Dojrzałość szkolna Wstąpienie dziecka do szkoły powoduje wiele

Dojrzałość szkolna
Wstąpienie dziecka do szkoły powoduje wiele zmian w jego dotychczasowym
życiu.
W szkole stawiane są przed dzieckiem nowe wymagania i obowiązki wynikające
z roli ucznia. Warunkiem spełnienia tych wymagań jest osiągnięcie przez dziecko
pełnej gotowości szkolnej. Wiąże się to z zagadnieniem równego startu szkolnego,
gwarantującego wszystkim dzieciom w klasach edukacji wczesnoszkolnej
powodzenie w nauce. Według profesora S. Szumana "dojrzałość szkolna to
osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego
i psychicznego, który czyni je wrażliwymi podatnym na systematyczne nauczanie
i wychowanie w klasie pierwszej”. Natomiast podatność to posiadanie przez
dziecko umiejętności podporządkowania się wymaganiom szkoły w zakresie
skupienia uwagi na lekcjach, odrabiania zadań oraz zgodnego i harmonijnego
współżycia z kolegami. Tak więc dojrzałość szkolna jest to odpowiedni poziom
rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka.
Dojrzałość szkolna nie jest uwarunkowanym biologicznie etapem samorzutnego
rozwoju, lecz składają się na nią różnorodne doświadczenia dziecka w sferze
motorycznej, umysłowej, emocjonalnej i społecznej. W ocenie faktu, czy dziecko
jest już dojrzałe do nauki szkolnej należy brać pod uwagę z jednej strony to, czy
osiągnęło ono już gotowość rozwojową do ćwiczenia pewnych sprawności i
umiejętności, z drugiej zaś - czy osiągnęło już, w rezultacie uprzedniego uczenia się,
pewien poziom rozwoju określonych funkcji psychicznych.
Współcześnie zakres semantyczny pojęcia "dojrzałość szkolna" obejmują
następujące komponenty :
a) dojrzałość fizyczna -podstawą do określenie fizycznej dojrzałości dziecka do
rozpoczęcia nauki w szkole jest ocena stanu zdrowia, nie tylko w siódmym roku, ale
również w latach poprzednich (funkcjonowanie organów zmysłowych, a więc
przede wszystkim wzroku i słuchu, odporność organizmu na choroby i zmęczenie,
ogólną sprawność ruchowa, a w szczególności sprawność rąk oraz stopień
umiejętności współdziałania pracy oczu i rąk, czyli koordynację wzrokoworuchową)
b) dojrzałość umysłowa – to poziom poznawczej aktywności dziecka, jego
zainteresowanie wiedzą jako źródłem informacji .Dziecko umysłowo dojrzałe do
szkoły chce się uczyć, interesuje się czytaniem i pisaniem oraz dobrze orientuje się
w otoczeniu i środowisku, w którym żyje.
c) dojrzałość społeczna - poziom tej sfery rozwoju dziecka sześcioletniego jest
jednym z ważnych składników dojrzałości szkolnej. Szkoła stanowi dla dziecka
nową grupę społeczną, w ramach, której ma ono współżyć i współdziałać przez
wiele lat. Jest to dla niego możliwe pod warunkiem osiągnięcia stopnia dojrzałości
społecznej niezbędnego do pełnienia wyznaczonej mu przez grupę roli społecznej.
Rozwój emocjonalny i społeczny powinien być na tyle zaawansowany, by
umożliwiał dziecku odnalezienie swego miejsca w grupie społecznej, jaką jest klasa.
d) dojrzałość emocjonalna - to odporność na stres i niepowodzenia, zdolność
skupienia uwagi na dłuższy czas, motywacja do pracy, umiejętność wyrażania
emocji i ich kontroli.
Jedną z zasadniczych spraw w przygotowaniu dziecka do szkoły pod koniec okresu
przedszkolnego jest wzbudzanie motywacji do nauki i pójścia do szkoły. W tym
wieku nauka powinna być wpleciona w zabawę, interesująca i atrakcyjna. Dziecko
w wieku przedszkolnym zaczyna orientować się w społecznych stosunkach między
ludźmi, ich pracy zawodowej, oraz w społecznych motywach ich działalności.
W końcu tego okresu powstaje na tej podstawie u dziecka "tendencja do
wykonywania poważnej, społecznie ważnej i cenionej działalności".
I właśnie to
dojrzałość społeczna ma decydujące znaczenie dla gotowości dziecka do nauki
szkolnej