Problematyka dostosowania kolei do przewozu osób

Problematyka dostosowania
kolei do przewozu
osób niepełnosprawnych infrastruktura i tabor
Dr inż. Janusz Poliński
1
Działania na rzecz osób niepełnosprawnych
1948 - Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - ONZ
1950 - Rzym. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Polska
ratyfikowała tę konwencję w 1993 roku
1961 - Europejska Karta Społeczna. Polska ratyfikuje kartę w 1991 roku
1966 - ONZ. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Polska ratyfikuje
pakt w 1977 roku
1971 - ONZ. Deklaracja Praw Osób Umysłowo Upośledzonych
1975 - ONZ. Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych
1983 - ONZ. Deklaracja Osób niepełnosprawnych
1992 - Rada Europy. Zalecenia w sprawie spójnej polityki wobec osób z
niepełnosprawnością
1993 - ONZ. Standardowe Zasady Wyrównania Szans Osób Niepełnosprawnych
1996 - Komisja Europejska. Nowa strategia Wspólnoty Europejskiej w odniesieniu do osób
niepełnosprawnych
1997 - Traktat Amsterdamski. Zakaz dyskryminacji z powodu niepełnosprawności
2000 - Unia Europejska. Dyrektywa w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla równego
traktowania w zatrudnieniu i wykonywaniu zawodu
2001 - Unia Europejska. Ustanowienie 2003 roku Europejskim Rokiem Osób
Niepełnosprawnych
2
2
2003 - Europejski Rok Osób Niepełnosprawnych
Dokument Komisji Europejskiej
„Równe szanse dla osób niepełnosprawnych - europejski plan
działania”
Program zakłada:
pełne wdrożenie dyrektyw o równouprawnieniu w zatrudnieniu
sukcesywne wprowadzanie problematyki niepełnosprawności do polityki Unii
Europejskiej
zapewnienie wszelkich form dostępności
3
3
Przykłady barier
4
4
Niepełnosprawność
Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej:
osoby poruszające się przy pomocy sprzętów i urządzeń wspomagających (protezy, laski,
kule, balkoniki wózki inwalidzkie)
kobiety w ciąży
osoby w podeszłym wieku
osoby z wózkami dziecinnymi
podróżni z dużym bagażem
osoby otyłe
Osoby z różnymi schorzeniami, w tym przede wszystkim:
osoby niewidome i słabo widzące
osoby głuche i słabo słyszące
osoby niesprawne intelektualnie
5
5
Łańcuch transportowy
A1...An<---->X <--------------------->Y <----> B1...Bn
Ln
L
Lm
pociąg
samolot
autobus
Każda dłuższa podróż jest związana z intermodalnym łańcuchem
transportowym, który poprzez swoje ogniwa dotyczy wszystkich faz
związanych z przemieszczeniem, od momentu wyjścia z domu do
osiągnięcia celu podróży
6
6
ELEMENTY WARUNKUJĄCE DOSTOSOWANIE KOLEI
DO PRZEWOZU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Ocena stanu
istniejącego
Realizowanie
zadania
Koszty
przedsięwzięć
Działania doraźne
Potrzeby
Źródła
finansowania
Uwarunkowania
prawne
Działania
sysytemowe
Program
dostosowawczy
Możliwości
Oczekiwania
Harmonogram
realizacji zadań
Pełne
dostosowanie
kolei na
terytorium RP
7
7
OCENA STANU ISTNIEJĄCEGO
Pociągi
międzyregionalne
Pociągi
kwalifikowane
Pociągi dużych
prędkości
Pociągi regionalne
Pociągi
aglomeracyjne
Dworce
Informacja
Tramwaje
dwusystemowe
Tabor
przewozowy
Odcinki linii
Linie
Przystanki
Infrastruktura
liniowa
Wyniki oceny
Wyniki oceny
Otoczenie
Ciągi transportowe
Międzynarodowe
korytarze
transportowe
Podnośniki
peronowe
Informacja
8
8
OCENA STANU ISTNIEJĄCEGO
(TABOR PRZEWOZOWY)
Toaleta
Podnośniki wagonowe
Korytarz
Miejsce podróży
Wyposażenie
i konstrukcja wgonów
Drogi wewnętrzne
i zewnętrzne
Inne urządzenia
wspomagające
wjazd/wyjazd wózków
inwalidzkich
Pomoc przeszkolonej
obsługi podczas jazdy
Liczba dostosowanego
taboru przewozowego
operatorów
Pełna wiedza
o taborze
przewozowym
9
9
Podstawowe rozwiązania pokonywania
bariery peron-wagon
10
10
Bezproblemowa możliwość wejścia do wagonu
11
11
OCENA STANU ISTNIEJĄCEGO
(DWORCE I PRZYSTANKI)
Place
przeddworcowe
i parkingi
Miejscowy transport
miejski
Platformy
przyścienne
Tunele
Kładki
Przejścia
podziemne
Przyległa
infrastruktura
Wizualna
Windy
Dźwiękowa
Wewnętrzne ciągi
transportowe
Przejścia w
poziomie szyn
Otoczenie
Informacja
Inna
Dworce i przystanki
Wyposażenie
Perony
Telefony
Toalety
Obiekty
socjalne
Automaty
biletowe
Nawierzchnia
Kasy
Budynki odprawy
podróżnych
Sprzęt
pomocniczy
Wyspecjalizowana obsługa
Infrastruktura punktowa
Wyposażenie
techniczne
Pełna wiedza o
infrastrukturze
punktowej
12
12
Wyniki modernizacji infrastruktury punktowej
13
13
Wyniki modernizacji infrastruktury punktowej
14
14
OCENA STANU ISTNIEJĄCEGO
(INFRASTRUKTURA LINIOWA)
Służba zdrowia i siedziby
agregacji osób
niepełnosprawnych
Inne
Sieć wokół aglomeracji
Żródła generowania
potoku podróżnych
niepełnosprawnych
Uzdrowiska i sanatoria
Miejsca aktywności
zawodowej
Dostosowany tabor
przewozowy
Możliwości podróży
Możliwość
dojścia/wyjścia z peronu
Możliwość pokonania
bariery peron-wagon
Zbiór linii
umożliwiających podróż
Pełna wiedza
o infrastrukturze
liniowej
15
15
Efekty modernizacji infrastruktury liniowej
16
16
OCENA STANU ISTNIEJĄCEGO
(INFORMACJA)
Hale dworcowe
Oznaczenia
liniowe ciągów
wewnątrz
obiektów
Piktogramy
Kolorystyka i
faktura przejść
niebezpiecznych
Tunele i przejścia
podziemne
Komunikaty
w sieci
megafonowej
Przejścia
w poziomie
torów
Informacja dźwiękowa
Informacja wizualna
Wybrane
bieżące
informacje o p/o
pociągów
Zbiorcze
rozkłady jazdy
p/o pociągów
Przejścia w
otoczeniu
dworca/przystanku
Internet
Informacja dla osób
niepełnosprawnych
Odpowiednia
czcionka
Inne formy informacji
Telefon
Informator
broszura
Wiedza
o stopniu
informacji na
obiektach
kolejowych
17
17
UWARUNKOWANIA PRAWNE
Krajowe prawo budowlane
wraz z rozporządzeniami
wykonawczymi
Wymagania UE w tym
terminy procesu
dostosowawczego
Karta Praw Pasażera
Obowiązujące prawo
Interoperacyjność
TSI PRM
i standardy techniczne
Potrzeby osób
niepełnosprawnych nie
objęte istniejącym
prawem
Zasady rozdzielania
licencji
Ocena stopnia
wykorzystania prawa
18
18
REALIZACJA ZADAŃ
Strategia rozwoju
infrastruktury punktowej
Strategia rozwoju
infrastruktury liniowej
Planowane i realizowane
projekty
Żródła własne
Fundusz
spójności
Strategia spółek
przewozowych
Środki finansowe
Fundusz
strukturalny
Zakończone projekty
Terminy wynikające
z uwarunkowań
zewnętrznych
Proces dostosowywania
w funkcji czasu
Korekta założeń
strategicznych
19
19
DZIAŁANIA DORAŹNE
Modernizacja
wybranych
elementów taboru
przewozowego
Modernizacja
wybranych elementów
infrastruktury
dworców/przystanków
Wyposażenie
likwidujące wybrane
bariery
architektoniczne
Infrastruktura
Zakupy
wyeksploatowanego
taboru o pewnych
cechach
dostosowania
Tabor
Inne
Inne
Działania doraźne
Zbiór ułatwień
(co i gdzie?)
20
20
Gdzie znajduje się
pełna informacja o stanie
dostosowania kolei
do przewozu osób niepełnosprawnych?
21
21
Informator dla osób niepełnosprawnych
zarys ofert przewozowych w relacji „dom-dom”
podstawowe informacje taryfowe (w tym przywileje dla osób niepełnosprawnych)
zasady rezerwacji miejsc wraz z telefonami kontaktowymi
dostępne relacje przewozowe i połączenia międzynarodowe wraz ze
skomunikowaniami
zakres pomocy osobie niepełnosprawnej w pociągu
zakres pomocy w obiektach infrastruktury punktowej (stacje, przystanki)
charakterystyka wagonów dostępnych dla osób niepełnosprawnych oraz
możliwości poruszania się w pociągu np. możliwość dotarcia do wagonu
gastronomicznego (bar, wagon restauracyjny)
reklamy sponsorów
wkładka z aktualnym rozkładem jazdy
wkładka z wybranymi informacjami w języku angielskim i rosyjskim
22
22
Co warto zrobić w nadchodzącym roku ?
1) Przeprowadzić ankietyzację dworców i przystanków kolejowych w
zakresie dostosowania do obsługi osób niepełnosprawnych
2) Utworzyć bazę danych o infrastrukturalnych obiektach kolejowych
dostępnych dla podróżnych niepełnosprawnych
3) Opracować zasady weryfikowania danych
4) Utworzyć bazę danych o taborze dostosowanym do przewozu osób
niepełnosprawnych
5) Wykonać projekt merytorycznego zakresu sieciowego informatora
kolejowego dla podróżnych niepełnosprawnych
23
23
Dziękuję za uwagę
24
24