznie. Udział osób dotkniętych niepełnosprawnością w ogóle
ludności gminy wynosił 18,9%.
Poniższe tabele przedstawiają strukturę wiekową osób niepełnosprawnych w gminie
oraz ich podział według poziomu wykształcenia i aktywności ekonomicznej.
Tabela 37. Struktura wiekowa osób niepełnosprawnych w gminie w 2002 roku
ekonomiczna grupa wieku
liczba osób
udział w ogóle
osób niepełnosprawnych
osoby w wieku przedprodukcyjnym
98
4,4%
udział w ogóle
ludności w danej
ekonomicznej
grupie wieku
3,1%
osoby w wieku produkcyjnym
1.415
63,4%
19,7%
osoby wieku poprodukcyjnym
718
32,2%
50,4%
Dane Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002.
W 2002 roku 1.415 osób niepełnosprawnych w gminie było w wieku produkcyjnym,
co było zjawiskiem niepokojącym. Stanowiły one prawie 1/5 ogółu ludności gminy będącej
w tej ekonomicznej
grupie
wieku.
Liczną
grupę
reprezentowały
również
osoby
niepełnosprawne w wieku poprodukcyjnym (718 osób), których odsetek wśród osób starszych
w gminie wynosił nieco ponad 50%.
Tabela 38. Osoby niepełnosprawne w gminie według poziomu wykształcenia w 2002 roku
poziom wykształcenia
liczba osób
wyższe
51
udział w ogóle
niepełnosprawnych
w wieku 13 lat i więcej
2,3%
policealne
41
1,9%
średnie
376
17,3%
zasadnicze zawodowe
672
30,9%
podstawowe ukończone
945
43,5%
podstawowe nieukończone
89
4,1%
60
Niski poziom wykształcenia w istotny sposób utrudnia osobom niepełnosprawnym
funkcjonowanie na rynku pracy i utrzymanie posiadanego zatrudnienia. W 2002 roku
najliczniejszą grupę wśród osób dotkniętych niepełnosprawnością w gminie stanowiły osoby
z wykształceniem podstawowym ukończonym (945 osób) i zasadniczym zawodowym (672
osoby). Ich udział w ogóle osób niepełnosprawnych wynosił odpowiednio 43,5% i 30,9%.
Tabela 39. Osoby niepełnosprawne w gminie według aktywności ekonomicznej w 2002 roku
rodzaj aktywności zawodowej
liczba osób
udział w ogóle
niepełnosprawnych
aktywni zawodowo pracujący
455
20,4%
aktywni zawodowo bezrobotni
109
4,9%
bierni zawodowo
1.665
74,6%
nieustalony status na rynku pracy
2
0,1%
Integracja społeczna osób niepełnosprawnych przez pracę stanowi bardzo wymagające
i trudne do realizacji zadanie. W 2002 roku zdecydowana większość osób dotkniętych
niepełnosprawnością w gminie była bierna zawodowo (1.665 osób). Ich udział w ogóle osób
niepełnosprawnych wynosił aż 74,6%. Aktywne zawodowo były 564 osoby dotknięte
niepełnosprawnością. Wśród nich dominowały osoby posiadające zatrudnienie (455 osób).
18. PROBLEMY UZALEŻNIEŃ I PRZEMOCY W RODZINIE
Alkoholizm, narkomania i przemoc w rodzinie należą do najpoważniejszych
problemów społecznych. Zjawiska te powodują szkody we wszystkich sferach życia
człowieka, mając istotny wpływ zarówno na poczucie bezpieczeństwa społecznego, jak
również na ogólny stan zdrowia, zdolność do konkurencji na coraz bardziej wymagającym
rynku pracy oraz relacje rodzinne i międzyludzkie.
Do przyczyn popadania w alkoholizm można zaliczyć uwarunkowania społeczne,
nieprawidłowe wzorce rodzinne, brak celów życiowych, utratę zatrudnienia, natomiast
narkomanii sprzyjają powszechność i dostępność środków odurzających, panująca moda na
ich zażywanie oraz fakt, że narkotyki często są traktowane jako ucieczka od codzienności,
środek obronny przed trudnościami, sposób na rozładowanie stresu i konfliktów oraz
poszukiwanie nowych wrażeń i doznań. Przemoc w rodzinie jest z kolei patologią mającą
w wielu przypadkach swoje źródło w ubóstwie i uzależnieniach. Jej ofiarami są osoby słabe
61
fizycznie, psychicznie, o niskim poczuciu własnej wartości, zależne w jakiś sposób od sprawcy.
Na ogół należą do nich kobiety i dzieci, rzadziej osoby niepełnosprawne, starsze i chore.
Liczba osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków oraz dotkniętych, z powodu ich
nadużywania, problemem przemocy w rodzinie jest trudna do ustalenia. Dane szacunkowe
przedstawione w tym zakresie przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych zawiera poniższa tabela.
Tabela 40. Populacje osób, u których występują różne kategorie problemów alkoholowych
w 100-tys.
mieście
ok. 2.000
ok. 800 tys.
osób
w Polsce
liczba osób uzależnionych
od alkoholu
dorośli żyjący w otoczeniu
alkoholika
(współmałżonkowie, rodzice)
dzieci wychowujące się
w rodzinach alkoholików
osoby pijące szkodliwie
ofiary przemocy domowej
w rodzinach z problemem
alkoholowym
ok. 2%
populacji
ok. 4%
populacji
ok. 4%
populacji
5-7%
populacji
2/3 osób
dorosłych
oraz
2/3 dzieci
z tych
rodzin
ok. 1,5 mln
ok. 1,5 mln
2-2,5 mln
razem
ok. 2 mln
osób:
dorosłych
i dzieci
w 25-tys.
mieście
w 10-tys.
gminie
ok. 500 osób ok. 200 osób
ok. 4.000
osób
ok. 1.000
osób
ok. 4.000
osób
5.000-7.000
osób
ok. 1.000
ok. 400 osób
osób
1.250-1.750 ok. 500-700
osób
osób
ok. 5.300
osób:
dorosłych
i dzieci
ok. 1.330
osób:
dorosłych
i dzieci
ok. 400 osób
ok. 530
osób:
dorosłych
i dzieci
Dane szacunkowe Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
By skutecznie przeciwdziałać problemom uzależnień i przemocy w rodzinie oraz
eliminować ich niekorzystny wpływ na społeczeństwo, konieczne jest prowadzenie działań
związanych z profilaktyką i ich rozwiązywaniem oraz integracji społecznej osób nimi
dotkniętych. Na szczeblu gminnym działania te wyznaczane są w ramach gminnych
programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania
narkomanii, a także przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy
w rodzinie, a ich inicjowanie należy do gminnej komisji profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych.
Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące środków finansowych przeznaczonych na
profilaktykę i rozwiązywanie problemów uzależnień oraz przemocy w rodzinie w gminie
Pniewy w latach 2007-2009.
62
Tabela 41. Środki finansowe przeznaczone na profilaktykę i rozwiązywanie problemów
uzależnień w gminie w latach 2007-2009
wielkość wydatków
na profilaktykę i rozwiązywanie problemów
alkoholowych oraz przeciwdziałanie przemocy
na przeciwdziałanie narkomanii
razem
2007 r.
2008 r.
2009 r.
260.000 zł
260.000 zł
260.000 zł
10.000 zł
270.000 zł
10.000 zł
270.000 zł
10.000 zł
270.000 zł
Dane Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pniewach.
W latach 2007-2009 wysokość kwot wydatkowanych w gminie na profilaktykę
i rozwiązywanie problemów uzależnień i przemocy w rodzinie utrzymywała się na tym
samym poziomie i wynosiła każdego roku 270.000 zł. Znacznie większe środki finansowe
przeznaczane były na profilaktykę i rozwiązywanie problemów alkoholowych oraz
przeciwdziałanie przemocy.
Jak wspomniano powyżej, ważną rolę w procesie przeciwdziałania uzależnieniom
i przemocy w rodzinie odgrywa gminna komisja profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych. Wybrane dane dotyczące działalności Komisji w gminie Pniewy oraz
lokalnego rynku napojów alkoholowych przedstawia poniższa tabela.
Tabela 42. Lokalny rynek napojów alkoholowych oraz działalność GKPiRPA w zakresie
profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień w gminie w latach 2007-2009
liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w gminie
liczba przeprowadzonych kontroli punktów sprzedaży napojów
alkoholowych
liczba wydanych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych
liczba decyzji podjętych w sprawie cofnięcia zezwolenia
na sprzedaż napojów alkoholowych
liczba pozytywnych opinii GKPiRPA w sprawie wydania zezwolenia
liczba negatywnych opinii GKPiRPA w sprawie wydania zezwolenia
liczba osób, z którymi GKPiRPA przeprowadziła rozmowy
interwencyjno-motywujące w związku z nadużywaniem alkoholu
liczba osób uzależnionych od alkoholu, wobec których GKRPA
wystąpiła do sądu z wnioskiem o zobowiązanie do podjęcia leczenia
odwykowego
liczba osób dotkniętych przemocą w rodzinie, z którymi kontaktowali
się członkowie GKPiRPA
liczba sprawców przemocy w rodzinie, których GKPiRPA skierowała
na terapię
63
2007 r.
57
2008 r.
56
2009 r.
58
40
32
31
28
31
29
–
1
3
28
31
42
1
–
–
168
195
180
–
–
–
26
30
32
–
–
–
liczba sprawców przemocy w rodzinie, przeciwko którym GKPiRPA –
złożyła zawiadomienie do prokuratury o popełnieniu przestępstwa
–
–
W latach 2007-2009 liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w gminie była
na podobnym poziomie (w 2007 r. 57, w 2008 r. 56, w 2009 r. 58). Decyzje o sprzedaży,
podawaniu i spożywaniu napojów alkoholowych w gminie są podejmowane na mocy
Uchwały Nr XXXIV/351/2001 Rady Miejskiej Pniewy z dnia 22.11.2001 r. w sprawie liczby
punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz Uchwały Nr XII/78/2007 Rady Miejskiej
Pniewy z dnia 09.08.2007 r. w sprawie usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów
alkoholowych (limit punktów uchwalony przez Radę Miejską wynosił na koniec 2009 r. 90).
Liczba kontroli przeprowadzonych w punktach sprzedaży napojów alkoholowych
zmniejszyła się (z 40 w 2007 r. do 31 w 2009 r.). W niewielkim stopniu zmianom ulegała
liczba wydawanych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (w 2007 r. 28, w 2008 r.
31, w 2009 r. 29; liczba obowiązujących zezwoleń na koniec 2009 r. wynosiła 55). Liczba
pozytywnych opinii GKPiRPA w sprawie wydania zezwolenia na sprzedaż napojów
alkoholowych zwiększała się z roku na (z 28 w 2007 r. do 42 w roku 2009 r.). W uzupełnieniu
powyższych danych warto dodać, iż w analizowanym okresie zarówno liczba decyzji
podjętych w sprawie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, jak i liczba
negatywnych opinii GKPiRPA w sprawie wydania zezwolenia na ich sprzedaż była niewielka
(w sprawie cofnięcia zezwolenia 1 w 2008 r. i 3 w 2009 r. i tylko 1 negatywna opinia
w sprawie jego wydania w 2007 r.).
W ramach podejmowanych działań GKPiRPA przeprowadzała również rozmowy
interwencyjno-motywujące w związku z nadużywaniem alkoholu. W latach 2007-2009 liczba
osób nimi objętych zmieniała się (ze 168 w 2007 r. poprzez 195 w 2007 r. do 180 w 2009 r.).
W roku 2009 GKPiRPA podjęła czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec
19 osób uzależnionych od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa
odwykowego, jednak nie wystąpiła wobec żadnej z tych osób do sądu z wnioskiem
o zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego. Komisja zmotywowała natomiast w 2007
r. – 14 osób, w 2008 r. – 16 osób, a w 2009 r. – 19 osób do dobrowolnego poddania się
leczeniu.
Jeśli chodzi o działalność w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w latach
2007-2009 GKPiRPA kontaktowała się z coraz większą liczbą osób dotkniętych tym
problemem (z 26 w 2007 r., z 30 w 2008 r. i 32 w 2009 r.), nie skierowała jednak żadnej
64
osoby na terapię, nie złożyła również w stosunku do sprawców przemocy w rodzinie żadnego
zawiadomienia do prokuratury o popełnieniu przestępstwa.
Obok Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
istotną funkcję w profilaktyce i rozwiązywaniu problemów uzależnień oraz przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie w gminie pełnią inne jednostki i grupy wsparcia. Ich wykaz zawiera
poniższa tabela.
Tabela 43. Jednostki i grupy wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych
i dotkniętych przemocą w rodzinie w gminie
nazwa jednostki
Punkt Informacyjno-Konsultacyjny przy Gminnej Komisji Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Telefon Zaufania przy Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym
Grupa Anonimowych Alkoholików
Świetlica Środowiskowo-Terapeutyczna CARITAS przy Parafii
św. Wawrzyńca
adres jednostki
ul. Św. Ducha 17,
62-045 Pniewy
ul. Św. Ducha 17,
62-045 Pniewy
ul. Św. Ducha 17,
62-045 Pniewy
ul. Kapłańska 2,
62-045 Pniewy
Pomoc osobom dotkniętym problemami uzależnień i przemocy w rodzinie w gminie
świadczy również Ośrodek Pomocy Społecznej. W latach 2007-2009 była ona udzielana
rodzinom i osobom w rodzinach, które zmagały się z alkoholizmem i przemocą domową.
Liczba beneficjentów korzystających ze wsparcia OPS-u w związku z przemocą w rodzinie
ulegała wahaniom (liczba rodzin: z 4 w 2007 r. poprzez 5 w 2008 r. do 3 w 2009 r., liczba
osób w rodzinach: z 21 w 2007 r. do 18 w 2008 i w 2009 r.), choć liczba ta była znacznie
mniejsza od liczby rodzin i osób w rodzinach objętych pomocą z powodu alkoholizmu.
Liczba rodzin i osób w rodzinach zmagających z alkoholizmem, którym OPS świadczył
pomoc zmieniała się każdego roku (liczba rodzin: z 16 w 2007 r. poprzez 10 w 2008 r. do 12
w 2009 r., liczba osób w rodzinach: z 56 w 2007 r. poprzez 31 w 2008 r. do 42 w 2009 r.).
Usprawnieniem
działań
GKPiRPA
jest
Punkt
Informacyjno-Konsultacyjny
z telefonem zaufania. W Punkcie pracuje prawnik, terapeuta uzależnień z Zakładu Leczenia
Uzależnień w Charcicach, psycholog i osoba pierwszego kontaktu, a także pełniący swoje
dyżury kuratorzy sądowi Kuratorskiej Służby Sądowniczej Sądu Rejonowego w Szamotułach.
Punkt jest także miejscem spotkań grup samopomocowych Wspólnoty AA.
W ramach działalności profilaktycznej w gminie, w roku 2009 zrealizowano 16
spektakli w placówkach oświatowych, z których skorzystało 1.500 uczniów oraz
65
zorganizowano 6 warsztatów profilaktycznych, w których udział wzięło 270 uczniów.
Ponadto w ramach realizacji programu „Alternatywne formy spędzania wolnego czasu”
odbyło się 12 wyjazdów z elementami socjo-profilaktycznymi, w których uczestniczyło 540
osób, a na 3 obozach szkoleniowych prowadzony był dla uczestników program edukacyjnoprofilaktyczny. Rodzice, przedstawiciele placówek oświatowo-wychowawczych, radni,
policjanci i pracownicy OPS-u w Pniewach mogli uczestniczyć w 5 szkoleniach z zakresu
przeciwdziałania alkoholizmowi, narkomanii oraz przemocy w rodzinie. Ponadto realizowano
wiele kampanii, m.in.: „Zachowaj trzeźwy umysł”, „Sprawdź czy Twoje picie jest
bezpieczne”, „Kocham i reaguję”.
19. PROBLEMY SPOŁECZNE W OPINII ŚRODOWISKA LOKALNEGO
Ważnym elementem każdego postępowania diagnostycznego są badania, których
celem jest poznanie opinii środowiska lokalnego na temat przedmiotu diagnozy. W ramach
diagnozy problemów społecznych gminy Pniewy badania takie zostały przeprowadzone przy
zastosowaniu ankiety rozesłanej do osób mających wpływ na kształt lokalnej polityki
społecznej (m.in. burmistrza, sołtysów, radnych, pracowników Urzędu Miejskiego, członków
komisji profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przedstawicieli placówek
oświatowo-wychowawczych, kulturalnych, pomocy społecznej, służby zdrowia, policji,
organizacji pozarządowych, kościoła) oraz mieszkańców gminy. Do analizy przedłożono
w sumie 42 wypełnione anonimowo ankiety, w których badani odnieśli się do wybranych
zagadnień dotyczących sytuacji społecznej w gminie.
Atuty gminy
W pierwszej kolejności zapytano przedstawicieli środowiska lokalnego o największe
atuty gminy. Wskazując je, respondenci zwrócili szczególną uwagę na dobre położenie
geograficzne gminy, odnoszące się m.in. do usytuowania na skrzyżowaniu ważnych dróg
krajowych, istniejącej obwodnicy, niewielkiej odległości od Poznania i zachodniej granicy
państwa.
Korzystna
lokalizacja
sprzyja
zdaniem
respondentów
możliwościom
inwestycyjnym, umożliwia przepływ informacji, determinuje rozwój gospodarczy gminy.
Wielu respondentów uznało, iż wartym podkreślenia atutem Pniew jest rozwinięty sektor
szkolnictwa zapewniający różnorodność profili kształcenia i szeroki wachlarz poziomów
edukacyjnych. Niewątpliwą zaletą, dostrzegalną przez badanych, jest malejąca liczba osób
bezrobotnych znajdujących zatrudnienie w nowo powstałych zakładach pracy. W obszarze
66
gospodarczym ankietowani zwracali uwagę na rozwijający się przemysł rolniczy, handel
i usługi oraz rosnące możliwości uzyskania dotacji ze środków unijnych.
Mieszkańcy Pniew podkreślali także korzyści płynące z bogatej infrastruktury
sportowo-rekreacyjnej i kulturalnej, na którą składają się m.in. hala widowiskowo-sportowa
oraz sieć placówek kulturalnych. Akcentowano także korzystne warunki do rozwoju turystyki
i rekreacji jakie daje Pojezierze Międzychodzko – Sierakowskie, a także zabytki kulturalne
i sakralne. Wśród wielu wymienianych atutów gminy, ankietowani wspomnieli również
o poprawiających się warunkach mieszkaniowych, wpływającym na bezpieczeństwo
monitoringu, a także zwiększającej się aktywności społeczeństwa.
Słabe strony gminy
Odpowiadając na następne pytanie, ankietowani identyfikowali słabe strony gminy.
Najczęściej wymienianą słabością był zły stan dróg lokalnych, słaba komunikacja publiczna,
m.in. między gminą a powiatem, a jedną z przyczyn tego stanu jest likwidacja linii kolejowej
Poznań – Międzychód – Gorzów Wielkopolski. W zakresie infrastruktury drogowej badani
wskazali na niedostateczne oświetlenie ulic, złą nawierzchnię ulic, tj. złe ich utwardzenie,
a także
liczne
bariery
architektoniczne
uniemożliwiające
poruszanie
się
osobom
niepełnosprawnym. Problemem mieszkańców Pniew jest także brak systemu segregacji
i utylizacji odpadów, czego konsekwencją jest duża liczba dzikich wysypisk śmieci.
Charakteryzując
słabe
strony
gminy,
ankietowani
zwrócili
uwagę
na
deficyty
w infrastrukturze turystyczno-rekreacyjnej, najbardziej widoczne w przypadku ścieżek
rowerowych, zaniedbanych kąpielisk (w Pniewach i Zamorzu) i parków (np. Park Miejski),
znikomej liczbie ławek. Problemem wartym rozwiązania jest niewykorzystywanie potencjału
i walorów
turystycznych,
choćby
rozległego
obszaru
Pojezierza
Międzychodzko
– Sierakowskiego i Jeziora Pniewskiego. W tym zakresie zwracano uwagę na słabą
współpracę i aktywność mieszkańców, a także przedstawicieli władz gminy.
Niepokojącym jest także słaba znajomość tradycji lokalnej, lekceważenie, szczególnie
przez młodzież, wzorów z przeszłości. Badani podkreślali także kwestię słabnącego
przepływu informacji dotyczącego m.in. działalności rady, komisji czy innych organów
gminy. Do sytuacji przyczyniła się likwidacja miesięcznika ”Dyliżansem przez Pniewy”,
dającego dotychczas szeroki ogląd na sprawy polityczne, gospodarcze i społeczne gminy.
Niektórzy badani zwrócili uwagę na brak oddziału zakładu ubezpieczeń społecznych i urzędu
komunikacji.
67
Za ważkie problemy respondenci uznali również brak terenów pod budownictwo
indywidualne, ograniczoną liczbę mieszkań komunalnych i socjalnych oraz pogarszającą się
kondycję służby zdrowia, brak szpitali, a także specjalistów przyjmujących na terenie gminy.
Doskwierającym jest także brak nowych miejsc pracy w dużych zakładach pracy, szczególnie
dla kobiet w średnim wieku. Obserwuje się także zjawisko dziedziczenia bezrobocia, ubóstwa
prowadzących często do patologii, zwłaszcza na terenach popegeerowskich. Niektórzy
respondenci uznali, iż kierunki kształcenia młodzieży w gminie nie są adekwatne do
wymagań otwartego rynku pracy. Słaba stroną Pniew jest brak atrakcyjnej oferty kulturalnej
i rozrywkowej, która pozwoliłaby na integrację i efektywne spędzenie czasu wolnego przez
dzieci i młodzież. Zauważalnym staje się więc problem uzależnień wśród tej grupy wiekowej,
czemu sprzyja nieograniczony dostęp do alkoholu, nikotyny, środków odurzających.
Niepokojącym dla respondentów okazał się też fakt nadużywania alkoholu przez młode
kobiety w ciąży.
Analizując słabe strony gminy, ankietowani wspominali o pogłębiających się
dysproporcjach między miastem a wsią. Bolączką mieszkańców wsi jest rosnące bezrobocie,
utrudniony dostęp do Internetu, problemy komunikacyjne uniemożliwiające młodzieży
korzystanie z zajęć pozalekcyjnych organizowanych w mieście, brak przedszkoli, znikoma
liczba inwestycji na terenach wiejskich, a także niewystarczająco rozwinięta sieć kanalizacyjna.
W kolejnym pytaniu poproszono badanych o wskazanie problemów, które najczęściej
dotykają mieszkańców gminy. Szczegóły w tym zakresie przedstawia poniższy wykres.
Wykres 1. Problemy najczęściej dotykające mieszkańców gminy
7,9%
2,4% 0,8%
bezrobocie
13,4%
alkoholizm
2,4%
ubóstwo
4,7%
dysfunkcyjność rodzin
złe warunki mieszkaniowe
3,9%
problemy związane ze starzeniem się
2,4%
23,6%
długotrwała lub ciężka choroba
przemoc w rodzinie
7,9%
problemy wynikające z niepełnosprawności
0,8%
sieroctwo społeczne
narkomania
20,5%
zdarzenia losowe
9,4%
inne problemy
Dane z badań ankietowych przeprowadzonych w środowisku lokalnym.
68
Do problemów, które najczęściej dotykają mieszkańców gminy, respondenci zaliczyli
alkoholizm (23,6%) oraz dysfunkcyjność rodzin, bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego, zaniedbanie dzieci i rozpad
więzi rodzinnych (20,5%). Szczególną uwagę zwrócili również na bezrobocie (13,4%),
ubóstwo (9,4%), narkomanię oraz problemy związane ze starzeniem się (po 7,9%). W dalszej
kolejności wymienili m.in. problemy wynikające z niepełnosprawności (4,7%), przemoc
w rodzinie (3,9%) oraz równie często sieroctwo społeczne (2,4%), długotrwałą lub ciężką
chorobę (2,4%) i zdarzenie losowe (2,4%).
Odpowiadając na następne pytanie, ankietowani podali kategorie osób i grup, które
najbardziej odczuwają skutki problemów społecznych występujących w gminie. Uzyskane
odpowiedzi przedstawia poniższy wykres.
Wykres 2. Kategorie osób i grup najbardziej odczuwających skutki problemów społecznych
występujących w gminie
6,6%
1,7%
osoby i rodziny dotknięte ubóstwem
i bezrobociem
rodziny dotknięte problemami uzależnień
i przemocy domowej
osoby i rodziny zmagające się z problemami
opiekuńczo-wychowawczymi
osoby starsze, samotne i niepełnosprawne
19,0%
9,9%
5,0%
dzieci z rodzin ubogich
9,1%
18,2%
osoby i rodziny mające problemy mieszkaniowe
dzieci i młodzież z ograniczonym dostępem
do alternatywnych form spędzania czasu wolnego
rodziny z osobami niepełnosprawnymi
16,5%
samotne kobiety w ciąży i matki, które są
w trudnej sytuacji życiowej
14,0%
Najwięcej badanych stwierdziło, że grupami, które najbardziej odczuwają skutki
problemów społecznych w gminie, są osoby i rodziny dotknięte ubóstwem i bezrobociem
(19%) oraz osoby i rodziny zmagające się z problemami uzależnień i przemocy w rodzinie
(18,2%). Liczne grono wśród ankietowanych stanowili również ci, którzy wskazali na osoby
starsze, samotne i niepełnosprawne (16,5%), osoby i rodziny zmagające się z problemami
opiekuńczo-wychowawczymi (14,0%) oraz dzieci i młodzież z ograniczonym dostępem do
alternatywnych
form
spędzania
czasu
wolnego
(9,9%).
Zdaniem
respondentów
z następstwami problemów społecznych w gminie zmagają się także m.in. dzieci z rodzin
69
ubogich (9,1%), rodziny z osobami niepełnosprawnymi (6,6%) oraz osoby i rodziny mające
problemy mieszkaniowe (5,0%).
W kolejnym pytaniu poproszono badanych o wskazanie obszarów, w których oferta
pomocy świadczonej osobom i rodzinom dotkniętym problemami społecznymi w gminie jest
najbardziej niewystarczająca. Szczegóły w tym zakresie przedstawia poniższy wykres.
Wykres 3. Obszary, w których oferta pomocy świadczonej osobom i rodzinom dotkniętym
problemami społecznymi w gminie jest najbardziej niezadowalająca
6,1%
bezrobocie
10,6%
zdrowie
16,7%
warunki mieszkaniowe
18,2%
6,1%
ubóstwo
uzależnienia
starzenie się społeczności lokalnej
dysfunkcyjność rodzin
16,7%
18,2%
niepełnosprawność
7,6%
W opinii ankietowanych oferta pomocy świadczonej osobom i rodzinom dotkniętym
problemami społecznymi w gminie jest najmniej zadowalająca w takich obszarach, jak:
uzależnienia i zdrowie (po 18,2%), a także dysfunkcyjność rodzin i warunki mieszkaniowe
(po 16,7%), bezrobocie (10,6%) i ubóstwo (7,6%).
Co zrobić, by poprawić sytuację osób i rodzin w gminie?
W ankiecie znalazło się również pytanie pozwalające badanym wskazać działania,
jakie należałoby podjąć w gminie w celu poprawy sytuacji osób i rodzin dotkniętych
problemami społecznymi. Odpowiadając na nie, ankietowani szczególny nacisk położyli na
zwiększenie liczby miejsc pracy, szczególnie dla kobiet, zatrudnianie w ramach prac
interwencyjnych, aktywizację zawodową poprzez organizowanie szkoleń dla osób
bezrobotnych. Ważną kwestią w opinii respondentów jest legalizowanie zatrudnienia przez
osoby pracujące „na czarno”, co pozwoli zredukować grono korzystających ze wsparcia
70
pomocy społecznej. Za równie istotne uznali rozbudowę mieszkalnictwa komunalnego
i socjalnego, a także poprawę standardu mieszkań i likwidację barier architektonicznych.
Według respondentów do poprawy sytuacji w gminie przyczynić się może podjęcie działań
zwiększających dostęp mieszkańców, szczególnie rodzin w kryzysie, do pomocy
psychologicznej, bezpłatnej rehabilitacji oraz specjalistycznych usług medycznych. Istotnym
byłoby zapewnienie mieszkańcom gminy całodobowej opieki ambulatoryjnej. Ważną kwestią
dla badanych okazała się również profilaktyka uzależnień, głównie wśród młodzieży,
umożliwienie udziału w warsztatach terapeutycznych, promocja zdrowego stylu życia,
wzmożenie działań opiekuńczych oraz zwiększenie kontroli nad sposobem spędzania
wolnego czasu przez dzieci i młodzież (np. patrolowanie ulic i legitymowanie nieletnich
w godzinach wieczornych). Wśród innych działań, które według respondentów należałoby
podjąć, jest objęcie wsparciem rodzin wielodzietnych, niepełnych, dotkniętych problemami
przemocy, uzależnień oraz nieporadności wychowawczej. Niektórzy ankietowani są zdania, iż
warto usprawnić działalność świetlic wiejskich, urozmaicić zajęcia pozalekcyjne, a także
podjąć działania służące poprawie współpracy szkoły z rodzicami.
Podmioty mogące przyczynić się do zniwelowania problemów społecznych w gminie
Podczas badań ankietowych respondenci identyfikowali także instytucje i organizacje
działające w gminie bądź obejmujące zasięgiem działania jej mieszkańców, które mogą
w największym stopniu przyczynić się do zniwelowania lokalnych problemów społecznych.
W pierwszej kolejności zaliczyli do nich: Ośrodek Pomocy Społecznej, Policję, Urząd
Miejski, Gminną Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz
Powiatowy Urząd Pracy. Ważną rolę do odegrania przypisali również szkołom, Powiatowemu
Centrum
Pomocy
Rodzinie,
Dziennemu
Domowi
Seniora,
Centrum
Leczniczo-
Rehabilitacyjnemu, Centrum Integracji Społecznej, zespołowi kuratorów sądowych
i pielęgniarkom środowiskowym. Zwrócili także uwagę na instytucje pozarządowe,
organizacje charytatywne, stowarzyszenia, m.in. Stowarzyszenie na rzecz rodziny i osób
niepełnosprawnych „Pomocna Dłoń”, Pniewski TBS, parafie i Caritas.
Kolejne kwestie poruszone w ankiecie dotyczyły dostępności w gminie placówek
służby zdrowia, oświatowo-wychowawczych, kulturalnych oraz obiektów sportoworekreacyjnych. Jednocześnie poproszono badanych o wskazanie deficytów w powyższym
zakresie. Otrzymane odpowiedzi przedstawiają poniższe wykresy.
71
Wykres 4. Jaki jest dostęp do placówek służby zdrowia w gminie?
4,8%
19,0%
33,3%
dostateczny
niewystarczający
dobry
bardzo dobry
42,9%
Większość respondentów, bo prawie 43%, oceniło poziom dostępności placówek
służby zdrowia jako niewystarczający. Ponad 33% badanych uznało tę dostępność za
dostateczną, prawie jedna piąta (19%) za dobrą, a blisko 5% za bardzo dobrą.
Do lekarzy, których w gminie brakuje bądź, do których trudno się dostać, ankietowani
zaliczali najczęściej: kardiologa, neurologa, psychiatrę, psychologa, ortopedę oraz
reumatologa. Wśród lekarzy specjalistów wymienianych przez respondentów byli także
stomatolog, chirurg, fizjoterapeuta, dermatolog, okulista, laryngolog, endokrynolog,
alergologa, pulmonolog, diabetolog, onkolog, ginekolog oraz ortodonta.
72
Wykres 5. Jaki jest dostęp do placówek
oświatowo-wychowawczych w gminie?
Wykres 6. Jaki jest dostęp do placówek
kulturalnych w gminie?
4,8%
9,5%
14,3%
2,4%
23,8%
2,4%
14,3%
50,0%
64,3%
14,3%
dobry
dostateczny
dobry
dostateczny
nie mam zdania
bardzo dobry
niewystarczający
bardzo dobry
nie mam zdania
niewystarczający
Największy odsetek respondentów (odpowiednio 64,3 i 50%) stwierdził, że dostęp do
placówek oświatowo-wychowawczych i kulturalnych w gminie jest dobry. Porównując ocenę
dostępności obu rodzajów placówek, respondenci pozytywniej ocenili jednak dostęp do
placówek oświatowo-wychowawczych. Jednakowa liczba respondentów uznała dostępność
tych placówek za bardzo dobrą i dostateczną (po 14,3%). Negatywną ocenę wystawiło blisko
5% ankietowanych, zaś zdania nie miało 2,4%. Ocena dostępności placówek kulturalnych
kształtowała się nieco inaczej. Jako niewystarczającą uznało ją 23,8% badanych, dostateczną
14,3%, natomiast najwyższą ocenę dostępności tychże placówek wystawiło 9,5% osób.
Problem z opinią na temat dostępności placówek kulturalnych miało 2,4% respondentów.
Wskazując placówki oświatowo-wychowawcze oraz kulturalne, których w gminie
brakuje bądź do których dostęp jest ograniczony, badani wymieniali najczęściej świetlice
socjoterapeutyczne, szczególnie na terenach wiejskich, żłobek, przedszkole, kino, sale
widowiskowe, ośrodek dla młodzieży niedostosowanej społecznie, biblioteki, rzadziej kluby
młodzieżowe, kawiarnie internetowe, uczelnie wyższe oraz szkoły średnie.
73
Wykres 7. Jaki jest dostęp do obiektów sportowo-rekreacyjnych w gminie?
dobry
38,1%
niewystarczający
52,4%
dostateczny
bardzo dobry
2,4%
7,1%
Ponad połowa respondentów (52,4%) dobrze oceniła dostęp do obiektów sportoworekreacyjnych w gminie, a grupa stanowiąca 38,1% przyznała, że jest on bardzo dobry.
Niewiele, bo 7,1% badanych uznało dostęp do tych obiektów za niewystarczający,
dostatecznie zaś oceniło go 2,4% wszystkich ankietowanych.
W przypadku infrastruktury sportowo-rekreacyjnej badani dostrzegli znacznie więcej
deficytów aniżeli w przypadku placówek oświatowo-wychowawczych i kulturalnych. Wśród
nich
najczęściej
wymieniali
niedostatek
takich
obiektów,
jak:
baseny,
boiska
(m.in. lekkoatletyczne), place zabaw, korty tenisowe, ośrodek jeździecki, skateparki, obiekty
sportów zimowych. Niektórzy respondenci za brakujące uznali również ścieżki rowerowe
i spacerowe.
W ankiecie znalazło się również pytanie pozwalające uzyskać od respondentów opinie
na temat stanu bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania. Uzyskane odpowiedzi przedstawia
poniższy wykres.
74
Wykres 8. Czy czuje się Pan(-i) bezpiecznie w miejscu zamieszkania?
2,4%
2,4%
4,8%
raczej tak
tak
31,0%
trudno powiedzieć
59,5%
raczej nie
nie
Zdecydowana większość ankietowanych (w sumie 90,5%) stwierdziła, że czuje się
raczej bezpiecznie lub bezpiecznie w miejscu zamieszkania. Odmienną opinię wyraziło
łącznie 7,2% badanych. Jednocześnie zdania w tej sprawie nie miało 2,4% respondentów.
20. SEKTOR POZARZĄDOWY
Organizacje pozarządowe są przejawem społeczeństwa obywatelskiego, jedną z form
aktywności społecznej. Odgrywają ważną rolę nie tylko w konsolidacji lokalnej społeczności,
organizacyjnym wzmacnianiu władz lokalnych, lecz również zwiększają szanse rozwoju
małych i średnich miejscowości. Dobrze zorganizowane środowisko może sprzyjać
aktywizowaniu nie tylko pojedynczych osób i marginalizowanych grup społecznych, ale ich
lokalnego otoczenia, sprzyja budowaniu samowystarczalności społeczności lokalnych
poprzez uruchomienie i wykorzystanie jej zasobów.
W 2009 roku w gminie Pniewy funkcjonowało 36 organizacji pozarządowych.
Samorząd gminy, w oparciu o akt prawa miejscowego (Program współpracy z podmiotami
prowadzącymi działalność pożytku publicznego), podejmował z nimi współpracę, która
przybierała formę zlecania organizacjom realizacji zadań własnych gminy, wsparcia
lokalowego organizacji oraz doradztwa i konsultacji. Poniższa tabela przedstawia dane
szczegółowe na temat sektora pozarządowego funkcjonującego w gminie.
75
Tabela 44. Organizacje pozarządowe w gminie w 2009 roku
Lp.
1.
2.
3.
4.
Nazwa i adres organizacji
charakterystyka działania
– działalność na rzecz lokalnej
społeczności
Kurkowe Bractwo Strzeleckie,
– doskonalenie kunsztu strzeleckiego,
62-045 Pniewy,
– przeprowadzanie akcji charytatywnych,
ul. Wroniecka 14.
– uczestnictwo w obchodach świąt
państwowych i kościelnych.
– propagowanie zasad etyki hodowlanej,
– stworzenie warunków do realizowania
Polski Związek Hodowców
zasad tej etyki,
Gołębi Pocztowych,
– ustalanie i koordynowanie pracy
Zarząd Oddziału,
hodowlanej członków,
64-410 Sieraków Wlkp.,
– współdziałanie z władzami i instytucjami
Sekcja w Pniewach.
naukowymi zainteresowanymi
działalnością Związku.
– poprawa warunków socjalno-bytowych
członków,
Polski Związek Emerytów,
– uczestniczenie w życiu społecznym,
Rencistów i Inwalidów,
– organizowanie życia kulturalnego
Zarząd Oddziału Rejonowego,
i artystycznego członkom Związku,
62-045 Pniewy,
– reprezentowanie ich interesów,
ul. Św. Ducha 18.
– popularyzowanie problemów członków
wśród społeczeństwa.
– kształtowanie aktywnych postaw
członków w pracy dla dobra Ojczyzny,
– tworzenie warunków do współpracy
środowisk kombatanckich w imię
nadrzędnych interesów narodu i państwa,
– umacnianie solidarności kombatantów
w kraju i za granicą,
– reprezentowanie interesów swych
członków wobec władz państwowych
i samorządowych oraz instytucji
Związek Kombatantów
i organizacji społecznych,
Rzeczpospolitej Polskiej
– obrona interesów i uprawnień
i Byłych Więźniów
kombatanckich,
Politycznych, Koło Miejsko- – otaczanie opieką członków Związku
Gminne,
i pozostałych po nich wdów, wdowców,
62-045 Pniewy,
zwłaszcza w zakresie spraw socjalnych
ul. Wolności 1.
i zdrowotnych
– obrona godności i honoru członków
Związku,
– popularyzowanie i utrwalanie w pamięci
społecznej dziejów walk
niepodległościowych
– udział w procesie wychowania młodzieży
w duchu patriotyzmu i obywatelskiego
oddania Ojczyźnie,
– działanie na rzecz opieki nad miejscami
pamięci narodowej.
76
Kategoria
klienta
mieszkańcy
gminy Pniewy
hodowcy gołębi
pocztowych.
emeryci, renciści
i inwalidzi
obywatele, którzy
walczyli
o wolność,
suwerenność
i niepodległość
Ojczyzny.
5.
6.
7.
Związek Nauczycielstwa
Polskiego,
62-045 Pniewy,
ul. Strzelecka 11a
Stowarzyszenie Przyjaciół
Dzieci Specjalnej Troski
i Młodzieży Niepełnosprawnej
„Nadzieja”, 62-045 Pniewy,
ul. Strzelecka 11.
Posadowskie Towarzystwo
Jeździeckie,
64-310 Lwówek,
ul. Nowotomyska 33.
8.
Stowarzyszenie na Rzecz
Rodziny i Osób
Niepełnosprawnych
„Pomocna dłoń”,
62-045 Pniewy,
ul. Powstańców
Wielkopolskich 5.
9.
Klub Sportowy „SOKÓŁ”,
62-045 Pniewy,
ul. Konińska 9
10.
11.
12.
Stowarzyszenie na rzecz
Rozwoju Kultury Fizycznej
„Akademia Futsal Club”,
62-045 Pniewy,
ul. Wolności 20
Stowarzyszenie Kultury
Fizycznej „Pniewska Liga
Futsalu”, ul. Wolności 20,
62-045 Pniewy
Zrzeszenie Ludowych
Zespołów Sportowych
(obejmujące LZS: Chełmno,
Koszanowo, Lubosina, Rudka,
Konin, Zamorze),
62-045 Pniewy,
ul. Konińska 9.
– angażowanie się w najważniejsze sprawy
oświatowe,
– aktywne uczestnictwo w rozwiązywaniu
różnorodnych problemów związanych ze
szkolnictwem (tj. uczestnictwo
pracownicy
w przebudowie systemu edukacji
oświaty
narodowej, dbanie o status prawny
i materialny pracowników oświaty,
prowadzenie działalności wewnątrzorganizacyjnej i kulturalno-turystycznej.
– udzielanie pomocy i wsparcia
finansowego oraz rzeczowego dzieciom
i młodzieży niepełnosprawnej.
– działalność sportowa: wyczynowa
i rekreacyjna – m.in. organizowanie
zawodów konnych, pokazy zaprzęgów,
– organizowanie imprez rekreacyjnych.
– dobrowolne i bezinteresowne niesienie
różnorodnych form pomocy rodzinom,
w tym dzieciom i osobom
niepełnosprawnym, które z różnych
przyczyn nie są zdolne do samodzielnego
rozwiązywania swoich problemów
życiowych,
– kształtowanie postaw społecznych
sprzyjających bezpośredniemu
uczestnictwu w działaniu na rzecz osób
potrzebujących pomocy.
– doskonalenie sprawności psychofizycznej
– zaspokajanie potrzeb rywalizacji i
społecznej akceptacji,
– współzawodnictwo w ramach zajęć
sportowych, ogólno-dostępnych: mecze,
turnieje, obozy sportowe, zajęcia
treningowe.
dzieci i młodzież
niepełnosprawna.
prywatni
hodowcy koni,
zrzeszeni z terenu
gminy
osoby
niepełnosprawne,
rodziny, w tym
dzieci
młodzież z gminy
Pniewy
– inicjowanie, organizowanie
upowszechnianie szeroko pojętej kultury
pasjonaci
fizycznej ze szczególnym uwzględnieniem
wspierania rozwoju futsalu
– popularyzacja futsalu,
– zajęcia treningowe,
udział w rozgrywkach związkowych,
– promocja środowiska.
pasjonaci
– propagowanie sportu,
– organizowanie masowych imprez
sportowych
Mieszkańcy
gminy
77
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
– stwarzanie warunków do
wszechstronnego, intelektualnego,
społecznego, duchowego i fizycznego
rozwoju człowieka,
– nieskrępowane kształtowanie osobowości
człowieka przy poszanowaniu jego prawa
do wolności i godności, w tym wolności
od wszelkich nałogów,
Związek Harcerstwa
– upowszechnianie i umacnianie
Polskiego, XV Drużyna im.
w społeczeństwie przywiązania do wartości
Bolesława Chrobrego,
stanowiących fundament harcerskich
62-045 Pniewy, ul. Dworcowa zasad,
23
– upowszechnianie wiedzy o świecie
przyrody i przeciwstawianie się jego
niszczeniu przez cywilizację,
– kształtowanie potrzeby kontaktu
z nieskazitelną przyrodą,
– stwarzanie warunków do nawiązywania
i utrwalania silnych więzi międzyludzkich
ponad podziałaniu rasowymi,
narodowościowymi i wyznaniowymi
Stowarzyszenie Przyjaźni
– współpraca ze stowarzyszeniem
Polsko-Francuskiej „Amitie”,
francusko-polskim miasta partnerskiego
62-045 Pniewy, ul. Strzelecka
Halluin w dziedzinie kultury i tradycji.
11a
– wzajemna pomoc członkom
Stowarzyszenia,
– organizowanie imprez kulturalnych,
Stowarzyszenie Kupców
wycieczek, pikników,
Pniewskich, 62-045 Pniewy,
– prowadzenie akcji promocyjnych,
ul. Dworcowa 23
kursów, szkoleń (bhp),
– propagowanie idei kupieckich
z zachowaniem tradycji kupieckich.
Towarzystwo Krzewienia
Kultury Fizycznej,
– propagowanie kultury fizycznej,
62-045 Pniewy,
rekreacji, aktywnego wypoczynku.
ul. Jeziorna 16.
– upowszechnienie sportu wśród dzieci
Uczniowski Klub Sportowy
i młodzieży,
„Pniewiak”, 62-045 Pniewy,
– prowadzenie zajęć sportowych,
ul. Strzelecka 11a.
pozalekcyjnych.
Wielkopolskie Stowarzyszenie
Sołtysów, Koło Gminne,
– ochrona praw sołtysów, liderów,
62-045 Pniewy, ul. Dworcowa działaczy na terenach gminy Pniewy
37.
Stowarzyszenie
„Dla Szymona”, Nojewo 45/2, Pomoc indywidualna
62-045 Pniewy
Pniewskie Towarzystwo
– wyrównywanie szans edukacyjnych
Edukacyjne,
dzieci i młodzieży ze środowisk wiejskich,
62-045 Pniewy,
rodzin patologicznych i niezamożnych
ul. Św. Ducha 10.
78
zuchy, harcerze,
harcerze starsi,
instruktorzy
i seniorzy.
mieszkańcy
środowiska
lokalnego.
kupcy i osoby
wspierające
mieszkańcy
gminy Pniewy:
dorośli i dzieci.
dzieci i młodzież
do lat 20.
sołtysi, rady
sołeckie, byli
sołtysi i liderzy,
działacze lokalni
Szymon
Wojciechowski
dzieci i młodzież
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
– promowanie wsi Zajączkowo,
– propagowanie wiedzy o ziemi
Zajączkowskiej,
– organizowanie spotkań z ciekawymi
ludźmi (potomkami) mieszkającymi
„Winiaszewo” Stowarzyszenie
w Zajączkowie,
Miłośników Zajączkowa
– pomoc członkom Stowarzyszenia
Wielkopolska, Zajączkowo
w dofinansowaniu wczasów,
36 a, 62-045 Pniewy.
– odwiedziny w szpitalu itp.,
– organizowanie pielgrzymek z Psarskiego
do kaplicy w Zajączkowie,
– sprawowanie opieki nad grobowcem
Żółtowskich.
– kultywowanie dziedzictwa szkoły,
– popularyzowanie jej osiągnięć oraz
Stowarzyszenie Absolwentów podnoszenie autorytetu w środowisku,
Liceum Ogólnokształcącego – umacnianie więzi absolwentów, wymiana
w Pniewach,
doświadczeń,
62-045 Pniewy,
– organizowanie zjazdów, integracja
ul. Św. Ducha 11
członków stowarzyszenia wokół jego
działalności w drodze organizowania zajęć
kulturalnych i towarzyskich
– hodowla i ochrona zwierzyny łownej
(dokarmianie zwierzyny w okresie zimy),
– dostosowywanie populacji zwierząt
łownych do wymogów środowiska,
Koło Łowieckie
zgodnie z rocznym i wieloletnim planem
„JASTRZĄB”,
hodowlanym zatwierdzonym przez
62-045 Pniewy, ul. Wroniecka
Nadleśnictwo, Burmistrza, Wojewodów
17
oraz Okręgową Radę Łowiecką,
Działalność Koła odbywa się w Obwodach
Łowieckich o powierzchni 10 ha, w 90%
na terenie gminy Pniewy.
Ochotnicza Straż Pożarna,
62-045 Pniewy,
ul. Wolności 21.
Ochotnicza Straż Pożarna
Lubocześnica, 62-045 Pniewy.
Ochotnicza Straż
Działalność straży nie ogranicza się
Pożarna Zamorze,
do zapobiegania pożarom, ich
62-045 Pniewy.
likwidowania, ale przejawia się w częstych
Ochotnicza Straż
przeglądach zabezpieczeń
Pożarna Rudka,
przeciwpożarowych, przeprowadzania
62-045 Pniewy.
ćwiczeń, szkoleń, wygłaszania prelekcji
Ochotnicza Straż
i pogadanek, organizowania konkursów
Pożarna Nojewo,
w szkołach, naborze do oddziałów
62-045 Pniewy
pożarniczych
Ochotnicza Straż
Pożarna Psarskie,
62-045 Pniewy.
Ochotnicza Straż
Pożarna Zajączkowo,
62-045 Pniewy.
79
miłośnicy wsi
Zajączkowo.
absolwenci LO
i osoby
wspierające.
myśliwi
mieszkańcy
Pniew
mieszkańcy
Lubocześnica
mieszkańcy wsi
Zamorze
mieszkańcy wsi
Rudka
mieszkańcy wsi
Nojewo
mieszkańcy wsi
Psarskie
mieszkańcy wsi
Zajączkowo
31.
32.
33.
34.
35.
36.
Ochotnicza Straż
Pożarna Lubosina,
62-045 Pniewy.
Ochotnicza Straż
Pożarna Konin,
62-045 Pniewy.
Ochotnicza Straż
Pożarna Turowo,
62-045 Pniewy.
Ochotnicza Straż
Pożarna Koszanowo,
62-045 Pniewy
Ochotnicza Straż
Pożarna Chełmno,
62-045 Pniewy
Ochotnicza Straż
Pożarna Kikowo,
62-045 Pniewy.
mieszkańcy wsi
Lubosina.
mieszkańcy wsi
Konin.
mieszkańcy wsi
Turowo
mieszkańcy wsi
Koszanowo
mieszkańcy wsi
Chełmno.
mieszkańcy wsi
Kikowo
W 2009 roku w gminie Pniewy funkcjonowały cztery parafie
Kościoła
rzymskokatolickiego oraz sześciu przedstawicieli związków wyznaniowych (jehowi,
zielonoświątkowcy, muzułmanie, prawosławni, ewangelicy, luteranie). Dane szczegółowe na
temat parafii Kościoła rzymskokatolickiego przedstawia poniższa tabela.
Tabela 45. Kościoły w gminie w 2009 roku
Lp.
Nazwa parafii
Adres kościoła
1.
Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jana Chrzciciela
ul. Wolności 2, 62-045 Pniewy
2.
3.
Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Wawrzyńca
Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Andrzeja Boboli
Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Najświętszej Maryi
Panny Wniebowziętej
ul. Jeziorna 25, 62-045 Pniewy
Nojewo 11, 62-045 Pniewy
Psarskie 16, 62-045 Pniewy
4.
21. ANALIZA SWOT
Analiza SWOT (jej nazwa to akronim angielskich słów: Strengths – mocne strony,
Weaknesses – słabe strony, Opportunities – szanse i Threats – zagrożenia) jest jedną
z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych służących porządkowaniu
informacji. Bywa stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego.
W przypadku strategii integracji i rozwiązywania problemów społecznych stanowi efektywną
metodę identyfikacji mocnych i słabych stron lokalnego systemu pomocy społecznej oraz
80
szans i zagrożeń, jakie przed nim stoją. Pozwala oszacować potencjał, jakim się dysponuje
oraz określić stopień, w jakim posiadane zasoby odpowiadają potrzebom i oczekiwaniom
społeczności lokalnej.
Przedstawiona poniżej analiza została przeprowadzona z udziałem przedstawicieli
samorządu gminy, który jest podmiotem analizy, i obejmuje następujące obszary:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
bezrobocie i ubóstwo;
•
rodzina, dziecko i młodzież;
•
uzależnienia i przemoc w rodzinie;
•
bezdomność;
•
starość;
•
niepełnosprawność;
•
kapitał społeczny i ludzki;
•
inne mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.
Obszar BEZROBOCIE I UBÓSTWO
mocne strony
słabe strony
prowadzenie działań mających na celu
• ograniczone działania w celu aktywizacji osób
ograniczenie zjawiska bezrobocia w gminie,
bezrobotnych w wieku 45 lat i więcej
w tym wśród kobiet
• brak inicjatyw służących zapobieganiu
zjawiska dziedziczenia bezrobocia
aktywizowanie przez pracowników socjalnych
osób bezrobotnych
• nierozpowszechnianie ofert pracy z zagranicy
upowszechnianie ofert pracy, informacji
• brak działań służących ograniczeniu zjawiska
o wolnych miejscach pracy, usługach
nielegalnego zatrudnienia
poradnictwa zawodowego i szkoleniach
pozyskiwanie środków finansowych
z funduszy zewnętrznych na przeciwdziałanie
bezrobociu (m.in. z funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej)
zachęcanie inwestorów do tworzenia nowych
miejsc pracy
wywieranie wpływu na dostosowywanie
kierunków kształcenia w gminie do potrzeb
rynku pracy
przeciwdziałanie zjawisku ubóstwa
szanse
zagrożenia
spadek poziomu bezrobocia w gminie, w tym • występowanie zjawiska dziedziczenia
wśród kobiet
bezrobocia
wystarczająca wiedza osób bezrobotnych
• niewystarczająca wiedza osób bezrobotnych
o dostępnych ofertach pracy i wolnych
o usługach poradnictwa zawodowego
miejscach pracy
oraz szkoleniach
korzystanie przez osoby bezrobotne z dostępu • brak organizacji pozarządowych działających
do europejskich rynków pracy
na rzecz osób bezrobotnych
możliwość ograniczania bezrobocia dzięki
środkom finansowym z funduszy
81
zewnętrznych (m.in. z funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej)
• wzrastająca liczba inwestorów tworzących
nowe miejsca pracy
• coraz większe możliwości znalezienia
zatrudnienia na lokalnym rynku pracy
przez kończącą edukację młodzież
• niepostępujące zjawisko ubóstwa w gminie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Obszar RODZINA, DZIECKO, MŁODZIEŻ
mocne strony
słabe strony
prowadzenie działań zapobiegających
• brak analiz potrzeb rodzin, dzieci i młodzieży
dysfunkcjom rodzin
• brak działań inicjujących powstawanie grup
efektywnie prowadzona praca socjalna
i ośrodków wsparcia dla rodzin i osób
samotnie wychowujących dzieci
zapewniony dostęp do poradnictwa
• nierozwijanie sieci placówek wsparcia
specjalistycznego dla rodzin wymagających
tej formy wsparcia
dziennego dla dzieci i młodzieży
rozwijanie opieki przedszkolnej, szkolnictwa • niski poziom koordynacji działań instytucji
podstawowego i gimnazjalnego
wspierających rodziny, dzieci i młodzież
prowadzenie działań na rzecz rozwoju
szkolnictwa ponadgimnazjalnego
podniesienie poziomu nauczania
dostosowywanie do potrzeb i oczekiwań
dzieci i młodzieży oferty spędzania czasu
wolnego (system pozalekcyjnej opieki)
dobrze rozwinięta baza sportowo-rekreacyjna
współpraca z organizacjami pozarządowymi
działającymi na rzecz rodzin, dzieci
i młodzieży
propagowanie wśród dzieci i młodzieży idei
wolontariatu
prowadzenie działań profilaktycznych
w obszarze zdrowia
zwiększenie dostępności opieki medycznej
dla mieszkańców
szanse
zagrożenia
spadek liczby rodzin dysfunkcyjnych
• wzrost liczby rodzin wymagających wsparcia
w formie poradnictwa specjalistycznego
istnienie warunków do prowadzenia pracy
socjalnej
• brak grup i ośrodków wsparcia dla rodzin
i osób samotnie wychowujących dzieci
dostateczne rozpoznanie potrzeb rodzin, dzieci
• niewzrastająca liczba dzieci i młodzieży
i młodzieży w gminie
korzystających z oferty spędzania czasu
wystarczający dostęp do placówek wsparcia
wolnego
dla dzieci i młodzieży
możliwość poprawy skuteczności pomocy
udzielanej rodzinom, dzieciom i młodzieży
dzięki koordynacji działań instytucji
wspierających te grupy
dostateczny dostęp do opieki przedszkolnej
odpowiednia dostępność szkół podstawowych
i gimnazjalnych
możliwość kontynuowania przez młodzież
82
nauki na poziomie ponadgimnazjalnym
• zadowalający poziom nauczania
w placówkach oświatowych
• istnienie organizacji pozarządowych
działających na rzecz rodzin, dzieci
i młodzieży
• wzrost liczby wolontariuszy wśród dzieci
i młodzieży
• wzrost świadomości zdrowotnej mieszkańców
• dobra dostępność opieki medycznej
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Obszar UZALEŻNIENIA I PRZEMOC W RODZINIE
mocne strony
słabe strony
prowadzenie działalności terapeutycznej
• brak programów korekcyjno-edukacyjnych
i rehabilitacyjnej w obszarze uzależnień
dla sprawców przemocy w rodzinie
zapewnianie dostępu do pomocy
psychospołecznej i prawnej rodzinom
dotkniętym problemami uzależnień
kierowanie osób uzależnionych
i współuzależnionych na leczenie odwykowe
prowadzenie wśród rodziców, nauczycieli
i sprzedawców napojów alkoholowych działań
edukacyjno-szkoleniowych w zakresie
uzależnień
diagnozowanie kwestii inicjacji alkoholowej
i narkotykowej wśród dzieci i młodzieży
prowadzenie kontroli punktów sprzedaży
napojów alkoholowych
inicjowanie powstawania grup wsparcia
i instytucji wsparcia dla osób uzależnionych
i współuzależnionych
pozyskiwanie kadry do pracy z osobami
uzależnionymi, współuzależnionymi
i dotkniętymi przemocą w rodzinie
prowadzenie przez placówki oświatowe
działań profilaktycznych, informacyjnych
i edukacyjnych w obszarze uzależnień wśród
dzieci i młodzieży
organizowanie różnorodnych działań
w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie
prowadzenie poradnictwa i interwencji
w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie
tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
zapewnianie osobom dotkniętym przemocą
w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia
szanse
zagrożenia
zwiększająca się liczba rodzin korzystających • obniżanie się wieku inicjacji alkoholowej
ze wsparcia psychospołecznego i prawnego
i narkotykowej
zwiększająca się świadomość rodziców,
• brak tendencji wzrostowej w ilości kadry
nauczycieli i sprzedawców napojów
pracującej z osobami uzależnionymi,
alkoholowych co do zagrożeń uzależnieniami
współuzależnionymi i dotkniętymi przemocą
83
• zmniejszająca się skala zjawiska nielegalności
sprzedaży napojów alkoholowych
• funkcjonowanie grup wsparcia i instytucji
wsparcia dla osób uzależnionych
i współuzależnionych
• wzrastająca wśród dzieci i młodzieży
świadomość zagrożenia uzależnieniami
• wzrost liczby rodzin objętych poradnictwem
i interwencją z powodu przemocy w rodzinie
• spadek liczby osób dotkniętych przemocą
w rodzinie wymagających umieszczenia
w ośrodkach wsparcia
w rodzinie
• brak organizacji pozarządowych działających
w obszarze uzależnień i przeciwdziałania
przemocy w rodzinie
• brak programu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy
w rodzinie
• wzrost liczby osób w stosunku do których
istnieje potrzeba podjęcia działań
interdyscyplinarnych
• wzrost liczby osób wymagających działań
korekcyjno-edukacyjnych
Obszar BEZDOMNOŚĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
mocne strony
diagnozowanie problemu bezdomności
zapobieganie bezdomności oraz prowadzenie
działań na rzecz osób bezdomnych
informowanie bezdomnych o przysługujących
im prawach oraz dostępnych formach pomocy
prowadzenie działań na rzecz reintegracji
zawodowej osób bezdomnych
zapewnianie wsparcia osobom wychodzącym
z bezdomności
opracowywanie indywidualnych programów
wychodzenia z bezdomności
uwrażliwianie mieszkańców na problemy osób
bezdomnych
szanse
brak problemu bezdomności
niezwiększająca się liczba osób zagrożonych
bezdomnością i bezdomnych
posiadanie przez bezdomnych wiedzy
o przysługujących im prawach i dostępnych
formach wsparcia
niewzrastająca liczba osób bezdomnych
wymagających schronienia
odpowiednia jakość usług świadczonych
osobom bezdomnym
niewzrastająca liczba osób bezdomnych
zmagających się z bezrobociem
zwiększające się możliwości realizowania
indywidualnych programów wychodzenia
z bezdomności
słabe strony
• niezapewnianie osobom bezdomnym
schronienia – brak noclegowni
• brak standaryzacji usług świadczonych
osobom bezdomnym
• brak działań mających na celu zwiększenie
akceptacji społecznej osób bezdomnych
•
•
•
•
zagrożenia
niski poziom społecznej akceptacji osób
bezdomnych
brak organizacji pozarządowych działających
na rzecz osób bezdomnych
niewzrastająca liczba osób wychodzących
z bezdomności
występowanie zjawiska minimalizowania
problemów osób bezdomnych
Obszar STAROŚĆ
mocne strony
• badanie liczebności osób starszych
• informowanie osób starszych o dostępnych
formach pomocy
• wystarczającą liczba pracowników
słabe strony
• brak działań umożliwiających osobom
starszym kontynuowanie aktywności
zawodowej
• niezapewnianie osobom młodym warunków
84
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
świadczących osobom starszym usługi
opiekuńcze
podejmowanie działań zmierzających
do większego zaangażowania rodzin
w sprawowanie opieki nad osobami starszymi
inicjowanie powstawania grup wsparcia
i instytucji działających na rzecz osób
starszych
zapewnianie osobom starszym wsparcia
w ramach małych form pomocy (kluby
seniora, dom dziennego pobytu)
kierowanie osób wymagających całodobowej
opieki do domów pomocy społecznej
podniesienie poziomu życia osób starszych
prowadzenie wśród osób starszych działań
prozdrowotnych
uwrażliwianie społeczności lokalnej
na problemy i potrzeby osób starszych
poprawę sfery technicznej ułatwiającej
osobom starszym codzienne życie
podejmowanie współpracy z organizacjami
pozarządowymi działającymi na rzecz osób
starszych
inicjowanie wolontariatu na rzecz osób
starszych
szanse
posiadanie przez osoby starsze wiedzy
o dostępnych formach pomocy
wzrost liczby osób starszych korzystających
z usług opiekuńczych
możliwość uzyskania przez osoby starsze
pomocy ze strony rodziny
funkcjonowanie w gminie grupy wsparcia
i instytucji wsparcia dla osób starszych
odpowiedni dostęp osób starszych do małych
form pomocy (kluby seniora, dom dziennego
pobytu)
dobra dostępność domów pomocy społecznej
dobry poziom życia osób starszych
zwiększający się udział osób starszych
w działaniach prozdrowotnych
brak zjawiska marginalizacji problemów
i potrzeb osób starszych
odpowiadająca potrzebom osób starszych
infrastruktura techniczna
istnienie organizacji pozarządowych
działających na rzecz osób starszych
do pozostania w gminie – odpływ części
młodzieży do większych miast
•
•
•
•
85
zagrożenia
wzrost liczby osób starszych
mała liczba osób starszych kontynuujących
aktywność zawodową
niewystarczająca liczba wolontariuszy
wspierających osoby starsze w codziennym
życiu
migracja osób młodych, wykształconych
do większych jednostek administracyjnych
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Obszar NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
mocne strony
słabe strony
informowanie osób niepełnosprawnych
• brak działań służących określeniu liczby osób
o przysługujących im prawach
niepełnosprawnych
oraz dostępnych formach pomocy
• niewystarczająca liczba pracowników
podejmowanie współpracy z podmiotami
świadczących opiekę i wsparcie osobom
świadczącymi osobom niepełnosprawnym
niepełnosprawnym
usługi rehabilitacyjne
• brak wsparcia w postaci specjalistycznych
udział w likwidowaniu barier utrudniających
usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami
codzienne życie osobom niepełnosprawnym
psychicznymi
tworzenie grup i klas integracyjnych
• brak inicjatyw mających na celu tworzenie
w placówkach oświatowo-wychowawczych
grup wsparcia i instytucji działających
na rzecz osób niepełnosprawnych
uwrażliwianie społeczności lokalnej
na problemy i potrzeby osób
• brak działań upowszechniających wśród osób
niepełnosprawnych
niepełnosprawnych oferty pracy
oraz informacje o wolnych miejscach pracy
pozarządowymi działającymi na rzecz osób
• brak transportu specjalistycznego dla osób
niepełnosprawnych
niepełnosprawnych
inicjowanie wolontariatu na rzecz osób
• brak działań mających na celu zwiększenie
niepełnosprawnych
wśród mieszkańców gminy akceptacji osób
niepełnosprawnych
szanse
zagrożenia
posiadanie przez osoby niepełnosprawne
• wzrost liczby osób niepełnosprawnych
wiedzy o przysługujących im prawach
• wzrastająca liczba osób niepełnosprawnych
i dostępnych formach wsparcia
wymagających opieki i wsparcia ze strony
brak zjawiska marginalizowania problemów
pracowników OPS-u
i potrzeb osób niepełnosprawnych
• zwiększająca się liczba osób z zaburzeniami
psychicznymi wymagających wsparcia
wzrost społecznej akceptacji osób
niepełnosprawnych
• brak grup wsparcia i instytucji wsparcia
dla osób niepełnosprawnych
istnienie organizacji pozarządowych
działających na rzecz osób niepełnosprawnych • niedostateczna baza rehabilitacyjna
• istnienie barier utrudniających osobom
niepełnosprawnym codzienne życie
• brak wystarczającej wiedzy o dostępnych
ofertach pracy i wolnych miejscach pracy
przez osoby niepełnosprawne
• wzrost liczby dzieci wymagających
umieszczenia w grupach i klasach
integracyjnych
• niewystarczająca liczba wolontariuszy
wspierających osoby niepełnosprawne
w codziennym życiu
Obszar KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI
mocne strony
słabe strony
• odpowiednia do potrzeb liczba pracowników • brak działań inicjujących powstawanie
socjalnych
nowych placówek pomocy społecznej
• podnoszenie przez pracowników pomocy
społecznej kwalifikacji zawodowych poprzez
udział w szkoleniach i różnych formach
doskonalenia zawodowego
• podejmowanie działań zapobiegających
86
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wypaleniu zawodowemu pracowników
pomocy społecznej
diagnozowanie problemów społecznych
w gminie
prowadzenie innowacyjnych działań
w obszarze pomocy społecznej
informowanie beneficjentów systemu pomocy
społecznej o możliwościach uzyskania
wsparcia
poprawianie jakości obsługi klientów OPS-u
prowadzenie bazy danych o instytucjach
wsparcia i organizacjach pozarządowych
mogących świadczyć pomoc mieszkańcom
pozyskiwanie dodatkowych środków
na realizację zadań z zakresu pomocy
społecznej, m.in. z funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej
inicjowanie wolontariatu
uświadamianie władzom gminy roli i potrzeb
sektora pomocy społecznej
przeciwdziałanie negatywnym stereotypom
postrzegania sektora pomocy społecznej
pozarządowymi oraz przedstawicielami
kościołów i związków wyznaniowych
szanse
Zagrożenia
niezwiększająca się liczba beneficjentów
• mała liczba wolontariuszy świadczących
systemu pomocy społecznej przypadających
pomoc osobom wymagającym wsparcia
na jednego pracownika socjalnego
dobrze wykwalifikowana kadra zatrudniona
w ośrodku pomocy społecznej
brak zachowań i działań pracowników
pomocy społecznej świadczących o rutynie
i doznawaniu syndromu wypalenia
zawodowego
wystarczająca wiedza na temat problemów
społecznych w gminie
posiadanie przez beneficjentów systemu
pomocy społecznej wiedzy o dostępnych
formach wsparcia
dostatecznie rozwinięta sieć placówek
pomocy społecznej
wystarczająco finansowany system pomocy
społecznej
odpowiednia jakość obsługi klientów OPS-u,
posiadanie przez pracowników pomocy
społecznej wiedzy na temat instytucji
wsparcia i organizacji pozarządowych
mogących świadczyć pomoc mieszkańcom
świadomość władz gminy co do roli i potrzeb
sektora pomocy społecznej
zmieniający się na korzyść wizerunek sektora
pomocy społecznej
możliwość pozyskiwania środków
87
zewnętrznych, m.in. z funduszy
strukturalnych Unii Europejskiej
• istnienie organizacji pozarządowych
• włączanie się przedstawicieli kościołów
i związków wyznaniowych w działania
pomocowe
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
INNE MOCNE I SŁABE STRONY ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA
mocne strony
słabe strony
dobra współpraca pomiędzy jednostkami
• brak opieki geriatrycznej
organizacyjnymi gminy,
• słaba współpraca między organizacjami
wysoki poziom przedsiębiorczości rodzimych
pozarządowymi
przedsiębiorców,
• brak liderów wolontariatu
szeroka gama czynników zachęcających
• brak mieszkań socjalnych
zewnętrznych inwestorów (ulgi)
promocja gminy
aktywność społeczna mieszkańców
dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna
(drogi, system wodociągowo-kanalizacyjny)
współpraca z miastami partnerskimi
rozwinięta baza lokalowa dla potrzeb pomocy
społecznej (jadłodajnia, Dzienny Dom
Seniora, Pensjonat Seniora „Jutrzenka”)
szanse
zagrożenia
sprzyjające położenie geograficzne
• mała ilość terenów inwestycyjnych
korzystna odległość od dużych aglomeracji
• ograniczone środki finansowe
na budownictwo komunalne i socjalne
atrakcyjne walory turystyczne, przyrodniczokrajobrazowe
• niespójność systemu prawnego
atrakcyjność szlaków komunikacyjnych
wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców
coraz lepsza jakość życia
zwiększający się poziom bezpieczeństwa
Uzyskane wyniki diagnozy problemów społecznych posłużyły, po ich nałożeniu na
kompetencje samorządu gminnego, do opracowania założeń polityki społecznej gminy
Pniewy na lata 2011-2016. Zostały one przedstawione w części programowej strategii.
88
III. CZĘŚĆ PROGRAMOWA
1. MISJA, CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE, KIERUNKI DZIAŁAŃ
Misja samorządu, sformułowana w Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów
Społecznych Gminy Pniewy na lata 2011-2016, jest następująca:
Pniewy gminą wspierającą rodziny,
aktywizującą grupy zagrożone wykluczeniem społecznym
oraz dążącą w oparciu o współpracę z organizacjami pozarządowymi
do rozwoju społeczności lokalnej
Wypełnienie przyjętej misji jest uwarunkowane realizacją przedstawionych na
kolejnych stronach celów strategicznych i operacyjnych oraz kierunków działań.
89
Cel strategiczny 1.:
Wspieranie rodzin oraz wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży.
Cele operacyjne:
1.
Pomoc rodzinom będącym w kryzysie; rozwijanie systemu wsparcia.
2.
Wzmacnianie rodzin, podnoszenie poziomu ich funkcjonowania.
3.
Wsparcie dzieci i młodzieży w kształceniu i wszechstronnym rozwoju.
Kierunki działań do celów operacyjnych 1-3.:
1.
Zintensyfikowanie pracy socjalnej z rodzinami,
w szczególności dotkniętymi
bezradnością opiekuńczo-wychowawczą.
2.
Udzielanie przez OPS i Urząd Miejski pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji
materialnej z systemu pomocy społecznej oraz świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych.
3.
Zwiększenie dostępności wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, prawnego i socjalnego
dla rodzin, dzieci i młodzieży oraz osób samotnie wychowujących dzieci.
4.
Podjęcie działań w kierunku utworzenia w gminie żłobka oraz zwiększenia liczby miejsc
w placówkach przedszkolnych.
5.
Rozszerzenie dożywiania dzieci uczęszczających do placówek oświatowych w gminie,
w szczególności na jej obszarach wiejskich.
6.
Rozwijanie oferty świetlic działających w gminie – wykorzystywanie ich do prowadzenia
atrakcyjnych dla dzieci i młodzieży zajęć i rozwijania ich zainteresowań.
7.
Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z obszarów wiejskich gminy,
m.in. poprzez zwiększanie dostępności zajęć oraz sieci Internet.
8.
Zwiększenie dostępu dzieci i młodzieży do alternatywnych form spędzania czasu
wolnego, m.in. poprzez rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, w tym
sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych, organizowanie wypoczynku, opracowywanie
i realizowanie programów w tym zakresie.
9.
Zintegrowanie działań na rzecz rodziny i dziecka w gminie poprzez stałą współpracę
placówek oświatowo-wychowawczych i kulturalnych, jednostek pomocy społecznej
i służby zdrowia, sądu rejonowego i kuratorów sądowych, straży miejskiej, policji,
organizacji pozarządowych i kościoła.
Czas realizacji działań:
Działania ciągłe w latach 2011-2016
90
Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:
Burmistrz Gminy, Rada Miejska, Urząd Miejski, Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna
Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówki przedszkolne,
oświatowe szczebla podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, kulturalne,
jednostki sportowo-rekreacyjne, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego,
straż miejska.
Partnerzy w realizacji działań:
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, specjaliści,
placówki służby zdrowia, sąd rejonowy, kuratorzy sądowi, policja, organizacje pozarządowe,
kościół.
Źródła finansowania działań:
Budżet samorządowy (gminny, powiatowy) i centralny, fundusze zewnętrzne, m.in. fundusze
strukturalne Unii Europejskiej, inne programy, organizacje pozarządowe, sponsorzy
indywidualni (krajowi i zagraniczni).
Wskaźniki monitoringowe:
•
liczba rodzin objętych pracą socjalną,
•
liczba rodzin objętych wsparciem z systemu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych
i alimentacyjnych,
•
liczba osób i rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym oraz liczba porad,
•
liczba dzieci uczęszczających do żłobka i placówek przedszkolnych,
•
liczba dzieci objętych dożywianiem,
•
liczba świetlic oraz liczba dzieci z nich korzystających,
•
liczba alternatywnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży oraz liczba
osób z nich korzystających,
•
liczba wspólnych przedsięwzięć różnych podmiotów działających na rzecz rodziny
i dziecka.
91
Utrzymanie osób starszych i niepełnosprawnych w środowisku zamieszkania
oraz umożliwienie im udziału w życiu społecznym.
Cele operacyjne:
1. Usprawnianie osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki.
2. Ograniczenie skutków niepełnosprawności oraz aktywizacja społeczna i zawodowa osób
niepełnosprawnych.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.
1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami starszymi.
2. Udzielanie przez OPS pomocy finansowej i rzeczowej osobom starszym.
3. Poprawa dostępności i jakości usług opiekuńczych i sąsiedzkich, obejmujących pomoc
w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez
lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
4. Rozwijanie aktywnych i zdrowych form spędzania czasu wolnego przez osoby starsze
– zaspokajanie ich potrzeb kulturalno-społecznych, rekreacyjnych i edukacyjnych, w tym
organizowanie cyklicznych imprez i spotkań integracyjnych, wycieczek, zajęć w ramach
Dziennego Domu Seniora.
5. Prowadzenie edukacji społecznej w zakresie potrzeb seniorów oraz rozpowszechnianie
informacji o dostępnych formach pomocy dla osób starszych, m.in. poprzez Internet.
6. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób
starszych oraz z kościołem.
7. Pozyskiwanie wolontariuszy mogących wspierać osoby starsze.
Kierunki działań do celu operacyjnego 2.
1. Podnoszenie świadomości społecznej na temat osób niepełnosprawnych.
2. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami niepełnosprawnymi.
3. Udzielanie przez OPS pomocy finansowej i rzeczowej osobom niepełnosprawnym.
4. Poprawa dostępności i jakości usług opiekuńczych oraz świadczenie specjalistycznych
usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
5. Przeciwdziałanie izolacji osób niepełnosprawnych, m.in. poprzez podejmowanie inicjatyw
umożliwiających ich integrację z pełnoprawnymi mieszkańcami gminy.
6. Zwiększenie dostępności kształcenia integracyjnego w gminie.
92
7. Podejmowanie współpracy z PCPR-em, PUP-em i PFRON-em w zakresie rehabilitacji
społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, m.in. przy likwidacji barier
architektonicznych, utworzeniu w gminie warsztatów terapii zajęciowej, organizacji
przedsięwzięć w zakresie sportu, kultury i turystyki, zapewnieniu i utrzymaniu
odpowiedniego zatrudnienia.
niepełnosprawnych.
9. Pozyskiwanie wolontariuszy mogących wspierać osoby niepełnosprawne w codziennym
życiu.
Działania ciągłe w latach 2011-2016.
Burmistrz Gminy, Rada Miejska, Urząd Miejski, Ośrodek Pomocy Społecznej, Dzienny Dom
Seniora, Pensjonat Seniora „Jutrzenka”, Centrum Integracji Społecznej, placówki oświatowe
szczebla podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, kulturalne.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Państwowy Fundusz
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Domy Pomocy Społecznej w Łężeczkach, Ślesinie,
Pakówce, Wieleniu i Kole, Środowiskowy Dom Samopomocy w Chrzypsku Wielkim,
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, placówki służby zdrowia, organizacje pozarządowe,
kościół, społeczność lokalna.
Budżet samorządowy (gminny, powiatowy) i centralny, Państwowy Fundusz Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych,
fundusze zewnętrzne,
m.in.
fundusze strukturalne Unii
Europejskiej, inne programy, organizacje pozarządowe, sponsorzy indywidualni (krajowi
i zagraniczni).
•
liczba osób w wieku poprodukcyjnym i ich udział w ogóle mieszkańców,
•
liczba osób dotkniętych niepełnosprawnością,
93
•
liczba osób starszych i niepełnosprawnych objętych pracą socjalną,
•
liczba osób starszych i niepełnosprawnych beneficjentów objętych wsparciem z systemu
pomocy społecznej,
•
liczba osób objętych usługami opiekuńczymi i specjalistycznymi usługami opiekuńczymi,
•
liczba przedsięwzięć organizowanych dla osób starszych i niepełnosprawnych oraz liczba
osób nimi objętych,
•
liczba klas integracyjnych oraz liczba osób do nich uczęszczających,
•
liczba zlikwidowanych barier architektonicznych,
•
liczba osób uczestniczących w warsztatach terapii zajęciowej,
•
liczba osób niepełnosprawnych uczestniczących w sporcie, kulturze i turystyce,
•
liczba nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych,
•
liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi,
•
liczba wolontariuszy.
94
Wspieranie dotkniętych ubóstwem, bezrobociem i bezdomnością oraz zapobieganie
skutkom tych problemów.
Cele operacyjne:
1. Zapewnienie ubogim bezpieczeństwa socjalnego.
2. Wsparcie bezrobotnych i poszukujących pracy.
3. Pomoc zagrożonym bezdomnością i bezdomnym.
Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:
1. Monitorowanie bezpieczeństwa socjalnego mieszkańców gminy.
2. Wsparcie osób ubogich pracą socjalną, w tym poprzez zawieranie kontraktów socjalnych.
3. Promowanie wśród zagrożonych utratą bezpieczeństwa socjalnego aktywnych postaw
oraz samopomocy, np. pomocy sąsiedzkiej.
4. Udzielanie przez OPS pomocy finansowej i rzeczowej (w tym w postaci posiłku) osobom
znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej.
5. Organizowanie akcji charytatywnych na rzecz ubogich.
6. Podjęcie działań w kierunku utworzenia w gminie magazynu odzieży używanej i sprzętu
pochodzących z darowizn.
7. Zabezpieczenie potrzeb bytowych dzieci z rodzin ubogich, m.in. poprzez organizowanie
dla nich dożywiania w szkołach, wypoczynku letniego i zimowego, wyposażenie ich
w podręczniki i pomoce szkolne oraz odzież, a także zapewnienie im dostępu do
alternatywnych form spędzania czasu wolnego.
8. Opracowanie, realizacja lub współudział w realizacji programów na rzecz zagrożonych
i dotkniętych ubóstwem.
9. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz
ubogich oraz z kościołem.
1. Podejmowanie współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie upowszechniania
ofert pracy, informacji o wolnych miejscach pracy, usługach poradnictwa zawodowego,
szkoleniach, przygotowaniu zawodowym dorosłych i stażach oraz organizacji robót
publicznych, prac interwencyjnych i zatrudnienia socjalnego.
95
2. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami bezrobotnymi, w tym w oparciu o kontrakt
socjalny.
3. Zmniejszanie skutków bezrobocia poprzez pomoc finansową udzielaną przez OPS.
4. Pozyskiwanie inwestorów oraz wspieranie małej i średniej przedsiębiorczości.
5. Opracowywanie i realizowanie projektów służących aktywizacji osób bezrobotnych,
w tym współfinansowanych z funduszy zewnętrznych, np. z funduszy strukturalnych Unii
Europejskiej.
6. Wpływanie na dostosowywanie kierunków kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy.
bezrobotnych.
1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami zagrożonymi i dotkniętymi bezdomnością.
2. Udzielanie przez OPS pomocy finansowej i rzeczowej osobom zagrożonym i dotkniętym
bezdomnością, opracowywanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności.
3. Kontynuowanie działalności funkcjonującej przy OPS-ie jadłodajni.
4. Zwiększenie liczby mieszkań socjalnych.
5. Zapewnianie osobom bezdomnym schronienia, m.in. poprzez podjęcie działań w kierunku
utworzenia w gminie schroniska.
bezdomnych.
Burmistrz Gminy, Rada Miejska, Urząd Miejski, Ośrodek Pomocy Społecznej, Centrum
Integracji Społecznej, placówki oświatowe szczebla podstawowego, gimnazjalnego
i ponadgimnazjalnego.
Powiatowy Urząd Pracy, inwestorzy, lokalni przedsiębiorcy, noclegownie i schroniska
w województwie wielkopolskim, organizacje pozarządowe, kościół, społeczność lokalna.
96
•
liczba osób ubogich, bezrobotnych i bezdomnych objętych pracą socjalną oraz liczba osób
objętych kontraktami socjalnymi,
•
liczba beneficjentów systemu pomocy społecznej objętych wsparciem z powodu ubóstwa,
bezrobocia i bezdomności,
•
liczba przeprowadzonych akcji charytatywnych,
•
liczba dzieci z rodzin ubogich objętych wsparciem,
•
liczba programów wsparcia zagrożonych i dotkniętych ubóstwem oraz liczba osób nimi
objętych,
•
wielkość stopy bezrobocia,
•
liczba osób bezrobotnych w gminie, w tym liczba osób objętych przez Powiatowy Urząd
Pracy różnymi formami wsparcia,
•
liczba nowych inwestorów,
•
liczba nowych podmiotów gospodarczych, w tym liczba nowych małych i średnich
przedsiębiorstw,
•
liczba opracowanych i realizowanych projektów oraz liczba osób nimi objętych,
•
liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi,
•
liczba opracowanych i realizowanych indywidualnych programów wychodzenia
z bezdomności oraz liczba osób nimi objętych,
•
liczba nowych mieszkań socjalnych,
•
liczba osób bezdomnych, którym zapewniono schronienie.
97
Zapewnienie mieszkańcom równego dostępu do służby zdrowia oraz wspieranie rodzin
i osób dotkniętych problemami uzależnień i przemocy w rodzinie.
Cele operacyjne 1-2.:
1. Zaspakajanie potrzeb mieszkańców w zakresie ochrony zdrowia.
2. Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii oraz przeciwdziałanie
przemocy w rodzinie.
1. Promowanie zdrowia i prowadzenie profilaktyki zdrowotnej.
2. Zabezpieczanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, położnictwa,
ginekologii i stomatologii, zgodnie z minimalnym planem zabezpieczenia ambulatoryjnej
opieki zdrowotnej.
3. Zwiększenie dotacji budżetowych dla SPZOZ-ów, dla których gmina jest organem
założycielskim, na realizację zadań określonych w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej.
4. Podejmowanie działań wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia
mieszkańców, w tym opracowywanie i realizowanie programów zdrowotnych.
5. Inicjowanie przedsięwzięć lokalnych mających na celu zaznajomienie mieszkańców
z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia oraz ich skutkami.
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych
od alkoholu i narkotyków.
2. Zapewnienie rodzinom dotkniętym problemami alkoholowymi, narkomanii i przemocy
w rodzinie szerszego dostępu do wsparcia psychologicznego, prawnego i społecznego.
3. Zintensyfikowanie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej i szkoleniowej
w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy w rodzinie,
w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży.
4. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
5. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia.
6. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi na rzecz
dotkniętych problemami alkoholowymi, narkomanii i przemocy w rodzinie.
98
Szczegółowe działania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
i narkomanii oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie zawierają stanowiące załącznik
do strategii gminne programy:
•
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych,
•
przeciwdziałania narkomanii,
•
przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.
Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Pełnomocnik Burmistrza
ds.
profilaktyki
Konsultacyjny
i
rozwiązywania
przy
GKPiRPA,
problemów
Telefon
alkoholowych,
Zaufania
przy
Punkt
Informacyjno-
Punkcie
Informacyjno-
Konsultacyjnym, Grupa Anonimowych Alkoholików, placówki oświatowe szczebla
podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, placówki opiekuńczo-wychowawcze
wsparcia dziennego, straż miejska.
Placówki służby zdrowia, poradnie leczenia uzależnień, specjaliści, sąd rejonowy, kuratorzy
sądowi, policja, organizacje pozarządowe, kościół, społeczność lokalna.
•
liczba przedsięwzięć w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej,
•
liczba osób objętych świadczeniami zdrowotnymi,
•
wysokość dotacji budżetowych udzielonych SPZOZ-om,
•
liczba opracowanych i realizowanych programów zdrowotnych oraz liczba osób nimi
objętych,
99
•
liczba osób objętych pomocą terapeutyczną i rehabilitacyjną,
•
liczba rodzin objętych wsparciem psychologicznym, prawnym oraz z systemu pomocy
społecznej z powodu alkoholizmu, narkomanii i przemocy w rodzinie,
•
liczba przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności informacyjnej, edukacyjnej
i szkoleniowej,
•
liczba udzielonych porad i przeprowadzonych interwencji w zakresie przeciwdziałania
przemocy w rodzinie,
•
liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi.
100
Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w gminie.
Cele operacyjne:
1.
Przeciwdziałanie przestępczości, w tym wśród nieletnich.
2.
Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców.
Kierunki działań do celów operacyjnych 1-2.:
1.
Opracowywanie i realizowanie programów profilaktyczno-edukacyjnych w placówkach
oświatowych; włączanie w ich realizację policjantów i strażników miejskich.
2.
Podejmowanie w gminie przedsięwzięć edukacyjno-informacyjnych poświęconych
przestępczości i jej skutkom (akcje, kampanie).
3.
Patrolowanie i wizytowanie miejsc publicznych w gminie.
4.
Podejmowanie przez jednostki gminne i mieszkańców współpracy z policją, prokuraturą
rejonową, sądem rejonowym, kuratorami sądowymi i organizacjami pozarządowymi na
rzecz przeciwdziałania przestępczości.
5.
Zapewnienie dzieciom i młodzieży alternatywnych form spędzania czasu wolnego.
6.
Zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa na drodze, m.in. poprzez remont ulic i dróg,
budowę przejść dla pieszych i oświetlenia.
Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówki oświatowe
szczebla podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, kulturalne, jednostki
sportowo-rekreacyjne, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego, straż
miejska.
Policja, prokuratura rejonowa, sąd rejonowy, kuratorzy sądowi, społeczność lokalna.
101
•
liczba popełnionych i wykrytych przestępstw,
•
liczba opracowanych i realizowanych programów profilaktyczno-edukacyjnych oraz
liczba osób nimi objętych,
•
liczba przedsięwzięć edukacyjno-informacyjnych,
•
liczba wspólnych przedsięwzięć różnych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania
przestępczości,
•
liczba alternatywnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży oraz liczba
osób z nich korzystających,
•
liczba zrealizowanych inwestycji w celu poprawy bezpieczeństwa na drodze,
•
stopień poczucia bezpieczeństwa mieszkańców.
102
Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego.
Cele operacyjne:
1. Wzmacnianie kadry pomocy społecznej oraz rozwijanie infrastruktury socjalnej.
2. Wyzwalanie aktywności obywatelskiej.
3. Wspólne diagnozowanie problemów społecznych i potrzeb mieszkańców.
Kierunki działań do celów operacyjnych 1-3.
1. Dokształcanie kadry pomocy społecznej.
2. Rozwijanie infrastruktury socjalnej w gminie poprzez poszerzenie oferty już działających
jednostek oraz utworzenie, w razie potrzeby, nowych przy wykorzystaniu będących
w posiadaniu gminy obiektów, np. budynków po szkole w Psarskiem, po ośrodku zdrowia
przy ul. Targowej w Pniewach, budynków w Szymanowie i budynku bursy szkolnej
w Pniewach.
3. Zapewnienie mieszkańcom gminy szerszego dostępu do informacji o uprawnieniach
i możliwych do uzyskania formach pomocy, np. przez Internet, prasę lokalną, sołtysów.
4. Zachęcanie mieszkańców do udziału w rozwiązywaniu lokalnych problemów społecznych
oraz wspieranie inicjatyw społecznych.
5. Inicjowanie w gminie działalności nowych organizacji pozarządowych funkcjonujących
w obszarze polityki społecznej.
6. Realizowanie zadań z zakresu rozwiązywania problemów społecznych przy współpracy
z sektorem pozarządowym oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku
publicznego (także o zasięgu ponadgminnym).
7. Wspieranie lokalowe organizacji pozarządowych, promowanie ich działalności oraz
udzielanie im pomocy w nawiązaniu współpracy międzynarodowej oraz w pozyskiwaniu
środków z innych niż budżet gminy źródeł finansowania.
8. Propagowanie idei wolontariatu oraz pozyskiwanie wolontariuszy do udziału w realizacji
zadań dotyczących rozwiązywania problemów społecznych.
103
Burmistrz Gminy, Rada Miejska, Urząd Miejski, jednostki organizacyjne gminy, w tym
Ośrodek Pomocy Społecznej.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, organizacje
pozarządowe, inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, kościół,
społeczność lokalna.
Budżet samorządowy (gminny, powiatowy, wojewódzki) i centralny, fundusze zewnętrzne,
m.in. fundusze strukturalne Unii Europejskiej, inne programy, organizacje pozarządowe,
sponsorzy indywidualni (krajowi i zagraniczni).
•
liczba pracowników socjalnych,
•
liczba szkoleń, w których uczestniczyła kadra pomocy społecznej,
•
liczba nowo powstałych jednostek pomocy społecznej,
•
liczba inicjatyw społecznych,
•
liczba organizacji pozarządowych funkcjonujących w obszarze polityki społecznej,
•
liczba wspólnych przedsięwzięć z zakresu rozwiązywania problemów społecznych,
•
liczba wspieranych przez samorząd gminy organizacji pozarządowych,
•
liczba wolontariuszy.
104
2. WDROŻENIE STRATEGII, MONITOROWANIE JEJ REALIZACJI
Koordynatorem
realizacji
działań
wyznaczonych
w
Strategii
Integracji
i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pniewy na lata 2011-2016 będzie Ośrodek
Pomocy Społecznej w Pniewach. Działania te będą podejmowane przez wskazane powyżej
podmioty zgodnie ze szczegółowym harmonogramem, ujętym w opracowywanych corocznie
planach działań.
Monitoring zapisów strategicznych, polegający na systematycznym zbieraniu
i analizowaniu informacji dotyczących realizowanych bądź zrealizowanych już działań,
będzie prowadzony przez zespół oceniający strategię. Gromadzone dane pozwolą
zidentyfikować i rozwiązać problemy, które pojawią się w trakcie wdrażania dokumentu, oraz
stwierdzić, czy wyznaczone działania zmierzają w słusznym kierunku i przynoszą zakładane
zmiany.
Zespół oceniający zostanie powołany zarządzeniem burmistrza, a w jego skład wejdą
m.in.: przedstawiciele podmiotów realizujących strategię i współdziałających w jej realizacji,
w tym pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej oraz jednostek mu podległych. Zasady
działania zespołu zostaną określone zarządzeniem burmistrza.
Zespół oceniający strategię będzie oceniał poziom wdrożenia zapisów strategicznych
raz na rok, a następnie przygotuje raport monitoringowy. Zawartą w nim ocenę skuteczności
polityki społecznej prowadzonej w gminie przekaże burmistrzowi i radzie, sugerując
przyjęcie proponowanych rozwiązań (np. programów celowych) oraz, w przypadku
stwierdzenia istotnych zmian społecznych, podjęcie ewentualnych działań korygujących
i wszelkich prac mających na celu aktualizację obowiązującej strategii.
Do oceny stopnia wdrożenia wyznaczonych działań zostaną wykorzystane m.in.
sformułowane pod każdym celem strategicznym wskaźniki monitoringowe. W większości są
one dostępne w zbiorach statystyki publicznej oraz w zasobach informacyjnych instytucji
i organizacji realizujących strategię i współdziałających w jej realizacji. W przypadku części
danych może zaistnieć potrzeba przeprowadzenia badań ankietowych wśród mieszkańców
gminy oraz w kluczowych dla rozwiązywania lokalnych problemów społecznych podmiotach.
Przygotowany wykaz nie wyczerpuje wszystkich wskaźników, jakie mogą być
zastosowane w procesie monitorowania realizacji strategii. W miarę rozwoju systemu
monitorowania dokumentu będą mogły zostać zidentyfikowane nowe wskaźniki, które
w odpowiedni sposób będą charakteryzowały przebieg realizacji podejmowanych działań.
105
3. PROGRAMY I PROJEKTY
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pniewy będzie
skuteczna, o ile przedstawiciele samorządu lokalnego znajdą zasoby umożliwiające
opracowanie i realizację programów i projektów zgodnych z przyjętymi w dokumencie
działaniami. Programy i projekty można realizować w okresach rocznych, dłuższych lub
krótszych, w zależności od ich charakteru. Mogą one być przyjmowane stosownymi
uchwałami przez radę i powinny stanowić załączniki do niniejszej strategii.
3.1. PROGRAMY
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pniewy na lata
2011-2016 realizowana będzie w szczególności przez niżej wymienione programy:
•
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
•
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii,
•
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar
Przemocy w Rodzinie,
•
Gminny Program Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną,
•
Program Współpracy Gminy Pniewy z organizacjami pozarządowymi oraz z innymi
podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego.
3.2. PROJEKTY
Prezentowane poniżej projekty powstały w trakcie prac nad strategią. Ich autorami są
przedstawiciele instytucji i organizacji pozarządowych działających w gminie w obszarze
polityki społecznej. Projekty stanowią „bank pomysłów”, tzn. ich realizacja jest wskazana, ale
możliwa będzie dopiero wtedy, gdy ich wnioskodawcy pozyskają niezbędne środki
finansowe.
Projekt 1. pn. „Kuźnica 2009/2010”
Wnioskodawca projektu
Szkoła Podstawowa w Chełmnie, Chełmno 26, 62-045 Pniewy, tel. (61) 29 11 416,
e-mail: [email protected]
106
Cel główny projektu
Przygotowanie uczniów do sprawdzianu szóstoklasisty.
Cele szczegółowe projektu
•
poszerzanie, bogacenie i porządkowanie wiedzy humanistycznej,
•
niwelowanie braków,
•
pomoc uczniom słabiej radzącym sobie z nauką.
Miejsce realizacji projektu
Szkoła Podstawowa w Chełmnie.
Beneficjenci projektu
Uczniowie klas IV-VI chętni do udziału w zajęciach.
Partnerzy w realizacji projektu
Studenci filologii polskiej UAM w Poznaniu.
Czas realizacji projektu
Rok szkolny 2009/2010.
Projekt 2. pn. „Pomagamy my. Pomóż innym i ty!”
Barbara Molik – opiekun grupy wolontariuszy Gimnazjum im. ks. Kan. M. Maciejewskiego
w Pniewach, e-mail: bar [email protected]
1. Uwrażliwienie na różne obszary ludzkiej biedy i objęcie opieką dzieci niepełnosprawnych oraz
osób chorych.
2. Wykształcenie umiejętności właściwego i przyjaznego komunikowania się z drugim człowiekiem.
•
rozeznawanie konkretnych potrzeb w najbliższym środowisku, szkole i organizowanie pomocy,
•
stała współpraca z innymi organizacjami, włączanie się w akcje przez nie prowadzone,
•
działanie na rzecz środowiska lokalnego,
•
organizowanie spotkań dla dzieci niepełnosprawnych,
•
udział w kwestach, zbiórkach darów dla powodzian i rodzin ubogich,
•
spotkania z seniorami.
Gimnazjum im. ks. kan. M. Maciejewskiego w Pniewach, ul. Strzelecka 11a, 62-045 Pniewy,
tel. (61) 29 12 067.
•
uczniowie i nauczyciele Gimnazjum,
•
Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych w Pniewach „Nadzieja”,
107
•
Parafia p.w. św. Wawrzyńca w Pniewach.
•
Szamotulskie Stowarzyszenie Charytatywne „POMOC” w Szamotułach,
•
Dzienny Dom Seniora w Pniewach.
Wieloletnie działania.
Projekt 3. pn. „Nasza przyszłość”
Gimnazjum im. ks. kan. M. Maciejewskiego, ul. Strzelecka 11a, 62-045 Pniewy, tel. (61) 29 12 067,
e-mail: [email protected]
Profilaktyka III rzędowa ukierunkowana na zahamowanie postaw demoralizujących i zapobiegająca
wchodzeniu w konflikt z prawem.
•
wdrażanie do przestrzegania norm społecznych,
•
wyrabianie nawyków wykorzystania wolnego czasu,
•
wypracowanie umiejętności samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach trudnych,
•
poszukiwanie i rozwijanie zdolności i zainteresowań.
Gimnazjum im. ks. kan. M. Maciejewskiego.
Uczniowie z nadzorem kuratora oraz z rodzin dysfunkcyjnych.
•
Sąd Rejonowy – Wydział Rodzinny i Nieletnich,
•
Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej,
•
Ośrodek Pomocy Społecznej,
•
GKPiRPA
Okres od 01.03-25.06.2010 r. – przewidywana kontynuacja w roku szkolnym 2010/11.
Projekt 4. pn. „Młodzieżowa Drużyna Strzelecka”
Marek Wendt.
108
Zagospodarowanie czasu wolnego dzieciom i młodzieży.
•
spotkanie dzieci i młodzieży z instruktorami strzelania,
•
wspólne spotkania integrujące grupę,
•
zajęcie wolnego czasu,
•
rozwijanie zainteresowań dzieci i młodzieży.
Strzelnica, ul. Wroniecka 14, 62-045 Pniewy.
Dzieci i młodzież (mieszkańcy nowego osiedla Kwiatowego).
•
Kurzowe Bractwo Strzeleckie,
•
Ośrodek Pomoc Społecznej.
Cały rok.
Projekt 5. pn. „Aktywność szansą na zmiany”
Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Wolności 1, 62-045 Pniewy, tel. (61) 29 10 756, (61) 29 10 623.
Ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego wśród osób bezrobotnych na terenie gminy Pniewy,
które objęte są pomocą OPS-u i mają problemy ze znalezieniem pracy oraz wyjściem z bezradności.
•
zdobycie nowych kwalifikacji zawodowych ułatwiających podjęcie zatrudnienia,
•
nabycie wiedzy z zakresu poruszania się na otwartym rynku pracy,
•
wzmocnienie psychologiczne osób bezrobotnych,
•
wzrost umiejętności autoprezentacji i kreowania własnej osoby,
•
zmniejszenie deficytów społecznych, edukacyjnych i zawodowych,
•
kształtowanie aktywnych postaw życiowych,
•
zdobycie kluczowych umiejętności społecznych, zawodowych umożliwiających ponowne wejście
na rynek pracy.
•
Bursa szkolna, ul. św. Ducha Pniewy,
•
Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Wolności 1 Pniewy.
109
Osoby bezrobotne i nieaktywne zawodowo gminy Pniewy.
Instytucja szkoleniowa.
Okres lat 2010-2013.
Projekt 6. pn. „Równe szanse”
Wyrównywanie szans edukacyjno-społecznych dzieci i młodzieży w wieku szkolnym z gminy
poprzez stworzenie możliwości pobytu dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w bursie szkolnej.
•
uzupełnienie wiedzy uczniów,
•
pomoc w wyborze dalszej drogi edukacyjnej,
•
kształtowanie zachowań prozdrowotnych,
•
kształtowanie umiejętności prospołecznych,
•
wspieranie rozwoju emocjonalnego dziecka.
Bursa szkolna, ul. św. Ducha Pniewy.
Dzieci i młodzież z gminy Pniewy z deficytem edukacyjno-społecznym.
•
szkoły,
•
bursa szkolna,
•
Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Od stycznia 2011 do czerwca 2016.
Projekt 7. pn. „Międzypokoleniowa nić”
Edukacja regionalna i integracja pokoleń.
110
Cel szczegółowe projektu
•
kształtowanie postaw prospołecznych wśród seniorów i młodzieży,
•
kształtowanie prawidłowych relacji międzypokoleniowych,
•
przekazanie uniwersalnych wartości społecznych i moralnych,
•
kształtowanie u młodzieży świadomości regionalnej oraz przekazywanie tradycji regionu,
•
kształtowanie optymistycznej postawy życiowej ludzi starszych i poczucia własnej wartości obu
grup pokoleniowych.
Dzienny Dom Seniora, szkoły z terenu gminy Pniewy.
Seniorzy, dzieci, młodzież z terenu gminy Pniewy.
Szkoła podstawowa, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne.
Okres od X 2010 r. do VI 2015 r.
Projekt 8. pn. „Senior adresatem usług”
Zintegrowany system wsparcia i pomocy ludziom starszym w gminie Pniewy.
•
zwiększenie liczby i jakości usług świadczonych na rzecz osób starszych,
•
edukacja społeczna w zakresie potrzeb osób starszych, możliwości i sposobów ich zaspokojenia,
•
stworzenie kompleksowego systemu informacyjnego dotyczącego form wspierania osób
starszych.
•
Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Wolności 1, Pniewy,
•
Dzienny Dom Seniora, ul. Wolności 1, Pniewy,
•
Pensjonat Seniora „Jutrzenka”, ul. Św. Ducha 18, Pniewy.
Osoby starsze oczekujące wsparcia oraz ich rodziny.
•
gminne jednostki organizacyjne,
•
busa szkolna,
•
przedszkola,
111
•
szkoły,
•
Centrum Kultury,
•
OSiR,
•
organizacyjne pozarządowe.
Wieloletnie działania.
Projekt 9. „Comenius – wielostronne partnerstwo szkół – „Die Tomate erobert Europas
Küchen” / „Pomidor podbija kuchnie Europy.
Gimnazjum
im.
ks.
kan.
Mariana
Maciejewskiego
w
Pniewach
oraz
Wonnegauschule/Osthofen/Niemcy, Základná škola Jána Amosa Komennského/Sered'/Słowacja,
Scuola Secondaria di Primo Grado ”Giovanni XXIII”/Grottaminarda/Włochy oraz BAHCESHIR
KOLEJI USAK TURKIYE/Usak/Turcja.
Opracowanie międzynarodowej, wielojęzycznej książki kucharskiej zawierającej przepisy na potrawy
mające w swym składzie pomidory oraz wykonanie audio – video – słownika, dokumentacji uprawy
pomidora i wystawienie wielojęzycznej sztuki teatralnej („Ziel ist die Erstellung eines internationalen
mehrsprachigen Kochbuches mit Tomatengerichten, sowie ein Hörbildwörterbuch, ein Pflanztagebuch
zur Tomate, ein multilinguales Theaterstuck”).
•
spojrzenie na szkołę na tle lokalnego środowiska („Schule als Teil des regionalen Umfeldes”),
•
rozwijanie kompetencji językowych w zakresie pisania oraz kompetencji medialnych („Dabei
erweitern die Schüler ihre Schriftsprach – und Medienkompetenz”),
•
poznanie partnerskich szkół („So können sich alle Beteiligten ein Bild von den Partnerschulen
machen”),
•
zapoznanie z pochodzeniem, rejonami uprawy pomidora, piosenkami, obrazami, historyjkami na
temat („So wird im Unterricht die Herkunft, Anbaugebiete, Lider, Bilder, Geschichten
behandelt”),
•
praktyczne działania w ogrodzie – wspólne sadzenie pomidorów – rozwijanie kompetencji
komunikacyjnych, w tym w zakresie j. obcego („Anschlieβend beginnt die praktische Arbeit im
Schulgarten.
Bei
gemeinsamen
Pflanzaktionen
können
die
Schüler
ihre
Kommunikationskompetenzen und Fremdsprachenkenntnisse während der praktischen Arbeiten
erweitern”),
•
stworzenie możliwości uczestnictwa w partnerstwie, podróży poza granice swego kraju
i nawiązania kontaktów dla uczniów ze środowisk społecznie zaniedbanych („Wir schaffen für
112
Schüler die Möglichkeit Partnerschaften mit anderen zu knüpfen. Die von sozialer
Benachteiligung bedrohten Schüler haben selten die Möglichkeit, ins europäische Ausland zu
reisen und Kontakte zu knüpfen”),
•
zapoznanie z kulturą, dniem codziennym i środowiskiem geograficznym krajów partnerskich
(„Schüler und Lehrer erhalten Einblicke in die Kultur, den Alltag und die geographische
Umgebung der Partnerländer”),
•
nauczanie j. obcego w toku praktycznych działań („handlungsorientierter Sprachunterricht”),
•
zainteresowanie lokalnego środowiska (w tym prasy) projektem – pozytywne postrzeganie działań
szkoły w tym środowisku („Die Schulen und das Projekt können durch die Projektergebnisse im
jeweiligen lokalen Umfeld positiv wahrgenommen werden. Zu gemeinsamen Treffen und zum
Abschlussfest berichtet die Presse”).
Gimnazjum im. ks. kan. Mariana Maciejewskiego w Pniewach oraz teren partnerskich szkół.
Dzieci i młodzież z terenu Polski – Gimnazjum im. ks. kan. Mariana Maciejewskiego w Pniewach.
Szkoły – współautorzy wniosku (wnioskodawcy projektu).
Okres od września 2010 do czerwca 2012.
113
IV. UWAGI KOŃCOWE
Zapisy zawarte w Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych
Gminy Pniewy na lata 2011-2016 będą realizowane w ramach przyjętych działań
w zależności od posiadanych przez samorząd gminy i pozyskanych z zewnątrz środków
finansowych. Dla osiągnięcia wyznaczonych w dokumencie celów konieczne będzie
współdziałanie różnych podmiotów funkcjonujących w obszarze polityki społecznej, w tym
tych, które działają na wyższym szczeblu administracyjnym.
Autorzy dokumentu pragną złożyć serdeczne podziękowania wszystkim tym, którzy
uczestniczyli w jego budowie, przyczyniając się do identyfikacji problemów społecznych
występujących w gminie. Jednocześnie chcą wyrazić nadzieję na dalszą współpracę
w realizacji zapisów strategii.
114
SPIS DIAGRAMÓW, TABEL I WYKRESÓW
Diagramy:
Diagram 1. Struktura dokumentu strategii
Tabele:
Tabela 1. Infrastruktura techniczna w gminie w 2009 roku
Tabela 2. Najważniejsze inwestycje zrealizowane w gminie w latach 2007-2009
Tabela 3. Struktura wiekowa ludności gminy w latach 2007-2009
Tabela 4. Ruch naturalny ludności gminy w latach 2007-2009
Tabela 5. Ruch migracyjny ludności gminy w latach 2007-2009
Tabela 6. Użytki rolne, lasy i grunty leśne, pozostałe grunty i nieużytki w gminie
Tabela 7. Podmioty gospodarcze w gminie w latach 2007-2009
Tabela 8. Podmioty gospodarcze w gminie w poszczególnych sekcjach Polskiej Klasyfikacji
Działalności (PKD) z końcem 2009 roku
Tabela 9. Bezrobotni w gminie według płci i ich udział w liczbie ludności w wieku
produkcyjnym w latach 2007-2009
Tabela 10. Stopa bezrobocia w powiecie, województwie i w kraju w latach 2007-2009
Tabela 11. Bezrobotni w gminie na koniec 2009 roku według wieku, czasu pozostawania
bez pracy, stażu pracy i wykształcenia
Tabela 12. Bezrobotni w gminie na koniec 2009 roku według wybranych rodzajów
działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy
Tabela 13. Zasoby mieszkaniowe gminy w latach 2007-2009
Tabela 14. Nowo oddane mieszkania i budynki niemieszkalne w gminie w latach 2007-2009
Tabela 15. Dodatki mieszkaniowe przyznane w gminie w latach 2007-2009
Tabela 16. Placówki oświatowo-wychowawcze w gminie w roku szkolnym 2008/2009
Tabela 17. Placówki kulturalne w gminie w 2009 roku
Tabela 18. Gospodarstwa agroturystyczne w gminie w 2009 roku
Tabela 19. Obiekty zakwaterowania noclegowego w gminie w 2009 roku
z gminy uczęszczających do szkół podstawowych
z gminy uczęszczających do szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Tabela 22. Zakłady opieki zdrowotnej, apteki w gminie w 2009 roku
115
Tabela 23. Najczęstsze schorzenia ludności gminy w 2009 roku
Tabela 24. Profilaktyka zdrowotna dzieci i młodzieży z gminy w 2009 roku
Tabela 25. Przestępstwa popełnione w gminie w 2009 roku
Tabela 26. Stan zatrudnienia w OPS-ie oraz potrzeby w tym zakresie na koniec 2009 roku
Tabela 27. Wykształcenie kadry OPS-u oraz potrzeby w tym zakresie na koniec 2009 roku
Tabela 28. Środki finansowe wydatkowane przez OPS na pomoc społeczną w gminie w latach
2007-2009
Tabela 29. Beneficjenci pomocy społecznej (objęci tylko wsparciem finansowym, bez pracy
socjalnej) w gminie w latach 2007-2009
Tabela 30. Struktura wiekowa oraz aktywność zawodowa beneficjentów pomocy społecznej
w gminie w 2009 roku
Tabela 31. Powody przyznania pomocy społecznej w gminie w latach 2007-2009
Tabela 32. Formy wsparcia udzielanego w gminie przez OPS w latach 2007-2009
Tabela 33. Świadczenia rodzinne przyznane w gminie w latach 2007-2009
Tabela 34. Zaliczki i świadczenia alimentacyjne przyznane w gminie w latach 2007-2009
Tabela 35. Działalność PCPR-u w odniesieniu do ludności gminy w latach 2007-2009
Tabela 36. Jednostki wsparcia spoza gminy, z oferty których korzystali mieszkańcy gminy
w 2009 roku
Tabela 37. Struktura wiekowa osób niepełnosprawnych w gminie w 2002 roku
Tabela 38. Osoby niepełnosprawne w gminie według poziomu wykształcenia w 2002 roku
Tabela 39. Osoby niepełnosprawne w gminie według aktywności ekonomicznej w 2002 roku
Tabela 40. Populacje osób, u których występują różne kategorie problemów alkoholowych
Tabela 41. Środki finansowe przeznaczone na profilaktykę i rozwiązywanie problemów
uzależnień w gminie w latach 2007-2009
Tabela 42. Lokalny rynek napojów alkoholowych oraz działalność GKPiRPA w zakresie
profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień w gminie w latach 2007-2009
Tabela 43. Jednostki i grupy wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych
i dotkniętych przemocą w rodzinie w gminie
Tabela 44. Organizacje pozarządowe w gminie w 2009 roku
Tabela 45. Kościoły w gminie w 2009 roku
116
Wykresy:
Wykres 1. Problemy najczęściej dotykające mieszkańców gminy
Wykres 2. Kategorie osób i grup najbardziej odczuwających skutki problemów społecznych
występujących w gminie
Wykres 3. Obszary, w których oferta pomocy świadczonej osobom i rodzinom dotkniętym
problemami społecznymi w gminie jest najbardziej niezadowalająca
Wykres 4. Jaki jest dostęp do placówek służby zdrowia w gminie?
Wykres 5. Jaki jest dostęp do placówek oświatowo-wychowawczych w gminie?
Wykres 6. Jaki jest dostęp do placówek kulturalnych w gminie?
Wykres 7. Jaki jest dostęp do obiektów sportowo-rekreacyjnych w gminie?
Wykres 8. Czy czuje się Pan(-i) bezpiecznie w miejscu zamieszkania?
117

Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych

Transkrypt

Podobne dokumenty

"Arakanga" Hodowla Papug Andrzej Kobylczak

Dom na sprzedaż Pniewy 120m2 - oferta D-9902-6

Drukuj ofertę - Akces.org.pl

Kartka urodzinowa dla Królowej Elżbiety II z okazji 90 – tych urodzin

R E G U L A M I N

Kartka urodzinowa dla Królowej Elżbiety II

Nasza strona internetowa to: www.gbppniewy.naszabiblioteka.com

Nr zaw Imię Nazwisko PESEL Podpis KIEROWNIK ZESPOŁU Imię i

Treść ogłoszenia do pobrania